ARABISCH HELDENDOM BEDREIGT DE STATUS QUO
Rusland heeft geen belang
bij oplossing van conflict
OUD-PREMIER DAVID BEN GOERION
,De staat Israel moeten
bouwen
wij nog gaan
ma
TISSOT
wwmmaMÊmm
Nieuwe regeling
artsenopleiding
Plan voor betere
verzorging gebit
13-jarigen
Prioriteitsnota
voor onderwijs
Onderscheiding
voor dr. Lammers
WOENSDAG 23 OKTOBER 1968
13
Strategisch water
Analfabeten
Frustatie
99-
99
3
de Tissot PR 516 met
extra schokbrekers
(Van onze reisredacteur, H. Kolb)
CAIRO Gamel Abdel Nassers dreigend fulmineren
klinkt weer over het Suezkanaal. Ongeacht het zo lang
zamerhand moedeloos pogen van V.N.-vertegenwoordi-
ger dr. Gunnar Jarring predikt hij wederom de vernieti
ging van de joodse staat. Welnu, die joodse staat vreest
hem niet en zij heeft daartoe ook niet de minste reden.
Israel is vooralsnog veilig verschanst achter de bestands
lijn met al zijn strategisch onschatbare voordelen en
Nassers strijdkrachten, hoezeer ook bedacht met een on
ophoudelijke stroom Russisch wapentuig, zijn nog steeds
niet in staat meer te ontketenen dan incidentele artille
riesalvo's. Oorlog zal er daarom voorlopig wel niet ko
men in het Nabije Oosten, want zij is militair noch poli
tiek in het voordeel van de Sovjet-Unie en haar schulde
naar voor generaties Egyptenaren, de al eerder genoem
de Nasser.
pens verloren: Nasser had ze nog niet eens
betaald. Ook de versterkingen die hij nu
krijgt, komen niet voor niets: hij zal er
schuld voor moeten dragen. Dit betekent
dat Egypte generaties lang is belast met
een zware hypotheek en met een onaf
wijsbare Russische invloed.
Aan het hoofd van deze staat: Gamel
Abdel Nasser, die poogt een Arabische
eenheid op te houden, met bondgenoten
die hem wel kwijt willen. Gamel Abdel
Nasser: een ernstig suikerzieke man, die
steeds moeilijker gaat lopen doordat de
aderen in zijn benen langzaam, maar on
afwendbaar verkalken. De man, die niet
alleen door Israel, maar ook in Jemen
werd verslagen en die meent dat hij voor
een nieuwe oorlog de eerste jaren nog te
zwak is. Helaas sluit dat een uitbarsting
van een nieuw Arabisch heldendom
geenszins uit. Daarom heeft de Sovjet-
Unie geen gemakkelijke taak aan de Nijl.
Bij alle logica blijft er een ongewisse
factor: de Arabische mentaliteit, die wars
van alle verstandelijke overwegingen in
een verondersteld heldendom bij tijden
een eigen, doch doorgaans kortstondig,
leven kan gaan leiden. En er zijn Israë
liërs die zich afvragen hoe lang de Sovjet-
Unie Nasser of zijn onderhorigen in de
hand kan houden.
Rusland is, ondanks alle ferme taal die
in de vergadering van de Verenigde Na
ties wordt gebruikt, niet gebaat bij een
oplossing van het probleem-Midden-Oos
ten. Vrede noch 'n nieuwe oorlog schept
de voorwaarden tot bet in stand hou
den van een spanningsveld rond de Mid
dellandse Zee, waarin de argwanende
aandacht voor de resultaten van de marx-
istisch-leninistische geweld-export elders
kan verdrinken.
En omdat de „Balance of power", het
machtsevenwicht, als beginsel voor het
Midden-Oosten, voor de relatie tussen Is
rael en zijn nabuurlanden, is aanvaard,
vormt een overvloedig herbewapende
Nasser wel enig, maar geen overmatig
groot risico voor het Russische streven.
De Verenigde Staten zorgen er immers
voor dat Israel, als noodgedwongen strijd
vaardig vertegenwoordiger van westerse
Invloed en opvattingen in het Midden-
Oosten, niet in een gevaarlijk nadeel raakt.
Zoals Nasser twintig jaar achtereen de
Palestijnse vluchtelingen welbewust een
oplossing heeft onthouden, terwille van
het politieke argument tegenover Israel,
zo benut de Sovjet-Unie thans het gehele
Mid den-Oosten. Want zolang een situatie
blijft voortduren waarin de agressiviteit
van Israels buurstaten om meer bewape
ning roept, blijft de Sovjet-Unie in staat
de doorgaans zeer armlastige Arabische
landen nabij de Middellandse Zee met
leveranties van oorlogstuig aan zich te
binden.
De Middellandse Zee Is een strategisch
water het verschaft de Russen houvast
nabij de zwakke zuidoost-flank van de
NAVO, zij bedreigen zo ook hun voorma
lige satelliet Joegoslavië en zij komen na
der tot de voornamelijk door westerse
machten geëxploiteerde olievelden van
de rijkere Arabische landen.
De Sovjet-Unie spoort dus niet tot een
oplossing aan, in weerwil van haar naar
buiten toe beleden goede bedoelingen.
Nasser, daar kan geen twijfel aan bestaan,
is nog steeds uit op de vernietiging van
de joodse staat en van de joden.
De Verenigde Staten betrachten intus
sen bij hun voortdurend streven naar een
detente tussen oost en west de grootste
voorzichtigheid in hun overigens manifes
te steun aan de Israëlische politiek. Voor
de Amerikanen speelt het Suezkanaal een
belangrijke rol, als kortste en goedkoopste
aanvoerweg van Rusland naar Vietnam;
Hoe langer het kanaal dichtblijft hoe wel-
gevalliger het de Verenigde Staten moet
zijn, temeer daar de belangen van de
grote oliemaatschappijen bij het snel ver
zandende vaarwater aanmerkelijk zijn
verminderd: de super-tankers varen rond
de Kaap.
Gabel Abdel Nasser staat in eigen land
voor gigantische en vooralsnog niet ade
quaat op te lossen problemen. Elk jaar
eern half miljoen nieuwe arbeidsplaatsen
stichten, elk jaar bijna een miljoen nieu
we monden om te voeden: de demografi
sche explosie binnen dit land van ruim
dertig miljoen inwoners dreigt catastro
fale vormen aan te nemen. Zelfs de Rus
sische militaire experts (schattingen om
trent hun aantal lopen uiteen van vijf
honderd tot drieduizend) kunnen daaraan
niets veranderen. Al het water dat de
nieuwe Assoeandam voor landbouwdoel
einden opstuwt, kan niet wegwassen dat
op dit ogenblik de bevolkingssituatie
verre van rooskleurig is.
Zo zien de Israëlische soldaten door
hun schietgaten de overkant van het
Suezkanaal.
De Israëlische inlichtingendienst hecht
uiteraard grote waarde aan de resultaten
van het nauwkeurige onderzoek van de
vijfduizend Egyptische krijgsgevangenen
na de zesdaagse oorlog. De uitkomsten
zijn verbluffend: 85 percent van de sol
daten was analfabeet, van de onderoffi
cieren ruim vijftig procent. Bijna alle
krijgsgevangenen herbergden darm-para
sieten en leden aan amoebe-infecties.
Zelfs de generaals hadden chronische
dysenterie en kregen gemiddeld eenmaal
per week een aanval. Onder de reservis
ten waren soldaten met open tuberculose
en andere ernstige ziekten. De Egypti
sche artsen zouden gezegd hebben: de
joden bevochten een leger van zieken.
Maar hetzelfde Egypte, waar een te
hoog percentage ondervoeding onder de
bevolking heerst, had per dag 21 uren te
levisie op drie kanalen en radio-uitzen
dingen in Arabisch, Frans, Italiaans,
Grieks en alle Afrikaanse dialecten.
Ogenschijnlijk is de economische situa
tie van Egypte niet zo slecht: prijsverho
gingen zijn uitgebleven, doch in plaats
van een kilo brood krijgen de mensen nu
voor het zelfde geld hooguit 750 gram
en van een mindere kwaliteit. En ten
gevolge van de oorlog is verleden jaar een
ernstige stagnatie opgetreden in het
scheppen van arbeidsplaatsen voor de
studenten die hun opleiding hadden be
eindigd.
regering in dit land en dus de toestand in
het gehele Midden-Oosten bedreigen
schuilen in de frustratie van 't leger door
de nederlaag en in de frustratie van de
jonge intellectuelen voor wie geen toe
reikende opvangmogelijkheden in de sa
menleving bestaan.
In de Sinai heeft het Egyptische leger
voor een miljard dollar aan nieuwe wa
De wacht aan het kanaal.
§Éip
(Van onze reisredacteur Henk Kolb)
David Ben Goerion 82 jaar sedert
kort leeft zwaarbewaakt, als een ge
vangene van zijn eigen glorie, het be
staan van een nationaal monument. De
kibboets S. de Boker in de Negev-woes-
tijn is zijn pleisterplaats, waar hij slechts
op kleinere zijwegen mag wandelen, on
der toezicht van een parachutist. Want
Ben Goerion mag zich dan officieel uit
het politieke leven hebben teruggetrok
ken, dit witharig symbool van luisterrijke
onverzettelijkheid is te kostbaar voor
Israel om het weerloos over te laten aan
de gevaren van alledag.
Vandaar de parachutist bij de uitstap
jes, die Ben Goerion met opmerkelijk
kwieke pas volvoert, vandaar de sol-
daal voor het huis, met transistorradio
én machinepistool binnen handbereik.
David Ben Goerion, gaarne als symbool
aanvaard en geëerd, doch als immer kor
daat meedenker over Israels huidige po
litieke situatie in vertedering veronacht
zaamd, blijft niettemin paraat.
„Onlangs" zegt hij tussen de boeken-
barricades van zijn werkkamer, „sprak
ik met een jongeman die het bestaan van
de staat Israel als een volkomen natuur
lijk en vaststaand feit aanvaardde. Maar
ik zeg: die staat Israel moeten we nog
gaan bouwen."
De 82-jarige pleit voortdurend voor de
jeugd. Hij heeft het niet op een bestuur
van oude mannen. Esjkol, de premier, is
geen man voor de toekomst meer.
Ben Goerion: „Jonge mensen moeten
meedoen aan de politiek. Oók aan de
politiek. Wij hebben een goede jeugd,
anders dan wijZe schijnen cynisch
maar ze houden in elk geval niet van fra
sen. Weliswaar hebben wij de ervaring
van de ouderen nodig, maar juist ervaring
bergt het gevaar in zich van verstarring.
Evaring is het resultaat van het verle
den en dat is niet genoeg. Wat wij moe
ten gebruiken is de geest van de jonge
mens, die in staat is nieuwe en betere
wegen te vinden.
Politiek is in dit land niet het belang
rijkste. Er moet nog zoveel veranderen
hier, waar wij, de joden, dingen hebben
gedaan die iedereen vijftig jaar geleden
als onmogelijk bestempelde. Een eeuw
geleden leek het uitgesloten dat He
breeuws, een dode schrijftaal toen, ooit
nog eens een levende spreektaal zou wor
den. Dat is toch gebeurd. We zijn boeren
geworden en soldaten.
i
Tel Aviv: nu niet meer op vijf minuten afstand van de Egyptische vliegvelden.
Ons ideaal is nooit geweest een goed
leger te hebben, wij wilden een goed
volk. De kiem voor dat verlangen ligt in
de erfenis van Mozes. Die heeft gezegd:
Jullie zijn de weinigen uit velen. Daar-
Ben Goerion in zijn studeerkamer.
om zullen jullie het zonder geestelijke
superioriteit niet kunnen stellen. En al
leen door die geestelijke superioriteit heb
ben we het overleefd."
Ben Goerion geeft zijn gedachten over
de buitenlandse politiek:
„Er zal, geloof ik, binnenkort geen vre
de komen. Die wacht ons pas als Rusland
en Amerika dichter tot elkaar komen, als
er bovendien een Verenigd Europa ont
staat."
Terzijde: „Ik heb dat met De Gaulle
besproken en die zei geen nee. Die man
blijft niet eeuwig nog een jaar of
vijf, omdat hij gezond is, maar veel lan
ger niet").
Hij construeert verder: „Er zijn de
laatste tijd weer verschijnselen dat Rus
land de hele wereld wil proberen te be
heersen, maar als Amerika, Rusland en
Europa samen zijn, dan zijn ze niet meer
bang voor China en China is het grote
gevaar in deze wereld. Een verenigd
Europa zou in Rusland liberale tenden-
zen losweken. Dan is er geen oorlog
meer in het Midden-Oosten.
Mijn filosofie komt uit de bijbel: een
strenge morele kracht is noodzakelijk.
Waarom zouden wij verwachten dat men
sen vriendelijk tegen de joden zijn? We
zijn honderden jaren gehaat om religieu
ze redenen, we zijn uitgeroeid in de twee
de wereldoorlog. Kracht moet ons redden.
Dat deze joodse staat bestaat is meer
een mirakel dan een natuurlijke zaak. Ik
schrijf nu de historie van de staat Israel
want ik moet de mensen zeggen of die
staat er werkelijk is, hoe ze gemaakt is
en welke moeilijkheden daarvoor over
wonnen moesten worden. Officieel begon
het in 1948, maar ik beweer dat de staat
er nog steeds niet is. Dat duurt nog ja
ren. De wereld moet weten welke mensen
dit land hebben gebouwd.
Ons leven hier is niet zo zeker als wel
eens wordt aangenomen en daarom is het
van overwegend belang of we onze gees
telijke superioriteit kunnen handhaven,
daarvoor moeten we leiders hebben die
een voorbeeld voor het volk zijn geweest.
Voor ons is dat een zaak van leven en
dood en Dajan is de beste die we heb
ben. Eerste minister Esjkol heeft ver
klaard dat wij nu een atoombom kunnen
maken. Ik kon mijn oren niet geloven
toen hij dat zei. Waarom heeft die man
dat gezegd, op dit moment".
Ben Goerion spreekt verder: over zijn
avonturen met Ben Zwi, over zijn on
derhandelingen met Bevin, over zijn ge
schiedschrijving, over zijn kibboets S. de
Boker: „Er was hier geen water, geen
boom, geen goede grond, niets. Alles
moest bij het begin beginnen. Dat is het
ideaal waarmee ik in dit land ben ge
komen en daarom wil ik hier wonen".
DEN HAAG. In het Staatsblad is het
besluit gepubliceerd van de nieuwe re
geling voor de artsenopleiding.
Hieruit blijkt dat na zes jaren een as
sistent-artsexamen wordt afgelegd. Daar
na werkt de assistent-arts in een bezol-
ligde functie. In het zevende en laatste
jaar van zijn opleiding wordt de moge
lijkheid geboden van een zekere differen
tiatie. In dat jaar kan hij naar eigen
keuze doorgaan voor huisarts of voor spe
cialist.
De assistent-arts werkt als arts onder
toezicht. Hij zal als zodanig een, zij het
beperkte, verantwoordelijkheid kunnen
dragen. In het zevende studiejaar kan hij
zich nog verder voorbereiden op de zelf
standige uitoefening van de huisartsen
praktijk of op de zelfstandige uitoefening
van een specialisme.
UTRECHT De Nederlandse Maat
schappij tot Bevordering der Tandheel
kunde heeft de ziekenfondsen het plan
voorgelegd, alle dertienjarige kinderen
in de gelegenheid te stellen, een optimale
tandheelkundige verzorging te ontvangen.
Dit is dinsdag meegedeeld in de ver
gadering van de Centrale Bond van On
derling beheerde Ziekenfondsen (CBOZ).
De secretaris van de CBOZ, de heer J.
de Vries kantte zich tegen het snoepen
op scholen. Als scholen op dit punt on
voldoende bereid zouden zijn om actief
mee te werken aan een goede gebitshy-
giëne, „moet men zich afvragen of de
ziekenfondsen moeten doorgaan met het
beschikbaar stellen van aanzienlijke be
dragen voor de tandheelkundige verzor
ging, aldus de heer De Vries.
DEN HAAG Minister Veringa van
Onderwijs en Wetenschappen heeft de
Tweede Kamer een prioriteitennota voor
gelegd waarin maatregelen die tijdens de
ze kabinetsperiode geheel of gedeeltelijk
kunnen worden uitgevoerd zijn opge
somd. De nota heeft geen betrekking op
het wetenschappelijk onderwijs.
Voor integrale handhaving van de auto
nome ontwikkeling is 154 miljoen uit
getrokken, voor de uitbouw van de Wet
op het Voortgezet Onderwijs (WVO) 35
miljoen.
De voornaamste maatregelen zijn: aan
passing van de inrichting der lokalen
(o.m. de aanschaf van bandrecorders),
de verbetering rechtspositie schoolleiding,
tegemoetkomingsregeling voor mavo
leerlingen, extra leraarlessen voor aflo
pende ulo-klassen, uitbreiding bedienend
personeel bij de havo-afdelingen van de
opleidingsscholen voor onderwijzers, aan
stelling concierges en amanuenses bij het
mavo. Op jaarbasis is met deze maatre
gelen een bedrag van 35 miljoen ge
moeid.
Bevordering van onderzoek en ver
nieuwing en bijscholing van docenten ver
eisen 3,5 miljoen.
DEN HAAG. Tot commandeur in de
Huisorde van Oranje is benoemd dr. G
J. Lammers, directeur van de rijksvoor
lichtingsdienst (RVD). De versierselen,
behorende tot deze onderscheiding wer
den de heer Lammers dinsdag uitgereikt
door de grootmeester van het Huis van
de Koningin, J. J. L. Baron van Lynden.
De heer Lammers ontving deze onder
scheiding wegens zijn grote verdiensten
gedurende vele jaren jegens de koningin,
prins Bernhard en de de overige leden
ADVERTENTIE
De Tissot PR 516 is een echt
h orloge voor de actieve man
die zwemtgolft, tennist,
paard-en autorijdt.Het uur
werk heeft schokbrekers en
is „zwevendin de kast op
gehangen. Daardoor eerst
echt onbreekbaar.
Automatisch met datum, in
staal of doublé f lS8:enf £00.-
Zonder datum, met hand
opwinding f 135.- en f 131..
