Russen sterker dan de NAVO-landen T weemaal zoveel tanks IpjÉÉ: lilpWf-, -0 >-• - „Maken van mensen kan heel gevaarlijk zijn" 4 @l Gijzelaar gedood IN MEMORIAM TRYGVE ME Konstantijn zwijgt over terugkeer Vliegramp in Australië VERHOOR commentaar op actuele zaken Er kan van alles gebeur en Krantepapier van kunststof Senator Morse geeft zijn nederlaag toe Nederlanders over toekomst nogal pessimistisch Jevtoesjenko noemt 1968 een jaar met ernstige misdaden Amerikaanse kolonel beweert: Luchtve rvuilin g in Noorwegen Amerikaanse hoogleraar waarschuwt Poolonder zoeker vergiftigd prettige feestdagen Ontvanger van ontduiking beschuldigd Arrestaties in Nigerië Onderzoek Pueblo ramm r JÜP% Mrï' DINSDAG 31 DECEMBER 1968 3 BRUSSEL, (AP) De gepensio neerde Amerikaanse kolonel James F. Dolson van de inlichtingendienst be weert dat de Russen en hun bondge noten tweemaal zo veel tanks hebben als de landen van het Atlantisch ver drag en die landen numeriek over treffen in vliegtuigen, mortieren, ar tillerie, gepantserde personeelsvoer- tuigen en raketlanceerders. Het pact van Warschau heeft niet alleen meer vliegtuigen, maar hun nieuwe model len hebben een nuttige lading die even groot is als of groter dan de ge allieerde modellen. i m 97 jaar geleden: (Van een medewerker) HAARLEM De gisteren over leden Trygve Lie zal in het we reldgeschiedenisboek vermeld blij ven als de eerste man, die als se cretaris-generaal fungeerde van de in 1945 opgerichte organisatie der Verenigde Naties. In de zeven jaren dat hij het ambt bekleedde (1946-1952) heeft hij in belangrijke mate ertoe bijgedragen, dat dit ambt het positieve gewicht kreeg dat hij zelf als mede-ontwerper er aan had toegedacht. Naar Stalin Londen Nieuwjaarsboodschap - De traditionele feestelijkheden van de maand december, met als sluitstuk de oudejaarsavond, onderbreken de gewone gang van zaken in het openbare leven zozeer, dat zij de illusoire grens tussen oud en nieuw bijna tot werkelijkheid maken. Als er niets gevierd werd, zou er geen sprake zijn van een einde en een begin, omdat alles gewoon doorgaat en alleen de jaarklok opnieuw moet wor den opgewonden, omdat zij maar 365 da gen loopt. Maar de feestelijke omlijsting van de jaarwisseling wekt in alle mensen de ge waarwording, dat zij met de vernieuwing van hun kalender ook een nieuw tijdperk binnentreden. Een nieuwe tijd met nieu we mogelijkheden, nieuwe kansen, nieu we ontwikkelingen en vooral nieuwe hoop. Als de laatste vuurpijl sissend in de sneeuw is gedoofd en het oudejaarsavond- lawaai verstorven is, zal blijken dat alles bij het oude is gebleven. Zelfs de boze geesten zijn niet verjaagd, ofschoon dat toch de bedoeling van al het lawaai is geweest. En, hoezeer men ook die secon den tussen de twaalf slagen van de klok heeft beleefd als een innerlijke dwang tot bezinning, men komt niet als een beter mens over de drempel van het jaar. De wereld is er niet beter op geworden, al is zij weer een jaar ouder. Wie op oudejaarsavond geen behoorlij ke woning had voor zijn gezin, zal er ook op nieuwjaarsmorgen geen hebben. Het komende jaar zal evenals zijn voor gangers eindigen met een aanzienlijk woningtekort, waarin weliswaar een ver schuiving van gewestelijke aard te zien zal zijn maar toch een tekort dat voor het westen van het land nog groter zal zijn dan in voorgaande jaren. Er zullen ruim honderdduizend huwelijken worden gesloten, maar er zullen ruim achtduizend huwelijken worden ontbonden door echt scheiding. Vierendertigduizend huwelij ken zullen eindigen door het overlijden van de man, zeventienduizend door het sterven van de vrouw. In de gezinnen zullen 240.000 kinderen worden geboren, van wie er tweeduizend zullen sterven. Door ongelukken in en buitenshuis zul len zevenduizend mensen hun leven ver liezen. Zeventigduizend anderen zullen aan ziekten ten offer vallen. Wie over blijven, zullen te zamen voor tweehon derd miljoen gulden besteden aan entree biljetten voor vermakelijkheidsinstellin gen. Zullen We zo nog even doorgaan, om aan te tonen dat 1969 in vele opzichten op 1968 zal lijken? Het is een onaangename, sceptische manier om het nieuwe jaar in te gaan. De cijfers danken wij aan de statistici, die méér dan welke andere wetenschapsbeoefenaren ook ervan over tuigd zijn dat alles zich zal herhalen, lief en leed, met het enige verschil dat zowel lief als leed het komende jaar weer enkele procenten zal toenemen. Er zijn echter ook verschijnselen die niét onder statistieken vallen. Misschien is het bij een jaarwisseling nuttig, de te verwachten en niet te vermijden dingen te laten voor wat ze zijn en zich te con centreren op de niét te verwachten of nauwelijks te verhopen gebeurtenissen, die een jaar de aparte glans van een góed jaar zouden kunnen geven: Vrede in Vietnam; voorspoedige reizen naar de maan met als bekroning het verblijf van mensen gedurende een zekere tijd op dat onherbergzame maar toch lokkende hemellichaam; een politieke op lossing in Biafra, waardoor het onmense lijke lijden van de bevolking een einde neemt; een politieke oplossing in het hart van Europa, waardoor de volken van de Warschau-pactlanden wat meer bewe gingsvrijheid en ademruimte zullen krij gen; voortvarende en positieve regelin gen tot coördinatie van de hulp der rijke landen aan de achtergebleven gebieden; een oplossing voor het Midden-Oosten, waardoor Israel zich eindelijk veilig zal kunnen voelen en de Arabische landen de vruchten kunnen plukken van een samenwerking met dit land, waarvan zij sociaal, technisch en cultureel veel kun nen leren; herrijzenis van de Griekse democratie, herrijzenis van de Brazi liaanse democratie, herrijzenis van de Spaanse democratie, herrijzenis van de menselijke vrijheden in diverse naties waar linkse en rechtse dictatoren ten on rechte menen dat een moderne slavernij een geoorloofd middel tot regeren is; sta bilisatie in de politieke heksenketel in Nederland, zodat sterke, progressieve par tijen samen baanbrekend werk kunnen doen om een moderne samenleving op poten te zetten; verlossing van duizenden in ons land en daarbuiten uit de onzeker heden van een vermolmde religieuze tra ditie, opdat zij weer menselijke moed en vertrouwen kunnen putten uit datgene wat van hun geloof is overgebleven. Dat alles zou kunnen gebeuren in 1969. Niemand kan het voorspellen, niemand kan het een illusie noemen. Niemand kan het onderbrengen in koude, statistische cijfers omdat het allemaal nieuw en an ders is dan in het verleden. Een nieuw jaar, dat echt nieuw en werkelijk anders is dan alle voorgaande dat lijkt een geschikte wens die nieuwe moed geeft om weer hoopvol te beginnen met het afscheuren van het eerste blaadje van een dikke, verse kalender. IAAAA/VWVWVW\AA/WV\AA/WVWVV\AA/WWWWWWWWWWWWWWVWWWWWVVVWWWWWWW tAAAArtAAAAAAAAiVWWWWVAAAA^WWWWWWVWWWWVWWWWWWWWVWWVAAA/WWWVAAAAAAA/ PA VIA, (Italië), (AP) De Giornale di Pavia, het plaatselijke dagblad van de Noorditaliaanse stad Pavia, verschijnt vandaag met acht van zijn twintig pagi na's kleur op vellen kunst-stof. Het experiment wordt ondernomen om een nieuwe soort kunststof te beproeven, die door een plaatselijke onderneming wordt vervaardigd. Volgens de directie van het blad zijn eerste proeven reeds een succes gebleven. De kunststof is wit, soepel maar niet elas tisch. Vernietiging is uitsluitend door ver branding mogelijk. EUGENE (Oregon). (Reuter) De Amerikaanse senator Wayne Morse heeft zijn nederlaag tegen de republikein Ro bert Packwood bij de verkiezingen van 5 november toegegeven. De senaatszetel die hij verloor heeft hij 24 jaar bezet. De 68-jarige democraat Morse, bekend om zijn felle critiek op de oorlog in Viet nam, verloor met 3263 stemmen. Hij eiste en verkreeg een hertelling van de ruim 800.000 uitgebracht stemmen. Deze liet, naar hij maandag meedeelde, „geen rede lijke twijfel" dat Packwood was gekozen. LONDEN, (Reuter). Van de mensen in tien verschillende landen geloven de Nederlanders en de Engelsen dat 1969 nog meer tegenspoed zal brengen dan het af gelopen jaar, zo moet blijken uit een opiniepeiling van het instituut Gallup, die vanmorgen gepubliceerd is in het dagblad de „Daily Telegraph". Inwoners van Nederland, Engeland, Griekenland, Brazilië, Zwitserland, Uru guay, Zweden, Japan, West-Duitsland en Frankrijk werd de vraag voorgelegd: „Gelooft u dat 1969, voor zover het u be treft, beter of slechter zal zijn dan 1968?" Slechts in Engeland en Nederland had den de pessimisten de overhand. Van de ondervraagde Nederlanders hield 32 per cent het op een pessimistische toekomst en 23 op een optimistische. In Engeland was het percentage zwartkijkers nog hoger, 41, terwijl slechts 22 percent ge loofde dat het volgend jaar wel beter zal gaan. PRAAG (AP) De Russische dichter Jevgeny Jevtoesjenko heeft in een vraag gesprek voor de Praagse tv verklaard dat het jaar 1968 „een jaar was van ernstige misdaden tegen de mensheid". Hij liet het aan zijn luisteraars over te beslissen wat hij bedoelde. Dolson heeft drie jaar bij het Ameri kaanse bevel in Europa gediend en de ontwikkeling in het Warschau-act bestu deerd. Hij bestrijdt Alain Enthoven, Amerikaans onderminister van Defensie, die van de zomer schreef dat de lan den van het Atlantisch bondgenootschap ongeveer 6.6 miljoen man onder de wa penen hebben vergeleken met 4.5 mil joen voor de landen van het pact van Warschau. Dolson schrijft in „Nato Letter": „Als men de gewapende strijdkrachten van alle Navo-landen bij elkaar optelt, waar ze zich ook mogen bevinden (Vietnam of Hong Kong bijvoorbeeld) dan zal het resultaat groter zijn dan dat van de troe pen van het Warsehau-pact. Maar door over Navo-troepen in plaats van troepen van het geallieerde commando Europa te spreken, ontwijkt Enthoven de noodzaak van objectiviteit in de bespreking van het probleem der relatieve troepensterk te in Europa. Op die manier kan men bijna alles bewijzen." Kolonel Dolson wijst erop dat de At lantische bondgenoten een verbrokkeld OSLO (Reuter). De Noorse hoofd stad, enige jaren geleden nog een van de „schoonste" steden ter wereld, lijdt nu ook aan luchtvervuiling, die ernstige vor men heeft aangenomen doordat voor de verwarming zware olie wordt gestookt. Volgens medische statistieken sterven in de winter in het gebied van Oslo weke lijks vijf mensen door luchtvervuiling. front hebben en dat de Verenigde Sta ten een lange verbindingslijn over het water hebben. De troepen van het War- schau-pact hebben alle voordelen van een landmassa achter het gevechtsfront. Er is weinig reden om zich op zijn gemak te voelen, zegt Dolson. In feite wordt het geallieerde commando Europa numeriek overtroffen in tanks (met meer dan twee tegen een), mortieren, artille rie, gepantserde personeelsvoertuigen, ra ketlanceerders en vliegtuigen. r ifr DALLAS, Texas. (AP) Prof. Harold P. Green van de George Washington- universiteit meent dat de maatschappij er nu al aan moet gaan denken dat zij de nieuwe wetenschap van het manipule ren met de erfelijkheid goed in de hand houdt opdat er geen kwaad mee kan ge schieden, zoals het scheppen van een rad van sub-menselijke slaven. Hij zei, dat de nieuwe technologie van de genetische manipulatie, die mogelijk is gemaakt door de ontcijfering van de genetische levenscode, uiteindelijk de mensheid zeer ten goede kan komen. Hij zei ook, dat die nieuwe wetenschap de mogelijkheid inhoudt om de evolutie te HANOVER (New Hampshire) (AP) Uit een lijkschouwing is gebleken, dat Charles Francis Hall, die 97 jaar ge leden in Noord-Groenland overleed tij dens een poging om de Noordpool te be reiken, met arsenicum is vergiftigd, al dus heeft dr. Chauncey Loomis jr., die een biografie van Hall schrijft, verklaard. Hall maakte een verkenningstocht per slee en toen hij aan boord van zijn schip de „Polaris", terugkeerde werd hij ziek na het drinken van een kop koffie. Na twee weken zwaar ziek geweest te zijn overleed hij. Tijdens zijn ziekte verklaar de hij enkele malen dat hij vergiftigd was, aldus Loomis, die zegt dat er grote animositeit bestond aan boord van Hall's schip. Dat Hall is vergiftigd is thans onomstotelijk vastgesteld door proeven met zijn nagels en haar. ADVERTENTIE ImnARLg maar.- zorg dat U Medicinaal Norit bij de hand hebt. Als maag- of darmstoornissen dreigen, als U zo'n opgeblazen gevoel krijgt na een gezellig feestmaal... kunnen enkele Norit-tabletten prompt uit komst bieden. controleren en te versnellen en nieuwe levensvormen te scheppen. Tot het congres van de Amerikaanse vereniging voor de bevordering van de wetenschap sprekend, zei Green: „Het vermogen om nieuwe levensvormen te scheppen kan leiden tot de opwekking van een nieuwe vorm van een sub-men selijke soort, die in een toestand van sla vemij het lage werk van de mensen moe ten doen. Zeggende, dat de nieuwe technologie het vooruitzicht inhoudt dat het geslacht te voren kan worden bepaald evenals de fysieke en geestelijke eigenschappen van het nakomelingschap, meende Green, dat dit vermogen, indien het onverstandig wordt gebruikt, een grote invloed op onze maatschappelijke structuur kan hebben. Tot nu toe zijn de experimenten in de genetische manipulatie beperkt tot bacte riën en andere lage levensvormen. Maar dr. Marshall W. Nirenberg van het na tionale instituut voor gezondheid, die on langs de Nobelprijs heeft gedeeld voor zijn pionierswerk bij het ontcijferen van de genetische code, heeft gezegd, dat menselijke toepassingen over ongeveer 25 jaar mogelijk kunnen worden. KARLSRUHE. (DPA) Een bankro ver heeft maandagavond in West-Duits land een na een roofoverval als gijzelaar meegevoerde filiaalhouder met een nek schot gedood en bij Rastaat in Baden- Württemberg uit een auto gegooid. Bij een vuurgevecht met de politie verwond de hij bovendien een agent. De onbekende man had zich 's mid dags met getrokken pistool eerst meester gemaakt van een auto, vervolgens in het kuuroord Baden-Weiler in het Zwarte Woud bij een spaarbank negenduizend mark geroofd en de filiaalhouder meege nomen. De eigenaar van de wagen volgde hem een tijdlang met een andere auto en deelde de politie de vluchtrichting mee. De man is nog niet gepakt. WASHINGTON (Reuter). Een fede rale „grand jury" heeft de hoofdontvan ger der belastingen in de Amerikaanse staat Illinois, Theodore Jones, in staat van beschuldiging gesteld wegens.be lastingontduiking. Hij zou tussen 1962 en '65 als inkomen 16.787 dollar te weinig hebben opgegeven. Jones kan veroordeeld worden tot drie jaar gevangenisstraf en een boete van twintigduizend dollar. Nadrukkelijk heeft h(J gestreefd naar de objectiviteit waarvan het politieke evenwicht van het V.N.-secretariaat af hankelijk is. Het was de tragedie van zijn ambtsvervulling, dat hem desal niettemin of misschien juist daar door zowel in het Westen als in het Oosten partijdigheid werd verwe ten. Het kwam zó ver, dat het werken hem onmogelijk werd, doordat de Sov jet-Unie, die hem in 1946 voor deze positie had voorgedragen, in 1950 bij de verlenging van zijn ambtstermijn protesteerde en liet weten, dat zij hem niet langer als secretaris-generaal zou erkennen. Voornaamste aanleiding tot die po sitieverandering van de Sovjet-Unie was Trygve Lie's bemoeienis geweest bij de interventie van de Verenigde Naties in de in 1950 uitgebroken Kore aanse oorlog. Al in 1947 had men hem met tegen overgestelde verwijten belaagd: toen beschuldigden Amerikaanse kranten hem ervan, dat hij de Sovjet-Unie zou voortrekken. Toen men hem later zijn mening vroeg over de critiek van beide aan voerders in het wereldpolitieke blok- kenstelsel, zei hij: „Zolang de aanval len van alle kanten komen, is dat een hoopvol teken". Maar uit de latere ont wikkeling bleek dat het niet mogelijk was zo laconiek te blijven. Hij maakte de drie jaren, waarmee zijn ambtster mijn op 1 november werd verlengd, niet vol. Op 10 november 1952 trad hij op eigen verzoek af. Op 8 april 1953 trad zijn opvolger in functie, de Zweed se diplomaat Dag Hammerskjöld. Als secretaris-generaal heeft Trygve Lie zijn best gedaan, de tegenstelling oost-west doorbroken te krijgen. Zijn memoires, die hij de titel meegaf: „Voor de zaak van de vrede", vertellen onder meer van zijn ervaringen in Moskou, waar hij na een verrassen de aankondiging in de late herfst van 1949 in mei 1950 ging praten met Stalin en andere Sovjet-leiders. Het lukte hem echter niet, in het Kremlin een weg te banen naar directe onder handelingen tussen oost en west, die moesten dienen om de koude oorlog uit te bannen. Trygve Lie was naar de hoogten en de afgronden van de internationale po litiek geklommen langs de paden van de socialistische jeugd-, vak- en sport- beweging. Als zoon van de eigenaar van een kleine houtzagerij werd hij op 16 juli 1896 geboren. Zes jaar later ver trok zijn vader zoals veel van zijn landgenoten al eerder hadden gedaan naar de Verenigde Staten om daar zijn fortuin te zoeken. Moeder Hulda Lie bleef met zoon Trygve en diens zusje in Noorwegen achter, waar zij in het fabrieksplaatsje Grozud, in de om geving van Oslo, een eetgelegenheid vestigde, waar Trygve haar in zijn vrije tijd hielp en uitvoerig van gedachten kon wisselen met de arbeiders. Wat hij daar leerde heeft een stempel gezet op zijn verdere loopbaan, even als de invloed van zijn onderwijzer, de socialistische voorman Johan Evje, die de weg voor hem effende om met een beurs rechten te studeren. In 1919 werd Trygve Lie, na voltooi ing van zijn studie, plaatsvervangend- secretaris van de Noorse arbeiderspar tij. Van 1922 af diende hij die partij als rechtskundig adviseur. In 1926 werd hij opgenomen in het hoofdbestuur. Hij werd ook voorzitter van de arbeiders sportbond. Trygve Lie heeft zich op sportief gebied niet beperkt tot hersen gymnastiek, spreekacrobatiek en het klimmen in de pen: hij heeft vooral schaatsen, skieën en andere winter sporten met enthousiasme beoefend, en heeft ook gevoetbald en getennist. In 1935 in het parlement gekozen, werd hij door premier Nygaardsvold belast met de portefeuille van Justitie in het nieuwe kabinet. In 1939 kreeg hij andere portefeuilles: eerst die van handel, later die van bevoorrading. Buitenlandse Zaken werden hem toevertrouwd, toen het Noorse kabinet, na de inval van nazi-Duitsland, was uitgeweken naar Londen. In een van zijn boeken, „Leven of sterven, Noor wegen in de oorlog", heeft hij onbarm hartige critiek geleverd op het beleid, dat er toe leidde dat in 1940 niet op de diverse waarschuwingen voor de Duitse inval is gereageerd. Ook nadat hij het ambt van secretaris-generaal der V.N. had neergelegd, is hij zich, na prefect van debelangrijkste Noorse provincie Oslo en Akershus te zijn ge weest, met buitenlandse zaken blijven bezighouden. In 1959 werd hij voorzit ter van het comité voor industriële be trekkingen met het buitenland. In 1963 is hij nog even minister van Industrie geweest. In de tweede wereldoorlog heeft Trygve Lie niet alleen in Londen, maar ook bij bezoeken aan Washington (1943) en Moskou (1944) uitvoerig en op hoog niveau van gedachten gewisseld over de organisatie van de na-oorlogse sa menleving. Als minister van Buiten landse Zaken voerde hij de Noorse de legatie aan op de conferentie van San Francisco (lente 1945) en op de eerste zitting van de algemene vergadering der Verenigde Naties in 1946, die hem van harte gunde dat hij als secretaris generaal historie zou maken. Makmoed Mohammed Issa (links) en Maker Hoessein Aleiman (rechts) worden het bureau van de rechter van instructie in Athene binnenge voerd. Daar zullen zij worden on dervraagd over hun rol in de aan slag op een El Al-vliegtuig op het vliegveld van Athene. LONDEN (Reuter) De in balling schap levende koning Konstantijn heeft in een nieuwjaarsboodschap aan het Griekse volk gezegd dat hij „de toekomst en het komende jaar met vertrouwen te gemoet ziet". Over een terugkeer sprak hij echter niet. De koning ontvluchtte zijn land ruim een jaar geleden na een mislukte poging om het militaire bewind omver te wer pen. Hij riep nu zijn volk op in de hui dige moeilijke omstandigheden „in een heid voort te gaan op de weg naar zijn bestemming binnen een gelijkmatige ont wikkeling van ons nationale leven". Wij weten allen, aldus de vorst, hoeveel het kan bereikten „wanneer harmonie en geestelijke eenheid de boventoon voe ren". De Griekse ballingenleider Andreas Pa- pandreou gaf in Stockholm ook een nieuwjaarsboodschap uit. Volgens hem zal het verzet tegen de machthebbers in Athene komend jaar in een beslissender stadium komen en zal de regering de steun van het leger verliezen. Voorts zouden „de Europese democratieën, zich bewust geworden van de gevaren die fascisme in Griekenland oplevert voor het Europese continent, krachtiger stre ven naar de morele, economische en mi litaire isolering van de tirannen van het Griekse volk". Bijna letterlijk naar ko ning Konstantijns woorden zei Papan- dreou: „verenigd zullen wij voortgaan op de weg naar onze nationale bestem ming". LAGOS. (AFP) Ongeveer duizend mensen, die betoogd hadden tegen belas tingverhoging, zijn maandagmiddag te Egba-Obefami, in West-Nigerië, gearres teerd. Dit getal is genoemd door de plaat selijke militaire commandant. In totaal zijn er thans sinds zaterdag 1500 mensen in het district Abeokoeta gearresteerd voor dergelijke betogingen. De arrestaties van maandag volgden op botsingen tussen betogers enerzijds en de politie en militairen aan de andere kant. Er werd geschoten. Drie mensen zouden zijn gedood. WASHINGTON,(AP). De minister van Defensie, Clark M. Clifford heeft de minister van Marine Paul Ignatius op dracht gegeven „een onderzoek in te stel len naar de behandeling van de beman ning van het Amerikaanse spionageschip Pueblo door de Noord-Koreaanse autori teiten". PERTH (Reuter) Een Vickers „Vis count" passagiersvliegtuig is in een ver laten gebied dichtbij de Westautralische stad Port Hedland neergestort. Volgens de eerste berichten zijn alle 26 inzitten den om het leven gekomen. Het verongelukte toestel voerde een vlucht uit van Perth naar Port Hedland en meldde zich over de radio toen het aan de landing begonnen was. De wrak stukken van het vliegtuig liggen ongeveer vijftig kilometer ten zuiden van Port Hedland. Er is een reddingsploeg op weg naar de plaats van de ramp. Kennedy. Senator Edward Kennedy van Massachusetts heeft bekend gemaakt dat hij zich kandidaat stelt voor de functie van tweede leider van de se naat voor de democratische fractie. Nemon overleden. Jacques Nemon, de vijfde patiënt die in Frankrijk een nieuw hart kreeg, is in een ziekenhuis te Suresnes overleden. Zijn to estand ging snel achteruit toen zich afstotings verschijnselen hadden voorgedaan. Locomotief ontspoord. Op een viaduct bij Spa is een locomotief ontspoord en in een ravijn gestort. De beide machi nisten kwamen om het leven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1968 | | pagina 3