PvdA-congres sprak zich uit
voor gekozen burgemeester
Utrechts burgemeester keert
zich tegen mr. Beernink
III
KvanVEELEN
Nieuw Links
versterkte
zijn positie
Zaak Weinreb
opnieuw bezien
Vroegtijdige opsporing
kanker door huisartsen
KNIPSELKRANT
Bronchiletten
y u ïiïp® keyrljd I"
OPROEP TOT VORMING PROGRESSIEF AKKOORD
Traangas maakte
einde aan
gevangenisrel
Prof. Kleerekoper
overleden
Oneens met nieuwe politiewet
Van den Doel wil
interpelleren
over woningbouw
Rijk subsidieert proef volledig
Telefoons werden
afgesloten doordat
computer faalde
H a vena r beid e r s
door lekkend
gifvat onwel
Biafra-kerkdienst
in Begijnhof te
Amsterdam
f«É
ZATERDAG 17 JANUARI 1970
2
Centrale Verwarming
Thermo Techniek Tensen
EERSTE IJMUIDER
MARKIEZEN FABRIEK
Nu mr. Nelissen de post van minister van Economische Zaken bekleedt
is de ministerscrisis vrijwel opgelost, zo meent DE TIJD. Toch zou er
nog wel een andere en betere oplossing voor de hand hebben gelegen,
ware het niet dat de eeuwige heer Verolme in de weg had gestaan.
Niet scheutig
Hoestdrank in tabletvorm, 1.~
Taak staatssecretaris
wordt verder uitgebreid
ADVERTENTIE
is 25,— per m3 te duur Beslist
ZELFBOUW bespaart u 2300,U
wordt gesteund door een erkende vak
man, die de gasaansluiting inregeling
en garantie/service op zich neemt.
LAAT u de aanleg doen, dan besparen
wij u toch nog 20% op de gebruikelijke
prijs.
HOSPESLAAN 55
OVERVEEN
TEL. 0 23-24 20 44
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Naar nu eers't heden
bekend is geworden heeft zich op oude
jaarsavond in het Huis van Bewaring in
Scheveningen een incident voorgedaan,
waarbij de bewakers traangas hebben ge
bruikt om vijftien gedetineerden tot orde
te roepen. Na de oudejaarsavondviering
weigerde het groepje namelijk naar de
cellen terug te gaan.
De vijftien man behoorden tot een
groep van 33, die om kwart over negen
weigerden de recreatiezaal te verlaten.
Nadat bewakers traangas tegen de pla
fonds hadden gespoten, gingen elf man
rustig naar hun cellen.
Vier jonge gedetineerden bleven hals
starrig weigeren, waarna bewakers hun
gummiknuppels hebben gebruikt. Geen
van de vier gedetineerden liep letsel van
betekenis op.
In de strafgevangenis daarentegen, die
indertijd in het nieuws kwam na het
„erwtensoep-oproer", bleef alles rustig.
Het daar op gang gekomen democratise-
rmgsprogramma is door het incident in
het Huis van Bewaring niet beïnvloed.
AMSTERDAM. In zijn woning in
Amsterdam is gisteravond op 76-jarige
leeftijd overleden pr0f. dr. S. Kleereko
per Prof. Kleerekoper was tot zijn 70ste
jaar hoogleraar in de sociale economie
aan de faculteit der politieke en sociale
wetenschappen van de Universiteit van
Amsterdam.
Van jongsaf was hij actief in de ar
beidersbeweging. Hij vervulde diverse
functies in de SDAP en was als docent
verbonden aan de hogere kader opleiding
van het NVV. Ook in de joodse gemeen
schap vervulde hij een groot aantal func
ties, onder andere die van voorzitter van
de Nederlandse Zionistenbond.
(Van onze parlementaire redactie)
GRONINGEN Het Tweedaagse congres van de Rartij van de Arbeid
heeft zich gisteravond in Groningen met overgrote meerderheid uitgespro
ken voor de rechtstreekse verkiezing van de burgemeester en commissaris
der koningin door de bevolking. Het recente verzet van de vijftig P.v.d.A.-
burgemeesters, onder aanvoering van de Rotterdamse burgemeester Tho
massen, bleek in de partij weinig weerklank te hebben gevonden. Van de
verontruste burgemeesters voerde op het congres niemand het woord.
Een tussenvoorstel om de kwestie van de gekozen burgemeester eerst nog eens
te laten bestuderen werd verworpen. Ook een amendement van het gewest-Drente,
waarin voorlopig niet verder werd gegaan dan de verkiezing door de gemeenteraad
kreeg te weinig steun.
In zijn verdediging namens het partij
bestuur zei kamerlid mr. M. Vrolijk dat
een socialistische partij op het punt van
de openheid van het bestuur niet achter
mag blijven. Volgens hem is met de aan
vaarding van het principe van de geko
zen burgemeester de positie van de bur
gemeester in discussie gebracht. Hij
meende dat de ontwikkeling op den duur
zo moet zijn, dat de burgemeester als
een soort eerste wethouder wordt be
schouwd.
Het P.v.d.A.-congres, dat zich gister
avond bezig hieid met het verkiezings
program voor de staten en gemeentera
den, besloot ook commissievergaderingen
en overheidsstukken in provincie en ge
meenten zoveel mogelijk openbaar te ma
ken. Ook de andere maatregelen om het
bestuur te democratiseren, zoals advies
raden, wijkraden volledige verant
woordingsplicht van B en W en Gedepu
teerde Staten en modernisering van de
politieverordeningen, werden aanvaard.
Een amendement om stedebouwkundige
en andere plannen in een zeer vroeg sta
dium aan de bevolking voor te leggen
haalde het eveneens
Ook tegen de huidige bestuurlijke in
deling van ons land sprak het P.v.d.A.-
congres zich duidelijk uit. Herverdeling
van de taken van rijk provincie en ge
meente is nodig. Daarbij werd een motie
aanvaard waarin werd gesteld dat boven-
gemeentelijke taken ook bovengemeente-
lijk moeten worden gefinancieerd.
Het congres ging verder akkoord met
voorstellen tot democratisering en ver
nieuwing van het basis-onderwijs. Aan
vaard werd een Drents amendement waar
in werd gepleit voor dagonderwijs aan be-
drijfsjeugd.
Voorts werd een motie aangenomen,
waarin werd gevraagd om opvoering van
het bouwprogramma om lagere inko
mensgroepen aan betaalbare woningen te
helpen. Het P.v.d.A.-congres meende dat
niet alleen ieder gezin recht heeft op een
behoorlijk huis, maar ook de alleenstaan
den van 30 jaar en ouder.
De P.v.d.A.-fractieleider in de Tweede
Kamer, drs. J. M. den Uyl, heeft op dit
verkiezingscongres D"66, de P.P.R. en de
vakbeweging alsmede 'iedereen die ver
nieuwing wil" opgeroepen tot die vor
ming van een progressief akkoord, dat de
meerderheid kan verwerven en het kabi
net-De Jong kan vervangen.
Drs. Den Uyl vroeg met name D'66
zich duidelijk uit te spreken. „Wij wil
len een ander beleid in dit land. Graag
UTRECHT. De burgemeester van
Utrecht, jhr. mr. C J A. de Ranitz, heeft
in een brief aan de commissaris van de
koningin „overwegende bezwaren" aan
getekend tegen de denkbeelden van mi
nister Beernink over de reorganisatie van
het politie-apparaat Jhr. De Ranitz zou
desnoods nog kunnen instemmen met een
verdeling van het land in regio's met
aparte politiekorpsen maar hij verzet
zich fel tegen de gedachte aan een cen
traal aanstellingsbe'eid.
,,De agent moet de vrijheid behouden
zijn standplaats zelf te kiezen, maar meer
nog moet de vrijheid van de burgemees
ters vaststaan om zelf de korpsstaf samen
te stellen"
„Het zou wel wat moois zijn", sprak
de burgemeester vanavond tijdens de be
grotingsdebatten tot de gemeenteraad,
„als de lokale voorkeur niet meer werd
weerspiegeld in de samenstelling van het
corps. Dat zou onuitstaanbaar zijn. Bij
die samenstelling moeten plaatselijke om
standigheden en mentaliteit kunnen mee
spelen"
De burgemeester zegt niet dieper op
de zaak te kunnen ingaan omdat het hem
nog steeds niet erg duidelijk is wat mi-
ADVERTENTIE
MABKIEZEN/ZON NE5CWERMEN I
ROUUIKEW/LUXAFLEX JALOUZI BEN
MIODENHAVSNSTRAAT VT UMUlOiU OiSSO-
NAlftOOUUR nsxntot
nister Beernink nu precies met zijn re
organisatieplannen voorstaat. „Het is een
zeer warrig geheel dat ons bereikt".
ftAAAAAAAAAASVWVXAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/l
(Van onze parlementaire redactie)
GRONINGEN. Nieuw Links heeft
gisteravond op het Groninger Verkie
zingscongres van de P.v.d.A. zijn in
vloed in het partijbestuur verder we
ten te vergroten
Het congres koos de vakbondbe
stuurder W. A. Kieboom uit Utrecht
en de publicist K. L. Roskam, beiden
aanhangers van Nieuw Links, in het
partijbestuur. De verkiezing was no
dig vanwege het vertrek van mevrouw
Irene Vorrink, die al tot Nieuw Links
behoorde en mr. J. Koopman. Daar
mee veroverde Nieuw Links een nieu
we zetel. Zij hebben er nu 10 van
de 21.
4/WVVAAA'WV/V\AAAAAAAAAAAAAAAAAAA/WV\AAAAArtA/WVl
met u, desnoods zonder u," zo hield hij
de Democraten voor.
De suggestie van mr. Van Mierlo, om
het land desnoods door een zakenkabinet
te laten regeren als blijkt dat er na de
verkiezingen geen meerderheid te vormen
is, sprak drs Den Uyl niet erg aan. „De
technocraten aan de macht, dat ontbrak
er nog maar aan," zei hij. „Een zaken
kabinet is helemaal niet zakelijk, het is
slechts een voortzetting van de gevestig
de belangen."
Drs. Den Uyl vroeg D'66 zich nader
te verklaren over haar opvattingen over
de doorbreking van de machtsverhoudin
gen.
Drs. Den Uyl keerde zich tegen een
nieuwe coalitie met de K.V.P. „Wij heb
ben leergeld betaald," zei hij, „en er is
geen terug meer mogelijk. De kiezers
moeten de kans krijgen een heldere keus
te maken. Daarom geen coalitie meer die
de confessionele partijen de kans geeft
om dezelfde hardnekkigheid, waarmee z(j
de omarming van de V.V.D. hebben ver
dragen, voor de afwisseling eens hun arm
om de PvdA te slaan".
Volgens drs. Den Uyl heeft de P.v.d.A.
zich weer aardig hersteld van de opdof
fers die het van de kiezers heeft gekre
gen. „Toen wij op een vorig congres el
kaar de haren uittrokken, meenden bui
tenstaanders dat we het niet zouden
overleven. Maar het is anders gelopen,"
zei hij. „Het beest dat in de rui was,
heeft misschien nog geen mooie glanzen
de vacht maar zijn tanden zijn in orde.'
Drs. Den Uyl meende dat het kabinet-
De Jong, dat hij typeerde als het regime
van de kleine vemieuwinkjes en het grote
onvermogen, het niet lang meer zal ma
ken. Hij sprak van een interimkabinet
dat geboren is uit onmacht en dat kunst
matig in het leven wordt gehouden. „Het
is klaar voor onderwater. Wie geeft het
commando: Biesheuvel of Geertsema. Ik
ga niet zover te zeggen: Piet laat de
luiken maar open."
Op het partijcongres van de P.v.d.A.
spreekt André van der Louw met
fractievoorzitter drsJ. den Uyl.
André van der Louw heeft dit jaar
géén rondedans gemaakt, hoewel
Nieuw Links toch een zetel er bij
kreeg in het partijbestuur.
DEN HAAG. Naar de mening van
het P.v.d.A.-Kamerlid drs. J. van Den
Doel is de positie van minister ir. W. F.
Schut (Volkshuisvesting) „onhoudbaar"
geworden, nu voorlopige cijfers hebben
aangetoond, dat het oorspronkelijk vast
gestelde woningbouwprogramma in 1969
geworden, nu voorlopige cijfers hebben
gestelde woningbouwprogramma in 1969
niet is gehaald.
Dat niet is voldaan aan dit programma
is, aldus de heer Van den Doel, „bijzon
der naar" voor de woningzoekenden en
de krotbewoners. Drs. Van den Doel heeft
bij het presidium van de Kamer het ver
zoek ingediend om minister Schut op de
kortst mogelijke termijn hierover te mo
gen interpelleren. Wanneer de Kamer dit
verzoek inwilligt hoopt hij deze inter
pellatie te mogen houden eind deze
maand of begin februari.
De voorlopige cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek over de wo
ningbouw zijn de navolgende: in aan
bouw genomen in 1969 120.775 woningen
en in 1968 127-653 woningen, in 1969 vol
tooide woningen 123.080 en in het daar
aan voorafgaande jaar 122.773. Op 1 ja
nuari jl. waren in aanbouw 145.410 wo
ningen tegen 148.880 woningen op eind-
december 1968.
DEN HAAG. Minister Veringa (On
derwijs en Wetenschappen) heeft het
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie
opdracht gegeven een rapport uit te bren
gen over de activiteiten van de heer
Weinreb tijdens de periode van de Duitse
bezetting. De minister heeft dit aan de
Tweede Kamer meegedeeld in antwoord
op schriftelijke vragen van het A.R.-Ka-
In het antwoord van de minister wordt
opgemerkt, dat het Rijksinstituut ook ver
slag moet uitbrengen over de vraag of,
met de vooral in de loop der laatste ja
ren verkregen gegevens over de organi
satie der jodenvervolging en de algemene
situatie in het bezet gebied, deze activi
teiten van de heer Weinreb in een ander
licht komen te staan dan in de uitspraken
van het Bijzonder Gerechtshof en de Bij
zondere Raad van Cassatie het geval was.
Het rapport van het Rijksinstituut, zo
deelt de minister in zijn antwoord mee,
zal worden gepubliceerd.
DEN HAAG Binnenkort zal in Ne
derland een begin worden gemaakt met
een experiment dat de vroegtijdige op
sporing van baarmoederkanker in de
ZAANDAM. Een aantal aangeslote
nen op het telefoonnet in de Zaanstreek
is door de PTT afgesloten omdat zij hun
telefoonrekening niet op tijd hebben be
taald. Betrokkenen wisten daar in de re
gel zelf niets van. Zii hadden een spaar
bank in Zaandam opdracht tot betaling
gegeven maar bij deze spaarbank zijn
moeilijkheden met een computer ontstaan
ten gevolge waarvan betaling is uitge
bleven.
De PTT zegt daarvoor wel begrip te
hebben maar zich toch aan de regels te
zullen houden. De PTT is daarentegen
wel bereid zo soepel mogelijk op te tre
den bij het herstel van de aansluitingen.
De desbetreffende bank heeft inmiddels
gezegd garant te staan voor de kosten
van het opnieuw aansluiten. Om hoeveel
aansluitingen het gaat is niet precies be
kend want die gegevens zitten opgesloten
in de computer van de PTT. Naar schat
ting zijn het er ongeveer 200.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. Aan boord van de
„Mover" in Rotterdam, zijn gisteren vijf
havenarbeiders onwel geworden. Zij wa
ren vaten met giftige dampen aan het
lossen waarvan er een vermoedelijk was
lek geraakt.
De mannen zijn voor onderzoek naar
het Dijkzigtziekenhuis gebracht, waarna
zij na behandeling naar hun werk terug
keerden. Er werd geen letsel geconsta
teerd.
De fractievoorzitter van de K.V.P.
de heer Schmelzer, zou om verschil
lende redenen een zeer geschikte op
volger van de heer De Block zijn. Hij
heeft capaciteiten die het kabinet ge
bruiken kan en zijn verdwijning als
fractievoorzitter zou hebben bijgedra
gen tot een nieuw gezicht van de
K.V.P
Zoals gezegd staat Verolme deze op
lossing in de weg. Naar verluid zou
het bedrijf zulk een diep insnijdende
sanering of omvorming eisen, dat iede
re bemoeienis van de heer Schmelzer
die op dit moment nog steeds ad
viseur van het bedrijf is hem in de
beleidssfeer op Economische Zaken
voor onoverkomelijke moeilijkheden
zou plaatsen. Zo wreekt zich dan op
ongelukkige manier de binding tussen
parlementaire en particuliere bezighe
den. De heer Schmelzer heeft dat nooit
zo aangevoeld. Misschien denken hij
en zijn fractie daar nu iets anders
over.
ALGEMEEN DAGBLAD over de
nieuwkomer:
De naam van mr. Nelissen staat bo
vendien onder twee bekende moties.
Hoewel een minister nooit zijn vroe
gere daden als Kamerlid kunnen wor
den aangewreven, zal hij toch moeilijk
uitkunnen onder een wetsontwerp Vz>rlnrz>vi
voor controle op fusies.
Rijn-Schelde. Hei blad merkt hierover
op:
Zij kan daarbij evenwel alleen maar
rekenen op een gunstige reactie van
het bedrijfsleven, als dit de wapens in
handen krijgt om op een redelijke ma
nier overeind te blijven tegenover de
concurrentieverva Isende omstandighe
den in het buitenland.
Kort en goed komt het dan hierop
neer: de regering moet terstond een
beter dan tot nu toe geldend subsidie
systeem in het vooruitzicht stellen.
pen om het zijn bestaansbasis te doen
behouden. Dit nog afgezien van de
ettelijke miljoenen die gemoeid zou
den zijn met eer verhoging van de
rentesubsidies voor de scheepsbouw in
het algemeen, waarvoor in het rapport-
Biesheuvel-Langman schijnt te zijn
gepleit
Minister Witteveen van Financiën
zal met dit alles niet erg gelukkig
zijn. Van steeds meer kanten wordt
een beroep op de schatkist gedaan en
het wordt zo langzamerhand een ware
heksentoer door de bomen het bos van
de prioriteiten nog te blijven zien. Wat
weegt bijvoorbeeld zwaarder: de over
levingskansen van Verolme of die van
Amsterdam?
In het laatste voorjaar nam de Twee
de Kamer, tegen de zin in van minister
Witteveen (financiën) een motie-Ne-
lissen aan voor fiscale tegemoetkomin
gen aan industrieën in gebieden met
blijvende werkloosheid. Mr. Witteveen
heeft deze motie dan ook naast zich
neergelegd.
Tegen de achtergrond van deze mo
ties is de benoeming van de nieuwe
minister, zeker voor de oppositie, bij
zonder interessant.
Om te voorkomen dat de eeuwige
Verolme, althans de werf, tot stof zal
wederkeren, stuurt de regering aan op
een samenwerking van het bedrijf met
Ondanks de geruststellende medede
lingen van de heer Verolme over de
toestand van zijc bedrijf staat het nu
wel vast dat het kapitaal dat de rege
ring-De Jong in het reuzenconcern
pompte als verloren kan worden be
schouwd, zo merkt HET VRIJE VOLK
op. Hachelijk vindt ook HET PAROOL
de situatie:
Intussen staat wel vast, dat er voor
de sanering van het Verolme-bedrijf
nog aanzienlijke bedragen nodig zou
den zijn. Boven op de f 130 miljoen,
die de overheid er bij wijze van kre
dietgaranties tot dusver voor opzij
heeft gelegdzou zij er nog eens
f 100 a f 200 miljoen in moeten pom-
De rJeuwe man op Economische Za
ken krijgt uiteraard ook met Verolme
te maken. De problemen die mr. Ne
lissen wachten zijn ontzagwekkend.
En dat in een financiële situatie, die
minister Witteveen weinig aanleiding
tot scheutigheid geeft, zo schrijft
TROUW.
Over de bestuurskwaliteiten van mr.
Nelissen valt nog weinig te vertellen.
Hij is jong en ambitieus en lijkt niet
bang te zijn uitgevallen. Als Kamer
lid heeft hij de laatste jaren wel han
digheid, maar weinig oorspronkelijk
heid getoond, al kan dat liggen aan
het feit, dat de creativiteit van een
regeringsgezinde woordvoerder nu
eenmaal niet veei kans op ontplooiing
heeft zeker niet als hij zoals Ne
lissen maar al te vaak overkwam
te maken heeft met een minister die
in bescherming moet worden geno
men. De heer Nelissen wordt zonder
voorbereiding in hqt bestuurlijke vlak,
zij het wel met püvlementaire erva
ring, op de ministersstoel geplaatst en
moet het in een venibele toestand zien
te kla-er..
Maar ja, mr. Nelissen vindt ander
half jaar te kort om te falen.
huisartsenpraktijk op grotere schaal be
oogt. De staatssecretaris voor Sociale Za
ken en Volksgezondheid, dr. R. J. H.
Kruisinga, die voor deze experimentele
periode van drie jaar een 100 percent-
rjjksbjjdrage heeft toegezegd, beoogt
hiermee te onderzoeken of de opsporing
en de behandeling van kwaadaardige
nieuwvormingen in de vrouwelijke ge
slachtsorganen (onder andere baarmoe
derkanker) volgens moderne methouden
bespoedigd en op grotere schaal toege
past kan worden
Aan het experiment zullen naar schat
ting 60 huisartsen meewerken. Het is op
gezet in samenwerking met het Centraal
Laboratorium voor Baarmoederkankeron
derzoek van de rijksuniversiteit in
Utrecht, het Instituut voor Huisartsenge-
neeskunde in Utrecht, het Rijksinstiuut
voor de Volksgezondheid en het Staats
toezicht op de Volksgezondheid.
Voorlopig zullen de betrokken huis
artsen het gynaecologisch onderzoek in
passen in hun routinewerk. Het is de be
doeling dat daarna zal worden nagegaan
welke groepen vrouwen in de eerste
plaats voor deze voorziening in aanmer
king moeten komen.
Dr. Kruisinga meent dat in de experi
mentele periode vooral aandacht moet
worden besteed aan epidemiologische as
pecten van het voorkomen van deze
ziekte.
..Ajv Lvwatxi*.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM Zondagavond wordt
in de Engelse Hervormde Kerk op het
Begijnhof aan het Spui in Amsterdam
een kerkdienst gehouden met Biafra als
onderwerp. Namens de gezamenlijke ker
ken zal door een vijftiental predikanten
en r.k. geestelijken, onder wie de bisschop
van Haarlem, mgr. Zwartkruis, kolonel
Boshart van het Leger des Heils en ds.
Toornvliet radio-predikant uit Bloemen-
daal, gezocht worden naar een antwoord
op de vraag: hoe het mogelijk is dat het
ene volk het andere uitmoordt door mid
del van verhongering. De dienst vangt
aan op 7 uur. De bedoeling is, dat het
een „loop-in-dienst" wordt. Medewerking
verlenen onder meer de Shepherds, Rob
van Dijk met zjjn zanggroep en het kerk
koor uit Watergraafsmeer.
DEN HAAG. In de Staatscourant is
een besluit van de minister van Econo
mische Zaken gepubliceerd waarbij de
taak van de staatssecretaris van Econo
mische Zaken wordt uitgebreid.
De staatssecretaris was tot nu toe meer
in het bijzonder belast met aangelegen
heden betreffende het midden- en klein
bedrijf, het toerisme de industriële eigen
dom, de ordeningsvraagstukken, voorzo
ver niet betrekking hebbende op prijs-
en consumentenaangelegenheden, alsme
de het accountants- en het ijkwezen.
Aan deze taak heeft de minister thans
toegevoegd aangelegenheden betreffende
de regionale industrialisatie, de econo
mische voorlichting en exportbevordering
en de bilaterale relaties van Nederland
met het buitenland Onder deze taak van
de staatssecretaris vallen niet de Bene
lux- en EEG-handelsakkoorden met het
buitenland Deze materie vormt een on
derdeel van de Benelux- en EEG-poli-
tiek, die onder de verantwoordelijkheid
van de minister zelf blijft vallen.
ADVERTENTIE
neus, keel en borst van vastzittend: slijm
