„Het mooie van een kinderboek
vind ik vrolijkheid en humor"
Willy van der Steen: miljonair
door „zijn" Suske en Wiske
e
Hans Wernerschrijver van Mattijs Mooimuziek:
Zilveren Roos
voor Haanstra
TY-vanavond
Speelfilm en
portret
VLAAMSE GROOTHANDEL IN AVONTUREN
Negen Muzen
Radio-donderdag
TV woensdag
TV donderdag
WOENSDAG 30 OKTOBER 1968
13
Bij
reumatische pijnen,
spit, neusverkoudheid,
verstuikingen en
winterhanden.
0
42.50
PHILIPS
Werkelijkheid
Humor
Venus
m-
Miep Diekmann
K ruising
Synthese
Critiek
Psychologie
Afscheid dr. Lammers
Het enige werkelijk aardige tijdvak zijn
de kinderjaren. Ze zijn voorbij voor men
goed en wel gewaarschuwd is en wat dan?
(Uit: Onze man in Damascus, reisver
halen).
HET IS louter toeval dat ook Hans Wer
ner, net als de andere bekroonde kinder
boekenschrijvers Sini van Iterson, al ja
ren in het buitenland woont, en net deze
maand weer eens met vrouw en de beide
jonge kinderen verhuisd is van Cyprus naar
Turkjje. Zijn ontwapenende „Mattijs Mooi
muziek" (uitg. West-Friesland) het jon
getje dat de verloren muziek uit het land
van Lodewijk Met Het Fijne Oor, dwars
door gevaren en onbegrip heen, terug
haalt, is een volkomen nieuw kind in onze
kinderlitteratuur. „De muziek in dit boek
staat in de plaats van iets anders die
vertegenwoordigt een toestand van geluk.
Zoals we allemaal in de geschiedenis een
Gouden Eeuw hebben gehad. Wanneer
we die achter ons hebben is er altijd
één, die niet bij de pakken neerzit en de
moed opbrengt om hem terug te zoeken,
en die het ook vindt".
BIJNA alsof het iets vies is blijft Hans
Werner de dubbele bodem van het verhaal
ontkennen. „Iets wat me bezig houdt als
volwassene laten we aannemen dat ik
dat ben! Kunnen we niet van dat woord
af? druk ik toch uit via de visies van
een kind. Ik geloof dat de mentaliteit van
kinderen op den duur het zwaarst zal
wegen. Kinderen leven onder een constan
te bezetting van de volwassenen, die het
aardige wat in kinderen zit, langzaam
laten verdwijnen. Ik vind het jammer dat
ADVERTENTIE
Overal waar warmte helpt,
helpt de geneeskrachtige
warmte van Philips Infraphil
beter.
infraphil
geneeskrachtige
warmte die
diep doordringt
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. De cineast Bert Haan
stra is de Zilveren Roos voor bijzondere
verdiensten toegekend door de Neder
landse Bioscoopbond. De onderscheiding
zal hem worden uitgereikt tijdens een
feestelijke bijeenkomst op 13 november
in het Hilton-hotel in Amsterdam, waarop
de bond zijn vijftigjarig bestaan viert in
aanwezigheid van talrijkde buitenlandse
autoriteiten op filmgebied.
Hans Werner
de tijd, waarin kinderen kinderen zijn,
steeds sneller voorbij gaat. Daar zit na
tuurlijk een stuk romantiek in".
Daarom voor hem géén dubbel bodem
in Mattijs Mooimuziek; niet met één been
op de ene en met het andere op de andere
oever.
„BOEKEN voor kinderen over oorlog
en discriminatie? Nee, niet voor op
groeiende kinderen. Wat kinderen in dat
opzicht moeten verwerken hoort alleen in
de litteratuur voor volwassenen thuis.
Misschien denk ik verkeerd, wijs ik het
af omdat ik me liever in een veiliger we
reld ophoud. Kinderboekenauteurs met
zo'n thema zijn als een poppenkastman:
pop en speler tegelijk. Hij weet wat hij
doet en waarom hij het doet. Dat zou
voor mij klinisch geschrijf worden.
Het mooie van een kinderboek, als het
je lukt, is dat je er een lichte sfeer in
brengen kunt, vrolijkheid en humor. Waar
om ontsnappen volwassenen naar de toe
komst in hun science fictionlectuur?
Waarom niet naar het verleden, naar het
kinderboek, dat veel meer humor heeft?
Ik moet dat nog zien in de science fiction.
VEEL levens zijn een schelmenroman.
Er is er maar één die voor jou, je best
doet en dat ben je zelf. En je zit met
allemaal mensen, die dat ook doen. Ie
mand die dat ziet zal proberen het met
humor te doen, omdat je wel weet dat
de anderen gelijke rechten hebben het
voor zichzelf ook zo te doen. Als het
allemaal een toneelstuk is, dan is het toch
ook komisch? Maar ja, als je zulke za
ken als Vietnam ter sprake brengt, dan
zou ik daar in dat verband geen antwoord
op weten".
Hans Werner is de enige niet! En juist
zijn bezwaar om anderen een mening op
te dringen, staat tussen de regels door
in Mattijs Mooimuziek geschreven. Ook
de heks Klor met haar borden vol „voor-
mezelf-soep" en haar wraakexpeditie naar
het land van Lodewijk waar ze de mu
ziek verjaagt, wordt tegen het eind niet
geëlimineerd, maar verandert in een wel
luidende bas. Zij hoort thuis in het geheel
van een verhaal, waarin het kinderen van
8 tot 10 jaar alleen maar er om gaat of
Mattijs het redt, tegen zoveel boze krach
ten en onverschilligheid in, de muziek te
rug te brengen.
Al gelooft Hans Werner niet in het op
treden en denken in massa, hij heeft
toch van zijn Mattijs geen jongen gemaakt,
die star aan eigen ideeën vasthoudt. Boei
end en kleurrijk zijn de wisselende groe
pen waarin de jongen verzeild raakt, en
die hem steeds een nieuwe impuls geven
om het zoeken voort te zetten. Overal
leert hij iets, zelfs bij de lawaaiige blinde
aardmannetjes van- de biet, boven op hun
berg gouden munten: het entreegeld dat
iedereen hun betalen moet. „We kunnen
tegen een grapje, maar we maken er geen
ordeloze troep van!"
NIEK HIEMSTRA, die de voor een
kinderboek opvallende illustraties en lay
out maakte, heeft treffend gekrakteri-
seerd waar Hans Werner met zijn Mat
tijs Mooimuziek in deze wereld staat. „Het
is of je van Mars op Venus komt".
IjMMWftMMfMiAllililAIMWtllM'WWj
HILVERSUM. De NTS en de
NCRV vandaag. Op het eerste net de
politieke speelfilm „Advise and Con
sent", op het tweede net een portret
van een beeldhouwer.
Nederland 1. De NTS begint het
avondprogramma met het fabeltje,
het nieuws en de actualiteitenrubriek
„Scala". Na het journaal in de uit
zending voor pblitieke partijen tien mi
nuten met het Gereformeerd Politiek
Verbond. Dan „Inburgeren", waarin
Hedda van Gennep ditmaal de poli
tieke prent op de korrel neemt.Op-
land, Behrend en Boost komen zelf
aan het woord in deze uitzending en
voorts wordt een groep krantenlezers
gevraagd naar hun oordeel over de
politieke prent en over de invloed,
die deze op de politieke meningsvor
ming heeft.
De hoofdfilm heeft ook een politiek
karakter. „Storm over Washington"
is door Otto Preminger gemaakt naar
het boek „Advise and consent" van
Allan Drury. De rollen in deze uit-
De NCRV zendt vanavond om zien
over negen op Nederland II een vor-
tret uit van de beeldhouwer Jacques
Lipchitz.
stekende film worden gespeeld door
onder meer Franchet Tone, Lew
Ayres, Henry Fonda, Walter Pidgeon,
Charles Laughton, Don Murray, Peter
Lawford, Gene Tierney, Burgess Me
redith, Eddie Hodges en Paul Ford.
Het gaat in de film om de benoeming
van e en minister van buitenlandse
zaken. De president, die ernstig ziek
is, heeft een kandidaat op het oog, die
hij met alle geweld snel in functie
wil zien, omdat hij hem als de enige
man beschouwt die bij zijn overlijden
zijn buitenlandse politiek kan voort
zetten. Er zijn evenwel vele tegen
standers van deze benoeming. Die
schrikken voor geen middel terug om
haar tegen te houden. De Stichting
Socutera besluit het eerste net-pro
gramma met een filmpje over de so
ciaal-pedagogische zorg voor zwakzin
nigen.
Nederland 2. Na de fabeltjeskrant
en het nieuws „Zo was Zeskamp". In
het zomerseizoen hebben enkele Bel
gische en Nederlandse gemeenten dit
spel gespeeld. Van alle wedstrijden
heeft Dick van Bommel de bandjes
bewaard en nu wil hij nog eens een
blik terug werpen.
Na acht uur eerst een aflevering van
„The greatest show on earth", een
Amerikaanse serie die zich afspeelt
rond en in de circuspiste. Hierna een
documentaire van de BBC gemaakt
in samenwerking met televisiemaat
schappijen in Duitsland, Amerika en
Canada over leven en werk van de
beeldhouwer Jacques Lipchitz.
Na de actualiteitenrubriek „Hier en
Nu" volgt nog een uitzending over
Hervormingsdag. Onder de titel
„Drempels en Vergezichten" spreken
de bisschop van Breda Mgr. Ernst en
de hervormde hoogleraar Dr. A. J.
Bronkhorst over de verhouding Rome-
Reformatie.
(Van onze correspondent)
KALMTHOUT Willy Vandersteen ls
een van die zeldzame vaders, die rijk zijn
geworden door hun kinderen. Zij ver
schaften hem een landhuis in een weelde
rig park. een tuinman, twee auto's met
chauffeur en een privé-zwembad, dat even
veel waard is als twee aardige midden
standswoningen. Goed twintig jaar gele
den kroop hij nog als eenvoudig dekora-
teur-etaleur op stofschoenen door de vi
trines van een Antwerps warenhuis. Nu
resideert hij als man in bonis op een
buitengoed in de Kaimthoutse heide. Daar
in het perdure forensengebied van de
Sinjorenstad, te midden van berken en
witte koeien, „runt" Willy Vandersteen
groothandel in avonturen van zijn twee
geesteskinderen Suske en Wiske.
VIJFENVIJFTIG jaar is de stripmiljo
nair. Gezeten in het sjieke rariteitenkabi
net dat het privékantoor vormt van zijn
studio, is hij omgeven met boeken en en
cyclopedieën vol illustraties en detailbe
schrijvingen van alle mogelijke streken
ter wereld. Het dofglanzend palissander
van zijn „bureel" is gestoffeerd met
gebruiksvoorwerpen en sierstukken, die
kris-kras door alle eeuwen en wereldde
len heen lopen. Souvenirs van zijn gecom
bineerde vakantie-studiereizen, die dien
den als model of inspiratieobject Voor zijn
avonturenverhalen.
Een prettige baas, met een gezicht dat
gemaakt is om te lachen. Hij is een sóórt
kruising tussen Wiske en Lambik. Oubol
lig, maar met een verrassende (commer
ciële) nuchterheid. Aan deze laatste ei
genschap heeft hij het voor een groot deel
te danken, dat zijn tekenprodukten nu
een wereldafzet vinden. Ze worden uit
gevoerd naar Duitsland, Nederland, Scan
dinavië, Spanje, Frankrijk, Engeland en
Canada en staan op het punt gelanceerd
te worden in de Verenigde Staten.
Zelfs als hij vier handen had en 24 uur
per dag onafgebroken doorwerkte, zou
Willy Vandersteen de vraag niet kunnen
bijbenen. Hij heeft dan ook, buiten zijn
studio's in Kalm'hout, nog een atelier in
Antwerpen waar tien vaste tekenaars
aan het werk zijn, die zonodig worden
geassisteerd door losse medewerkers.
Verder heeft hij nog een aparte man voor
de scenario's van bepaalde strips.
Suske en Wiske blijven echter zijn per
soonlijke troetelkinderen. Die voert hij
eigenhandig van dag tot dag in nieuwe
avonturen. Hij bedenkt zelf hun beleve
nissen vult hun tekstballonnetjes en
schetst hen met vlotte lijnen in de meest
absurde situaties, waaruit hij hen dan
later weer met inzet van al zijn fantasie
moet redden. Hij kan het zich permit
teren te volstaan met grove potloodlijnen.
Zijn staf is technisch en artistiek bekwaam
om zijn meest oppervlakkige aanduidin
gen te vertalen in genuanceerde en uiterst
gedetailleerde beelden.
Wiske, een synthese tussen „De witte"
en de Vlaamse leeuw, en zijn pientere
zuster Wiske, die al twintig jaar lang
bezig is een bakvis te worden zonder dat
zij er ooit aan toe zal komen, werden
geboren in het laatste jaar van de tweede
wereldoorlog. Ze bleven een jaar in de
couveuse. Pas na de bevrijding haalde
Willy ze te voorschijn.
„Suske en Rikki in chocowakije" heette
die eerste strip en hij verscheen in 1946
in het dagblad „De Nieuwe Gids", dat
werd uitgegeven in de voormalige gebou
wen van de Brusselse „Standaard" Het
verhaal werd meteen aanleiding tot een
felle concurrentiestrijd tussen „De Nieuwe
Gids" en „De Standaard", die elkaar
als twee kostgangers onder één dak
toch al niet mochten. Beide kranten wil
den de strip en boden tegen elkaar op met
prijzen, die voor die tijd astronomisch
genoemd konden worden: 70.000 frank per
maand voor een dagelijks stripje van drie
beeldjes.
De enigszins overdonderde Willy Van
dersteen velde een Salomonsoordeel en
stelde: óf jullie nemen de strip allebei,
óf niemand krijgt hem. De kranten gin
gen er mee akkoord, ma^r de Nieuwe
Gids stopte er na een jaar mee. Een be
sluit. waarvan De Standaard tevreden ken
nis nam en dat de Nieuwe Gids ten eeuwi
gen dage zal heugen als de grootste
blunder uit haar geschiedenis. In twee
weken tijd liepen 20.000 abonnees over
naar de concurrent!
kind. Ik probeer altijd te werken op de
interesse van beiden. Mijn strips moeten
even leuk zijn voor kinderen als voor vol
wassenen. Voor de eersten ligt de nadruk
op de beeldjes, voor de groteren doe ik
soms wat met de teksten.
Op dit moment is Willy Vandersteen
bezig met de voorbereiding van een serie
die zich zal afspelen in de tijd van de
voortrekkers van Transvaal. Hij ziet er
een nieuw soort westernromantiek in,
waarbij de Zoeloes de rol van Indianen
en de Boeren die van de cowboys spelen.
DE lezende jeugd is kritisch. „Als je
een auto tekent en je vergeet er ook maar
één lijntje aan, dan krijg je meteen zo'n
pak brieven. Het is me één keer gebeurd
dat ik een paard tekende met vijf poten
ik was er gewoon een vergeten uit te
gummen. Nou dat overkomt me nooit
meer!
„Men verwijt de strip weieens dat hij
oppervlakkig ls. maar anderzijds, als
je al dat werk ziet dat we hier aan de
voorbereiding wijden ik heb alleen al
vijf historische boeken uitgelezen voor ik
concreet over die Transvaal-serie durfde
te gaan denken".
Omslagtekening voor een Suske en
W-iske-verhaal.
Georgette Hagedoorn. Op 14 november
zal in de Haagse schouwburg, na afloop
van een voorstelling van „Veertig ka
raat" de actrice Georgette Hagedoorn
worden gehuldigd naar aanleiding van
haar veertigjarig toneeljubileum. Op
29 september was het veertig jaar gele
den, dat zij debuteerde.
Ja zuster. Annie Schmidts televisieserie
„Ja zuster, nee zuster" is alweer met
goud bekroond: langspeelplaat nummer
drie heeft een verkoop van 25.000 stuks
gehaald.
Bio-plaat. Omdat de Nederlandse bio
scoopbond bijna feest viert vanwege
het vijftigjarig bestaan wordt de Ne
derlandse platenmarkt vanaf 1 novem
ber weer een langspeelplaat rijker:
„Drie maal drie is negen", een reeks
traditionele Nederlandse kinderliedjes,
gezongen door Swiebertje, Gerrit, Kluk-
Kluk, Zuster Klivia, Pipo, Bromsnor,
Jasperina de Jong, Johnny Kraaykamp,
Mieke Bos, Wim Sonneveld, Rijk de
Gooyer en Ton Hasebos, te zamen met
het kinderkoor de Sehellebellen onder
leiding van Paula van Alphen. De net
to-baten van de verkoop van deze l.p.
zijn bestemd voor het Bio-revalidatie-
centrum bij Arnhem.
Suske en Wiske werden gechaperonneerd
door de platboezemige tante Sidonia en
de blaaskakige onkel Lambik, die later
werden aangevuld met de ijzervreter Je-
rom en de Willy Wortel-figuur professor
Barabas. „Ouders kun je in een strip niet
gebruiken", zegt de maker. „Die zouden
veel te veel moeten toelaten wat eigenlijk
niet door de beugel kan. Dat is een peda
gogische zaak". Vandersteen gaat op
deze toer nog even door en schetst psy
chologische samenhangen tussen alle mo
gelijke striphelden en kinder karakters
Hij praat over beïnvloedingssferen, onbe
wuste agressiviteit en het speciale effect
van een kikker-perspectief.
Zijn verklaring van het succes dat
Jerom (voor mij blijft het „Jeroentje")
heeft in zijn verhalen: hij is de man, die
beantwoordt aan de machtsdrang die er
schuilt in zowel de volwassene als het
DEN HAAG. In de Rolzaal heeft dr.
G. J. Lammers afscheid genomen als di
recteur van de Rijksvoorlichtingsdienst
(RVD). Hierbij waren onder anderen
aanwezig premier De Jong en de oud
premiers Cals en Marijnen.
HILVERSUM I
7.00 Nws. 7.10 Het levende woord.
7.15 Badinerie. (7.30 Nws; 7.32 Actua
liteiten; 7.50 Overweging; 8.00 Nws).
8.30 Nws. 8.32 Voor de huisvrouw (9.00
Gymnastiek voor de vrouw. 10.00 Le
zing. 10.20 Stereo: Barok Muziek. 11.00
Nws. 11.02 Voor zieken. 11.55 Mede
delingen. NCRV: 12.00 Gevar. progr.
(12.15 Boekbespreking. 12.26 Mededel.
12.00 Gevar. progr. (12.15 Boekbespre
king, 12.26 Mededel. voor land en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Actualitei
ten 12.50 Middagpauzedienst 14.00 Ste
reo: Lichte orkestmuz. 14.25 Stereo:
Semi klass. muz. 15.00 Ger. uitz. 15.30
Informatie progra. (16.00 Nws. 17.45
Sportactualiteiten. 18.00 Muziek in
vrije tijd. 18.30 Nws. 18.46 Actualitei
ten. 19.05 Spektrum. 19.20 Leger des
Heils. 19.35 Stereo: Lichte orkestmuz
20.00 Detective hoorspel. 20.23 Stereo:
Steravond. 21.35 Stereo: Lichte muz.
21.50 Klankbeeld over Luther. 22.30
Nws. 22.40 Sluitpost van de dag. 23.55
Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws 7.10 Ochtendgym. 7.20 Ste
reo: Lichte muz. 7.54 Deze dag. 8.00
Nws 8.11 Journaal 8.20 Stereo: Lichte
muz. 8.30 De groenteman). 8.50 Mor
genwijding. 9.00 Stereo: Tsjechische
muz. 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor kleu
ters. 10.10 Arbeidsvitaminen. 11.00 Nws
11.30 Stereo: Promenade orkest 12.26
Mededel t.b.v. land- en tuinbouw.
12.29 Modern platteland. 12.34 Top
pers van toen. 13.00 Nws. 13.11 Jour
naal. 13.30 Stereo: 't Muzikantenuur.
14.30 Geschiedenis en archeologie. 15.00
Voor de zieken. 16.00 Nws. 16.02 Pro
gram in een notedop. 17.00 Muz uit
Rio de Janeiro. 17.30 Voor de jeugd.
17.55 Mededelingen. 18.00 Nws. 18.16
Journaal. 18.20 Uitz. van de A.R.P.
18.30 Stereo: Licht ensemble. 18.50 Ge
sproken brief. 18.55 Voor kleuters.
19.00 Stereo: Licht gevar. muz. 19.30
Nws. 19.35 Kerk veraf en dichtbij.
19.40 Mens en Bijbel. 20.05 Stereo: Re
sidentie orkese. 21.30 stereo: Amuse-
mentsmuz. 22.00 Satirisch progr. 22.30
Nws. 22.40 Journaal. 22.55 Muzikale
lezing. 23.30 Stereo Mod. liederen 23.55
Nws.,
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Voor zieken. 9.40 Lich
te muz. 10.00 Nws. 10.03 Detective
hoorspel. 10.25 Klapstuk. 11.00 Nws.
11.03 Muziek bij de koffie. 12.00 Nws.
12.03 Ad 's-Gravesande en Felix Meur-
ders. 13.00 Nws. 13.03 Actualiteiten.
13.08 Knalmuz. 14.00 Nws. 14.03 Pop-
muz. 15.00 Nws. 15.03 Holster. 16.00
Nws. 16.03 lORRRrrrrr: hitparade. 17.00
Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.07 Verzoek
platen.
BRUSSEL 324
12.00 Nws. 12.03 Lichte muz. 12.40
Weerbericht, SOS-ber. voor schippers.
12.48 Lichte muz. 12.55 Buitenl. pers-
overz. 13.00 Nws. 13.20 Tafelmuz. 14.00
Nws. 14.03 Gevar. muz. 15.00 Nws.
15.03 Lichte muz. 16.00 Nws. 16.03
Beursber. 16.09 Hand in hand met Ne
derland. 17.00 Nws. 17.15 Lichte muz.
18.00 Nws. 18.03 Voor soldaten. 18.28
Paardesportuitslagen. 18.30 Franse les
18.32 Gramm.muz. 18.35 Verkeerswen-
ken. 18.40 Lichte muz. 18.52 Taalwen-
ken. 18.55 Lichte muz. 19.00 Nws. 19.30
Protestantse dienst. 20.00 Harmonie en
fanfare muz. 20.30 Hoorspel. 21.03
Filmmuz. 22.00 Nws. 22.15 Plastische
kunst. 22.30 Jazzmuz. 23.00 Nws. 23.10
Moderne muz. 23.40 Nws.
Nederland 1
17.00 NCRV: Voor kinderen.
18.50 NTS. In kleur: De Fabeltjeskrant
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 STER: Reclame.
19.06 NTS: Scala
19.56 STER: Reclame.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 NTS: Uitz. Ger. Pol. Verbond.
20.30 Inburgeren.
21.00 Speelfilm (a.l.).
23.10 Socutera.
23.25 Journaal.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 NCRVSerie Zeskamp.
'20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 NCRV: In kleur: Film.
21.10 In kleur: Beeldhouwer Jacques
Lipchitz.
21.40 Actualiteitenrubriek.
22.00 Hervormingsdag.
22.15 NTS: Journaal.
Nederland 1
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 STER: Reclame.
19.06 KRO: In kleur: Piste.
19.56 STER: Reclame.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 KRO: Brandpunt.
20.40 TV-spel.
21.55 Wetenschap en techniek.
22.35 NTS: Journaal.
23.00 Teleac.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 Scala.
20.00 Journaal
20.16 STER: Reclame.
20.20 VARA: Film.
21.20 HaarHem
21.50 Achter het nieuws.
22.15 IKOR: Gesprekken.
22.45 NTS: Journaal.
.«■■■■■«»».«lnirwvwtnwwvMWMV>|MVMW^n>www^
