Is oorlog een gerechtvaardigd middelt
KINDEREN IN BIAFRA ZULLEN
HET ANTWOORD NIET WETEN
Tekst van de brief
van paus Paulus
Ojoekwoe:
Genocide
bewezen
Telegrammen aan
regering over
Biafra
De „Holland" sleept
scheepsromp
naar Oslo
„DE SPAARNESTAD" nv
Genocide
Onduidelijk begrip
Op een pleister over zijn voor
hoofd staat de naam van het kind.
Waarschuwing
„Marktverkenning"
V oedselvoorraden
I „Amateurs"
MOEILIJKHEDEN
MET UW AUTO???
AUTOPOLIKLINIEK
Statistieken
A
(Van onze speciale verslaggever)
BIAFRA Een vuile pleister op hun onwaarschijnlijk grote voor
hoofdjes, vlak boven twee verwonderd naar één punt starende oogjes^ is
nog de enige aanduiding van hun identiteit. De naam, die er nauwelijks
leesbaar op geschreven staat, is het laatste bewijs dat zij als menselijke
wezens ter wereld zijn gekomen. Met die naam zijn zij als volwaardige
burgers, met alle privileges van de conventie op de rechten van de mens,
ingeschreven in een burgerlijke stand. Het is echter het laatste restje mense
lijkheid dat deze uitgebluste en door ondervoeding wanstaltig geworden
wezentjes is overgebleven. Zij hebben zoveel ellende beleefd dat hun jonge
huidje als het gerimpelde vel van heel oude mensen om him zichtbare
beenderen hangt. Hun zwarte kroeshaar is geel geworden. Het grijze haar
van de kleuter.
De rare bolle buikjes hebben meer vo
lume dan de verschrompelde rest van
hun lichaam: het naveltje naar buiten
geperst, als in een wanhopige poging
weer met de baarmoeder verbonden te
worden. Zij zaten stil op de bevuilde
rietmatten op de bedden van het zieken
huis van Santa Anna in Awo-Omama in
het hart van Biafra. De levende affiches
voor de caritatieve hulpacties voor de
slachtoffers van de gepatenteerde uithon
gering door Nigerië.
Oorlog wordt in onze, zich voor een
groot deel christelijk noemende samenle^
ving, nog steeds gezien als een gerecht
vaardigd middel om de nationale integri
teit van staten te handhaven, wanneer
alle andere pogingen om tot een verge
lijk te komen zogenaamd hebben gefaald.
Vraag echter niet naar de gerechtvaar
digde oorzaak voor het feit dat zij moeten
kreperen aan de kinderen in het getto
van Warschau, in Oradour sur Glane,
in My Lai en vraag het evenmin aan de
stumpers in het noodziekenhuis van San
ta Anna in Biafra. Zij zullen immers het
antwoord schuldig moeten blijven, om
dat hun vroegtijdige dood hun de kans
ontneemt erover te leren nadenken. Het
mysterie van de menselijke jungle sluit
zich als het oerwoud over hun inderhaast
gedolven graven. In Biafra zijn dat er nu
al twee miljoen.
GENOCIDE, de dreiging als volk door
de andere stammen van federaal Nigerië
te worden uitgeroeid, is voor de stam
hoofden, de stamoudsten en de vertegen
woordigers van de twintig provincies van
oostelijk Nigerië bakermat van de
Ibo's het argument geweest hun ge
boortegrond uit te roepen tot de onaf
hankelijke republiek Biafra.
Directe aanleiding daartoe waren de
pogroms die sedert mei 1966 tegen de
ADVERTENTIE
Ibo's, als de leidende elite van de federa
tie werden gericht, door de in aantal hen
verre overtreffende Haousa's van Noord-
Nigerië. Feitelijk begonnen de moeilijk
heden al in 1964 met een Haousa-mani-
fest aan de regeringspartij in Noord-
Nigerië: „De tijd is gekomen. Wij zullen
deze intellectuele idioten tonen dat wi]
aan de dageraad van ons leiderschap over
de federatie staan. Onze enige tegenstan
ders zijn de Ibo's. Zij hebben hun troe
ven uitgespeeld, zij zullen verliezen".
Tussen mei en september 1966 werden
tenminste dertigduizend Ibo's vermoord.
De pogroms waren het sein voor vieren
eenhalf miljoen leden van de stam, die
in alle delen van de federatie het lokale
bestuur, het onderwijs en de handel in
handen hadden, te vluchten naar hun ge
boortegrond. Die massale vlucht ont
wrichtte de gehele federatie, waardoor de
excessen alleen maar groter werden.
Twintigduizend Ibo's werden als gevolg
daarvan op hun vlucht letterlijk afge
maakt.
Generaal Ojoekwoe heeft gezegd dat
hij getracht heeft deze vluchtelingen te
rug naar hun posten te zenden, omdat hij
ervan overtuigd was dat de centrale rege
ring in Lagos in staat zou zijn een einde
aan de chaos te maken. „Daarmee heb ik
duizenden de dood in gestuurd. Zij zijn
gehavend teruggekomen, in de weten
schap dat de centrale regering met bi]
machte was hen als ethnische groep te
beschermen. Van dat moment af, wist ik
dat het mijn taak zou worden hun die
bescherming te geven".
HIJ ZEI verder: „Genocide is een on
duidelijk begrip. Het is moeilijk te be
wijzen, totdat de daad volledig is vol
tooid. Om genocide te bewijzen, moet de
gehele groep, waartegen deze volken-
moord is gericht, dood zijn. Maar omdat
niemand dit soort bewijs wenst, is de
wil en het verlangen om genocide te be
drijven al een misdaad".
Volgens de Conventie van de Verenig
de Naties over genocide, is er sprake van
deze misdaad, wanneer de volgende da
den worden bedreven met de bedoeling
een nationale, ethnische, religieuze groep
of ras te vernietigen:
a. Het doden van leden van de groep.
b. Het veroorzaken van ernstig lichame
lijk of geestelijk letsel aan leden van
de groep
c Met opzet aan de groep levensomstan
digheden opleggen, die gericht zijn op
gehele of gedeeltelijke fysieke vernie
tiging ervan,
d. Maatregelen te nemen die geboorten
binnen de groep beletten.
e Kinderen met geweld uit de groep ver
plaatsen naar een andere groep.
Volgens generaal Ojoekwoe heeft de
federatie Nigerië zich onomstotelijk
schuldig gemaakt aan alle vijf hierboven
omschreven misdaden. „Op dit momen
in de geschiedenis van Biafra meen ik
mij te mogen afvragen welk stadium van
systematische moord bereikt moet zijn
om van genocide te mogen spreken,
het voldoende voor de kritici in de we
reld dat er in mei 1966 drieduizend lbo
mannen, vrouwen en kinderen zonder
enige aanleiding werden vermoord? Zijn
deze kritici overtuigd van genocide wan
neer van mei tot oktober 1966 vijftig
duizend zinloze moorden werden gepleegd
tegen dit volk? Voldoet het aan de crite
ria van genocide wanneer viereneenhalf
miljoen vluchtelingen door een moorden
de economische blokkade aan de honger
dood worden prijsgegeven? Kunnen de
verantwoordelijke staatslieden in de we
reld geloven dat tegen het volk van Bia
fra genocide wordt gepleegd, voordat dit
volk geheel is uitgeroeid?"
tigen, vallen de grootste aantallen slacht
offers. Die worden bij tientallen geteld
in de vele noodziekenhuizen en voedings
centra van de missieposten. Voor zover
de namen bekend zijn werden zij door
gegeven aan de regering in Owerri. Aan
de hand daarvan werden de statistieken
samengesteld, die variëren van driehon
derdvijftig tot duizend doden per dag.
IN EEN communiqué is gisteren be
kend gemaakt, dat de Nigeriaanse leider
Gowon „alle buitenlandse regeringen, or
ganisaties en personen heeft gewaar
schuwd om zich onmiddellijk te onthou
den van bemoeiingen met de binnenland
se zaken van Nigerië, opdat het lijden
van de bevolking in de enclaves die in
handen zijn van de rebellen, niet ver
lengd zal worden".
Wat die organisaties betreft: in de
kerstnacht hebben de gezamenlijke ker
ken hun vijfduizendste vlucht naar uit
stervend Biafra gezonden. Zeven-en-vijf-
tig-duizend ton voedsel is in totaal door
de Wereldraad van Kerken en de katho
lieke Caritas vervoerd in ruim twintig
maanden.
Dat is ruim gerekend en volgens mi
nimale maatstaven, aanvullend voedsel
voor slechts tien weken voor zeven mil
joen Biafranen geweest. Ongeveer het
tiende deel dat nodig zou zijn om de ge
hele Biafraanse bevolking te redden. Toch
ging het hier om de grootste luchtbrug
aller tijden, aanmerkelijk groter dan de
Brits-Amerikaanse luchtbrug tijdens de
blokkade van West-Berlijn in het begin
van de vijftiger jaren.
In totaal hebben de gezamenlijke ker
ken, die samenwerken in de „Joint
Church Aid" aan deze luchtbrug 125 mil
joen dollar uitgegeven. Dat is precies het
dubbele van het civiele staatsbudget van
de Biafraanse republiek voor 1968.
DIT BEDRAG was slechts voor een
klein deel bijeengebracht door de kerken
en hun gelovigen zelf. Het merendeel
was afkomstig van regeringen, die, be
schaamd door hun gebrek aan politieke
daadkracht inzake het conflict in Biafra,
hun geweten zuiverden door de kerken,
als enige organisatie ter wereld die nog
humanitaire hulp kon verlenen sedert het
Rode Kruis zichzelf in zijn conventies
met regeringen had verstikt, van fond
sen te voorzien.
Dit waren voornamelijk de regeringen
van Ierland, de Scandinavische landen,
Nederland en de V.S.
De Verenigde Staten volgden een zon
derling patroon. Elk chartervliegtuig van
de gezamenlijke kerken, dat tenminste
voor tachtig percent met Amerikaanse
hulpgoederen was geladen, ontving 2.500
dollar. Het was tenslotte een vorm van
marktverkenning
NA HET neerschieten door Nigeriaan
se straaljagers van een vliegtuig van het
Internationale Rode Kruis, stopte deze or
ganisatie op 9 juni vorig jaar. Deze
grootste humanitaire organisatie ter we
reld was daarna wel bereid dagvluchten
door Nigerië gecontroleerd en gewaar
borgd vanaf het vliegveld van Lagos
naar Oeli te verzorgen. Daarvoor moest
dat vliegveld geneutraliseerd worden. Daar
kon h et Biafraanse staatshoofd, gene
raal Ojoekwoe zich niet bij neerleggen,
omdat dit zijn eigen kleine luchtmacht
die overdag van Oeli moest opereren zou
lamleggen. Dit was duidelijk de bedoe
ling van Lagos en van het Rode Kruis.
Sedertdien vloog het Rode Kruis niet
meer. Het beschikt echter nog wel over
vele duizenden tonnen voedsel dat voor
Biafra ter beschikking werd gesteld. Het
ligt te rotten op het eiland Fernando Po.
De landen die dit voedsel hebben gege
ven, eisten dat het nu aan de „Joint
Church Aid" zou worden overhandigd.
Het Rode Kruis ging daar uiterst traag
mee te werk.
Dat wekte vooral het ongeduld op van
het Franse Rode Kruis, dat weigerde
zich bij de beslissing van de internatio
nale organisatie neer te leggen. En nor
maal door ging met het evrlenen van hulp
aan Biafra.
De rode Kruisposten die nog in Biafra
zijn, werden voornamelijk door Frans
personeel draaiend gehouden, dat zijn
voorraden van de „Joint Church Aid"
kreeg. Daarom heerst in Biafra zelf gro
te verbittering over het rode kruis. Men
is ervan overtuigd dat het zich liet le
nen voor de manipulaties van Nigerië.
Dodelijk vermoeide werkers voor Cari
tas, bemoeiden zich er liever niet mee.
In het verleden hebben zij last genoeg
gehad van de hooghartige houding van
de professionals in de liefdadigheid die
hen duidelijk als amateurs bekeken.
Toch verzorgde een handvol dominees
en paters, die zichzelf dilletanten weten,
een levensmiddelenbedrijf met een om
zet van tenminste driehonderdvijftig ton
voedsel per nacht. Zeven uur nadat dit
op het vliegveld Oeli was uitgeladen,
werd het gedistribueerd over de tiental
len voedingsplaatsen die door dezelfde
paters en dominees werden gerund. Daar
werd het voedsel gekookt en ook diezelf
de dag uitgedeeld aan circa één miljoen
hongerende mensen. Nu Oeli gisteren in
handen van de Nigerianen is gevallen
kan dit zelfs niet meer.
HAARLEM. Het KNP heeft de vol
gende vertaling verspreid van de brief,
die paus Paulus vóór het Pastoraal Con
cilie aan kardinaal Alfrink heeft gezon
den:
Mijnheer de kardinaal.
In november 1966 wendden wij ons tot
alle bisschoppen, tot de priesters, de reli
gieuzen en de katholieken van Nederland
met een boodschap waarin wij U verze
kerden dat wij U zeer nabij zijn in gebed
op een ogenblik dat van groot belang is
voor het leven van de kerk in uw vader
land, op een ogenblik dat vertegenwoor
digers van de Nederlandse katholieken op
uitnodiging van de Nederlandse bisschop
pen en onder hun leiding bijeen zullen
komen voor een diepgaande bestudering
en overweging van de vraagstukken van
het concilie om in de geest van dit con
cilie door te dringen en de meest geëigen
de wegen te vinden voor hun geestelijk en
religieus leven en voor hun apostolische
activiteiten teneinde deze een grotere sa
menhang te geven en vruchtbaarder te
maken.
Wij hebben in deze boodschap gezegd
hoezeer het initiatief van de Nederlandse
katholieken geëngageerd en delicaat is
juist voor haar nieuwheid en uniekheid.
Maar van de andere kant hebben wij U
gezegd hoeveel vertrouwen wij in U stel
len, eerbiedwaardige broeder, door de
Heilige Geest aangesteld om de kerk van
God te besturen. Wij blijven hopen door
Uw ruim initiatief en dank zij Uw gedul
dige arbeid de geloofsschat trouw be
waard zal blijven en dat wegen gevonden
zullen worden om deze doeltreffender te
verkondigen en beter aan te passen aan
de mentaliteit van de mensen van deze
tijd.
Sindsdien zijn al vier zittingen van het
pastoraal concilie gehouden en een vijfde
is aangekondigd voor de maand januari.
En ofschoon vaststaat dat geen enkele
aanbeveling tot nog toe door het wettig
gezag is goedgekeurd hebben wij kennis
genomen van de ontwerprapporten welke
door het episcopaat zijn vrijgegeven als
basis voor discussie. Wij mogen u er geen
geheim van maken dat bepaalde doctri
naire stellingen die erin staan ons per
plex doen staan. En die naar onze mening
het ernstige voorbehoud verdienen. Uw
versies van andere aard die ons evenwel
niet ongegrond voorkomen, zijn in de pers
geopperd namelijk het criterium van de
representativiteit der Nederlandse katho
lieken in deze plenaire zittingen.
Tenslotte, wie aandacht besteedt aan de
bedoelingen en doeleinden die aan deze
zitting ten grondslag liggen, ontkomt niet
aan de indruk dat in de ontwerprapporten
de citaten uit de conciliedocumenten van
het tweede Vaticaanse concilie en van
andere meer recente akten van het kerke
lijk leergezag uiterst zeldzaam zijn. Meer
nog, de overwegingen en aanbevelingen
die in deze ontwerpen staan, schijnen
weinig in overeenstemming te zijn met de
b.v.
slecht aanslaan met starten 1
hoog benzineverbruik I
problemen met meerdere
carburators I
wielbalans I
WELK PROBLEEM OOK,
KOM BIJ ONS
Exclusief Elektro Techno
Test en Diagnose Centrum
Friese Varkenmarkt 2-10, Haarlem
Telefoon 023-31 04 40
Wat zal er gebeuren als Nigerië heel
Biafra weet te bezetten?
„Als zij hun houding van nu handha
ven, dan zullen zij fysiek elke nog leven-
de Biafraan onder de duim moeten hou
den .Biafranen zijn erg veelzijdig, zij
werken hard en zijn, naar ik geloof, in
staat om kansen te scheppen. Ik geloof
dat als het hart van onze natie niet ver
nietigd wordt, de Biafranen altijd op
nieuw kunnen beginnen. Dat zal lang du
ren en dat zal voor Afrika een grote
ramp zijn. Ik denk dat het een enorme
catastrofe zou zijn".
STATISTIEKEN over de dagelijkse
aantallen slachtoffers van de stelselma
tige uithongering, die enigermate be
trouwbaar geacht mogen worden, zijn
moeilijk te krijgen. De Biafranen zijn
echter altijd de administrateurs van Ni
gerië geweest en doen hun uiterste best
j een zo nauwkeurig mogelijke registratie
I van de inwoners bij te houden. Dit was
ondoenlijk door de grote aantallen vluch
telingen, die heen en weer golven naar-
mate het front zich bewoog.
Onder deze vluchtelingen, die geen kans
I krijgen zich langer dan korte tijd op de
l zelfde plek in het naakte oerwoud te ves
DEN HAAG. In Nederland worden
momenteel verscheidene acties gevoerd
ten bate van Biafra. Ook hebben ver
scheidene organisaties en politieke groe
peringen telegrammen verzonden naar de
regering waarin er onder meer wordt
aangedrongen dat Nederland Nigerië
vraagt te voorkomen dat de Biafranen
worden uitgemoord.
Onder meer hebben op een humanitai
re oplossing aangedrongen de vakcentra
les, Zendingsraad, Joint Church Aid, ver
scheidene kerken en jongerengroepen van
politieke partijen. In de Tweede Kamer
zijn aan minister Luns over de situatie
in Biafra vragen gesteld.
LAGOS (Reuter). Kolonel Robert
Scott, defensie-adviseur van de Britse ho
ge commissaris in Lagos, moet vandaag
Nigerië verlaten. Dit is gisteravond door
radio-Nigerië meegedeeld.
(World Press Photo 69)
genoemde documenten en akten. Wij den
ken met name aan de 2 ontwerprapporten
die zijn aangeboden als basis voor discus
sie op de komende plenaire vergadering
„naar een nieuw en vruchtbaar functione
ren van de ambtsbediening" en „de reli
gieuzen".
Maar gij, eerbiedwaardige broeder, ziet
toch wel stellig dat daarin verkeerde of
dubbelzinnige uitdrukkingen staan? Haalt
gij hier zelf geen gevaarlijke tendensen
uit? Staat ons toe dat wij van onze kant
hierbij nadrukkelijk enkele pastorale op
merkingen maken.
Ten eerste wat betreft het priesterambt:
de doeleinden en de taak van de kerk
worden beschreven alsof de wending van
de kerk van louter aards karakter is.
Ten tweede het priesterambt wordt op
gevat alsof het door de christelijke ge
meenschap wordt verleend.
Ten derde de ontkoppeling van priester
ambt en celibaat wordt voorgesteld als
een soort gebod.
Ten vierde men heeft kritiek dat alleen
de man priester kan worden.
Ten vijfde over de paus wordt op een
wijze gesproken welke zijn ambt en zijn
macht die hij van Christus zelf gekregen
heeft, kleineert.
Wat betreft het rapport over de reli
gieuzen kan men er niet onderuit dat er
bepaalde dubbelzinnigheden en doctrinai
re gebreken in te ontdekken vallen, die
als zij in de praktijk worden gebracht tot
bedenkelijke gevolgen kunnen leiden.
Wij begrijpen heel goed, eerbiedwaar
dige broeder, in wat voor moeilijke situa
tie Nederland zich bevindt, en welke ten
densen zich op vier acute wijze manifes
teren. Het is duidelijk dat de hiërarchie
deze moeilijkheden niet schept maar ze op
haar weg vindt en ze het hoofd moet bie
den. Al zijn wij dan ook geschokt, wij
mogen toch niet al het goede onderwaar
deren dat op zovele gebieden in uw bis
dommen gerealiseerd wordt.
Geconfronteerd echter met het gevaar
van afwijkingen die voor het geloof van
de katholieken in Nederland zeer scha
delijk zouden kunnen zijn, zijn wij in het
besef van onze verantwoordelijkheid als
herder van de hele kerk verplicht in alle
openheid u de vraag voor te leggen:
Wat kunnen wij naar Uw mening doen
om U te hulp te komen, om Uw gezag te
versterken, om U gemakkelijker de te
genwoordige moeilijkheden van de kerk
in Nederland te boven te komen? Staat U
ons toe in afwachting van Uw antwoord
op dit punt om bij de nadering van de
komende plenaire zitting van het pasto
raal concilie dat wij U twee richtlijnen
geven.
Het schijnt ons dat met het oog op
bovengenoemde stromingen en om beter
voor de geest te hebben het fundamen
teel verschil tussen de geloofschap zelf
en de manier waarop het uitgedrukt moet
worden, Uw aandacht zich op de eerste
plaats dient te richten op die punten die
uw ambt als leermeester van de katho
lieke leer betreffen: Uw plicht om onge
schonden de inhoud van de openbaring
waarvan de kerk de behoedster is door
te geven.
Ten tweede, wat juist het punt van het
aan God gewijde celibaat betreft, schijnt
de plicht van de katholieke hiërarchie in
de huidige moeilijkheden in de kerk dui
delijk uitgestippeld te zijn zulks in over
eenstemming met de besluiten van het
tweede Vaticaanse concilie.
Allen moeten geïnspireerd worden tot
respect en achting voor deze onvergete
lijke schat van de Latijnse Kerk en de
bisschoppen moeten duidelijk en beslist
verkondigen dat de edelmoedige praktijk
van de volmaakte kuisheid niet alleen
mogelijk is, maar ook een bron van
vreugde en heiligheid vormt. Tenslotte
moeten veral de onmisbare voorwaarden
duidelijk bekendgemaakt worden die no
dig zijn voor de beleving ervan.
Wijzelf hebben ook meer malen onze
gedachten kenbaar gemaakt over de
kwestie van het celibaat. Deze uitspra
ken, waarbij wij ons gesterkt weten door
de steun van zoveel broeders in het bis
schopsambt, zijn geïnspireerd door het
bewustzijn van onze verantwoordelijk
heid jegens de kerk bij de uitvoering
van de decreten van het concilie in het
bewustzijn ook van onze verantwoorde
lijkheid jegens de mensen van goede wil
die inzien wat voor een voorbeeld en
wat voor hoge bemoediging het voor ons
vooral nu zoveel krachten aan het werk
zijn om de moraal in het openbare leven
en in het privéleven naar beneden te
halen. Het is getuigenis aan de wereld
die de Latijnse kerk geeft door haar
priesters en haar aan goed gewijde zielen
in het religieuze leven.
Of het nu gaat om kwesties van geloof
of om voorschriften, wij weten zeker,
eerbiedwaardige broeder, de beste dienst
die gij op dit moment Uw gelovigen kunt
bewijzen is en vooral op de komende
zitting van het pastoraal concilie een eer
lijke volledige en onvoorwaardelijke in
stemming te betuigen met de universele
kerk waar het omstreden kwesties be
treft.
De goede zielen zullen dankbaar zijn
dat gij ze hebt bevestigd in hun geloof en
liefde voor de kerk en de opperherder
die getuigen van Uw geloof en verdien
sten zal U belonen overeenkomstig zijn
beloften aan zijn goede en getrouwe
dienstknechten. In deze geest verlenen
wij U van ganser harte aan U allen,
dierbare zonen van Nederland, een bij
zondere en liefdevolle apostolische zegen.
(Van onze correspondent))
TERSCHELLING De sleepboot
„Holland" van de rederij Doeksen is er
vanochtend in geslaagd vast te maken
aan het losgeslagen casco, dat vier da
gen heeft rondgedobberd op de Noordzee.
De „Holland" sleept het casco nu naar
Oslo.
Het 6000 ton metende casco, dat door
de Noorse sleepboot „Deni" van Vlissin-
gen naar Oslo gesleept zou worden, sloeg
donderdagmorgen los. Het werd pas gis
termorgen teruggevonden.
