DE LUCHTPIRAAT IS GEEN PARTUUR
VOOR ZEESCHUIMER VAN WELEER
r
1Él# JL
mm
a
tm
-km
j r WM 3L/
- -
i; IT
U -
mm
ZEEROVER-OUDE STIJL
BIJNA UITGESTORVEN
I
SBSgj
JÉW4
3r
7
J
lil
-v.i
'JsÊ£- J.?£i
ÊÊ'éMi1
ZATERDAG 3 JANUARI 1970
- «ite
Zij heette Bloody Mary, en was de schrik der zee
DE ZEEROVERIJ is zo oud als de zeevaart. Zes
eeuwen voor het begin van onze jaartelling was ene
Polycrates reeds een succesvol piraat, die slechts
éénmaal een fout maakte. Hij viel het schip van
farao Amasis II aan, werd verslagen en opgehangen.
De traditionele straf voor zeerovers. De eeuwen door
waren de kusten van Noord-Afrika, de Zuidchinese
Zee, de Franse en Spaanse kusten en de Caribische
Zee de meest beruchte operatiegebieden van zeero
vers. Aan de Noordafrikaanse kust opereerde in het
begin van de zestiende eeuw de geduchte Spanje-
hater Barbarossa. Hij veroverde onschatbare rijk
dommen door elke Spaanse koopvaarder, die in zicht
kwam, aan te vallen en te plunderen.
^■WM
J
WmmÊSi
- i
1 lijf
r .v:r a t.
J**
In mootjes
Rijkbeladen
Vrouwen
Zwartbaard
Nog actief
'jf -
'Htfk V. Vrgfcr
- ÜMh .Mum -•
WIE VANDAAG -DE -DAG
het Ujnvliegtuig naar Eelde
neemt, loopt kans in Cuba te be
landen. Elke gewapende gek kan
de piloot dwingen, zijn koers te
wijzigen en dat gebeurt dan
ook vrijwel dagelijks. Lucht-
piraten noemt men zulke fana
tici, maar dat is teveel eer voor
dat in feite nogal laffe misdrijf.
De echte „piraten" van vroeger
waren tenminste kerels (en
vrouwmensen!) uit één stuk, die
nimmer pardon gaven, maar ook
geen gevaar voor eigen hachje
duchtten. Zeeschuimers als Cap
tain Morgan, Blackbeard en
Bloody Mary schreven bloedige,
maar boeiende zeevaarthistorie
en hun namen zullen even
zeker voortleven als die van
„nobele" zeehelden gelijk Nel
son en Bestevaer, die trouwens
ook geen engelen van zacht
zinnigheid waren! Vergeleken
bij die stoere knapen zijn de
vliegtuigkapers van nu slechts
armetierige dilettanten.
«Uw* y
Bloody Mary (Mary Read) trok reeds als 13-jarige de wereld in. Na als page van een
adellijke dame in Frankrijk gediend te hebben monsterde zij aan op een oorlogsschip.
Na een tijd als infanterist in Vlaanderen en Holland deserteerde zij en ging als matroos
naar West-Indië. Haar schip viel in handen van de piratenkapitein Rackham die haar
het zeeroversmétier leerde. Na wilde avonturen bezweek zij tenslotte aan een
tropische ziekte.
Kapitein Edward Teach, alias Blackbeard, werd
gevreesd als de baarlijke duivel door vriend en
vijand. Hij stierf in een tweegevecht met een
Engelse marine-officier.
(Van een onzer redacteuren)
irgA-fg
ma
- .uV-'
.i 3
■f JHBte. p"
m
s^&ir sSt..
fi
'J-1 afr&É® mffÊ^ j' vr-:
fm W» «r
mm
Fen kooDvaarder wordt geënterd door kapers: een strijd waarin geen pardon gegeven of gevraagd werd Met bijlen, sabels en
pistolen ging men elkaar te lijf in een slachtpartij die pas afgelopen was wanneer de laatste zeerover, of het laatste bemannings
lid van het belaagde schip was afgemaakt.
coaster werd benedendeks opgesloten
en toen het schip geplunderd was,
brachten de piraten springladingen
aan om het schip te laten zinken, zon
der de bemanning uit het ruim te ver
lossen.
Een aantal bemanningsleden over
leefde het avontuur, omdat het schip
slechts ten dele zonk wegens het wei
geren van een paar springladingen.
En wie herinnert zich niet de ge
schiedenis van de Santa Maria, het
Portugese passagiersschip, dat in ja
nuari 1961 door zijn eigen kapitein Hen
rique Galvao werd gekaapt? Maar dit
was minder een daad van zeeroverij
dan een politieke actie, zoals ook de
luchtpiraterij van de laatste jaren.
Galvao, die tenslotte in zijn actie niet
slaagde, wilde alleen zijn vijand, de
Portugese president Salazar, politieke
schade berokkenen.
SINDSDIEN zijn er geen notoire ge
vallen van zeeschuimery meer be
kend geworden en op de drukke scheep
vaartroutes is het wrede handwerk
dan ook wel definitief ter ziele. Maar
op stille plaatsen langs verre, eenza
me kusten verdwijnt ook vandaag de
dag nog wel eens een vissersboot of
een kleine vrachtvaarder, zonder dat
men er ooit nog iets van schip of be
manning te zien of te horen krijgt. En
zou er ooit weer een grote oorlog uit
breken, dan wordt het bloedige bedrijf
der zeeroverij door alle partijen naar
stig hervat, in naam van de vader
landsliefde
HIJ KREEG tegen betaling van
een vijfde deel van zijn buit van de
Emir van Tunis het recht van de ha
ven van Tunis gebruik te maken als
vluchtoord. Barbarossa ging in de po
litiek, hielp de Arabier Selim bij zijn
opstand tegen Spanje, vermoordde na
de geslaagde opstand eigenhandig zijn
bondgenoot en riep zichzelf uit tot
Bey van Algiers. In een volgende veld
slag tegen de Spanjaarden ging de
reus met de rode baard vechtend ten
onder.
EEN HEEL wat minder heroïek
einde vond de Franse zeerover Fran
cois L'Ollonois, die in het midden van
de 17de eeuw een bloedige terreur uit
oefende in de Westindische wateren.
Op een voor hem ongelukkige dag werd
hij door een groep Indianen overvallen
en letterlijk in mootjes gesneden.
DAT HET een zeerover ook levens
lang goed kon gaan bewijst de geschie
denis van de Engelsman Henry Mor
gan. Na zijn zeemansloopbaan begon
nen te zijn bij de roemrijke Britse
marine besloot hij omstreeks 1660 zee
rover te worden. Hij maakte enkele
lucratieve plundertochten in het Cari-
bisch gebied, werd rijk en vestigde zich
als planter in Jamaica.
NA EEN PAAR jaar begon het rus
tige leven op de plantage hem kenne
lijk de keel uit te hangen. In 1666,
rustte hij een kapervloot van acht
schepen uit, landde op de kust van
Cuba en plunderde in een barbaarse
rooftocht de stad Portobello. Een
kwart miljoen rijker keerde hij naar
Jamaica terug waar hij weer ging
planten.
TWEE JAAR later ondernam hij
een nieuwe rooftocht. Met een legertje
van enkele duizenden zeerovers voer
Morgan naar Panama, versloeg het
Spaanse bezettingsleger en plunderde
de stad. De piraat vond, dat zijn man
schappen hem hiermee voldoende had
den gediend. Hij liet het merendeel
achter als prooi van het zich snel her
stellende Spaanse leger en vluchtte
met één rijkbeladen schip terug naar
zijn plantage.
SPANJE EN Engeland sloten kort
hierna vrede. Morgan werd gearres
teerd en ter berechting naar Engeland
gebracht, waar de rechter gewend
om over zeerovers kort maar krachtig
recht te spreken hem kennelijk op
gezag van hogerhand vrijsprak! Mor
gan keerde naar zijn plantage terug.
Niet als de ordinaire misdadiger, die
hij was, maar als de door de Britse
regering benoemde gouverneur van
Jamaica, uit dank voor bewezen dien
sten.
OOK ENKELE VROUWEN hebben
een opvallende rol gespeeld in de his
torie van de zeeroverij. Veruit de be-
ruchtsten onder haar waren Mary
Read en Anne Bonney.
Anne Bonney, een Ierse, leerde als im
migrante in Amerika de zeerover Jack
Rackham kennen. Ze ging met hem
naar zee, enterde en vocht bij de over
vallen op vreedzame vrachtschepen
als een kerel mee, maar moest na
enige tijd een poosje aan land blijven
om Jack Rackhams kind op de we
reld te brengen.
Terug aan boord, vond ze in de kooi
van haar minnaar een andere vrouw,
de roodharige Mary Read. Vreemd
genoeg kregen de vrouwen niet op
slag een hekel aan elkaar, maar wer
den zij zelfs dikke vriendinnen, die in
het vechten voor elkander niet onder
deden. Tenslotte werd hun schip ver
overd. Jack stierf aan de galg,
„Bloody" Mary Read aan de koorts en
Anne Bonney kreeg gratie. Misschien
omdat ze moeder was.
EEN VAN DE meest weerzinwek
kende zeerovers was ongetwijfeld, Ed
ward Teach, bijgenaamd Blackbeard.
Een als een stier zo sterke bruut, die
af en toe bij wijze van tijdverdrijf en
om de tucht erin te houden een paar
van zijn eigen bemanningsleden om
bracht.
Tenslotte zette de Britse rege
ring een prijs van duizend pond op
zijn hoofd. De Engelse marineluitenan»
Maynard zette de achtervolging in en
enterde de kaper. In een afschuwelijk
tweegevecht werd de baardige reus
gedood. Maar hij blies zijn laatste ..dem
pas uit, nadat hij op bijna dertig plaat
sen gewond was geraakt. Maynard,
zelf ernstig gewond, liet de dertien
overgebleven piraten ophangen. Hij
keerde naar Engeland terug om zijn
beloning te incasseren. Als bewijs van
zijn overwinning hing hij het afgehak
te hoofd van Teach aan de boegspriet
van zijn schip.
TOT IN onze eeuw is er aan zeerove
rij gedaan. In 1952 werd een Engels
schip in de buurt van Formosa aange
vallen door Chinese piraten, die de be
manning gevangen hielden tot een los
geld van ruim tienduizend gulden was
betaald.
En nog in 1957 werd in de buurt van
Rangoon een kustvaarder door in snel
le motorboten opererende en met ma
chinegeweren bewapende zeerovers
overvallen. De bemanning van de
Ook Barbarossa, piraat en Span
jolen-hater, stierf in het harnas.
