Amstelveeme kleedt poppen
in 92 authentieke drachten
DE JAPANSE KRIELEN VAN OOM DIK
YEOUW
jf
bekroonde
Uitslag en winnaars
van onze paaspuzzel
Weduwe met drie jonge
kinderen zocht een
bijverdienste. Zij
ging souvernir^poppen
kleden en nu verkoopt
ze er 30.000 per jaar
recepten
*s
ZATERDAG 18 APRIL 1970
Erbij
25
11 ÉÉIII§I1éë11
lilt! i ia ia SiM:
4
;v" -V\ -v
HOEVEEL blote souvenir-poppetjes gaan er
in een kwart spoorwagen? Mevrouw G. H. J.
van Hees-Cino had er geen flauw idee van.
Maar de partij kon alleen compleet gek'ocht
worden en dus bestelde zij maar. Het bleken
er 5.000 te zijn en daar zat zij dan toch wel
even moeilijk tegenaan te kijken toen die hele
zaak door Van Gend en Loos werd afgeleverd.
„Een hele dag ben ik aan het sjouwen en stou
wen geweest om al die poppen onder te bren
gen in mijn toch tamelijk ruime woning in
Amstelveen", herinnert zij zich. Maar nu is zij
er al lang aan gewend, dat haar huis letterlijk
uitpuilt van de poppen, waarbij zelfs het trap
gat en de ruimte tussen trapleuning en muur
als poppenopslagpiaatsen dienst doen. Maar nog
altijd werkt deze self-made zakenvrouw met
dezelfde soort blote poppetjes als grondstof
voor haar bedryf. En op het ogenblik gaan er
mede dank zy de hulp van vijftig medewerk
sters en van haar trouwe buurvrouw mevrouw
Stuyf jaarlijks zo'n dertigduizend poppen in
92 verschillende Nederlandse klederdrachten
door haar vingers in wat misschien wel de
grootste „poppenkleedcentrale" van heel West-
Europa is!
Mevrouw Van Hees-Cino bij een keur-
collectie van haar poppen die vaak, als
er een grote order af te werken is. alle
hoekjes en gaatjes van het huis in
Amstelveen vullen. In de inzet links
boven een van haar pronkstukken: een
Zuidbevelandse in vol ornaat.
TOEN ZIJ 7 jaar geleden weduwe
werd en de zorg voor het jonge gezin
geheel op haar schouders kwam te
rusten, vatte onze gastvrouw haar ver
pleegsters beroep weer op. Maar zij ont
dekte dat ook voor bijkomstigheden
geld heel welkom was.
„Ik ging poppen aankeden, omdat
ik wat wilde bijverdienen"verklaart
mevrouw Van Hees in het gelukkige
bezit van een stel meewerkende kin
deren (2 dochters van 16 en 14 en een
zoon van 11). „Mijn man die houthan
delaar was, bracht voor mijn oudste
dochter dikwijls goede klederdracht
popjes uit het buitenland mee Toen ik
eens enkele Nederlandse popjes voor
haar kocht, zag ik hoe schandalig die
kleertjes daarvan in elkaar waren ge
gooid. Het lukte mij die kleding te
verbeteren. Gewóón in 'n winkel kocht
ik mijn eerste popjes >m een Volen-
dams en een Zuid-Bevelands vrouwtje
na te maken. Omdat we uit het zuiden
komen, kon ik uit mijn hoofd een Bra
bants kostuum compleet mèt poffer
maken. Ik kreeg er zóveel plezier in
dat ik allerlei boeken ging naslaan"
DE CLOU van haar popjes was en
blééf, -dat ze allemaal aan- en uitge
kleed kunnen worden. Ze maakt inmid
dels twee maten: de ..verzamelaars-
maat" en de iets grotere showpop met
werkelijk alles erup-tn-eraan: hemd
broek met bandjes, beugeltasjes met
beugel en ketting; 1 -alenketting met
slot; „kraplap" met lussen en bandjes
zwarte kousjes en uitgeboorde klomp
jes-op-maat. Niet alleen is het maken
van al die kleertjes een geweldig prie-
gelwerk, het vinden van aankoopadres
sen voor haar vreemdsoortige beno
digdheden mag een even groot speur
werk worden genoemd!
DE EERSTE popjes liet zij aan haar
patiënten zien. De gevolgen bleven niet
uit: de bestellingen vlogen binnen!
Er kwam zelfs vraag naar nog andere
klederdrachten. Er was bijvoorbeeld
een patiënt die het leuk vond. zijn van
de Veluwe afkomstige moeder op het
bezoekuur met een Veluws boerinne
tje te verrassen. De één na de ander
kwam met bijzonderheden aandragen.
Niet alles was uit foto's of verhalen
af te leiden, maar vooral bejaarde pa
tiënten en bezoekers wisten nog te
vertellen hoe bijvoorbeeld een kap
moest worden opgespeld Mevrouw
Van Hees is nog altijd dankbaar voor
gefundeerde gesede raad En menig
keer kan ze als gevolg daarvan nog
verbeteringen aanbrengen. Dan geeft
zij bijvoorbeeld een speld een andere
stand; of zij maakt voortaan voor het
Puttense vrouwtje (dat altijd in de
rouw loopt 1 geer rode maar °en zwar
kralenketting met zilveren slotje. De
authenticiteit var haai kostuums
graaft zeker so :->a> r hei verleden!
DE PATIéNTEN wilden, behalve
met raad, ook graag helpen met het
aankleden van de poppen. Uiteinde
lijk hoefde mevrouw Van Hees alleen
nog maar te naaien. Wel moest zij
eerst natuurlijk alles zelf uitvinden,
tot en met het pruiken-maken van
(per kilo uit Italië geïmporteerd) ny-
lonhaar toe. Het werd haar duidelijk
welk een uitstekende arbeidstherapie
zij aan haar patiënten gaf! Zij heeft
haar oud-patiënten altijd in ere gehou
den; die brachten haar bovendien met
vele andere werklustigen in aanraking.
Zorgen betreffende het vinden van vol
doende medewerkers kent zij dan ook
niet.
„Sommigen hebnen er een dagtaak
aan, zoals bijvoorbeeld een Hongaarse
vluchtelinge", vertelt mevrouw Van
Hees. „De naaisters zijn handig in het
produceren van grote hoeveelheden;
anderen ligt het geduldwerk van aan
kleden weer beter. Ik moet altijd een
reserve-voorraad poppen in huis heb
ben, want forceren kan ik mijn mede
werkers niet. Die voorraad is echter
niet verzendklaar; aan de bestellingen
moeten we nog een laatste hand leg
gen, omdat bijvoorbeeld de kapies te
veel in de verdrukking zouden komen als
de poppen kant-en-klaar hoog opgesta
peld zouden liggen"
Hoe ongelooflijk het ook klinkt, toch
was na één jaar de uit het ziekenhuis
stammende klantenkring zo enorm
gegroeid dat mevrouw Van Hees er
over peinsde haar verpleegsterschap
vaarwel te zeggen. Het bleef immers
niet bij 10, 20 of 50 popjes; zij had er
dikwijls wel honderd tegelijk nodig.
Nergens kon aan die vraag worden
voldaan. Via de Kamer van Koophan
del belandde ze bij een poppen-impor
teur, die wel „een kwart wagonnetje
vrij had". Zij zette de grote stap van
het verpleegsterschap naar de poppen
nadat ze die eerste zending betaald
had.
„IK MOEST de zaak toen over een
andere boeg gooien en ook in winkels
gaan vragen of men poppen wilde af
nemen", vertelt de jaarlijks in haar
bestelwagen ruim 30.000 km afleggen
de mevrouw Van Hees. „Ik m'aakte
aanvankelijk als full-timer gemiddeld
20 poppen per dag en had acht ver
schillende klederdrachten. Er werd
echter naar meer gevraagd en ik wil
de uiteraard wel!" Voor sommige stre
ken ging ze zelfs zowel werkkleding
als zondagse kostuums maken, het
zondagse pak altijd mèt schoenen,
want vroeger klepperde heus niemand
op klompen naar de kerk". Omdat de
vraag vooral naar fleurige kleding uit
gaat, maakt zij alleen zondagse Kle
ding, wanneer die niet „te zwart" is.
TOCH HEEFT mze gastvrouw vóór
alles zwarte stof nodig, omdat die
praktisch in elke klederdracht voor
komt, direct gevolgd overigens door
het fleurige schortebont. Terloops ver
telt zij dat het aantal oprij gj es in een
schort de rijkdom van de draagster
bepaalde; wie veel geld aan stof kon
uitgeven, had wel 6 oprijgjes! Zij be
wandelt nu de gulden middenweg met
2 oprijgjes in het poppeschort. Als zij
de kans krijgt, haar voorraad „exclu
sieve" stof aan te vullen, slaat zij on
middellijk toe. Er zijn ook stoffen die
een jaar levertijd vragen, zoals bij
voorbeeld het Huizer,schortebont, dat
nog maar door één fabriek wordt ge
maakt.
UIT ENKELE toegestane mogelijk
heden kiest mevrouw Van Hees voor
het Friese japonnetje altijd een don
kere stof, omdat het kanten schortje
dan zo mooi afsteekt. Alleen al voor
Zeeland levert "ij klederdrachten in
aantal. Zo kent Zuid-Beveland zowel
een protestantse als een katholieke
kap; Walcheren is weer anders en Tho-
len vraagt al evenzeer specifieke de
tails. Dat doen bijvoorbeeld Goeree en
Flakkee. Ouddorp °n Oostvoorne even
eens. In Zeeuw-Vlaanderen zijn Hulst,
Cadzand en Axel even uiteenlopend
als Huizen. Blaricum en Laren in het
Gooi.
„DE FRIEZEN hangen zózeer aan
hun folklore dat het 1!jkt of iedere boer
die de veemarkt bezoekt zo'n poppe
Friezinnetje meeneemt naar huis",
vertelt mevrouw Van Hees, die haar
poppen zelf naar alle Nederlandse oor
den brengt. „De Veluwe met zijn
vele toeristen kan er ook mee over
weg. Trouwens, nu Zeeland door de
bruggen is ontsloten, is de vraag ook
daar steeds stijgende. We hebben
's winters praktisch evenveel omzet
als 's zomers, waaruit blijkt dat ook de
plaatselijke bevolking koopt. De her
innering aan wat gaat verdwijnen wil
iedereen kennelijk graag behouden"!
Haar lezingen dragen tot dat behoud
bij. De jonge meisjes kunnen dan eens
hartelijk lachen om hun overgroot
moeders, die zichtbaar in hun corset
liepen. Oudere toehoorsters tonen nog
wel eens de roodbaaien borstrok welke
zij ook nu nog onder moderne boven
kleding dragen.
HOEWEL WIJ het onze hartelijke
gastvrouw zeker niet toewensen, zou
het wellicht nuttig zijn wanneer zij
bijvoorbeeld haar enkel eens verzwik
teZelf ziet zij namelijk daarin de
enige mogelijkheid om ertoe te komen,
haar kennis omtrent klederdrachten
op papier te zetten. Het nageslacht mag
dat alles niet onthouden worden; door
spekt met haar vele belevenissen zou
het een boeiend verhaal kunnen zijn.
Eén van die belevenissen is de ontmoe
ting met een Amerikaan, die uit haar
uitstalling juist het Walcherse boerin
netje pikte. Waarom? Omdat zo'n Wal
cherse boerin de eerste Nederlandse
was, die hij na zijn dropping-in-oor-
logstijd tegenkwam.
MONIQUE FLOOR.
MET PASEN u herinnert het
zich is de familie Snoek:
oma, pa en ma annex zes klei
ne Snoekjes uit logeren geweest
bij oom Dik, de pluimveemaniak.
En aangezien oompje het niet kan
laten, had hij ook ditmaal weer een
verrassing voor zijn gasten bereid.
Zij moesten uit oom Diks wijd en
zijd vermaarde collectie Japanse
krielen in zes verschillende ras
sen! bij ieder haantje de bij
passende hennetjes zoeken. Al die
diertjes waren door hun speelse fa
milielid voorzien van een plakplaat
je met een of meer letters en
de letters van één soort moesten,
in de juiste volgorde gezet, telkens
een regel van een gedichtje vor
men, welk dichtwerkje, gezien de
zes krielrassen, dus ook uit zes re
gels diende te bestaan.
OM ZIJN bezoekers wat te hel
pen, had oom Dik de hanen stuk
voor stuk beplakt met de beginlet
ters van de te vormen zinnetjes.
Maar om de zaak niet te makke
lijk te maken, had de smiecht ook
een paar niet-„raszuivere" krielen
laten opdraven, wier letters echter
niet meetellen mochten voor zijn
paaspuzzel-poëem. Ook de lezers
en lezeressen van dit blad werden
uitgenodigd op pluimvee-speur
tocht en dat hebben vele honder
den dan ook gedaan. Ze zijn er
op een heel enkele uitzondering na
wel uitgekomen. De oplossing
luidde:
„Na heel wat zoeken
Door de Snoeken
Waren alle hennen bij hun haan
Het snelst door Leopold gedaan.
Hij kreeg als hoofdprijs van oom
Dik
Een chocolade paasei met een strik".
OOM DIK heeft ook onze puzzel
redacteur terzijde gestaan bij de
niet geringe taak, uit de stortvloed
van goede inzendingen de prijswin
naars te kiezen. Die tien gelukki
gen die tenslotte uit de bus kwa
men, vindt' u hieronder. Hun prij
zen worden dezer dagen thuisbe
zorgd. Aan alle deelnemers tenslot
te, mede namens de Snoeken, onze
dank voor het moeizaam puzzel-
werk.
100,-: Mevr. P. Dijkhuizen-
Glas, Gen. Bothastraat 16. Haar
lem; ƒ50,-: Mej. M. Schoute,
Spaamestraat 61, Haarlem: 25.-
N. Mittendorf, Oostenrijklaan 63,
Haarlem; 25,-: W. Tilstra Kz,
A. J. v.d. Moolenstraat 78 Sant
poort; 25,-: Mevr. L. Staats,
J. X. Cremerlaan 28, Santpoort;
ƒ25,-: P. Rem, Wijkerstraatweg
174, Velsen-Noord; ƒ25,-: Mevr.
v.d. Weele, Zomerluststraat 20,
Haarlem; 25,-: E. A. Scholder,
Keetberglaan 138, IJmuiden;
25,-: C. J. Ultee, Hoofdstraat
38, Hillegom; 25,-: D. G. Ver-
weij, Engelandlaan 9 Haarlem.
U HEBT natuurlijk allemaal gelezen
over die landelijke vleesbraadfinale in
Haarlems Concertgebouw. U kent ook
de namen van de winnaressen, en nu
popelt u van verlangen om hun win
nende recepten te kennen. Welnu, dat
kan.
Landelijk winnares mevrouw C. E.
Aussems-Van der Worm uit Arnhem
won een elektrische grill met haar
creatie „Vlepomo."
Vlepomo
U hebt ervoor nodig: 4 stukken
kalfsschenkel (2Vz cm dik), 2 eetlepels
bloem, 3 eetlepels olijfolie, zout, pe
per, 2 eetlepels boter, 1 takje rozema
rijn of Vz theeiep elgedroogde rozema
rijn, 3 eetlepels gehakte uit, 1 eetle
pel gehakte wortel, 1 eetlepel gehakte
selderij knol, 2 eetlepels dragonazijn, 1
klein blikje tomatenpuree, 1 kopje wa
ter, 1 eetlepel geraspte citroenschil, 2
teentjes knoflook, 2 eetlepels gesneden
peterselie.
Rijst: 2Vz rijst, 1 eetlepel boter, 3
eetlepels gesneden peterselie.
Slaatje: Pot paprika, 1 kleine kom
kommer, klein blikje ananas, stukjes,
1 eetlepel olijfolie, 2 theelepels suiker.
In een braadpan de olijfolie verwar
men daarna de boter erbij. De stuk
ken schenkel eerst met keukenpapier
afdrogen, daarna elk stuk kruislings
over het mergpijpje vastbinden met
een draad. Dan door de bloem wen
telen en naast elkaar op de bodem van
de braadpan leggen. Bakken. Zodra
het vlees is dichtgeschroeid, zout en
peter er overheen strooien, even ver
der bakken. Dan de rozemarijn erbij
en kort hierna de uit, wortel en selde
rijknol. Na ongeveer 5 minuten de
azijn, tomatenpuree en het water ver
mengen en over het vlees gieten. Met
de deksel op de pan een uur laten sto
ven. Citroenrasp, knoflook en peterse
lie mengen en de laatste 5 minuten
meekoken. De saus ongezeefd apart
opdienen. De drooggekookte rijst met
1 lepel boter en 3 theelepels fijngesne
den peterselie vermengen en er tim
baaltjes van vormen.
Paprikasla: Fijngesneden verse pa
prika in een slasausje van olie, azijn,
heel weinig geperste knoflook, zout,
suiker en peper.
Komkommersla: Schijfjes komkom
mer, in een slasausje van azijn, zout,
suiker en peper.
„Dengdeng Oenke'p"
Tweede prijswinnares mevr. I. de
Koning-Henkelman uit Enschede maak
te een „Dengdeng Oenke'p".
Zij gebruikte: 600 gr. varkenslappen
of doorregen runderlappen. Zout, sui
ker, margarine, 1 grote geraspte ui, 1
teentje knoflook, IV2 theelepel ketoem
bar, Vz theelepel djienten, theele
pel trasi. 2 a 3 eetlepels ketjap, klein
stukje asem, 2 salamblaadjes, 1 mes
punt Laos, blik worteltjes, witte kool,
komkommer, 1 eetlepel piccalilly, azijn
suiker, zout, 1 theelepel sambal oelek.
Het vlees in kleine stukjes snijden,
de knoflook fijnmaken en de asem in
een kopje laten wellen. Het in stukken
gesneden vlees in de kruiden mengen
en het een poosje laten staan. Daarna
wordt het in de margarine gebakken.
umnnnnnnnnnnnnnnnnwinnnnnnnnnrnn
Dan voegt u het asemwater toe en de
ketjap, vervolgens gaan zout en suiker
erbij en laat u alles gaar smoren om
het tenslotte naar smaak af te maken.
Van worteltjes, witte kool en kom
kommer maakt u een slaatje. Voeg
gesnipperde ui, 1 eetlepel piccalilly,
azijn, suiker, zout en sambal aan de
heel fijn gesneden groenten toe. Laat
alles goed intrekken. Serveer het vlees
met de groenten en warme droogge
kookte rijst.
Kalfsvleesfantasie.
Derde prijswinnares was mevr. C.
Steinmetz-Aldewereld uit Voorburg.
Zij nam: 700 gr. kalfsfricandeau aan
één stuk, 6 grote tomaten, 2 teentjes
knoflook. Vz blik ananas. 3 uien, 5 eet
lepels tomatenketchup, 1 naplepel wor-
chestershiresauce. 4 eetlepels ketjap
manis, 3 theelepels maizena, 2 bolle
tjes gember. 1 mespunt tij, V2 theele
pel paprikapoeder, 1 mespunt cayen
nepeper, 3 eetlepels maisolie. 100 gr.
boter of margarine.
U smeert het vlees in met olie, de
rest van de olie gaat in de braadpan
en wordt zeer heer verhit. Vlees aan
alle kanten bruin baden, dan de boter,
de in stukken gesneden, ontvelde to
maten en het uitgeperste teentje knof
look toevoegen met wat zout. Het dek
sel half op de pan. Vlees 35 minuten
laten braden.
Voor de saus: Ui in ringen snijden,
maizena aanmaken met ketjap. Al de
ze ingrediënten, behalve de ananas in
een kom doen. roeren en afdekken. Na
de braadtijd de inhoud van de kom
toevoegen, gas laag draaien en in 35
minuten gaat stoven met de deksel op
de pan.
Snijd het vlees in plakken en omring
deze met schijven ananas. Giet de suas
er omheen. Dien op met stokbrood.
GASTON GOURMET
v
