Tachtig-plussers dromen van miljonairschap
„Deze zomer komt het goud
van „Renate Leonhardt" eruit
'openhaardenSchouw
Ontdekking van Leidse hoogleraar
Bij woestijnbewoners
zijn
hartinfarcten zeldzaam
„Fotograferen in het weekend?
Ikzounietwetenwat
1
Niet ontmoedigd
door sinds 40
jaar mislukte
bergingspogingen
Nederland opent
wervingskantoor
in Joegoslavië
DONDERDAG 9 APRIL 1970
13
Lambert Keeser en Cornells van der Toorn, miljonairs in spe?
(Van onze correspondent)
ZAANDAM Nog steeds zijn er
enkele mensen die rotsvast geloven
miljonair te zullen worden door de
goudschat te bergen die volgens hun
vaste overtuiging nog in het wrak
van de in 1917 bij Texel gezonken
„Renate Leonhardt" op de bodem van
de Noordzee ligt.
Deze zomer
Wij weten heel veel!"
Verleden hegraven
Botter ligt klaar
Een nieuwe service
van doorgewinterde vaklieden:
(Van onze correspondent)
DEN HAAG „Geef ons heden
ons dagelijks brood". Dat is niet zo
maar een woord uit de bijbel dat in
het Onze Vader werd opgenomen. Die
oude cultuurvolken als de joden en
trouwens ook de Arabieren wisten
bij ondervinding wat gezond voor
hen was. Als het maar regent wil er
wel tarwe groeien in het Midden-
Oosten. En van tarwe bak je brood.
Ons wetenschappelijk onderzoek van
tweeduizend jaar later heeft onom
stotelijk uitgewezen, dat één van de
factoren waardoor coronaire hart
ziekten bij de Jemenitische joden en
bij de Arabische nomaden in de
Negevwoestijn vrijwel niet voor
komen, dat deze bevolkingsgroepen
zich in hoofdzaak voeden met een
van tarwe gebakken soort panne
koeken".
Bent u ook zo, meneer? Sloft u ook
slaapwandelenddoor het weekend? Oogjes
dicht voor alle malle en mooie gebeur
tenissen vlak voor uw neus?
Wel nee roept u zeer monter - ik
ben totaal anders. Mij ontgaat zo goed
als niets. Ik lach wat af in zo'n weekend.
Of, en dat mag u gerust weten, soms
kijk ik vertederd naar wat de kinderen nu
weer bedacht hebben. Laatst nog zeg
ik tegen m'n vrouw:
Je zou er eigenli jk
een foto van moeten maken
Juist meneer, héél goed. Maar eh
waarom maakte u dan geen foto?
Tuurlijk, u maakt foto's in uw zomer
vakantie. Trouw, ieder jaar weer. Albums
vol. Waarom dan niet in uw mini-vakan-
tietjes, de weekends? U zei 't net zelf
al: die zitten toch ook boordevol kostelijke
momenten.
Tja, u moet natuurlijk zorgen dat uw
fototoestel bij de hand is. En dat er
een filmpje in zit. En-eventueel-dat
de flits klaar is.
En dan is 't verder een kwestie van
knopje drukken. Simpel? Gelijk heeft u.
En dan te bedenken dat uw fotoalbums
voortaan wél een compleet beeld van uw
leven geven. En niet alleen van uw
zomervakanties.
Haal dus een filmpje in huis. Zorg
voor een geladen fototoestel. Want filmen
is eigenlijk uw enige excuus om in 't
weekend geen foto's
te nemen.
Maak in't weekend géén foto's...
U mocht er eens plezier in krijgen.
Eén op de 500
B3 puur uitgeperst fruit
nu voor een proefprijs
Dat er al sinds veertig jaar pogingen ge
daan zjjn die goudschat te bergen, welke
alle op niets uitliepen, heeft hen geenszins
ontmoedigd. Integendeel. Juist omdat er
nooit iets gevonden werd, op een enkele
goudstaaf na, zijn zij ervan overtuigd dat
het goud op de zeebodem nog steeds voor
het oprapen ligt
ifcWlM u.1. .v-••-k'
De verhalen over de vele mislukte ber
gingspogingen, o.a. door de tinbaggermolen
„Karimata" en met de befaamde duiktoren
van Piet Visser, zijn al vaak verteld. Waar
schijnlijk komt er een nieuw vernaai bij
over de ervaringen van de 88-jarige Cor-
nelis van der Toorn en de 83-jarige Lam
bert Keeser, voor wie vaststaat dat zij bin
nenkort de goudschat van de „Renate
Leonhardt" zullen incasseren. Als 1970 een
goede zomer oplevert met nu en dan een
briesje uit het zuidoosten, dan wordt de
kostbare lading van dat Duitse schip ge
borgen
Ze zijn er niet van af te brengen. Cor
nells en Lambert uit het Gemeentelijk Ver
zorgingstehuis „Oostererf" in Zaandam,
richtten vier jaar geleden een vennoot
schap onder firma op, waarin mede compa
reren Piet Visser uit Wijdewormer, diens
zoon Piet uit Purmerend en Nars Bakker
uit Zaandam, schoonzoon van de heer Van
der Toorn.
Van deze mannen is Piet Visser de be
kendste. Achttien jaar geleden rakelde hij
weer de geschiedenis op, die reeds vóór de
oorlog talloze mensen koortsachtig naar de
goudschat had doen zoeken.
Oud-scheepsbevrachter Cornelis Van der
Toorn hakt ook al veertig jaar met het
bijltje, maar hij kwam nooit zo in het
nieuws als de ex-tuinder Visser, die des
tijds dagelijks de voorpagina haalde en die
stormachtig verlopende aandeelhouders
vergaderingen schouderophalend de rug
toekeerde, desondanks overeind bleef en
daarmee van talloze geldschieters het ver
trouwen won. Hij zal nu bedrijfsleider zijn
van de nieuwe goudzoekers-onderneming.
Cornelis van der Toorn is eigenlijk niet
zo goed te spreken over Piet Visser. „Piet
heeft nooit iemand vertrouwd. Als hij dat
wel had gedaan dan hadden we de poet
allang binnen gehad!"
Maar Piet Visser werd eertijds door zijn
aandeelhouders niet vertrouwd. De door
hem geleide bijeenkomsten hadden meestal
een tumultueus verloop. Meermalen wilde
men met hem op de vuist.
schatrijk. Maar Visser vertrouwde haar
niet. Toch heeft het haar nog 20.000 ge
kost. En dan waren er die Zwitserse dui
kers. Die staken wel het geld in hun zak,
maar deden er niets voor!"
En met een geheimzinnig lachje zegt Van
der Toorn: „Ik weet wat er aan boord zit."
En hij doet uit de doeken dat de schat op
bevel van prins Hendrik in Rotterdam aan
boord was genomen teneinde naar Duits
land te worden verscheept.
De stoker van de „Renate Leonhardt",
een zekere Wolf, heeft het gezien, maar die
moest zijn mond houden. Net als kapitein
Mehling. En wij houden ook onze mond.
Natuurlijk weten wij héél veel. Maar wij
zwijgen. Je denkt toch zeker niet dat ik ga
vertellen waar het goud zit? Maar het komt
er uit, wis en waarachtig!"
Lambert Keeser, de andere vennoot, is
minder fel, meer een plichtgetrouwe man,
die wel wil meewerken. Maar ja, hij moet
zich houden aan zekere afspraken.
De beide heren wisselen blikken van ver
standhouding. Als we veronderstellen dat
ze al dat geld nooit kunnen opmaken, zegt
Van der Toom: „Wat denk je, ik heb vijf
kinderen. Die zullen me wel helpen."
Van der Toorn en Keeser willen dat ver
leden begraven. De door Piet Visser be
dachte en door ingenieurs geconstrueerde
duiktoren, die de schat van 54 kisten goud,
18 kisten zilver en 5 kisten diamanten naar
de oppervlakte moest halen, werd nimmer
gebruikt en lag tenslotte in IJmuiden te
verroesten. De coöperatie van de „Renate
Leonhardt", in welker succes zelfs een aan
tal lang niet domme mensen geloofde, viel
tenslotte uit elkaar omdat er geen cent
meer in kas was
Volgens Lambert en Cornelis was die
mislukking niet nodig geweest. Van der
Toorn: „Er was een mevrouw Hoeffner uit
Hattum, die er geld in wilde steken. Zij is
In Den Helder ligt sinds enkele jaren
een stalen botter. Die wacht op uitvaren.
Vorig jaar is er niets van gekomen, zelfs
niet op windstille dagen. Waarom niet? De
heren blijven het antwoord schuldig. Zij
tonen een foto waarop zij voor de botter
staan. Stralende gezichten vanwege het
toekomstig miljonairschap.
Van der Toorn zegt: „Veertig jaar heb
ik er op gewacht. En nu zal het gebeuren.
Elke morgen om half zeven staat hij naast
zijn bed en luistert naar de weerberichten.
Niet zozeer om te weten of de botter kan
uitvaren. „Je moet er niet de hele dag aan
denken, want dan word je gek. Maar als ik
hoor dat het weer goed is, dan weet ik dat
ze in Den Helder onmiddellijk kunnen ver
trekken. Dan komt de poet binnen, wat ik
je zeg!"
Lambert Keeser knikt bedachtzaam. Hjj
leeft meer op een illusie dan dat hjj wer
kelijk in het welslagen van de onderneming
gelooft. Van der Toorn heeft hem vier jaar
geleden vennoot gemaakt. Keeser vindt het
allemaal best. Er over praten en denken is
in elk geval een aardige tijdpassering
(Van onze correspondent)
UTRECHT. Het directoraat van de
arbeidsvoorziening heeft in Belgrado of
ficieel een kantoor geopend voor de wer
ving van Joegoslavische arbeiders. Tot
dusverre hadden in dat land slechts in
cidentele wervingscampagnes plaats.
Voor de werving bestaat zowel in Joe
goslavië als in Nederland belangstelling.
Het grootste knelpunt is vaak de huis
vesting.
ADVERTENTIE
Schmidt heeft een ekspositieruimte gebouwd, die de naam
„openhaardenSchouw" heeft gekregen. Op deze openhaardenSchouw laat Schmidt
u alle modellen zien van alle goed bevonden merken.
Benelux-Fires bijvoorbeeld. Ook voor (geprefabriceerde) schoorsteenmantels kunt u hier alle kanten op.
U bent hier bij schoorsteenkundigen: u krijgt wel de haard maar niet de komplikaties.
Alles is in één veilige hand: advies, begroting, plaatsing, garantie.
Bel (023) 316950* en vraag de dokumentatiemap. Nog beter: kom zien en luisteren,
en u neemt de map mee naar huis.
schmidtlk
schoorsteenkundigen
openhaardenSchouw: brouwersvaart 32-34 haarlem
kantoor: brouwersvaart 42 haarlem
Dit zegt prof. dr. J. J. Groen, internist
bij het Academisch Ziekenhuis in Leiden,
dezelfde die onlangs bij Willem Duys te
gast was, maar door tijdsgebrek geen ge
legenheid kreeg zijn pleidooi voor de pro-
dukten van de warme bakker af te ron
den. Maar een grote broodfabriek in Rijs
wijk heeft reeds met zakelijke snelheid
ingehaakt op de door prof. Groen reeds
eerder in een vaktijdschrift gepubliceer
de bevindingen. Zij komt op de markt
met extra eiwitrijk tarwebrood. Wie er
niet te veel van eet verkleint de kans op
hartziekten, wordt al etende slanker en
ADVERTENTIE
PROF. DR. J. J. GROEN
doet bovendien nog wat hoognodige li
chaamsbeweging op bij.het weggoien
van de verpakking.
De bevindingen van prof. Groen date
ren uit de tijd toen hij als internist hoog
leraar was in Israel. Ook daar zag hij
wat overal elders in wordt geconstateerd,
namelijk dat coronaire hartziekten snel
toenemen. Maar twee bevolkingsgroepen
bleven er opmerkelijk vrij van, de uit
Jemen overgekomen orthodoxe Joden en
de als herders in de woestijn zwervende
Arabieren.
„Wij hebben vijfhonderd van deze
manlijke Bedoeinen boven de dertig jaar
onderzocht en daarbij maar één man van
zeventig aangetroffen die waarschijnlijk
zonder dat hij zich dat bewust is ge
weest, een hartinfarct heeft gehad. De
artsen, die deze groep regelmatig behan
delden, hadden in zes jaar slechts drie
gevallen van hartziekte geconstateerd!
Ongelooflijk!"
Een dergelijk fenomeen zet de weten
schappelijke onderzoeker aan het den
ken. Hoe komt dat? Om het antwoord op
die vraag te vinden verbleef prof. Groen
met een paar assistenten enige maanden
temidden van het tentenvolk in de woes
tijn. Zij constateerden vier factoren van
belang: Ten eerste: de voeding was heel
anders dan men in de westelijke wereld
gewend is. Ten Tweede: krijgen de Be
doeinen door de aard van hun bestaan
veel meer lichaamsbeweging. Ten derde:
zijn hun intermenselijke spanningen heel
anders dan bij de westerlingen en ook
reageren zij er totaal anders op. Ten
vierde: kennen zij de sigaret pas sinds
kort. Doordat ze er moeilijk aan kunnen
komen, roken zij veel minder dan „wes
terse" mannen.
Welke de belangrijkste is van die vier
factoren kon niet worden vastgesteld,
maar langs de weg van de eliminatie ont
stond toch een dikke streep onder punt
één, de voeding. Roken bijvoorbeeld kon
zeker niet de enige factor zijn, want co
ronaire hartziekten komen op hogere
leeftijd ook bij nietrokers voor. Men
sen die nog voldoende lichaamsbeweging
krijgen zijn er in de westelijke wereld
ook wel en niet iedereen verkeert dage
lijks in grote spanning.
Een groep Joodse vriiwilligers, die ge
ruime tijd hetzelfde diëet ging volgen als
dat van de Jemenieten en de Bedoeinen,
vertoonde soms na vier tot zes weken
al een meetbare daling van het choles
terolgehalte in het bloed. Er bleef geen
andere gevolgtrekking mogelijk. Het was
de tarwe, die het 'm deed!
Porf. Groen beseft, dat men in het
westen niet happig is op de nogal taaie,
opvouwbare en in de zadeltas mee te ne
men pannekoeken, die de Bedoeinen onder
de naam „Rarif" brood noemen. „Eigen
lijk zijn het de ouderwetse matzes. Hon
derd percent uitgemalen tarwe, tussen
stenen tot meel gewreven, wordt met wat
water aangelengd en dan zonder gist op
een metalen plaat gebakken. Het vuurtje
stoken ze met ezels- en kamelenmest. Die
zijn in die woestijn snel droog. De-Jeme-
nistische Joden hebben wel ovens en ge
bruiken wel gist. Zij noemen hun baksel
„Pittah", maar het komt op hetzelfde
neer, het is een vetarm produkt met veel
hoogwaardige eiwitten. Beide volken put
ten veertig tot zestig percent van hun da
gelijkse benodigde calorieën uit dit voed
sel".
Om het onderzoek nog verder uit te die
pen liet prof. Groen twee soorten brood
volgens zijn aanwijzingen bakken, één
soort waaraan tarwe-eiwitten werden toe
gevoegd en één met een extra hoeveelheid
koolhydraten. In beide gevallen was de
verlaging van het cholesterolgehalte even
duidelijk, maar het eiwitrijke brood nam
sneller het hongergevoel weg. Voor het
subjectieve gevoel van welbevinden ver
diende dit dus de voorkeur, aldus de
hoogleraar.
Aan een onderzoek naar de intermen
selijke spanningen besteedde de onderzoe
ker ook nog enige tijd en in feite is hij
daar thans in Leiden nog mee bezig. Hij
legde in Israel lange vragenlijsten aan
de mensen voor en uit de antwoorden
verrees een beeld van hun levenswijze.
In Nederland deed en, doet hik nog het
zelfde. Zijn voorlopige conclusie is dat
vooral de bedwongen emotie schadelijk
is.
„In het Wilhelmina-gasthuis, waar ik
vroeger heb gewerkt, kregen we ze tij
dens voetbalwedstrijden wel binnen, de
mensen die hun emoties hadden willen be
dwingen, maar ze in feite niet de baas
konden. Met als gevolg een hartinfarct.
Prof. Groen is vol lof over het eiwit
rijke, vetarme ongebuilde tarwebrood.
„Maar wie het zo lekker gaat vinden,
dat hij er drie sneden van eet inplaats
van twee gewone, kan de heilzame gevol
gen wel afschrijven", zegt hij.
ADVERTENTIE
