VAN DAG TOT DAG
<sr
President Nasser van Egypte
duldt geen nieuwe onlusten
II
Moeizaam overleg in Italië
Dayans annexatieplan schokt Israel
St. Nicolaas
E
commentaar op actuele zaken
De Bondsrepubliek en Griekenland
Israëlische agent aanstichter van rellen
Vijand probeert
eenheid te
verbreken
John Kennis
Bezwaar van Krupp
tegen biografie
VN willen doodstraf
afschaffen
Vijftien politici
bij besprekingen
Studenten-onrust
in Spanje, Italië
en West-Duitsland
Levenslang geëist
tegen voormalige
nazi-rechter
VERWARMING
Overmorgen is het
tetegramrasn
2
DINSDAG 3 DECEMBER 1968
3
►GESTOOFDE
GEPANEERDE
WIJTINGROLLETJES
Smoking-, rokkostuums, enz.
Bontwerken
K rijgsgevangene
Samenleven
Verrassing
Onafhankelijkheid
il';
Bij alle opwinding over de 225 miljoen
extra, die onze regering zo gemakkelijk
heeft losgepeuterd ter verhoging van onze
bijdrage aan de NAVO-defensie, is weinig
aandacht besteed aan het feit dat ook el
ders in West-Europa de nieuwe NAVO-
paraatheid gevolgen heeft gehad.
Wat West-Duitsland betreft, de „Bun-
deswehr" zal tussen 1969 en 1972 niet
minder dan 2l/a miljard mark extra krij
gen. Dat is nog eens wat anders dan
225 miljoen! Bij dit enorme bedrag vallen
veel argumenten weg, die onze premier
De Jong via de televisie gemeend heeft
te moeten gebruiken. Toch zouden de
argumenten van de Westduitse regering
ongeveer dezelfde moeten zijn als de Ne
derlandse, de Belgische en die van alle
andere NAVO-partners in Europa, althans
wanneer die argumenten een reële grond
niet missen.
Kan men echter in West-Duitsland vol
houden, dat de verhoging van een defen-
sieuitgave over drie jaar met 2i/t miljard
mark de Sovjetrussische regering geens
zins zal verontrusten? En dat een derge
lijke rigoureuze versterking van het Duit
se militaire apparaat slechts een „ge
baar" is, dat bedoeld moet zijn om ver
dere ontspanning tussen Oost en West te
bevorderen?
Natuurlijk heeft de Westduitse Bonds
republiek sedert de wapenstilstand van
1945 het politieke spel altijd zeer duide
lijk gespeeld in de richting van een zo
sterk mogelijke herbewapening. De inval
van de Russen in Tsjechoslowakije heeft
iedere huiver in West-Europa voor het
ontstaan van een opnieuw tot de tanden
gewapend Duitsland blijkbaar wegge
vaagd. Maar men moet zich toch afvragen
of de huiver, die in Oost-Europa na de
oorlog is blijven voortleven ten opzichte
van Duitsland, door deze ontwikkeling
niet zodanig zal worden aangewakkerd
dat Moskou de handen vrij zal krijgen
om zijn politieke wil nog zwaarder op te
leggen aan de omringende landen.
Het verloren gaan van een groot deel
der Tsjechische liberalisatie is nu al dui
delijk te constateren, waarbij de grote
moeilijkheid van de Tsjechische voor
mannen der vrijheid gelegen is in het
onontkoombare Russische argument dat
Duitsland streeft naar een hernieuwing
van zijn hegemonie in Midden-Europa.
JVUWWWWW\.WWVWWWWWWWVUWWVWVW,
Erkabinet heeft zich nog niet willen
uitspreken over de vraag of de Kieswet
moet worden veranderd op een zodanige
wijze, dat politieke concentraties en
stembusakkoorden gemakkelijker tot
stand komen. Dat is begrijpelijk, aange
zien de toestand in de partijvorming en
-hervorming op het ogenblik zo beweeg
lijk is, dat de labiliteit van het gehele
p tijpatroon ongunstige invloeden zou
kunnen uitoefenen op wat er tenslotte
aan Kieswetwijzigingen uit de bus komt.
Het is wel zeker dat het tegenwoordige
stelsel van de evenredige vertegenwoordi
ging in hoofdzaak zal worden gehand
haafd. Wel zal waarschijnlijk de opkomst
plicht vervallen. Naar het zich laat aan
zien stellen de meeste partijen prijs op
het vervallen van die dwang. Men meent
dat de stembusuitslagen een realistischer
beeld van de belangstelling der kiezers
zullen opleveren, indien alleen degenen
komen opdagen die werkelijk met hun
stem willen „meeregeren".
Het is echter de vraag of die redenering
wel opgaat. Natuurlijk is dwang princi
pieel verwerpelijk, maar de grote moei
lijkheid is dat niet alle kiesgerechtigde
Nederlanders hun hart en ziel aan een
partij hebben verpand. De meerderheid
is zelfs partijloos. Als door een vermin
dering van het aantal kleine partijen de
keuze voor de weifelaars kleiner wordt,
verdwijnt misschien, de activiteit om te
gaan stemmen een activiteit die eerst
werd afgedwongen.
Er is dus een kans dat in tijden van
politieke verwarring, als de bestaande
partijen de wensen van de meerderheid
in het land weinig aanspreken, juist die
partij met de grootste winst gaat strijken
die erin slaagt haar aanhangers met
kleurrijke beloften te paaien. De verkie
zingsstrijd wordt daardoor misschien wel
verlevendigd, maar het gevaar duikt op
dat men in sommige partijbesturen gaat
zoeken naar de grootste gemene deler
van verlokkingen, die een groep gemak
kelijk te beïnvloeden oppervlakkigen tij
delijk zou kunnen verleiden om hun stem
weg te schenken. De demagogie, die in
onze tijd de beschikking heeft over de
geraffineerde middelen van „public rela
tion" en „promotion", zou wel eens in de
plaats kunnen komen van het traditionele
realisme, dat de meeste Nederlandse par
tijen kenmerkt.
Daartegenover lijkt dan ook een goede
scholing van de kiezer in politieke zaken
noodzakelijk, opdat het onderscheidings
vermogen wordt ontwikkeld tot het ni
veau waarop men de verkiezingsprogram
ma's op hun werkelijke waarde kan
schatten en opdat geen extremistische
stromingen in fraaie vermommingen zich
omhoogwerken, terwijl vele niet-geïnte-
resseerden rustig thuisblijven.
Iedere Duitse mark die aan bewapening
wordt besteed, versterkt de greep van de
Russen op de Oosteuropese landen. De
sterke uitbouw van de Bundeswehr kan
niet zonder gevolgen blijven voor met
name de militaire versterking in Oost-
Duitsland, waar de steeds belangrijker
wordende Bondsrepubliek wordt gezien
als een directe bedreiging.
Een tweede, zeer belangrijk gevaar
voor een vertraging van de Oost-West
contacten is ongetwijfeld gelegen in het
feit dat in de rangen van de NAVO de
tendens bestaat, het militaire apparaat
steeds meer invloed te verlenen op de
politieke lijn. Een extreem voorbeeld
daarvan heeft men in Griekenland aan
schouwd, dat als lid van de NAVO zijn
vrijheid volkomen kwijtraakte doordat
het met NAVO-middelen versterkte leger
de macht aan zich trok. Men moet het
premier De Jong als een verzuim aanre
kenen dat hij in zijn televisietoespraak
het Nederlandse volk op dit punt niet
openhartig heeft bekend, dat deze gang
van zaken ook zijn instemming niet had.
Hij heeft, integendeel, de NAVO slechts
geprezen als het instrument waardoor de
volken zouden moeten worden beveiligd
tegen de „kille nacht van de dictatuur
zonder te getuigen van de klacht aller
rechtgeaarde democraten dat de NAVO
het Griekse volk niet heeft willen en kun
nen redden van die „kille nacht", doch
zelfs de middelen heeft verschaft, waar
mee de ijzeren boeien voor de Grieken
worden gesmeed.
De illusie van veiligheid, waarover de
premier sprak, zou na, zijn toespraak min
der duidelijk zijn blijven voortbestaan,
als hij enkele realistische woorden had
gewijd aan West-Duitsland en Grieken
land. Zijn opportunistisch zwijgen heeft
daarom zovelen teleurgesteld, omdat men
van hem als premier van een democra
tisch geregeerd land beter had mogen ver
wachten.
>MMMVUWVVIMMMMMVW(VWUVVWVWWVIMWVt/VWVUV
Wrijf 800 gram
wijtingfilets zuinig met zout
in. Rol ze met de velkant
naar buiten op en schik ze
in een beboterde vuurvaste
schotel. Giet er wat water
of visbouillon bij en leg
er enkele klontjes boter
tussen. Bestrooi de rollen
met paneermeel en stoof
ze vervolgens gaar.
Geef er
aardappelpuree,*^ 23
spercieboontjes
of doperwtjes bij
Vraag recepten bij
uw vishandelaar
of bij het
Produktschap voor
Vis en Visprodukten,
Wassenaarseweg 20
Den Haag.
CAIRO (Reuter en AFP) Presi
dent Nasser heeft gisteravond op een
spoedbijeenkomst van het Nationale
Congres van de Arabische Socialis
tische Unie (ASU), de enige politieke
partij die in Egypte is toegestaan, ver
klaard dat meer studentenonlusten
zoals in Alexandrië en Mansoera zijn
voorgekomen, niet geduld kunnen
worden.
Hij gaf „buitenstaanders" de schuld
van de ongeregeldheden, die vorige week
leidden tot de sluiting van universiteiten
en scholen. Een van de aanstichters in
Alexandrië was „een agent van Israel".
Hij was gearresteerd. Bij de onlusten
(In Alexandrië vielen zestien doden en
tientallen gewonden en in Mansoera vier
doden) was volgens de president een min
derheid van de jeugd betrokken. „De
vijand probeert onze eenheid te verbre
ken", zei hij tot de Unie-afgevaardigden.
Nasser verklaarde in zijn door de tele
visie uitgezonden toespraak verder, dat
verdeeldheid aan het thuisfront „het
bloedvergieten in de frontlinies slechts
zal vergroten". Daarom zou hij zulke din
gen niet accepteren, „en ik weet dat u
dat evenmin zult doen", aldus Nasser: „De
vijanden van Egypte zien die studenten
onlusten wel graag en hebben hun best
gedaan om onze studenten te beïnvloe
den".
Wat vorige week gebeurde is „honderd
maal minder ernstig dan wat in andere
landen gebeurt, maar valt in geen enkel
opzicht goed te praten", aldus Nasser.
Hij was zich bewust van de huidige moei
lijkheden en de spanning waarin men
leefde. maar hij kon bijvoorbeeld
niet begrijpen waarom men in Alexan
drië een „verrader" de kans had gege
ven de toestand uit te buiten.
Hij vond dat de hervormingen die in
maart van dit jaar hebben plaatsgevon
den na eerdere onlusten in Cairo en
andere steden, de studenten de verande
ringen hebben bezorgd die zij wensten.
De burgerlijke vrijheden zijn uitgebreid.
Circa 400 van de 800 gevangengenomen
leden van de illegale mohammedaanse
broederschap zijn volgens Nasser de
laatste maanden vrijgelaten en de pers
President Nasser van Egypte naast
(links) de voormalige voorzitter van
de Nationale Vergadering Anwar
Sadat tijdens de spoedzitting van
het nationale congres van de Ara
bische Socialistische Unie. Rechts
van Nasser de voormalige vice-
president El Shafie.
ADVERTENTIE
Speciaalzaken verhuur
Jacquetkostuums
(ook in grijs en iichtgrijsj. Voor
HUWELIJK. JUBILEUM. RECEPTIE. ENZ.
Stijl en snit, die u staat en zit
Voor dames: verhuur edelbonf
HAARLEM. Ged Oude Gracht 51
Tussen V&D en het postkantoor
Tel. 023-21999
AMSTERDAM. Singel 462
Bij de Leidsestraat
Tel. 020-233680
OOK EIGEN FILIALEN TE:
ROTTERDAM DEN HAAG UTRECHT GRONINGEN
EINDHOVEN ARNHEM NIJMEGEN BRUSSEL
ANTWERPEN GENT LUIK
COUPON gratis ETIQUETTE-boekje 12
STRAAT
PLAATS
Opsturen aan:
.Firma John Kennis. Singel 462. Amsterdam
MüNCHEN (DPA) Amdt von Boh-
len und Halbach, erfgenaam van het
Krupp-fortuin, heeft een rechtbank in
München verzocht, het dezer dagen ver
schenen boek „Twaalf generaties Krupp"
van de Amerikaan William Manchester te
verbieden.
De eiser heeft aanstoot genomen aan
een passage in het negenhonderd blad
zijden tellerde werk, waarin persberich
ten over door hem gegeven feesten wor
den aangehaald. De Westduitse uitgever
van de biografie zal zich tegen deze eis
verzetten.
heeft meer vrijheid gekregen, wat niet
wilde zeggen „vrijheid voor de contra
revolutionaire elementen om hun mening
te uiten".
De Egyptische minister van Justitie
deelde later op het congres mee, dat de
gearresteerde „Israëlische agent" een
zekere El Haggag is, die vorig jaar tij
dens de juni-oorlog in Israëlische krijgs
gevangenschap was geraakt en vervol
gens door de Israëlische geheime dienst
was aangeworven. De man zou een be
kentenis hebben afgelegd.
NEW YORK. (AFP) De Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
heeft met algemene stemmen een reso
lutie goedgekeurd, waarin de lid-staten
worden uitgenodigd, de mogelijkheid te
bestuderen om de doodstraf af te schaf
fen of althans het aantal misdrijven
waarop de doodstraf is gesteld, te beper
ken.
De landen zouden over deze kwestie
verslag moeten uitbrengen aan secreta
ris-generaal Oe Thant.
Voorts wordt op de lid-staten een be
roep gedaan, de nodige maatregelen te
treffen, opdat niemand wordt terechtge
steld voordat alle middelen die de wet
biedt om de uitvoering van een doodvon
nis te voorkomen, zijn uitgeput. De Alge1
mene Vergadering oppert in dit verband
de mogelijkheid dat er een termijn wordt
gesteld, na het verstrijken waarvan een
doodvonnis niet meer mag worden uitge
voerd.
(Van onze correspondent)
ROME In het paleis waar het Ita
liaanse parlement zetelt, is gisteren voor
het eerst een samenkomst geweest van
vertegenwoordigers van drie partijen,
die trachten een nieuwe regering te vor
men.
Nog nooit in de geschiedenis van de
Italiaanse republiek was een zo talrijk ge
zelschap bijeen om te onderhandelen over
het programma van een nieuw kabinet
In totaal waren vijftien vooraanstaande
politici bij de besprekingen betrokken, af
gezien van de leden van de vijf commis
sies, die tijdens de onderhandelingen be
noemd werden.
ADVERTENTIE
CENTRALE
Schouwtjeslaan 2, Haarlem. Tel. 18944
MADRID, (DPA en AFP) Na een he
vige vechtpartij tussen studenten en de
politie is gisteravond de medische facul
teit van de universiteit van Barcelona ge
sloten. De faculteit van letteren en wijs
begeerte werd vorige week al gesloten.
Gistermiddag was er in de medische
faculteit een niet door de autoriteiten toe
gestane bijeenkomst gehouden. Daarna
trokken groepen studenten de straat op
waar het tot een treffen met de politie
kwam.
Aan de universiteit van Rome is de toe
stand ook verergerd. Studenten bezetten
maandag het gebouw van de faculteit van
wijsbegeerte en letteren.
In Bonn is vernomen dat de Westduitse
regering over inlichtingen beschikt dat
bepaalde groepen linkse studenten pogen
wapens te bemachtigen en ontplofbaar
materiaal te vervaardigen. De minister
van Binnenlandse Zaken heeft laten we
ten dat deze groepen vooral opereren in
West-Berlijn, München, Saarbrucken,
Darmstadt en Hamburg.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM „Veilige en wederzijds overeengekomen grenzen".
Dat is de geijkte term voor de territoriale correcties, die Israel zal eisen
als het de Arabieren aan de conferentietafel zal ontmoeten. Maar zo ver
is het nog niet. En zolang de huidige impasse voortduurt, besteedt men
in Israel de tijd aan een hoogoplopende discussie over wat men nu eigen
lijk wil. Over het principe is vrijwel iedereen het eens. Maar hoever de
te bedingen grenswijzigingen nu eigenlijk moeten gaan om de staat .een
maximum aan veiligheid te garanderen is een vraag, waarover de me
ningen nog ver uiteenlopen.
Het debat is allang aan de gang,
naar het heeft in de afgelopen weken
.en climax bereikt. Minister van De
fensie Mosje Dayan verwekte sensa
tie door op een massabijeenkomt in
Beersjeba een pleidooi te houden voor
wat hij ietwat eufemistisch „econo
mische integratie" noemde, en hij
doelde daarbij vooral op dat deel van
het bezette gebied, dat zich uitstrekt
van Hebron tot de Gaza-strook.
Dayan betoogde, dat het er daarbij
in het bijzonder om gaat de scheidsmu
ren tussen Joden en Arabieren neer
te halen: „Als wij de inwoners van Ga
za en Hebron als vijanden beschouwen,
dan wil dit zeggen, dat wij ons neer
leggen bij hun loyaliteit jegens Egyp
te en Jordanië", zei hij.
„VOORLOPIG moeten wij hün het
Israëlische staatsburgerschap onthou
den, maar dat neemt niet weg dat wij
hen als onze medeburgers dienen te
beschouwen. Wij moeten leren samen
te leven", aldus Dayan.
Hoe Dayan zich dat proces voorstelt:
,Door te zorgen voor een talrijke jood
je bevolking. Door in de omgeving van
Hebron voor ons van evenveel be
tekenis als voor de Arabieren een
nieuwe stad te stichten. Door een ge
zamenlijke verzorging na te streven
van alle vitale diensten zoals electri-
:iteits- en watervoorziening, en open
baar vervoer. Kortom, door ons leven
met het hunne samen te weven."
Dayans aanbevelingen baarden groot
opzien. Voor velen grenzen zij aan an
nexatie. Als hun woordvoerder wierp
zich op Dayans partijgenoot Pinchas
Sapir, minister zonder Portefeuille en
sinds kort ook secretaris van de Isra
ëlische „Partij van de Arbeid".
Wie of wat geeft Dayan als lid van
het kabinet het recht een lans te bre
ken voor een zo vergaande stap als an
nexatie zolang de regering haar stand
punt hierin nog niet heeft bepaald?
zo vroeg Sapir zich af, en hoe kon Da
yan als zionist een proces voorstaan
dat de etnografische structuur van de
joodse staat volledig zou veranderen?
Sapir had vooral op dit laatste punt
midden in de roos geschoten. Zijn be
zorgdheid gold en geldt want het de
bat duurt onverminderd voort het
voortbestaan van de staat als joodse
staat.
Israel met zijn ruim 2% miljoen in
woners telt vierhonderdduizend Ara
bieren. Dat gold als een redelijke pro-
oortie. Die vierhonderdduizend niet-
joodse zielen zouden het joodse karak
ter van de staat niet aantasten. Maar
van een joodse overmacht zou nauwe
lijks meer sprake zijn als een gebied
met een bevolking van een klein mil
joen Arabieren aan zijn teritorium
zou worden toegevoerd. De „integra
tie" waar Dayan over had gespro
ken, zou in feite betekenen, dat Isra
el het paard van Troje zou binnen ha
len en de voorwaarden zou scheppen
voor zijn eigen ondergang.
Dayan heeft nog niet de degen met
Sapir gekruist. Hij heeft er zich tot
dusver niet toe laten verleiden de ar
gumenten van zijn collega te bestrij-
len en zijn standpunt te rechtvaardi
gen. Waarom niet?
DAYAN is stellig geen slechter zio-
ïist dan Sapir. In patriotisme en toe
wijding aan de vaderlandze zaak doet
ie een niet voor de ander onder. Maar
het zou kunnen zijn, dat zijn integra-
ieprogram als een middel moet wor-
len beschouwd óm de Arabieren tot
redelijker gedachten te brengen en
ren meer ontvankelijk te maken voor
le vredesidee. De modus vivendi, die
bij bepleit moet wellicht worden ge-
den als een waarschuwing aan de Ara
bische staatslieden, dat Israel niet be
reid is werkeloos te blijven toekijken,
ioe Cairo, Amman, Damascus, Bag
dad en Beiroet zich op een vierde ron
de voorbereiden.
En hoogstwaarschijnlijk ziet Dayan
;r ook een werkzaam middel in om
,n de Arabische wereld het besef in
gang te doen vinden, dat voor coëxi-
itentie van joden en Arabieren geen
Minister Mosje Dayan
ilternatief bestaat dan een nieuwe
itrijd op leven en dood gn algehele
lestructie.
De nieuwe koers, die Dayan heeft
langegeven, is ook uit een oogpunt
/an binnenlandse politiek merkwaar-
lig. Zijn uitlatingen is Beersjeba ge
tuigen van een volstrekte distantië-
-ing van de opvattingen van de oude
;ocialistische garde, wier recente
/verwinning in de bestuursorganen van
deze partij hem een ergernis is. Zo
)oit, dan heeft hij hier zijn politieke
onafhankelijkheid willen demonstreren.
Bij de hoofdbesprekingen waren, behal
ve kabinets-formateur Rumor, ook be
trokken de voorzitter van de Christen-De
mocratische Partij Scelba, de beide vice-
secretarissen en de beide fractieleiders in
Kamer en Senaat. Voor de socialisten ne
men aan de besprekingen deel Nenni, als
voorzitter van de partij, Ferri als partij
secretaris, de vice-secretaris, de vice-pre
sident van de senaatsfractie en de beide
vroegere secretarissen, de Martino en Ta-
nassi. Voor de republikeinen waren aan
wezig La Malfa, vice-secretaris van de
partij en één senator.
BERLIJN (DPA). De aanklager bij
een rechtbank in West-Berlijn heeft
levenslange gevangenisstraf geëist tegen
Joachim Rehse, in de nazi-periode rechter
bij de beruchte volksrechtbank.
Rehse werkte in deze functie mee aan
het opleggen van 230 doodstraffen in poli
tieke processen. Hem zijn zeven doodvon
nissen ten laste gelegd, waarvan er drie
werden voltrokken. De uitspraak volgt
vrijdag.
Voor dezelfde zaak is Rehse in 1967 tot
vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld,
tegen welk vonnis de openbare aanklager
in beroep ging.
ADVERTENTIE
vanaf
VOOR DE HANDEL: B. D. LEEFSMA N.V.
I KERKSTR.25, AMSTERDAM, TEL.2327Z7 I
J
Schotwond- Volgens het blad „Hong-
Kong Times" zou de president van Chi
na, Lioe Tsjau-Tsji, in oktober zijn ge
wond toen hij probeerde te vluchten
naar een anti-maoïstische schuilplaat»
in de provincie Szetsjwan.
Zelf. Zuid-Afrika heeft plannen om
zelf onderzeeërs te gaan bouwen. Dit
heeft minister van Ontwikkeling en
Openbare Werken Coetzee bekendge
maakt.
Opgeblazen. Een waterleiding-buis in de
Elan-vallei in Wales die water aan
voerde naar de stad Birmingham in
Midden-Engeland is opgeblazen bij de
grens tussen Wales en Engeland.
Vork. Een 22-jarige Britse fabrieksarbei
der wilde in een restaurant een trucje
met een vork uithalen. Hij probeerde
het eetgerei op zijn neus in evenwicht
te houden maar slikte het door. De vork
is operatief verwijderd.
Klacht. Zuid-Vietnam heeft bij de Inter
nationale Controlecommissie een offi
ciële klacht ingediend, dat Noord-Viet-
nam weigert een aanbod te aanvaarden
om veertig Noord Vietnamese krijgsge
vangenen te laten terugkeren.
Samenzwering. De veiligheidstroepen van
Guyana hebben ongeveer twintig men
sen ondervraagd na de bekendmaking
door premier Forbes Burnham dat er
een ,,Castro"-samenzwering zou be
staan om de regeringen van Latijns-
Amerika ten val te brengen.
