IJmuider Courant
STORINGSVRIJE
ONTVANGST VAN
VIER TOT ELF
TV-ZENDERS
VIA KABELNET
Sexperimentop lagere school
(Van een onzer redacteuren)
■m* if 3$
Als CAS er over enkele jaren is, kun
nen ook de mastbossen van dakanten
nes verdwijnen.
Een van de vele vragen, die het Centraal
Antennesysteem oproept al vóór het in
werking is getreden. Behalve dan voor de
vierduizend Haagse gezinnen, die hun
vierduizend Haagse gezinnen, die met hun
Kijk-„Cassie" gelukkig zijn.
Erbij
pyrm' pwryffp?.
DE HELFT van t.v.-kijkend Nederland ziet reikhalzend uit naar
een derde „net", desnoods uit België of Duitsland. Het Centraal An
tennesysteem CAS, door PTT ontwikkeld, kan daarin voorzien. Maar
het zal nog heel wat voeten in de aarde hebben voor het zover is.
MILJOENEN T.v.-KIJKERS in westelijk Neder
land zijn „diep teleurgesteld" dat de nieuwe
Duitse steunzender Wezel niet tot in hun huis
kamers reikt. PTT had weliswaar lang van tevoren
gewaarschuwd dat de kans op een goede ontvangst in
de Randstad nihil zou zijn, maar men bleef tegen
beter weten in hopen op een „wonder". Dat wonder
is uitgebleven en dus zullen wij het voorlopig zonder
een Duits „derde net" moeten stellen. Behalve dan
een groep van enkele duizenden bevoorrechte gezinnen
in Den Haag, die al sedert 19f»4 onbeperkt genieten
kunnen van vier verschillende t.v.-programma's te
weten de beide Nederlandse netten plus één Duitse en
één Belgische zender. Wij zijn die groep gelukkigen een
beetje uit het oog verloren sedert Tante Pos hun vier
jaar geleden een ander „wonder" voorschotelde: de zo
genoemde „draad televisie" die elke privé-antenne
overbodig maakt, omdat het beeld regelrecht, via ka
bels, bij de abonnees „aan huis bezorgd" wordt.
HET BETROF hier een proefneming van de
PTT met dit nieuwe systeem dat CAS (voor
Centraal Antenne Systeem) heet. Als proef
konijnen fungeerden de Haagse wijken Be-
zuidenhout en Mariahoeve. Binnen vier we*en
hadden zich reeds 1700 abonnees opgegeven.
En op dit moment profiteren er al zo'n vier
duizend gezinnen van dit buitenkansje. Want
een buitenkansje is het. De beeldkwaliteit van
alle vier de programma's is vele malen beter
dan die via de beste particuliere antenne. Men
kan zelfs met een stokoude t.v.-ontvanger uit
de jaren 1950 een subliem, storingsvrij beeld
krijgen. En wie daarnaast over een zogeheten
FM-tuner beschikt, die kan bovendien nog
16 FM-radiozenders ontvangen en dat alles
voor 48 gulden per abonnee en per jaar....!
HET HAAGSE experiment is dus een vol
ledig succes geworden en alle abonnees zijn
wild-enthousiast. Toch is het Centraal Antenne
Systeem sindsdien nog geen stap verder ge
komen. Hagenaars buiten de beide bevoorrech
te wijken klagen steen en been, dat het systeem
niet tot hun buurten wordt uitgebreid. En na
tuurlijk zou ook de rest van West-Nederland
graag op het CAS-net worden aangesloten, als
daartoe een mogelijkheid bestond.
Maar die mogelijkheid is er nog steeds niet.
Waarom wordt er geen voortgang gemaakt?
EEN VAN DE BELETSELEN wordt gevormd
door de Telegraaf- en Telefoonwet die de in
voering van net systeem in de weg staat. Die
wet moet dus eerst worden gewijzigd. En dat
pleegt nu eenmaal niet zo vlot te gaan.
In november 1967 was er eindelijk een voor
stel tot wetswijziging uit de interdepartemen
tale studiebus gekomen. Het wijzigingsvoorstel
bereikte zelfs de agenda van de Tweede Kamer,
maar werd daar te elfder ure, om onduidelijke
redenen, weer van afgevoerd.
Voorjaar 1968 beloofde de minister, met een
gewijzigd wijzigingsvoorstel ter tafel te zullen
komen. Maar er gebeurde niets.
Een latere belofte hield in dat de kwestie
vóór de zomer zou worden „opgenomen". Maar
de zomer verstreek
Vervolgens werd aangekondigd dat de benan-
deling van het wetsvoorstel naar september
verschoven was. Opnieuw uitstel dus, dat vol
gens ingewijden vooral toegeschreven moet
worden aan pressiegroepen, tegenstanders van
CAS, die de minister achter de schermen ijverig
trachten te beïnvloeden.
Maar nu schijnt de kogel dan toch eindelijk
door de kerk te gaan. Het parlement gaat de
wetswijziging bezien. Maar zelfs als de Tweede,
en daarna de Eerste Kamer akkoord gaan, moe
ten nog minstens drie maanden worden uitge
trokken voor de voorbereiding van de nood
zakelijke bestuursmaatregelen. De PTT denkt
daarna nog een jaar nodig te hebben als aan
looptijd. Pas dan kan de landelijke invoering
van het Centraal Antennesysteem, waarvan al
gewaagd werd .n de Troonrede van 1964, einde
lijk een aanvang nemen. Als er tenminste geld
voor gevonden kan worden
IN DE MEMORIE van Toelichting op het
wetsontwerp wordt gesteld dat de invoering
van het CAS m de Randstad Holland in vijf
tot tien jaar een feit kan zijn. Minister Bakker
geeft tevens een overzicht van de kosten
raming. Hij is eerst uitgegaan van vijfentwintig
gemeenten met meer dan 40.000 inwoners, ge
legen in het gebied ten westen van de lijn Alk-
maar-Amersfoort-Dordrecht, een ressort met
totaal circa een miljoen voningen.
Ervan uitgaande, dat een vierde deel van die
woningen reeds op een of ander soort gemeen
schappelijke antenne (en dat in vele nieuw
bouwwoningen de kabeltjes voor CAS-ont-
vangst reeds zijn ingebouwd) zullen in dit pro
ject nog 136 miljoen gulden moeten worden ge
ïnvesteerd voor kabelaanleg en huisaanslui
tingen. Voor de aanvoer van de t.v.-signalen
(van de vier zenders naar de distributiecen
trale) dient 18 miljoen te worden uitgetrokken.
Maar sindsdien is het Randstadproject (op pa
pier) uitgebreid tot een gebied met 1,7 miljoen
woningen, waardoor de kosten tot circa 300 mil
joen zullen stijgen
WAT DE abonnementsgelden betreft, rekent
minister Bakker erop dat deze de f 1 tot f 1,50
per maand niet te boven zullen gaan: ongeveer"
evenveel dus als de abonnees in Bezuidenhout
en Mariahoeve au voor hun CAS-aansluiting
betalen (f 48 per jaar) en ook vrijwel hetzelfde
als men in Amerika betaalt voor draadtelevisie
(vijf tot zes dollar per maand). Maar daar kan
men dan ook 24 uur per etmaal t.v. kijken en
die ministeriële vergelijking mankt dus wel een
beetje
maar de Cazema, ergo: een overheidsbedrijf.
De mogelijkheid van censuur en „willekeur"
is hier dus in aanleg aanwezig.
DE ONTWIKKELING van het CAS-systeem
door PTT dateert van voor 1963 een jaar
waarin de transistortechniek nog in opkomst
verkeerde en kleurentelevisie nog toekomst
muziek was. Het is duidelijk dat de techniek
nog lang niet aan het einde is. Meer en Krach
tiger zenders zullen wellicht over enkele jaren
de buitenlandse programma's via de ether in
onze randstedelijke huiskamers brengen, terwijl
ook op het gebied van de t.v.-relayering via
ruimtesatellieten het laatste woord nog niet ge
sproken is. Dat alles zou het CAS-systeem kun
nen doorkruisen, en wellicht zelfs overbodig
maken.
OP DAT GEVAAR wijst prof. dr. J. Borde-
wijk uit Delft in zijn opzienbarende rapport
i- -d~- -
-k.
'v
Draad-t.v. pas over 5-10 jaar
Een beter argument van de minister is, dat
het CAS-abonnement niet duurder hoeft te wor
den dan de bijdrage die thans door flatbewoners
betaald moet worden voor aansluiting op een
gemeenschappelijke huisantenne.
ENKELE evidente voordelen van CAS, zoals
de vrijwel storingsvrije ontvangst en de ideale
beeldkwaliteit, zijn al genoemd. Andere zijn:
mogelijke uitbreiding van het aanbod tot elf
televisiestations en een groot aantal FM-zen
ders. Verder kan het GAS worden ingeschakeld
voor lokale, streek- en schooltelevisie via ge
sloten circuits, zodat voor deze toepassingen
geen extra ruimte in ethergolven nodig is.
ER ZIJN jok nadelen. De exploitatie kjmt
in handen van de Cazema n.v., dochteronder
neming van de Nozema, die op haar beurt weer
voor 60 pet staatseigendom (PTT) is, hoewel
ook de omroepverenigingen hierin zullen par
ticiperen. Die positie betekent dat niet de t.v.-
kijker beslissen zal, naar welke zenders hij wil
kijken (en zelfs naar welke programma's),
tegen het Centraal Antenne Systeem. Als lid
van de Radioraad en transmissie-expert conclu
deert hjj dat de technische kennis van nu on
toereikend is om thans reeds te kunnen voor
spellen hoe de stand van de techniek over tien
of meer jaren zal zijn. Een van zijn conclusies
luidt: „Het dure en moeizaam aan te leggen
kabelsysteem voor programmadistributie, dat
CAS genaamd is, kan op lange termijn een
bruikbaar hulpmiddel worden wanneer de golf
lengten zijn „uitverkocht". Maar voor de nabije
toekomst biedt de ether heg ruimte genoeg voor
de veel goedkopere draadloze beeld- en geluids-
overbrenging in de Randstad Holland".
Prof. Bordewijk pleit voor de bouw van zo
genoemde doorgeefzenders waarvan niet alleen
de randstad, maar ook het platteland zal kun
nen profiteren.
De PTT heeft het rapport echter „vierkant"
afgewezen. Zij bestrijdt de conclusie dat Neder
land nog voldoende ongebruikte golflengten
heeft om regionale doorgeefzenders in de lucht
te brengen. Bordewijk stelt daar weer tegen
over dat er bijvoorbeeld op het gebied van de
microgolven nog armslag genoeg is.
DE DISCUSSIES zijn inmiddels wat verzand.
De CAS-plannen zijn er wellicht enigszins door
„-.rrphouden, maar niet gewijzigd. En PTT is
vastbesloten het project door te zetten als straks
het wettelijke struikelblok is opgeruimd.
Inmiddels gaat de aanleg van mini- en
pseudo-CAS-systemen gewoon door. In alle
nieuwbouwwijken ziet men gemeenschappelijke
antennes, die een of meer woningblokken be
dienen. Vele gemeenten schrijven die blok-
antennes zelfs voor. Andere zoals Maastricht
en Winterswijk gaan zelf lokale centrale
antenne-installaties exploiteren. Dat is alles in
strijd met de wet. maar omdat die wet nu toch
op de helling staat, en omdat het mastbos van
privé-antennes in de grotere steden ook aller
lei problemen schept, doet PTT hier een oogje
dicht.
NATUURLIJK zijn dit soort gemeenschappe
lijke antennes geen dróadtelevisie zoals het
CAS, maar door middel van signaalversterkers
en andere hulpapparaten kunnen ook die blok
en flatantennes een steeds betere ontvangst van
verre zenders bieden, waardoor zij op den duur
wel degelijk ernstige concurrenten voor het
CAS kunnen worden.
Zó gelukkig nu ook weer niet. In de Consu
mentengids van deze maand klaagt een
briefschrijver uit een Haagse CAS-wijk: l)e
eerste acht maanden konden wij ongestoord
kijken naar Nederland 1 en 2, Duitsland 1
en België Vlaams. Toen ging de PTT voor
ons de programma's uitkiezen. Waren er
hoofdfilms op Duitsland I en België Vlaams
dan schakelde PTT over op Duitsland 2 en
België Frans. Hetzelfde gebeurde als Duits
land bijvoorbeeld voetbalwedstrijden uit
zond. Motief van PTT: de bioscoopbond, res
pectievelijk de KNVB is ertegen! Zijn ad
vies: behoudt uw (privé)-antenne.
i^rfyinnnnnnn-n-n-nnnrnnr-innnrm
DE KINDEREN van de vierde,
vijfde en zesde klassen van de
openbare lagere Koningin Juliana-
school in net Zuidhollandse dorp
Heerjansdam krijgen seksuele op
voeding op school. Dat gebeurt op
initiatief van de oudercommissie.
Twee dames van de Nederlandse
Vereniging voor Sexuele Hervor
ming zullen de lessen, die faculta
tief zijn en na schooltijd worden
gehouden, geven.
De burgemeester van Heerjans
dam, de heer J. Ordelmans deelde
dit tijdens een raadsvergadering
mee. Niemand der raadsleden te
kende verzet aan tegenover het
experiment. In zijn toelichting zei
de burgemeester onder meer: „Er
bestonden al enige tijd plannen,
seksuele voorlichting op de Ko
ningin Julianaschool te geven. B.
en W. stonden onmiddellijk eens
gezind achter het voorstel van de
ouders Als het experiment lukt.
zal worden bekeken of eigen leer
krachten de taak van de NVSH-
voorlichtsters kunnen overnemen.
Maar eerst moeten we zien, hoe de
proeflessen verlopen. Ik verwacht
er veel van Het gemeentebestuur
ziet de resultaten bijzonder be
langstellend tegemoet".
De heer A. Termijn, voorzitter
van de oudercommissie van de
werd daarna een enquête gehou
den. Nu werden 74 ouders aange
schreven: 70 van hen vonden het
goed, dat hun kinderen de voor
lichtingslessen bijwonen.
De heer Termijn kan niet zeggen,
waarom vier ouderparen hun toe
stemming niet gaven. „Wij vragen
ook niet naar de reden", zegt hij,
Het beletsel dat sommige ouders
weerhoudt om zelf hun kinderen
voor te lichten is dan ook minder
een kwestie van valse schaamte
dan een taalprobleem. De NVSH-
medewerksters weten de woorden,
die de kinderen bekend zijn, in
een taal om te zetten, die ook door
de medicus wordt gebruikt.
school en een van de initiatiefne
mers van het experiment, vertelt,
dat er al twee jaar plannen wa
ren om in Heerjansdam seksuele
voorlichtine op de openbare lage
re school te geven. Men hield een
enquête: 39 van 42 aangeschreven
ouders reageerden positief. De
olannen werden nader uitgewerkt
en met B. en W. besproken. Weet
„Dat moet ieder ten slotte voor
zichzelf weten". Seksuele voorlich
ting aan kinderen is volgens de
heer Termijn van het grootste be
lang. „Het is voor de ouders meest
al moeili,jk over dit punt contacl
met de kinderen te hebben"
meende hij .omdat de juiste woor
den ontbreken. Er zijn óf schut
tingwoorden óf dure woorden.
„Het doel is dus eigenlijk het
bespreekbaar maken van een vol
komen natuurlijke zaak, op school
en thuis: het gesprek, dat op
school van start is gegaan, moet
dan thuis worden voortgezet" De
heer Termijn had de vaste over
tuiging dat de kinderen voorlich
ting. als straks op de Koningin
Julianaschool wordt gegeven, no
dig hebben. „Vaak wordt de kin
deren niets verteld. Men stelt het
uit tot later en nog weer later,
totdat het te laat is".
DE EERSTE lessen zijn inmid
dels gegeven. De vierde klas en
een groep van leerlingen uit de
vijfde en zesde klassen krijgen
apart voorlichting. De vierde klas
krijgt voorlopig twee lesuren, de
andere groep drie. Op 19 novem
ber komt de ouderraad weer bij
een om over het experiment van
gedachten te wisselen. Als de
ouders gunstig oordelen, worden
de lessen voortgezet. Over de fi
nanciële kant van de zaak maakt
de heer Termijn zich geen zorgen.
De lessen worden uit het school
fonds betaald.
De heer Termijn: „Mocht het fonds
de lessen niet meer kunnen beta
len. dan hebben wij het volste ver
trouwen in de medewerking van
het gemeentebestuur".
i-iinnnnnnnnnnnnnnmnnnrmnrn-irnnnnnin.n nnn nnrauuij
