DIT JAAR BEGINT
EEN NIEUWE
PRUIKENTIJD
Snelle
snack
Rita
ASTMATISCHE HUISVROUWEN: EEN VERGETEN GROEP
Hausse in haarstukken
ZATERDAG 7 MAART 1970
Erbij
99
(Van een medewerkster)
HET KLINKT wat stoffig maar het is
een feit: de mode beleeft een nieuwe
„pruikentijd". In de cabines bij de
kapper wordt door jong en oud zonder
schroom gediscussieerd over pruiken, pruik
jes en haarstukken. In veel kapperszaken
gaat wekelijks een flink aantal van deze
accessoires over de toonbank. Sommige fi
garo's melden bescheiden dat ze hun haar
stukken als „koekjes" verkopen, andere zeg
gen met grote zekerheid dat de pruik nooit
meer uit het Westeuropese modebeeld weg
gaat.
ai:
(Van een onzer verslaggeefsters)
ER WORDT veel geschreven
over de medische behande
ling, de opvoeding en de vakantie
besteding van astmatische kin
deren. Ook over de herscholing van
astmatische volwassenen die door
hun ziekte gedwongen worden om
een ander beroep te kiezen. Maar
over de astmatische huisvrouw
wordt in alle talen gezwegen. Haar
problematiek is een onderontwik
keld gebied".
y./ W vmv- -r - - -
MMom
/<v> -
/VXA/VWX/WWW/WWVWVAAA/WX/UWXA/WXAA/WWWV/WWNA/yX/WWWVWWNAAA/WWVWNAA/WVWWW
'VVWVWVWWWWWWVWVWVWWWWWVW
HOE VAAK HOORT u het niet
dagelijks om u heen, of misschien
verzucht u het zelf wel: „Die jeugd
van tegenwoordig!" En dan volgt
de klaagzang.Keiharde beat-
platen draaien, te korte rokken, te
zwaar opgemaakt, te lange haren,
ongeïnteresseerd, hangt maar wat
rond in beatkelders, enz. enz. Ik
moet toegeven: daar zijn mijn
vrouwtjes nog wat te jong voor,
maar toevalligerwijs, ontmoette ik
onlangs een vertegenwoordigster
van de huidige hippe generatie.
Oudste dochter (17) in een mo
dern gezin.
Geen kelderneigingen, wel platen
draaien thuis, druk babbelend over
school en hobby's. Af en toe een
handje toestekend en tenslotte zelfs
de snacks bereidend voor het ge
zelschap dat daar zo langzamer
hand aan toe raakte.
Daarna ging ze naar bed ieder
een goede nacht wensend en tege-
ijkertijd mijn liefste „tante Joke"
dopend. „Nou," zei pa, „dan kun
je hem ook wel oom noemen." En
dat deed ze, eraan toevoegend:
„Wat een giller hè?"
ALS NIEUWBAKKEN oom heb
ik haar nog wel even het recept
ontfutseld, van die snack.
Zij gebruikte er voor:
sneetjes witbrood (zonder korst)
licht beboterd, per persoon een plak
gekookte ham, een kwart banaan
en plakje jong belegen kaas en
wat paprikapoeder.
De keuken van haar ouders was
een grill rijk, maar zonder dat nut
tige apparaat kunt u tot hetzelfde
resultaat komen.
Ik houd even het grillrecept aan.
De lichtbeboterde sneetjes wit
brood werden kort in de grill ge
schoven totdat ze warm waren en
licht gekleurd. Daarna de plak ham
erop en weer in de elektrische oven
totdat de ham warm was. Eruit ge
nomen, vier tot vijf schijfjes ba
naan erop en afgedekt met een
plak ham erop en weer in de elek-
rische oven totdat de ham warm
was. Eruit genomen, vier tot vijf
schijfjes banaan erop en afgedekt
met een plakje jong belegen kaas.
Voor de derde keer alles de oven
in totdat de kaas begon te smel
ten. Daarna snel alles eruit, wat
paprikapoeder erover gestrooid
voor de kleur en warm opgediend,
met een papieren servetje erbij.
Het smaakte zo goed, dat het naar
bed gaan nog even werd uitgesteld
en er een tweede ronde snacks op
tafel kwam. Heel smakelijk.
WAAR DE HAM of de banaan
ontbreekt en de behoefte aan iets
pittigs toch aanwezig is, kunnen
deze ingrediënten respectievelijk
vervangen worden door cervelaat-
worst en ananas bijvoorbeeld, of de
ananas door gembersnippers.
In plaats van paprikapoeder kan
natuurlijk ook versgeknipte peter
selie, heel fijngesnipperde pi. een
tikkeltje kerrie of voor de liefheb
bers een likje van een of andere
sambal als garnering dienen.
ER IS zoveel keus mogelijk, dat
het ondoenlijk is om alles te note
ren. Gaat u zelf eens aan de gang
met dit idee van Rita, want zo heet
mijn nieuwbakken nichtje, en be
kijk eens tot welke variaties u kunt
komen.
Het bezit van een grill, hoe han
dig ook, is niet beslist een voor
waarde. In de koekepan gaat het
ook. Als u er maar voor zorgt, dat
het geroosterde brood niet ver
brandt vooral omdat het tweemaal
de pan in moet. Indien u een koe
kepan met deksel hebt, dan verge
makkelijkt dat het geheel, maar
anders neemt u gewoon een grote
deksel van een andere pan. Het
gas niet te hoog draaien en erbij
blijven!
HET IS een snelle snack, waar
van de bereiding u geen moeite
behoeft te kosten. Na enig oefenen
gaat u vanzelf aan het experimen
teren.
Veel succes en indien u een bij
zonder geslaagde vondst hebt ge
daan, dan hoor ik dat misschien
oog wel eens van u.
GASTON GOURMET.
AAN DIE gedecideerde uitspraak valt te twij
felen: de pruik is vaker hoogmode geweest en
daarna weer rap uit de modegeschiedenis ver
dwenen. De beroemde pruikentijd van zo'n drie
honderd jaar geleden is het extravagante voor
beeld dat iedereen zich wel herinnert, ook al is
de rest van de geschiedkundige feiten tot een
grijze brei versmolten.
WIE WAT DIEPER in de historie graaft en
het doen en laten der oude Egyptenaren eens
bekijkt, komt ook daar de pruik al tegen. Ko
lossale pruiken van streng-symmetrische haast
vierkante vorm, oorspronkelijk bedoeld voor iets
heel anders dan de verfraaiing van het hoofd:
ze werden aanvankelijk gedragen als bescher
ming tegen de zon.
De ingewikkelde vlechten en vlechtjes die een
paar jaar geleden "oor mannequins op mode
shows werden getoond, warer niets nieuws.
Babylonische en Assyrische vrouwen kenden de
pruik en de losse haarvlecht al. Romeinse vrou
wen waren gek op blond haar, een mode dje
ontsproot aan de minder vreedzame contacten
met de Germanen.
Het blond van de Germaanse vrouwen werd
niet alleen met haarverf geïmiteerd, maar ook
met blonde pruiken, gemaakt uit de haren van
de Germaanse gevangenen en slavinnen. Maar
al die pruik-activiteiten werden met vele haar
lengten geslagen dooi het geweld dat omstreeks
het midden van de zeventiende eeuw in de haar
mode losbarstte. Niets was te gek en er was
zoveel vraag naar pruiken, dat paarde- en geite-
haar werden gebruikt voor het maken van goed
kope exemplaren.
PAS NA DE FRANSE revolutie verdwijnt de
pruikenmode voor lange tijd, om in de afgelopen
tien jaar weer op te duiken. Aanvankelijk zijn
pruiken en haarstukken het privilege van man
nequins en fotomodellen, een soort gereedschap
bij de uitoefening van hun beroep. Maar dan
opeens wil iedere modebewuste vrouw een haar-
stuk of een pruikje. Etalages van kapperszaken,
warenhuizen en parfumerieën liggen er vol mee
en de term „ondoorzichtige markt" mag zonder
overdrijving worden gebruikt voor deze sector
van het modewezen.
Want waarom kost zo'n pruik in de ene etalage
nog geen tweehonderd gulden en bij een andere
leverancier etteli. ke honderden guldens? Waar
om in de ene zaak een haarstuk van enkele
tientjes terwijl' nen in een andere salon voor
zo'n brokje haar ongeveer honderd gulden neer
telt? Waarom praat een kapper denigrerend over
nylon „haarwerk", terwijl zijn collega een bij
zonder mooie (en dan ook niet goedkope) pruik
van kunststofhaar kan laten zien?
Vaklieden kunnen daarover meteen een heel
college geven, het verschil tussen handgehaakte
en fabrieksmatige pruikjes uit de doeken doen,
wijzen op het verschil in materiaal en levens
duur en op de verschillen in voorbewerking van
het haar. Maar de doorsneekoopster heeft daar
aan weinig houvast. Zelfs als ze met een hoofd
vol theorie een haarstuk of pruik probeert te
kopen, ziet ze in negen van de tien gevallen
toch niet de kleine technische gebreken die de
haarexpert onmiddellijk opvallen.
WIE JONG IS en alleen maar zo vaak moge
lijk met een „ander hoofd" wil verschijnen kan
natuurlijk veel doen met een paar niet te dure
fantasiehaarstukjes. Zeker als de buitenwereld
best mag weten dat er een kunstgreep aan het
kapsel te pas is gekomen. Is een haarstuk in
de eerste plaats bedeeld om regen- en storm
schade onzichtbaar te herstellen of om dunge-
plant bovenhaar te camoufleren (heel wat vrou
wen kennen de ellende van een steeds weer
platvallend kruintje), dan is advies van de kap
per onmisbaar. Aan de hand van een monstertje
van het eigen haar kan hij het haarstuk bestel
len in de juiste haardikte en de goede kleur.
Een haarstuk van goede kwaliteit verdraagt ook
een kleurspoeling als dat nodig is.
Moderne pruikendraagsters moeten wel dit we
ten: het wassen en opmaken van haarstukken
en pruiken is een werkje voor de kapper. Zelf
wassen zal nog wel gaan, maar de amateur-kap
ster krijgt het haar daarna meestal niet meer
uit de knoop. Handig is de moderne versie van
de ouderwetse „pruikebol", een kop van schuim-
plastic die aan een kastplank of toilettafel kan
worden geschroefd en waarop het haarstuk kan
worden bewaard in rollers gedraaid als het een
tijdje niet wondt gebruikt). Spuit er geen lak
op en toupeer het liever niet. En oefen vooral
veel met het inzetten van zo'n haarstuk, want
dat is de eerste weken heel wat moeilijker dan
het lijkt.
Bi) de foto's. Hierboven: losse vlechten
zijn nodig als uitgangspunt voor deze
vlotte variatie op dit „Gretchen"-kopje.
Linksboven: de pruik van losse krul
letjes is erg in trek.
MEVROUW A. Verschoor-Duyff in
Blaricum, bestuurslid van de VBBA
(Vereniging tot Bevordering van de
Belangen van Astmatici) put uit eigen
ervaringen als ze praat over „de gro
te vergeten groep" die de vele duizen
den astmatische huisvrouwen in Ne
derland vormen. Dat er zo weinig aan
dacht wordt geschonken aan de bij
zondere problematiek van deze groep
vrouwen vindt ze dubbel merkwaar
dig, omdat immers van een huisvrouw
wordt verwacht dat de dagelijkse be
zigheden vlot verlopen. Voor een ast
matische vrouw is dat een taak die
boven haar krachten gaat.
„Astmatische huisvrouwen staan el
ke dag voor een taak waartegen ze
lichamelijk niet zijn opgewassen.
Werkzaamheden als het schoonhouden
van het huis, wassen, strijken, koken
zijn bijzonder zwaar voor deze vrou
wen", zegt mevrouw Verschoor. „Ze
komen niet toe aan andere zaken
waar ze belangstelling voor hebben en
ze moeten zelf maar zien dat ze een
oplossing vinden voor de problemen
die hun ziekte meebrengt."
OP INITIATIEF van mevrouw Ver
schoor heeft de vereniging van astma
tici een „werkgroep woning" gekre
gen. Doel: de taak van de astmati
sche huisvrouw zo licht mogelijk te
maken door voorlichting over de ma
nier waarop ze met zo weinig moge
lijk inspanning tot maximale presta
ties kan komen. Voorlichting over het
kiezen van goede huishoudelijke ap
paratuur, over materialen die geschikt
zijn voor vloerbedekkingen, meubels,
gordijnen en beddegoed in de woning
van een astmapatiënt, over het koken
van goede maaltijden met korte voor
bereidingstijd, over verwarming en
ventilatie van de woning.
„Het kiezen van de juiste woning is
voor een astmatische huisvrouw erg
belangrijk. Eigenlijk komen alleen
benedenhuizen en flatwoningen in aan
merking omdat trappenlopen grote in
spanning betekent", zegt mevrouw
Verschoor. Ze is van mening dat de
astmatische huisvrouw die haar be
perkingen heeft leren aanvaarden
zich in de eerste plaats moet afvra
gen, hoe ze met deze kwaal zo gemak
kelijk en hygiënisch mogelijk het on
vermijdelijke huishoudelijke werk
kan doen.
NAAST DIE praktische zaken zijn
factoren als vrijetijdsbesteding, va
kantie en verzorging van uiterlijk en
kleding even belangrijk, want de kans
op vereenzaming is groot voor deze
groep vrouwen. „Er zijn tragische ge
vallen van volkomen vereenzaming",
zegt het bestuurslid van de VBBA.
„Astmatische huisvrouwen leiden, on
gewild en gedwongen, een terugge
trokken leven. Vanuit die geïsoleerd
heid ben ik gaan denken over wat je
kunt doen als je weer eens voor een
langere periode aan huis bent gebon
den. Met hoogstens de mogelijkheid
tot schriftelijke contacten met de bui
tenwereld.
Als astmatische huisvrouw moet je
er zelf voor zorgen dat het isolement
geen kans krijgt. Hobby's zoeken die
thuis kunnen worden beoefend als je
er niet uit kunt, maar ook en vooral
ervoor zorgen dat je contacten bui
tenshuis houdt. Bijvoorbeeld door lid
te worden van een van de vele vrou
wenorganisaties met hun uitgebreide
activiteitenprogramma's. Ik geloof niet
dat we het moeten zoeken in, bijvoor
beeld, speciale sociëteiten voor astma
patiënten. Eerder in het inhaken bij
bestaande activiteiten en mogelijkhe
den voor ontspanning en recreatie. In
Amsterdam wordt dat al met succes
gedaan."
MEVROUW VERSCHOOR praat
moeiteloos twee uur lang over de pro
blematiek van de astmati&che huis
vrouw. Over vakantiemogelijkheden
omdat ze de indruk heeft dat astmati
ci- vaak naar vakantieoorden gaan die
helemaal niet geschikt zijn. Ze denkt
in dit verband aan de mogelijkheid
van georganiseerde groepsreizen naar
een geschikt klimaat. Over het nut
van een uitwisseling van problemen
tussen moeders van astmatische kin
deren, en over het feit dat astmapa
tiënten „onnoemelijk veel" voor el
kaar kunnen doen, al zijn nog maai
weinigen zich daarvan bewust.
WAT DE voorlichting aan de ge
handicapte huisvrouw betreft: die zou
volgens haar veel meer kunnen wor
den gecoördineerd. „De astmatische
huisvrouw, de reumatische huisvrouw,
de hartpatiënte, ze zitten immers alle
maal in hetzelfde schuitje. Hun pro
blemen vallen allemaal onder de noe
mer van de gehandicapte huisvrouw.
De voorlichting aan die verschillende
groepen wordt onnodig versnipperd.
Misschien is ook een bepaalde samen
werking mogelijk met een instiuut als
de TBC-bestrijding, dat over zoveel
apparatuur en sanatoria beschikt en
toch steeds minder te doen krijgt."
ASTMATISCHE HUISVROUWEN
zijn niet alleen een vergeten maar
ook een „ongrijpbare" groep: astma
tici zijn moeilijk te benaderen. „Lang
niet iedereen meldt zich aan. Daar
door is het werkelijke aantal astmati
ci in Nederland vele en vele malen
groter dan het aantal leden van onze
vereniging", zegt mevrouw Verschoor.
Het adres van de vereniging (die een
eigen tijdschrift uitgeeft en in diverse
plaatsen contactpersonen heeft) is He
rengracht 49, Amsterdam.
