TONEELGROEP CENTRUM
SPEELT „JOKER"
NU IN BOEKVORM
Haarlems Dagblad
IJmuider Courant
HAAR JOURNAAL
Amateurs brengen „Mijn zoons"
op toneel in Beverwijk
Beverwijkse Courant
Met madeliefjes naar mei
Politiek theater in de tweeedehands moderne stijl
speelt voor
Nationaal
Landjuweel
Houd die hond
vast op fiets
KDO greep iets
te hoog
Collecte voor het
jeugdwerk
Fraaie successen
voor Beverwijks
pluimvee
Oostmeep verloren,
zegt rederij
Ook „Utrecht"
bij berging
Noors schip
maandag
18 NOVEMBER 1968
(Van onze toneelcriticus)
HAARLEM „Doppelkopf", het
eerste toneelstuk van de Berlijnse
hoorspel- en kinderboekenschrijfster
Gerlind Reinshagen, heeft het vorige
seizoen in West-Duitsland vrij veel
aandacht getrokken, deels als een
veelbelovend debuut, maar vooral als
een opmerkelijke poging om het Duit
se politieke theater, dat sedert de
dood van Bert Brecht, twaalf jaar ge
leden, op dood spoor was geraakt, een
nieuw fris gezicht te geven. Vrijdag
avond heeft de toneelgroep Centrum
in de Haarlemse Stadsschouwburg de
Nederlandse première gegeven van
dit stuk, dat. in de vertaling van Peter
Oosthoek de titel „Joker" heeft ge
kregen, en wij hebben met enige ver
bazing geconstateerd dat Gerlind
Reinshagen dat nieuwe, frisse gezicht
van het politieke theater meent te
hebben gevonden in de Duitse toneel
litteratuur van zo'n jaar of veertig
geleden.
Simon Koster
door Jos Lodewijks
Bon
Bon
K. v. L.
De „Joker" in dit spel is de directie
assistent van een machinefabriek, Hen
drik Hofman, een gladde carrièremaker
die nog met één voet tussen het personeel
staat, waaruit hij zich moeizaam omhoog
heeft gewerkt, en de andere voet al tus
sen de deur van het privé-kantoor heeft.
Met zijn Januskop (vandaar de Duitse
titel „Doppelkopf") vertoont hij zich voor
de drie directeuren, van wie hij er één
spoedig hoopt te wippen, als een heel an
der mens dan voor het personeel, dat hij
met genoegen zou verraden om bij de
bazen in het gevlij te komen. Als orga
nisator van het personeelsfeest van de
fabriek moet hij de vuurproef doorstaan
en een avond lang zowel de directeuren
als zijn oude makkers naar de mond
praten. Een tijdje schijnt dat goed te
gaan, maar tenslotte laten de oude mak
kers blijken dat ze hem al lang doorheb
ben en daarmee verliest hij tevens zijn
waarde voor de directie. In plaats van
op twee stoelen tegelijk te zitten, komt
hij met een harde smak op de vloer
terecht.
Met een sterke overtuiging en een im
posante strijdvaardigheid trekt de schrijf
ster te velde tegen de sociale hypocrisie
waarmee een bepaald soort ondernemers
hun personeel in de watten proberen te
leggen. Daarmee bereikt zij vooral in
drukwekkende effecten in haar knappe
hantering van groepsdialogen waarin de
eenheid van denken van de werknemers
enerzijds, de werkgevers anderzijds, op
een soms grandioze manier wordt weer-
Scène uit „Joker" met van links
naar rechts Piet Römer, als Hofman,
Cor van den Brink, Marja Kok en
Margreet Heemskerk.
heel bij de neo-expressionistische stijl van
het stuk aangepast en zo was er een sterk
gestilleerde opvoering tot stand gekomen
waarin vooral de gescandeerde groeps
dialogen indrukwekkende hoogtepunten
vormden. Maar die stilering ging ten
.„„„v koste van de sfeer van geforceerde fees
telkens verdwaald in de jungle van het I tehjkheid, die men toch op de achter-
Duitse expressionisme, dat in de jaren na Nron^ ^ad willen voelen, en bracht mee
de eerste wereldoorlog „modern" was et uiteindelijke conflict de opvoe
maar dat nu alleen nog de wonderlijke ]"inS al van begin af aan zo volledig
indruk maakt van „tweede-hands moder-1 overheerste dat er later geen sprake meer
niteit". Tegen het slot loopt het stuk de
schrijfster helemaal uit de hand, wan
neer de oude makkers plotseling een
symbolische opvoering geven van Duits-
lands naoorlogse wederopbouw en van
het „Wirtschaftswunder" dat, zoals wij
hier leren, zijn ontstaan te danken had
aan de herleving van de oude controver
se tussen kapitaal en arbeid. Met deze
episode, helemaal in de stijl van een
marxistisch „Lehrstück", zoals Brecht het
zou hebben genoemd, krijgt Hendrik Hof
man een spiegel van zijn wangedrag
voorgehouden, maar tegelijk krijgt het Tari nAmtnoln«"
publiek daarmee nog een overbodige her- HIl VL/Omi]]GlGfl
halingsoefening van wat Gerlind Reins-
was van een climax.
Het knappe spel van Piet Römer als de
carricarrièremaker was een enorme steun
voor de opvoering, waarin verder ook
Elisabeth Hoytink, Wim van den Heuvel,
Frans Vorstman en Karin Haage mooie
vertolkingen gaven.
De schrijfster woonde de Haarlemse
première bij en werd aan het slot met
bloemen en applaus gehuldigd
hagen in de voorafgaande 21 taferelen I
van haar komedie al ruimschoots duide-
lijk heeft gemaakt.
De regie van Peter Oosthoek was ge-
ADVERTENTIE
Een keuze uit de gelijknamige rubriek, die sinds 1948
verschijnt in Haarlems Dagblad-Oprechte Haarlemsche
Courant, de IJmuider Courant en sinds enkele jaren
ook in de Beverwijkse Courant.
De Kleine Wereld is in boekvorm verkrijgbaar
bij de volgende adressen
Grote Houtstraat 93, Haarlem
Soendaplein, Haarlem-Noord
Italiëlaan 190, Haarlem-Schalkwijk
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
Zeestraat 18, Beverwijk
De prijs is 3.50 per stuk, uitsluitend afgehaald aan
onze loketten, tegen inlevering van onderstaande bon.
Wanneer u 4.50 per exemplaar overmaakt op post
giro 273107, ten name van Haarlems Dagblad. Grote
Houtstraat 93 te Haarlem, met vermelding van „De
Kleine Wereld", kunnen wij het gevraagde aantal
exemplaren opsturen.
Uitgave
Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Haarlem
(Van een onzer verslaggevers)
SANTPOORT. De toneelvereniging
Jan van Dommelen" uit Santpoort heeft
zaterdagavond in zaal „Zomerlust" een
opvoering gegeven van Goldoni's bekende
blijspel „De knecht van twee meesters"
met welke voorstelling de vereniging
heeft ingeschreven voor de voorronde in
Zuid-Kennemerland van de toneelwed
strijd om het Nationaal Landjuweel. De
regie is van drs. A. M. van Steen. Deze
opvoeringen worden dinsdag 19 en zater
I dag 23 november in „Zomerlust" her
haald.
BEHALVE KINDEREN WORDEN
er ook honden per fiets vervoerd.
Een op dieren gestelde lezeres is het
opgevallen dat er zo vaak honden los
in een mandje achterop de fiets ba
lanceren. De beestjes tuimelen er
herhaaldelijk uit en dat kan toch wor
den voorkomen door ze met een hon
detuigje aan de mand vast te zetten.
„Dieren zijn precies als mensen",
aegt immers „Hallo, meneer de Uil"
van de Fabeltjeskrant. Denk er dus
eens om, want dat komt allemaal in
de krant van Fabeltjesland.
WIJ LEVEN HIER, behalve vrij en
blij, ook op brede, voet op Neerlands
dierbre grond. Dat constateert Pan
American World Airways in een ge
schrift over Nederland. Amerikaanse
staatsburgers krijgen de raad koffers
vol schoenen uit het vaderland mee te
torsen als zij enige tijd in de lage
kanden moeten verblijven, vooral als
zij smalle voeten hebben.
Amerikaanse schoenen hebben na
melijk verschillende breedtematen.
Daar hoef je hier niet om te komen,
met het spreekwoord „Wie de schoen
pas trekke hem aan".
DE STICHTING LAND- en Tuin-
bouwgidsen heeft een boekwerkje uit
gegeven dat Patroon heet en allerlei
raad op uitgebreid huishoudelijk ge
bied geeft. De inhoud is verdeeld in
de rubrieken woning; huishoudelijke
apparatuur; leiding en beheer; voe
ding en kleding; opvoeding en oplei
ding; bloemen, plant en dier.
Hoewel speciaal bestemd voor de
plattelandsvrouw, is het ook voor een
stedelinge geen onverdienstelijke
gids. Alleen de dierenliefhebbers zul
len de haren te berge rijzen bij het
lezen van het laatste hoofdstukje
„Kleine huisdieren". Katten leven
echt niet alleen van muizen, ook niet
meer op de boerderij.
Het is te loven dat de schrijver het
opneemt voor de gewone bastaardhon
den, maar hij laat rashonden er wel
erg slecht afkomen als ziekelijke zwak
kelingen.
Patroon is te bestellen bij de Land-
bouwgids, Maliesingel 22 in Utrecht.
VEEL VROUWEN HOUDEN van
velletjes aftrekken van verbrande
ruggen. Zij kunnen nu niet alleen in
de zomer hoogtijdagen beleven, maar
te allen tijde zich aan dit vermaak te
buiten gaan. Want Payot brengt
schoonheidsmaskers die na een kwar
tier tot twintig minuten er als een
tweede huid afgetrokken kunnen wor
den.
Natuurlijk blijft hier en daar nog
wel een velletje zitten. Om de sporen
van het masker helemaal te verwij
deren even wat tonicque en daarna
Crème Noctis om te voeden.
MISS ZWEDEN, MISS Israel en
Miss Argentinië bleken de favorieten
van de Britse gokkers te zijn voor de
titel Miss Wereld. Op deze dames wa
ren de meeste weddenschappen afge
sloten.
Na de paarden en windhonden ko
men nu dus meisjes in de baan. De
organisator van de Miss-verkiezingen
was het er overigens niet mee eens.
„Het is wreed", zei hij. „Het brengt de
meisjes in de war." Donderdag was de
officiële kroning van Miss Wereld en
hebben de gokkers gemerkt of zij op
het beste paard van stal hadden gewed.
STAAT U OOK vaak gebogen met
kletsnatte haren over de wasbak en
ontdekt u dan dat het shampoo-kus
sentje met de kostelijke ei-, kruiden-
of inktshampoo nog geopend moet
worden? Op zoek naar schaar, priem,
schroevedraaier of blikopener. Het
kussentje opengerukt en jawel alles
op de grond, op uw kleren of in het
waswater in plaats van op uw lokken.
Maar dat ziet u al niet meer omdat
u de ogen alsmaar dicht moet knijpen
vanwege het druipende water. Het is
natuurlijk eigen schuld, want zo iets
moet van tevoren geopend worden,
maar waarom is het niet gemakkelij
ker open te scheuren?
HETZELFDE EUVEL VALT te mel
den van sardineblikjes die men ker
mend van honger met bloed, zweet en
tranen open moet wurmen. Driehoeki
ge melkkartons vragen een zaag om
ze te openen en dan gaat de inhoud
natuurlijk nog de hele kamer door.
Ook deksels op jampotten of potten
conserven die zo nodig met een munt
stuk geopend moeten worden, vragen
het uiterste aan kracht en zelfbeheer
sing van de huisvrouw.
■■■■■■^ffnrnnnnnnnnfvtrvvv¥1|Ww
HET HEERLIJK AVONDJE nadert
angstig snel. Al die inkopen aan het
eind van de maand maken een mens
doodzenuwachtig. Toch kalm blijven
en zelf geulde speculaas maken.
Nodig is 250 gram zelfrijzend bak
meel, 150 gram donkerbruine basterd
suiker, 175 gram roomboter, lVz lepel
speculaaskruiden, 1 lepel melk, zout,
citroenrasp.
Snijd de boter tot kruimels in de
bloem en kneed er met de suiker, krui
den, zout en melk een glad deeg van.
Laat het een nacht opstijven. Druk
het uit tot een rechthoekige plak van
een halve centimeter dik en verdeel
deze in twee gelijke delen.
Breng een deel over op een beboterd
bakblik met opstaande rand (kan ook
op een biscuitdoosdeksel, belegd met
aluminiumfolie). Bestrijk dit met ei
wit en verdeel hierop de 300 gram
amandelspijs die u van tevoren hebt
gekocht of gemaakt van 150 gram
amandelen, 150 gram suiker, 1 eidooier,
geraspte citroenschil. Bestrijk deze
laag weer met eiwit, leg de tweede lap
deeg erop en druk de lagen goed op
elkaar.
Bestrijk ook de bovenkant tot slot
met ei en druk hier en daar een gehal
veerde gepelde amandel in. Bak de
speculaas in ongeveer 40 minuten in
een matig warme oven gaar en goud
bruin.
Al etend van deze lekkernij zal nie
mand opmerken hoe slecht uw Sinter
klaasgedichten eigenlijk zijn.
Een waarschuwend vingertje heft deze
dame op om vooral te vertellen dat
het geen nachtmuts of badmuts is die
zij draagt. Het is een echt lentehoedje
van namaak-madeliefjes en het komt
uit Londen
BEVERWIJK. In de rij van amateur
toneelgezelschappen die de laatste jaren
Arthur Miller's „Mijn zoons" hebben op
gevoerd, heeft zich nu ook de toneelgroep
„Kunst Door Oefening" uit Beverwijk ge
schreven. Zaterdagavond gaven zij van
dit boeiende toneelspel een opvoering in
het Kennemer Theater, onder regie van
George Janssens.
„Kunst Door Oefening" heeft alle zei
len bijgezet om met dit overbekende stuk,
waarvan de inhoud reeds verscheidene
malen uitvoerig in deze kolommen werd
besproken, een indrukwekkende toneel
avond te brengen, hetgeen ten dele gelukt
is.
„Mijn zoons" is voor amateurs heel
goed speelbaar, er is echter een ruime
toneelervaring voor nodig om de gevoe
lens die Miller in zijn stuk tot uitdruk
king wil brengen juist en gaaf te laten
overkomen, die ervaring was er bij
„Kunst Door Oefening" niet. De grote
kracht van KDO ligt nu eenmaal niet in
het spelen van ernstige stukken, al moet
met alle waardering gezegd worden dat
regisseur en spelers zich kennelijk met
groot animo op deze voorstelling hadden
voorbereid. De rolkennis was goed en het
decor, dat misschien iets minder uitbun
dig van kleur zou kunnen zijn in dit ge
val, bood door de eenvoudige constructie
(geschilderde achterdoeken) een goede
oplossing om het speelvlak op het toneel
zo groot mogelijk te houden.
Dat de voorstelling door het publiek
ademloos werd gevolg, was mede te dan
ken aan Cor Rood die een geloofwaardige
Joe Keller op de planken zette; Henny
Poldervaart had eveneens goede momen
ten als zijn echtgenote, die maar niet
kan aanvaarden dat haar zoon om het
leven is gekomen. Thijs Winands speelde
de zoon Chris. Hij maakte er een type
met weinig ruggegraat van, jammer want
deze rol kan, wanneer hij goed gespeeld
wordt, bijdragen tot enkele zeer boeiende
scènes, scènes die nu te vlak bleven. Een
voorbeeld daarvan was het eerste bedrijf,
waarin hij zijn vader vertelt dat hij het
meisje van zijn omgekomen broer wil
trouwen, een tafereel dat nu vrij kleur
loos bleef, mede doordat onnodig geloop
de aandacht van de tekst afleidde. Een
beweeglijke mise-en-scène is tijdens dit
gesprek beslist storend.
De resterende leden van het gezelschap
wisten zich op verdienstelijke wijze bij
de hoofdrolspelers aan te sluiten.
Tot slot dienen nog de prestaties van
Anny Mooy-Wittebrood en Arie Bruin te
worden genoemd; eerstgenoemde gaf een
karaktervolle Ann ten beste, terwijl
laatstgenoemde, hoewel wat jong voor de
ze rol, toch nadrukkelijk gestalte gaf aan
de rol van George, wiens komst door de
familie Keller vol argwaan tegemoet
wordt gezien.
Zoals reeds gezegd heeft het publiek
de voorstelling aaemloos gevolgd, en zijn
waardering door een langdurig applaus
kenbaar gemaakt. Jammer, dat KDO met
dit stuk, dat gedegen werd voor
bereid, toch iets te hoog heeft gegrepen.
(Van een onzer verslaggevers)
IJMOND. In de periode van 18 tot
en met 23 november wordt een nationale
collecte gehouden ten behoeve van het
jeugdwerk. In de IJmond is hiertoe een
regionaal comité samengesteld, waarin al
le buurthuizen samenwerken.
Deze samenwerking verloopt zo goed,
dat besloten is de opbrengst naar even
redigheid te verdelen. Elk club- of buurt
huis heeft een afgebakend gebied geno
men om te bewerken.
De deelnemende organisaties zijn „De
Zandkraai", „De Schuilhoek" en „De
Lichtboei" te Heemskerk, „De Uitwijk"
en „Het Groene Huis" te Beverwijk, „De
Loods", „de Meerpaal" en „Kennemersta-
ten" te Velsen-Noord" en „De Spil" en
De Brulboei" te IJmuiden.
Het geheel wordt gebundeld door het
bureau van de FIVOY, de Federatie van
instellingen voor vormings- en opbouw
werk om de IJmond.
(Van een onzer verslaggevers)
BEVERWIJK. De Kennemer Pluim
veevereniging heeft met haar jaarlijkse
clubshow in het kader van de nationale
pluimveetentoonstelling op 15, 16 en 17
november in Alkmaar, waar circa 1200
dieren zijn geëxposeerd, verscheidene
fraaie resultaten geboekt. Het gehalte van
de dieren van deze Beverwijkse vereni
ging was zeer hoog. In totaal 27 dieren
hebben het predicaat „Zeer goed" gekre
gen, terwijl zelfs aan 10 dieren het predi
caat ZZG (zeer zeer goed) is toegekend.
Voorts legden vijf leden beslag op de
bekers voor de „Sportfokker van het
jaar". Dit waren D. Luijendijk met een
Barnevelderhen in de afdeling grote
hoenders, C. Six met een Amerikaanse
witleghornhaan in de afdeling krielhoen-
ders, H. Neyssel met een Norwichkropper
in de afdeling sierduiven, A. Luijendijk
met een zwarte zeug in de afdeline cavia's
en N. Admiraal met een kleurdwerg in
de afdeling konijnen. De H. J. Vessies-
herinneringsmedaille werd in de wacht
gesleept door C. Schipper met een Rijn
landerhaan in de afdeling grote hoenders.
De heren C. Six, H. Neyssel, A. Luijen
dijk en N. Admiraal kregen voor de goede
kwaliteit van dezelfde dieren als waar
mee zij de bekers wonnen eveneens deze
medaille.
De kleurdwerg van de heer N. Admi
raal kreeg naast de beker en de medaille
nog 3 ereprijzen toegekend voor de uit
zonderlijk goede kwaliteit.
HARLINGEN. Bij rederij Van der
Schoot in Harlingen wordt als vaststaand
aangenomen, dat de kustvaarder „Oost
meep" met 9 koppen aan boord, die sedert
29 oktober vermist werd, is vergaan. Na
dat alle mogelijkheden zijn nagegaan die
zich hebben kunnen voordoen, wordt nu
aangenomen dat 't schip op 'n klip is gelo
pen in het vulkanisch gebied benoorden
Sicilië. Het schip moet zeer plotseling zijn
gezonken. Men is overtuigd, dat de be
manningsleden geen gelegenheid meer
hebben gehad in de sloepen te gaan. Vis
sersboten zoeken benoorden Sicilië naar
verdere wrakstukken en de stoffelijke
overschotten van de bemanningsleden.
IJMUIDEN. Sinds zaterdag 16 no
vember is ook Wijsmullers zeesleper
„Utrecht" betrokken bij de berging van
de in het achterschip uitgebrande Noor
se bulkcarrier „Etnefjell" uit de Noor
delijke Atlantische Oceaan ten zuiden van
Groenland.
Sinds 6 november sleept de zeesleper
„Groningen" onder bevel van kapitein T.
van Oosten het ruim 11.000 brt. metende
schip in de richting van het Kanaal. In
de twee weken die nu bijna gepasseerd
zijn, heeft het transport tal van keren
zwaar stormweer uit oostelijke richting
moeten doorstaan. Teneinde de aankomst
van de „Etnefjell" in een haven te bespoe
digen heeft n.v. Bureau Wijsmuller ook
de „Utrecht" naar het transport gediri
geerd. De „Utrecht" heeft zaterdag op
het transport vastgemaakt en samen sle
pen beide sleepboten de „Etnefjell" nu
in de richting van het Kanaal. Naar
welke haven het transport zal koerszet-
ten is nog niet bekend.
Zoals bekend, bevinden zich aan boord
3 overlevenden van de totaal 34 opvaren
den van de „Etnefjell". Het zoetten naar
de andere opvarenden, die in de red
dingboten gingen op 31 oktober nadat zich
'n explosie en brand aan boord hadden
voorgedaan, heeft geen resultaat gehad.
Schepen van de Rederij Olsen zetten 't
zoeken tot eind november voort in het
zeegebied ten zuiden van Groenland. De
Amerikaanse kustwacht heeft dit zoeken
met behulp van vliegtuigen en schepen
midden vorige week echter gestaakt.
De drie opvarenden van de Etnefjell
hebben sinds 6 november toen de „Gro
ningen" vasthaakte, gezelschap van twee
man van de „Groningen". Bij het vast
maken door de „Utrecht" is ook van
deze sleepboot een opvarende op de „Et
nefjell" overgesprongen, zodat zich thans
zes man op de Noor bevinden. In het af
gelopen weekeinde was het transport ge
vorderd tot 500 mijl ten westen van
Lands End. Er stond toen een zuidooste
lijke bries met hoge deining.
looooootx)ooooonnt« CT tuuuuutjouooouuuuuocxjriuutxiuxji xxjoooooq
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
I
