Retourtje maan, alstublieft (II)
Er wordt op Kaap Kennedy
24 uur per dag gewerkt
Dr. Masurel: Hongkonggriep is
van een goedaardig soort
KNIPSELKRANT
Drie astronauten
slapen rustig in
Cocoa Beach
Is hoger gastarief
juist berekend?
DONDERDAG 19 DECEMBER 1968
13
Een droge huid
bloeit op
Informeel
Apollo-8
400 maal om aarde
Een Kamerlid heeft vragen ge
steld over een 35-jarige studente,
die bij een betoging voor de Mexi
caanse ambassade door de politie
was opgepakt. Hij wilde weten of
zij studeerde, of zij een beurs ont
ving en of zij al eerder met de
politie in aanraking was geweest.
In DE VOLKSKRANT merkt
Hopper hierover onder meer op:
Kamerlid vraagt:
Pornografie
Geen fusie
Interpellatie
Wanneer door het gure winterweer het
zo noodzakelijke vocht sneller aan de
huid wordt onttrokken dan de vocht-
kanaaltjes dit kunnen aanvoeren, ont
staat het gevaar van rimpeldroogte.
Een van nature droge huid heeft in
deze tijd extra zorg nodig. Maak er
een gewoonte van dagelijks wat „Oil
of Olaz" over gezicht en hals uit te
strijken. Door haar vochtinbrengende
eigenschappen wordt de huid soepel
en zacht en ontwikkelt zich een ge
zond en fris uiterlijk. Het laat geen
spoortje vettigheid op de huid achter
en is daarom tevens een ideale basis
voor make-up. Olie van Olaz - ver
krijgbaar bij drogisten en parfume
rieën - vormt de best denkbare be
scherming tegen rimpelvorming.
Margaret Merril
(Van onze correspondent,
mr. H. L. Leffelaar)
KAAP KENNEDY Omstreeks
zes uur in de middag zitten gewoon
lijk drie mannen aan de bar van de
„Piperspub" in het „Holiday Inn"-
hotel van Cocoa Beach. De barkeeper
bejegent hen met het speciale soort
respect dat kroegbazen alleen hebben
voor vaste klanten die, hoewel zij zich
niet familiair laten behandelen, het
aanzien van de zaak verhogen. Want
deze drie mannen zijn de astronauten
die straks met de Apollo-8 de spec
taculaire retourvlucht naar de maan
zullen maken.
Frank Borman, James Lovell en Wil
liam Anders bevinden zich sinds een paar
weken op Kaap Kennedy. Iedere dag rij
den ze de vijftien kilometer van hun hotel
naar de kaap en brengen er de dag door
met voorbereidingen van hun vlucht. Ze
confereren met de technici die belast zijn
met de start van de raket, ze zitten uren
lang geconcentreerd in een donkere hal
waar de vlucht naar de maan wordt na
gebootst, en tenslotte brengen ze even-
vele uren door in hun 25 kilo wegende
wit-zilveren ruimtevaartpakken voor re
petities en generale repetities in de cap-
•ule bovenop de spits van de raket.
IEDERE handeling die zij straks moeten
verrichten, hebben zij honderden malen
geoefend. Ondanks de wetmatige disci
pline van hun bestaan, zijn ze verrassend
informeel en weinig zelfbewust. Ze geven
de voorkeur aan gelijke burgerkleding:
een sporthemd met korte mouwen en een
makkelijke broek. Daarmee verschijnen
ze in restaurants en op vergaderingen.
Over hun werk zijn ze onderling allang
uitgepraat, en als goede technici die niet
op de dingen vooruitlopen, speculeren zij
ook niet over wat hun te wachten staat.
Kaap Kennedy is het nationale start
blok voor de hemel. Het is een gebied
van ongeveer 40.000 hectare, waar het
enige dat nog aan de andere wereld doet
denken, het vervallen houten winkeltje
van de kruidenier Merrifield is, die sinds
zijn zaak door de regering werd opge
kocht al jaren elders handel drijft. Het is
een moerassige streek met veel vogels,
ratelslangen, en kleine krokodillen.
Er zijn bomen, het slootwater langs de
wegen is brak, en alles wat zich boven
de struiken verheft zijn raketten, lan-
ceertorens, of de zwart-wit geschilderde
vuurtoren die zoveel gemeen heeft met
de vorm van een raket, dat toeschouwers
in de eerste jaren van Amerika's flirta-
tie met het heelal, vaak geduldig bleven
v/achten todat het langwerpige luchtba-
ken zou worden afgevuurd.
Langs de kust van de lauwe Atlanti
sche Oceaan staan de in onbruik geraakte
starttorens van vorige vluchten: het eer
ste eenmansschot van Alan Shephard
(mei 1961), de eerste eenmansvlucht om
de aarde van John Glenn (februari 1962)
Dat waren de dagen van de „Mercury".
Toen kwamen de tweemans vluchten in de
Gemini. En nu zijn het de Apollos.
De Apollo-8, zo goed als klaar voor
zijn lancering op 21 december, staat op
platform-39, driehonderd meter van de
zee. Alles er omheen, auto's, de giganti
sche bollen waarin vloeibare zuurstof is
opgeslagen, de mensen erdoor terugge
bracht tot de grootte van mieren. Het
verstand dat zich wil bezinnen op wat
hier gebeurt, stokt, en geeft zich over
aan verbijstering.
De Saturnus-V-raket die de Apollo-cap-
sule naar de maan zal brengen, is 110
meter hoog en weegt bijna drie miljoen
kilogram. Van dit gewicht wordt 95 per
cent in beslag genomen door brandstof
die 96 trein-tankwagons zou kunnen vul
len. De tanks waarin de brandstof voor
de eerste etappe van de vlucht, waarbij
in tweeënhalve minuut een hoogte van
64 kilometer moet worden bereikt met
een snelheid van 9600 kilometer per uur,
zijn groot genoeg om drie verhuiswagens
er naast elkaar in te laten parkeren.
EEN REKENAAR die de stootkracht
van de Saturnus-V tot begrijpelijke ver
houdingen terug wilde brengen, produ
ceerde het beeld van een auto die met
deze energie 34 jaar lang met een snel
heid van 95 kilometer per uur door zou
kunnen blijven rijden. Die auto zou dan
18 miljoen kilometer hebben afgelegd, 400
maal om de aarde.
Het brandstofverbruik van de Saturnus
gedurende de eerste 150 seconden van de
lancering is niet minder dan vijftien ton
per seconde. De eerste sectie met de
startmotoren (eerste trap) wordt op 64 ki
lometer hoogte afgestoten, waarna de
tweede trap de capsule tot een hoogte
moet brengen van 190 kilometer met een
snelheid van 22.000 kilometer per uur.
Daarna wordt ook deze afdeling losge-
soten, en neemt de derde trap het werk
over.
Van deze laatste sectie hangt het le
ven van de astronauten af. Wanneer de
Waar een zich serieus nemend
Kamerlid al geen vragen over stelt!
Het gruwelijkste van het hele verhaal
is nog, dat het betreffende Kamerlid
drs. Th. Joekes is, van de V.V.D., de
Volkspartij voor Vrijheid en Demo
cratie, vroeger bekend staand als de
liberalen.
Het idee, dat de universitaire studie
beperkt zou moeten blijven „tot de
genen die voor de studie de meest ge
schikte fysieke leeftijd bezitten". Slaat
dat op de sit-ins, het wegslepen door
de politie, het knuppelen en de daar
voor benodigde fysieke weerstand?
Nee, dat slaat op de statistieken, die
hebben uitgewezen, dat je het beste
studeert als je bijvoorbeeld twintig
bent, en minder best als je 35 bent. Dat
zal wel waar zijn, en groot medelijden
met studenten die vanaf hun 19de stu
deren en op hun 35ste nog niet klaar
zijn zou ik ook niet opbrengen, maar
hoeveel mensen zijn er niet die „op de
meest geschikte fysieke leeftijd" niet
konden studeren omdat er bijvoorbeeld
geen geld voor was (vader melkboer)
of omdat er getrouwd moest worden,
of omdat men het ouderlijk huis uit
wilde en dus een baantje moest of
dacht te moeten nemen, etc. En afge
zien daarvan: hoe oud is Joekes zelf?
Hij is op 1 september 1928 in Den
Haag geboren. Hij is nu dus 45 jaar
en was op zijn 35ste ongetwijfeld al
uitgestudeerd. Sterker nog, aan zijn
vragen te oordelen, is hij sinds 1958
zelfs gestopt met nadenken.
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
de heer Oele (P.v.d.A.) heeft de minis
ter van Economische Zaken gevraagd of
hij wil bevorderen, dat in het bijzonder
bij de hogere gastarieven matiging in de
doorberekening van de BTW wordt be
tracht.
Hij informeert naar de invloed van de
invoering van de BTS op de door de Gas
unie berekende prijzen voor de ver
schillende verbruikerscategorieën en
vraagt welke gemeentelijke en regionale
gasbedrijven met ingang van het volgend
jaar de gastarieven met vier percent zul
len verhogen. Voorts wil de heer Oele
weten hoe de minister deze verhoging
verklaart, nu in een publikatie van zijn
ministerie de verwachting is uitgesproken
dat de gasprijzen met 1 tot 3 percent zou
den stijgen. „Is de indruk juist dat het
merendeel van de gasbedrijven de aftrek
van omzetbelasting op geleverde goede
ren en diensten volgens het oude systeem
maar hebben vergeten en derhalve de
volle vier percent in rekening hebben ge
bracht", vraagt de heer Oele tenslotte.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. „De Hongkong-griep is
een doodgewone griepsoort, die zich elke
paar jaar voordoet in een epidemie. Als
regel geldt voor elke griepepidemie één
dode per huisartsenpraktijk, in Neder
land ongeveer 2000. Ten opzichte van vo
rige epidemieën is dat niets bijzonders
volgens de statistieken van de laatste
twintig jaar. Bovendien zijn de sterfge
vallen aan Hongkong-griep waarschijn
lijk mensen, die een paar maanden later
tóch overleden zouden zijn aan iets an
ders".
Dit is het geruststellende commentaar
van dr. N. Masurel, hoofd van het Neder
lands Influenzacentrum van de Wereld
gezondheidsorganisatie en hoofd van het
influenzacentrum van het Academisch
Ziekenhuis in Leiden. „Bij iedere griep
epidemie ook deze Hongkong-soort
rangschikken we in Nederland onder de
goedaardige wordt 10 percent van de
bevolking ziek. Dat komt neer op 1,3 mil
joen mensen. Dat lijkt een sensationeel
aantal, maar volgens de statistieken is
dat normaal", aldus dr. Masurel.
Mensen, die zich de komende tijd niet
goed voelen, grieperig zijn en koorts krij
gen, moeten een paar dagen „uitzieken"
en zich vooral niet forceren door weer
snel aan de slag te gaan. Met een algehele
goede conditie door voldoende nachtrust
en behoorlijke voeding komt men de be
smetting sneller te boven", aldus dr. Ma
surel.
Twee-Kamerleden hebben reeds vragen
gesteld over het vaccin ter bestrijding
van de Hongkong-griep, die tot nu toe in
ons land pas twee mensen heeft getrof
fen, beiden uit één gezin. De Kamerleden
willen weten of het vaccin, dat geprodu
ceerd wordt bij Philips-Duphar in Am
sterdam, wel tijdig bij de bedreigde groe
pen terecht kan komen. Wanneer de
staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid dit niet het geval acht,
aldus de Kamerleden, is dat dan geen
aanleiding om dit soort vaccins in het
vervolg in het Rijksinstituut voor de
Volksgezondheid te laten bereiden, zo
luidden de vragen van deze Kamerleden,
die behoren tot P.v.d.A., K.V.P., C.H.U.,
A.R.P., V.V.D., D'66 en P.S.P.
In België is een slachtoffer van de
Hongkong-griep overleden, een baby van
een vierling, die in augustus in Brussel is
geboren.
Het Amerikaanse Rode Kruis heeft de
griepepidemie in de Verenigde Staten een
ramp genoemd. In New York hebben in
de afgelopen twee weken ongeveer
500.000 personen één op elke 16 inwo
ners griep gehad. Volgens de statistie
ken zijn in de eerste week van december
in Amerika 700 personen overleden aan
griep of andere ademhalingskwalen, 200
meer dan normaal voor deze tijd van het
jaar.
VRIJE VOLK-verslaggever Jaap
Koopmans constateert dat sinds de
pornografie in Denemarken niet meer
bij de wet verboden is de verkoop van
mierzoete damesromans stijgt. „Menige
kiosk, oorspronkelijk gericht op de ver
koop van pornografie, verkoopt op dit
moment verhalen over verpleegsters
die goede sier maken met een arts;
de verhalen die ophouden waar de
eerste kus wordt gegeven".
Kortom: toegestane pornografie is
gewoon niet meer opwindend.
Als een Nederlandse parlementariër
voorstelt om ons een hoop moeite te
besparen en de pornografie nu einde
lijk eens vrij te geven, dan dient hij te
weten dat hij zich de woede van de
pornografiehandelaar op de hals haalt.
De oplettende ambtenaren zullen hun
tijd weer aan werkelijke ongerechtig
heden besteden. De liefhebber van
exhibitionistische erotiek en wat daar
voor doorgaat zal de vooruitstrevende
parlementariër ook al niet dankbaar
zijn.
Dus: handhaaf het verbod toch maar.
Dan kunnen we tot in lengte van da
gen met bonzend hart door het sleutel
gat kijken. Als u de deur opentrapt is
de aardigheid er vanaf. Dat heeft
Denemarken bewezen.
TROUW schrijft over de vakcen
trales:
De enquête van het NKV over wat
er onder de leden leeft over de con-
fessionaliteit van de vakbeweging,
heeft interessant materiaal opgeleverd.
Het hoofdpunt betreft het samengaan
of beter een samenstelling der drie
vakcentralen. Meer dan de helft van
de leden spreekt zich daar positief
over uit. Niettemin blijft een belang
rijke minderheid het bestaan van
katholieke organisaties noodzakelijk
of wenselijk achten.
De leiding van het NKV heeft zich
ten opzichte van dit probleem verstan
dig opgesteld. Men wil het initiatief
nemen tot een serieus en open overleg
met anderen over een verdergaande
samenwerking. Bij dat gesprek kun
nen ook organisaties, die niet bij een
der drie vakcentralen aangesloten zijn,
betrokken worden. Letterlijk wordt
hierbij dan gesteld, dat „vooralsnog
wordt uitgegahn van de erkende eigen
zelfstandigheid". Men wil „verstan
dige geleidelijkheid" betrachten.
Juist deze week heeft ook het CNV
zich over een samengaan der drie vak
centralen uitgelaten. De koers is hier
nog duidelijker: de christelijke vak
beweging wil zelfstandig blijven en
vanuit die positie zo mogelijk nog nau
wer samenwerken met anderen. W«
weten dus nu hoe de zaken er bij staan.
De heer Kloos van het NVV kan zijn
fusiekruistocht van de laatste jaren
wel staken.
Het is nooit goed of het deugt niet,
zegt DE GELDERLANDER van de
interpellatie van de heer Nypels (D'66)
over de vestiging van Shell in het
Moerdijkgebied.
Het werd tijdens het debat al uit de
Kamer opgemerkt. D'66 had zeer zeker
een interpellatie niet achterwege ge
laten, wanneer Shell aan onze neus
voorbij zou zijn gegaan. Dan zouden
onze zuiderburen bijvoorbeeld of
Duitsland veel meer faciliteiten bie
den dan onze regering. Het doet verder
ook weinig consequent aan, dat de
heer Nypels zich met zijn fractiege
noten in een vroeg stadium reeds kant
tegen de voorgenomen vestiging, maar
nu nu blijkt dat de publieke opinie
best blij is met deze belangrijke „mo
tor", ook maar blij is.
Het is nooit goed of het deugt
niet.
ADVERTENTIE
motoren op het kritieke ogenblik weige
ren, zullen zij aan de aantrekkingskracht
van de baan (die één-zesde minder is dan
die van de aarde) niet kunnen ontsnap
pen en gedoemd zijn er een eeuwig rond
cirkelende kunstmatige satelliet van te
worden. Om deze reden heeft de fysi
cus dr. Ralp Lapp, die een groot aandeel
in de constructie van de H-bom had, de
vlucht van Apollo-8 onverantwoord ge
noemd zolang er geen tweede raket klaar
staat om de in het heelal gestrande be
manning te redden of in leven te houden.
Platform-39, waarvan de Saturnusrakel
De Apollo-8 en zijn Saturnusraket
(110 meter hoog) van boven af ge
zien.
zich zal verheffen, is een in de grond
gegraven gebouw. De raket staat er boven
een „vuurgeul" van 20 meter diep en
50 meter lang. De wanden ervan bestaan
uit speciaal verharde baksteen, waar
over tijdens de lancering, wanneer de
motoren van de eerste sectie hun bulde
rende zee van vlammen braken, ter af
koeling miljoenen liters water worden
uitgestort. Aan de twee uiteinden van
de vuurgeul zijn omhooglopende betonnen
hellingen aangebracht die de vlammen
niet zijwaarts het land op, maar de lucht
in moeten stoten.
Sinds de dood van de drie astronau
ten in januari 1967, toen hun Apollo-
capsule van binnen verbrandde, hebben
technici een ontvluchtingssysteem uitge
dacht dat de ruimtevaarders binnen en
kele seconden in staat moet stellen hun
vaartuig te verlaten. Het „ontvluchtings
paneel" werd groter gemaakt en aan de
grendels werd speciale aandacht be
steed. Ze kosten ruim duizend dollar per
stuk.
In deze laatste dagen voor de lancering
op 21 december wordt op Kaap Kennedy
vierentwintig uur per dag gewerkt. Op
de werktoren met zijn talrijke platforms
langs de raket en zijn Apollo-8 branden
zowel overdag als 's nachts honderden
lampen die, naarmate zij hoger zijn,
steeds meer op sterren lijken. Aluminium
gehelmde technici in witte werkpakken
kruipen als chirurgen in en uit de sec
ties van de raket.
Eén losse moer kan mislukking en tra
gedie betekenen. Maar in hun hotelkamers
in Cocoa Beach slapen de drie mannen
die de wereld omstreeks Kerstmis in de
ban zullen houden van wat eeuwenlang
het domein der goden was.
Technici gedurende voorbereidingen
voor de Apollo-8 in de zogenaamde
„afvuurkamer". In deze kamer staan
twaalf rijen computers. Elke com
puter controleert een aantal van de
acht miljoen raketonderdelen.
