IJmuider Courant
DE DURE ZIEL VAN
EER NADE TIE DEVLIN
fp$
Juk afschudden
Engels noch Iers
Paisley
Karikaturen
Achterstand
WW
„IK HAD OP DE AGENTEN GELET en ik had gezien dat ze zo onopvallend mo
gelijk langs de demonstranten waren gelopen, zodat ze ons hadden ingesloten. Toen
we ons omkeerden om terug te gaan naar het beginpunt om ons daar opnieuw te groe
peren, merkten we dat we in de val zaten. Er stonden agenten links en rechts van
ons, voor en achter ons en ze kwamen van alle kanten op ons af. Ze bewerkten ons met
wapenstokken, hielen en laarzen, ze sloegen iedereen van de straat af. Toen kwamen
de waterkanonnen en die bespoten de straten. Ze spoten weloverwogen in open
staande ramen van huizen en etalages en ze reden zelfs over de Craigavonbrug en
spoten alle toeschouwers nat. De politie werd gewoon hysterisch".
Strijdbare Bernadette huilend
van het traangas op een barri
cade in Londonderry's roerige
Bogsidewijk (hieronder) en
tydens een lange nachtwake
(links) op de stoep voor
Downing Street 10 in Londen,
de ambtswoning van de Britse
premier.
HAAT
verder niet mee inlaten. We gaan dan
onze eigen huizen bouwen en weige
ren voor die huizen de regering huur
te betalen. We zullen in onze eigen
gebieden zelf de macht in handen ne
men. We zullen onze eigen fabrieken
betalen en belasting betalen aan onze
eigen mensen en de regering kan in
Stormont blijven zitten, en de mensen
regeren die nog genoegen met haar
nemen. Want er zullen steeds meer
mensen komen die voor een eerlijk
systeem willen kiezen, ook al staat dat
dan buiten de wet, en niet voor een re
gering die zichzelf te schande heeft ge
maakt. De Unionisten kunnen 7i"h zo
veel uitsloven als ze willen cm het
vertrouwen van de protesta^Hai
ders te herwinnen, maar op dec duur
zullen onze denkbeelden de r ~<dan-
ten gaan aanspreken. Er zijn nrotes-
tanten geweest die huizen v»" katho
lieken in brand hebben gestok°" maar
wij zullen nooit toestaan da' onze
strijdkrachten de gewone pro'estan-
ten terroriseren. Eens zullen be
seffen dat wij net zomin iets hebben
tegen mensen die toevallig nro,ostants
zijn als tegen hen die toevallia katho
liek zijn. Ze zullen leren inzien dat
wij uitsluitend iets tegen hebben op de
regering die is samengesteld door de
Unionistische partij. Een halve eeuw
lang heeft die partij een wanbeleid ge
voerd, maar haar dagen zijn geteld.
Wij zijn op het ogenblik getui°e van
haar laatste stuiptrekkingen. En alt
wij haar ten val hebben gebracht,
zullen we haar met traditionele Ierse
barmhartigheid de grond instampen".
Met deze geëmotioneerde tirade be
sluit de geachte afgevaardigde Devlin
haar boek over het liiden van een volk
dat eindelijke definitief van plan
schijnt te zijn het juk af te scb"dden.
„De prijs van mijn ziel" is, zo zegt
ze in haar voorwoord, een poking om
uit te leggen hoe uit het geheel van
sociale, politieke en economische oro-
blemen in Noord-Ierland het verschijn
sel Bernadette Devlin is voortgeko
men.
Het is het verhaal van de protest
beweging waarmee Ulster in 1968 en
1969 de voorpagina's van de wereld
pers bereikte.
Mejuffrouw Devlin zegt zich ervan
bewust te zijn dat haar verslag mis
schien niet overal even objectief is.
Onze indruk is echter dat zij werke
lijk heeft getracht onbevooroordeeld
haar mening en inzichten te geven en
dat zij daarin op voortreffelijke wijze
is geslaagd.
Het zal voor de Noordierse bevol
king moeilijk, zeer moeilijk worden
een uitweg te vinden uit de chaos die
steeds meer de vorm van een onver
valste burgeroorlog gaat aannemen.
Als de mentaliteit van Bernadette De
vlin en haar vrienden echter bepa
lend is voor die van de gehele jeugd
in Ulster, lijkt alle hoop nog niet ver
loren. Uit het boek spreekt een onder
toon van verzoeningsgezindheid en be
grip voor de „tegenstander". Voor
Ierland is het te hopen dat deze geest
van goedwillendheid de overhand zal
krijgen. Ulster zal dat in de zeer na
bije toekomst nodig hebben.
JAAP FABER
IERLAND IN DE BAN VAN DE
IN HET CITAAT hierboven be
schrijft Bernadette Devlin, de mili
tante leidster van de onderdrukte
rooms-katholieke minderheid in Noord-
Ierland die op zeer jeugdige leeftijd
in het Britse parlement is gekozen,
een van de eerste demonstraties voor
de burgerrechten in Ulster die het
voorspel zijn geweest van de zeer
ernstige onlusten van 1968, 1969 en
1970.
HAAR BOEK, de prijs van mijn
ziel, is behalve een biografie van een
bijzonder interessante jonge vrouw
het relaas van een verdrukt volk. De
prijs van mijn ziel, in een goede Ne
derlandse vertaling van Greet Gover-
de-Lips bij Bruna in Utrecht versche
nen, geeft een glashelder beeld van
de huidige toestanden, in de „zes
graafschappen", het noorden van het
groene eiland dat in 1921, na de bur
geroorlog. van de Ierse republiek werd
afgescheiden en bij Engeland ging ho
ren als deel van het Verenigd Konin
krijk.
NOORD-IERLAND IS eigenlijk En
gels noch Iers. De geschiedenis die
Ulster heeft gemaakt tot wat het nu
is, gaat terug tot 1609, toen Schotse
Presbyterianen naar Ierland werden
gestuurd om Ulster voor de Engelsen
te koloniseren. De haat tussen de oor
spronkelijke bewoners werd nog ver
scherpt door het verschil in gods
dienst. En de Ieren werden niet al
leen vervolgd omdat ze de oorspron
kelijke bewoners waren, maar ook om
dat ze katholiek waren. Sinds die tijd,
aldus Bernadette Devlin, hebben ze ge
loof en politiek nooit goed uit elkaar
kunnen houden.
EN IN 1970 zijn wij er getuige van
dat deze onderdrukking, de uitbuiting
van de katholieke pachter en arbei
der door de protestantse grootgrond
bezitter en ondernemer, nog steeds
een feit is.
EEN EXPONENT VAN de protes
tantse overheersing is de roemruchte
dominee Ian Paisley, de man die on
verbloemd haat predikt tegen alles
wat rooms is en die zelfs naar Vati
caanstad is geweest om daar de room
sen aan te zeggen dat hen hel en ver
doemenis wachten als zij niet van hun
dwaalwegen terugkeren en onmiddel
lijk protestant worden. Toch, zo meent
Bernadette, haat Paisley in feite de
katholieken niet, al lijkt het daar veel
op. Hij haat veeleer, de socialisten en
in het bijzonder de uit verschillende
studentenbewegingen ontstane Noord
ierse Volksdemocratie waarvan me
juffrouw Devlin een van de leiders is.
DOMINEE PAISLEY kreeg in de
jaren vijftig veel macht in Ulster
door een militant anti-papisme te pre
ken. Hij appelleert aan de godsdienst
ijver van zijn volgelingen en tegelij
kertijd aan hun vrees dat de econo
misch veel zwakkere katholieken ,die
een derde deel van de bevolking uit
maken, hen zullen beroven van het
kleine beetje welvaart en sociale ze
kerheid dat ze nu hebben, als die ver
vloekte roomsen ook een beetje zeg
genschap zouden krijgen. Paisley
maakt zijn volgelingen, ook de armen
onder hen, wijs dat ze als arbeiders
klasse sterk staan omdat ze de katho
lieken klein kunnen houden en zolang
hij ze weg kan houden van en in
feite op kan zetten tegen de katho
lieke arbeiders, hoeft hij niet bang te
zijn dat het proletariaat zich zal ver
enigen. Via de protestantse verdedi
gers van het Noordierse maatschappe
lijke bestel heeft de dominee ook in
vloed op de katholieke arbeidersmas
sa die zich niet met hun protestantse
lotgenoten kunnen verenigen en daar
om hun hoop vestigen op het samen
gaan van katholieken van alle stan
den.
DE AANHANGERS VAN PAISLEY,
aldus mejuffrouw Devlin, zijn eigen
lijk karikaturen van de Noordierse
protestanten. Ze zijn veel Engelser
dan de Engelsen. „Ze zijn gek op de
Engelse vlag maar het zou interes
sant zijn hen eens te vragen wat ze
denken van Harold Wilson. Dan zou
den ze bij alles wat hun heilig is zwe
ren dat deze socialist Wilson geen
Engelsman is. Alleen de Conservatie
ven zijn Engelsen, maar naarmate zij
verder van het fascisme verwijderd
raken, blijven ook zij als echte Engel
sen onder de maat." Paisley appel
leert vooral aan de protestantse ar
men maar hij wordt ook gesteund
door de rijke volgelingen van de re
geringspartij, de Unionisten die de
protestanten uit eigenbelang geschei
den willen houden van de katholieken,
en door de echte fanatiekelingen die
het katholicisme werkelijk haten.
Maar het is duidelijk, aldus de schrijf
ster, dat Paisley's haat niet gericht
is tegen de katholieke kerk: zijn haat
is gericht tegen alles wat links is en
het enige waarvan hij houdt is macht
voor zichzelf.
De macht van deze fanatieke protes
tanten in Ulster is onvoorstelbaar
groot. De tegenstellingen tussen beide
volksdelen zijn scherp. Een Ameri
kaanse toerist heeft eens in een gas
tenboek van een hotel in Belfast ge
schreven „In dit land haten de mensen
elkaar uit naam van Jezus Christus".
Aan Bernadette en haar Volksdemo
cratie zal het niet liggen als aan deze
verdeeldheid en haat onder de bewo
ners van Ulster een eind moet wor
den gemaakt. Haar boek is evenzeer
een getuigenis tegen het vrome ka
tholicisme in haar land ,dat de gelo
vigen het denkbeeld tracht op te drin
gen dat zij lid van de enige ware kerk
zijn en dat men vooral niets te ma
ken moet willen hebben met alles wat
Engels is of uit het protestantse En
geland komt. De Volksdemocratie ge
looft in de eenheid van alle Noordier
se arbeiders, protestant, atheïst of ka
tholiek.
De beweging van de jonge Volksde
mocraten gelooft in de overwinning, zo
zegt Bernadette Devlin aan het einde
van haar boek, hoewel ze het erg moei
lijk vindt te voorspellen wat er nu zal
gebeuren. Enkele dagen geleden is ge
meld dat beide partijen in de afgelopen
winter grote hoeveelheden wapens
het land hebben binnengesmokkeld.
En men moet er niet aan denken wat
er zal gebeuren als protestanten en
katholieken elkaar en de Engelse sol
daten zullen gaan bestoken met mor
tieren, raketwerpers en machinege
weren die over de grens van Ulster
zijn gesmokkeld.
NOORD-IERLAND moet proberen
op korte termijn een sociale en poli
tieke achterstand van vijftig jaar in
te halen. „Elke dag is een nieuw
hoofdstuk in een boek en in het leven
van de mensen van Ulster. Maar wat
er ook gebeurt, de Unionistische re
gering zal nu, na het Engelse ingrij
pen, Noord-Ierland nooit meer kunnen
regeren zoals vroeger. De mensen heb
ben duidelijk leren inzien in welke
positie zij verkeren. We zullen blijven
vechten voor rechtvaardigheid. Wij
zullen proberen dat langs vreedzame
weg te doen. Maar als het nodig is
zullen we het een onrechtvaardige re
gering gewoon onmogelijk maken ons
te regeren. Daar zullen we ons dan
De vruchten van de haat. Britse soldaten tussen de puinhopen in Londonderry na de veldslag van augustus 1969 tussen katholieken en protestanten.
