Gerechtelijk vooronderzoek begonnen
KENNEDY: „IK BEN BLIJ
DAT HET ZO VER IS
Frankrijk zou Libië
wapenhulp bieden
Hongarije wil
betrekkingen
met Bonn
verbeteren
Spreekverbod
opgelegd aan
advocaten
Husak maakt balans op
over
partijbeleid sinds Dubcek
Griekse krant
vraagt om
censuur
Biafraans toestel
neergeschoten
bij Awka
Vliegtuigongeluk
I in Zweden
LIBERALISERING WAS BOZE ILLUSIE'
Slappe resolutie
over My Lai van
Zuid vie tname se
Senaat
Geen akkoord over
nieuwe coalitie
in Italië
Vakbondsleider in
VS doodgeschoten
dag in Londen
WIE WAT WAAR 1970
i
1
m
uw matras
haarlems
matrassenhuis
DINSDAG 6 JANUARI 1970
99
Makarios in Athene
Omstuwd
Eerste
Vijf doden
I
Tanks
,jBetreurenswaardig
incident
Zoon van. ness een verkiezingen voor het voorzitterschap van
Als uitvloeisel van de Kamerdebatten lig zou kunnen blijken voor het niet
i 14 rl a mooct P1P TY1PD-
over de houding van de regering inzake
het conflict Nigeria-Biafra zijn twee
initiatieven uit de Tweede Kamer tot
stand gekomen, die beide beogen invloed
uit te oefenen op de Britse regerings
pol itiek.
De socialistische fractie in de Tweede
Kamer heeft door middel van een brief
aan de Labour-fractie in het Britse Lager
huis een beroep gedaan op de Britse
socialisten om hun regering aan te sporen,
de wapenleveranties aan Nigeria stop te
zetten. Namens de gehele Tweede Kamer
heeft voorzitter Van Thiel de Britse par
lementariërs gevraagd of zij een delegatie
uit de Tweede Kamer willen ontvangen
om over die wapenleveranties van ge-
dachten te wisselen
Ofschoon een eventuele stopzetting van
wapenleveranties door Engeland volgens
de mening van minister Luns niets zou
uithalen, is men er in Nederlandse parle
mentaire kringen toch van overtuigd dat
de oorlog in Nigeria-Biafra zijn grootste
stimulans vindt in die Engelse wapen
leveranties. Engeland verdedigt die leve
ranties met een politiek argument. Het
wil zijn invloed in dit deel van Afrika
niet prijsgeven ten bate van een even
tuele Russische infiltratie. Dat is een ar
gument van de soort waarvoor in het
Westen altijd welwillend gehoor wordt
gevonden. Vandaar ook dat minister Luns
geen pogingen heeft willen ondernemen
in Londen om de regering-Wilson tot een
wapenembargo te bewegen.
De Russische invloed in Nigeria is in
derdaad zeer sterk maar er is geen
enkele aanwijzing dat Moskou niet gevoe-
politieke argument dat de meest elemen
taire humaniteit in deze situatie de hoofd
rol dient te spelen. Er is evenmin reden
om te veronderstellen, dat Rusland nu
plotseling bereid zou zijn Nigeria gratis
wapenen te verstrekken, nadat het tot
dusver zijn leveranties duur heeft laten
betalen. In ieder geval zijn de mogelijk
heden tot een afspraak met Moskou nog
niet uitgeput, of liever, die mogelijkheden
zijn nog in geen enkel opzicht aan
gegrepen.
Een eventueel wapenembargo tegen
Nigeria is overigens geen onfeilbaar mid
del tegen alle kwalen. De oorlog op
Biafraans gebied is in zijn laatste fase
gekomen en het is best mogelijk dat
Nigeria met de wapenen die het al heeft
Biafra volkomen kan vernietigen. Het is
duidelijk dat iedere poging om het laatste
restje Biafranen nog te redden, veel te
laat is gekomen. Er is veel en vaak over
gepraat, ook in Londen, maar intussen
heeft de tragedie zich voltrokken en er is
weinig hoop op dat de Nederlandse initia
tieven, zo zij al succes zouden hebben,
nog iets ten goede zouden kunnen uit
richten.
Wat in Biafra is gebeurd, vult een
bladzijde van de wereldgeschiedenis met
de zwartst mogelijke taferelen: de dood
van miljoenen is door de rest van de
wereld bijgewoond alsof er geen bescha
ving, geen humaniteit en geen interna
tionale samenwerking bestonden. Een be
schamende episode voor allen, die enige
verantwoordelijkheid voelen voor wat in
voormalig koloniaal gebied met mensen
gebeurt.
EDGARTOWN (Reuter en AP) In het stadje Edgartown in de Ameri
kaanse staat Massachusetts is het gerechtelijk onderzoek
dood van Mary Jo Kopechne, die vorig jaar juli m een auto van senato
Edward Kennedy verdronk. „Ik hoop dat hiermee een k®mt aan wat
een uitzonderlijk langdurige zaak is geworden en een gnto
de senator gisteren na zijn aankomst ln «en prive-vliegtu.g uit Hyann^
Port Ik wil graag de vragen beantwoorden. Ik hoop dat dit liet slot is,
LTW weer aS krach.» kan gaan wijden aan he. werk v,n de Amen-
kaanse Senaat", aldus Edward Kennedy.
ATHENE. (DPA) President Maka
rios van Cyprus is in Athene voor be
sprekingen met de Griekse regering. Aan
leiding tot het bezoek is het feit dat de
anderhalf jaar geleden begonnen dialoog
tussen de Turkse en de Griekse bevol
kingsgroep op Cyprus de afgelopen we
ken in een kritiek stadium is gekomen.
Edward Kennedy verlaat glimlachend
het gerechtsgebouw in Edgartown.
enkele aanwijzing dat Moskou niet gevoe- gebeurt.
tuige, gedurende meer dan een uur et
verklaring af. Daarna verliet hij het ge
rechtsgebouw om de lunch te gaan ge
bruiken. Achtervolgd door tientallen
journlisten en cameralieden wandelde hij
van het gerechtsgebouw langzaam naai
het witte houten huis op 150 meter af
stand, dat door zijn advocaten voor de
duur van het onderzoek is gehuurd.
De rechter heeft in het vooronderzoek
alleen de taak door ondervraging van
getuigen vast te stellen, wanneer, waai
en onder welke omstandigheden een per
soon de dood heeft gevonden, en of e;
sprake is van schuld. Hij stuurt daarover
dan een rapport aan een hogere gerech
telijke instantie.
BOEDAPEST, (DPA). Hongarije is,
blijkens een verklaring van de Hongaar
se minister van Buitenlandse Zaken
Janos Peter, bereid zijn betrekkingen
met West-Duitsland te verbeteren en urt
te breiden
j In een vraaggesprek met de Westduit-
Omstuwd door journalisten, fotografen Se televisie zei Peter dat daarvoor voor-
arrivopi-ripn Edwardl.il on economisch gebied vele mogelijk
Het onderzoek zal vermoedelijk vier tot
vijf dagen in beslag nemen, waarna rech
ter James Boyle beslist of er een proces
moet volgen of dat de zaak geseponeerd
zal worden. Op verzoek van Kennedy s
advocaten wordt het onderzoek met ge-
sloten deuren gevoerd. Er is een rnaan-
denlang juridisch steekspel aan voorafge
gaan. Een door officier van justitie Ed
mund Dinis ingediend verzoek om lijk
schouwing werd door een rechtbank
Er zullen waarschijnlijk 25 tot 30 ge
tuigen worden gehoord, onder wie de
vijf vrouwen en vijf mannen, met wie
Edward Kennedy en Mary Jo, die secre
taresse van Edwards vermoorde broer
Robert was geweest, voor het ongeluk een
feestje hadden. De auto met het tweetal
reed van een brug in een meertje. Pas
in de loop van de volgende ochtend werd
Mary Jo's lijk uit de wagen gehaald. Se
nator Kennedy ging pas acht uur na het
ongeluk naar de politie.
PARIJS. (Reuter en AFP) Ameri
kaanse functionarissen hebben bij recente
besprekingen met de Franse regering de
berichten over mogelijke wapenleveran
ties van Frankrijk aan Libië aangeroerd.
De Amerikaanse regering zou bezorgd
zijn, dat dergelijke leveranties het mili
taire evenwicht in het Midden-Oosten
kunnen verstoren.
Franse regeringsfunctionarissen hebben
verklaard dat Libië onlangs de Franse
ambassadeur in Tripoli hebben benaderd
met het verzoek of Parijs een eerder ge
dane bestelling van tien tot vijftien Mi-
rage-straaljagers alsmede verscheidene
andere w.apens nog eens in overweging
wil nemen.
In officiële Franse kringen zijn berich
ten tegengesproken, dat Frankrijk on ei-
handelingen zal gaan openen over een
belangrijke wapenovereenkomst mei
Egypte. Deze berichten worden „volko
men vals" genoemd. Men zegt. dat er geen
onderhandelingen met Egypte zijn.
Volgens de berichten zou president Nas
ser van Egypte Frankrijk polsen over de
aankoop op grote schaal van wapens_
(Frankrijk heeft sinds de oorlog van 1967
in het Midden-Oosten geen wapens aan
Egvpte geleverd)
Howel Frankrijk geen wapens aan
Egypte, Syrië en Jordanië levert, ver
koopt het wel wapens aan enkele andere
LAGOS, (Reuter en AFP). Het Ni-
geriaanse ministerie van Voorlichting
heeft bekendgemaakt, dat een Biafraans
vliegtuig is neergeschoten toen het tracht
te Nigeriaanse troepen in de stad Awka
te bombarderen. Het neergeschoten toe
stel was een „XJnicon", van Zweedse ma
kelij. De piloot kwam om het leven. Het
toestel is volkomen vernield.
Een Biafraanse woordvoerder heeft over
de jongste verklaring inzake Biafra van
secretaris Oe Thant van de VN gezegd,
dat deze volslagen negatief is en neer
komt op een onvoorwaardelijke overgave
van de Biafranen. De opmerking is op
nieuw een bewijs van de gedweeheid van
Thant, zoals ook al is gebleken uit zijn
houding tegenover het communistische
blok aldus de woordvoerder, die wera
geciteerd door de Biafraanse persdienst
in Genève.
De secretaris-generaal deed zondag een
beroep op generaal Ojoekwoede Bia
fraanse leider, „genoeg edelmoedigheid te
tonen om zich te schikken naar de m
Addis Abeba door de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid aangenomen resolu
tie, waarin beide partijen is gevraagd het
vraagstuk van de burgeroorlog m Nigerie
op te lossen".
De Biafraanse woordvoerder besloot
met te zeggen, dat het beter zou zijn wan-
neer secretaris-generaal Thant „zich
als vroeger aan zijn steriele standpunt ten
aanzien van dit wereldvraagstuk zou hou
den, in plaats van onmenselijke meningen
te verkondigend'
Het Franse Comité van Actie voor
Biafra dat onder leiding staat van de
vroegere ambtenaar in Nigerië, Raymond
Offrey heeft secretaris-generaal Thant
naar aanleiding van diens verklaring een
protest-telegram gezonden.
Arabische landen. In het afgelopen week
einde bijvoorbeeld werd 200 ton Franse
munitie naar Irak verscheept.
De Israëlische minister van Financiën,
Pinhas Sapir. heeft op een persconferentie
meegedeeld dat de Israëlische defensie
begroting voor 1970 vier miljard pond
beloopt. Dat is drieëneenhalf maal zoveel
als in juni 1967. Zondag zal Sapir de
begroting over 1 april 1970 tot 31 maart
1971 indienen. Goed ingelichte kringen
schatten het totale bedrag op tien mil
jard Israëlische oond.
en televisieploegen arriveerden Edward
Kennedy en zijn vrouw bij het streng
bewaakte gerechtsgebouw. Er waren in
het vriesweer echter niet meer dan en
kele tientallen burgers uit het stadje op
afgekomen. Politiemannen moesten een
weg voor de Kennedy's banen door de op
dringende pers.
Bent u blij dat het eindelijk zover is?
riep een verslaggever tegen de senator.
Deze keerde zich even om, knikte en
zei zacht: „Ja, dat ben ik'
Edward Kennedy was kort over de in
een vorige week verschenen boek naar
voren gebrachte theorie, volgens welke
Mary Jo alleen in de auto had gezeten
toen die van de brug reed. „Onzin ant
woordde hij op een vraag daarover.
't Is weer bar interessant
ons jaarboekje
al op economisch gebied vele mogelijk
heden aanwezig zijn. Het aanknopen van
diplomatieke betrekkingen met de Duitse
Bondsrepubliek kan echter pas dan ac-
tueel worden wanneer dit in overeenstem
ming is met de Europese veiligheid.
Volgens de minister moet aan de in
stelling van diplomatieke banden tussen
Bonn en Boedapest een volkenrechtelijke
regeling van de betrekkingen tussen de
Duitse Bondsrepubliek en de D.D.R. voor
af gaan.
Kennedy werd door rechter Boyle als
eerste gehoord, vertelde later een advo
caat van een der getuigen, die anoniem
wenste te blijven. De rechter had voor
het begin van het onderzoek een twaalf
tal advocaten, circa dertig getuigen ver
tegenwoordigend, op zijn bureau on bo
den om hun een strikt spreekverbod op
te leggen. Ze mochten de zaak niet onder
elkaar, laat staan met vertegenwoordigers
van de pers bespreken. Hij had duidelijk
gemaakt dat hij „passende maatregelen
zou nemen als hij een „lek zou ont
dekken.
Senator Kennedy legde, als gewoon ge-
STOCKHOLM (AFP). Vijf mensen
zijn om het leven gekomen en vijf ge
wond bij een ongeluk met een vliegtuig
van de Spaanse luchtvaartmaatschappij
„Spantax", die vannacht bij het vliegveld
Stockholm-Arlanda is neergestort.
De vijf overlevenden zijn naar zieken
huizen in de Zweedse hoofdstad vervoerd.
Zij hebben betrekkelijk lichte verwondin
gen opgelopen maar daarentegen wel vrij
ernstig bevroren lichaamsdelen. In Zwe
den vroor het gisteren 28 graden.
Het achterstuk van het vliegtuig is vol
komen vernield.
(Van onze correspondent)
PRAAG In het partijblad „Rude
Pravo" van gisteren heeft de Tsjecho-
slowaakse partijleider Gustav Husak
een uitgebreid overzicht gegeven van
de ontwikkelingen in zijn land in de
jaren 1968 en 1969. Het is een soort
winst- en verliesrekening voor de
communistische partij, met als kri
tieke punten het vervangen van An-
tonin Novotny door Alexander Dub
cek op 5 januari 1968 en het ver
vangen van Dubcek door hemzelf op
17 april 1969. Daarbij laat Husak er
in dit interview geen twijfel aan be
staan, dat de balans duidelijk ten gun
ste van zijn eigen periode doorslaat.
„Onder mijn voorgangers" aldus Hu
sak, „was het socialisme in Tsjecho-Slo-
wakije ondermijnd en de zogenoemde li
beralisering was een boze illusie. Er
heersten bourgeoisie-denkbeelden over
het marxisme, hetgeen vijanden van het
socialisme de kans gaf onder een masker
binnen te dringen. De interventie van de
strijdkrachten van het Warschau-pact
was dan ook volledig gerechtvaardigd.
In de afgelopen maanden is de partij
erin geslaagd haar leidende rol in het
maatschappelijke leven opnieuw te be
vestigen en tevens de economie te laten
expanderen. 1970 zal het jaar van de defi-
nitieve consolidatie worden, zodat het ook
niet nodig is al een datum voor het partij
congres en voor de verkiezingen vast te
stellen. Helaas zijn er nog kleine groepen
die zich door verderfelijke geruchten en
roddels laten misleiden en de zuiveringen
in de vakverenigingen, de jeugdorganisa
ties etc. zullen dan ook onverminderd
doorgaan, maar de crisissituatie, zoals die
17 april van het vorige jaar manifest is
I geworden, is definitief ten einde con-
I cludeert Husak tenslotte.
Nu, voor de volle honderd percent klopt
die rekening in ieder geval niet en het
Tsjechoslowaakse lezerspubliek zal van
daag weinig moeite hebben gehad om Hu-
saks thesen één voor één te weerleggen
De leidinggevende rol van de communis
tische partij bestaat alleen bij de gratie
van de Russische bezetting. De gebeurte
nissen op 21 augustus, de eerste verjaar
dag van de invasie, hebben dat ondubbel
zinnig bewezen, toen ruim 50 tanks van
het bezettingsleger uit hun schuilplaatsen
te voorschijn moesten komen en over de
bruggen van de Moldau de binnenstad
van Praag inreden om aan de demon
straties tegen Husak en zijn medewerkers
een einde te maken.
Van een economische expansie is geen
sprake. Het is de nieuwe partijleiding tot
op heden niet gelukt een saneringscon
cept op te stellen, getuige het feit, dat
tot twee keer toe de beloofde plenaire
vergadering van het centrale comité ovei
de economische sanering zonder opgaal
van redenen is afgezegd. Ondanks dras
tische prijsverhogingen van levensmidde
len en industrieprodukten gaat de infla
tie door. Dank zij de slechte arbeidsmo
raal blijven de produktiecijfers beneden
het plan en moest de zesdaagse werkweek
weer worden ingevoerd. De voorziening
van consumptiegoederen stagneert meer
en meer. De ongunstige ontwikkeling is
in december 1969 bijzonder duidelijk to
uiting gekomen, toen door produktie- en
transportproblemen grote delen van
West-Bohemen zonder steenkool kwamen
te zitten en er een spaarprogramma voor
de gas- en elektriciteitsvoorziening moest
worden ingevoerd.
SAIGON (AP). De Zuidvietnamese
senaat heeft vandaag inzake My Lai een
afgezwakte resolutie aangenomen waarin
wordt gesuggereerd maar met
met zoveel woorden wordt gezegd dat
Amerikaanse militairen zich in maart
1968 inderdaad schuldig hebben gemaakt j
aan het afslachten ven burgers in dat
gehucht.
Van de 29 aanwezige senatoren (de se
naat heeft 60 leden) stemden er 25 voor
de resolutie waarin over My Lai werd ge
zegd dat het een „betreurenswaardig inci
dent" was, waarbij „doden vielen en be
zit van burgers werd beschadigd Het
zou „het werk zijn van een Amerikaanse
66nh6id."
De resolutie, waarover 8 uur werd ge
debatteerd, vormde wel een schril con
trast met het oorspronkelijke voorstel,
waarin botweg werd gesteld dat de Am
rikanen in My Lai een massaslachting
onder de burgerbevolking hadden aange
richt.
ROME (AP) De vier oude coalitie
partijen van centrumlinks in Italië zijn
er gisteren niet in geslaagd overeen
stemming te bereiken over de vorming
van een nieuwe regering, die op steun
I van de meerderheid in het parlement an
I rekenen.
I De vergadering tussen vertegenwoordi
gers van de christen-democraten, de re
publikeinen, de socialisten en de sociaal
democraten, werd na twee uur beëin
digd. De christen-democratische ParWI;
leider Arnaldo Forlani liet weten dat het
gesprek „openhartig en nuttig was ge
weest en dat binnen enkele dagen op
nieuw vergaderd zou worden. Woorden
als openhartig en nuttig worden in diplo
matieke kringen vaak gebruikt als eufe
misme voor scherpe onenigheid.
te dun of versleten
laat het ons even weten
prijsopgave aan huis
's morgens 9 uur gehaald
's avonds 6 uur thuis
h. de graaff
grote houtstraat 103
haarlem - telefoon 3110 23
profiteer van onze inruilactie
f 10,— tot ƒ25,- voor uw
oude spiraal of ledikant.
ATHENE (Reuter) Het regeringsgezin
de blad „Estia" vindt dat de overheid de
perscensuur maar weer moet instellen. Da,t
lis beter dan de tegenwoordige toestand,
waarin de redacteuren steeds strenge
straffen boven het hoofd hangen wegens
publikatie van berichten die het bewind
niet welgevallig zijn.
De perswet, aldus het blad, berooft da
bladen van hun voornaamste taak, name
lijk critiek op verkeerde handelingen van
de overheid. Het blad herinnert aan de
uitspraak van premier Papadopoulos dat
dat de strenge bepalingen van de nieuwe
perswet de bladen er wel eens toe zouden
kunnen brengen hem te verzoeken de
censuur weer in te voeren. „Wij zijn er nu
van overtuigd dat hij gelijk had. Onder
deze omstandigheden is censuur te ver
kiezen. Wij zijn er zeker van dat alle kran
ten het hiermee eens zijn", aldus Estia.
GUSTAV HUSAK
Het partijcongres en de pariementsver-
i kiezingen, die oorspronkelijk voor 1969
waren beloofd, zijn in de huidige situatie
uitgesloten, omdat de politieke scheuring
zich daar veel te duidelijk zou openbaren.
Zelfs nadat de partij binnen een jaar
door zuiveringen en opzeggingen van l,b
miljoen leden tot minder dan 800.000 le
den is gereduceerd, kan Husak geenszins
op de steun van een meerderheid voor
zijn huidige beleid rekenen. Hij maakt
zich daarover ook geen enkele illusie, zo-
min als hij enige illusie kan koesteren,
dat het volk zijn rooskleurige uitspraken
in „Rude Pravo" voor zoete koek zal
slikken. Het interview is ook helemaal
niet voor de huiskamer bedoeld, het heeft
maar één intentie: de grote broer voor te
spiegelen dat alles weer in beste orde is
CLARKSVILLE. (AP) Gisteren zijn
in de Amerikaanse plaats Clarksville de
lichamen gevonden van Joseph Yablonski
en twee vrouwen, vermoedelijk zijn
vrouw en zijn dochter. De drie mensen
waren doodgeschoten.
De lichamen werden gevonden in het
huis van Yablonski. Yablonski heeft on-
Aón I langs zonder succes, deelgenomen aan de
de Amerikaanse verenigde bond van
mijnwerkers.
Toen hij in december de verkiezing,
met 81.000 stemmen tegen en 45.000 voor
had verloren, had Yablonski zich erover
beklaagd dat er bedrog was gepleegd en
dat zijn tegenstander Boyle de „verkie
zing had gestolen". Hij stelde zich toen
in verbinding met het ministerie van Ar
beid en vroeg om alle documenten en
stemlijsten in beslag te laten nemen.
Maar na negen dagen liet het ministe
rie weten dat men niet voldoende gronden
aanwezig achtte om op dit verzoek van
Yablonski in te gaan.
Overleden In Göttingen is op 87-jarige
leeftijd overleden, de Westduitse na
tuurkundige en nobelprijs winnaar d:
Max Born.
(Van onze correspondent)
LONDEN. Wolf Hess, de zoon van
Rudolf Hess, is gisteren in Londen ge
weest om hulp te zoeken voor de pogin
gen zijn vader uit de gevangenis te krij
gen.
De 75-jarige Rudolf Hess bevindt zich
al enige weken in het .Britse militaire
ziekenhuis in Berlijn. Hij lijdt aan een
maagzweer.
In Engeland is al enige tijd een cam
pagne gaande om Hess, die als de enig
overgeblevene van de nazileiders de hele
gevangenis van Spandau voor zich alleen
heeft, los te laten. Daartegen verzetten de
Russen zich.
