Gespannen toestand
Weer golf van geweld in Londonderry
NIEUWE CAMPAGNE VAN
BERNADETTE DEVLIN
Wellicht spoedig hervatting
Russisch-Amerikaans gesprek
Tumult in
Lagerhuis
Finland uit
de NORDEC
Morgen gesprek over Berlijn
Brandt diende CDU
scherp van repliek
Lon Nol: Cambodja blijft neutraal"
ÜE KUYPEE
Carolientje gaat exposeren
achtergrond
Overleg Midden-Oosten in New York
Griekse uitgevers
en journalist
Twee Jordaniërs
in Karlsruhe
gearresteerd
telegrammen
WOENSDAG 25 MAART 1970
Neer geknuppeld
„Eruit"
Stenen
Herstelbetalingen
e
Sihanoek
Verstoring
Geheel
Columbia Eagle
Voor uw vakantie-
of zakenreis
eerst kijken bij
uw
De toestand in Noord-Ierland blijft, on
danks de pacificatiemaatregelen van de
Britse en Noordierse regeringen, gespan
nen. Naarmate het voorjaar nadert is er
alle kans dat het opnieuw tot uitbarstin
gen zal komen, hoewel het Britse leger
een burgeroorlog moet verhinderen. Doch
er is geen twijfel aan dat wapens en
agitatoren hun weg naar Noord-Ierland
vinden.
Op last van Londen tracht men het
partijdige karakter van de koninklijke
Ulster gendarmerie op te heffen en eerst
de hulppolitie, de beruchte B-specials, te
ontbinden. In plaats daarvan komt er
een nieuwe politiereserve, die onder het
Britse departement van Defensie zal res
sorteren. Al deze maatregelen, inclusief
het tegengaan van discriminatie van
rooms-katholieken op het gebied van
werkgelegenheid en huisvesting, stuitten
echter op verzet van tenminste de helfi
van de Unionistische Partij.
Premier Chichester-Clark, een neef van
kapitein Terence O'Neill, zijn voor
ganger, die wegens zijn vooruitstrevende
politiek moest aftreden en nu lid is van
het Britse Hogerhuis heeft door het
stellen van de vertrouwenskwestie zich
voorlopig ontdaan van vijf scherpslijpers,
onder wie de vroegere minister van Bin
nenlandse Zaken William Graig, die we
gens tegen-stemmen of onthouding uit
de Unionistische fractie zijn gezet, maar
als onafhankelijken blijven zitten.
Er zullen jaren voor nodig zijn om
een geestesgesteldheid van godsdiensthaat
en pedanterie tegenover andersdenken
den, die al eeuwen heeft geduurd, te doen
verdwijnen en zeker zolang de gematig
den de fanatieke ultra's, aangevuurd door
ds. Paisley, tegenover zich vinden. De
moeilijkheid is ook dat de Unionistische
partij 50 jaar lang het politiek monopolie
heeft gehad en dat er nog steeds geen eens
gezinde oppositie is, die de regeringstaak
kan overnemen. Men kan zich daarom af
vragen hoe lang Chichester-Clark zich zal
kunnen handhaven in een partij, die nog
altijd verteerd wordt door angst voor het
rooms-katholieke zuiden en weigert zich
aan de moderne tijd aan te passen.
MUinnnniwinnnnnnnnnnni-------
NEW YORK. (Reuter) De VN-am- gisteren aanvallen uitgevoerd op Egypti-
bassadeur van de vier grote mogendhe-1 sche stellingen langs het Suezkanaal en
den hebben hun tweeëndertigste vergade- aan de Golf van Suez. Volgens een woord
ring over het Midden-Oosten die morgen voerder in Tel Aviv werden een radar
in New York zou plaatsvinden, uitgesteld station, artilleriestellingen en luchtdoel
tot 31 maart. Goedingelichte kringen voor- batterijen getroffen. j
spelden evenwel een spoedige hervatting Een Syrische militaire woordvoerder
van de bilaterale besprekingen tussen de heeft meegedeeld, dat Syrische patrouil
Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. les vijf Israëlische militairen hebben ge
dood bij schermutselingen op door Israel
Later zeiden Amerikaanse functionaris- bezet gebied achter de bestandslinies. Bij
ten dat het bilaterale overleg, onderbro- deze gevechten waren zes Syriërs gesneu-
ken sinds november jl-, mogelijk vandaag veld. Een zevende Syrische militair wordt
al wordt hervat. vermist.
Minister van Buitenlandse Zaken Ro
gers ontvangt dan de Russische ambas
sadeur Dobrynin op het Ministerie van
Buitenlandse Zaken. De impasse in de be
sprekingen ontstond nadat de Sovjet-Unie
in volgens de VS negatieve zin had gerea
geerd op Amerikaanse voorstellen voor
een gezamenlijk vredesplan, dat als basis OD2*0Oclkt
moest dienen voor onderhandelingen tus- I Ir O Ir
sen Israel en de Arabische landen via VN-
bemiddelaar Jarring. I ATHENE (Reuter en AFP). De Griek
Israëlische jachtbommenwerpers hebben se veiligheidspolitie heeft hoofdredacteur
Kapsis en de uitgevers Kyriazis en Nikolo
poulos van het Atheense dagblad „Ethnos'
gearresteerd,
Zij zijn voor ondervraging naar het po
I litiebureau gebracht. „Ethnos", dat de
laatste maanden een heftige campagne te
gen de regering voerde, heeft gisteren een
I vraaggesprek gepubliceerd met Ionnis
Zigdis, die minister in de regering-Papan
dreoe was. In het vraaggesprek sprak
Zigdis zich uit voor een regering van na-
KARLSRUHE (AFP) Naar de recht- tionale eenheid, „de enige die het hoofd
bank van Karlsruhe bekendmaakte, zijn in I ^an bieden aan de ernstige situatie op
het afgelopen weekeinde twee Jordaniërs Cyprus, waardoor de Griekse Cyprioten
gearresteerd in verband met de poging tot verdeeld dreigen te raken",
een aanslag op een toestel van de Israeli- Er wordt nog gezocht naar Zigdis, maar
sche luchtvaartmaatschappij „El Al" in (je ex-minister schijnt Athene te hebben
DUBLIN Terwijl in de r.-k.
volkswijk Bogside van de Noordierse
stad Londonderry de stenen en fles
sen weer rondvliegen, is de kleine
Bemadette Devlin, het onafhanke
lijke Lagerhuislid voor Midden-Ulster,
met een betoging voor de ambts
woning van premier Wilson een
nieuwe campagne begonnen.
Z\j zat in een deken gehuld dertien uur
lang in de koude nacht voor de beroemde
deur van Downing Street nr 10. Enkele
uren leunde zij, samen met andere leden
van de Noordierse Beweging voor Gelijke
Burgerrechten, tegen de grote tralies van
het hek op het trottoir. De rest van de
tjjd zat z(j in haar in een doodlopend
straatje geparkeerde blauwe sportwagen.
Het doel van haar actie is een nieuw
onderzoek naar de dood van Samuel De-
venney, vader van acht kinderen, die in
april van het vorig jaar het slachtoffer
werd van bruut politie-optreden in
Londonderry. Volgens Bernadette Devlin
en anderen zou zijn dood na een reeks
hartaanvallen het. rechtstreekse gevolg zijn
geweest van het feit dat hij door de politie
in zijn eigen huiskamer is neergeslagen.
Ernstig gewond bleef hij liggen, waarna
hij twee maanden later stierf. Volgens het
officiële onderzoek zou dit een natuurlijke
dood zijn geweest. Zolang dit wordt aan
genomen kan er geen sprake zijn van
financiële schadeloosstelling van het ge-
Tijdens de onlusten stond Devenney met
enkele buren voor de deur van zijn wo
ning, toen plotseling een troep jongens,
die door de politie werd achterna gezeten,
zijn huis binnenvluchtte om via de tuin
weer te verdwijnen. Devenney probeerde
daarna de politiemannen tegen te houden
door de deur dicht te drukken. De politie
sloeg toen de onderkant van de deur in,
stormde naar binnen en knuppelde Deven
ney en nog enkele anderen, terwijl zijn
kinderen dit moesten aanzien, neer. De
man werd zwaar gewond naar het plaatse
lijke ziekenhuis vervoerd en later naar
dat van Belfast. Er moesten twintig hech
tingen aan zijn hoofd worden aangebracht,
Sir Arthur Young, de door Londen aan
gestelde inspecteur-generaal van de Ulster
gendarmerie, heeft verklaard dat het
onderzoek in deze zaak onbevredigend is
geweest. Maar premier Wilson, die Berna
dette gistermiddag in zijn werkkamer in
het Lagerhuis ontving, is in dit stadium
niet bij machte een nieuw onderzoek te
gelasten. Hij zei echter het grootste ver
trouwen in Sir Arthur te bezitten om de
werkelijke feiten te bemachtigen.
Bernadette Devlin heeft na een maandag
gedane eerste poging, gisteren opnieuw
tevergeefs getracht een spoeddebat over de
kwestie-Devenney en de situatie in Lon
donderry te verkrijgen. Maar de voor
zitter was niet te vermurwen.
Er ontstond een groot tumult, toen het
Noordierse unionistische lid kapitein Orr
Bemadette ervan beschuldigde geweld in
Londonderry aan te wakkeren. De kapitein
staat aan het hoofd van de protestantse
„Oranjemannen".
Het duurde drie kwartier voordat de ge
moederen waren bedaard. Kapitein Orr en
drie andere Noordierse Lagerhuisleden
onder wie Robin Chichester-Clark, de
broer van de Noordierse premier, verlieten
tenslotte uit protest de zaal, nadat Labour-
leden steeds weer in koor: „Out, oud, out!
(Eruit)" hadden gebruld.
Toen het viertal eindelijk vertrok, ge
beurde dit in dramatische doodse stilte,
In Londonderry hebben jongelui drie
avonden achtereen de Britse militairen, die
daar dagelijks met de bajonet op het ge
weer patrouilleren, met stenen en flessen
bekogeld. Er werd niemand gewond. De
schade is gering. Maandagavond werden
acht personen gearresteerd.
Het verzet laaide op, kort nadat Rose
mary Brown (Dana) na het winnen van
het Eurovisiesongfestival in Amsterdam,
feestelijk in Bogside was binnengehaald,
(Van onze correspondent)
HELSINKI De Finse premier Maun»
Koivisto bezorgde dinsdagavond z'n Scan
dinavische collega's een schok door te ver
klaren dat Finlands interesse voor een
Scandinavische EEG (Nordec) beneden het
nulpunt was gezonken.
Nu duidelijk gebleken is dat enkele an
dere landen van de Noordse economische
unie erop uit zijn aansluiting bij de EEG te
zoeken, is het voor ons moeilijk aan het
verwezenlijken van het Nordec-project
verder mee te werken, zo zei premier Koi
visto in een commentaar. De Finse regering
die op 3 april a.s. zal aftreden naar aanlei
ding van de laatste verkiezingen, wenst de
overeenkomst over de financiële structuur
van de organisatie niet te ondertekenen.
Ruim 16 jaar heeft men in Scandinavië
gewerkt aan de Nordec. Ondanks alle in
spanningen zijn er weinig regeringswoord
voerders te vinden die een succes durven
te garanderen. Vanuit Fins oogpunt is het
torpederen van de Nordec verklaarbaar.
De regeringspartijen die zware verliezen
hebben geleden tijdens de afgelopen ver
kiezingen, hopen op een voortzetting van
de bestaande regeringscoalitie, waarvan de
communistische partij een belangrijk on
derdeel vormt. De onwil van communis
tische zijde, gebaseerd op het gevreesde ge
vaar van EEG- en daardoor NAVO-invloed
in Scandinavië, is oorzaak van de Finse
ommezwaai.
Carolientje, het Aziatische olifantje
uit de dierentuin van San Diego in
de Verenigde Staten is helemaal be
zeten van haar nieuwe liefhebberij:
schilderen. Er moet ook wel hard
gewerkt worden want over enkele
dagen zal haar werk worden geëxpo
seerd.
(Van onze correspondent)
BONN Bondskanselier Brandt heeft
de Westduitse oppositie gisteren laten we
ten dat hq ook zonder haar steun de „om
vangrijke poging om de vrede in Midden-
Europa veilig te stellen" zal voortzetten.
Nadat CDU en CSU vorige dagen scherpe
critiek hadden geleverd op z(jn activitei
ten in Erfurt zei Brandt gisteren: „Met
sterke woorden alleen of zelfs met een
greep in de mottenkist zijn de Duitse be
langen niet gediend".
De kanselier benutte voor zijn reactie
op de vele kritische uitlatingen van politi
ci van de oppositie enkele toespraken in
Saarland, waar de SPD zich voorbereidt
op de deelstaatsverkiezingen van juni en
de campagne min of meer opende met het
optreden van partijleider Brandt.
Deze heeft in een eveneens gisteren be
kend geworden vraaggesprek met het ge-
illustreerde weekblad „Stern" de verzuch
ting geslaakt dat hij gaarne net als Enge-
lands premier Wilson grondwettelijk het
recht zou hebben om het parlement te ont
binden en nieuwe verkiezingen uit te
schrijven. Hij is er namelijk van overtuigd
dat zijn politiek jegens Oost-Europ" een
veel grotere ondersteuning in de bevolking
heeft dan blijkt uit de regeringsmeerder
heid in de Bondsdag.
Inmiddels, aldus Brandt in Saarbrucken,
is de regering vastbesloten de noodzake
lijke maatregelen desnoods met een geringe
parlementaire meerderheid te nemen. Zij
wil met de DDR tot een „geregelde ver
houding" komen. De ontmoeting met de
Oostduitse premier Stoph in Erfurt heeft
München. verlaten.
autobus geschoten waarmee de passagiers
op het vliegveld München-Riem werden
vervoerd. Eén van de passagiers werd hier-- I
bij gedood en zeven anderen werden ge
wond.
ADVERTENTIE
frah''e
(Van een speciale medewerker)
PHNOM PENH „Eigenlijk zijn we zélf ook wel verrast door de ge
beurtenissen van de laatste tijd". Generaal Lon Nol, Cambodja's nieuwe
„sterke man", glimlacht breed als hij dat zegt. Maar onmiddellijk daarna
trekt zijn gezicht weer in de plooi: „Wij zijn vastbesloten op de inge
slagen weg voort te gaan". De 57-jarige premier en opperbevelhebber
van de Cambodjaanse strijdkrachten Lon Nol is een vriendelijk man
een kettingroker, welgemanierd, opvallend lang voor een Cambod-
jaan. Hij spreekt vloeiend Frans. Iedere keer als hij het over de ver
dreven prins Norodom Sihanoek heeft, begint hij zacht te grinniken.
Leedvermaak? Zeker is, dat Lon Nol desnoods met geweld zal voor
komen dat het afgezette staatshoofd naar Cambodja terugkeert.
Voor enkele centen méér
per glas geniet U van de aller
beste Hollandse cognac, De Kuyper
Vieux, met de originele uit Frank
rijk geïmporteerde brandy.
Ons gesprek het eerste vraagge
sprek van Lon Nol sinds de staatsgreep
heeft plaats in zijn villa, een mooi,
maar niet overdreven weelderig huis
aan de rand van Cambodja's hoofd
stad Phnom Penh. Overal om het huis
staan pantservoertuigen.
Herhaaldelijk benadrukt de generaal
dat het hem er in de eerste plaats om
te doen is de Noordvietnamese eenhe
den uit zijn land te verjagen. Zijn re
gering wenst een politiek van „aktieve
neutraliteit" te voeren, reden waarom
hij de Sovjet-Unie en Groot-Brittannië,
alsmede de Geneefse conferentie heeft
verzocht de Internationale Controle
Commissie naar Cambodja te laten te
rugkeren.
„Sihanoek moest verdwijnen, nadat
hij de anti-communistische demonstra
ties in Phnom Penh en de rellen voor
de ambassade van Noord-Vietnam en
de Viet-Cong openlijk had afgekeurd",
aldus de generaal, die toont nogal gepi
keerd te zijn over het telegram dat Si
hanoek weet de slechte gang van za-
stuurde en waarin hij de staatsgreep
toeschreef aan „verraders".
Generaal Lon Nol: „Het Cambodjaan
se volk past ervoor zich de wet te laten
voorschrijven door de Vietnamezen. Si
hanoek verweet de slechte gang van za
ken in Cambodja aan verraders van de
rechterzijde. Dat ging ons te ver. Het
volk voelde dat de prins méér de kant
van de Vietnamezen heeft gekozen dan
van zijn eigen mensen. De prins drong
zijn eigen volk de rol van verrader op.
Toen hij in Parijs zat, besloot het ka
binet twee gezanten te sturen om hem
op de hoogte te brengen van de ernst
van de situatie in Cambodja. Maar Si
hanoek wenste onze boodschappers niet
eens te woord te staan. Ook weigerde
hij telefonisch overleg. Het enige dat
wij te horen konden krijgen, was dat
wij verraders waren".
De generaal zegt ervan overtuigd te
zijn, dat prins Sihanoek nog aan de
macht zou zijn, als hij onmiddellijk na
dat de onrust was uitgebroken uit Pa
rijs naar Cambodja was teruggekeerd.
Er bleef volgens Lon Nol, de regering
nu niet veel andere over dan de hulp
van het leger in te roepen. De regering
plaatste zich officieel achter het optre
den van de strijdkrachten, evenals het
parlement (volgens generaal Lon Nol),
dat daarna naar huis werd gestuurd.
„Het ingrijpen van de strijdkrachten is
een volkomen legale zaak", aldus Cam
bodja's nieuwe premier, die heftig ont
kent dat de Amerikaanse geheime
dienst, de beruchte CIA, ook maar iets
Terwijl het leger in Cambodja in-
te maken heeft gehad met de staats
greep.
greep, vloog Sihanoek van Parijs naar
Moskou en vervolgens naar Peking. De
aankondiging, dat het afgezette staats
hoofd een regering in ballingschap zou
vormen, was voor Lon Nol aanleiding
het internationale vliegveld te sluiten,
omdat, zoals hij zegt, de rust in Cam
bodja alleen maar verstoord zou wor
den door aan- en afvliegende missies
van prins Sihanoek.
Langzaamaan keert de normale gang
van zaken op het vliegveld van Phnom
Penh terug. „Prins Sihanoek, zijn fa
milieleden de moeder van de prins,
prinses Sissowath Kossomak, verblijft
nog steeds in het koninklijk paleis in
Phnom Penh en zijn (politieke)
vrienden mogen het land niet uit.
Op de vraag, wat er zou gebeuren
als prins Sihanoek werkelijk zou pro
beren naar Cambodja terug te keren,
barst de generaal in lachen uit. Blijk
baar beschouwt hij mijn vraag als een
goede grap. Vervolgens, weer ernstig:
„De prins is nu een doodgewone Cam-
bodjaan. Als hij plannen heeft, die te
gen onze wetten ingaan dan zal hij dat
merken. Ik heb de legerorder uitgevaar
digd, dat iedere gewapende aktie, on
dernomen door de prins, met geweld
moet worden neergeslagen. U moet goed
begrijpen, dat Sihanoek zijn persoon
lijke macht heeft misbruikt. Cambodja
zal in de toekomst een democratisch
geregeerd land zijn, waarin geen plaats
is voor de willekeur van machthebbers".
volgens de kanselier de juistheid aange
toond van de these dat er twee Duitse
staten bestaan. De regering in Bonn heeft
niet het voornemen „juridisch werkzame"
verdragen met de DDR te ontwijken.
Naar in Bonn verluidt onderzoekt de
regering nu of Stoph's eis tot grote her
stelbetalingen van de Bondsrepubliek aan
de DDR onderwerp van gesprek kan zijn
in Kassei als beide regeringsleiders elkaar
daar op 21 mei ontmoeten. Brandt heeft
Stoph vorige week al voorgesteld de hoog
te van de naoorlogse belastingen voor de
beide Duitslanden te onderzoeken. Hij
heeft echter bovendien duidelijk gemaakt
dat de regering in Oost-Berlijn de West
duitsers onmogelijk verantwoordelijk kan
stellen voor de gevolgen van de maat
schappelijke politiek die de SED, de Oost
duitse Communistische Partij, heeft ge
voerd.
Tegenover „Stern" verklaarde Brandt
zich bereid om in Kassei over alles te
praten wat op tafel ligt, dus ook over het
Oostduitse ontwerp-verdrag voor het aan
knopen van gelijkgerechtigde betrekkingen.
Voordien zal hij laten onderzoeken of op
bepaalde punten een zekere overeenstem
ming tussen Bonn en Oost-Berlijn valt te
bespeuren.
De kanselier ziet de gesprekken met de
Sovjet-Unie, Polen en de DDR en de mor
gen beginnende onderhandelingen tussen
Amerikanen, Britten, Fransen en Russen
over de positie van Berlijn als één geheeL
Vandaar dat hij grote betekenis hecht
aan de ontmoeting op 10 en 11 april met
president Nixon in Washington. De VS,
Frankrijk en Groot Brittannië zijn schrif
telijk al over het gesprek in Erfurt inge
licht.
De ontmoeting met Nixon is van bijzon
dere betekenis omdat Brandt's pleidooi van
Erfurt voor geleidelijke vermindering van
de buitenlandse troepen in de twee Duits-
landen (waar de Sovjet-Unie tot dusver
nooit van heeft willen horen) niet los kan
staan van de steeds luider wordende roep
in Washington om vermindering van het
aantal Amerikaanse militairen in Europa.
BIJNA GELIJKTIJDIG met de staats
greep had het gebeuren plaats met het
Amerikaanse munitieschip „Columbia
Eagle". Zoals bekend werd dit schip
door jonge Amerikaanse pacifisten de
territoriale wateren van Cambodja bin-
PREMIER LON NOL
nengeloodst. Het schip werd opgebracht.
De daders kregen politiek asiel. Volgens
generaal Lon Nol wilde de Amerikaan
se regering het schip ophalen, maar de
Cambodjaanse regering weigerde in dit
plan toe te stemmen om geen misver
standen te wekken in de communis
tische wereld.
Ook na de machtsovername probeert
Cambodja alles om de wereld duidelijk
te maken dat het een neutrale koers
wenst te varen. De generaal verzeker
de mij tijdens ons gesprek, dat het Ame
rikaanse schip niet zal worden terug
gegeven. En liever dan een beroep te
doen op de Nixon-doctrine (Amerikaan
se militaire hulp voor bedreigde Azia
tische naties), zal hij om interventie
van de Verenigde Naties verzoeken als
de handhaving van de neutraliteit dat
noodzakelijk zou maken.
Podgorny. De president van de Sovjet-
Unie, Nikolai Podgorny, is naar Tehe
ran vertrokken voor een officieel be
zoek aan Iran.
Demonstratie. Israëlische militairen heb
ben een einde gemaakt aan een
demonstratie van Israëlische studenten
in Hebron, gelegen in bezet Jordanië.
De studenten demonstreerden tegen
het stichten van Israëlische vestigingen
in het bezette Arabische gebied.
Anti-terreur". In een anonieme brief aan
het Duitse persbureau „DPA" in Frank
fort heeft een zich „Internationale anti
terreurorganisatie" noemende groep aan
gekondigd elke aanslag op een naar
Israel vliegend vliegtuig met twee aan
slagen op toestellen van Arabische
luchtvaartmaatschappijen te zullen be
antwoorden.
Neergeschoten. Boven Laos is een Ameri
kaanse helikopter neergeschoten. De vier
bemanningsleden verloren het leven.
ADVERTENTIE
I juumnnRnnnAnnnnnnnnnnnfwvwvwvwryi...v~~m.^mm~mmmmm^^^^^j-j-w^jwwi-#wi#^^-wwwwww,jwwwwwwvwvvwi*vvvwwwwwwwmvwwvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvwvvvvvwvvwwvvvvwvww,
speciaalzaak
voor
lederwaren
Tel. 3110 28
m
Grote Houtstraat 125
