Zelfde reis; twee prijzen
DE ZAANSE SCHANS: voer voor fotografen.
ENKHUIZEN: een hippe vogel in de tuin van het Zuiderzeemuseum.
NOORD-HOLLAND is hip.
Tot op Marken toe al zal men
daar de modeterm „unisex"
nauwelijks in de mond
nemen. Maar nog altijd gaan
de jongetjes en de meisjes op
Marken tot hun vijfde jaar
precies hetzelfde gekleed. Die
cameraman van een Duits
televisiestation, op reportage
langs de IJsselmeerkust, wil
de het niet geloven. „Is dat
geen aardige shot, die jon
getjes daar?" wees zijn
Nederlandse gids. De met
apparatuur omhangen filmer
staarde met open mond naar
vijf Marker kinderen, die een
half honderd meter verder op
de dijk kwamen aankuieren.
„Jongetjes" riep hij. „Jon
getjes, zei u? Ha! Maak dat
een ander wijs, man. Meisjes
zal u bedoelen".
SPARTELMEER in De Kennemerduinen: gezellig maar nooit overvol.
OVER EEN PAAR WEKEN is het lente. Je ruikt het
soms al dat zij in aantocht is, en na zo'n lange barre
winter als deze doet dat in ons de reis- en treklust
ontwaken. En dus trekken wij er het eerste zachte week
einde met het hele gezin op uit om maar vast een voor
proefje te nemen op de komende zomergeneugten. Alle
maal in het autootje en wegwezen! Naar de Veluwe, de
vennen van Oisterwijk, de Friese meren als het maar
lekker „ver" van huis is.
Jawel, zo zijn we. Maar vlak naast de deur, in Kop (of
staart) van Noord-Holland, is nog zoveel te genieten; méér
dan u dacht. Vrijwel niemand kent zijn eigen gewest van
haver tot gort; het ligt gewoon te dichtbij, teveel „voor
de hand". Kent u bijvoorbeeld de prachtige ANWB-route
„Noordhollands Noorden", kris kras door polders, bossen
en watergebieden (zoals het onvolprezen Amstelmeer bij
Den Helder), de bossen rond Bergen en Schoorl, de
scheefgezakte oude dorpjes als Graft en De Rijp? En hoe
lang wilde u al naar het Zuiderzeemuseum, zonder dat
het er ooit van gekomen is? Nou dan.
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1970
Noord-Holland
is boeiender
dan u dacht
augustus, van 10 tot 17 (zonda
gen van 14-17 uur). In juli en
augustus kan men er op ieder
uur tijdens de bezoekperioden
een ambitieus klank- en beeld-
spel meemaken, 's winters ">ok
maar dan alleen op zondagen
(VW Medemblik: Breedstraat 6.
tel. 02274-1376).
ENKHUIZEN is één brok
levende historie.
Verrukkelijke stad om rond te
dolen van Zuider- naar Wester-
kerk en van de oude stadspoort
Drommedaris naar de Waag, een
wandeling door zestiende en
ventiende eeuw die in het onvol
prezen Zuiderzeemuseum de best
denkbare bekroning vindt. Het
museum is open van 15 maart tot
1 november van 10-17 uur, op
zondagen van 12-17 uur. Volwas
senen drie kwartjes, kinderen tol
18 jaar één kwartje. (VW Enk
huizen: Waaggebouw. Kaas
markt. tel i)2280-3164)
HOORN, stad van J. P. Coen,
met prachtige oude koopmans
huizen, pakhuizen, Waag en Oos
terpoort waar bovenin nog wordt
gewoond Er is een goed West-
fries museum, en iedere woens
dag van half juni tot eind augus
tus brengt een „oudholland'e
markt" met ambachtslieden en
marketensters een vleug neo-
zeventiende-eeuwse sfeer die de
stad eigenlijk helemaal niet no
dig heeft. Maar aardig is het wel.
(VVV Hoorn: Waag. tel. 02290
5063)
En verder
DENKEN aan Noord-Holland
is ook denken aan:
Monnikendam, met zijn te-
geimuseum op de zolder van ie
Waegh, met beroemd carillon,
speeldozen er muziekinstrumen
ten, natuurbad en jachthaven.
Het voormalige eiland Wieringen
waar een museumboerderij in
wording is tussen Den Oever en
Oosterland: het bewonende kun
stenaarsechtpaar schenkt u een
kopje koffie
Het oude trammetje, dat de
Stichting Tram ook de komende
zomer (wind weder en concessie
dienende) van Hoorn naar Wog-
num en als t even kan naar Me
demblik wi' laten stomen
De gang van drie polders-
droogmalende molens in de
Schermer tussen Stompetoren en
Schermerhom.
De historie van de dorpen
Graft en D» Rijp (geboorteplaats
van Leeghwater), beide met ten
mooi -aadhuis. dat vraagt om
een foto oj dia.
WIE DE FOLDERS van de reisbureaus vergelijkt, komt tot
de ontdekking, dat een verzorgde reis naar een bepaald hotel
in het buitenland bij bureau A soms duurder is dan bij B of C,
terwijl overigens alles (reisduur, verzorging en tijd van het
jaar) gelijk is.
IS BUREAU A daarom een „afzetter"? Dat hoeft niet. De
oorzaak van het prijsverschil ligt veeleer in het feit dat A voor
zichtiger „inkoopt". Het sluit bijvoorbeeld geen jaarcontract af
voor afneming van een bepaald aantal hotelbeddencharter
plaatsen in vliegtuigen en dergelijke, en kan daardoor minder
kortingen bedingen dan de reisbureaus die dat wel doen en
dat vindt de klant uiteraard in zijn reissom terug. Overigens ts
dat prijsverschil (bij de populaire reizen) veelal niet meer dan
enkele tientjes: gevolg van de moordende concurrentie in het
„reisvak". Belangrijker (maar alleen ter plaatse blijkend) zijn
eventuele verschillen in extra-service zoals: voorlichting voor
af, bagagetransport op station of luchthaven en dergelijke.
Zijn kaakspieren hadden di
rect iets krampachtigs, want het
was een Duitser van de gelijk
hebberige soort. „Meisjes!" stel
de hij nog eens krachtig vast.
En op dat moment maakten twee
van de kleuters zich los uit het
groepje, tilden een rokje op en
bevochtigden achteloos, doch
met een uitgesproken jongens
techniek, het groene dijktalud.
„Mijn camera!" riep de dikke
Rundfunkman vertwijfeld. Maar
dat werktuig zat goed in ledei
weggepakt, Een triomfantelijk
lachje rimpelde om de mond van
zijn begeleider. „U hebt zojuist
een zéér aardig shot gemist", zei
hij.
Een paar citaten over Noord-
holland. Nogal willekeurig.
„Voor veel stadskinderen is
een wuivend korenveld wat
twintig jaar geleden nog een
paard was. iets zeldzaams" (W.
van Willige directeur Haarlems
Bloei).
„Enkhuizen in zicht", praaide
de man in het kraaienest van
een repatriërende Oostinjevaar-
der vier eeuwen terug, zodra de
toren van de Sint Pancras aan
de kim verscheen. „Enkhuizen in
zicht", roept misschien morgen
uw fokkemaat, terwijl uw plat-
bomer optornt tegen de straffe
zuidwester Want wat dat be
treft is er gelukkig weinig ver
anderd' (Uit een VW-folder
over Enkhuizen.)
„Het Radboudspel, met belege
ringen maar ook met feesten, ze
ven eeuwer, samengevat in een
half uur, boeit dermate dat wei
nigen zullen merken dat er bui
ten de kring van het kasteel nog
een wereld is". (Idem, over Me
demblik.)
WAAROM VOOR een zondag
se rit of een weekeind-uitstap
steeds weer de koplampen op het
oosten of zuiden gericht? Wat is
er tegen om nu eens niet de mo
lens van de Kinderdijk voor het
smalfilmtoestel te brengen. Om
de Veluwezoom, de bochten van
de Lingedijk of de sprookjes van
de Efteling aan die tienduizend
andere uitstappers te laten
wat is er tegen noordwaarts te
zoemen? Noord-Holland, ondei
en boven het Noordzeekanaal, 's
tenslotte vlak bij En zo anders
ALLES tS ANDERS in net
noordelijke Holland. De wind
smaakt er anders, de koppen van
de mensen zijn er anders.
Overal langs de kust heeft het
volk de wijdheid van de zee in
de blik (en soms de golfslag in
de benen) Van IJmuiden tot
Den Helder. En van Den Oever
tot Durgerdam. 't Is maar een
smalle streep land, tenslotte. En
nóg, met duizend wonderen op
het water bevochten. De Volen-
dammers, de Egmonders, de
Zaankanters' getaande koppen,
nuchtere dialecten, bonkige ma
nieren, maar vergis u niet: er
onder zit een alerte en vaak
speelse geest. Noord-Holland is
hip. In de zin van bij de tijd,
eigen, trots.
Een Noordhollandse polder is
niet te vergelijken met een
Zuidhollandse: minder somber,
minder gezapig. Nergens is het
licht zo „fraai als boven de
IJpolders fals Mobil er inmid
dels niets aan heeft gedaan),
waar je zeeschepen als in een
museumpanorama ziet voort-
schuiven boven het gras van de
kanaaldijk Nergens heb je zo'n
majesteitelijk uitzicht over de
oude Zuiderzee als van de hoge
zeedijk tussen Enkhuizen en
Hoorn zolang de Marker
waard er nog niet is. Nergens
zijn de duinen zo breed als bij
Schoorl, is de industriestank zo
lekker dik als in Beverwijk bij
zuidwestenwind.
HIER ZIJN WAT IDEETJES
voor weekeindse ontdekkingen
of zelfs middagtrips.
Verspreid over de provincie,
maar liefst 1240 hectare waar
de flora en fauna gevarieerder
zyn dan waar ook in onze
kustgebieden.
Ook de recreant biedt het een
ongeëvenaarde scala van moge
lijkheden om te wandelen, te
spelen, te zonnebaden en te
zwemmen. Er zijn bossen en
stranden, speelterreinen en spar-
telmeertjes, plus een net van
ruiterpaden. Belangrijkst van al
les: het is er zelfs in het hoog
seizoen nimmer overvol, zoveel
ruimte biedt dit natuurreservaat
in het hart van de Randstad,
Maar het is wel taboe voor
honden. Die mogen wel mee, los
zelfs, in het vorig jaar openge
stelde Brouwerskolkpark, ten zui
den van de Zeeweg.
Andere wandelgebieden rond
Haarlem zijn de Schapenduinen,
Middenduin Leijduin in Aer-
denhout; Eiswout en Koningshof
in Overveen. VoOr rustig, wat
gespecialiseerd bezoek: Thijsse's
Hof aan de Mollaan, een kleine
maar bijzonder interessante
planten- en vogeltuin.
(De streek-VW Kennemer-
Amstelland, per adres VW
Haarlem, Stationsplein 1, tel.
023-319059 heeft een lijst van
aile wandelgebieden met bijzon
derheden)
ge taveerne, waar men een „gil-
demeester" kan proberen (sap
halve citroen, 2 theelepels sui
ker, oude jenever, sodawater) of
een „palvenier" (jonge jenever
over ijs, tik bessenjenever, ci
troenschil) Bezoek aan Beeeke-
steijn kan een mooie afronding
zijn van idem aan de sluizen van
IJmuiden en een kijkje in de
deels gerestaureerde kerk van
het oude dorp Velsen. (WV
IJmuiden: Marktplein, telefoon
02550-15611)
UITERMATE de moeite waard
wordt langzamerhand de Zaanse
Schans. Een dorp, dat nooit
heeft bestaan.
Even buiten Zaandijk aan de
Zaan en de weg naar Purmerend
heeft de Stichting Zaanse Schans
huizen en bedrijfspandjes, die
eiders werden bedreigd, zorgvul
dig herbouwd. Maar een mu
seumdorp, een „kerkhof van
houtbouw" is het geenszins: de
warmgroen geschilderde huizen
rond fraaie tuin en langs water
zijn voor het grootste deel no-
maal bewoond.
In een ervan zetelt een anti
quair,, een ander is door een
groot bedrijf als ouderwets krui
denierswinkeltje ingericht. Van
het voormalige dorpsweeshuis
van Westzaan is een restaurant
gemaakt, nu „De hoop op de
zwarte walvis" genaamd.
waarbij met opzet Amsterdam
en 't Gooi buiten beschouwing
zijn gelaten, evenals Texel, en
de al te bekende Marken-Volen-
dam-Edam toer: die vindt men
toch wel, als men wil. Noord-
Holland zit vol VW's (er ziin
er zelfs nog te veel), die op een
briefkaart of een telefoontje
graag met foldermateriaal rea
geren.
PAL NAAST DE DEUR
(Maar desondanks voor vele
Kennemers nog niet meer dan
een klank) ligt het grootse na
tionale park De Kennemerdui
nen: een stuk Puur Natuur van
AAN VELSENS oude bos
zoom ligt, glanzend en witter
dan wit na de pijnlijk nauwge
zette restauratie, het achttiende-
eeuwse buiten Beeckestijn.
Het Rijksmuseum m Amster
dam ziet het als een klein filiaal,
het heeft een aantal vertrekken
in het huis ingericht als stijlka
mers. Open 's middags tussen 2
en 5 uur (juni-oktober op week
dagen ook van 10 tot 12) voor
0,50, kindei en 0,35. Het strak
ke maar fijne park er omheen
is gratis toegankelijk. Een van
de koetshuizen aan het ingangs-
plein is veranderd in een pretti-
De Zaanse Schans, waar nog
steeds wordt bijgebouwd, telt
reeds vier molens: de mosterd
molen De Huisman die nog mos
terd produceert (u kunt een
potje in fraai Delfts blauw mee
nemen), de paltrok- (eens hout
zaagmolen De Gekroonde Poe
lenburg, de verfmolen De Kat
en de oliemolen De Zoeker,
reeds van 1676 daterend maar
op grond van het olieslagerscon
tract nog steeds in produktie.
Vrije toegang, parkeerterrein
aanwezig
Tussen i april en 26 septem
ber, iedere vrijdag: kaasmarkt
in Alkmaar.
U weet wel, met de berries en
de dragers met hun gekleurde
hoeden. Ga er niet heen, tenzij
u het niet erg vindt om naai
een parkeerterrein buiten de
stad te worden geleid, met bus
sen tot in het stadscentrum te
worden vervoerd en dan na tien
minuten gaans te ontdekken dat
een viermanshaag van Amerika
nen en Duitsers ieder gezicht op
het kazig gebeuren onmogelijk
maakt. Die buitenlanders trou
wens zien ook niets: alleen hun
camera's registreren, wat zij ia-
ter zullen zien. Alkmaar is wel
lekker druk op zo'n marktdag,
maar over de hoofden lopen is
ook niet alles. Zelf weten. dus.
WESTELIJK VAN Alkmaar is
het verrukkelijk wandelen rond
de drie Fgmonden (Aan de
Hoef. Binnen en Aan Zee), m
en om de twee Bergens en iets
zuidelijker in de Noordholland-
se waterleidingduinen nabij Cas-
tricum.
En pal voorbij Schoorl en
Groet maakt de brede duin
strook ineens plaats voor net
dijkenstelsel dat al zo lang in
alle schoolboekjes figureert en
dat nog altijd keurig aanschou
welijk onderwijs biedt: achter
elkaar de Waker, de Slaper, en
de Dromer, zeven kilometer lang
tussen Camperduin en Petten.
WEER een eind noordelijker,
bij Callantsoog, vindt men hel
550 hectare grote natuurreser
vaat Het Zwanenwater. Het
biedt een prachtige afwisseling
van duinen meren, moerassen,
dennenbossen, en flora met ver
schillende soorten wilde orchi
deeën en de vleesetende moeras-
plant zonnedauw en een rijke
schakering vogels. Het Zwanen-
water is de grootste lepelaars-
kolonie van Noord-Europa.
(Het hele jaar open, gratis
parkeren, wandelingen van één
en anderhalf uur, dagkaarten
een gulden kinderen tot 12 jaar
twee kwartjes, kinderen onder
5 jaar geen toegangsgeld).
ALS HET AAN promotor
„ome Gerrit" Pater ligt, gaat
Schagen weer een bruisende zo
mer tegemoet: van omstreeks
half juni tot en met augustus is
het daar in de kop van Noord-
Holland weer iedere donderdag
Westfriese markt.
MééR dan een markt: men kan
er dan een groot deel van de
bevolking in Westfriese kleder
dracht treffen, en de reizigers
die met de Schager Markt Ex
pres van de NS arriveren wor
den zelfs per boerenwagen van
het station gehaald. In een bonte
optocht, met de boerenkapel De
Uienhoop ook boven op een
platte kar, schommelt men dan
naar het entrum, waar op een
plateau voor de kerk een folklo
ristische dansgroep klept en
klotst, en waar vroeg in de mid
dag, na een (Westfriese) brood
maaltijd, het ongetwijfeld
boeiende gezelschapsspel „De
strijd om de man en de vrouw'
wordt gespeeld. (VW Schagen
Hoep 15. tel 02240-2926)
MEDEMBLIK, oudste West
friese stad aan de voormalige
Zuiderzee, gaat vooral prat op
zijn kasteel Radboud. Het is dan
ook bijzonder fraai
Van de dertiende eeuw (her
bouwd toen door Floris V) en
nu goed gerestaureerd. Open
voor bezichtiging in juni, juli en
