Reusachtige
bromtor
AMOCO BOORT,, WILDIN
KLEI VAN RIJSENHOUT
Hoofdstad moet
geen „vuile"
industrieën
aantrekken
9
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1970
(Van een onzer verslaggevers)
HET VLAKKE POLDERLAND
van de Haarlemmermeer wordt
ergens in de buurt van Rijsenhout
verstoord door de aanwezigheid
van een reusachtige bromtor. Een
bromtor overigens met een wat
extreem aandoende struisvogel
mentaliteit, die zijn hoofd steeds
dieper en dieper in de klei steekt
en van plan is daarmee door te
gaan tot drieduizend meter diep
te. Dichterbij gekomen blijkt de
bromtor- een gigantisch plateau,
met in het midden daarvan een
boortoren. De American Oil Com
pany, naam voor de buitenlandse
activiteiten van Standard of In
diana, en kortweg AMOCO ge
heten, verricht er een „wilde
boring". Geïnteresseerd, ieder
voor 20 percent, ziin ook de Duit
se Gelsenberg A.G. en de Steen
kolen Handelsvereniging in
Utrecht.
Comité Leefbaarheid:
AMSTERDAM Het actiecomité
Leefbaarheid Amsterdam en Noordzee-
kanaalgebied heeft er in een adres aan
de leden van de Amsterdamse gemeen
teraad op aangedrongen om, zo lang er
nog regelmatig in het Noordzeekanaal-
gebied de T.N.O. norm voor zwaveldyoxy-
de wordt overschreden, niet over te gaan
tot het aantrekken van industrie die een
verhoging van de luchtvervuiling in dit
gebied tot gevolg zal hebben.
Uit het antwoord van burgemeester
Samkalden aan enkele gemeenteraadsle
den over de vestiging van de olieraffi
naderijen Total en Euromin in genoemd
gebied blijkt volgens het actiecomité dat
de besprekingen met de gegadigden in
een vergevorderd stadium zijn.
Het comité spreekt er zijn verwonde
ring over uit dat, hoewel door de ge
meente Amsterdam nooit enige norm voor
milieubelasting door industrievestiging in
het Noordzeekanaalgebied openbaar is
gemaakt, in persberichten verklaard wordt
„dat het al of niet doorgaan van de vesti
gingsplannen onder meer afhankelijk is
van de vraag of de bedrijven kunnen
voldoen aan de door deskundigen vast te
stellen eisen in verband met de milieu
hygiëne".
Het actiecomité dringt er op aan de
functies van bovengenoemde deskundi
gen alsmede de aan gegadigden voor ves
tiging gestelde eisen openbaar te maken.
De gemeenteraad wordt verzocht over te
gaan tot een open discussiebeleid aan
gaande de wenselijkheid van vestiging
van olieraffinaderijen en tenminste de
geschatte gevolgen voor de milieuhygiëne,
opgesteld door onafhankelijke deskundi
gen, tijdig aan de inwoners van het
Noordzeekanaalgebied bekend te maken.
AMOCO IS IJVERIG in Noord-
Holland. Heeft een concessie bij Ber
gen, zeven plateaus op de Noordzee en
een boorvergunning „Hilversum".
De boring bjj Rijsenhout staat bij
AMOCO te boek als „Schiphol F'. De
reële mogelijkheid is aanwezig dat op
deze aanduiding nog een „Schiphol n"
volgt, want mocht de boring geen gun
stige resultaten opleveren, dan komt
er vrijwel zeker een nieuwe boring,
meer in de richting van Hoofddorp.
AAN DE AANLEG van het „boor
eiland" in de Haarlemmermeer is een
seismisch vooronderzoek voorafgegaan.
Uit de configuratie van de aardlagen
kon afgeleid worden dat een boring
mogelijk resultaat tot gevolg zou kun
nen hebben. „Maar", zegt AMOCO-
geoloog drs. Dirk Wiersma, „het blijft
een behoorlijk grote gok." Eén op der
tig is de kans dan ook dat er óf olie
óf gas gevonden wordt. En waar het
meeste kans op is? Wiersma: „Gas en
olie zijn welkom, maar gas wordt ver
wacht. Het is maar een kleine moge
lijkheid dat er olie gevonden wordt."
De boring bij Rijsenhout die nu al
weer even aan de gang is, zal één tot
anderhalf jaar voortduren. In conti
nudienst wel te verstaan, want het zoe
ken in de bolster van moeder aarde
wordt 's nachts onder het licht van
felle lampen voortgezet.
HET BOREN is een kostbare aan
gelegenheid. Schiphol I kost AMOCO
dan ook de lieve som van 500.000 har
de Amerikaanse dollars.
AMOCO had ook plannen voor een
boring bij Zandvoort. Provinciale Sta
ten waren daar niet erg gelukkig mee,
temeer omdat ze binnen waterwinge
bied verricht zou worden en namen
met algemene stemmen een motie aan,
waarin werd aangedrongen op een af
wijzende houding tegenover dit plan.
De oliemaatschappijen kennen de be
zwaren. Drs. Wiersma: „Het is volko
men logisch dat er reacties komen. Re
latief ontmoet je dan ook veel moei
lijkheden." De bezwaren zijn vaak af
komstig van lichamen als monumen
tenzorg of instellingen die zich met
streekplanning bezighouden.
TERUG NAAR de boring in Rijsen
hout. Waar de knisterende boorkop al
ver over de duizend meter zit. De
boer op wiens land het asfaltpla-
teau is aangelegd, legt dit geen
windeieren. Hij ontvang een zeer re
delijke pachtsom en krijgt daar bo
venop een aardige schadevergoeding.
Via de polderweg is het winnings
platform te bereiken. Voor de hoor
ders althans, de brave burger ontmoet
al na een paar stappen een bord, waar
op duidelijk aangegeven staat dat hij
werkelijk op het verkeerde pad is.
DE BORING GEBEURT op de ge
bruikelijke manier. Een enorme rote
rende boor jaagt de grond in. Bij zijn
„exploratie" geholpen door een mod-
dervloeistof, die door de buis wordt
gepompt en een veelvuldige taak heeft.
Zoals het uit het boorgat omhoog
brengen van het tot grint gemalen ge
steente en het koelen van de boorbei-
tel. De vloeistof wordt door gaatjes
in de boorbeitel gestuwd en helpt mee
kracht op het gesteente uit te oefenen
ten behoeve van het afbraakproces.
Voor de juiste samnstelling van de
vloeistof zorgt de „mud-engineer". De
vloeistof heeft als ook heel belangrijke
functie het verkrijgen van een hydrau
lische kolom, die er tegen moet wa
ken dat gas of olie ongecontroleerd
omhoog zouden komen.
OP HET WINNINGSPLATFORM
zijn vijftig mensen dag en nacht in de
weer. Voor een groot deel bestaat de
equipe uit Duitsers, doordat het boren
uitbesteed is aan een Duitse boor-
maatschappij. Verder zijn er Engelsen,
Amerikanen, Hollanders en is de „mud-
engineer" een Deen.
Een bijzonder zware taak rust op de
schouders van de „rough necks", de
ruwnekken, die het koppelen van de
tien meter lange pijpen verzorgen die
een voor een de grond ingaan. Extra
zwaar wordt die taak wanneer de
boorbeitel verwisseld moet worden en
de honderden meters pijp een voor
een de grond moeten uitkomen, afge
koppeld en later weer aangekoppeld
moeten worden. De grondmonsters
worden onderzocht door de geoloog en
zijn assistenten. In het „zenuwcen
trum" waar dit gebeurt wordt ook de
boorsnelheid geregistreerd.
DE BORING ZAL nu nog enige we
ken voortduren, wie weet met succes.
Wanneer dat 't geval is zal dat voor de
omwonenden duidelijk zijn aan het
schouwspel van die hoge vlammen, die
uit gele pijpen grillig naar de hemel
zullen bijten.
- 'W X C's s
is&ÉÉÊiiÉil!
Met de klok mee rond rechts
boven het zenuwcentrum" op
het booreiland, waar geoloog
Wiersma de monsters met as
sistent bekijkt. Daaronder de
toren van de weg af gezien. Hier
naast de grote boorbeitel en
hieronder een gewoon tafereeltje
op het eiland, zoals ook links op
de pagina. Daarboven de „rough
necks" aan het werk, met het
aankoppelen van een nieuwe pijp.
De laatste foto spreekt voor zich
zelf.
