VAN DAG TOT DAG
Premier Wilson protesteert
tegen Westduitse „hetze
Drie maanden na Tsjechische crisis
Auto's mogen
Jordaan niet
meer over
i t mmÊÊKm
m
Russen willen in
Roemenië oefenen
Duitse ambassadeur zou onhoffelijk zijn behandeld
Woordvoerders in
Bonn spreken
elkaar tegen
Rumor formateur
in Italië
„Geen verjaring
oorlogsmisdaden"
Kardinaal Felici:
„Gehoorzaamheid
noodzakelijk"
DRIE DODEN
BIJ BOTSING
Schuman-prijs voor
prof. Hallstein
Eldo-raket nog
niet gelanceerd
commentaar op actuele zaken
en
Brandweerauto in brand gestoken
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1968
3
Een horloge
la mode
Dit is één van die snoe
zige modellen die Tissot
tot hèt merk maken voor
de chique vrouw.
Voor de vrouw, die heel
veel jaren plezier van haar
horloge wil hebben. Goud
f 218.-; doublé f 116.-
f o/gens Newsweek
VN-conventie
Treinongeluk: 3 doden
Afrikanen in Rhodesië
krijgen levenslang
mm -m.mmmmm
r mmI
fdM*
wmwm.
w-
Zonder hartstocht
In de hand
Tekenen
tel«grammen
De tot uiting komende verontrusting
over de verhoging der Nederlandse
NAVO-bijdrage met 225 miljoen blijkt
vooral te leven bij jongeren, scholieren en
studenten, verdeeld over politieke, reli
gieuze en levensbeschouwelijke actiegroe
pen van duidelijk progressieve allure:
vredesorganisaties, socialistische en radi
cale jeugdgroepen, kortom wat men van
meer behoudende zijde zo graag als
„links" op één hoop veegt. Toch zijn er
ook volkomen neutrale verschijningen
bij: middelbare scholieren die uit de
meest verschillende milieus komen en
niet geacht kunnen worden een politieke
keuze te hebben gemaakt, en niet-politie-
ke verenigingen die op religieuze of hu
manitaire basis werken. Er is zelfs een
theologische faculteit bij, studenten, do-
eenten en stafpersoneel incluis, en er
zijn vormingscentra van uiteenlopende
richting die zich solidair hebben ver
klaard met een gezamenlijk protest aan
de regering of aan het adres van de volks
vertegenwoordiging.
Uit deze opsomming blijkt, dat de ver
ontrusting een algemeen karakter draagt,
en niet kan worden toegedicht aan de
veelgesmade „linkse oppositie" zonder
meer. Dat is ook heel begrijpelijk. Lang
zamerhand worden de ongerijmdheden
met betrekking tot de defensie en andere
nationale lasten te grof, om nog onop
gemerkt te blijven.
Dat de jeugd vooral zich zo afwijzend
weert, is eveneens een voor de hand lig
gende zaak. De jeugd denkt nuchter, lo
gisch en eerlijk. Zij kijkt door voorwend
sels en onhoudbare argumenten heen,
weegt met natuurlijke logica de echte en
onechte premissen tegen elkander af en
oordeelt naar maatstaven van het gezonde
verstand.
In de politiek zijn nuchterheid, logica
•n eerlijkheid niet altijd hanteerbare nor
men. Er wordt niet altijd gezegd wat
waar is en niet altijd onthuld wat de
werkelijke achtergronden der problemen
zijn. Er moeten compromissen worden
aanvaard en halve waarheden worden
verkocht voor hele.
Op het punt van de defensie is de situa
tie voor ons land uiteraard heel wat in
gewikkelder dan zij voor de eenvoudig
redenerende leek lijkt te zijn. Men be
hoeft slechts naar de door de wol geverf
de politicus Van Riel (V.V.D., Eerste Ka
mer) te luisteren om te begrijpen, dat
„defensie" niet in de eerste plaats een
instrument van nationale veiligheid is,
maar een politiek wapen. Hij betoogt dat
een krachtige houding van het kabinet
De Jong tegenover het parlement het
aanzien van dit kabinet zal schragen en
wil daarom juist nog méér defensiegelden
geprogrammeerd zien want een impo
nerend kabinet zal de regeringspartijen
bij de volgende verkiezingen méér stem
men opleveren. Het woord „veiligheid"
komt in dit betoog niet voor, en als het
er wél in voorkomt doelt het op een aan
wakkering van de „Russen-vrees", niet op
een verhoging van de veiligheid des volks.
Dergelijke redeneringen zijn niet zo
onwerkzaam als zij lijken. Het is een
politieke redenering, waarin zowel de
psychologie der massa als de politieke
ervaring in het partijwezen zijn verwerkt.
Mr. Van Riel weet heel goed, hoe groot
de onrust over een opnieuw ontstaan van
de koude oorlog in ons land is. Maar hij
weet ook dat die onrust kan worden uit
gebuit naar de andere kant. Want de jon
geren hebben nog geen stem in het kapit
tel als er verkiezingen zijn en de oude
ren willen liever houden wat zij hebben,
terwijl zij leven in de overtuiging dat
iedere gulden méér voor defensie meer
kans op behoud van de status betekent.
De jongeren hebben nog geen status,
maar ook zij willen geen oorlog. Zij zijn
echter minder geneigd het behoud van
de vrede te danken aan het geld dat voor
defensie wordt uitgegeven, en vrezen
daartegenover dat opvoering van de be
wapening de oorlog dichter bij brengt.
Onze samenleving wordt echter nog
steeds geregeerd door de ouderen. Zij
weten best dat de dure Leopardtanks in
werkelijkheid niets tot onze veiligheid
zullen bijdragen, maar ook dat het hogere
defensiebudget ons internationaal aanzien
zal verheugen in de ogen van hen, die
mede over onze economische welvaart
beschikken. Zo'n geslepen politieke rede
nering moge dan al absurd lijken in de
ogen van scholieren, zij is nu eenmaal
een onmisbaar onderdeel van het diplo
matieke complex, waarmee binnen- en
buitenlandse beleidsvragen worden be
antwoord. Politiek is het gevecht om de
gunst van de meerderheid. De wapenen
en argumenten worden gekozen om hun
effect, niet om hun ethische, morele of
logische waarde.
*>*A/WVAAAAAAA/WV/V\/HA/VVWV\A/WV\AAA/VWWWWV\AftAAA/VVWVVVVVVVVVVWWVWVVWWWWWWWVVVWVWVWWVVWW\i
•*^A#%AAAAAAAA/%Af*A/V\^AA/W*AA/\AAAAAAAA#WW\A/W\AAAA^W\AAAAAA^^AAAAAA/V\AA/\AA/WWWVWWWW
ADVERTENTIE
JERUZALEM. (AFP) De Israëlische
militaire gouverneurs van de voornaam
ste steden in bezet Jordanië en Gaza heb
ben de Arabische burgemeesters meege
deeld dat vanaf 3 december auto's of
vrachtauto's de Jordaan niet meer mogen
oversteken.
Goederen en passagiers zullen onder
toezicht van de Israëlische troepen wor
den vervoerd. Deze maatregel is genomen
ter bestrijding van terreurdaden. De Is
raëlische autoriteiten vermoeden dat de
•uto met ongeveer 200 kilo dynamiet, die
vrijdag op een markt in Jeruzalem ex
plodeerde, rechtstreeks uit Jordanië werd
binnengereden.
NEW YORK (AFP). De Sovjet-Unie
tracht Roemenië ertoe te dwingen geza
menlijke oefeningen met Russische mili
taire eenheden op zijn grondgebied toe te
laten, zo meldt het Amerikaanse week
blad „Newsweek" in de rubriek
.Periscope".
„Newsweek" zegt dat Roemenië niet
alleen critiek heeft geleverd op de invasie
in Tsjecho-Slowakije, maar ook de laatste
zes jaar heeft geweigerd het land open
te stellen voor Russische militaire oefe
ningen.
Het blad meldt dat de Roemenen in
beginsel hebben ingestemd met het hou
den van gezamenlijke manoeuvres, maar
ze willen precies weten wanneer de Rus
sische troepen na afloop van de oefenin
gen het land weer zullen verlaten.
(Van onze correspondent)
LONDEN Premier Wilson van
Groot-Brittannië heeft gisteravond in
het Lagerhuis ontkend dat hij, zoals
uit Westduitse bron wordt gesugge
reerd, voor de conferentie in Bonn,
de Westduitse ambassadeur in Londen
dr. Blankenhorn onheus zou hebben
behandeld.
Dr. Blankenhorn heeft gisteren tegen
over de Londense correspondenten van
de Westduitse pers verklaard, dat hij in
geen enkel opzicht door Wilson onhoffe
lijk is behandeld.
Het is ook niet waar dat Wilson tegen
de ambassadeur die hij naar Downing-
street had ontboden zou hebben gezegd,
dat als de Westduitse regering niet tot
revaluatie van de D-mark zou overgaan,
Groot-Brittannië het Rijnleger zou terug
trekken. Wilson gewaagde van de betreu
renswaardige onjuistheid in de verklarin
gen van de officiële Westduitse woord
voerder.
Wilson heeft alleen met klem op reva-
(Van onze correspondent)
ROME. President Saragat van Ita
lië heeft gisteren Mariano Rumor, secre
taris van de Christen-Democratische Par
tij, verzocht een kabinet te vormen. Ru-
mor heeft het verzoek aangenomen.
Hiermee is het moeilijkste deel van de
kabinetscrisis, namelijk het debat tussen
de drie partijen van centrum-links over
een regeringsprogramma, begonnen.
In de beide grootste Italiaanse partijen,
de christen-democratische (265 zetels in
de Kamer) en de socialistische (met 91
zetels) zijn groepen die een sterk voor
behoud maken. De motie, waarmee gis
teren het bestuur van de socialistische
partij besloot bijvoorbeeld onderhande
lingen te beginnen met de beide andere
partijen van centrum-links, werd met
twaalf stemmen goedgekeurd tegen acht
onthoudingen en twee stemmen tegen.
Gemakkelijk is Rumors taak niet. Hij
staat evenwel bekend als een kundig on
derhandelaar, die alles in het werk zal
stellen samen met de socialisten een coa
litieregering te vormen, die een meerder
heid in het Parlement heeft.
NEW YORK (Reuter) De Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
heeft de tekst van een internationale con
ventie goedgekeurd, volgens welke oor
logsmisdadigers en bedrijvers van „misda
den tegen de mensheid", kunnen worden
berecht zonder verjaringstermijn.
Er zijn 58 stemmen voor uitgebracht,
bij 36 onthoudingen. „Onmenselijke daden
voortvloeiend uit de apartheidspolitiek"
worden begrepen onder misdaden tegen
de mensheid".
luatie van de Westduitse mark aange
drongen. Hij is er verstoord over dat het
gesprek met dr. Blankenhorn door de
woordvoerder in Bonn "erkeerd is weer
gegeven, hetgeen tot overdreven inter
pretaties heeft geleid. Wilson zei dat het
nog nooit is voorgekomen dat over ver
trouwelijke gesprekken, die hij in de loop
van de jaren met diplomaten heeft ge
voerd, een woordvoerder in een ander
land iets heeft onthuld.
Ook dr. Blankenhorn heeft ontkend dat
Wilson gesproken zou hebben over terug
trekking van het Britse Rijnleger.
Bij het gesprek dat in de loop van gis
teravond plaatshad waren ook de Britse
minister van Buitenlandse Zaken Ste
wart en de kanselier van de schatkist
Jenkins aanwezig.
In de Duitse pers werd eveneens ge
suggereerd dat Jenkins zich tijdens de
besprekingen in Bonn „grof" zou hebben
gedragen. Wat het Rijnleger betreft wor-
VATICAANSTAD (DPA). De Ita
liaanse curiekardinaal Pericle Felici, die
secretaris van het tweede Vaticaanse con
cilie is geweest, schrijft in het Vaticaanse
blad „Osservatore Romano", dat stipte
gehoorzaamheid aan een hoger geplaatste
geboden is, ook al zal deze wel eens een
verkeerde beslissing nemen.
„Hij handelt wel krachtens van God
verkregen macht", aldus de kardinaal,
„maar de menselijke natuur is niet altijd
in staat de bedoelingen Gods geheel te
doorzien. Een eventuele vergissing van
een meerdere geeft de ondergeschikte niet
het recht tot ongehoorzaamheid. Wel kan
de ondergeschikte vrijelijk zeggen waar
om hij een bepaald voorschrift onjuist of
ongeschikt acht. Hij kan ook een hogere
autoriteit verzoeken in te grijpen, maar
mag nooit ongehoorzaam zijn."
ITTERVOORT. In de nacht van
maandag op dinsdag is een Nederlandse
personenauto in Ittervoort, nabij de Ne
derlands-Belgische grens, op een gepar
keerde vrachtauto gebotst. In de perso
nenauto zaten vier inzittenden. De be
stuurder en twee inzittenden werden op
slag gedood. De vierde werd ernstig
gewond.
HAMBURG (DPA). De FVS-stich-
ting in Hamburg heeft de Robert Schu
man-prijs toegekend aan de voormalige
voorzitter van de Euromarktcommissie,
prof. Walter Hallstein wegens zijn grote
verdiensten voor de eenwording van
Europa en de verwezenlijking van de
Euromarkt.
BOEDAPEST. (DPA) Bij een spoor
wegongeluk in de buurt van Nagyteteny^
Diosd zijn drie mensen om het leven ge
komen en tien gewond. De sneltrein Boe-
dapest-Szombathely ontspoorde en botste
tegen een goederentrein. De bestuurder,
een assistent en de conducteur kwamen
om het leven.
den de Britten in sommige Duitse bla
den van chantage beschuldigd.
In diplomatieke kringen in Londen
heerst het gevoel dat de scherpe toon te
gen Groot-Brittannië het gevolg zou zijn
van het verlangen van de Westduitsers
om uit binnenlandse politieke overwegin
gen kapitaal te slaan uit de valuta-situa
tie.
De verwarring hieromtrent is des te
groter omdat in Bonn vaak meer dan één
officiële woordvoerder optreedt en zij
elkaar nog al eens tegenspreken. In elk
geval heeft de Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken Willy Brandt gepro
beerd olie op de golven te gieten.
In Londen is nog opgemerkt dat als
het Westduitse wantrouwen tegenover
Groot-Brittannië zou blijven voortduren,
het onwaarschijnlijk is dat de Duitsers
opnieuw als gastheren bij dergelijke fi
nanciële besprekingen zullen optreden.
SALISBURY (Reuter) In Salisbury
zijn negen Afrikanen tot levenslange ge
vangenisstraffen veroordeeld.» Zij werden
ervan beschuldigd gewapend vanuit Zam
bia Rhodesië te zijn binnengedrongen.
ADVERTENTIE
1697
TSAAR PETER LEERT IN HOLLAND
SCHEPEN BOUWEN
EN "VLEK" DRINKEN.
Wel wis en waarachtig was in die tijd
„Vlek" er al. Van 1550 af wordt
„Vlek" volgens hetzelfde oude re
cept uit zuiver graan gestookt. Ook
die extra zachte jonge jenever
„Vlekje". Voor een merkjenever zéér
voordelig 10.25 per liter.
ANNO
1550
WOOMERA. (DPA) De lancering
van de Europa-raket vanaf de Australi
sche lanceerbasis in Woomera is gisten»
avond voor de derde maal uitgesteld.
De oorzaak is nog niet bekend, zo heeft
de Westduitse firma, die de derde trap
van de raket bouwde, meegedeeld.
Eerder werd de lancering zaterdagoch
tend en zaterdagavond uitgesteld. Een
nieuw tijdstip voor de lancering is nog
niet vastgesteld.
ftü -
'f f
WwfmMm
v?M/M
(Van onze correspondent)
MOSKOU Hoe groot is, drie maanden na de interventie in Tsjecho-
Slowakije, de schade voor de Russen in Europa? Het is een balans die
aan de Russische kant niet gemakkelijk kan worden opgemaakt. De pers
van Moskou levert wel aanwijzingen, maar de „Pravda" wordt in de
eerste plaats uitgegeven voor lezers in de Sovjet-Unie en de informatie
wordt vermengd met propaganda. De diepere gedachten van het Krem
lin in deze ontgaan ons. De NAVO-vergadering in Brussel en de reacties
daarop in de Sovjet-Unie stellen ons in staat om enkele indicaties te
geven. Bovendien bood vrijwel tegelijkertijd de „federale week" in West-
Berlijn een kans om de houding van het Kremlin, te controleren.
Een eerste conclusie: de „officiële"
Sovjet-Unie die van de pers heeft
maar zwakjes gereageerd op de waar
schuwing van de NAVO al was de
geest van de reacties wel dat sprake
was van een „provocatie" en dat de
socialistische staten zich niet wensten
bloot te stellen aan welke „aanmati
ging" dan ook. De „Pravda" en de
„Rode Ster" (uit naam van het leger)
hebben eraan toegevoegd dat „de irri
tatie van de NAVO evenredig is aan
de nederlaag die zij heeft geleden" in
Tsjecho-Slowakije.
MAAR. of het nu ging om die Wes
terse waarschuwing, of om de „schen
dingen" van het statuut van West-
Berlijn door de Bondsrepubliek, de
reacties lijken formeel en werden zon
der hartstocht gebracht.
Die afwezigheid van felle reacties is
niet verbazingwekkend: voor de Sov
jet-Unie lijkt het er inderdaad op dat
de schade tot een minimum is beperkt.
Autoriteiten in Moskou vinden zelfs
dat de schade „nul" is geweest, omdat
de interventie van de vijf Warschau-
Pact-landen op 21 augustus de
status quo in Europa heeft gehand
haafd.
„Als we niets hadden gedaan, zou er
zich werkelijk een drama hebben af
gespeeld", beweerde een Russische
autoriteit. „Er zou een verbreking van
het evenwicht en een zeer grote span
ning zijn ontstaan. Niet alleen tussen
de Sovjet-Unie en bepaalde delen van
de Tsjechoslowaakse bevolking, maar
ook tussen de Sovjet-Unie en het Wes
ten, naar aanleiding van Tsjecho-Slo
wakije".
Het schijnt dat de Sovjet-Unie de
waarschuwing van de NAVO niet on
logisch heeft beoordeeld. Maar die
kwestie is al weer verleden tijd. Een
reeks redevoeringen en perscommen
taren heeft intussen, vooral deze
maand, betrekkelijk duidelijk het ge
zichtspunt van de Russen tegenover
Europa, de NAVO en de Verenigde
Staten getoond.
De Sovjet-Unie weet dat er, door het
ontbreken van een goed beleid op lan
ge termijn en vervolgens bij gebrek
aan vastberadenheid, een vergissing is
begaan door met geweld het Tsjecho
slowaakse „schisma" uit de weg te
ruimen. Het is een vergissing die men
niet van plan is opnieuw te begaan,
en het is zeker dat de Russen, in de
toekomst, een „politiek van vooruit
zien" zullen toepassen.
Maar, op dit ogenblik houdt Mos
kou opnieuw Oost-Europa in de hand,
met de instemming van de meeste
Oosteuropese geallieerden, die de Rus
sische bezorgdheid delen. In deze on
derneming zijn er twee tere punten:
Tsjecho-Slowakije (waar de normali
satie nu versneld schijnt te moeten
worden) en de communistische Bal
kan-landen Roemenië, Joegoslavië en
Albanië.
Men geeft hier toe dat in werkelijk
heid het Roemeense „abces" niet lan
ger dan een week bestaan heeft. Wes
terse en Oosteuropese waarnemers ge
loven dat Boekarest snel het verschil
heeft ingezien tussen wat het wél en
wat het niét kon doen, en dat Roe
menië nu voor het Kremlin op het
economische of het militaire vlak geen
probleem is.
Men kan hieruit de conclusie trekken,
dat het Kremlin in het socialistische
kamp een tijdlang een politiek van
uiterste geslotenheid zal toepassen, ten
einde elke poging om er „de subver
sie" te zaaien de kop in te drukken.
Dat houdt een versnelling van de
„normalisatie" in Tsjecho-Slowakije in
en verplichte kalmte aan het Russisch-
Roemeense front.
De gebaren in de richting van de
Verenigde Staten die het Kremlin
maakt zijn duidelijk. De slapheid van
de reacties ten opzichte van West-Ber-
lijn is ook een teken. De ontkenning
van de Russen, dat zij het Algerijnse
Mers-el-Kebir een basis voor hun vloot
hebben gemaakt, terwijl de conferen
tie van de NAVO nog in volle gang
was, is veelzeggend.
Blijft het probleem Duitsland, voor
afgaand aan het probleem Tsjecho-Slo
wakije. De interventie heeft blijkbaar
de klassieke militaire opstelling van de
Russen grondig gedesorganiseerd. Het
Tsjechoslowaakse leger is op het ogen
blik, voor het Pact van Warschau
„verloren".
Dit vraagstuk heeft men in Moskou
bestudeerd tijdens een recente verga
dering van Oosteuropese ministers van
Defensie Maar het is onwaarschijnlijk
dat het slotcommuniqué van de NAVO
dat het Kremlin zeker met zorg heeft
onderzocht, de verantwoordelijke Rus
sische leiders ertoe brengt hun plan
nen te wijzigen.
In de Egyptische stad Alexandrië
zijn volgens in Beiroet ontvangen
berichten zestien mensen om het
leven gekomen bij studentendemon
straties. De universiteiten in Egypte
zijn vorige week gesloten. Op de foto
een beeld van het studentenverzet
in Alexandrië, waar een brandweer
auto door demonstranten in brand
werd gestoken.
3
Sociëteit bezet. Een vijfhonderdtal links
georiënteerde Finse studenten heeft de
oude studentensociëteit in de Finse
hoofdstad Helsinki bezet. Daar zouden
festiviteiten beginnen ter gelegenheid
van het honderdjarig bestaan van de
studenterukorps.
Bezoek. Een Russisch smaldeel is in de
haven Mombassa van het Oostafrikaan-
se land Kenia voor een vriendschaps-
bezoek dat tot 2 december zal duren.
Christenen. De christelijke bevolking in
het overwegend boeddhistische Japan,
dat honderd miljoen zielen telt, heeft
bijna de één miljoen bereikt.
Bedfoto's. De Britse persraad heeft de
klachten verworpen over de publikatie
van foto's van koningin Elizabeth in
bed. De raad had vijf klachten ont
vangen, nadat de „Daily Express" ver
leden maand foto's had gepubliceerd
van de vorstin, terwijl zij in bed zit en
prins Edward, kort na diens geboorte
in haar armen houdt.
Gevechten. In de Italiaanse stad Palermo
zijn hevige gevechten geleverd tussen
verscheidene honderden stakende ar
beiders en de politie.
Harttransplantatie. In Istanboel is de
tweede harttransplantatie in Turkije
verricht. De 26-jarige bouwvakarbeider
Ali Agkul ontving het hart van een 39-
jarige man die bij een verkeersongeluk
om het leven was gekomen.
