Sectievoorzitter A.B.O.P.
Kleine mammoet
volmaakt
met
Bisschop moet
voor eenheid
met Rome zijn
Broer schiet
zusje neer
TANKERS MUURVAST NA BOTSING
Op een virus
Vorig
58.700
jaar stonden
huizen leeg
Nu opkomstplicht is afgeschaft
Waarom bleven veel kiezers
PAUW
Koperdief kwam
om het leven
Jongen ontwerpt
plan voor metro
in Den Haag
Extra geld voor
gemeenten met
slechte bodem
DICHTER
BIJ
CIJFERS VAN CBS:
Jeugdlokaliteiten
bakermat voor
misdaad
Voor 20 mille aan
haarden gestolen
de
beste
hekken
komen uit Best'
DE DIEREN
ZATERDAG 21 MAART 1*70
2
Onrust
Enquête onder kerkgangers
in bisdom Rotterdam
B G levert
gegarandeerd roestvrije
hekwerken door
geheel Nederland tegen
Centrale verwarming
Thermo Techniek Tensen
VERMISTE MAN
VERDRONKEN
Fractieleider P.v.d.A. in
Zeist verlaat raad
Van alle minimeisjes die
Men van Parijs tot Krommenie
Kon rien flaneren door de straten
Had Snizia de kleinste maten
Daar zij naar afkomst en naar ras
Een influenzavirus was.
Trijntje Fop
Crisisinvloed
Te veel keusf
Drankbestrijders
expert
(Van onze correspondent)
ARNHEM In d$ Algemene Bond van Onderwijzend Personeel vindt men, dat de
„kleine mammoet" van staatssecretaris Grosheide bepaald niet voorop loopt ten
aanzien van de interne democratisering van het onderwijs. Dat sei de heer J. D. van
den Bosch, voorzitter van de sectie basisonderwijs van de A.B.O.P., vrijdagavond in
«ijn openingswoord op de jaarvergadering in Arnhem. Het voorontwerp van een wet
op het basisonderwijs omvat geen duidelijke inschakeling van de onders en van
het personeel van de scholen.
Het ontwerp bevat elementen die reeds
tot de wensen voor het basisonderwijs
behoren. Hij meende, dat wie het meest
bij het basisonderwijs zijn betrokken het
voorontwerp in studie moeten nemen
Daarom wilde hij ok niet te gauw met
een stellingneming van bovenaf komen.
Wel zei hij het bijzonder teleurstellend
te vinden, dat, wat de interne democratie
betreft, het voorontwerp niets aan de
huidige situatie verandert.
Bij de beoordeling van het vooront
werp stuit men op een paar moeilijke
punten, aldus de heer Van den Bosch,
Hij constateerde dat belangrijke nadere
regelingen in zeer grote mate zullen af
hangen van algemene maatregelen van
bestuur. Voor de beoordeling nu zou het
toch wel wenselijk zijn althans enige ge
dachten over die nadere regelingen te
vernemen.
De ABOP is er bijzonder blij mee dat
de staatssecretaris probeert te komen tot
oordeelsvorming van onderaf in plaats
van bovenaf over het voorontwerp. Daar
aan wil men in de eigen organisatie zo
breed mogelijk meewerken.
De heer Van den Bosch sprak ook over
de grote onrust in het onderwijs, waar
voor hij in het algemeen wel sympathie
kan opbrengen. Daarbij maakt hij echter
één uitzondering: Hij sprak zich ten stel
Iigste uit tegen consolidatie van het hui
dige maatschappijbeeld en tegen gerichte
maatschappijverandering door middel van
het onderwijs. Pasklaar maken van de
mens voor een (door wie?) gewenste
maatschappij vindt hij verwerpelijk. Het
onderwijs dient de opgroeiende mens in
zijn ontwikkeling zo te begeleiden, dat hi;
kan komen tot zelfstandig en kritisch
oordelen en besluiten.
„Een afschuwelijke situatie" noemde hij
het dat het voltooid verleden tijd is dat
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. De nieuwe R.-K. bis
schop in Z-Holland moet op de eenheid
met Rome zijn gesteld. Dat vindt bijna
70 percent van de tachtigduizend zondag
se kerkgangers die hebben meegedaan
aan het opstellen van „Het profiel van
een bisschop", een enquête over een
nieuwe bisschop van Rotterdam. Kerk
gangers van het platteland zijn meer op
Rome gesteld, dan die uit de grootstede
lijke agglomeraties, zoals Den Haag en
Rotterdam.
Het profiel is samengesteld aan de hand
van een begin februari in de kerken inge
vulde enquêteformulier, 61 brieven die er
als reactie op de actie „postbus-bisschop"
zijn binnengekomen en gesprekken met
speciale groepen gelovigen uit het bis
dom.
Aan de hand van het profiel zal de
diocesane pastorale raad in april een al
fabetische lijst van kandidaten opstellen,
het blijft aan het diocesaan kapittel voor
behouden om een voordracht van drie
personen te maken. De uiteindelijke be
noeming geschiedt door de paus in Rome.
De helft van de gelovigen vindt dat hij
«telling moet durven nemen in politieke
vragen.
De huidige bisschop van Rotterdam,
mgr. M. A. Jansen, wordt 27 augustus
65 jaar. Geheel in overeenstemming met
de uitslag van de enquête is dat hij dan
zijn functie wil neerleggen.
Of op die datum in de opvolging van
mrg. Jansen is voorzien, hangt van de
«nelheid van Rome af.
In de zomermaanden werken ze meest
al in Rome niet.
ADVERTENTIES
HEKWERK
Industrieweg 71-73
Tel. 04998-2710
Nederland kon denken één van de beste
onderwijsstelsels ter wereld te hebben.
Hij kan het begrijpen dat de onderwijs
krachten onrustig worden nu blijkt dat er
te midden van de stormachtige ontwikke
lingen op het punt van bij- en herscho
ling weinig of niets geregeld is.
BREDA, Met een flobert pistool
heeft een 20-jarige student in de politie
ke en sociale wetenschappen uit Breda
gistermiddag in de ouderlijke woning zijn
14-jarig zusje Corrie levensgevaarlijk ge
wond. Hij schoot haar drie kogels in
hoofd en buik. Na zijn daad is de jongen
gevlucht. Hij heeft het pistool vermoede
lijk nog bij zich.
Afgelopen maandag was hij voor enke
le dagen naar huis gekomen. Wat in het
verleden al zo vaak gebeurde, kwam nu
weer voor: de jongen zocht weer ruzie
met zijn zusje. Vrijdagmiddag verliet hij
zijn huis om boodschappen te doen. Zijn
ouders deden hetzelfde. De vier andere
kinderen van het gezin waren naar school.
Later is de jongen teruggekomen en
heeft zijn zusje neergeschoten. Zeer ern
stig gewond waarschuwde het kind nog de
buren, die haar direct naar het zieken
huis brachten. Daar werd zij geopereerd.
Haar toestand is uiterst zorgwekkend.
ARNHEM. Bij het stelen van koper
draad bij het electriciteitsbedrijf in Arn
hem (PGEM) is een bjj de politie als ko
perdief bekend staande 49-jarige Arn
hemse arbeider om het leven gekomen.
Personeelsleden van de PGEM vonden
hem vrijdagochtend dood in een opslag
loods.
De man moet op een zes meter hoger
gelegen balk geklommen zijn vanwaar
hii met een stuk touw met een trekhaak
de rollen koperdraad omhoog kon halen
uit de door gaas afgesloten ruimte. Hij
heeft daarbij het evenwicht verloren en
is gevallen.
ADVERTENTIE
is 125,— per m3 te duur? Beslist I
ZELFBOUW bespaart u f 2300,U
wordt gesteund door een erkende vak
man. die de gasaansluiting inregeling
en garantie-service op zich neemt.
LAAT u de aanleg doen, dan besparen
wij u toch nog 20% op de gebruikelijke
prijs.
HOSPESLAAN 55
OVERVEEN TEL. 0 23 - 24 20 44
,v
I
AMSTERDAM. De verkeerssituatie
in Den Haag vereist een andere aanpak
meent de 15-jarige John Lage, leerling
aan de Haagsche Grafische School. Daar
om heeft hij een plan uitgewerkt voor
een metronet, dat in de Haagse binnen
stad volledig ondergronds is. De metro
zal voor iedereen moeten worden open
gesteld. Van de Hagenaars zal een jaar
lijkse bijdrage van 300 per gezin worden
gevraagd, die door iedereen moet worden
betaald. De kosten van het gehele metro
project schat John Lage op 540 miljoen
gulden.
Met dit plan dingt de Haagse leerling
mee naar de prijzen, die de „Stichting
de jonge onderzoekers" de jeugdige deel
nemers aan een wedstrijd voor bijzondere
projecten in het vooruitzicht heeft ge
steld. Vrijdag 27 maart zal een jury zich
uitspreken over de creativiteit, inventivi
teit, wetenschappelijk benadering, tech
nische vaardigheid etcetera. Van de 23
projecten, die 38 jongens inzonden. Daar
na zullen deze op een tentoonstelling in
het congresgebouw RAI in Amsterdam te
zien zijn.
AMSTERDAM De 49-jarige Ernst
Snabilie uit Amsterdam die sinds 6 fe
bruari werd vermist, blijkt te zijn ver
dronken. Zijn stoffelijk overschot werd
vanochtend opgedregd uit de Nieuwe Vaart
in Amsterdam.
(Van onze par lemen tsredactie)
DEN HAAG. De ministerraad heeft
vrijdag besloten aan gemeenten met een
slechte bodemgesteldheid een extra uit
kering uit het gemeentefonds te geven.
Het betreft hier in totaal 101 gemeenten,
die extra hoge kosten hebben met onder
andere wegenaanleg doordat de bodem
gesteldheid in die gemeenten bijzonder
slecht is.
De regeling heeft een terugwerkende
kracht tot 1968. Er is voor dat jaar een
bedrag van 31,5 miljoen gulden mee ge
moeid.
Onder de gemeenten die voor een uit
kering in aanmerking komen zijn Am
sterdam en Rotterdam.
STOCKHOLM (Reuter). Een Neder-
landse en een Zweedse tanker zijn giste
ren in de eilandengroep voor Stockholm
in aanvaring geweest. Er zijn geen slacht
offers.
Het Nederlandse schip is de 12.143 ton
metende „Katelysia" van de Shell Tan
kers NV, die in Den Haag is geregis
treerd. De „Katelysia", een olietanker,
heeft geen lading. Het Zweedse schip, de
2.274 ton metende „Otello", heeft wel
olie, waarvan duizenden tonnen inmid
dels in zee gevloeid zijn.
De twee tankers zitten aan elkaar vast
in de buurt van het toeristeneiland Vax-
holm. Men probeert de olie van het
eiland weg te houden.
ZEIST. De fractieleider van de
P.v.d.A. in de gemeenteraad van Zeist,
drs. W. Bins, heeft zijn functie neerge
legd en is uit de raad getreden.
De heer Bins kan zich niet verenigen
met de wijze, waarop het Progressief
Accoord in Zeist tot stand is gekomen
Gedurende enkele tientallen jaren heeft
de heer Bins het raadslidmaatschap voor
de P.v.d.A. in Zeist vervuld.
DEN HAAG Op 1 oktober van het
vorige jaar stonden er in Nederland
58.700 woningen leeg. Daarvan waren er
13.100 niet meer geschikt voor bewoning
wegens bouwvalligheid, gebrek aan woon
comfort, afgelegen ligging en dergelijke
Van de resterende 45.600 niet bewoonde
huizen zijn er 38.600 reeds bewoond ge
weest en 7.000 nog nimmer. Dit blijkt uit
de eerste uitkomsten van een onderzoek,
ingesteld door het Centraal Bureau voor
de Statistiek.
De gegevens wijzen uit dat van de
38.600 „oude" woningen er 23.700 (61 per
cent) korter dan vier maanden onbewoond
waren en 14.900 (39 percent) vier maanden
of langer. Voor de 7.000 „nieuwe" wo
ningen bedroegen deze aantallen respec
tievelijk 4.800 en 2.200.
Dit betekent dat bijna tweederde van de
45.600 voor bewoning geschikte woningen
slechts gedurende een betrekkelijk korte
periode leeg staan en weer vrij snel door
de nieuwe bewoners worden betrokken. De
overige woningen staan gedurende een
langere periode leeg, omdat zij bijvoor
beeld betrokken zijn bij een intensieve ver
bouwing, een gerechtelijke procedure, dan
wel omdat zij qua prijs, grootte en der
gelijke minder gewenst zijn, aldus een
publikatie van het ministerie van Econo
mische Zaken dat deze gegevens bekend
maakt.
Een vergelijking van de jongste ge
gevens met vorige onderzoeken leert dat
voor Nederland als geheel het aantal onbe
woonde woningen een zeer gelijkmatige
ontwikkeling vertoont. In de periode
1 april tot 1 oktober 1969 nam de kort
stondige leegstand van „oude" woningen
toe met 200 tot 23.700 en die van de
„nieuwe woningen" met 500 tot 2.200. Bij
deze laatste cijfers wordt opgemerkt, dat
Voor het eerst is Nederland naar de
stembus gegaan zonder dat „het moest".
De opkomstplicht, ingevoerd in 1917 te
zamen met het algemeen kiesrecht en
het systeem van evenredige vertegen
woordiging, is pas opgeheven. Daardoor
heeft Nederland zich decennia lang niet
hoeven interesseren in de vraag wie er
niet en wel geneigd zijn uit vrije wil te
gaan stemmen.
In de meeste westerse democratieën
bestond die plicht traditioneel niet en
daar is dan ook herhaaldelijk onderzoek
gedaan naar de man of vrouw die niet
gaat stemmen. In die andere landen zou
men doorgaans ook helemaal niet opkij
ken van een opkomstpercentage van
rond de zeventig, zoals Nederland nu te
zien gegeven heeft, in de Verenigde Sta
ten is in de jaren twintig zelfs wel eens
een opkomstpercentage van veertig voor
gekomen en dat bij de presidentsverkie
zingen. Met andere woorden: Zeventig
percent is bepaald niet onthutsend, afge
zien nog daarvan dat het hier ging om
verkiezingen voor regionale organen. Die
zijn nergens erg populair, omdat men
van het effect van hun bestuur betrekke
lijk weinig merkt.
De beoefenaars van de politieke we
tenschap hebben zich steeds sterk geïn
teresseerd voor de groep van niet-stem-
mers. Onderzoek daarover is op grote
schaal verricht in de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland,
Italië en de Scandinavische landen. Hoe
wel er onderling vrij veel verschillen be
staan in kiesgedrag in al deze landen
de Noren en Zweden gaan in veel gro
ter getale naar de stembus dan de Fran
sen en de Britten zijn er toch ook een
aantal factoren die algemeen geldig zijn.
De Amerikaanse politicoloog Lipset heeft
daarvan een tabel gemaakt aan de hand
van vergelijkingen tussen onderzoeken
alle westerse democratieën. Daaruit
blijkt, dat groepen mensen met een hoog
inkomen en een hoog opleidingsniveau
veel trouwer naar de stembus gaan dan
groepen met een laag inkomen en wei
nig scholing. Zakenlui, ambtenaren en
kantoorpersoneel gaan trouwer naar de
stembus dan ongeschoolde arbeiders, het
lage overheidspersoneel en bedienden.
Boeren met grote bedrijven stemmen
vaker dan keuterboertjes en pachters,
Geschoolde arbeiders (mijnwerkers bij
voorbeeld) gaan meer ter stembus dan
ongeschoolde.
Vrouwen vertonen meer neiging
tot thuisblijven dan mannen. Jongeren
laten het gauwer afweten dan mensen
van middelbare leeftijd en bejaarden
Mensen die al lang in een bepaalde
streek wonen, gaan eerder naar de stem
bus dan zij die zich pas kort ergens ge
vestigd hebben. Getrouwde mensen stem
men vaker dan vrijgezellen, mensen die
lid zijn van verenigingen of clubs gaan
meer stemmen dan mensen die nergens
lid van zijn.
Een internationaal verschijnsel is ook,
dat het opkomstpercentage in tijden van
crisis veel groter is dan in perioden met
stabiele politieke verhoudingen. In het
vooroorlogse Duitsland is de opkomst
nooit zo hoog geweest als in 1933, toen
de nazi's 43 percent van de stemmen be
haalde. Met andere woorden: men hoeft
in het algemeen niet zo blij te zijn met
een hoog opkomstpercentage.
Nu het aantal stemmers in Nederland
afgelopen woensdag aan de lage kant is
geweest, zou dus eerder een plei
dooi zijn voor de stelling dat de Ne
derlandse kiezer redelijk tevreden is
met zijn regering en dat hij vindt dat
het goed gaat in ons land, dan een argu
ment voor de stelling dat hij zich „in
groot onbehagen van de politiek af
wendt", zoals P.v.d.A.-fractieleider drs.
Den Uyl meent. Voor een aantal kleine
groepen zal dat wel juist zijn, maar voor
de grote massa gaat dat zeker niet op,
Een geringe opkomst is doorgaans in het
voordeel van de grotere partijen en in
het nadeel van splintergroepen. De heer
Koekoek heeft dat deze week ervaren.
Om de achtergronden van het thuis
blijven goed te analyseren is een diep
gaand onderzoek nodig naar de motie
ven die tot niet-stemmen hebben geleid.
Voor wat Nederland betreft is daar op
dit moment nog erg weinig van te zeg
gen.
Toch kunnen aan de hand van het bui
tenlandse onderzoek wel een aantal ver
moedens worden uitgesproken. De feite
lijke regeringspolitiek is een belangrijke
factor, vooral voor diegenen die er gere
geld direct mee te maken hebben, zoals
ambtenaren en zakenlieden, of voor hen
die er om wat voor reden dan ook goed
mee op de hoogte zijn. Zij, die verder
van de regeringspolitiek afstaan, zullen
gemakkelijk geneigd zijn thuis te blij
ven, tenzij zij vinden dat de regering het
al te bont maakt. Dat is in Nederland op
dit moment kennelijk niet het geval.
Belangrijk is ook de vraag of er duide
lijke politieke alternatieven zijn, die als
het ware uitdagen tot een keuze. In Ne
derland is dat zeker niet het geval. Men
zou kunnen zeggen dat er veel te veel
keus is, en bovendien nauwelijks moge
lijkheid tot een duidelijke keus. Men
moet dan ook niet vreemd opkijken als
vrij veel mensen dan maar liever thuis
blijven. Als het tot grotere politieke con
centraties zou komen, die bovendien
kans zien om zich duidelijk van elkaar
te onderscheiden, dan mag redelijker
wijs verwacht worden dat de opkomst
bij volgende verkiezingen groter zal zijn.
Een derde factor is ongetwijfeld de
zich duidelijk doorzettende deconfessio
nalisering, het geleidelijk afbrokkelen
van de zuilen in het maatschappelijk bes
tel. Bij velen zat dat er toe leiden, dat
zij hun zekerheid van vroeger op wie te
moeten stemmen geleidelijk verliezen,
zonder daarvoor een nieuwe zekerheid in
de plaats te krijgen. Zij voelen zich heen
en weer geslingerd tussen de oude tra
ditionele plicht en de neiging, gehoor te
geven aan de roep tot ontzuiling. Mis
schien is dat een van de verklaringen
voor het relatief lage opkomstpercentage
in Limburg. De ontzuiling is er zeer dui
delijk. Maar bij velen leidt zij tot op
houden met stemmen, niet alleen op de
KVP maar in het algemeen. Tenslotte
is er geen gemakkelijker manier van
kiezen dan helemaal niet kiezen en thuis
blijven.
Waarschijnlijk is D'66 daarvan het
slachtoffer geworden en heeft het een
groot deel van de winst, die het bij de
opiniepeilingen kreeg, moeten afstaan aan
niet-stemmers. Als men weet dat D'66
het moet hebben van bewoners van gro
te steden, jongeren en proteststemmers
(allemaal groepen met een laag opkomst
percentage), dan is een deel van de te
leurstelling van D'66 al verklaard.
Volgens de opkomstcijfers zou men zeg
gen, dat de kiezer wel de indruk heeft
dat er een en ander aan het veranderen
is, maar dat er volgens hem nauwelijks
sprake is van een politieke crisis. Dat
zou de voortdurende kreten over een
crisis in de politiek van Nederland in
een wat ander daglicht zetten. Uiteraard
is Nederland toe aan politieke vernieu
wing en verkeert de politiek in een groei-
crisis, maar dat is iets anders dan te
doen alsof de politiek op weg is naar de
ondergang. Er is op zijn hoogst sprake
van een situatie, die een flink stuk vin
dingrijkheid, redelijkheid en de wil tot
doorbreking van verstarde instituties
vraagt. Inmiddels vraagt de kiezer naar
duidelijke alternatieven.
als gevolg van de gewijzigde opzet een
beter inzicht is verkregen in de feitelijke
omvang van de langdurige leegstand. Per
1 oktober begon men met een individuele
opgave van de woningen die vier maanden
of langer onbewoond zijn.
In het noorden (Groningen, Friesland
en Drente) zijn 5.300 voor bewoning ge
schikte huizen onbewoond, in het oosten
(Overijssel, Gelderland, Zuidelijke IJssel-
meerpolders) 6.400, in het westen
(Utrecht, Noord- en Zuid-Holland, Zee
land) 25.900 en in het zuiden (Noord-Bra
bant en Limburg) 8.000.
Als percentage van de woningvoorraad
bedragen deze aantallen respectievelijk 1,3
voor het noorden, 1,0 voor het oosten, 1,4
voor het westen en 1,1 voor het zuiden.
Relatief gezien heeft het westen dus het
hoogste percentage niet-bewoonde wo
ningen en het oosten het laagste. Hieruit
mag niet zonder meer worden afgeleid
dat de woningvoorziening in het westen
gunstiger verloopt dan in de overige lands
delen. Over het algemeen hebben de gro
tere steden ten behoeve van de doorstro
ming ook een grotere behoefte aan leeg
stand dan de kleinere gemeenten.
UTRECHT. De Algemene Neder
landse Drankbestrijders Organisatie
(ANDO) zegt in baar blad „Nuchter Be
keken dat het aantal verkooppunten
van alcoholica sterk is gestegen na de
in werkingtreding van de nieuwe Drank
en Horecawet. Vooral in de noordelijke
provincies is de stijging groot.
De organisatie signaleert ook een on
verantwoordelijke houding van de mees
te plaatselijke overheden ten aanzien van
de gelegenheden waar jeugdigen samen
plegen te komen. In tal van lokaliteiten
wordt niet voldaan aan de lokaliteits-
eisen en evenmin aan de morele eisen
die aan een vergunninghouder zijn ge
steld, aldus de organisatie. „In tal van
plaatsen zijn deze jeugdlokalen de baker
mat gebleken van misdaad".
De nieuwe wet heeft volgens de ANDO
desintregrerend gewerkt. Ze meent dat
van een centraal beleid op dit gebied
nauwelijks sprake meer is.
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM. In Bergen op
Zoom is een omvangrijke haardendiefstal
aan het licht gekomen, waarvan de haar-
denfabriek Beckers N.V. de dupe is ge
worden. Een 27-jarige magazijnbediende
van het bedrijf is in verband hiermee
gearresteerd.
Twee medeplichtigen
aangehouden. Er is voor
aan haarden gestolen.
zijn eveneens
20.000 gulden
ADVERTENTIE
Hetgeen U In „Cara-
ran Sport" van maart
over de Knaus cara
vans las, kunt u bij
ons in werkelijkheid
zien.
in de kop van Noord-Holland
Herenweg 286 - Egmond a. d. Boei
Route Egmond-Bergen. Tel. 02206-1579
