VAN DAG TOT DAG
REEKS MOEILIJKHEDEN
VOOR RUIMTEVAARDERS
Verdwenen
onderzeeër
Demonstratie tegen
bezoek van Sisco
Het Griekse treurspel
Houston: „Situatie lijkt nogal goed"
Gewaarborgde veiligheid
Ruimtevaartuig
benauwd en
bevuild
Earle Wheeler
met pensioen
TROEF
VAN DE
WEEK
Cambodja zou
Indonesië en
India hulp
vragen
Weer onrust in Jordanië
commentaar op actuele zaken
Uitgaansverbod
Zoon van Slansky
uit partij gezet
In Italië worden
Griekse schepen
uit protest
geboycot
Incidenten in
universiteit
van Parijs
Drie Starfighters
verongelukken
op één dag
Speciale politie
voor Parijse
universiteit
Eban vraagt VS
meer hulp
VS stoppen met
middel voor
ontbladering
GOUDEN
14-KARAATS
BROCHE
2
DONDERDAG 16 APRIL 1970
3
Vietnam-demonstranten
slaags met politie
T sjechoslowakije
Druk
Xoud
Controlelampje
nffe
DUTCH GEKEVA
'JA J
Zes jaar voorzitter
chefs van staven
In West-Duitsland
Troefprijs.. ƒ50.-
(ƒ72.-)
'T SILVER-STOEPKE
Hulp
A. SCHIPPER UIT
KAMER
n
m
Bij tijd en wijle wordt de belangstelling
van de wereld op een voor „de kolonels"
zeer hinderlijke wijze gericht op Grieken
land en op hetgeen daar aan ongerechtig
heden plaatsheeft. De vrijlating van de
componist Theodorakis en een aantal
andere politieke gevangenen is door de
buitenwereld met ongewone intensiteit ge
volgd. De woorden van de Franse politicus
Jean-Jacques Servant-Schreiber over de
rol van de Amerikaanse inlichtingendienst
(CIA) in de Griekse tragedie hebben grote
beroering gewekt. Wanneer er iets van
waar is dat de CIA achter de schermen
van het Griekse toneel aan de touwtjes
trekt die bevestigd zijn aan de ledepoppen-
ln-kolonelsuniform, dan beleven wij een
grotesk barbarisme in politieke zin. Want
Griekenland is niet zomaar een land dat
toevallig op dictatoriale wijze wordt gere
geerd.
In Griekenland is de Westerse bescha
ving geboren, in Athene bevindt zich de
bakermat van de Europese democratie van
Pericles, en de Griekse filosoof Socrates
(volgens het orakel de wijste man der we
reld) heeft de term „moraal" een geheel
nieuwe, volkomen inhoud gegeven, waar
mee de mensheid een nieuw tijdperk kon
binnentreden. In het Griekenland van 490
voor Christus werd de mens geestelijk ge
boren, ongeveer tegelijkertijd met de uit
barsting van geestelijke vernieuwingen
over de gehele wereld: in China stonden
Confucius en Lao-Tse aan de wieg van de
nieuwe mens, in India Boeddha, in Perzië
Zarathoestra, in Palestina de profeten
Elia, Jeremia en Jesaja. En in Griekenland
voltrok zich met medewerking van filoso
fen en treurspeldichters de „bevalling van
het menselijke bewustzijn" waardoor de tot
dan toe gesloten moraal de gouden sloten
van mystiek en taboes doorbrak tot de weg
naar het menselijke geweten openlag.
Socrates heeft meer dan wie ook de
menselijke geest ontworsteld aan de duis
ternis van een verstard traditionalisme en
hem duidelijk gemaakt dat het zijn eerste
roeping was, de waarheid in zichzelf te
achterhalen zichzelf te zien en te kennen
en te weten dat gedrag en gedragsregels
slechts kunnen worden bepaald door het
rationeel denkende bewustzijn.
Socrates onthulde de mens dat hij een
geweten heeft, een eerste en een laatste
sleutel tot alle dingen, en dat de moraal
door dat geweten diende te worden gedic
teerd. In de samenleving die deze nieuwe,
schokkende ontdekking moest verwerken,
wees het conservatisme Socrates als pro
vocateur en scheurmaker aan. Hij bekocht
zijn wijsheid met de dood, zoals vele wijze
mensen door alle tijden heen hun inzich
ten met hun leven hebben moeten betalen.
Maar door rechtbankvonnissen worden
grote ontdekkingen nooit ongedaan ge
maakt. Van Griekenland uit drong een
nieuwe geestelijke inhoud de mensheid
binnen. De democratie van Athene is ln
wezen dezelfde democratie die de Griekse
kolonels al of niet met de hulp van de CIA
in een handomdraai om zeep hebben ge
bracht. Socrates en de eerste democraat
Pericles zijn opnieuw gevonnist en ver
moord. Wonder dat de wereld dat voelt
als een vreselijk ongeluk en de adem in
houdt bij het kijken naar het meest mo
derne Griekse treurspel.
Noch de CIA, noch de kolonels hebben
op die aandacht en die gevoeligheid gere
kend. Misschien is in Amerika niet vol
doende belangstelling aanwezig voor de
oudste geschiedenis van de Europese be
schaving. Als de Griekse democratie alleen
omwille van de NAVO doodgeknepen Is,
heeft de CIA de Europese beschaving een
slechte dienst bewezen. Dan is er immers
iets doodgeknepen omwille waarvan de
hele NAVO in het leven is geroepen. Dat
zou een vreselijke vergissing zijn, een gro
tesk gegeven voor een treurspel, waarin
menselijke waarden worstelen in de greep
van een technocratisch-militair oppor
tunisme.
Een treurspel gegeven dat om een nieuwe
moderne Socrates en een herrijzende Pe
ricles vraagt niet omwille van het
Griekse publiek alleen, maar in het belang
van de hele wereld.
i Van onze medewerker ruimtevaart)
HOUSTON Op ruim een kwart
miljoen kilometer van huis hebben de
drie ruimtevaarders in hun kreupele
Apollo de afgelopen nacht weer met
een reeks problemen geworsteld. Ze
moeten niet voorziene operaties uit
voeren om hun behouden terugkeer
mogelijk te maken. Om half zeven
vanochtend had men het hoofd kun
nen bieden aan deze nieuwe moeilijk
heden en de vluchtleiding in Houston
verklaarde dat de situatie nogal goed
lijkt. De astronauten zijn begrijpe
lijkerwijs zeer vermoeid en de emo
ties beginnen nu kennelijk hun in
vloed te doen gelden.
Gisteravond werden de ruimtevaarders
met een nieuwe moeilijkheid geconfron
teerd. De baan van de Apoilo bleek niet
uist te zijn. Het was niet duidelijk of
de koerscorrectie van bijna een etmaal
eerder toch niet zo zuiver is geweest als
men aanvankelijk dacht.
Mogelijk is ook dat de afwijking van
de juiste koers veroorzaakt is door het
raketeffect van de verdere desintegratie
van de servicemodule. In elk geval we
zen berekeningen uit dat de Apollo de
dampkring op 170 kilometer zou passé
ren wanneer niet een nieuwe koerscor
rectie zou worden uitgevoerd. Dat zou
betekenen dat het ruimtevaartuig zeker
veertien dagen in een langgerekte ellip
tische baan om de aarde zou blijven
wentelen alvorens ongecontroleerd in de
dampkring terug te Vallen en verbran
den.
Terwijl men calculaties maakte over
de richting en sterkte van de vuurstoot
die nodig zou zijn om de zaak weer in
het reine te brengen, meldde een nogal
geëmotioneerde Lovell dat één van de
vier hoofdbatterijen niet in orde leek te
zijn. Zonder deze ene van vier hoofd
batterijen die voor de landingsoperatie
gekoppeld in actie moeten zijn zou de
behouden terugkeer naar aarde niet mo
gelijk zijn.
Bij het kennisnemen van het Kamer
verslag van dinsdag, waarin is weerge
geven wat de minister van Defensie, Den
Toom, heeft geantwoord op de interpel
latie van D'66 over de NAVO-strategie,
moet menigeen toch worden bekropen
door het weeë gevoel dat militaire be
windslieden, ook al zijn zij leden van een
burgerlijke regering, in een heel vreem
de, aparte wereld leven.
Het is een wereldje van hypothesen,
van veronderstelde cijfers en gecomputo-
reerde feiten, van imaginaire situaties en
koppig volgehouden formaliteiten, waar
in geen plaats schijnt te zijn voor een
wat menselijker, simpeler ethiek dan die
van de militaire handboeken, overeen
komsten en dogma's.
Minister Den Toom gaf cijfers. Cijfers
over de aantallen slachtoffers door even
tuele atoombomaanvallen op ons land,
afgeronde duizendtallen die blijkbaar
vastgelegd zijn in de documentatie van
het ministerie van Defensie.
Er zullen 270.000 doden vallen in de
doelgebieden, indien tenminste tevoren
een alarm is gegeven. Bij uitblijven van
dit alarm zullen er 450.000 doden te be
treuren zijn. Bij explosies van atoombom
men in de lucht zal het aantal van 450.000
verdubbeld worden. Daarnaast zullen ve
le honderdduizenden worden getroffen
door straling, al of niet meteen dodelijk.
Wat staat er tegenover deze slachtings
getallen? Als de nood aan de man komt,
zullen huis-aan-huis stencils worden ver
spreid, waarin wordt verteld wat men
moet doen en laten. Ook zijn evacuatie
maatregelen voorbereid.
Geen woord over de bouw van schuil-
gelegenheden in grote bevolkingscentra,
waar evacuaties praktisch onmogelijk
zijn. Geen woord ook over de gebieden,
die eventueel als vijandelijk doel zullen
dienen. De vijand kent die gebieden wel,
de minister ook, maar de bevolking mag
er „om redenen van staatsbelang" slechts
naar raden. Wat zullen we raden? In de
eerste plaats zullen de gebieden waar
atoomkoppen liggen opgeslagen, doelwit
zijn. Ten tweede, afhankelijk van de stra
tegische situatie, zullen grote havens,
vliegvelden en industriële concentratiege
bieden mikpunt zijn.
Behalve de beveiligende stencils wil de
minister niet nóg verder gaan en over
wegen de atoomkoppenopslag uit ons land
te verwijderen. Men kan, aldus de mi
nister, zich niet aan verplichtingen ont
trekken.
Nuchter beschouwd onttrekt defensie
zich nagenoeg aan alle verplichtingen die
de veiligheid van de bevolking zouden
kunnen verhogen. Dat kan blijkbaar wél.
Stencils en volkomen uit de lucht gegre
pen cijferreeksen moeten de weegschaal
in evenwicht houden, waarop aan de an
dere kant de bijzonder zware defensie-
uitgaven drukken. Dan wijst de naald
van de weegschaal feilloos in het midden
de mate van veiligheid aan, waarin Ne
derland zich dank zij die defensie bevindt.
Het zou een lugubere weddenschap zijn,
met minister Den Toom te gokken op de
getallen der te verwachten doden. Het
zou een weddenschap zijn die nooit zou
kunnen worden afgerekend.
Men kan met evenveel of even wei
nig overtuigingskracht betogen dat er
niet 270.000, maar 800.000 doden zullen
vallen. Men kan beweren dat de stencils
zullen verbranden voordat zij zijn be
zorgd, en dat de evacuaties nog nauwe
lijks begonnen zullen zijn als de te eva
cueren gebieden al in zwartgeblakerde
woestijnen zijn veranderd. Wie zal er ge
lijk blijken te hebben gehad? Niemand
zal het ooit weten.
De enige zekerheid is, dat de atoom
koppen in ons land blijven, dat de bur
gerbevolking het minimum aan veilig
heid mist en dat Defensie vasthoudt aan
hetgeen in de documenten is vastgelegd.
En dat vragen van Kamerleden, inclusief
moties, worden afgewezen om redenen
van staatsbelang of internationale ver
plichtingen. En tenslotte, dat alle vragen
in het Nederlandse parlement en alle ant
woorden van een Nederlandse minister
nutteloos zijn, omdat elders op de wereld
wordt beslist over ons lot. Maar dat laat
ste zal men niet uit de mond van een
militair bewindsman horen.
CAMBRIDGE. (Reuter) In de Ame
rikaanse stad Cambridge is een uitgaans
verbod uitgevaardigd. Drieduizend de
monstranten tegen de oorlog in Vietnam
waren slaags geraakt met 1500 man poli-
tietroepen. Volgens mededelingen van de
politie zijn tot dusver zeker 200 mensen
gewond geraakt, onder wie zeventien
politie-agenten.
PRAAG (Reuter). De zoon van Ru
dolf Slansky, de Tsjechoslowaakse com
munistische leider die in 1952 werd ge
executeerd, Is uit de communistische par
tij gezet omdat hij er hervormingsgezin
de ideeën op zou nahouden.
Slansky verloor tevens zijn baan als
technicus bij een fabriek in Praag.
De vader van Slansky werd met nog
tien anderen opgehangen omdat zij tij
dens de Stalinistische periode zouden
hebben deelgenomen aan een Joodse sa
menzwering tegen de staat
menten optreden is iedere nieuwe start
van de motor een gok. Overigens moet
de motor wanneer deze intact blijft ten
minste twintigmaal kunnen starten. En
dit is tot nu toe pas vier maal gebeurd.
Er is brandstof genoeg voor 910 secon
den werking en hiervan is nog niet de
helft verbruikt.
Na deze kritieke operatie waren er
nog problemen met te grote druk in een
heliumtank die dienst doet bij de brand
stofinjectie in de raketmotor.
Het is mogelijk dat deze druk te hoog
wordt waardoor een veiligheidsventiel in
werking treedt. Dit zou weer tot gevolg
kunnen hebben dat de tot dusver ge
bruikte landingsmotor van de maantaxi
uitvalt. Dan kan men nog een deel van
de maantaxi afstoten en verder manoeu
vreren met de stijgmotor van het ruim
tevaartuig, maar men hoopt toch verder
te kunnen gaan met de middelen die
men tot dusver heeft gebruikt en waar
mee men in deze situatie wel vertrouwd
is geraakt.
Overigens blijkt het met de voorraden
aan boord dankzij een zeer economisch
gebruik enigszins mee te vallen. Kan
men het verbruik zo laag houden als tot
dusver, dan is er bij de landing op het
voorgenomen tijdstip nog voor zeventien
uur water, zesentachtig uur zuurstof en
vijfhonderd ampère-uren stroom. Dat is
ruim voldoende.
Later 's nachts kon Houston na een
reeks controles melden dat de batterij
wel degelijk in orde is maar dat een
alarmlampje ten onrechte was gaan
branden.
De vluchtleiding gaf kennelijk om de
zenuwen van de ruimtevaarders te spa
ren opdracht om de controlelampjes uit
te schakelen. „Wij zullen het op aarde
wel in de gaten houden en jullie waar
schuwen als er iets aan de hand is".
Om vijf uur eenendertig werd tenslot
te de raketmotor van de maanlander
voor korte tijd in werking gesteld waar
door de snelheid van het ruimtevaartuig
met bijna acht kilometer per uur werd
verminderd. Deze bedroeg daarna 4940
kilometer per uur. De Apollo bevond
zich op dat moment nog 278.000 kilome
ter van de aarde.
Het kritieke van zulk soort operaties
is dat telkens een beroep op de daling
motor van de maantaxi moet worden
gedaan voor zaken waarvoor deze niet
is bestemd. Vooral nu overal in het sys
teem van de Apollo-combinatie manke-
ADVERTENTIE
literfles
gratis fles
Met kans
J.D.KII
The oldest and most
popular Aperitif to
Holland
Drink it straight, and
where possible serve
from an ice cold bottle.
35% ALC.
Voor slechts enkele centen méér
per glas geniet U van een jonge jenever van
wereldklasse
DE KUYPER EXPORTJENEVER
Inmiddels proberen de ruimtevaarders
af en toe te slapen maar dit lukt niet
zo best. De atmosfeer is benauwd, het
ruimtevaartuig ongemakkelijk, romme
lig en bevuild en de temperatuur onple
zierig laag: circa twee graden Celsius.
Toen Houston vroeg hoe de mannen
zich voelden antwoordde Haise: „niet
meer vermoeid dan je onder onze om
standigheden verwachtte".
Toch zullen de drie ruimtevaarders zo
fit mogelijk moeten zijn wanneer ze in
de laatste fase van de rampvlucht hun
capsule door de atmosfeer naar him be
houd moeten brengen. Een geruststelling
voor hen is dat de dreiging van een or
kaan op de landingsplaats is afgenomen.
De naderende storm is aanzienlijk in
kracht verminderd en van richting ver
anderd.
ROME, (Reuter). De Italiaanse ha
venarbeiders zullen met ingang van vol
gende week dinsdag gedurende zes da
gen alle schepen boycotten die de Griek
se vlag voeren. Op deze dag (21 april)
is het drie jaar geleden dat in Grieken
land het huidige militaire bewind de
macht overnam.
De bonden hebben verklaard, dat de
actie gericht is tegen de Griekse reders,
die zij de krachtigste aanhangers van
het bewind in Athene noemen.
PARIJS (AFP). In Nanterre, waar
een deel van de Parijse universiteit is
gevestigd, hebben zich gisteren ongere
geldheden voorgedaan tijdens verkiezin
gen voor de beheersraad van de literai
re faculteit.
Anarchistische en Maoistische studen
ten verbrandden stembiljetten en organi
seerden in de hal, waar werd gestemd,
achtereenvolgens een voetbalwedstrijd
en een wedstrijd met motorfietsen. Het
aantal studenten dat aan de verkiezingen
deelnam, was toen nog zeer laag. Van de
docenten heeft ongeveer zestig percent
Deze foto van een vermoedelijk ge
zonken Russische onderzeeër werd ge
nomen vanuit een Brits militair vlieg
tuig. Het Russische schip bevond zich
eind vorige week op ongeveer 550 mijl
van Landsend. Later heeft men niet
ver van deze plaats olievlekken in
zee gezien. Aangenomen wordt dat de
onderzeeër is vergaan, hoewel daar
over geen officiële mededeling in de
Sovjet-Unie is gedaan.
WASHINGTON (Reuter). Generaal
Earle Wheeler, voorzitter van het comi
té van chefs van staven van de Verenig
de Staten, gaat 2 juli met pensioen. Hij
wordt opgevolgd door admiraal Thomas
Moorer, chef operaties van de marine.
Het vertrek van generaal Wheeler be
tekent in geen enkel opzicht een wijzi
ging van de Amerikaanse Vietnampoli-
tiek, aldus het Witte Huis. Vorig jaar zou
hij al zijn vertrokken maar Nixon vroeg
hem toen nog te blijven.
Uit betrouwbare bron is vernomen dat
Nixon heeft besloten tot een verdere ver
mindering van de Amerikaanse troepen
in Vietnam, ondanks verzet van zijn
hoogste militaire adviseurs onder leiding
van generaal Wheeler. De militairen wil
den een uitstel van twee maanden om
•de situatie in Indo-China na de jongste
ontwikkelingen te bestuderen.
Generaal Wheeler is 62 jaar. Hij is zes
jaar voorzitter geweest van het comité
van chefs van staven, twee jaar langer
dan de normale termijn voor die functie.
LANDAU (AFP). In een tijdsbestek
van enkele uren zijn dinsdag in West-
Duitsland drie vliegtuigen van het type
„Starfighter" verongelukt.
Twee toestellen van de Canadese lucht
macht stortten 's middags neer in Hes
sen. Waarschijnlijk zijn zij in de lucht
met elkaar in botsing gekomen. De twee
piloten brachten zich met hun schiet
stoel in veiligheid.
De derde Starfighter stortte bij de kust
in zee. Het is nog niet bekend van welke
nationaliteit het vliegtuig is.
ADVERTENTIE
14
sierlijk, tijdloos model,
met veiligheidssluiting.
(deze aanbieding is
1 week geldig)
JUWEL1ERSBEDR1JF
Grote Houtstraat 49
Haarlem tel. 321915
PHNOM PENH (Reuter). Cambod
ja heeft India en Indonesië benaderd
over mogelijke hulp voor de bestrijding
van de Vietcong. Dit is in ingelichte
kringen in PNOM Pen gezegd nadat pre
sident Lon Nol had meegedeeld van on
verschillig welk land hulp te willen aan
vaarden „voor de verdrijving van in
dringers van Cambodjaans gebied".
Cambodja zou vooral van de niet ge
bonden landen wapens en oorlogsuitrus
ting wensen. Het Indo-Chinese land zou
geen prijs stellen op de hulp van vreem
de troepen bij de strijd.
De regering in Pnom Pen maakte" gis
teren bekend dat buitenlandse corres
pondenten voortaan speciale toestem
ming moeten hebben voor reizen van de
ene provincie naar de andere. De maat
regel volgt op de gevangenneming van
negen buitenlandse journalisten door de
Vietcong.
PARIJS (AFP). De Franse minister
van Onderwijs, Olivier Guichard, heeft
in de Nationale Vergadering bekendge
maakt dat binnenkort een universiteits-
politie zal worden gevormd. Driehonderd
man zal ter beschikking van de rector
van de Parijse universiteit worden ge
steld. Zij zullen afkomstig zijn van de
gewone politie en niet gewapend zjn.
JERUZALEM—AMMAN, (Reuter).
De Amerikaanse onderminister van Bui
tenlandse Zaken, Joseph Sisco, heeft gis
teren besprekingen gevoerd met de Israë
lische minister van Defensie, Mosje Dayan,
en de minister van Buitenlandse Za
ken Abba Eban. Tegelijkertijd werd in de
Jordaanse hoofdstad Amman door onge
veer 5000 demonstranten geprotesteerd
tegen het voorgenomen bezoek van Sisco
aan Jordanië op vrijdag.
Het was de tweede achtereenvolgende
dag dat in Amman werd gedemonstreerd.
Aanvankelijk verliep alles rustig, maar
de zaak liep uit de hand toen de menig
te onder het uitroepen van anti-Ameri
kaanse kreten naar het Amerikaanse Cul
turele Centrum trok en het gebouw in
brand stak. Enige vertrekken brandden
totaal uit.
Later trokken de demonstranten naar
de Amerikaanse ambassade, waar de
vlag omlaag werd gehaald en de Pales
tijnse bevrij dings vlag werd gehesen. Ook
werd schade toegebracht aan een leeszaal,
een bioscoop en een tentoonstelling waar
foto's van de Apollovlucht waren uitge
stald.
Onder de demonstranten bevonden zich
ongeveer 400 gewapende Palestijnse guer
rilla's. Enkelen van hen schijnen te heb
ben geprobeerd de menigte te kalme
ren.
De menigte demonstreerde omdat naar
hun mening de Verenigde Staten een po
litieke regeling aan de Arabieren willen
voorschrijven, die zou neerkomen op een
overgave.
Volgens de Palestijnen, die buiten de
besprekingen met Sisco worden gehouden,
zou alleen vernietiging van de staat Is
rael een oplossing betekenen.
Over het verloop van de gesprekken tus
sen Sisco en de Israëlische ministers is
officieel niets meegedeeld, maar volgens
goedingelichte kringen in Jeruzalem
heeft Israel weer meer vliegtuigen en
economische hulp gevraagd.
Vorige maand besloot Nixon niet in te
gaan op een verzoek inzake de levering
van 25 Phantom- en 100 Skyhawk-jacht
bommenwerpers.
Minister Eban zou vooral meer econo
mische hulp wensen, die voor de komen
de vijf jaar 1500 miljoen dollar zou moe
ten bedragen.
WASHINGTON (AP). Het Ameri
kaanse ministerie van Defensie heeft be
sloten het omstreden ontbladeringsmid-
del „Herbicide Oranje" niet meer te ge
bruiken in de oorlog in Vietnam.
Het besluit is genomen omdat het bin
nenlandse gebruik van dit krachtige on-
kruidverdelgingsmiddel is verboden, nu
uit proeven is gebleken dat het middel
kanker verwekt bij muizen.
Volgens deskundigen kan „Herbicide
Oranje" abnormale ontwikkelingen ver
oorzaken in ongeboren zoogdieren. Het i»
niet bekend of het middel in Vietnam
tot misvormingen heeft geleid.
Vorig jaar is in Vietnam een gebied ter
grootte van 480.000 hectare door de Ame
rikanen ontbladerd om te voorkomen dat
zich in de oerwouden Vietcongsoldaten
zouden verschuilen.
DEN HAAG. Het Tweede-Kamerlid
A. Schipper (P.v.d.A zal in verband met
zijn benoeming tot burgemeester van de
nieuwe gemeente Oostburg (Zeeuws-
Vlaanderen) op 24 april zijn functie neer
leggen.
