„Fantasie en gehoorzaamheid",
nieuw boek van Dorothee Sölle
va/tervaktie'70
giro 5850 - utrecht
Dr. M. J. Arnzten, verontrust gereformeerd
theoloog, over het leven en de dood
■i
Critiek op
dr. Sölle
Legerpredikanten voor 1980
Conferentie over bedrijfsapostolaat
Conferenties
Projecten voor
vastenaktie
Beatgroep in
kathedraal
Erbij
14
Ziende gehoorzaamheid
Gelukkigste mens
Theologische commissie
rooms-katholieken en
gereformeerden
Afrika
Latijns-Amerika
Azië en Oceanië
(Van een medewerker)
VOOR MIJN KINDEREN Martin, Michaela en Caroline, die zelden
gehoorzaam zijn". Deze opdracht heeft de bekende Duitse theologe
en filosofe Dorothee Sölle geschreven in een nieuw boekje „Fantasie
en gehoorzaamheid" (toekomst en christelijke ethiek). Zij is, nadat zij
enkele jaren geleden was gescheiden, onlangs opnieuw getrouwd met een
uitgetreden rooms-katholiek priester en is bij die huwelijkssluiting on
gehoorzaam geweest aan allerlei kerkelijke reglementen, zowel van de
r.-k. kerk als van de evangelische kerk van Duitsland.
en vrij. Dorothee Sölle moet niet veel
hebben van de vaste rollen die man
en vrouw voor het lever, moeten spelen
onder het devies van opofferingsgezind
heid. Zij houdt een pleidooi voor het
geluk Wij ervaren geluk vaak als ge
stolen: hoe gelukkiger wij zijn des te
steelser onze 'reugde. De werkelijke
gelukkige is vernieuwd en vernieuwt
zelf. Geluk is fantasierijk, spontaan
en creatief.
Jezus van Nazareth is lang als voor-
Dit boekje tandelt over de christe
lijke gehoorzaamheid op een oorspron
kelijke, voor sommigen stellig inspire
rende, voor andere irriterende maai
in elk geval gedurhtenst.imvlerende
wijze. Dorothee Sölle richt zich tegen
een volgzame gehoorzaamheid, die
overal gedwee. ,ja en amen" op zegt
en kiest voor een critische, fantasie
rijke gehoorzaamheid, die „neen"
durft te zeggen. Dat is voor haar ware
christelijke gehoorzaamheid.
„Wij leven in een tijd, waarin het
geloof in Christus het meest bedreigd
wordt door liegenen die het zorgvul
dig willen bewaren", zo stelt zij uit
dagend in de eerste zinnen van dit
geschrift. Maar God is een God van de
geschiedenis, van verandering Jezus
van Nazareth staat al tweeduizend
jaar op. Hij verandert de harten van
de mensen, die in Hem geloven en
daarmee ook hun handelen Hij leeft
en handelt nu, in onze tiid en in onze
werkelijkheid Dorothee Sölle haalt de
Hitler-tijd aan als afschrikwekkend
voorbeeld van waartoe blinde gehoor
zaamheid kan leiden. Christelijke ge
hoorzaamheid moet volgens haar cri-
tisch en radikaal zijn Het christelijk
denken over de gehoorzaamheid heeft
zich in de loop der tijden vooral ge
concentreerd on de uitvoering, de tech
niek, de wijze van gehoorzamen. De
inhoud van de geho- zaamheid werd
buiten haakjes gezet Niet was iemand
al gehoorzamend deed was beslissend
maar hoe snel, hoe nauwkeurig, met
hoeveel vreugde hij gehoorzaamde.
In een dergelijke gehoorzaamheid
was geen ruimte voor zelfstandig, cri-
tisch denken. Het had de sociaal-hy
giënische functie, schuldgevoelens te
verdrijven. Gehoorzamen werd op deze
wijze doel in zichzelf en dan doet noch
het doel. noch de gebieder ertoe, zelfs
niet als die Hitier, Himmler of Eich-
mann heet.
Christelijke gehoorzaamheid is niet
een blinde, maar een ziende gehoor
zaamheid, die Gods wil pas in de si
tuatie ontdekt, een ontdekkende ge
hoorzaamheid dus. Zij werkt spontaan
men zich niet krampachtig om het hem
toegevallen stuk leven. Zijn handen
kunnen zich openen. De fantasie van
Christus is de fantasie van de hoop.
Heiligen zijn fantasten.
In de christelijke fantasie wordt het
onzichtbare ontdekt, gevonden en zicht
baar gemaakt. „God heeft zich, zo zegt
de christelijke traditie, zozeer in onze
handen gelegd, dat hij te vinden is in
het gezicht van de naaste: dat hij
te ontdekken is in de versteende or
deningen die we konden veranderen,
dat hij als produktieve oneindigheid
zichtbaar wordt in onze wereld", zo
besluit Dorothee Sölle.
Dit boekje is verschenen in de nieu
we serie „Oekumene", die de uitgeve
rij Bosch en Keuning NV Baarn uit
geeft samen met het „Oekumenisch
Aktie Centrum".
In verband met de tiende vasten-
aktie hebben kardinaal Alfrink en ir.
J. Hanraets, als voorzitter en vice-
voorzitter van de vastenaktie Neder
land, onlangs een brief aan alle pas
toors en rektoren ter inleiding van de
ze aktie voor ontwikkelingssamenwer
king gestuurd.
Uit deze brief laten wij de voor
naamste passages volgen:
„Honger stillen, mensen redden die
getroffen zijn door rampen, voorko
men dat hele volkeren van ellende om
komen zijn primaire taken van ieder
beschaafd volk en ieder christenmens.
Maar hoe triest het ook klinkt: dit al
les helpt niet om de kloof tussen arm
en rijk. ontwikkelingslanden en wel
vaartslanden te overbruggen; dit al-
In ELK, het blad van de Evange
lisch Lutherse Kerk, gaat ds. Allan in
opde figuur van Dorothee Sölle, die
na haar huwelijk met de vroegere Be-
nediktijner pater Fulbert Steffensky
meer dan ooit in Duitsland een omstre
den figuur is geworden. Hij geeft de
complete tekst van een persbericht,
waarin de mening is weergegeven van
dr. J. Beckmann. praeses van de evan
gelische kerk in het Rijnland. Deze
luidt als volgt:
1. Dr. Beckmann heeft ernstige bezwa
ren tegen de theologie van me
vrouw Sölle, die zich volgens hem
niet binnen de ruimte van de evan
gelische kerk beweegt.
2. In haar geloofsbelijdenis staat
dwaalleer in de zinnen: „Ik geloof
in Jezus Christus die gelijk had
toen hij, „een enkeling die niets kan
doen", precies zoals wij, aan de
verandering an alle toestanden
werkte, en daaraan ten gronde
ging" en „ik geloof in Jezus Chris
tus, die opstaat in on: leven, opdat
wij vrij worden van vooroordelen
en aanmatiging van angsten haat
en zijn revolutie verder voeren tot
aan zijn rijk"
Het politieke avondgebed is meer
politieke demonstratie dan eredienst.
Men mag de kerk niet voor een politie
ke wagen spannen zoals de Duitse
christenen in 1933 geprobeerd hebben.
Wij moeten wel over het politieke en
gagement van de christenen spreken,
maar niet in een kerkdienst.
3. Wie de geloofsbelijdenis van me
vrouw Sölle als zijn geloofsbelijde
nis in de kerk gebruikt, kan geen
predikant Olijven Veel van wat via
studenten op de kerk afkomt is ge
vaarlijker dan destijds de bedrei
ging door de Duitse christenen.
Wanneer wij de wereld om ons heen
in brand zien staar en zien hoe zij
meer en neer onleefbaar wordt
dan komt bij velen de wens naar
voren om „de sterke man" zoals
in de dagen van Mozes. die kon en
durfde zeggen: „Herwaarts tot mij
die de Heer toebehoort", nadat net
volk afgodendienst had bedreven
met het gouden kalf Het gebruik
van het credo van dr. Sölle is nog
verfijnder. nog geraffineerder,
daarom des te gevaarlijker. Wie
durft te stellen: te geloven in Chris
tus, die opstaat in ons leven, maakt
van Christus een afgod Wie de
jeugd voorhoudt angst te hebben
dat Christus vergeefs is gestorven,
omdat Hij in onze kerken begraven
is, gelooft niet in Hem Wie Hem
ziet als revolutionair maakt van
Hem een mens, een oproerkraaier.
Wie in de eredienst een credo ge
bruikt dat wat de inhoui' betreft af
wijkt van de algemene gelhofsbelij-
denis, stelt zichzelf en de gemeen
te buiten de kerk". Aldus dr. Beck
mann.
Dorothee Sölle
beeld gesteld van opofferingsgezind
heid, zelfverloochening en gehoor
zaamheid. Maar hij eiste allereerst
waakzaamheid. Hij verwachtte van
de mensen, dat zij de wereld zouden
gaan veranderen- Hij was zo vrij en
fantasierijk om allerlei regels te laten
vallen. Hij stond onbevangen tegenover
vrienden en vijanden. Hij predikte geen
nieuwe deugden en plichten, maar hij
veranderde de situatie van hen, die hij
ontmoette. Zijn fantasie kende geen
grenzen van naties, sociale klassen,
ontwikkeling, geslachten en religies.
„Ik beschouw Jezus van Nazareth
als de gelukkigste mens, die ooit heeft
geleefd" zo concludeert Dorothee Sölle
„Ik denk, dat we de kracht van zijn
fantasie moeten verstaan vanuit het
geluk" Van Jezus leren we: hoe ge
lukkiger iemand is des te gemakkelij-
er kan hij loslaten.. Zijn handen klem-
DRIEBERGEN. Het centraal in
terkerkelijk bureau voor het bedrijfs
leven en de stichting „Kerk en We
reld" hebben in Driebergen een con
ferentie gehouden over het bedrijfs
apostolaat. Van de vijftig deelnemers
was ongeveer de helft afkomstig uit
het protestants christelijke en rooms-
katholieke bedrijfsapostolaat en de an
dere helft uit vakbeweging, werkge-
gen van bedrijven en vormingscentra.
Het beraad had ten doel vast te
stellen welke rol het kerkelijke werk in
het bedrijfsleven kan spelen naast de
vakbeweging en de personeelsafdelin
gen. Het uitgangspunt was. dat er een
situatie is ontstaan waarin de gemid
delde inkomens een niveau hebben be
reikt, waarbij inkomensvermeerdering
niet meer het belangrijkste motief is
voor het verrichten van arbeid.
Ter conferentie kwam men tot de
conclusie dat het huidige personeelsbe
leid faalt in veel bedrijven ten
opzichte van de werknemers boven de
veertig jaar. Onvoldoende carrière
planning en het gebrek aan mogelijk
heden om na het passeren van de 40
van betrekking te veranderen zijn er
de oorzaak van dat velen in de betref
fende leeftijdsgroep geen geschikte
plaats in het arbeidsproces kunnen
vinden. Een rol daarbij speelt dat pen
sioenvoorzieningen te veel aan de be
drijven zijn gebonden. De bedrijfsapos-
tolaten zullen zich met dit vraagstuk
gaan bezighouden. Voorts zal de aan
dacht worden gericht op: meer actie
voor de invoering van het zogenoemde
sabbatsjaar, betaald verlof bij een
vormingsperiode, bestudering van het
probleem van het ziekteverzuim en een
actie voor de invoering van een des
kundig personeelsbeleid in elke onder
neming.
Op 14 en 15 maart wordt in Kras-
napolsky het derde lustrum van „Gees
telijk Reveil" gevierd onder het motto
„Wat -is het nieuwe in deze tijd? En
waar brengt het ons?" Sprekers uit
verschillende kringen zullen belangrij
ke aspecten en perspectieven van de
huidige ontwikkeling belichten, terwijl
ook door gedachtenwisseling, muziek,
uitbeelding en op andere wijzen wordt
getracht dit reveil te maken tot een
waardevolle ontmoeting, een veelzijdi
ge bezinning en een gemeenschappe
lijke beleving.
Men kan zich opgeven bij Secreta
riaat Geestelijk Reveil, postbus 144,
Amsterdam.
Op donderdag 26 maart organiseert
het Hervormd Opleidingscentrum te
Doorn een oriëntatiedag over theolo
gische studie en predikantschap, in
samenwerking met de commissie voor
theologisch wetenschappelijk onder
wijs. Inlichtingen bij ds. D. J. Karres,
Horstlaan 29, Driebergen.
De Commissie voor Evangelie en
Samenleving van de Remonstrantse
Broederschap organiseert op 13 en 14
maart de Sociale Conferentie 1970 in
het conferentiecentrum De Hoorne
boeg te Hollandse Rading. Het thema
van de conferentie is: „Van welvaart
tot welzijn". Inlichtingen: De Hoorne
boeg, Hoomeboeg 5, Hilversum. Tel.
02157-231.
Het Humanistisch Verbond houdt
discussiedagen waar een grote delega
tie hoofdbestuursleden aanwezig zal
zijn om met de leden te praten over
de plaats van het Humanisme in onze
maatschappij. De middagen worden
gehouden: Assen, zaterdag 21 maart.
Deventer 4 april, Utrecht 11 april. Am
sterdam 25 april, Rotterdam 9 mei en
Eindhoven 23 mei. Inlichtingen post
bus 114, Utrecht. Tel. 030-24641.
les helpt niet om te voorkomen dat
telkens opnieuw miljoenen mensen van
ellende en honger kreperen.
Daarvoor is nodig, dat de economie
en de gehele maatschappelijke struc
tuur van die pauperlanden worden ver
beterd; dat mensen, geld, wetenschap
en techniek worden ingezet om de toe
komst veilig te stellen.
Het getuigde van realiteitszin en vi
sie op de wereld van vandaag dat de
Kerk van Nederland de vastenoffers
aangreep om mee te helpen aan de
bouw van de toekomst van misdeelde
landen en gebieden. Dit gebeurt door
de financiering van honderden ont
wikkelingsprojecten.
Dankzij de offerzin van katholiek
Nederland, dankzij de persoonlijke in
zet van vele vrijwilligers, dankzij
Vooral ook uw inspanning en mede
werking steeg de opbrengst van de
Vastenaktie ieder jaar met een sprong
om in 1969 te resulteren in 5,4 miljoen
gulden.
Dit jaar de vastenaktie '70 wil
len wij méér. Het is het tiende jaar
en wij streven naar de 10 miljoen.
De grondgedachte van de vastenak
tie '70 is: de mens moet niet alleen
een minimum aan levensonderhoud
hebben, hij moet een menswaardig
bestaan kunnen opbouwen Deze ge
dachte vindt u in alle propaganda-ui-
tingen in de zin verankerd' hij heeft
geen honger maar ook geen leven. De
vaste slogan van de Vastenaktie '70
luidt: „Mens durf te geven!"
VATIKAANSTAD. De wereld
bond van de gereformeerde kerk heeft
met de rooms-katholieke kerk over
eenstemming bereikt over het instel
len van een gezamenlijke theologische
commissie. Deze commissie zal zich
gaan bezighouden met de bestudering
van vraagstukken die voortvloeien uit
de traditie van beide kerken.
Dit heeft het secretariaat van het
Vatikaan meegedeeld. De eerste bij
eenkomst van de commissie zal in
april in Rome worden gehouden. Het
thema van die bijeenkomst is de ver
houding van Christus tot de kerk.
Op de lijst van vastenaktie '70
staan 526 projecten.
Een keuze uit deze lijst:
Mali (Mopti), bouw en inrichting
van een sociaal centrum te Ségué
Benodigd bedrag: 25.000.
Senegal (Dakar), afbouw zieken
huis te N'Guéniène.
Benodigd bedrag: f 8.000.
Kameroen (Yaoundé), oprichting
van modeldorp in Bitoukouk,
Makak.
Benodigd bedrag: 25.000.
Centraal Afrikaanse Republiek
(Bangassou), bouw atelier voor ge
handicapten en huisjes te Kandogo
Benodigd bedrag' f 15.000.
Kongo-Brazza (Brazzaville), aan
koop fietsjes voor polionatiëntjes.
Benodigd bedrag: f 10.000.
Ghana (Tamale), graven van 10
putten in omgeving van Salaga.
Benodigd bedrag: f 10 000.
Kenia (Ngong), bouw 10 dorps
huisjes, aanleg waterleiding en
elektriciteit te Kilgoris.
Benodigd bedrag: f 13.000.
Angola (Nova Lisboa), bouw
klein hospitaaltje te Quipeio.
Benodigd bedrag: f 13.000.
Colombia (Ipiales), afbouw so
ciaal centrum en aanschaf naai
machines.
Benodigd bedrag: 20.500.
Peru (Tacna), voltooiing installa
tie radioschoolzender.
Benodigd bedrag: 29.000.
Brazilië (Recife), bouw schuur en
aankoop rijstmachine te AlvarSes.
Benodigd bedrag: f 15.000.
Brazilië (Petropolis), aanleg
drinkwater- en afvoernet.
Benodigd bedrag: 10.000.
Paraguay (Asuncion), uitbreiding
project verbouw- en verkoopont
wikkeling van soja.
Benodigd bedrag: f32.500.
Uruguay (Algemeen), bevorde
ring van de diverse coöperaties.
Benodigd bedrag: f 30.000.
Syrië (Hauran), bouw zaal voor
naaischool, handwerk etc.
Benodigd bedrag: f 25.000.
India (Warangal), graven van
bronnen.
Benodigd bedrag: ƒ9.000.
Hong Kong (Hong Kong), bouw
van 4 huizen voor vluchtelingen.
Benodigd bedrag: 10 000.
Nieuw Guinea (Mount Hagen),
fokken van vee door bevolking.
Benodigd bedrag: 21.000.
NUNSPEET. Op het jaarlijkse
congres van legerpredikanten in Nun-
speet zijn dit jaar harde noten ge
kraakt. Dit congres dat sedert jaren
wordt opgezet als een studieconferen
tie, droeg dit jaar een ander karakter.
Op aandrang van de legerpredikanten
zelf, die behoren tot tien verschillen
de kerkelijke groeperingen, werd een
Onze medewerker Rik Valken
burg hield een interview met dr.
M. J. Amtzen, een verontrust ge
reformeerd theoloog. Deze geniet
vooral bekendheid door zijn in
1965 gepubliceerde brochure „De
crisis in de Gereformeerde Ker
ken", die toen sterk de aandacht
trok. De discussie ging over het
probleem van zonde en dood, mede
in verband met de prehistorie.
Dominee Amtzen, gaat u er van uit
dat de gehele bijbel door God geïn
spireerd is?
Voor mij is dat inderdaad het enige
juiste uitgangspunt Als je daaraan
gaat tornen, vaar blijf je dan?
Geeft u dat geen moeilijkheden met
het accepteren van de gegevens over
de pre-historie?
Wat men over de pre-historie weet
en schrijft, berust hoofdzakelijk op hy
pothese. Telkens veranderen de opvat
tingen weer. Niemand beschikt over
exacte gegevens.
Dr. K. J. Popma gaat er toch wel
een eindje mee mee?
Dat weet ik. Volgens mij gaat hij
te ver, wat betreft de ouderdom van
de aarde. Maar hij wijst toch duide
lijk de evolutieleer van prof. Lever
af in zijn boek .Evolutie, waar blij
ven de voorvragen?' Het gevaarlijke
van de evolutie-leer vind ik. dat men
daarin tot de slotsom komt, dat zon
de en dood er altijd geweest zijn. Als
het ware door God gewild en/of gescha
pen. De bijbel leert ons, dat de zonde
door het overtreden van de duivel in
de wereld kwam en dat hij Eva ook
verleidde tot zonde Zo kwam door de
zonde de dood in de wereld, omdat
God gezegd had: Ten dage dat gij
daarvan eet. zult gij de dood sterven.
Er kan dus geen dood zijn zonder
afval van God?..,
Augustinus leerde reeds, dat de
mens geschapen is met een mogelijk
heid tot zondigen en sterven Volgens
Paulus is de mens uit de aarde aards.
Dus sterfelijk. Maar door gehoorzaam
heid kon hij onsterfelijkheid verwer
ven.
Dr. M. J. Amtzen werd op 14 sep
tember 1912 in Amsterdam geboren.
Hij promoveerde in 1956 op het
proefschrift ,J£en bijdrage tot de
theologie van Andreas Osiander".
Dr Amtzen doceert momenteel He
breeuws aan het lyceum in Dor
drecht. Als predikant staat hij sinds
1952 in 's-Gravendeel.
Is het niet met elkaar in strijd als u
zegt dat de dood door de zonde in de
wereld kwam, terwijl u nu beweert dat
er reeds een biologische mogelijkheid
tot sterven in de mens was?
De evolutie-gedachte gaat er vanuit
en wil aantonen, dat zonde en dood
er altijd geweest zijn. Als een nood
wendig gevolg van de aanwezigheid
van levende wezens. De mens is dus
nooit in een staat van rechtheid ge
weest en heeft dan ook nooit volko
men Gods beeld gedragen Het een is
gevolg van het ander en het een hangt
aan het ander Als ik zeg dat de mens
uit de aarde-aards b en een mogelijk
heid in zich had tot sterven, wil dat nog
niet zeggen dat hij noodwendig moest
sterven. Integendeel, hij kon opklim
men tot eeuwig leven. Én dit was dan
ook Gods bedoeling met de mens. Dat
is dus een essentieel verschil met de
evolutie-leer.
Hoe zit dat dan met de dieren? Er
zijn fossielen gevonden van meer dan
100 000 jaren geleden. Dus vóór de
schepping van Adam. Heerste onder
hen dan wèl de dood?
Is het bewijsbaar, dat die fossielen
zo oud zijn?
Door bestraling kan men het vrij
nauwkeurig vaststellen
Mogelijk. Maar kan men ook vast
stellen dat de ontwikkeling altijd in
hetzelfde tempo gegaan is, als wij nu
kennen? Kan er wellicht een tijdperk
geweest zijn dat de ontwikkelingsgang
veel sneller was dan nu, zodat het in
werkelijkheid niet zo lang geleden is
dan het lijkt en geconcludeerd wordt?.
Men heeft al zoveel hypothesen moe
ten herzien in de loop der jaren.
Houd u er dan strak aan vast dat
de wereld 6000 jaar oud is?
De wereld is ouder. Er staat: In
de beginne schiep God de hemel en
de aarde Wanneer dat was, weet nie
mand. De mens is echter niet zoveel
ouder. De dieren kunnen wel veel ouder
zijn dan Adam, want er staat nergens,
dat de eerste scheppingsdagen 24 uur
duurden. Het ligt zelfs voor de hand
dat ze langer geduurd hebben Immers,
de zon was er pas »p de 4e dag en
die bepaalde de duur van de dag,
naar Gods beschikking. Ook weten wij
niet hoe lang de tussenruimte van de
ene tot de andere „scheppingsdag"
was. De tijd is specifiek iets mense
lijks. Toen God de mens schiep (op de
6e dag) was er eigenlijk pas goed
sprake van tijd.
Wat vindt u dan van de neandertha-
ler?
Er kunnen best mensachtige dieren
geweest zijn. Ze misten dan echter
Gods beeld. HET ess°ntiele kenmerk
van de mens (Adam), we moeten niet
capituleren voor de wetenschap. Een
hypothese is nog geen exacte werke
lijkheid.
Dan blijft dus toch de vraag klem
men of de dood er was voordat de
mens zondigde Fossielen zijn immers
GESTORVEN dieren!?..
Nog afgezien van het feit dat de
ontwikkelingsgang in het verleden ge
heel anders kan zijn geweest dan men
nu aanneemt, is het sterven van een
dier van een geheel andere orde dan
van de mens. In het dier is niet Gods
adem geblazen. Het dier is louter biolo
gisch van structuur en samenstelling.
Bij de mens is dat duidelijk anders.
In hem is het beeld en de geest van
God, zij het dan door de zonde ver
troebeld.
Zij die de evolutie-leer aanhangen
hebben bij wijze van spreken minstens
zoveel te geloven als wij die de bij
belse gegevens ten grondslag nemen
van het ontstaan der dingen.
Hoe bedoelt u?
Er is nogal wat geloof voor nodig
om aan te nemen dat er eens zomaar
een oercel ontstond. Door de bestra
ling, zegt men Maar waar kwam die
bestraling vandaan? Wat was het al
lereerste begin? Hoe intstond er iets
uit niets?? Laat men daar eens heel
diep over nadenken Er moet toch een
keer NIETS geweest zijn! Wat er was
MOET er gekomen zijn. Waar kwam
het dan vandaan?
Ik geloof in God. de Vader, de Al
machtige, Schepper van hemel en van
aarde".
RIK VALKENBURG.
critische doorlichting van het gehele
werk der geestelijke verzorging gege
ven door een daartoe benoemde com
missie. De titel van haar rapport 'uid-
de „Geestelijke verzorging model
1980".
De conclusies van deze commissie
waren ingrijpend. De geestelijke ver
zorging, beweerde zij, zal in haar hui
dige opzet en werkwijze niet meer
passen bij de ontwikkelingen in de
samenleving in de komende jaren Als
geestelijke verzorging betekent dat
men het getuigenis aan de dienst der
kerk in de strijdkrachten gestalte
moet geven, is het nodig dat er er-
anderingen plaatsvinden in haar struc
turen. Met kracht werd naar voren
gebracht dat de wijziging in denken
en leven van de mens in de moderne
maatschappij moet worden gediscon
teerd in een nieuwe aanpak, wil zij
kans maken op geloofwaardigheid.
Van de vele wijzigingen, die als
noodzakelijke eisen ter tafel kwamen,
waren de vier belangrijkste: een sa
menwerkingsvorm in federatieve zin
van de protestants-geestelijke verzor
ging en de rooms-katholiek-geestelijke
verzorging, eigen vormen van gemeen
te-zijn in kazernes, een nieuwe taak
verdeling waarbij de uiterste efficiën-
cy betracht moet worden, vormingsda-
gen in plaats van de wekelijkse ge-
spreksuren van de geestelijke verzor
gers.
Aangezien de overheid de jongeren
door de dienstplicht noodzaakt in een
geheel eigen wereld te leven, moet ze
daarvan ook de consequentie aanvaar
den dat de geestelijke verzorging daar
in noodzakelijk een plaats inneemt.
Ter viering van de Heilige Eucha
ristie door mgr. Aloys Zichem is in
de kathedraal te Paramaribo een
„grootscheepse jongerenmis voor de
tieners van de middelbare opleidin-
en en werkende jeugd" georgani
seerd. Voor de muzikale begeleiding
zorgde een beatgroep. De belangstel
ling voor deze dienst was enorm. De
kathedraal, die ongeveer 800 zitplaat
sen telt, bleek te klein, zodat tiental
len jeugdige kerkgangers met een
staanplaats genoegen moesten nemen.
Ook de 35-iarige mgr Aloys Zichem
was kennelijk beduusd van deze mas
sale opkomst. .Zijn jullie nu voor de
dienst, voor mij of voor de beatmu-
ziek naar de kerk gekomen?", zo
vroeg hij en voegde daar onder grote
hilariteit van de meisjes, die in aan
tal de jongens overtroffen, nog aan
toe: ,of zijn de jongens alleen maar
naar de kerk gekomen om naar de
meisjes te kijken?" Het ijs was ge
broken en de aanwezigen, onder wie
zeer veel niet-katholieken volgden met
grote belangstelling de dienst, de lie
deren, met begeleiding van de beat
groep, enthousiast meezingend.
