„Wij schrijven de leden geen
politieke keuze voor"
Wel kritische
analyse van
programma's
Waarheid zeggen vaak
groot probleem
dit is
rivella mei
LU
tweeën
Verschanste boer schiet
twee politiemannen neer
MINISTERIE WENST
REACTIES
C.N.V.-VOORZITTER J. LANSER:
Schut belooft
extra tehuizen
voor bejaarden
Proefschrift over kankerpatiënten
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
Nederland tegen
oogstverdelgers
bij oorlog
Maandenlange dorpsterreur beëindigd
Nieuw basisonderwijs voorlopig nog niet in werking
Nederland meet
meer Endosulfan
dan Hoechst in
de Main stort
Water steeds meer
met vergiftiging
bedreigd
DICHTER
BIJ
DE DIEREN
WOENSDAG 18 MAART 1970
Exclusieve
couture
altyd RIVELLA thuis,
op Uw gezondheid!
Communicatie
Gebruikt in Vietnam
Een fraaie steen die een kokette
Apin in goud had laten zetten
Omdat zij dacht dat hij au fond
Uit lapis lazuli bestond
Bleek, naar zij langzaam was gaan vrezen,
Lapis belazuli te wezen.
Trijntje Fop
Dr. K. Haberer:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Minister Schut wil dit
jaar zoveel vergunningen meer uitreiken
als nodig zijn voor de bouw van tehuizen
tot een totaal van 2000 bedden dan hij
van plan was. De minister deed deze toe
zegging in de Tweede Kamer tijdens de
interpellatie van het Kamerlid Egas
(P.v.d.A.) over de rem die de regering
heeft gezet op de bouw van bejaarden
tehuizen.
De heer Egas kreeg steun van het
A.R.-Kamerlid mej. Van Leeuwn, die op
merkte dat ook bij haar de zorgen over
de voorzieningen voor de bejaarden niet
zijn weggenomen. Ook drs. Tilanus
(C.H.U.) vond het beleid van de regering
te ongenuanceerd. Hij achtte de acute
stop voor de bouw van bejaardentehui
zen onjuist.
Staatssecretaris Van de Poel huldigt
het standpunt, dat de bejaarden in gro
tere mate dan tot nu toe zo lang mogelijk
zelfstandig moeten blijven. Daarop is het
beleid afgestemd. Daardoor zullen er ook
minder bejaardentehuizen gebouwd wor
den.
In een vergelijking met het afgelopen
jaar stelde de bewindsman dat het aantal
bejaarden zal toenemen van 1,28 miljoen
tot 1,4 miljoen. Het aantal verzorgings
bedden zal in deze drie jaar toenemen
van 100.000 tot 126.000 en het aantal be
jaardenwoningen van 46.000 tot 82.000.
Eind vorig jaar waren er voor acht per
cent van de bejaarden verzorgingsbedden,
eind 1972 zal dat voor negen percent het
geval zijn.
VEENENDAAL Het Christelijk Nationaal Vakverbond zal zich niet laten in
kapselen door welke partij dan ook, het zal zich niet vereenzelvigen met een poli
tieke party en het zal ook geen stemadvies aan zün leden uitbrengen. Dit verklaarde
de voorzitter van het CNV, de heer J. Lanser, in Veenendaal in een vergadering
van de christeiyke besturenbond. Hy zei, dat de vakbeweging zich primair richt op
het behartigen van de belangen van de werknemers en dus op een groepsbelang, ter-
wyi de politieke party zich op een breder belang richt en rekening moet houden met
de verschillende groepen in de samenleving. Over vraagstukken als oorlog en vrede,
het buitenlands beleid en het binnenlands bestuur spreekt de vakbeweging zich niet
uit. Daarin ligt voor de vakvereniging ook een reden om zich van een stemadvies
te onthouden.
Dat betekent niet, dat de vakbeweging
zich niet intensief met de politiek zou
moeten bezighouden. Tussen het werk van
beide bestaat een bepaalde relatie die heel
scherp tot uitdrukking komt bij vraagstuk
ken die via wettelijke voorzieningen moe
ten worden opgelost of geregeld, zoals de
sociale verzekering, het arbeidsrecht en
de democratisering van onderneming en
maatschappij. Gelet op haar eigen doel
stellingen zal de vakbeweging volgens de
heer Lanser dan ook moeten proberen,
invloed uit te oefenen op de inhoud van
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
UTRECHT In z«n contacten met patiënten die aan kanker lyden heeft een aantal
huisartsen een politiek ontwikkeld die bepalend is voor hun doen en laten en voor
hun benadering van de vraag: „Waarheid zeggen of niet?" Sommigen zeggen het
nooit. Anderen zeggen het altyd. Daarnaast is er een groep artsen die dat Iaat af
hangen van de patiënt. Het innemen van een tevoren vastgesteld standpunt zou kun
nen leiden tot gemakzucht of het afschuiven van verantwoordelijkheid. Als het goed
Is komt in de loop van de behandeling de huisarts tot een zuivere, waarachtige ver
houding met de patiënt. Byna altyd komt er dan een punt waarop patiënt en arts
■amen de toestand onder ogen zien.
Dit is het oordeel van de 40-jarige Wad
dinxveense huisarts dr. C. A. de Geus,
die vandaag aan de universiteit van
Utrecht gepromoveerd is op het proef
schrift „Huisarts en kankerpatiënt".
In Nederland sterven jaarlijks 25.000
mensen aan kanker. Bij een gelijkmatige
verdeling over de 4.500 huisartsen bete
kent dat dat elke huisarts per jaar vier
of vijf patiënten aan kanker verliest. De
universiteit heeft hem daarop maar zeer
ten dele geprepareerd. Niet alleen bij
het sterven, maar nok bij de behandeling
van kankerpatiënten thuis staat de huis
arts ondanks de mogelijkheid van rugge
spraak met de specialist als eenling in
het voorpostwerk. Juist omdat het om
mensen in een grenssituatie gaat, is het
zeer te betreuren dat de huisarts onder
linge steun en het houvast aan elkaar
ADVERTENTIE
Rivella: puur-natuurlijke frisdrank,
hekier-goudgeel, verkwikkend, lékker!
Zonder kleurstoffen of conserveer
middelen, zo zuiver als kristal.
Rood etiket: voor de liefhebbers van
een zachte, milde smaak.
Blauw etiket (zonder suiker): een
pittige drank voor iedereen die Hde
slanke lijn" eerbiedigt.
mist. Elke huisarts heeft er betrekkelijk
veel mee te maken. In zijn werk ligt
een enorm stuk ervaring, maar weinig of
niets daarvan kómt aan anderen ton goe
de.
De praktijk is voor het contact met de
patiënt een handicap, zo zegt dr. De Geus.
Eigenlijk moest elke huisarts één middag
in de week kunnen uittrekken voor een
dergelijk contact.
In zijn ziek-zijn heeft de patiënt be
hoefte aan communicatie met iemand die
ziekte en lijden kent, aldus dr. De Geus.
Hij vindt dat bij de universitaire oplei
ding de dood volstrekt terzijde wordt ge
schoven. Hij zegt: „Wij weten nauwe
lijks hoe de dood en het rouwen te be
naderen. Ook God komt in de colleges
niet ter sprake. Als het gebeurt, dan al
leen bij de psychiater die ons vertelt
over godsdienstwaanzin".
De huisarts, met zijn schat aan erva
ringen, heeft in dit grensgebied van le
ven en dood de universiteit iets te bie
den, zo zegt dr. De Geus.
Op het woord kanker rust nog steeds
een zwaar taboe. In vele in het boek ge
noemde gevallen is door de huisarts te
vergeefs gezocht naar een moment van
openheid. Boeren lijken er meer voor
open te staan dan de stadsbewoners.
Met opzet heeft dr. De Geus zijn on
derzoek niet laten uitmonden in resolu
ties. Het proefschrift (verschenen bij
Dekker en Van de Vegt, .Nijmegen) is
geen afronding maar een openlegging.
„Ik heb het in het midden van mijn col-
legae-huisartsen willen leggen als 'n stuk
waarvan ik hoop dat erover gedacht gaat
worden", zegt hij.
de politieke programma's van de partijen
en op de samenstelling van de volksver
tegenwoordiging en van het kabinet.
De vakbeweging, zei de heer Lanser,
zal haar eisen, wensen en opvattingen
duidelijk kenbaar moeten maken en cri
tisch moeten nagaan in hoeverre de par
tijen daaraan voorrang en politiek gewicht
toekennen. Daarom rekent het CNV het
tot zijn verantwoordelijkheid, zich over de
inhoud en het gewicht van de speciaal
voor de werknemers van belang zijnde
paragrafen van de partijprogramma's
een oordeel te vormen en te publiceren
De leden krijgen dan inzicht in het al of
niet overeenstemmen van de doelstellin
gen van de politieke partijen en die van
de vakbeweging, zodat zij daar bij de
bepaling van hun stem rekening mee kun
nen houden.
Het CNV behoudt zich de vrijheid voor,
op basis van programvergelijking ken
baar te maken, welke politieke samen
werking het voor een goede sociaal-eco
nomische ontwikkeling het meest zinvol
acht. Het zal ook een oordeel geven over
de waarschyniyke samenwerking van frac
ties in de Kamers als indicatie voor een
te verwachten sociaal-economisch beleid.
Het gaat niet alleen om programma's,
maar ook om mensen die bereid en in
staat zijn die programma's uit te voeren.
Aan politieke redenen heeft de vakbewe
ging geen boodschap, als regeringspartij
en met het oog daarop, op zichzelf goede
en uitvoerbare voorstellen van de oppo
sitie afwijzen.
Bij de beoordeling van voorstellen moet
ook op hun haalbaarheid worden gelet,
dit in verband met het „fopspeeneffekt"
dat fraaie voorstellen kunnen hebben.
Een advies van het CNV aan de leden
over een partijpolitieke keuze zou volgens
de heer Lanser getuigen van een patriar
chale houding.
Het is niet de taak van de vakbeweging
voor haar leden een keus te bepalen.
ADVERTENTIE
Dringt direct door tot mm
de haard van de pijn
Deumattsche pijnen, «pit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niet» werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensatie of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt 1 Zorgt
dat U thuis altijd een tube Algesal bij de
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
•VN.
De woning waarin de bejaarde boer
zich had verschanst. Traangas was
nodig om de man tot overgave te
dwingen.
(Van onze correspondent).
GENÈVE Mr. H. F. Eschauzier,
hoofd van de Nederlandse vertegenwoor
diging bij de Conferentie van de Com
missie voor Ontwapening (CCD) in Ge-
nève heeft gisteren verklaard dat Neder
land bereid is mee te werken aan het
zoeken naar een overeenkomst, die het
gebruik van oogstverdelgers en ontbla-
deringsmiddelen bij de oorlogvoering af
schaft Dergelijke vernietigingsmiddelen
worden door de Amerikanen op grote
schaal toegepast in Vietnam.
Dit besluit van de Nederlandse rege
ring was gebaseerd op de overweging,
dat het gebruik op grote schaal van der
gelijke middelen op lange termijn on
voorspelbare gevolgen kan hebben.
Wat bet gebruik van traangas als
strijdmiddel betreft, blijft de Nederland
se regering volgens mr. Eschauzier twij
fels koesteren. Niet zozeer het gebruik
van dit strijdmiddel is aan critiek onder
hevig, maar eerder het misbruik. De kar
dinale vraag is of het gebruik aan be
paalde regels kan worden gebonden. In
elk geval zal een verbod ruimte moeten
laten voor de produktie van voldoende
hoeveelheden voor het bestrijden van rel
len.
De heer Eschauzier verklaarde voorts
dat Nederland de door Engeland inge
diende ontwerpovereenkomst steunt, die
de biologische oorlogvoering wil verbie
den. Zij beschouwt het als een voorbeeld
van praktische wijsheid eerst te streven
naar wat het meest voor het grijpen ligt.
Hoewel verificatie bij biologische strijd
middelen onmogelijk is (om praktische
redenen), wil de Nederlandse regering
zich nog niet vastleggen op het stand
punt dat iedere mogelijkheid tot contro
le voorgoed moet worden uitgesloten.
(Van onze correspondent)
ANGEREN Veertig politiemannen hebben gisteren een aanval uitgevoerd op een
boerdery in het Betuwse dorpje Angeren, waar een 72-jarige veehouder zich had ver-
schanst. De veehouder schoot met een jachtgeweer en flobertbuks op de politieman,
nen die hem kwamen ophalen, omdat hy een boete van f 200 wegens huisvredebreuk
had geweigerd te betalen. By de schietpartij werd de 54-jarige adjudant L. Wildschut
ernstig gewond. Een andere politieman werd aan zijn oor en schouder gewond.
De Arnhemse officier van Justitie mr. A.
W. Holsteijn had tegen de veehouder een
arrestatiebevel uitgevaardigd. In 1968 had
den de veehouder en een zoon huisvrede
breuk gepleegd bij de Boerenleenbank in
Angeren. De bank was betrokken geraakt
bij een fiscaal beslag ten nadele van de
veehouder. Als gevolg daarvan pleegde de
veehouder huisvredebreuk.
Vorige week maandag togen acht politie-
Adjudant Wildschut werd tijdens de
belegering door een schot hagel in
hand en been geraakt.
mannen naar de boerderij om de veehou
der in arrest te nemen. De ontvangst be
stond uit geweerschoten. Mr. Holsteijn
vond het forceren van een beslissing op dat
moment te riskant en schortte de actie op.
Inmiddels was het bij de politie klachten
gaan regenen over terreur van de veehou
der en zijn zoons op de plaatselijke bevol
king. Gistermorgen om half tien ging ma
joor Th. van Dolderen alleen en ongewa
pend naar de boerderij om met de veehou
der te praten. Maar uit het gesprek dat
daar op volgde bleek dat de veehouder niet
tot rede was te brengen. Toen de majoor
was vertrokken zetten veertig man politie
een kwartier later de actie in. Per mega
foon werd gewaarschuwd dat geen verzet
moest worden geboden. Het antwoord van
de boer was een gericht schot op het bo
venbeen van adjudant Wildschut.
In de minuten die daarop volgden ont
brandde een hevige strijd. De veehouder
schoot op alles wat bewoog, de politie
wierp traangasgranaten in de boerderij.
De veehouder trok zich tenslotte terug op
de zolder en nam de trap onder vuur. Uit
eindelijk moest hij het na drie kwartier
wegens de dikke wolken traangas opgeven.
Geboeid werd hij weggevoerd.
DEN HAAG. Staatssecretaris mr.
Grosheide van Onderwijs en Wetenschap
pen verwacht dat de parlementaire be
handeling van een wetsontwerp op het
basisonderwijs (waarover wij gisteren
hebben bericht) enkele jaren zal duren.
Mr. Grosheide zei dit gistermiddag in
Den Haag in een toelichting op het gis-
eren verschenen voorontwerp van wet op
het basisonderwijs. Het voorontwerp, op
gesteld door een commissie van ambte
naren van het ministerie van Onderwijs
en Wetenschappen en leden van het Rijks-
schooltoezicht, zal aan vele instanties om
advies en reactie worden toegezonden.
Mr. Grosheide zei te hopen, dat de re
acties begin oktober binnen zullen zijn. Er
kan dan een inventarisatie worden opge
maakt en een definitief wetsontwerp zal
dan volgend jaar bij de Tweede Kamer
kunnen worden ingediend, aldus de
staatssecretaris.
Het aantal leerlingen bij het basison
derwijs bedraagt rond tien percent van de
hele Nederlandse bevolking.
Het voorontwerp biedt de gemeentebe
sturen de mogelijkheid het vervoer van
leerlingen die in de gemeente wonen te
organiseren en te bekostigen. Over ver-
voersregelingen zal het overlegorgaan
voor openbaar en bijzonder onderwijs
worden gehoord. Dit overlegorgaan kan
ingesteld worden in gemeenten waar
scholen voor openbaar en voor bijzonder
onderwijs zijn. Het zal zich onder meer
bezig houden met scholenplanning en met
de verdeling van de schoolruimte.
Wat betreft de bekostiging van het on
derwijs is bepaald dat voor het openbaar
onderwijs het rijk aan de gemeente de
huisvestingskosten, de inventarisatiekos-
ten, de salarissen en de materiële exploita
tiekosten vergoedt. Voor het bijzonder on
derwijs geldt dat de huisvestings- en in-
ventarisatiekosten voor rekening van de
gemeente komen. De gemeente krijgt
hiervoor vergoeding van het rijk. De sa
larissen en materiële exploitatiekosten
betaalt het rijk rechtstreeks aan de be
sturen van de nijzondere scholen. De
voorgestelde bekostigingsregelingen ver
schillen van die in de Lager-Onderwijs-
wet 1920. Volgens deze wet vergoeden de
gemeenten zowel de stichtingskosten als
de exploitatiekosten en krijgen zij hier
voor een uitkering uit het gemeente
fonds. Iedere gemeente bepaalt een
eigen bedrag per leerling als ver
goeding voor de exploitatiekosten. In
het voorontwerp wordt gesteld dat het
rijk genormeerde stichtingskosten a fonds
perdu betaalt. Het rijk betaalt ook de
exploitatievergoeding na centrale vast
stelling.
Twee vergoedingsbedragen: één per lo
kaal en één per leerling.
De veeboer heeft er nu een beschuldi
ging bij gekregen: poging tot doodslag.
Tijdens het vuurgevecht waren zijn
vrouw en kinderen niet aanwezig. Een
zoon, die ook werd gezocht, werd later in
een hooiberg aangetroffen.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Tussen het Duitse be
drijf Hoechst en het Rijksinstituut voor
de Volksgezondheid bestaat verschil van
mening over de mate waarin de Duitse
maatschappij het Rijnwater vergiftigt.
Dit is gebleken tijdens een gesprek dal
maandag werd gevoerd tussen Hoechst
staatssecretaris Kruisinga van Volksge
zondheid en het Rijksinstituut.
Volgens Hoechst loost het bedrijf mo
menteel dagelijks 4 tot 10 kg. Endosulfan
in de Main. In het Nederlandse Rijnwa
ter wordt echter circa 40 kg. per dag ge
meten.
Het is niet duidelijk waar het verschil
kan liggen. Hoechst en het Rijksinsti
tuut maakten gebruik van dezelfde meet
apparatuur. Er zal een nieuw onderzoek
worden ingesteld.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Door de toenemende in-
dustralisatie wordt het gevaar van werke
lijke vergiftiging steeds groter. Het is niet
denkbeeldig meer dat de gehele drink
watervoorziening in gevaar komt, temeer
omdat men in de toekomst een steeds
groter gebruik zal maken van opper
vlaktewater voor de drinkwatervoorzie
ning.
Dat stelde gisteren dr. K. Haberer uit
Wiesbaden tijdens het congres van West-
duitse waterdeskundigen dat gisteren in
het Kurhaus in Scheveningen is geopend.
Vandaag werd het congres voortgezet. Het
is de eerste keer in de geschiedenis van
de Westduitse waterleidingorganisatie dat
zij een ledenvergadering in het buitenland
houdt. Op het congres, dat werd geopend
door staatssecretaris Kruisinga van Soci
ale Zaken en Volksgezondheid, spreken
ook Nederlanders.
Dr. G. Wijnstra uit Rijswijk schetste
de problemen, die zich bij de watertoele
vering aan Nederland kunnen voordoen.
In het jaar 2000 zal naar verwachting 4,5
tot 5 miljard kubieke meter water nodig
zijn. Daarvan zal 1,5 miljard uit het
grondwater kunnen worden gewonnen.
Voor het resterende deel is men aange
wezen op de Rijn en de Maas. Deze ri
vieren zijn thans al sterk vervuild. Er
zullen derhalve grote spaarbekkens moe
ten worden aangelegd. Hiervoor zal in de
komende dertig jaar tussen de 9 en 11
miljard gulden nodig zijn, aldus dr. Wijn
stra.
De Amsterdammer ir. C. van der Veen
achtte voorlopig het winnen van drinkwa
ter uit zeewater een te kostbare en te
moeilijke zaak. Daarom is het van het
grootste belang dat alle landen in het
stroomgebied van de Rijn rond de tafel
gaan zitten om richtlijnen op te stellen,
zo vond ir. Van der Veen.
Dr. H. Bernhard uit het Duitse f>ieg-
burg voorzag wel dat men over dertig
jaar drinkwater uit zeewater zal gaan
winnen.
