Riskant politiewerk der V.S.
\Na protestbetogingen en aanslag
op Amerikaans cultureel centrum
SISCO ZEGT BEZOEK
AAN JORDANIË AF
H ssx'.af™'d."bï
Ook Kosygin
hersteld
.Athene bevoorrecht
linkse gevangenen
Mannen betogen, vrouwen wachten
Svoboda krijgt
Lenin-prijs
Ulsters
gekozen in
parlement
Verdeeldheid in Vs over kernwapens
FORD-VERKOOPCENTRUM
Griekse ex-minister Averoff:
Fouten van Nixons
kandidaat nu al
gepubliceerd
Italië heeft te
veel generaals
Brand in fabriek
te Gent
f
VRIJDAG 17 APRIL 1970
Niet terecht
5V
Rechter Blackmun:
Houtplein - Haarlem - Tel.: 319265-315025
dagelijks 8.30-18.00 - 19.30-21.00
Zaterdags 9.30-18.00
(Van onze correspondent)
LONDEN Dominee Ian Paisley
is gekozen tot lid van het Noor dier se
Lagerhuis. Dit was het door velen
verwachte, maar niettemin sensatio
nele resultaat van de gisteren gehou
den tussentijdse verkiezing in het
(Van onze correspondent)
WASHINGTON.Aan de tweede ronde van gesprekken met de
Sowjet-Unie over een wederzijdse beperking van het kernwapenbezit
gisteren zijn begonnen, is in de boezem van de regering-Nixon een
intense politieke strijd vooraf gegaan. Het ging daarbij om de vraag of de
Verenigde Staten in Wenen het voorstel zouden moeten doen voor een
tijdelijke „bevriezing" door beide landen van de produktie en installatie
van de langeafstands-kernraketten. De aanwijzingen zijn dat president
Nixon is gezwicht voor de pressie van het militair-industriële complex,
en dat een dergelijk plan niet door de Amerikanen ter discussie zal wor
den gesteld.
Pressiegroepen
Nixon
Bannside-district voor het Stormont-
parlement.
Luidruchtig
Het grote en ook zeer bedenkelijke ver
schil tussen de aan kant gezette Cambod
jaanse regering van prins Sihanoek en
het huidige republikeinse bewind in deze
Indochinese staat is nu duidelijk aan de
dag getreden. Terwijl Sihanoek zich de
grootste inspanningen getroostte om op
eigen kracht de status quo in zijn land
te handhaven, slepen zijn opvolgers de
„Aziatische politie-agent" Amerika nog
verder in het geding door om wapenhulp
te vragen.
Prins Sihanoek heeft indertijd vlak
na de Franse debacle in Indochina wel
Amerikaanse hulp geaccepteerd, maar hij
heeft door zijn ervarirgen ten aanzien
van de Vietnamese tragedie beseft dat
een compromitterend samenwerken met
de Verenigde Staten zijn land rijp zou
kunnen maken voor eenzelfde lot als dat
van Vietnam.
De Vietnamese oorlog is begonnen met
een binnenlandse opstand in Zuid-Viet-
nam tegen een corrupt en terroristisch
bewind. De opstandelingen kregen more
le steun en daadwerkelijke hulp van
Noord-Vietnam, dat de eenheid van het
land als een redelijk politiek doel zag en
ook in de Geneefse akkoorden geen argu
menten bespeurde tegen een streven naar
uiteindelijke hereniging van Noord
Zuid.
In Cambodja heeft de strijd ook aan
vankelijk een intern Cambodjaans ka
rakter gehad. De tegenstanders van Si
hanoek waren weliswaar voor een links
gerichte hervorming, maar de opstandige
beweging heeft eerst op eigen kracht een
guerrilla ontketend, die later is uitge
groeid tot een krachtmeting tussen
Noordvietnamese hulptroepen en Ameri
kaanse luchtbombardementen.
Als Sihanoek in het zadel was geble
ven, zou hij nog sterker dan voorheen de
grenzen van zijn land hebben moeten af
grendelen voor communistische eenheden
uit Vietnam, die zich vaak over de Cam
bodjaanse grens terugtrokken om aan
Amerikaanse achtervolging te ontkomen.
Zij ontkwamen niet altijd, omdat de Ver
enigde Staten er geen been in zagen
Cambodjaans gebied te bombarderen, ook
il verklaarde Sihanoek zich herhaaldelijk
neutraal en ook a1 protesteerde hij vele
malen tegen de schending van de Cam
bodjaanse integriteit.
De wankele evenwichtspositie, die Si-
log van 1967. Deze plannen behelzen bi
laterale afspraken van Israel met Egyp
te en Jordanië, waarbij alleen de weste
lijke over van de Jordaan aan de Pale-
stijnen zou worden gegeven, maar waarbij
geen rekening zou worden gehouden met
de Palestijnse aanspraken op het Israëli
sche grondgebied.
„De afgelasting van het bezoek van
Sisco aan de Jordaanse hoofdstad is on
gerechtvaardigd". Dit staat in een offi
hanoek op deze wijze heeft geprobeerd
te continueren, is door zijn opvolgers vol
ledig tenietgedaan. Zij hebben partij ge
kozen voor de Zuidvietnamese regering
en de Amerikaanse zaak in Vietnam en AMMAN (Reuter, AFP en DPA) Jordaanse militairen en politie be
dat hebben zij nu door hun verzoek aan waakten gisteren met machinegeweren en achter zandzakken de Ameri-
Washington om wapenhulp nog eens kaanse ambassade in Amman, waar Palestijnse betogers voor de derde
openhartig getoond. Natuurlijk betekent achtereenvolgende dag protestmarsen tegen de, inmiddels afgelaste komst
dit voor Cambodja een enorm risico, met yan de Amerikaahse onder-minister van Buitenlandse Zaken Joseph Sisco
name door het escalatiegevaar dat dreigt hielden. De betogers, opgetrommeld door het radicale Volksfront voor de
het land tot een nieuw slagveld in de BevrytHng van Palestina, gingen later op de dag uiteen zonder dat zich
Amerikaanse strijd tegen de Indochinese pen herhaling had voorgedaan van de gewelddaden van woensdag tegen
communisten te maken. Aan de andere de Amerikaanse diplomatieke en culturele gebouwen in de hoofdstad
kant was de kans dat Cambodja uit de
greep van een links bewind zou blijven. Hoewel tot het laatste ogenblik was
vrijwel nihil. De keus in hoeverre gehoor volgehouden, dat Sisco zich mrtvanzijn
J voorgenomen bezoek aan Amman zou la-
moet worden gegeven aan het verzoek tot ten afbrengeni moest de Amerikaanse re-
wapenhulp is voor Washington niet ge- gering uit veiligheidsoverwegingen gister
makkelijk, nu de terugtrekking van troe- avond besluiten haar onder-minister op
pen uit Vietnam in volle gang is en de Je dragen het bezoek aan Amman te la-
ten vervallen. Sisco, die al m Egypte is
Amerikaanse politiek van inmenging een I geweest verblijft momenteel in Tel Aviv,
aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan. waar hij gisteren een onderhoud van twee
De Pathet Lao, de communstische re- uur had met de Israëlische premier, me-
bellenbeweging in Cambodja, kan onge- vrouw Meir. Na het gesprek werd geen
twijfeld rekenen op versnelde en ver-1 verklaring verstrekt.
hoogde hulp van Moskou en Peking nu I Na Israel zal Sisco nu naar Libanon
Sihanoek is vervangen door een „rechts" I gaan en vervolgens naar Perzië. Hij zal
bewind. Men kan zich echter voorstellen de 'daar °P 21 en trfvLame^ambassa6
conferentie van Amerikaanse ambassa-
welke perspectieven zich in Washington deurg in het Midden-Oosten bijwonen,
openen, als men daar denkt aan de lij
densweg die Vietnam geworden is. Of- L Citer
schoon Cambodja alleen militaire uitrus- woordvoerder van het ministerie
ting en geen troepen vraagt, moeten de ln Buiteniandse Zaken in Washington
moderne wapens die het land zou willen Bet de mogelijkheid open, dat Sisco op
hebben, toch door Amerikaanse techni- I een later tijdstip alsnog naar Amman zal
sche en strategische adviseurs worden ge- gaan.
In de Jordaanse hoofdstad stond voor
mtroduceerd bij het nog in zijn kinder- vandaag een door het Verenigde Pale
schoenen staande Cambodjaanse re- I stijnse Commando uitgeroepen algemene
geringsleger. Zo is het in Vietnam ook I staking en een stilstand van een half uur
begonnen. Daarbij komt nog dat een van het gehele openbare leven op het
opdringende rebellen slechts kan worden windsman. De Palestijnse leiders vrezen
uitgevoerd met sterke luchtacties, zodat dat Sisco bezig is de Arabische landen
vliegvelden en daar gestationeerde vlie-I over te halen de Amerikaanse plannen 1e
ge„ „odig zijn op Cambodjaans gebied. Ti.3o°oï
Grondpersoneel, beveiligingseenheden
voor de vliegvelden, patrouilles in de om
geving en zonder mankeren is de si
tuatie zodanig uitgegroeid dat Amerika
nen in Cambodja een onverklaarde oor
log tegen Cambodjanen voeren.
Het is duidelijk dat president Nixon
zich voor een netelige keuze bevindt en I MOSKOU (Reuter). Premier Kosy-
dat zijn adviseurs heel voorzichtig zijn grjn jg hersteld van een ziekte, die hem
met hun raadgevingen. De openbare me- gedurende veertien dagen het werken be
ning in de V.S. zal geen tweede Vietnam (et beeft. Dit heeft het Russische minis
accepteren.
mmmmmwmwwwwwwwwwmwwwwmwwmwwmvmwwwmmwwwwwwvmwwwwmkvwwwwwwwwwmwmwi
«VVVUVWWbA/WVWWWVMWWWVWWWWWWWMMWWWWWllWWWWWMWWVVWVWWWWWWVWWWWWWVWWWWWWWVWWIWVWWWWWW
terie van Buitenlandse Zaken gisteren
bekend gemaakt.
De premier was als gevolg van com
plicaties na een verkoudheid in een zieken
huis opgenomen. Men verwacht dat hij
volgende week bij de plechtigheden ter
gelegenheid van de Lenin-herdenking
weer in het openbaar zal verschijnen.
Twee andere leden van het politieke bu
reau, president Podgorny en vakbondslei
der Sjelepin, die in dezelfde periode als
Kosygin op de ziekenlijst kwamen te
staan, zijn inmiddels geheel hersteld en
hebben hun functies hervat.
ciële verklaring, die gisteravond in Am
man werd uitgegeven nadat koning Hoes
sein met zijn ministers had geconfereeerd.
In de verklaring staat voorts, dat de ge
beurtenissen van de afgelopen dagen,
waarbij de Amerikaanse ambassade en
het culturele centrum werden aangeval
len, „de algemene gevoelens tegenover de
Amerikaanse politiek weerspiegelen". De
Jordaanse autoriteiten waren zich echter
bewust van hun verantwoordelijkheden _<*n
plichten en vertrouwden op hun veilig
heidsmaatregelen. Zij vonden het besluit
van de Amerikaanse onder-minister dan
ook niet'terecht.
Behalve met premier Meir heeft Sisco
gisteren ook gesproken met minister van
Defensie Dajan, minister van Buitenland
se Zaken Ëban en vice-premier Allon,
Dajan zou hebben aangedrongen op
levering van Amerikaanse vliegtuigen
als tegenwicht voor de „Sovjetisering
van Egypte, laatstelijk versterkt door
komst van Russische raketten van
type Sam-3 en Russische experts.
WASHINGTON (Reuter). Het Ame
rikaanse ministerie van Justitie heeft be
kendgemaakt dat rechter Harry Black
mun, als rechter betrokken is geweest bij
drie rechtszaken tegen ondernemingen,
waarin hij zelf aandelen had.
De regering heeft niet willen wachten
tot de tegenstanders van Blackmun met
deze feiten komen en zal ze zo spoedig
mogelijk op schrift laten stellen en publi
ceren. Dit zou gebeuren op voorstel van
Blackmun zelf.
de
het
ROME, (AFP). De Italiaanse mi
nister van Defensie Mario Tanassi,
heeft in het parlement gezegd dat Ita
lië 528 generaals heeft, maar dat er
eigenlijk slechts 192 nodig zijn. De
vloot heeft 207 admiraals in plaats van
de nodige 64 en de luchtmacht telt 221
generaals hoewel met 64 volstaan kan
worden.
De minister heeft aangekondigd, dat
hij een wetsontwerp voorbereidt voor
de reorganisatie van de strijdkrach
ten. Hij.deelde op een vraag nog mee,
dat sinds 1946 319 dienstweigeraars
door krijgsraden zijn veroordeeld.
a
Een demonstratie van tienduizend
boeren vanuit geheel Italië heeft gis
teren het verkeer in het centrum van
Rome totaal Verlamd. Terwijl de
mannen betoogden wachtten de vrou
wen op café-terrassen in zijstraten
van het centraal gelegen Piazza del
Populo.
ATHENE. (Reuter en AFP) De li
berale Griekse politicus Evangelos Ave-
roff-Tositas heeft de Griekse regering be
schuldigd van bevoorrechting bij de vrij
lating van politieke gevangenen.
Averoff-Tositas, die tot 1963 minister
van Buitenlandse Zaken was, zei in een
verklaring voor buitenlandse persbureaus
in Athene dat het regime linkse gevange
nen vrijlaat, maar veel democraten en
legerofficieren, die tegen het communis
me hebben gestreden, in de gevangenis
houdt.
Het Griekse persbureau ANA bericht
dat alle institutionele wetten, die in de
grondwet zijn vastgelegd, voor het einde
van 1970 weer van kracht zullen worden.
Hierbij zal voorrang worden gegeven aan
de wetten, die betrekking hebben op het
recht van vergadering en vereniging, het
opperste gerechtshof en de bepalingen
voor verkiezing van parlementsleden.
De Europese commissie heeft gisteren
het optreden van het militaire bewind in
Athene veroordeeld en aangekondigd, dat
de associatie-overeenkomst met Grieken
land opnieuw zal worden bezien. Aanlei
ding hiertoe zijn de herhaalde schendin
gen van de rechten van de mens in dat I
land.
In een commentaar op de woensdag ge- I
nomen besluiten van het ministerscomité
van de Raad van Europa, schrijft het
Griekse dagblad „Nea Politia" dat de
Raad van Europa zijn eigen vonnis heeft
ondertekend door een voor Griekenland
vijandige beslissing te nemen. Volgens I
het blad lopen de wegen van Griekenland
en de Westelijke democratieën „nu defi-
nitief uit elkaar".
MOSKOU (AFP) De „Lenin-prijs
voor de versteviging van de vrede tussen
de volken" is gisteren toegekend aan de
president van Tsjecho-Slowakije, gene
raal Ludvik Svoboda, zo meldt het Rus
sische persbureau Tass.
Zeven anderen zijn eveneens met deze
prijs onderscheiden. Onder hen zijn de
Amerikaanse chemicus Linus Pauling, de
voorzitter van het Soedanese vakverbond
Sjafi Achmed, de Japanse vakbondsleider
Akira Iwai en de Zweedse journalist Ber
til Swanstroem.
GENT (AFP). In de afgelopen nacht
is een nieuwe cartonnagefabriek van Phi
lips-Bowater in het Gentse havengebied
volledig door rand verwoest.
Zes van de 150 man personeel, die in
de fabriek aan het werk waren toen de
brand uitbrak zijn in het vuur omgeko
men. Zeker 25 arbeiders raakten gewond
Meteen na het uitbreken van de brand
ontstond paniek. Velen zochten een' heen
komen via de ramen op de eerste ver
dieping. Hierbij zijn verscheidene men
sen gewond.
ADVERTENTIE
Inmiddels wordt uit Londen bericht,
dat communistische diplomaten in de
Britse hoofdstad hebben losgelaten dat
de Russische regering een voorstel in
de pen heeft voor de „bevriezing" van
offensieve en defensieve strategische
wapens. Het is niet onmogelijk dat,
wanneer de Russische delegatie dit
voorstel inderdaad ter tafel brengt, de
Verenigde Staten alsnog bereid zullen
zijn om er deels of helemaal op in te
gaan. Maar dat zal dan afhangen van
het evenwicht tussen de voor- en te
genstanders van een dergelijke kern
wapenbeperking in Washington.
PRESIDENT Nixon heeft in dit ge
val te maken met een ingewikkelde
combinatie van pressiegroepen, met als
inzet het al of niet tot verdere ont
wikkeling brengen van de plannen
voor een uitgebreid net van defensieve
ABM-raketten,
raketten.
en offensieve Mirv-
De chefs van staven van de strijd
krachten, het militair industriële com
plex, en een aantal Congresleden en
functionarissen van het ministerie van
Defensie geloven dat de Verenigde
Staten een ernstig risico zouden ne
men, wanneer besloten zou worden om
de plannen voor de ABM- en Mirv-
raketten in de ijskast te zetten. Ieder
van deze groepen heeft daarvoor zijn
eigen, vaak ingewikkelde argumenten.
De Senaat daarentegen nam verle
den week een resolutie aan met twee
enzeventig tegen zes stemmen, waarin
de regering werd gevraagd om in We
nen een onmiddellijke wederzijdse
stop voor te stellen in de installatie
van verdere strategische wapens. Dr.
Wolfgang Panovsky van Stanford Uni
versity, die de zegsman is voor een
groep van geleerden die tegen een ver-
MUMMMMMIHMMMMIMHHHiminililMMWinMIIinMIMIBnniMMHMflIVMIHIMVWIMHHMMinfin
dere uitbreiding van het ABM-systeem
is, verklaarde in een subcommissie van
de Senaat voor de ontwapening, dat
het tot ontwikkeling brengen van de
ABM-raketten het welslagen van de
onderhandelingen in Wenen onmisken
baar in gevaar zou brengen.
TOT NOG toe zijn de aanwijzingen
dat president Nixon geen sympathie
heeft voor het standpunt van de Se
naat. Hij noemde de resolutie „niet
belangrijk" en zijn in januari op een
persconferentie gemaakte opmerkin
gen lieten er geen twijfel aan bestaan
dat hij het ABM-systeem van harte
onderschrijft.
Minister van Defensie Meivin Laird
neemt in deze controverse een merk
waardige plaats in. Na oorspronkelijk
de ABM-plannen gesteund te hebben,
lijkt hij zich nu wat te hebben terug
getrokken uit de debatten erover. Ge
speculeerd wordt dat hij, als voorma
lig lid van de commissie voor de strijd
krachten van het Huis van Afgevaar
digden, gevoelig is voor de oppositie
van de Senaat. En het is uiteindelijk
de Senaat, die straks niet alleen moet
stemmen over het beschikbaar stellen
van de enorme fondsen voor de in
stallatie van de raketten, maar ook
over de talloze andere bedragen waar"
het ministerie van Defensie om ge
vraagd heeft.
WAT DIT laatste betreft, verkeert
president Nixon in de ongemakkelijke
positie dat zou hij in Wenen geen
kernbesprekingen willen voorstellen
of op een dergelijk voorstel van de
Russen willen ingaan, de Senaat dan
nog altijd een feitelijk moratorium
kan ontwerpen door te weigeren de
vereiste fondsen voor de raketten te
voteren.
En het ziet ernaar uit dat dit inder
daad zal gebeuren, wanneer de presi
dent voet bij stuk houdt.
Maar een „kernvries" kan op een
aantal manieren worden toegepast.
Men kan beperkingen voorstellen van
de omvang van de te installeren ra
ketten-systemen, of tot een vergelijk
komen over het aantal op het vaste
land gestationeerde lange-afstandsra-
ketten (in tegenstelling tot de raket
ten die door kernonderzeeërs kunnen
worden gelanceerd). Daarnaast is er
ook de mogelijkheid om het gebruik
van de meervoudige kernladingen op
één enkele raket te beperken.
Nu de kerngesprekken eenmaal be
gonnen zijn, is er voor beide partijen
veel aan gelegen om bij een falen er
van niet uit de conferentie tevoor
schijn te komen als de schuldige, dat
wil zeggen als degene die de kansen
op een oorlog waarin gebruik gemaakt
kan worden van kernraketten ver
grootte.
Om die reden is het waarschijnliik
dat deze belangrijke gesprekken in
Wenen, hoe lang ze ook mogen duren,
in ieder geval een minimaal compro
mis zullen opleveren.
Hij behaalde als protestantse unionist
een meerderheid van 1203 stemmen op de
kandidaat van de unionistische regerings
partij, dr. Minford. Paisley kreeg 7.981
stemmen, Minford 6.778 en de rooms-ka-
tholieke kandidaat van de Noordierse
Labourpartij 3.514 stemmen.
Dat de daverende demagoog en geest
drijver Paisley de Stormont is binnen
gestormd is een ernstige tegenslag voor
de unionistische regering, omdat zijn ver
kiezing de felle tegenstand zal versterken
binnen de Unionistische Partij tegen het
hervormingsprogramma van premier Chi
chester Clarke dat in feite als gevolg van
de sinds twee jaar in Noord-Ierland be
staande crisissituatie onder druk van de
Britse regering tot stand is gekomen.
Paisley heeft, nadat hij daar begin vo
rig jaar bijna in was geslaagd, nu de
zetel veroverd die tot dat tijdstip 23 jaar
lang bezet werd door kapitein Terence
O'Neill, die Paisley .destijds maar juist
de voet kon dwarszetten. O'Neill, die te
genover de roomskatholieke minderheid
een verzoeningspolitiek trachtte te voe
ren, moest het tegen de scherpslijpers in
zijn eigen partij afleggen. Hij trad af en
werd door premier Wilson als troostprijs
tot lid van het Engelse Hogerhuis be
noemd.
O'Neill's opvolger in de Bannside. de
progressieve unionist Ferguson, heeft na
korte tijd eveneens als gevolg van op hem
uitgeoefende druk van rechts, moeten wij
ken. Dat de luidruchtige Paisley nu tot
het parlement is doorgedrongen houdt het
gevaar in dat de zwakke broeders in de
unionistische fractie wellicht onder zijn
invloed nog verder naar rechts zullen
zwenken. Er zijn tien van derge'ük» fi
guren, die samen eenderde van de frac
tie vormen.
Met Paisley in het parlement en de
wilde agitatie van zijn volgelingen daar
buiten zal het nog moeilijker voor de
Noordierse regering zijn de hervormings
plannen door te zetten. Het betekent zo
goed als zeker dat het Britse leger nog
langer in Noord-Ierland zal moeten blij
ven om de orde te bewaren, dan anders
misschien het geval zou zijn geweest, ge
zien de algemeen verwachte verscherping
van de tegenstellingen. Aan de andere
kant acht men het beter Paisley in het
parlement te hebben dan uitsluitend op
de straathoeken.
i
