Kiesgerechtigde leeftijd tot
18 jaar terugbrengen
Prinselijk paar naar Lech
Lintjesregen
dit jaar nog
als voorheen
Goedkoop onderdak voor
jongeren gevraagd
Op twee beren
D'66 staat dichter bij
PvdA dan bij VVD
Schapensterfte
rond Delfzijl
„Maak einde aan milieuvervuiling
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
INITIATIEFVOORSTEL VAN OPPOSITIE:
Unieke zaak
Minister Lardinois
voorzitter congres
voedselvraagstuk
Nederlander in
DDR veroordeelc
Tr oor stel Amsterdamse werkgroep
Vijftig auto's
in kettingbotsing
bij dichte mist
Mevrouw Van Someren:
VROUWENBOND NVV IN TELEGRAM AAN PARLEMENT
iiii,
DICHTER
BIJ
DE DIEREN
WOENSDAG 11 MAART 1970
Spoed gewenst
Wegens mensensmokkel
Onmiddellijke verlichting van
Op voordracht van een groepje gieren
Zijn elf wel erg aftandse dieren
Gekozen in de raad van elf.
Alleen een tweetal op zichzelf
Toch niet bijzonder domme beren
Kwam met een voordracht voor twee heren.
Trijntje Fop
Luchtverontreiniging?
GIF
STERILISATIE
WANHOOP
TEMPO
THEOLOGIE
Bejaardenoorden
v
Het indienen van een initiatiefvoor
stel tot wijziging van de Grondwet is
een unieke zaak. Eerder in deze eeuw
is nog slechts vier keer een dergelijke
poging gedaan, waarvan slechts één
met succes is bekroond. Dat betrof een
voorstel dat prof. Romme namens de
K.V.P. en enkele andere grote partijen
in 1947 indiende om in die naoorlogse
periode het burgerlijk gezag meer be
voegdheden te geven Een poging van
mr. Oud (V.V.D.) in 1955, welke be
trekking had op het tijdstip van aftre
den van de leden der Staten-Generaal,
werd wel aanvaard door de Tweede,
maar niet door de Eerste Kamer
DEN HAAG. „Zowel Jan met de pet
ais Piet met de hoed en ook de mensen
ciie niets op hun hoofd d ragen kunnen
lintjes krijgen", zegt premier De Jong
in zjjn antwoord op vragen over het deco-
ratiebeleid, welke de voorzitter van de
P.v.d.A., dr. Vondeling, als Tweede-Ka
merlid had gesteld.
„Noch het bezit, noch de aard van het
hoofddeksel vormt een criterium voor
een onderscheiding. Ook zij die bloots
hoofds plegen te gaan kunnen in aanmer
king komen voor ?en onderscheiding", al
dus de premier.
Dr. Vondeling had gevraagd of de rege
ring ook dit jaar weer op Koninginnedag
voor een stortregen van eretekenen zou
zorgen en of het de bedoeling is, dat Tan
met de pet medailles krijgt en Piet met
de hoed lintjes".
Omdat herziening van het decoratiebe-
leid meer tijd vergt dan was verwacht
zullen de onderscheidingen ook dit jaar
op de gebruikelijke wijze worden toege
kend, aldus de premier. Hij laat de door
dr. Vondeling gebruikte kwalificaties
voor diens rekening, maar wijst er wel op
dat voor een benoeming in de ridderlijke
graden van de orde van de Nederlandse
Leeuw en van Oranje-Nassau bijzondere
persoonlijke verdiensten als een eerste
voorwaarde gelden. Voor het bepalen van
de graad van de onderscheiding geldt als
maatstaf de aard van de verrichte werk
zaamheden en de daaraan verbonden ver
antwoordelij kheid.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De vier belangrijkste oppositiepartijen in de Tweede Kamer hebben
een initiatiefvoorstel tot wijziging van de Grondwet ingediend, dat beoogt de kies
gerechtigde leeftijd te verlagen van 21 tot 18 jaar. Omdat een grondwetswijziging
altijd gepaard moet gaan met Kamerontbinding willen de betrokken partijen dat
deze verlaging van de leeftijd voor het actief kiesrecht in eerste termijn nog be
handeld zal worden vóór de verkiezingen, die in 1971 voor de Tweede Kamer zullen
worden gehouden. Het initiatiefvoorstel is ingediend namens de P.v.d.A. door drs.
E. van Thjjn en mr. R. R. van den Berg, namens D'66 door mej. mr. A. M. Goudsmit,
namens de P.S.P. door drs. H. Wiebenga en namens de P.P.R. door drs. J. M. Aarden.
De initiatiefnemers zijn ervan over
tuigd. dat steeds meer de wens voelbaar
wordt dat de kiesgerechtigde leeftijd niet
langer gehandhaafd kan worden op 21
jaar, maar tot 18 jaar moet worden ver
laagd. Deze verandering heeft betrekking
op de verkiezingen voor de Tweede Ka
mer, voor Provinciale Staten en voor de
gemeenteraad. In de toelichting staat dat
de argumenten, die in 1963 hebben gegol
den voor een verlaging van 23 tot 21 jaar,
nu nog onverminderd van kracht zijn.
Bovendien willen de indieners aanslui
ting bij de situatie in de andere Westeuro-
pese landen, waar ook de tendens bestaat
het actief kiesrecht op jongere leeftijd te
stellen. In Engeland is hiertoe reeds be
sloten. De plannen hiertoe in West-Duits-
land, België en Luxemburg verkeren in
een vergevorderd stadium.
De initiatiefnemers zetten uiteen, dat
een wijziging van de Grondwet bij de
komende verkiezingen waarbij de nor
male ontbinding van de Tweede Kamer
kan dienen als de noodzakelijke ontbin
ding die voor een wijziging van de Grond
wet nodig is het mogelijk zal maken
dat bij de Kamerverkiezingen in 1975
voor het eerst de groep van achttienjari-
gen kan deelnemen. Indien tot na de ko
mende Tweede-Kamerverkiezingen ge
wacht zou worden met de verandering,
dan zal deze groep jongeren pas in 1978
kunnen deelnemen aan de dan te houden
verkiezingen voor Provinciale Staten eri
gemeenteraden en pas nog een jaar later
aan de verkiezingen voor de Tweede Ka
mer. De voorstellers achten dit onaan
vaardbaar, ook omdat jonge burgers het
gevoel kunnen krijgen ongemotiveerd
buiten spel te staan, vooral nu de op
komstplicht is afgeschaft.
De oppositiepartijen hebben de indruk
dat van regeringszijde geen initiatief tot
een verlaging van de kiesgerechtigde leef
tijd op korte termijn is te verwachten.
Ook eventueel vervroegde Kamerverkie
zingen hebben bij de betrokken oppositie
partijen een rol gespeeld bij het nu indie
nen van dit initiatiefvoorstel. De indie
ners menen namelijk dat bij eventueel
vervroegde verkiezingen de voorbereidin- I
gen van de regering tot wijziging van de
Grondwet niet zover zullen zijn, dat voor
de Kamerontbinding de eerste termijn
van de behandeling zal zijn geschied.
Het passief kiesrecht (het recht om ge
kozen te kunnen worden) is in het initia
tiefvoorstel buiten beschouwing gelaten.
In de eerste plaats heerst daarover, zowel
binnen de kring van de indieners, als bij i
andere partijen, nog niet voldoende over- I
eenstemming over de juiste leeftijd. In de
tweede Dlaats is men van mening dat het j
doeltreffender is een wijziging van leef
tijden in etappes door te voeren, omdat
er in de Tweede Kamer wellicht anders
over wordt geoordeeld dan in de Eerste
Kamer. Een gelijktijdig indienen van
voorstellen tot wijziging van het actief
en *?.e*. Pass'ef kiesrecht zou wel eens een
afwijzing van beide veranderingen kun
nen betekenen.
DEN HAAG. Minister ir. Lardinois
van Landbouw en Visserij zal het voor
zitterschap op zich nemen van het Twee
de Wereldvoedselcongres, dat van 16 tot
en met 30 juni in Den Haag wordt gehou
den.
t
Prinses Beatrix, Prins Claus en hun
zonen Willem-Alexander en Johan
Friso in de koninklijke trein waarmee
zij gisteravond uit Baarn naar het
Oostenrijkse Lech vertrokken. Zij
zullen daar een wintersportvakantie
van enkele weken doorbrengen.
BERLIJN. De Nederlandse jonge
man Frans Feddema is in de Duitse De
mocratische Republiek veroordeeld tot
één jaar en drie maanden gevangenis
straf. Hij zou gepoogd hebben een Oost
duitse illegaal naar het Westen te laten
ontsnappen. Frans Feddema werd in sep
tember in het oostelijk stadsdeel gearres
teerd. Het is niet bekend of de Oostduitse,
een verpleegster, ook is gestraft. Over
het proces tegen Frans Feddema is niets
bekend gemaakt.
AMSTERDAM De Werkgroep Jeugdtoerisme in Amsterdam heeft bij de ge
meente Amsterdam een plan ingediend waarin goedkoop onderdak wordt gevraagd I
voor jeugdige toeristen. Gemeend wordt dat de hoofdstad in het komende vakantie-
seizoen een invasie kan verwachten van jongeren, met name ook uit het buitenland.
Deze zou het aantal van vorig jaar overtreffen. In de Werkgroep hebben onder meer I
zitting vertegenwoordigers van VVV, de Nederlandse Jeugdherbergcentrale, Kosmos,
Paradiso en het onlangs opgerichte Jongeren Adviescentrum.
Het congres wordt geopend door ko
ningin Juliana. Andere sprekers op de
morgen van de eerste dag zullen zijn I O/) Riikwopp
de secretaris-generaal van de Verenigde' IjKoiZ eg Do
Naties, Oe Thant, en de oud-minister
president van Canada, Lester Pearson,
onder wiens leiding een belangrijk rap
port tot stand is gekomen over de resul
taten van de ontwikkelingshulp en de mo
gelijkheden voor deze hulp in de toe
komst. Op de middag van de openings
dag spreken de oud-directeur-generaal der
Verenigde Naties, dr. B. R. Sen, de En
gelse voedseldeskundige Lord Boyd-Orr en
de Nederlandse minister voor ontwikke
lingshulp drs. B. J. Udink.
Er zijn twee punten op het congres,
waaraan 1200 personen zullen deelnemen:
ten eerste zullen de gegevens worden be-
studeerd van het „richtinggevend wereld
plan voor agrarische ontwikkeling", ten
tweede wondt nagegaan wat er gedaan
kan worden door de vele verschillende
groeperingen die men bij het congres
wil betrekken, zoals kerken, industrie,
handel en scholen.
(Van onze correspondent)
ALVERNA. Anderhalf uur lang
heeft de Rijksweg 55 tussen Alverna en
de Maasbruggen bij Grave gistermiddag
dicht gezeten nadat daar in zeer dichte
mist 50 auto's bij kettingbotsingen betrok
ken waren geraakt
In drie kwartier tijds deden zich op de
drukbereden tweebaansweg zeven ket
tingbotsingen voor, waarbij in totaal 50
auto's waren betrokken. Bij de eerste bot
sing werd een automobilist ernstig ge
wond. Bij de overige aanrijdingen vielen
enkele lichtgewonden.
Tegelijkertijd verzoekt de Werkgroep
Daklozen, waarin onder meer de Kinder
bescherming zitting heeft, de gemeente
initiatieven te steunen voor de minder
aangepaste jeugd. Zij wil een centrum
voor de „damslapers" in het gebouw van
de Vereniging tot Heil des Volks in de
Willemstraat. Het gebouw staat op het
punt gesloten te worden omdat er geen
geld meer is. Verder wil zij een nieuw
tehuis voor jongeren die ,in een crisis
(geldgebrek, huisvestingsnood) verkeren
en daar hoogstens een week zouden kun
nen vertoeven, alsmede de vorming van
„street comerwerk". Wat dit laatste be
treft zou er contact moeten worden ge
zocht met jongelui die alle relaties met de
maatschappij hebben verloren of geregeld
moeilijkheden veroorzaken. Zij zouden
naar bepaalde instellingen kunnen wor
den verwezen.
De Werkgroep Jeugdtoerisme doet een
beroep op de verdraagzaamheid voor het
maken van muziek op de openbare weg,
het straattekenen en het verkopen van
sieraden. Een deel van de Nieuwe Kerk
zou bij slecht weer een ontmoetingscen
trum kunnen zijn.
ADVERTENTIE
Doorstraaltverlichtend weefsels e»
spieren tot in de gewrichten
o eumatische pijnen, «pit, zenuwpijnen.
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensatfe of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot In de gewrichten
Reumatische pijnen en stijfheid maken
«poedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt! Zorgt
dal 11 thuis altijd een tuhe Algesal bij de
hand heht om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. ea drog.
Voorts wordt gepleit voor de uitgave I
van een krant waarin onder meer informa
tie zou moeten worden gegeven over
goedkope slaap- en eetgelegenheden, be
middelingsinstanties, zwembaden, bad-1
huizen, wasserettes, en over wat wel en
niet mag in Amsterdam (het verbod van
drugs).
Verder is er nog in voorbereiding de op- I
richting van een Werkgroep Politie. Ini-
tiatiefnemer is het Jongeren Adviescen
trum. Deze wil een gesprek met de poli
tie over het vreemdelingenbeleid, aange
zien de vreemdelingenpolitie vorig jaar
vele buitenlanders het land uitwees.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „D'66 staat dichter bjj de P.v.d.A. dan b(j de V.V.D.". Dat was de
conclusie van V.V.D.-voorzitster mevrouw Haya van Someren-Downer gisteravond
aan het slot van het televisiedebat tussen haar en D'66-voorzitter J. Beekmans over
de positie van D'66. De heer Beekmans merkte op dat een beslissing over samenwer
king, die in feite neerkomt op een keus tussen P.v.d.A. en V.V.D., is voorbehouden
aan het congres dat zijn partij ruimschoots vóór de Kamerverkiezingen van 1971
hoopt te houden.
Hij zag echter in de V.V.D. weinig aan
wijzingen om met deze partij tot een ak
koord te komen. „Als het gaat over de
gekozen minister-president en het distric
tenstelsel, twee zaken die D'66 wil reali-
sren, valt met deze V.V.D. niet te pra
ten", aldus de heer Beekmans.
Mevrouw Van Someren verweet D'66 te
veel nadruk te leggen op wat haar van
andere partijen scheidt. „Dat valt me te
gen van een partij die uit is op vernieu
wing".
MEVROUW VAN SOMEREN
(Van onze correspondent)
GRONINGEN. De Gezondheidsdienst
voor Dieren in Groningen en het Cen
traal Diergeneeskundig instituut te Rot
terdam stellen een onderzoek in naar de
doodsoorzaken van schapen die lange tijd
hebben gegraasd rondom het industriege
bied van Delfzijl.
De sterfte onder deze schapen schijnt
sinds vorige zomer veel groter te zijn ge
weest dan in de voorgaande jaren. Vee
houders die een stuk van de zeedijk heb
ben gepacht van de Provinciale Water
staat om hun schapen daar te laten gra
zen, sluiten de mogelijkheid niet uit dat
het hoge sterftecijfer te wijten is aan ver
giftiging door luchtverontreiniging ver
oorzaakt door twee bedrijven in Delfzijl
Bij de gezondheidsdienst voor dieren
wil men, hangende het onderzoek, geen
mededelingen doen. Er is in Groningen
sectie verricht op een achttal schapen
Er zijn wel bepaalde verschijnselen ge
constateerd maar over de aard daarvan
wenst men zich niet uit te laten. Volgens
een woordvoerder van de gezondheids
dienst is het vooralsnog moeilijk om de
geconstateerde verschijnselen als bewijs
materiaal tegen de twee bedrijven te han
teren.
UTRECHT. Aan het eind van de
studie-conferentie „Welvarend Welzijn",
van de Vrouwenbond NVV, die gisteren
in Utrecht is gehouden, is besloten een
telegram te sturen aan de voorzitters van
de Eerste en Tweede Kamer waarin
verontrusting wordt uitgesproken over de
fatale milieuverontreiniging in Neder
land. Zij dringen er met klem bij de
Kamerleden op aan met voortvarendheid
herstel en behoud van het levensmilieu
te bevorderen door versnelde intensive
ring van het wetenschappelijk onderzoek,
het ten spoedigste treffen van wettelijke
voorzieningen tegen de aantasting van
het milieu, verschaffing van middelen
voor het milieubehoud en in het onder
wijs geïntegreerde milieu-educatie.
De vierhonderd conferentiedeelneem
sters namen verder vijf resoluties over
deze problematiek aan.
De vrouwenbond meent dat onverwijld
wettelijke maatregelen noodzakelijk zijn
om de lozing van door industrie en par
ticuliere huishoudingen geproduceerd af
val drastisch te beperken. Water-, bo
dem- en luchtverontreiniging dient zoveel
mogelijk te worden tegengegaan ook in
dien dit voor de veroorzakers van die
verontreiniging hoge kosten met zich mee
zal brengen. Het gebruik van voor leven
de wezens gevaarlijke bestrijdingsmidde
len behoort volgens de NVV Vrouwen
bond te worden verboden.
In de tweede resolutie wordt gezegd
dat het noodzakelijk en onvermijdelijk is
dat matiging wordt betracht bij de ex
pansie van de materiële welvaart. De
vestiging van industrieën die toch scha
delijk afval produceren of de lucht, de
bodem en het water verontreinigen zal
zoveel mogelijk beperkt moeten worden.
Werkzaamheden die voor ieder mens
schadelijk zijn, als eczeemverwekkende
produktieprocessen moeten zonder meer
worden verboden.
Gezien de gevolgen van de snelle tech
nologische ontwikkeling, aldus de derde
resolutie, is een versneld en intensiever
wetenschappelijk onderzoek naar leef-
baarheidsbevorderende middelen vereist.
In de toelichting wordt gezegd dat het
onderzoek naar de gevolgen van milieu
verontreiniging zich in een te traag tem
po ontwikkelt, terwijl de aantasting van
het leefklimaat blijft voortschrijden.
De vierde resolutie vindt het noodzake
lijk dat op korte termijn en op grote
schaal de voorlicnting over vraagstukken
van leefbaarheid en milieuhygiëne geïn
tensiveerd en de vijfde resolutie tenslot
te stelt dat overbevolking een bedreiging
voor een leefbare maatschappij vormt.
De overheid zal, aldus de vrouwenbond,
door gerichte voorlichting een verant
woorde gezinsplanning moeten stimule
ren.
Ir. Z. Salverda gal' een schets over
het sluipende gevaar van de vervuiling:
„Nederland heeft de grootste haven ter
wereld. Ook het slechtste water en de
vuilste lucht". Nagenoeg iedereen heeft
gifstoffen in zijn lichaam, afkomstig van
het spiuiten met insectendodende midde
len, zo zei ir. Salverda.
„Een Amerikaans onderzoek heeft in
de borst van een zwangere vrouw zes
keer zoveel DDT aangetoond als toelaat
baar is. „Buiten het bereik van kinderen
houden", staat er op dergelijke verdel
gingsmiddelen".
„Per etmaal komt via de Rijn, vuilnis
vat van Europa, 50.000 ton zout ons land
binnen. Daaruit moet Nederland straks
tweederde van zijn drinkwater halen. De
jaarlijkse zoutinvoer zou een duinland
schap vormen van 10 kilometer lang. 50
meter breed, 25 meter hoog.
En verder: „De zwarte, witte, rose en
blauwe wolkjes uit onze fabrieksschoor
stenen brengen per jaar 600 miljoen kilo
zwaveldioxyde in de atmosfeer. De lucht
in Den Haag is tot over de schreef ver
ziekt door Westlandse kwekers die voor
hun kasverwarming zware olie met be
lastingverlaging Krijgen. „Ik denk omdat
de olie-industrie ook van zijn zware olie
afmoet".
„We hebben een prachtige gasbel, die
volkomen schone verbranding mogelijk
maakt. Maar we versjacheren het gas
naar het buitenland, in plaats van het
zo goedkoop ter beschikking te stellen,
dat ombouw van verwarmingsinstallaties
lonend wordt".
In een K. V.P.-radiouitzending heeft drs.
Schmelzer, fractievoorzitter van de K.V.P.
het rapport van de werkgroep van D'66
over de bevolkingspolitiek gecritiseerd,
met name het steriliseren van mensen.
(De heer Van Mierlo heeft ontkend dat
D'66 de mensen bij sterke bevolkingsgroei
tot sterilisatie zou willen dwingen). Drs.
Schmelzer zei er geen enkele twijfel over
te willen laten bestaan dat de verantwoor
delijkheid voor de bepaling van de gezins
omvang uitsluitend gelegen is bij de
ouders. „Inmenging van staatswege, on
der welk motief ook, in de vorm van van
verplichte sterilisatie wijzen wij met stel
ligheid af"
„A's de heren Schmelzer, Biesheuvel en
De Jong nu stellen dat het kabinet ook
bij verlies van de regeringspartijen moet
blijven zitten, drijven ze het land naar
een wanhoopssituatie". Dat zei P.v.d.A.-
fractieleider Den Uyl gisteravond op een
verkiezingsbijeenkomst van PAK-aanhan-
gers in Eindhoven.
Hij herinnerde voorts aan de uitspraak
van mr. Van Mierlo dat D'66 uit over
macht zou kiezen vóór de P.v.d.A. als hij
voor die keuze zou worden gesteld. „De
heer Van Mierlo weet heel goed dat er
voor D'66 maar één keuze is:ofhandlan-
ficr worden van de bestaande rechtse
coalitie of kiezen voor samenwerking met
de P.v.d.A.", aldus drs. Den Uyl.
In Groningen verdedigde in een verkie
zingsbijeenkomst van de A.R.P. mr. Bies
heuvel nog eens het kabinet-De Jong. „Het
is niet gering wat dit kabinet doet" zo
zei hij, eraan toevoegend dat de Kamer
er moeite mee heeft het tempo van het
beleid bij te houden.
Theologiestudent C. P. Bakker uit Kam
pen staat als kandidaat vermeld van de
C.P.N. „De laatste keer heb ik op Bies
heuvel gestemd om zijn voorgenomen ra
dicaal-evangelische politiek. Toen hij ech
ter met de V.V.D. in zee ging heb ik een
paar keer gevloekt en ben lid gewor
den van de C.P.N.", zo zegt de heer
Bakker. Hij vindt dat de vakbonden alles
te mooi voorstellen. „De C.P.N geeft etn
goede maatschappij-analyse. De C.P.N.
weet dat er een groep mensen is die oo-
ven, en een groep mensen die onder drijft.
Een rel van die laatste groep is te ver
wachten".
DEN HAAG. Minister Schut heeft de
Tweede Kamer een overzicht gezonden
van de bezetting der Nederlandse bejaar
den-oorden. Aangenomen wordt dat de op
name-capaciteit op 1 januari op 100 000
bejaarden gesteld kan worden.
Verwacht wordt dat in 1970 en 1971
25.000 aan dit totaal kunnen worden toe
gevoegd met inbegrip van 4.000 door ver
vangende nieuwbouw.
