VAN DAG TOT DAG
Koning Hoessein zou deel van
Jordanië willen afstaan
v
Athene handhaaft één jaar staat van beleg
Amman: „Het
is niet waar"
Hoover blijft
FBI-leider
Aftellen voor
Apollo-reis
begonnen
Italiaanse regering benoemt
56 staatssecretarissen
Koopstagnatie
in economie
Mao-griep: 672
doden in VS
commentaar op actuele zaken
Een
programma
Volgens Brits blad Observer
In Hongkong 22
gevangenen vrij
W aarschuwing
voor Franse
studenten
Franse communist
wint na verkiezing
Vrachtboot „Hera"
aan de grond
VS laten zeven
Noordvietnamese
zeelieden vrij
Dayan bij Nixon
3
Demonstratie tegen vrijspraak
tsl«grammen
MAANDAG 16 DECEMBER 1968
Hinderpaal
T erugtrekking
Explosie in nieuw huis
In VS 24 bergbeklimmers
vermist
Commandotoon
Probleem
Een van de grootste land in der wereld
Brazilië met zijn bijna 90 miljoen inwo
ners en een oppervlakte die nagenoeg de
helft van het Zuidamerikaanse continent
beslaat, is nu geheel en al in handen van
een militaire dictatuur.
De grote hervormer van Brazilië ore
sident Getuilo de Vargas die tweemaal
een ambtstermijn vervulde en gedurende
de oorlogsjaren van 1939-1945 de enorme
potentie van zijn land in dienst van de
geallieerden stelde, is er nooit in geslaagd
de Braziliaanse democratie zodanig te
funderen dat de politieke invloed van het
leger kon worden iitgeschakeld We]
werd onder zijn bewind jen toestand ge
schapen, waarin het leger zich op de ach
tergrond hield en slechts als waakhond'
fungeerde, om in geval van nood >p te
treden tegen een al te vér gaande sociali
sering van de Braziliaanse maatschappij
Tot op zekere hoogte wilden de militaire
kopstukken een economische ontwikke
ling in de richting van een rechtvaardi
ger verdeling der rijkdommen wel toie
reren, maar zij bleven zich verzetten te
gen het ontstaan van een mondige onder
laag, een toenemende invloed van «tak
bonden en een politieke krachtenbunde
ling van de massa.
Het ontbreken van georganiseerde mid
dengroepen in de Braziliaanse maatschap
pij heeft allerlei pogingen van onderop
om een einde te maken aan de hegemo
nie van industriële en agrarische pa-
ternalisten schipbreuk doen lijden De
communistische partij heeft met de pre
diking van haar revolutionaire denkbeel
den slechts bereikt, dat een sterke reactie
van de heersende klasse met behulp van
het leger telkens weer iedere schaduw
van democratie kwam veriagen. Tol
1964 een militaire staatsgreep de macht
van het leger vestigde en legaliseerde
Sindsdien hadden de militaire politici
het heft in handen en de president aan de
teugel.
Costa e Silva, de tweede president die
onder militaire voogdij de macht uit.
oefent de eerste, Branco, kwam onlangs
door een vliegtuigongeluk om het leven
heeft de economische sanering van
zijn land gekoppeld aan een nauwe ver
bintenis met de Verenigde Staten waar
tegen grote groepen in de Braziliaanse
samenleving bezwaren koesteren. Van
ouds bestaat in Brazilië een grote angst
voor een te sterke Amerikaanse invioed
waardoor de Amerikanen tot voor kort
weinig houvast in Brazilië kregen voor
hun investerings- en kapitaliseringsplan
nen. Brazilië heeft zich bijvoorbeeld altijd
standvastig verzet tegen een Amerikaans
aandeel in de exploitatie van de enorme
olievoorraden, die in de Braziliaanse bo
dem zitten. Wel was men gesteld op inves
teringen uit Europa, voornamelijk Ne
derlandse en Duitse.
In het kader van »en grootscheepse
modernisering der Braziliaanse strhd-
krachten zijn de Amerikanen erin ge
slaagd verbindingen te leggen met de
militaire kopstukken en hun invloed op
de president te vergroten. Costa e Silva
heeft zich weliswaar het ngenoegen van
de Brazilaanse massa, maar de sympathie
van de legerleiders verworven door zich
te verzetten tegen binnenlandse hervor
mingen die een grotere democratische
mondigheid zouden hebben geschapen De
democratische instituties die inderl jd
door De Vargas in het leven werden ge
roepen, zoals de parlementaire onschend
baarheid en de vrije oers. zijn in betrek
kelijk korte tijd door het militaire be
wind besnoeid. Nu echter is er van vrij
heid helemaal geen sprake meer omdal
alle vooraanstaande democraten uit r.o'i
tieke en perskringen gevangen zijn ge
nomen.
De militaire dictatuur is met de laatste
ontwikkelingen onverbloemd gevestigd.
Het grootste en machtigste land "an
Zuid-Amerika is op deze hardhandige
wijze beveiligd tegen aen eventuele op
bloei van progressieve invloeden uit de
onderste lagen van de verpauperde Bra
ziliaanse massa, die uiteraard een gewil
lig oor leende aan revolutionaire inbla
zingen van linkse zijde.
Voor de Amerikaanse politiek in Zuid-
Amerika is deze nieuwe toestand zeer
gunstig, aangezien de terke kapitalisti
sche concentraties met de steun van het
leger nu ongehinderd de Amerikaanse
investeerders kunnen binnenhalen
De gebeurtenissen in Brazilië zullen
niet nalaten grote invloed op het gehele
Latijns-Amerikaanse gebied uit te oefe
nen, waar overal de heersende klasse
gewikkeld is in een steeds feller worden
de strijd tegen democratiserende en socia
liserende stromingen. De zwakte van so
ciale bewegingen, het gebrek aan volks
leiders, de compromitterende rol van he
communisme en de nauwe verbondenhe»
tussen kapitaal en leger voorspellen ol-
elders in Zuid-Amerika de nederlaag van
een prille en weifelende democratie te
gen de militaire dictatuur zoals die zich
ook elders in de wereld, zoals in Grieken
land, heeft voltrokken.
(AA«AAAAAAAAAWMUWtt>*JVMWWW*AfUWAAA«
•AAAAAAAAAA/tAA 'hAAAAAAA t
Hoezeer de uit de K.V.P. gestapte radi
calen (zich als politieke partij P.P.R. noe
mend) van mening verschillen met de
partij waaruit zij afkomstig zijn, blijkt wel
duidelijk uit het vandaag gepubliceerde
actieprogramma van de P.P.R.
Het ontwerp-programma, dat nog door
de partijleden moet worden goedgekeurd
maar toch in hoofdzaak wel gehandhaafd
zal blijven, laat van vele traditionele op
vattingen in principiële aangelegenheden
geen spaan heel. Het gaat zelfs in vele
opzichten verder dan uiterst links in an
dere politieke groeperingen.
De reden van deze inderdaad radicale
bezempolitiek zal wel voornamelijk lig
gen in een heftige reactie op wat het hui
dige kabinet, waarin de K.V.P. de boven
toon voert, aan behoudzucht en gezapig
heid vertoont. De P.P.R.-fractie heeft er
varen dat alle hoop op een geleidelijke
ombuiging van het beleid der oude con
fessionele partijen naar ingrijpende her
vormingen als verloren moet worden be
schouwd. Zij zet al haar troeven op een
bijna revolutionair aandoend programma,
dat ongetwijfeld vee] jongeren zal he-
zielen maar ook veel traditioneel K.V.P -
stemmende kiezers zal afschrikken. Voor
ontevreden socialisten en gedesillusio
neerde D'66'ers liggen in het strijdplan
van de P.P.R. misschien ook wel een aan
tal aantrekkelijke nieuwigheden, maar
velen zullen er eerder illusies dan reali
teit in zien.
vw*mm'wW'm'W,UUUMMIWUWWIMMWIMWIIUMIUUMM<WV
(Van onze correspondent)
LONDEN In een exclusief vraag
gesprek met een redacteur van het
Britse blad „Observer" zou koning
Hoessein van Jordanië hebben ver
klaard, dat hij bereid is het gebied
ten westen van de Jordaan op te
geven, als dit een vredesregeling zou
bevorderen.
Deze verklaring is gisteren in Amman
Tegengesproken De westelijke oever
bewoond door Palestijnse Arabieren zou
dan volgens Hoessein in de „Observer'
een nieuwe staat, Palestina, moeten wor
den. Het gebied zou door Israel moeten
worden ontruimd. Oost-Jeruzalem zou de
zetel worden van de nieuwe autonome
staat, die speciale betrekkingen met Jor
danië zou dienen te onderhouden.
Een hoopvol teken is verder, dat een
belangrijke functionaris van het Israëli
sche ministerie van Buitenlandse Zaken
deze week heeft verklaard, dat de status
van Jeruzalem een onderwerp is dat nog
steeds voor onderhandeling vatbaar is.
Koning Hoessein zei, dat hij zelfs vóór
de oorlog van vorig jaar naar wegen
heeft gezocht om de westelijke oever gro
tere zelfstandigheid te verlenen. De vorst
legde er de nadruk op, dat hij geloofde
dat, als er een eervol alternatief voor
HONG KONG. (Reuter) De autori
teiten van Hong Kong hebben 22 gevan
genen vrijgelaten die vorig jaar bij on
lusten waren gearresteerd.
Eerder deze n.aand waren er al vijl
vrijgelaten. Er zijn nu nog 370 van de
meer dan duizend mensen die waren ge
arresteerd na de bomaanslagen in gevan
genschap.
In West-Berlijn hebben duizenden
mensen een demonstratie in de stra
ten van de stad gehouden om te
protesteren tegen de vrijspraak voor
een vroegere nazi-rechter. Met vlag
gen, helmen en banieren, trokken
de betogers door het centrum onder
het roepen van de leuzen: „Nazi's uit
West-Berlijn" en „Klatsch. Klatsch,
Kiesinger". De laatste leuze sloeg
op de klap die de Westduitse kanse
lier kreeg van de in Duitsland ge
boren Franse vrouw Beate Klars-
feld. Meimouw Klarsfeld hield voor
het stadhuis een redevoering.
een eindeloze strijd zou bestaan, de jonge
Jordaniërs, zowel van de oostelijke als
de westelijke oever, dit zouden aanvaar
den.
Koning Hoessein zou, indien de om
standigheden daartoe zouden leiden er ge
noegen mee nemen de heerser van de
oostelijke oever van Jordanië te blij
ven het equivalent van hetgeen onder
zijn grootvader Abdoella Trans-Jordanië
werd genoemd „als de mensen hier
dit zouden willen".
De Jordaanse koning zei dat er moge
lijk andere oplossingen zouden zijn. Maar
hij wilde doen uitkomen dat hij bereid
is zo ver te gaan. namelijk zijn konink
rijk verkleinen, als vrede in dit gebied
hierdoor gewonnen zou kunnen worden.
Afgescheiden van het persoonlijke of
fer dat de koning wil brengen, zou dit
een uitdaging betekenen voor de Pales
tijnse militanten. Zij zouden moeten
kiezen tussen een vreedzame gedemilita
riseerde westelijke oever of doorgaan
met hun verzet.
Dit is slechts één van de grote hinder
palen op de weg naar vrede. Een ander
Drobleem is of de Palestij nen zullen
kunnen terugkeren en hoeveel. Naar
schatting zijn er 2,5 miljoen Palestijnse
Arabieren, waarvan 700.000 op de weste
lijke oever wonen. Zijn de Israëliërs wer
kelijk bereid om de westelijke oever op
te geven? Zelfs wanneer de bewoners
van de westelijke oever een dergelijke
regeling zouden aanvaarden, is het de
vraag of de Palestijnse commando-orga
nisaties dit ook zullen doen.
De gematigde Arabische leiders, die
een regeling willen, gaan uit van de theo
rie dat de kwestie-Palestina en -Israel
op de lange duur in de geest van de
Libanon zal worden opgelost, waarbij de
bevolkingen, de economie en het gehele
maatschappelijke leven als het ware in
een zouden vloeien.
Voor de meerderheid van de Arabische
militanten is deze oplossing te subtiel en
te weinig dramatisch. Het vooronderstelt
een vertrouwen in de beloften van Israel,
die op het ogenblik eenvoudig niet be
staat.
„Het is niet waar, dat koning Hoessein
bereid zou zijn het door Israel bezette
gedeelte van Jordanië op te geven", al
dus meldt Reuter paleiskringen in Am
man citerend, naar aanleiding van het
PARIJS. (Reuter en AFP) Het Fran
se ministerie van Onderwfjs heeft naar
aanleiding van de recente studentenacties
gewaarschuwd dat deze niet getolereerd
zullen worden.
Volgens het ministerie waren bij de
jongste incidenten elementen betrokken
die niet bij de universiteiten waren inge
schreven. Als eerste maatregel zal nu stren
ge controle op de toegang tot de univer
siteitsgebouwen worden uitgeoefend.
Op de faculteit der letteren in Nanterre,
waar dit voorjaar de studentendemonstra
ties begonnen, zou deze maatregel al van
daag worden toegepast. De staf zal uit
sluitend in Nanterre geregistreerde stu
denten toelaten.
PARIJS (Reuter) In een naverkie-
zing in een district van Parijs heeft het
communistische parlementslid Guy Duco-
l°ne zijn gaullistische tegenstander Robert
Barberot met 22.939 tegen 17.455 stem
men verslagen.
Ducolone was bij de algemene verkie
zingen van juni, die de gaullisten een
grote overwinning opleverden, met een
meerderheid van slechts 79 stemmen her
kozen. maar de uitslag was ongeldig ver
klaard op grond van beweerde knoeierij.
bericht in de „Observer". Volgens deze
kringen in Amman heeft Hoessein in het
vraaggesprek gesproken over plannen
voor meer decentralisatie na „de be
vrijding van de westelijke oever". Hij
zou ook hebben gezegd, dat voor hem en
elke andere Arabier de volledige terug
trekking van de Israëlische troepen het
belangrijkste is.
FIGUERA DA FOZ (AP) Een plot
selinge storm heeft het Nederlandse
vrachtschip „Hera" op de rotsige kust hij
Figuera da Foz geslagen. Alle acht de op
varenden werden gered. Het 500 ton me
tende schip wordt als verloren beschouwd,
zo hebben de havenautoriteiten van deze
plaats in het centrum van de Portugese
kust gemeld.
De „Hera" is enkele dagen geleden zon
der lading uit Lissabon vertrokken en zou
500 ton papierpulp van Figuera naar Bel
gië vervoeren.
Door de plotselinge storm werd het
schip, dat buiten de haven voor anker was
gegaan, naar een ondiep gedeelte ge
dreven waar het op de rotsen lek sloeg.
De machinekamer en lager gelegen com
partimenten liepen vol water. De acht
bemanningsleden konden via een kabel
de „Hera" verlaten. Niemand werd ge
wond.
NEW YORK (AP) De gekozen Ame
rikaanse president Richard Nixon zal de
73-jarige Edgar Hoover handhaven als
directeur van de Federale Recherche
(FBI). Hij zou zijn beslissing later dit
;aar bekend maken.
Nixon zal binnenkort ook zijn plannen
bekend maken voor de Centrale Inlichtin
gendienst (CIA). Men weet nog niet of
hij de huidige directeur van deze orga
nisatie, Richard Helms, op zijn post zal
handhaven.
ADVERTENTIE
KAAP KENNEDY. (AFP) Een dag
eerder dan het plan was is vannacht om
een uur op Kaap Kennedy het aftellen
begonnen voor de start van de Apollo-8,
waarmee met Kerstmis drie astronauten
de maan gaan omcirkelen.
Eventuele mankementen kunnen nu
nu nog worden hersteld zonder dat dit de
lancering, vastgesteld op zaterdag om
13.51 uur Nederlandse tijd, vertraagt.
BRUSSEL (ANP) Een ontploffing in
een woning te Zonhoven (bij Hasselt in
Belgisch Limburg) heeft van twee mensen
het leven geëist en een vijftal mensen
gewond.
De ontploffing deed zich voor, toen
twee zusters geholpen door enkele ken
nissen, bezig waren hun zojuist gereed
gekomen huis te betrekken Een van de
zusters en een buurman werden op slag
gedood. De oorzaak van de ontploffing is
niet bekend. Het nieuwe huis werd vol
ledig vernield.
MANCHESTER (AP) Twee leraren
en 22 schoolkinderen van een middelbare
school in Manchester, in de Amerikaan
se staat Vermont, zijn niet teruggekeerd
van een bergtocht. Reddingsploegen, die
worden gehinderd door sneeuwval en la
ge temperaturen, zijn gisteren een nieu
we speurtocht begonnen.
(Van onze correspondent)
ROME De nieuwe Italiaanse regering
heeft zichzelf aangevuld met maar liefst
56 staatssecretarissen. Er zijn nu 27 mi
nisters en 56 onderministers: tien meer
dan Italië ooit heeft gehad.
Het is nu zo dat, wie voor één van de
drie coalitiepartijen alleen maar zitting
heeft in Senaat of Kamer zonder deel uit
te maken, hetzij van de regering hetzij
van het bestuur van zijn partij of van
het bestuur van de Kamerfractie, wel een
onbeduidend man moet zijn.
De reden waarom er zo'n groot aantal
staatssecretarissen werd aangewezen is
duidelijk. Alle richtingen en stromingen
moesten tevreden worden gesteld, maar
gemakkelijk was dat ook al weer niet.
De zitting van de ministerraad waarbij
dit legioen regeerders werd benoemd,
SAIGON, (AP) De Amerikaanse re
gering heeft zeven Noordvietnamese zee
lied n naar hun land laten terugkeren.
„Wij hopen dat dit zal leiden tot verdere
vrijlating van Amerikaanse gevangenen",
zo werd gezegd.
Radio-Moskou heeft vandaag bevestigd
dat volgens Noord-Vietnam een aantal
Amerikaanse piloten omstreeks kerstmis
zal worden vrijgelaten.
(Van onze correspondent)
ATHENE. Voor de zoveelste maal
had zich in Griekenland weer enig opti
misme opgehoopt met het oog op de toe
spraak tot het volk die Papadopulos za
terdag zou houden voor vertegenwoordi
gers van producenten, wetenschap en
pers, zoals op nogal corporati°ve wijze
was aangekondigd. Er zou wellicht am
nestie worden afgekondigd, een zeker"
vrijheid en er zou weer een partij
leven starten, te beginnen met de oprich
ting van een partij van Papadopulos c.s
De Kater dit weekeinde is wel grom
geweest in Athene bij het vooruitzicht
van weer een laar staat van helee Wan
Papadopoulos ging niet verder dan het
uitspreken van de hoop dat die staat van
beleg in 1969 kan worden verzacht. Voor
de twintigste keer teruggrijpend op net
beeld van de patiënt in het gips (..een
met "foor die nog slechts verveling wekt'
zoals het Britse blad „Economist" laatst
schreef) zei Papadopoulos dat de pleis-
rlaag in 1969 misschien kan worden
-d.
««tótóF'
Rapadopoulos
Voor de ambtenaren had hij nog de
speciale verrassing dat zij volgend jaar
een speciale scholing zullen krijgen Zijn
grandioze knal-effect had hij voor het
natst h°waard: volgend iaar 'al de houw
voor de sotir, de heiland en redder van
Griekenland, waarvoor al een plaats is
bepaald. Behalve bij deze religieuze cli
max bereikte de anderhalf uur durende
rede, die tweemaal op een avond werd
uitgezonden nog op twee punten een pa
thetische toon.
Het was interessant te merken dat het
daarbij juist twee aangelegenheden be-
trCi die het regime de grootste kopzorg
"reiden. Betreffende het onderwijs riep
Papadopoulos ..het geld voor de bezetting
v n vacante plaatsen is er. wat we nodig
hebben is meer ziel, de menselijke animo
om in het onderwijs te gaan desnoods
met wat minder salaris". Met extra stem
verheffing riep hij uit:: „Keert terug".
laarmee bedoelde hij niet de honderden
leerkrachten die sinds de staatsgreep om
oolitieke redenen ontslag hebben gekre
gen, waardoor bijvoorbeeld een instelling
als ck polytechnische hogeschool in Athe
ne praktisch niet meer functioneert (de
tudenten zijn zowaar vorige week weer
p straat gekomen om hiertegen te pro-
"storen) maar degenen die voor een be
ier salaris in de industrie of naar het
apenland zijn gegaan.
Het tweede moment waarop Papado
poulos zijn commandotoon verhief was
toen hij zich aansloot bij de dringende
ooropp dl** dp laat.stp wpk^n uitspaar»
C 'iekse produkten „niet omdat zij
beter zijn zei Papadopoulos, „maar om
dat zij Griekenland in zich hebben, om
dat zij Grieks zweet in zich hebben".
De zaak is dat de industrie voor de
binnenlandse markt in een grote crisis
verkeert. In de jaren voor de staatsgreep
steeg de binnenlandse produktie met ze
ker tien percent per jaar Nu blijft deze,
volgens de gegevens van het verbond van
Griekse industriëlen, vrijwel gelijk. De to
tale verkoop van consumptiegoederen
steeg in de eerste zes maanden van dit
jaar volgens datzelfde verbond met
sl. ichts 0.5 percent.
Veel Griekse industrieën werken ver
beneden hun capaciteit. De koopstagnatie
komt duidelijk tot uiting in het dit jaar
verdrievoudigde cijfer van de spaar-de-
posito s op de banken Daaruit spreekt
wel vertrouwen in de drachme, maar de
regering is er toch van teruggekomen
propaganda ,te bedrijven met deze be
denkelijk hoge cijfers die op een afwach
lende houding wijzen.
Volgens het verbond van Griekse in
dustriëlen lag de particuliere investering
het eerste half jaar van 1968 dertien per
cent beneden vorig jaar. Vandaar dat ve
len een glimlach niet zullen hebben kun
nen ond rdrukken toen Papadopoulos
zich bij dit onderwerp versprak en in
ver» het orerfrem ven ne-t]e^j]iere
werd zaterdagmorgen eerst bijeengeroe
pen om tien uur des morgens, daarna
werd de zitting een uur uitgesteld en ten
slotte is men in de namiddag bijeenge
komen.
Minister-president Rumor zal vandaag
in de beide Kamers het regeringsprogram
ma uiteenzetten. In het algemeen zijn de
verwachtingen van het nieuwe kabinet
gunstig.
NEW YORK (AFP) De Hongkong-
of „Mao"-griep heeft volgens gegevens
uit 122 Amerikaanse steden in de week
eindigend op 6 december 672 levens ge-
eist.
Het Amerikaanse centrum voor be
smettelijke ziekte is van mening dat het
hoogtepunt van de epidemie nog niet is
bereikt en dat de ziekte in januari nog
verder om zich heen zal grijpen. De ziek
te gaat gepaard met hoge koorts en grote
vermoeidheid.
Ook bekende figuren zijn aangetast zo
als generaal Westmoreland, de burge
meester van Chicago Richard Daley, de
komende vice-president Spiro Agnew.
In Californië, Missouri. Illinois, Mary
land, Michigan. Oregon New York. Vir
ginia, Wisconsin, Vermont en andere sta
ten moesten scholen gesloten worden. In
Chicago is zes percent van het politie
personeel ziek.
NEW YORK, (DPA) De Israëlische
minister van Defensie, Mosje Dayan,
heeft van de toekomstige Amerikaanse
president Nixon de verzekering gekregen
dat onder diens bewind geen grote ver
andering in de Amerikaanse politiek ten
opzichte van het Midden-Oosten zal wor
den gebracht.
Dat zei Dayan nadat hij een beleefd
heidsbezoek had afgelegd in het hoofd
kwartier van Nixon in New York.
I
J
Botsing. Twintig mensen zijn gewond,
van wie zeven vrij ernstig, bij een bot
sing tussen een tram en een autobus in
een voorstad van Madrid.
Kerstbestand. Twee Britse volksvertegen
woordigers, die kortgeleden zijn terug
gekeerd uit Biafra, hebben aangedron
gen op een kerstbestand in de Nige-
riaanse oorlog.
Geweerschoten. Een dertienjarige West
duitse jongen heeft zijn 38-jarige stief
vader vermoord met negen geweer
schoten.
Ovestromingen. Door een zware regenval
zijn in de Dominicaanse Republiek
overstromingen ontstaan, die zeker 15
personen het leven hebben geëist. De
materiële schade wordt geraamd op 22
miljoen gulden.
Diefstal. Dieven hebben in Londen voor
ruim 850.000 gulden aan goud en zilver
gestolen nadat zij met een hittestaaf
een gat hadden gebrand in de kluis van
een zilversmid.
