Veel primeurs op tentoonstelling
van bedrijfsautomobielen
RAI groeide door tegen
de verdrukking in
Feiten en data
Ook autobussen
op Amsterdamse
expositie
Technische ontwikkelingen
op komst bij vrachtwagens
nmuisAinrs
VAN ucn«a®
imam
NIEUWSTE TROEF VAN DATSUN
iMNsnn
mm
a
f
ONDANKS MINDER GOEDE
GANG VAN ZAKEN:
EXPERIMENTEN MET GASTURBINES
m
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1970
Groei ondanks tegendruk
Hoewel in lengte en breedte^deltas va» de
Smit meent dat de overneia weinig oe- I huidige vrachtwagen niet zo heel veel I met dg tien of
SSrtMSM SBSSSr gebied, de vering ende pretje »- -g
SSXlXSïm rrSmjiW in d, E™.n„e a.finiil.ve dry™, «dj^regeto.Ug dubbeldek-
AMSTERDAM
(Van onze medewerker voor
automobilisme)
Negentig percent van al onze voe-
dingsprodukten wordt per vrachtauto
vervoerd. Het wegtransport neemt in
ons land zeventig percent van het to
tale aanbod aan goederenvervoer voor
z(jn rekening. In 1968 steeg het aan
deel van de bedrijfsauto in de ver-
voersprestatie tot 52 percent. Dit zijn
slechts enkele cijfers, maar ruim vol
doende om aan te geven hoe belang
rijk de plaats van de bedrijfsauto in
het vervoer is geworden.
Van 5 tot en met 15 februari kunt
u zich daarvan overtuigen op de 59-
ste RAI-tentoonstelling in Amster
dam; die dit jaar geheel aan de be
drijfswagen wordt gewijd. Daarmee
is deze tentoonstelling uitgegroeid tot
de grootste in zijn soort van Europa
De 228 exposanten die nu de
Amstelhal voor het eerst bij een ten
toonstelling wordt betrokken kun
nen beschikken over een expositie
ruimte van vijftigduizend vierkante
meter, introduceren het volgende
nieuws:
- een nieuwe serie Bedford bestelauto s,
- een gesloten bestelwagen van Volvo,
-drie lichte vrachtauto's van Datsun,
- drie typen zware vrachtauto's van Mat
- een Neoplan dubbeldeks autobus, die
- als toerwagen door een Rijswijkse firma
werd gekocht.
- de kantelcabine van Daf en een auto
bus met nieuwe (11,6 liter) motor
van eigen fabrikaat.
Voorts zijn er nog primeurs op het ge
bied van de bijzondere voertuigen (er
staat bijvoorbeeld op deze Rai een Ita
liaanse oplegger voor het vervoer van
spoorwegwagons over de weg), terwijl in
deze sector onderdelen de aanwezigheid
van een speciale air-conditioning en een
nieuw veersysteem voor autobussen op
valt.
Stond de vorige Rai-tentoonstelling
voor bedrijfswagens (1968) nog in het
teken van het pessimisme m verband
met de aangekondigde beperkende maat
regelen van de Duitser Leber .thans
zou men deze expositie kunnen kenschet
sen als een opgeluchte demonstratie, hoe
ondanks de moeilijkheden de groei in de
sector van het wegtransport kon worden
gehandhaafd.
Rai-voorzitter W. Smit gebruikt hier de
uitdrukking voor: „groei tegen de ver
drukking in." Het vergunningsstelsel van
minister Leber, waardoor het grensover
schrijdend vervoer via Duitsland aan
banden werd gelegd, heeft de Nederlan
ders er niet van kunnen weerhouden vol
op gebruik te blijven maken van de
Duitse wegen. Daarnaast steeg ook het
wegvervoer naar andere landen. Sinds
1980 is dit vervoer gemeten naar het
vervoerd gewiekt dan ook verdrievou-
Over de situatie in Nederland is de Rai
overigens niet zo erg te spreken. De heer
Smit meent dat de overheid weinig be-
monisatie in de keuringsvoorschriften.
In Nederland zijn de eisen strenger dan
elders. Dit betekent onder meer dat er
in een Nederlandse bus minder zitplaat
sen mogen zijn, dan in een autobus van
een buitenlands merk.
Dit is mede ook de reden dat de dub
beldeks bus, die in het buitenland meer
en meer wordt gezien, op de vaderlandse
wegen nog een onbekend verschijnsel is.
De strengheid van de keuringsvoor
schriften is volgens de Rai van verstrek
kende invloed op de concurrentiepositie
binnen de Euromarkt van de Nederland
se ondernemers in het touringcarbedrijf.
Niettemin kunt u op deze Rai-tentoon-
stelling onder meer ook een dubbeldeks
bus bewonderen.
De 59ste Rai-tentoonstelling, die het
motto „Van licht bestel tot zwaar
transport meekreegwordt van 5 tot
en met 15 februari 1970 gehouden in\
het Amsterdamse Rai-gebouw. De ten
toonstelling is dagelijks geopend van I
10 tot 17 uur en van 19 tot 22 uur.
Zaterdag en zondag van 10 tot 17 uur.
Toegangsprijs f 3,50.
Aan 140 NS stations zullen gecom
bineerde trein-toegangsbiljetten ver-1
krijgbaar zijn, die recht geven op een
retour tweede klas naar Amsterdam, I
onbeperkt gebruik van het openbaar
vervoer in Amsterdam, (op de dag
van het bezoek) en toegang tot de ten
toonstelling.
De stichting VAM organiseert gedu
rende deze expositie een prijsvraag
voor jonge auto-enthousiasten. Op
het terrein vóór de Rai zullen demon
stratiewagens worden opgesteld.
De F 218 kantelcabine van Daf: meer
comfort, zowel voor de chauffeur als
de monteur.
De Neoplan dubbeldeks-autobus, zo
als deze op de RAI staat geëxposeerd.
Nieuw voor de RAI, niet nieuw voor
ons land, want Belgen en Duitsers
rijden hier reeds met deze bussen
rond.
In de sector van de autobussen en het
openbaar vervoer gaat het de laatste ja
ren niet zo goed. Aanhoudende daling van
het aantal reizigers (hoewel in de grote
steden en zekere stabilisatie breikt werd)
kostenstijgingen in verband met gestegen
lonen en sociale lasten, maken het erg
moeilijk voor het openbare vervoer om
Veiligheid en comfort hebben alles te
maken met de verbetering van het dienst
betoon dat de autobusondernemingen voor
ogen staat. In de laatste jaren is hier veel
aan gedaan. Toepassing van stuurbekrach
tiging en een half- of volledige automa
tische transmissie vond meer en peer in
gang, terwijl vooral bij de stadsbussen,
moeilijk voor het openbare vervoer om gang, leiwiji vu«£ voorwaarde
hun vloot van autobussen aan het rijden uchvenng
.1 III5 O' IA.
werd. Nu kan verbetering van het com
fort ook verkregen worden via een mo
dern uitgevoerd, conventioneel veersys
teem. Het voordeel van luchtvering blijft
echter dat onafhankelijk van de belading
van het voertuig een constante instaphoog-
te wordt verkegen. Tenslotte heeft thans
de hydro-pneumatische vering voor bussen
veel belangstelling van de constructeurs.
Vooral bij toerwagens vindt men een
Toch „ecmt ook dit ij» weer het ,,n-1 -«^*5
tal geëxposeerde autobussen een grote Maareen aanziemlj de inbouw
plaats in op de Rai. Men wil daarmee als wo ramen. Een voorziening die
11 Uil ïiuu»
te houden. Deze moeilijke situatie, waar
door vele ondernemers een afwachtende
houding aannemen, deed tevens het aan
tal jaarlijks verkochte autobussen afne
men. Normaal dienen er per jaar zo'n
zeshonderd a zevenhonderd nieuwe auto
bussen in bedrijf te worden genomen. Dit
toch al niet zo hoge aantal wordt de laat
ste jaren nauwelijks meer gehaald.
Toch neemt ook dit jaar weer het aan-
IJidats in
het ware de kwaliteit van het openbaar
vervoer onderstrepen en nog eens duide
lijk het algemeen belang van dit soort
vervoer onder de aandacht brengen. Cij
fers tonen aan dat het openbaar vervoer
uidelijk een maatschappelijke functie
vervult.
In 1968 lieten in totaal 578 miljoen reizi
gers zich per lokale tram of bus ver
voeren. Het interlokale streekvervoer
boekte in dit jaar 318 miljoen reizigers.
worui trVJil LCI V -OO J
van dubbele ramen. Een voorziening die
in het buitenland populair is.
Tenslotte nog een probleempje voor
onze autobusondernemingen. Vooral van
Duitse zijde neemt de concurrentie op het
gebied van de complete autobussen en car
rosserieën toe. Nederlandse ondernemers
hebben wel belangstelling voor deze bus-
sen waartoe de vooral in het buiten
land populaire dubbeldeks bussen beho-
- ren maar de bestaande afwijkingen in
Opgeteld geeft dit een som van 89b mil- keuringsvoorschriften staan een goede
joen reizigers; ruim 71 maal de bevolking samenwerking ;n de weg. Ook de Neder-
van ons land. landse fabrikanten van autobussen wor-
Dit houdt in dat in 1968 iedere Neder- door deze keuringseisen belemmerd
lander gemiddeld 71 maal van de bus of exportmogelijkheden. De autobus-
de tram gebruik maakte. De betekenis n fabricaat die in ons land
van dit bus- en tramvei;voer wordt nog I
duidelijker als men zich realiseert dat de
spoorwegen in 1968 in het binnenlands
vervoer 180 miljoen reizigers boekte.
Er is echter een verschuiving van het
openbare vervoer naar het particuliere
vervoer gaande. Om dit tegen te gaan
sen v„ii -
worden gebruikt dienen volgens keu
ringseis minder zitplaatsen te hebben
dan de bussen uit het buitenland. Deze
eis wordt gesteld met het oog op de vei
ligheid.
Dubbeldeks autobussen die in het bui-
vervoer gaanae. um au tegen ie gaan uuuutnucno
dwingen de vervoerondernemingen zich tenland aan populariteit winnen, mogen
t _z.^ionof^ptnfin PTl I kior elo^Vltc! WOT'dfin EfebrUlKt alS 3311 QeZ8
grip voor de positie van het wegvervoer verschilt met de bedrijfswagen uit twaalf versnellingen van de zware voer
loon^terwijl de spoorwegen daarentegen düger is er op motor- tuigen. Zeker in een stad, is het ook geen
van de waterwegen. remming wel iets gewijzigd. Een demonstreren dagelijks de goe-
Na de terugganginl967 1eeMe ee nieUwe ontwikkeling staat al weer K acceleratie die door het gebruik van
jaar daarop de bed^aufcmu^ „am voor de deur. Men tracht reeds vele een aut0matische bak mogelijk werd Op
met twintig ^^cen" toe, die van de be- Lren de vertrouwde i te deze
SST&S? SS wïd» ÏT W.5W ^Itegnatisch, uitgerust.
vrachtwagens en trekauto's
- r i n ann vervangen door de gasturmne. ruiu f c"ati che transmissie zijn uitgerust,
ifir er,rSS "JSh 0a,;geïOn<iig„dWeJenr JtafS Tun,«.fear»,»™ voor oplegger.
terwijl 29.500 bestelauto's werden afge- turbine te kunnen le werd reeds enige tijd geleden m ons land
l l r...g...eroiinnn/i voonitant aldus hot in 1970 al zover komt, blij 11 del- nrf>dllkt:
zet Geen onbevredigend resuitaai, aiuus nex in iao cu j-- m proaw 6v.---- - -
de heer Smit, die dit jaar gematigd op- vraag. Niet alleen Ford experimen-1 de koel- en geïsoleerde opleggers wordt
timistisch tegemoet ziet. teert overigens met deze nieuwe deze constructievorm toegepast.
krachtbron. Ook G.M. heeft een I Qp gedied van de cabinebouw wordt
Iproefwagen lopen, terwijl Mercedes steeds meer aandacht besteed aan het
Minder gelukkig b men in kringen van en M.A.N. een gemeenschappelijke
het beroepsvervoer over de ontwikkelmg fabnek hebben ingericht voor d Qok steedg veiliger gemaakt. Zo
in de sector van de autobussen. Het ge- produktie van deze turbine. Een gas- overweegt men thans 0m het door-
\T£L hoogten en bij hoge
peraturen het vermogen van de tur- I worden. Een gunstiger
bine afneemt. I stroomlijnvorm is tot nu toe onmogelijk
omdat bij het vervoer van een veertig
Het gebruik van een gasturbine voor vQet contajner, de cabine zo kort moge
wegvoertuigen houdt de gemoederen van j met zjjn om binnen de wettelijk
de technici reeds lang bezig. Maar in de voorgeschreven vijf meter te blijven,
beginperiode van de ontwikkeling ontbra- I
ken de materialen die weerstand konden f0]rnl.:ylp
bieden aan hoge temperaturen. Nu is Ae\h.Cmt6lCC!Dine
turbine reeds lang gemeengoed geworden
Detail; in de voorruit zit ter hoogte
van de chauffeur een gedeelte dat helder
blijft als de ruit eventueel versplinterd.
Het klimaat in de cabine kan zorgvuldig
worden geregeld. U kunt deze cabine zien
op de Rai-tentoonstelling.
Mercedes-Benz introduceerde reeds
eerder een kantelcabine. Een andere op
lossing is echter nog steeds de dieselmo
tor onder de vloer, of hangend onder het
chassis achter de cabine. Het geruis in
de cabine vermindert daarmee aanzien
lijk.
Hoe het ook zij, de kantelcabine bete
kent een stevige stap vooruit. Als in de
nabije toekomst nu ook nog de gasturbi
ne wordt geïntroduceerd en de zware be
drijfswagens kunnen worden uitgerust met
luchtvering, automatische bak, schijfrem-
UWlllgCll
I tot een verbetering van dienstbetoon, en
tot een verhoging van de efficiency.
Dit geldt ook voor de ontwikkeling van
I de autobus. De laatste jaren streeft de
fabrrikant van autobussen naar een ver
hoging van de efficiency, verlenging van
de levensduur, verlaging van aanschaf
leiUcUlhl aan
hier slechts worden gebruikt als aan deze
keuringseis is voldaan. Dat wil zeggen,
dat deze bussen dan te weinig zitplaat
sen overhouden om een rendabele exploi
tatie mogelijk te maken. Ditzelfde voor
schrift heeft bijvoorbeeld al tot resultaat
gehad dat Amerikaanse reisbureaus met
kim eamon-
clusie dat de kwaliteit van dit vervoer
meer aandacht moet krijgen.
Dit mag dan zo zijn, de markt /an
autobussen is er in het afgelopen jaar
niet beter op geworden. In de jaren zes
tig bewoog men zich rond een verkoop
cijfer van gemiddeld zeshonderd stuks.
In het afgelopen jaar daalde de verkoop
tot 480 stuks en voor 1970 ziet de heer
Smit geen aanwijzingen voor enige ver
betering.
Een belangrijk probleem dat hierbij
€en rol speelt is het ontbreken van har-
de levensduur, verlaging van genaa uai nu™™— ------
fings- en onderhoudskosten en een verbe- een groot passagiersaanbod hun samen
mot Nederlandse ondernemingen
tering van het comfort.
Op deze Rai-tentoonstelling zijn een
paar voorbeelden van dit streven aanwe
zig. Een primeur voor de tentoonstelling
is de eerste, eigen horizontale motor van
Daf, waarvan reeds enkele exemplaren
als test werden ingebouwd in een bus.
Voorts ontwikkelde Acondi in Nederland
een aandrijving voor de airconditioning
installatie, door middel van een Daf-Vario-
matic. Hierdoor wordt bereikt dat bij
sterk uiteenlopende toerentallen van de
CCll KIWI'
werking met Nederlandse ondernemingen
verbraken. Onder meer over dit punt
heeft de SOA (Samenwerkende Orgam-
satie's op Autobusgebied) zich met een
nota tot de ministers van Economische
Zaken en Verkeer en Waterstaat gewend.
De SOA spreekt hierin haar verontrusting
uit over deze discriminatie en de hieruit
voortvloeiende economische gevolgen.
Dit alles heeft de exposanten overigens
niet weerhouden om op deze Rai een dub
beldeksbus van Neoplan neer te zetten,
die door een tourbedrijf in Rijswijk werd
luchtvering; automatische bak, schijfrem- I hoofdmotor, de cn°™P"^rheva"{^ I ^ngTkocht "du" irSe*''eerste''Nederlandse
voersmarkt, blijft voorlopig de vraag. kleur is gebracht. I kers in ons
in de vliegtuigbouw. Voor gebruik op de
weg gelden echter verschillende eisen.
Chrysler heeft een proef met turbines in
personenwagens moeten opgeven. In
Amerika bleek dat een turbine slechts
economisch verantwoord is bij vermogens
van ongeveer 300 pk en meer. Daarbij
Een fabriek als Daf heeft van de nood
echter een deugd gemaakt en een nieuwe
kantelcabine ontworpen, die onder de co
denaam F218 wordt gebouwd op de
nieuwe bedrijfwagenserie van deze fa
briek. De cabine, die zeer comfortabel
is uitgevoerd (onder meer met een derde
komt0ndgaetVder gas Jbine meer 'brandstof zitplaats) kan in haar geheelI naar voren
ivuiiiL s_ tam I .nhommrun Dp mntnr knmt dan bloot en
KAUllb uau Buul'"
verbruikt dan de dieselmotor. Dit nadeel
weegt in Europa zwaarder omdat hier be-
I lasting op brandstof wordt geheven.
I De voordelen van een turbine blijven
echter bestaan. Naast een lager gewicht,
is de soepelheid en de geruisloosheid van
deze krachtbron veel groter dan bij een
diesel. Daarbij komt nog het feit, dat
het afremmen op hellingen bij een tur-
I bine geschiedt door een eenvoudig om-
I draaien van de schoepen op het turbine-
1 wiel.
Evenals bij de personenwagens, neemt
ook bij de vrachtwagen de tendens om
automatische transmissies te gaan gebrui
ken, toe. Volvo introduceerde op zijn wa-
I gens een hydraulische koppelomvormer, die
I weliswaar het aantal versnellingen ver-
i dubbelt maar juist daardoor een juiste
scharnieren. De motor komt dan bloot en
is overal toegankelijk voor monteurshan
den.
Uit Japan (Datsun) komt een serie
nieuwe vrachtwagens, waaronder
de Clipper 2 tons truck. Vooral
bedrijven met bestelwerk in de
stad zullen voor deze nieuweling
belangstelling kunnen tonen. De
wagen heeft een drie-zits front-
stuurcabine en een draaicirkel van
ongeveer 10 meter. De vracht
wagen heeft een vier cilinder ben
zinemotor met een inhoud van
1983 cc en een vermogen van 99 pk.
Voor het eerst toont Datsun deze
wagen in ons land, samen met nog
twee andere nieuwe vrachtwagens.
