Aftreden verwacht
Franse premier
van
W*
omdat
het
zo
lekker
is!
JONGE LEVERT
Blokkade in de
Caraïbische Zee
Kissinger: „man van de dialoog"
Nazi-rechter
vrijgesproken
„Experimenten met chemische
en biologische wapens in
W est-Duitsland"
Couve de Murville:
Provisorische
functie
Demonstraties in
Florence voor
ontslagen pastoor
Ver sterking van
Amerikaans leger
in West-Duitsland
Naar DDR uitgeweken dr. Petras
Gratie voor
Wies Moens
iiliil
Militant
Nixon verwelkomd
ZATERDAG 7 DECEMBER 1968
Eindpunt
Oostenrijker krijgt tien
maanden voor spionage
(Door Robert
F» Kennedy
automatische antwoordgevers
vanaf f.430,-
met opnameapparatuur
f.610,-
(020) 386686/123392
dag en nacht service
mmm
b3LEVERT$s£
-
Moeilijke taak
Harvard
Samenwerking
(Van onze correspondent)
PARIJS Tot tweemaal toe heeft
de Franse premier Couve de Murville
gisteren in een redevoering, terwijl
hij op zyn eigen positie duidde, het
woord „provisorisch" gebruikt. Dit
heeft in Parijs voor het gerucht ge
zorgd dat Couve spoedig als minister
president zal worden vervangen.
Couve de Murville richtte zich tijdens
een diner tot een gezelschap van zaken
lieden met een toespraak over het recen
te versoberingsplan en tot twee keer toe
sprak hij van „de functie die ik provi
sorisch uitoefen".
Verschillende politieke commentatoren
zijn geneigd ter interpretatie van de
woorden van de premier eerder van poli
tieke dan van grammaticale overwegingen
uit te gaan. Zij wijzen op het verlies aan
politiek krediet dat de minister-president
onlangs heeft moeten lijden, dat presi
dent De Gaulle de devaluatie van de
frank die Couve de Murville aanvankelijk
onvermijdelijk achtte, niettemin heeft af
gewezen.
Wie de waarheid, als profeet, aan zijn
zijde heeft is voor alsnog moeilijk met
WENEN (DPA). Een 42-jarige amb
tenaar van de Oostenrijkse regeringspers
dienst is in Wenen tot tien maanden ge
vangenis veroordeeld wegens spionage
voor Tsjecho-Slowakije.
zekerheid te zeggen. Wel kan men op
merken dat De Gaulle tijdens de rit nooit
van paard pleegt te verwisselen. Maar
aangezien voor de rit van het versobe
ringsplan het eindpunt stellig nog lang
niet in zicht is lijkt het niet onwaar
schijnlijk dat, ondanks de hardnekkige
geruchten, De Gaulle op korte termijn
zijn tegenwoordige premier al de laan
uit zou willen sturen.
WEST-BERLIJN, (DPA) Een recht
bank in West-Beriijn heeft een rechter
van een volksrechtbank uit de nazi-tifd,
Rehse, vrijgesproken.
Rehse was medewerking aan het vellen
van doodvonnissen, waarvan verscheide
ne zijn voltrokken, ten laste gelegd. Toen
de uitspraak viel brak in de zaal een
storm van protesten los. Bij het verla
ten van de beklaagdenbank werd Rehse
door iemand uit het publiek in het gezicht
geslagen
Het openbaar ministerie zal tegen de
uitspraak in beroep gaan.
FLORENCE, (AFP). Parochianen
van don Mazzi, de pastoor die door kar
dinaal Florit, aartsbisschop van de Ita
liaanse stad Florence, is afgezet, hebben
gisteravond een communiqué uitgegeven.
Daarin wordt gezegd dat de arbeiders
paus Paulus, die met Kerstmis in een
fabriek in Tarente de mis zal opdragen,
met gelijke munt moeten betalen.
Het ontslag van Don Mazzi aldus onze
correspondent in Rome, heeft tot protest
acties geleid. De kinderen van de buurt,
trokken begeleid door hun ouders en
door onderwijzers, naar de binnenstad
van Florence en begonnen onder het ven
ster van het aartsbisschoppelijk paleis
door een luidspreker voor te lezen uit de
nieuwe katechismus, die de gemeenschap
van don Mazzi heeft uitgegeven.
De actie van de ruim duizend kinderen
en ouderen trok begrijpelijkerwijs veel
belangstelling. De onderwijzers vertel
den aan iedereen die het maar horen wil
de van hun grote bewondering en eer
bied voor don Mazzi.
WASHINGTON (AFP) Het Ameri
kaanse ministerie van Defensie heeft be
kendgemaakt, dat 15.500 militairen en
vier groepen F-4 Phantom-jachtbommen-
werpers in de loop van januari en fe
bruari naar West-Duitsland zullen worden
gezonden.
Deze eenheden waren de afgelopen zo
mer uit West-Duitsland teruggetrokken
om het tekort op de Amerikaanse beta
lingsbalans te verminderen.
De Amerikaanse maatregel wordt door
waarnemers uitgelegd als een maatregel
ter versterking van de NAVO-strijd-
krachten.
Richard Nixon, de toekomstige
Amerikaanse president, werd in
Palm Springs, in de Amerikaanse
staat Californië, waar hij een toe
spraak zou houden, hartelijk begroet
door zijn aanhangers.
OOST-BERLIJN (AFP). De naar
Oost-Duitsland uitgeweken dr. E. Petras,
die in West-Duitsland de leiding had van
het microbiologisch laboratorium van het
Grafschaft-instituut, heeft op een perscon
ferentie in Oost-Berlijn voor westelijke
journalisten zijn beweringen toegelicht dat
de Bondsrepubliek met biologische en che
mische wapens experimenteert hoewel dit
verboden is.
Het Grafschaft instituut werkt volgens
dr. Petras met het Westduitse ministerie
van Defensie en diverse Amerikaanse or
ganisaties.
„Sommige werkzaamheden waarbij ik
betrokken was, waren er duidelijk op ge
richt middelen te verschaffen tot snelle
neutralisering van militaire doelen met
behulp van microbiologische elementen. En
dat op speciaal verzoek van het ministe
rie van Defensie, dat deze werkzaamheden
coördineert en bekostigt", aldus dr. Pe
tras. Volgens hem was kortgeleden een stu
diegroep voor abc-wapens in het leven ge
roepen.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De 71-jarige Vlaamse
expressionistische dichter Wies Moens,
in zijn vaderland wegens collaboratie
bij verstek ter dood veroordeeld en
naar Nederland gevlucht, kan profi
teren van een gratiemaatregel van de
Belgische regering ter gelegenheid van
de jaarwisseling.
Moens heeft na bij verstek ter dood
te zijn veroordeeld eerst lange tijd
ondergedoken gezeten in België, ver
volgens is hij naar Nederland gevlucht.
In Geleen heeft hij een volkshoge
school geleid.
Wies Moens, fel flamingant, was al
in de eerste wereldoorlog activist.
Daardoor belandde hij in de cel, waar
hij zijn meest bekende werk, de „Cel
brieven" schreef. In de tweede wereld
oorlog leidde hij de Vlaamse radio.
mmm.
ADVERTENTIE
A
niiiigiinpv
Dr. Petras verklaarde dat hij naar
Oost-Duitsland was uitgeweken omdat zijn
geweten was gaan spreken.
Het Westduitse ministerie van Defensie
heeft verzekerd dat de enige activiteit
van semi-militair karakter in het Graf
schaft-instituut bestaat uit het zoeken
naar middelen van bescherming tegen
bepaalde gevaarlijke stoffen, dit in nauw
contact met de bondgenoten. Deze bewus
te stoffen worden in zeer beperkte hoe
veelheid door de bondgenoten ter beschik
king gesteld van de onderzoekers, aldus
het ministerie.
.'.MS, «MS»»»©»»»»*
De situatie waarin wtf verkeer
den was des te moeilijker omdat er
geen duidelijke, eenvoudige oplos
sing was. Een dogmatische hou
ding, een vastomlijnd standpunt
was eenvoudig onmogelijk. Elk
standpunt had zijn zwakke plekken
en de tegenstanders wezen daar
dan op, vaak met het gevolg dat
er van een bepaald denkbeeld niets
heel bleef. Tenslotte werden we
het eens over een procedure waar
bij we het gevoel hadden de presi
dent toch intelligente adviezen te
kunnen geven.
We wisten dat de tijd drong en dat
uitstel onmogelijk was. We splitsten
ons in groeoen om onze respectieve
adviezen op te schrijven, en be
gonnen met een concept voor een toe
spraak van de president tot het volk
en de gehele daarna te volgen ge
dragslijn, waarbij we probeerden alle
mogelijke daaraan verbonden gebeur
tenissen te omschrijven en adviezen te
verstrekken hoe daarop gereageerd zou
moeten worden.
In de vroege namiddag wisselden we
onze papieren uit, iedere groep ont
leedde en bekritiseerde de anderen en
toen werden de papieren weer teruf
gegeven aan de oorspronkelijke opstel
lers ter verdere behandeling. Langza
merhand ontstond er een ontwerp voor
de definitieve plannen. Voor de voor
standers van de blokkade hield dit in
dat er een wettige basis voor onze ac
tie werd opgesteld, een agenda voor
een vergadering van de Organisatie
van Amerikaanse Staten, adviezen om
trent de rol der Verenigde Naties, de
militaire maatregelen met betrekking
tot het aanhouden van schepen en ten
slotte de omstandigheden waaronder
eventueel militaire macht zou worden
aangewend. Door de voorstanders van
onmiddellijke militaire actie werden
de gebieden die aangevallen zouden
worden, aangewezen, een verdediging
van onze houding in de Verenigde Na
ties, suggesties voor iet verkrijgen van
militaire steun van de Latijns-Ameri
kaanse landen en het voorstel om con
tact op te nemen met Kroesjtsjev om
hem ervan te overtuigen dat het niet
raadzaam zou zijn militaire acties te-
(Van een speciale medewerker)
ROTTERDAM Met de benoeming van Henry Alfred Kissinger tot
zijn speciale assistent voor de nationale veiligheid heeft de komende
Amerikaanse president Richard Nixon een befaamde vorser op het ter
rein van defensie en politiek aan zijn groep adviseurs toegevoegd. Een
specialist die zich niet wil laten vangen in hokjes van „de harde lijn"
of „de zachte lijn" maar die, zoals de columnist James Reston dezer
dagen constateerde in de „New York Times" „vooral is te beschouwen
als een man die nauwgezet studie maakt van „de macht" en de uitrus
ting van de regering om die macht te analyseren en uit te oefenen".
de studenten geniet op grond van be
langrijke bijdragen die hij aan de zaak
van de nationale veiligheid heeft ver
leend met zijn publikaties, zijn onder
wijs, zijn diensten aan de overheid en
andere activiteiten over vele jaren."
Van al die activiteiten is de universi
teit van Harvard de basis geweest.
In 1923 in Fürth, Duitsland, gebo
ren en in 1938 met zijn ouders uit
Toen men hem dezer dagen, vlak
na zijn benoeming, naar zijn „catego
rie" vroeg, antwoordde Kissinger met
een verwijzing: „Leest u mijn boeken
erop na." Welnu: uit die boeken komt
een persoonlijk standpunt naar voren,
dat zich aan elke strikte indeling ont
trekt, behalve dan dat het valt onder
te brengen bij de sector wetenschap.
Anders dan veel van zijn collega's
in de politiek laat Kissinger zich niet
leiden door vooropgezette meningen
waaraan niet te wrikken valt. Hij heeft
daarentegen een voorliefde voor wik
ken en wegen Voor gedachtenwisse-
lingen liefst met even erudiete colle
ga's, ruimte latend voor nuancering of
wijziging van een standpunt als daar
redelijke argumenten voor zijn.
„Le Monde" beschreef hem dezer
dagen dan ook als een ongeëvenaarde
voorzitter bij wetenschappelijke debat
ten en als „een man van de dialoog".
De 45-jarige Kissinger, die in minder
gebonden functies als adviseur (en cri
ticus) is opgetreden van de presden-
ten Kennedy en Johnson, van de repu
blikeinse staatsman Nelson Rockefel
ler en van Henry Cabot Lodge en die
de laatste tijd al op een lossere basis
als adviseur van Nixon heeft gefun
geerd. krijgt nu de moeilijke taak te
vervullen die wordt gekenschetst als
„een algehele herziening van de vei
ligheidsorganen" en „het ontwerpen
van een politiek op lange termijn."
Het besturen en het uitvoeren van
beslissingen over de politieke koers
blijven de taak van de minister van
Buitenlandse Zaken. Nixon ontkende
op zijn persconferentie dat de beheer
der van die portefeuille genoemd
zijn al Thomas Dewey en Gondlag
Dillon als kandidaten door deze
professorale adviseur overschaduwd
zou worden. Zulke vragen bewijzen
overigens ten overvloede, dat Nixon
voor de functie van adviseur voor het
nog niet uitgekristalliseerde beleid van
„zijn" tijdperk in de Amerikaanse ge
schiedenis niet de eerste de beste kiest.
Naar de komende president meedeel
de, is Kissinger uitgekozen „wegens
het uitzonderlijke respect dat hij zo
wel bij mensen van de praktijk als bij
ff
WARSCHAU (AP). Het Poolse
blad „Zycie Waszawy" (Leven van
Warschau) noemt Henry Kissinger
een „intellectueel uit de koude oor
log" en zegt dat zijn benoeming
door de aanstaande president Nix
on als adviseur voor de nationale
veiligheid een slecht voorteken is.
Kissinger, aldus het blad, is zeer
bekend om zijn militante houding
tegenover communisme en pro
gressieve bewegingen. Hij heeft
nauwe betrekkingen met West-
Duitse politici en neemt een uiterst
vijandige houding aan tegen
over Oost-Duitsland en de Poolse
Oder-Neisse grens.
Kissinger werd deze week ontvangen in het Witte Huis waar hij een gesprek
had met zijn voorganger Walt Rostov (links) en president Johnson (rechts).
nazi-Duitsland gevlucht naar de V.S.
waar hij in 1943 werd genaturaliseerd,
heeft Kissinger aan die beroemde uni
versiteit zowel gestudeerd als (tot op
heden) gedoceerd. Zijn studie werd on
derbroken door militaire dienst (1943
tot 1946). In 1954 promoveerde hij met
een officieel onderscheiden dissertatie
tot doctor in de wijsbegeerte.
Vier jaar later werd de docent Kis
singer tot buitengewoon hoogleraar
benoemd, in 1962 tot gewoon hoogle
raar. Hij heeft de laatste twintig jaar
kris kras de hele wereld bereisd waar
bij hij op allerlei studiebijeen
komsten zijn licht zowel kon op
steken als laten schijnen.
Zijn behoefte aan uitwisseling en
discussie op zoek naar de waarhied
kon ook in Harvard zelf tot uiting ko
men, waar hij als hoogleraar in de
politieke wetenschappen en hoofd van
het defensie-studieprogramma mede
leiding geeft aan de zomercursussen
voor studenten uit het buitenland.
Een contstatering die men in ver
scheidene studies van hem kan terug
vinden is het gevaar van een te zware
klemtoon op de kernstrategie ten kos
te van de aandacht voor de conven
tionele bewapening. Enkele titels:
„Nuclear Weapons and Foreign Po
licy" (1957) en „The Troubled Part
nership". (Een critische beschouwing
over de NAVO in 1965.)
Kissinger is het met de Franse pre
sident De Gaulle eens, dat het ondoen
lijk is, in de NAVO een gemeenschap
pelijke strategie vast te stellen als er
geen gemeenschappelijke politiek is. In
een zo juist verschenen „Agenda for
the Nation", uitgegeven door
Brookings Instituut in Washington,
stelt hij met nadruk vast dat de V.S.
niet langer over de hele wereld aan
anderen de programma's kunnen op
leggen waaraan het land de voorkeur
geeft.
„Wij zijn fysiek een supermacht,
maar onze projecten kunnen alleen be
tekenis hebben als ze welwillende sa
menwerking teweeg brengen", aldus
Kissinger.
gen ons in de Caraibische Zee, in Ber
lijn, of elders ter wereld te onderne
men.
Gedurende deze beraadslagingen
spraken we met elkaar als gelijken. Er
waren geen verschillen in rang, we
hadden zelfs geen voorzitter. Dean
Rusk die als Secretary of State die
plaats had kunnen innemen had in
die tijd andere verplichtingen en was
vaak niet aanwezig. De gesprekken wa
ren volkomen ongeremd en openhartig.
Iedereen kreeg evenveel gelegenheid
zijn mening naar voren te brengen en
te worden gehoord. Dit had grote voor
delen en komt niet vaak voor bij de
uitvoerende macht der regering waar
rang vaak heel belangrijk is. We ver
gaderden de hele vrijdag en de vrij
dagavond. Zaterdagochtend waren we
al vroeg weer aanwezig op het minis
terie van Buitenlandse Zaken. Vrij
dags sprak ik verscheidene malen met
de President. Hij hoopte tijdig genoeg
in onze vergadering te zijn om te be
slissen over de te volgen gedragslijn
om daarvan dan het volk zondagavond
mededeling te doen. Zaterdagochtend
om 10 uur belde ik hem in het Black-
stone Hotel te Chicago en ik vertelde
hem dat we klaar waren voor een
vergadering met hem. Het hing nu nog
van één man af De eindbeslissing zou
niet door een vergadering genomen
worden. Hij zei zijn reis af en keerde
terug naar Washington.
Tijdens zijn terugreis naar Washing
ton werden onze strijdkrachten over
de gehele wereld gealarmeerd Van
uit onze vergadering in het ministerie
gaf McNamara telefonisch bevel dat
vier luchteskaders gereed moesten
worden gehouden voor een aanval, voor
het geval de president zou besluiten
dat advies te volgen.
De president was om 1.40 uur 's mid
dags terug op het Witte Huis en ging
eerst zwemmen. Ik zat op de rand van
de zwemvijver en we praatten met el-
saar. Om 2.30 uur liepen we terug
naar de Ronde Zaal.
De vergadering duurde tot tien mi
nuten over vijf. Ze was geconvoceerd
als een formele vergadering van de
Nationale Veiligheidsraad, en er wa
ren mee/ mensen aanwezig, van wie
enkelen de voorafgaande beraadslagin
gen niet hadden bijgewoond. Bob Mc
Namara zette de argumenten voor de
blokkade uiteen; anderen die voor een
militaire actie.
De discussie verliep over het alge
meen rustig en weldoordacht, hoewel
er, zoals vaker bij dergelijke verga
deringen, bepaalde uitspraken werden
gedaan en als onomstotelijke waarhe
den werden aanvaard, die ik wel aan
vechtbaar achtte.
Adlai Stevenson was zaterdagmid
dag uit New York teruggekeerd om
onze vergadering bij te wonen en had
ook al een groot,aantal van de voor
afgaande besprekingen meegemaakt
Hij had altijd getwijfeld aan de
luchtaanval, maar op die vergadering
op zaterdag bepleitte hij sterk wat hij
enkele dagen tevoren nog maar aar
zeiend tegenover mij had geuit na
melijk dat we duidelijk tegen de Sov
jet Unie moesten stellen dat wan
neer de raketten uit Cuba teruggetrok
ken zouden worden wij bereid zou
den zijn onze raketten uit Turkije en
Italië terug te trekken en onze marine
basis in Guantanamo Bay wilden op
geven.
Enkelen van de aanwezigen rea
geerden fel op deze suggestie en er
volgde een scherpe woordenwisseling
Hoewel de president het voorstel van
Stevenson verwierp, stelde hij tocb
dat hij al lang twijfels gekoesterd had
omtrent de waarde van de Jupiter ra
ketten in Turkije en Italië en enkele
tijd geleden het ministerie van Buiten
landse Zaken had gevraagd onderhan
delingen over de terugtrekking te wil
len beginnen. Hij was echter van me
ning dat het nu niet het juiste moment
was om een dergelijke stap voor te
stellen en we konden Guantanamo
Bay niet onder Russische bedreiging
laten. Stevenson is vaak openlijk be
kritiseerd om het standpunt dat hr op
deze vergadering innam. Ik geloof dat
met nadruk gezegd moet worden '.at
hij een geheel verschillende mening
van die der anderen-verkondigde, een
mening die daarom alleen al van be
lang was voor de president.
Hoewel ik het totaal oneens was
met zijn adviezen, vond ik het toch
moedig van hem dat hij ze stelde en
ik moet eraan toevoegen dat ze stel
lig even wijs waren als andere die
toen werden geuit. De toespraak van
de president werd vastgesteld op
maandagavond. Onder leiding van
George Ball, Alex Johnson en Ed Mar
tin werd van uur tot uur een program
ma opgesteld voor de voorbereidingen
van een vergadering van de OAS. me
dedelingen aan de in Washington ge
stationeerde ambassadeurs en prepa
raties om hen en anderen schriftelijk
de wettige rechtvaardiging die aan
onze actie ten grondslag lag, voor te
leggen. Er werden voortdurend meer
-egeringsambtenaren uitgenodigd voor
de besprekingen en eindelijk begon
(Wordt vervolgd)
(UW\AAAAAAAAAAAyUVA/WWUWUVrtAyWl/WXAAAA/UVUU\ArtAAAA/\AAAAAAAAAAAAAAAA/\AArtAAAAA/»AAA<U\AAAAA/VI*AAA/U\AAAA/V\AAArtAAAAA<U\AAAA/W*/UUUWVWWUU\AW
