Ook bij D'66 verontrusten
WIJ ZIJN HET PRATEN
OM HET PRATEN MOE
Besluiten
Dolle Mina's zien af
van de ludieke acties
Prof. de Froe wil artsen activeren
DS '70 koos
een bestuur
„Ludieke"
moties
Prins Bernhard in
Bangkok
Brand in fabriek
aangestoken?
Cultuurpsycholoog
prof. H. Fortmann
overleden
Modeatelier en
meubelmakerij
uitgebrand
Gehandicapten
als leerkracht
„WAPENS" ZIJN IN FEITE VERDELGINGSMIDDELEN
Wasserij DUYN
MAANDAG 6 APRIL 19 70
(Van onze parlementaire redactie)
ROTTERDAM In zijn enthou
siasme sprong gistermiddag iemand
tijdens het D'66-congres in Rotterdam
het podium op en schreef op één der
grote pamfletten onder „D'66" de
woorden „Leeft Weer". De man deed
dit onmiddellijk nadat partijvoorzit
ter Beekmans tijdens een moment van
grote verwarring voorstelde het con-
gres enkele minuten te schorsen zodat
het partijbestuur zich kon beraden
over een motie die door één der
vrouwelijke leden was ingediend.
Aan vlijt ten onder"
99
Ludieke motie
Wanorde
„AMSTERDAM" DOMINEERDE OP CONGRES
Geheimhouding
Verdelging
In Den Dolder
ROTTERDAM. Het congres van
D'66 besloot voor wat betreft de ge
meentepolitiek in het programma op te
nemen dat zowel het actief als het pas
sief kiesrecht bij de gemeenteraads
verkiezingen op 18 jaar gesteld moet
worden. De burgemeester dient recht
streeks gekozen te worden. Fractie
vergaderingen moeten in principe
openbaar zijn voor belangstellende
burgers. De burgers moeten verder in
de gelegenheid worden gesteld om van
tijd tot tijd in de gemeenteraad vragen
te stellen. In grote gemeenten moeten
territoriale raden of wijkraden wor
den ingesteld met reële bestuursbe
voegdheden en redelijke financiële
mogelijkheden. In gemeenten met
meer dan 50.000 inwoners dient het
gemeentelijk apparaat te worden door
gelicht op organisatie en effiency.
Een principe-uitspraak werd ge
daan over het grondrecht dat de
ouders hun kindertal zelf mogen
bepalen. Om te voorkomen dat de
gemeenschap te zijner tijd zelfs
ook maar tot de overweging ge
bracht zal worden wat onjuist
zou zijn in te grijpen in de
vrije bepaling van hun kindertal
door de ouders, moet reeds nu ook
door de overheid een actief beleid
gevoerd worden om de bevolkings
groei tot staan te brengen." Het
congres sprak zich onomwonden
tegen gedwongen sterilisatie uit.
D'66 streeft naai een toestand in
Europa, waarin de veiligheid niet
meer berust op een volledig op
gaan in één der machtsblokken",
aldus een voorstel, dat door het
n,.congres werd aangenomen. De Ne
derlandse bijdrage aan de NAVO
dient te bestaan uit conventionele
strijdkrachten van hoge kwaliteit
en met een grote mobiliteit. De Ne
derlandse krijgsmacht dient haar
nucleaire taken af te stoten, zo
werd voorts besloten. Een Europe
se kernmacht wordt afgewezen.
D'66vindt het onwaarschijnlijk
dat met het huidige defensiebudget
aan de eisen van de min of meer
zelfstandig opererende krijgs
machtonderdelen marine, land
en luchtmacht) voldaan kan wor
den. Nodig is een geïntegreerde
visie op het defensiebeleid en niet
drie afzonderlijke visies, waarbij
op technisch, financieel, bestuur-
ljk en ander gebied gestreefd
wordt naar de groot mogelijke
economische besparingen.
Het congres sprak zich uit tegen
verdere uitbreiding van militaire
oefenterreinen ten koste van de
recreatiegebieden. Een staatscom
missie dient een algehele herzie
ning ter hand te nemen van het
militaire straf- en tuchtrecht.
Strafrechtspraak over militairen
moet geschieden door de gewone
rechterlijke macht.
O Aan de beroepsopleiding van offi
cieren moet een maatschappelijke
en wetenschappelijke vorming aan
gewone burger-onderwijsinstellin
gen voorafgaan
9 Wapenfabricage door buitenlandse
ondernemingen op Nederlands
grondgebied moet worden tegen
gegaan.
Het congres sprak zich tenslotte
ook nog uit voor het niet straf
baarstellen van een door de vrouw
gewenste zwangerschapsonderbre
king. welke normaal moet kunnen
plaatshebben in elk ziekenhuis.
SINGAPORE. Prins Bernhard is
zaterdagavond voor een privébezoek in
Singapore aangekomen. De prins, die zijn
Fokker F-27 zelf bestuurde, werd op het
vliegveld begroet door de Nederlandse
ambassadeur in Singapore.
De prins, die reist met een gevolg van
18 personen, kwam uit Brunei. Hij heeft
bezoeken gebracht aan Ethiopië, Pakistan
India Indonesië en Japan.
Zondag vertrok de prins naar Bangkok,
de hoofdstad van Thailand.
MUSSEI,KANAAL. Zondagavond
lieeft een felle brand de glasfabriek van
de firma G .A. Wilbrink voor een groot
deel verwoest. De schade bedraagt ruim
150.000,-.
De inpakafdeling, de slijperij en het
kantoor van de directie konden behouden
blijven. Over de oorzaak van de brand
staat nog niets vast. Bij de politie be
staat het vermoeden dat de brand is aan
gestoken.
Mevrouw P. Wassen-Van Schaveren, de
indienster van de motie, vroeg namelijk
het hoofdbestuur nog vóór de gemeen
teraadsverkiezingen een prioriteitensche
ma op te stellen in voor de gewone bur
ger begrijpelijke taal, zodat de politiek
van D'66 in alle duidelijkheid naar voren
zal komen.
De schorsing kwam vrijwel aan het
eind van het overigens geheel aan pro
grammatische zaken gewijde congres en
vormde tegelijkertijd de climax van een
onrustige sfeer onder een groot deel van
de congresgangers. Het begon zaterdag
ochtend nog vóór de officiële openings
rede van voorzitter Beekmans met een
groen pamflet.
„Mevrouw, mijne heren, excuseer u
ons dat wij u storen", zo begint het
pamflet. „U bent immers naarstig
doende met vergaderen, met opbou
wend werk in het kader van het groot
partij-wezen. Dat is niet niks. Het
geeft derhalve we realiseren ons dat
terdege geen pas u hier-en-nu met
futiliteiten lastig te vallen. Wat is er
aan de hand? Wij zijn verontrust. Wij
zijn het praten om het praten moe. Wij
zijn het pietepeuterige amenderen moe.
Wij zijn het moe om te doen alsof de
Europese zaak al onze aandacht nodig
heeft op een wijze als thans gebeurt".
Zowel mr. Van Mierlo als voorzitter
Beekmans vond het groene pamflet een
goed stuk, maar ging toch niet verder
in op de critiek die er in verscholen ligt.
Het pamflet zal in de centrale werkgroep
„een wezenlijk deel van de discussie"
moeten worden." De heer Beekmans zei
later: „Er is geen enkele reden om aan
de wat tegenvallende winst van D'66 een
andere houding te ontlenen. In december
bepalen wij of we verantwoordelijkheid
in een regering wensen of niet. We kun
nen dan praten met het beleidsplan in
de hand. Tot zolang zulen wij ons niet
anders opstellen dan totdusver"
Zaterdagmiddag werd een tweede pam
flet, maar nu op roze papier, an de con
gresgangers uitgereikt, opgesteld door de
groep Zeist, waartoé onder andere de be
kende journalist Gijs Stappershoef be
hoort. ,D'6 gaat aan vlijt ten onder",
zo staat boven het pamflet. Het vervolgt:
„In 500 gemeenten worden gemeentepro
gramma's gemaakt, in elf provincies is
een provinciaal programma geschreven.
Wij hebben het dikste landelijke program-
ma van alle partijen. Wij zijn in de eerste
plaats opgericht om de democratische be
sluitvorming critisch te beschouwen en
te verbeteren. Na de eerste structurele
vondsten zijn wij van het wezenlijk den
ken over het functioneren van de demo
cratie gevlueht in het fabriceren van
programma's.
Het afstand nemen tot de ernst van het
programmatische congres kwam voorts
tot uiting door een lied dat Hans Moer
kerk had gemaakt. Op satirische wijze
werd in dit lied de draak gestoken met
de leidende figuren en fractieleden van
D'66.
Gistermiddag kwam verder een „lu
dieke" motie in behandeling van Gijs
Stappershoef. In de motie werd het con
gres gevraagd de kandidatenlijst voor de
tweede kamerverkiezingen „te doen sa
menstellen via een procedure die geken
merkt wordt door geheimzinnigheid, in
trige, manipulatie, corruptie, chantage,
en al dergelijke technieken. Het congres
acht het bestuur in staat deze technieken
te groeperen en te perfectioneren en ziet
af van medezeggenschap".
Mevrouw Soetenhorst uit Leiden, één
der ondertekenaars van de motie, haastte
zich daarop te verklaren dat het niet in
de bedoeling lag om de motie in stem
ming te brengen. „Men moet het alle
maal meer beschouwen als een emotie
van wanorde", verklaarde zij.
De wanorde ontstond daarna pas goed
toen de goed van de tongriem gesneden
mevrouw Wassen haar motie verdedigde
waarin gevraagd werd om een „priori
teitenschema" vóór de gemeenteraads
verkiezingen. Toen het Kamerlid mej. mr.
Goudsmit zich achter de motie plaatste,
bleek dat er onder de congresgangers
toch velen waren die zich positief ach
ter de motie opstelden.
Na een korte schorsing kwam voorzit
ter Beekmans verklaren dat het hoofdbe
stuur geen behoefte heeft aan de motie
omdat het toch al met een boekje wilde
uitkomen, waarin duidelijk staat wat de
positie van D'66 is. Mevrouw Wassen:
„ik trek toch mijn motie niet in. De heer
Beekmans probeert juist het enthousias
me wat ik er probeerde in te leggen weer
uit te halen". Het congres was het met
haar eens: 60 percent wilde een „priori
teitenschema".
Het congres heeft tenslotte een groot
aantal besluiten genomen dat het bestaan
de programma zal aanvullen, met name
op het gebied van de gemeentepolitiek,
de buitenlandse politiek, de defensie, het
bevolkingsvraagstuk, het abortusvraag
stuk en de democratisering van het be-
dijfsleven.
Voorzitter Beekmans (links) in ge
sprek met fractieleider Van Mierlo
op het congres dat „nog geen pro
gramma voortbracht".
v.;,.:...
Oudste Dolle Mina was mevrouw mr.
Ina Prins Willekes, 84 jaar oud, en
schrijfster van het boek „De vrouwen
in de maatschappij" (1939). Zij hield
tot haar jonge navolgsters een inlei-,
dende toespraak.
NIJMEGEN. Op 58-jarige leeftijd is
zaterdagavond in het St. Canisiuszieken-
huis te Nijmegen prof. dr. H. M. M. Fort
mann overleden .Prof. Fortmann werd
in Amersfoort geboren. Na zijn priester
wijding studeerde hij klassiek letteren in
Nijmegen. Op 16 december 1942 legde
hij het doctoraal examen wijsbegeerte
af met als hoofdvak psychologie.
Prof. Fortmann promoveerde op 20
september 1945 aan de Katholieke Uni
versiteit te Nijmegen op het proefschrift:
„Aandachtig bidden, een psychologische
studie over de eigenschappen, mogelijk
heden en grenzen der gebedsconcentra
tie". Van 1944 tot 1947 was hij kapelaan
te Leeuwarden en van 1947 tot 1956 aal
moezenier van de Katholieke Jeugdraad
voor Nederland en hoofdredacteur van
het pedagogische maandblad Dux.
Op 1 septembeï 1956 werd prof. Fort
mann benoemd tot buitengewoon hoog
leraar aan de Katholieke Universiteit te
Nijmegen voor het geven van onderwijs
in de cultuur-psychologie met bijzonde
re inachtneming van de godsdienstpsy
chologie. Drie jaar later werd hij be
noemd tot gewoon hoogleraar voor het
geven van onderwijs in de algemene en
vergelijkende psychologie van cultuur en
godsdienst. Een van zijn bekendste pu
blicaties is: „Al ziende de onzienlijke",
een cultuur-psychologische studie over
dp religieuze waarden en de z.g. reli
gieuze projectie. Naast zijn wetenschap
pelijk werk genoot prof. Fortmann groot
aanzien als geestelijk leider binnen de
r.k. kerk, met name in de persoonlijke
zielzorg.
AMSTERDAM. Vermoedelijk door
kortsluiting is in de afgelopen nacht in
een modeatelier op de eerste etage van
een bedrijfspand in de Fovert Flinck-
straat in Amsterdam een uitslaande
brand ontstaan, die de gehele verdieping
in de as legde.
Ook de tweede, tevens hoogste etage,
waar een meubelmakerij was gevestigd,
brandde geheel uit. Een marktkarrenver-
huurderij op de parterre liep schade op.
De brandweer had na een uur en drie
kwartier de brand bedwongen.
(Van onze correspondent)
ARNHEM „Dolle Mina" gaat in de buitenparlementaire politiek. Dat heeft ze
niet met zoveel woorden gezegd, maar uit de bewoordingen van de doelstellingen die
het door haar gelegde congres dit weekeinde na veel moeite en geharrewar opstelde,
valt dat af te lezen. Die doelstelling luidt: „ervan uitgaande dat een rolverdeling
tussen man en vrouw niet te verdedigen is op grond van het biologisch onderscheid
stelt Dolle Mina zich een maatschappijverandering tot doel, waardoor gelijke ont
plooiingskansen voor iedereen en onafhankelijk van sexe ontstaan. Dit kan worden
verwezenlijkt door middel van sociale strijd, bewustwording en mentaliteitsverande
ring. Daardoor zal een einde komen aan de sociaal-economische ondergeschiktheid
zowel van de man als van de vrouw.
Het congres was om diverse redenen
belegd. De belangrijkste: Dolle Mina had
het gevoel dat de ludieke actie een sfeer
heeft geschapen voor rond de actiegroep
die niet bevorderlijk is voor de inwilli
ging van haar eisen. Daarom zal er „har
der actie moeten worden gevoerd*" Blij
kens de doelstelling en blijkens de uit
drukkelijke opvatting van het congres zal
Dolle Mina geen politieke partij worden
of zich met enige politieke partij enga
geren. Het wordt dus doodernstige bui
tenparlementaire actie.
Het congres verliep aanvankelijk tame
lijk chaotisch. Het versleet in twee da
gen een voorzitter, drie voorzitsters en
twee vergaderzalen.
De eerste vergadering in de jeugdher
berg Alteveer, begon zaterdag één uur te
laat en dreigde van meet af aan uit de
hand te lopen. Er wordt hier „wijvig'
gediscrimineerd" zoals één van de Mi-
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Staatssecretaris Gros
heide van Onderwijs laat nagaan of blin
den en andere gehandicapten in de toe
komst toegang kunnen krijgen tot de on
derwijzersopleidingen. Hij antwoordt dit
op vragen van het Tweede-Kamerlid dr.
Tans (P.v.d.A.).
- Dr. Tans had opgemerkt dat uitschake
ling van gehandicapten bij het onderwijs
niet meer past in de huidige tijd met zijn
vele technische mogelijkheden en moder
ne maatschappelijke opvattingen.
De staatssecretaris zegt dat er thans aan
een rijksschool voor algemeen voortgezet
onderwijs een blinde leerkracht voor taal
onderwijs is verbonden. De staatssecreta
ris is bereid de materie opnieuw voor te
leggen aan een werkgroep of commissie
van deskundigen.
UTRECHT. „De medici moeten zich
keren tegen het ontwikkelen en gebrui
ken van moderne wapens, ze moeten niet
alleen de gevaren ervan duidelijk maken,
maar ook de onmogelijkheid, er verstan
dige maatregelen tegen te nemen."
Dit zei prof. dr. A. de Froe, hoogleraar
aan de medische faculteit van de Amster
damse universiteit, zaterdag in Utrecht.
Hij hield daar op een bijeenkomst van de
Nederlandse Vereniging voor Medisch
Polemologie een betoog over het betrek
ken van de medici in de vraagstukken
van oorlog en vrede.
Dat de artsen tot nu toe (in eik geval
als groep) zwijgen over de oorlog, schreef
hij toe aan hun neiging, zich op een af
stand te houden van alle zaken en twist
punten die de mensen onderling verde
len, aan hun individualisme en aan het
feit dat zij zich op het gebied van de oor
log allerminst deskundigen voelen. Bo
vendien hebben zij evenals vele anderen
de neiging ervan uit te gaan, dat „het
toch niet helpt."
Dat dit laatste niet altijd het geval hoeft
te zijn, illustreerde prof. De Froe met de
protesten die omstreeks 1957 allerwege
van de kant van medici en genetici, rezen
tegen de atoomproeven in de atmosfeer.
„De protesten hebben geholpen, boven
grondse kernproeven komen praktisch
niet meer voor", zo zei hij.
Een ander punt is, dat degenen die te
gen de oorlog protesteren vaak „links ge
richt" zijn en zich met name tegen Ame
rika kanten. Prof. De Froe meent, dat
men daar wel bezwaar tegen kan maken.
„Om de artsen mee te krijgen, moet het
PROF. A. DE FROE
echter duidelijk zijn dat het tegen de
oorlog in het algemeen gaat en niet tegen
de oorlog van een bepaalde natie."
De geheimhouding over het inzicht en
de kennis die worden verkregen bij de
research in sommige belangrijke weten-
schapneiiike laboratoria, noemde prof. De
Froe immoreel. Het is bijvoorbeeld niet
onmogelijk dat men een geneesmiddel
vindt tegen een infectieziekte, maar dit
resultaat geheim houdt omdat de desbe
treffende ziekte bij een oorlog als een
bacteriologisch wapen kan worden ge
bruikt.
Juist met het oog op deze geheimhou
ding acht prof. De Froe geruststellende
uitspraken als zou het allemaal nog wel
meevallen met de gevaren van bacterio
logische, chemische en andere wapens,
eveneens immoreel: men weet gewoon
niet wat er op dit gebied al klaargemaakt
is. In dit verband noemde hij ook de sus
sende uitspraken die dr. Bartlema van het
medisch-biologisch laboratorium TNO in
januari in deze zin heeft gedaan, ronduit
onzin.
Prof. De Froe pleitte voor afschaffing
van het woord „wapens". De huidige oor
logsmiddelen, zo zei hij, zijn geen verde
digingswapens meer maar verdelgings
middelen .De term „wapen" camoufleert
volgens hem een rotte zaak.
Juiste artsen, die specifiek deskundig
zijn op het gebied van de toxicologie, de
bacteriologie en de stralingsziekten zijn
bij uitstek degenen, die de gevaren van
oorlogen en oorlogsvoorbeeidingen dui
delijk kunnen maken en die alle valse,
geruststellende praatjes kunnen weer
spreken, aldus prof. De Froe.
De Nederlandse Vereniging voor Me
dische Polemologie, die in juli 1969 is
opgericht, telt op het ogenblik enkele
honderden leden.
Prof. B. V. A. Röling, die eveneens op
deze bijeenkomst als spreker was uitge
nodigd, zei weinig heil te zien in eenzij
dige ontwapening. Ook al zouden de voor
standers daarvan de meerderheid krijgen
en ai zou een poging tot eenzijdige ont
wapening niet door een staatsgreep wor
den verijdeld, dan nog bereikt men er
niet veel mee. De overblijvende wel be
wapende grootmacht (oost of west) zou
zich dermate gaan misdragen om zijn vi
sie en zijn systemen aan de rest van de
wereld op te leggen, dat er binnen de
kortste tijd weer een actie voor herbewa
pening zou ontstaan.
Het enige lichtpuntje ziet prof. Röling
in een mogelijke de-escalatie. „Steeds
meer mensen gaan in die richting den
ken", zo zei hij, „en misschien brengt dat
nog iets teweeg." Overigens is men er met
geleidelijke ontwapening nog lang niet,
de structuur van de wereld zal moeten
worden gewijzigd in wereldfederalisme,
onderwijs en opvoeding moeten in een
andere richting worden omgebogen en
vraagstukken als de overbevolking moe
ten worden opgelost. Het zijn allemaal
zaken die slechts op zeer lange termijn
kunnen worden verwezenlijkt. In ieder
geval staat het voor prof. Röling vast,
dat het huidige dilemma alleen met ieders
medewerking kan worden opgelost. „We
moeten er samen uitkomen, samen ook
met de militairen, de regeringen en het
establishment."
na's bedroefd opmerkte. Na de groeps
discussie van 's middags volgde nog een
plenaire avonddiscussie. De 300 voorna
melijk vrouwelijke Dolle Mina's (er wa
ren ook enkele mannen in het hol van de
leeuwin) bleven tot na twaalven discus
siëren. Gistermorgen was er een tevoren
geplande en daardoor door veel aan
wezigen omstreden demonstratie in
Arnhem en daarna een plenaire vergade
ring, veel drukker bezocht in de concert
zaal Musis Sacrum in Arnhem.
De doelstelling kwam gisternacht tol
stand, eerder op de dag was een begin
selverklaring opgesteld waarin staat, ds
Dolle Mina acties voert „mede op gron
van concrete programmapunten." Daar
mee was het tamelijk strakke prograir
ma, dat door de (overigens oppermaclt
tige) Amsterdamse afdeling was opgc
steld, van de baan, evenals trouwens het
ook al tamelijk rigoureuze organisatie
schema dat door de Amsterdamse groep
werd voorgestaan.
Een belangrijk deel van de nu ontstar
radicalisering kan niettemin worden gr
schreven op het conto van deze Amster
damse groep, die vanaf zaterdagmorgen
getracht heeft het congres haar wil op
te leggen.
Besloten is voorts dat op 1 en 5 mei
„belangrijke acties" zullen worden ge
voerd, namelijk voor gelijke beloning
van man en vrouw en voor de bevrijding
van de vrouw.
Over een half ja ar komt er weer een
congres. Er zal een contactcommissie
worden ingesteld, dat zal bestaan uit ver
regenwoordigingen van alle afdelingen.
Tenslotte werd nog eens uitdrukkelijk ad
hesie betuigd met het streven van de
Rotterdamse arts dr. Van Schaik en
diens geestverwanten naar de oprichtinf
van een abortuskliniek in die stad.
(Van onze correspondent)
DEN DOLDER De nieuwe politieke
partij Democratisch Socialisten '70 (DS '70)
zal tegen het einde van dit jaar in een
partijcongres het beginselprogramma en
het verkiezingsprogramma vaststellen. In
een vergadering van 120 leden en sympa
thisanten is zaterdag in Den Dolder een
voorlopig bestuur gekozen van negen per
sonen. Voorzitter is drs. A. van Stuyven-
berg, wethouder te Eindhoven.
De heer Van Stuyvenberg zei na af
loop dat zijn partij zal deelnemen aar
de landelijke verkiezingen van volgend
jaar. Voor de komende gemeenteraads
verkiezingen is de naam DS'70 geregi
streerd in vijftig gemeenten, maar op dit
moment ziet het er naar uit dat de par
tij in hooguit acht gemeenten met een
lijst zal uitkomen.
De kans is groot dat DS'70 reeds dit
jaar één of meer zetels in de Tweede
Kamer zal gaan bezetten. Het P.v.d.A.-
Kamerlid dr. Tans zal waarschijnlijk de
ze zomer zijn zetel beschikbaar stellen,
evenals de heer Willems. Voor deze bei
de Kamerleden staat mvr. S. van Veenen-
daal als eerste opvolgster genoteerd. Om
dat zij geen lid meer is van de Partij van
de Arbeid maar van DS'70 zal zij niet
aanvaardbaar zijn voor de P.v.d.A. in de
Tweede Kamer.
Zodra er een zetel vrijkomt voor me
vrouw Van Veenendaal zal zij met enkele
andere P.v.d.A.-leden uit de Tweede Ka
mer een nieuwe groep in het parlement
gaan vormen voor DS'70 Welke Kamer
leden dat zijn wilde de heer Van Stuyven
berg niet zeggen „om hen niet in moei
lijkheden te brengen".
ADVERTENTIE
AMSTERDAMSEVAART 20
HAARLEM - TEL. 322462
