Kamercommissie levert felle
critiek op nota oefenterreinen
Verslag nog niet gepubliceerd
LIKDOORNS
Bedosari
Bevolkingsgroei moet
worden ingeperkt
FACULTEIT
BEZET
Dolle Mina's bezetten
De Witte" in Den Haag
U bent op mijn stoel gaan zitten
TROEF
VAN DE
WEEK
GROTE WEERSTAND TEGEN PLANNEN MET
KUINDERBOS, HARSKAMP EN OIRSCHOT
Grosheide sprak
met curatorium
Rapport Londens symposium:
IN BINNENHOF PLEIDOOI
VOOR GOEDKOPERE CRÈCHES
Journalisten uiten
verontwaardiging
over fusies
RECHTER VERBAASD OVER GEDRAG ZENUWARTS:
Hoogleraar lucht
zijn hart over
Tilburg
ZILVEREN
SUIKERSCHEP
DONDERDAG 23 APRIL 1970
of eelt? voor slechts f2.85
weer lopen zonder pijn!
School v. d. Journalistiek
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Uit het voorlopig verslag van de vaste Kamercommissie
voor Defensie, dat binnenkort zal verschijnen, blijkt dat een meerderheid
van deze commissie eigenlijk niet te spreken is over de nota-Oefenterreinen
van minister Den Toom van Defensie en minister Schut van Ruimtelijke
Ordening. Van P.v.d.A.-zijde werd opgemerkt dat de nota in geen enkel
opzicht had voldaan, terwijl de K.V.P.-Kamerleden de bewindslieden
vragen of zij geen aanleiding zien om hun nota grondig te herzien. Zelfs
hebben enkele leden gevraagd de inmiddels genomen beslissingen over de
oefenterreinen maar ongedaan te maken en de nota in zijn geheel in te
trekken.
I llusie
Lauwerszee
Harskamp
Kuinderbos
Troefprijs.. 10.-
(ƒ15.-)
'T SILVER-STOEPKE
99
Telegram aan ministers
11
11
ADVERTENTIE
DEN HAAG. Het curatorium van
de School voor de Journalistiek heeft, al
vorens zijn voornemen het komende cur
susjaar geen eerstejaarsstudenten toe te
laten definitief ten uitvoer te leggen, met
staatssecretaris mr. Grosheide overleg ge
pleegd over de gevolgen van een zodanig
besluit voor de positie van het aan de
school verbonden personeel.
De staatssecretaris heeft dit aan de
Tweede Kamer meegedeeld in antwoord
op schriftelijke vragen vanuit de Kamer.
Uit dit antwoord blijkt, dat de onder
minister zich bij het overleg niet uit
drukkelijk voor of tegen de voorgestelde
maatregel heeft uitgesproken. Slechts is
toegezegd, dat als het besluit zou worden
genomen van zijn kant zo veel mogelijk
soepelheid zou worden betoond bij het
veiligstellen van de positie van het perso
neel, aldus het antwoord.
Daarin wordt voorgesteld, dat de op
merking als zou het op de school een
rotzooitje" zijn niet vanwege het minis
terie is gebezigd, althans voor zover kon
worden nagegaan. Wel is op het ministe
rie tegenover verslaggevers verklaard, al
dus mr. Grosheide, dat het curatorium,
als bevoegd gezag van de school, de on
derhavige beslissing rechtens kon nemen
en is voorts tegenover één verslaggever
verklaard, dat bij de school voor de jour
nalistiek „veel problemen bestaan".
Bjj een volledige inventarisering van alle opvattingen blijkt dat op dit moment
alleen voor het project Lauwerszee als oefenterrein een (grote) meerderheid in de
Kamer zal kunnen worden gevonden. Tegen alle andere concrete plannen (Kuinder-
bos. de Harskamp, Oirschot, Oldebroek) bljjkt min of meer grote weerstand te bestaan.
Alleen voor het zogenoemde „divisieproject Ter Apel" wilden de meeste commissie
leden nog geen concrete uitspraak doen. omdat zij eerst de sociaal-economische onder
zoekingen wilden afwachten.
Het ziet er echter naar uit dat dit pro
ject wel geaccepteerd zal worden, maar
dan met aanzienlijke toezeggingen voor dit
gebied van de zijde van de regering. Op
deze wijze zal de Kamer slechts akkoord
gaan met twee grote oefengebieden in het
noorden waarbij sterke voorkeur is voor
inschakeling van het Waddengebied
een oefenterrein in West-Duitsland voor
één brigade en nog een ander terrein of in
Duitsland of in Frankrijk. De KVP heeft
zelfs toegezegd een verhoging van de be
groting met enkele miljoenen voor oefen
gelegenheid in het buitenland te zullen
aanvaarden.
De meeste critiek werd geleverd op de
motivering die door staatssecretaris Haex
was gegeven voor de keuze van de grote
oefenterreinen en voor het vaststellen van
de minimale grootte op 3000 hectare van
deze terreinen. De meeste fracties betwij
felden of er wel vier grote terreinen van
ongeveer 3000 hectare nodig zijn.
De PvdA Kamerleden betoogden in de
commissievergadering die op 7 april had
plaatsgevonden, dat het een illusie is te
menen dat er in Nederland oefenterreinen
zouden kunnen worden gevonden waarop
de landmacht de gelegenheid zou krijgen
een grote vaardigheid in het beweeglijk op
treden over grote afstanden te verwerven.
„Oefenen met grote eenheden onder oor
logsomstandigheden op overeenkomstige
terreinen moet uitgesloten worden geacht",
aldus de Pvd A-kamerleden.
De WD-Kamerleden stelden zich in feite
op hetzelfde standpunt dat oefeningen op
grote schaal op speciale terreinen niet mo
gelijk zouden zijn, tenzij men dit opvangt
AMSTERDAM Drastische inperking van de bevolkingsgroei is één van de as
pecten van mens en milieu, die van wereldomvattende betekenis worden geacht en
waarin een aanpak uit sociaal-wetenschappeljjk oogpunt voorop dient te staan. Dit
wordt opgemerkt in een rapport dat is samengesteld door de Nederlandse deelnemers
aan een in september in Londen gehouden symposium over de „Veranderingen in het
milieu door toedoen van de mens".
Bezorgheid over het milieu waarin de
mens thans leeft en dat in de laatste
decennia aan snellere aantastingen on
derhevig is dan ooit tevoren was de ach
tergrond van het symposium, waaraan
ruim driehonderd onderzoekers uit bijna
dertig landen deelnamen.
In het rapport wordt het onder controle
krijgen van de bevolkingstoename als
wereldprobleem nummer één beschouwd.
Sluit men nucleaire oorlogen en grote
rampen uit dan zal de wereldbevolking
voor het einde van deze eeuw zijn ver
dubbeld. Zelfs als men de mensheid geen
verbetering van de levensstandaard toe
staat zal het „bewoonde" deel van het
aardoppervlak moeten worden verdub
beld. dat wil zeggen vooral met krotten
en achterbuurten. Vrijwel de hele kust
lijn zal zijn geürbaniseerd. De voedsel
voorziening voor deze mensheid zal waar
schijnlijk van traditionele landbouw en
veeteelt op nieuwe technische systemen
zijn overgeschakeld, met in vele gevallen
nieuwe voedingsbronnen. Zou men deze
mensheid per volwassene één dagblad
van twee vellen en drie velletjes toilet
papier toestaan, dan moet nu reeds de
hout produktie der bossen op de wereld
tot het viervoudige worden opgevoerd.
Overgaan op papierproduktie uit stro en
riet verplaatst slechts de moeilijkheid
naar een ander deel van de biosfeer, en
lost niets wezenlijk op.
Het rapport wijst verder op de nood
zakelijkheid van goed oppervlaktewater.
Wat de zee betreft merkt het rapport op
dat deze minder onuitputtelijk is dan
vaak word gedacht. Een voorzichtig be
leid ten aanzien van dumping van (gif
tige) afvalstoffen is daarom geboden.
Ook luchtverontreiniging moet zoveel mo
gelijk worden voorkomen. Het bestuur
van de afdeling natuurkunde der Ko
ninklijke Nederlandse Akademie voor We
tenschappen, dat veel waarde hecht aan
het rapport, zegt dat Nederland zich als
klein en welvarend land zich op gelijke
wijze zoals bijvoorbeeld Zweden geavan
ceerd ten aanzien van milieuvragen zou
kunnen opstellen. Enerzijds door een in
tern krachtig beleid, anderzijds door di*
beleid in internationale organen uit te
dragen.
Binnen TNO bestaan vergevorderde
plannen voor een organisatorische grond
slag voor gecoördineerd milieubeheer.
Het bestuur van de afdeling natuurkunde
verwacht dat de structuur die TNO na
streeft een actief beleid inzake milieube
heer mogelijk zal maken.
door oefeningen buiten deze terreinen, „in
het land", zoals reeds enkele malen in
West-Duitsland is toegepast. De ervarin
gen daar hebben geleerd dat de schade
kleiner is dan in het algemeen bij huur van
grote oefenterreinen.
Ook op de wijze waarop de kosten op de
begroting zijn berekend was critiek.
De meeste commissieleden konden zich
verenigen met het plan om in de voorma
lige Lauwerszee militaire oefenterreinen te
scheppen, ofschoon z(j daarover nog vele
vragen te stellen hadden aan de regering.
Zo vroeg de woordvoerder van de PvdA-
fractie zich af of de regering nog wel be
hoefte zal hebben aan het plan-Ter Apel
als de Lauwerszee wordt geaccepteerd. Bo
vendien bleek bij de bespreking over de
Waddenzee ten noorden van Friesland en
Groningen dat veel Kamerleden er voor
voelen om dit gebied samen met de Lau
werszee tot een groot oefenterrein te ma
ken, wat het voordeel zou hebben dat ook
de marine en de luchtmacht effectief kun
nen worden ingeschakeld.
Hoewel de generaals Van Rijn en IJssel-
stein reeds eerder in een (besloten) com
missievergadering hadden verklaard dat
de bodem van de Waddenzee na inpolde
ring ongeschikt zal zijn voor oefenterrein,
blijken toch de meeste defensiespecialisten
uit de Tweede Kamer voor de inpoldering
te voelen. Er zijn in de commissie zelfs
stemmen op gegaan om dit uitgebreide
Lauwerszeegebied tot centraal oefengebied
aan te wijzen, omdat in tijden van span
ning men toch eerder zal moeten trekken
naar het oosten en noorden dan naar het
zuiden van ons land.
Geen kans maakt het plan om het mili
taire terrein de Harskamp uit te breiden tot
een oefenterrein. Er werd in de kamercom
missie vooral op gewezen dat er een groot
recreatief belang is, terwijl ook de natuur
wetenschappelijke en archeologische bete
kenis van dit gebied groot wordt geacht.
De WD-Kamerleden wijzen erop dat
Defensie al bijna 9000 hectare op en nabij
het Veluwemassief in gebruik heeft voor
militaire doeleinden, het overige deel zou
behouden moeten blijven als één van de
weinige in ons land nog aanwezige grote
aaneengesloten natuurgebieden.
Het verslag van de commissie zal ver
melden dat de keuze van het in de Noord
oostpolder gelegen Kuinderbos als vesti
gingsplaats van een schietkamp van geen
enkele zijde steun ondervond. Zou het
schietkamp Oldenbroek verplaatst moeten
worden, dan nog zou niemand in de kamer
het naar het Kuinderbos verplaatst willen
zien „wegens de natuurwetenschappelijke
waarde ervan en zijn toekomstfunctie, ge
heel passend in de streekplannen van de
AMSTERDAM. De studenten die
thans het instituut voor de wetenschap
der politiek van de universiteit van Am
sterdam bezet houden, hebben besloten
de bezetting in ieder geval tot donder
dagavond te handhaven. In een vergade
ring van de sociale faculteit in het uni
versiteitscomplex Oudemanhuispoort zal
dan worden beslist wat er verder moet
gebeuren.
Volgens een woordvoerder zullen de
studenten het instituut niet vrijwillig
verlaten in geval de politie opdracht zal
krijgen het gebouw te ontruimen. Er
wordt overigens niet verwacht dat het
zover zal komen omdat het presidium
van de universiteit de actie voorlopig als
een interne aangelegenheid van de fa
culteit beschouwt.
Voorts werd meegedeeld, dat de bezet
ters zich in groepen bezighouden met de
voorbereiding van enkele acties onder
meer tegen de wet-Veringa en de „anti-
stakinswet" en de wet op de onderne
mingsraden van minister Roolvink. Bij
de discussies over laatstgenoemde wetten
zou ook het NW-jongerencontact wor
den betrokken. Behalve de ASVA heb
ben, aldus een woordvoerder, inmiddels
ook de Nederlandse Studentenraad, Oran
je Vrijstaat, de sociologen en de Neer
landici zich met de actie op het instituut
solidair verklaard.
ADVERTENTIE
14
gemaakt van massief
zilver, met motieven
bewerkte steel.
(Deze aanbieding is 1
week geldig)
JUWEUERSBEDRIfF
Grote Houtstraat 49
Haarlem tel. 321915
Noordoostpolder en omgeving, en als recre
atiegebied.
De militaire plannen met Noord-Brabant
vonden evenmin genade bij het overgrote
deel van de defensiespecialisten. De KVP
meent dat Noord-Brabant volledig haar
deel ten behoeve van de strijdkrachten bij
draagt met ongeveer 40 percent van de mi
litaire vliegvelden en ongeveer 25 percent
van de oefenterreinen en aanverwante be
drijven.
Ook de PvdA-Kamerleden zeiden veel
begrip te hebben voor de bezwaren die uit
Noord-Brabant zijn aangebracht tegen de
uitbreiding van het oefenterrein in Oir
schot. Toch had de PvdA-woordvoerder een
alternatief plan opgesteld: een terrein in
Oirschot van ongeveer 1200 hectare, een
terrein rond de vliegbasis De Peel, of ten
westen van Overloon, dat bodemkundig
weinig geschikt blijkt te zjjn, maar wel ge
schikt is te maken.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Twintig Haagse Dolle Mina's hebben gistermiddag tijdens het borrel
uur de uiterst plechtige herensociëteit „De Witte" aan Het Plein in Den Haag bezet.
In maxi en met grote brillen met gekleurde glazen stapten de meisjes rustig het bol
werk van de Haagse society binnen en zaaiden verwarring onder de aanwezigen.
Pittig discussiërend maakten de Mina's duidelijk het niet eens te zijn met de voor
waarden, waarop een vrouw lid kan worden en met het feit dat een dameslid van
bestuursfuncties is uitgesloten. Na een half uur werd de „bezetting" opgeheven.
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM. In telegrammen aan
de minister-president, de minister van
werk en de voorzitter van de Tweede
Kamer, spreken Amsterdamse journa
listen hun verontwaardiging uit over het
feit dat zich in de krantewereld weer fu
sies voordoen, zonder dat de betrokken
.journalisten daarover tijdig zijn gein
formeerd en zonder dat zij gelegenheid
hebben gehad om er over mee te praten.
De journalisten waren voor een spoed
vergadering bij elkaar geroepen door de
vereniging „De Amsterdamse Pers", de
plaatselijke afdeling van de Nederlandse
Vereniging van Journalisten.
De journalisten wijzen op de bestaans-
onzekerheid, die veel van hun collega's
voelen. Zij wijzen voorts op de ver
schraling van informatie die door fusies
van kranten optreedt. Zij constateren
ook een aantasting van de onafhanke
lijkheid door de steeds groter wordende
invloed van de commercie. Zij verlangen
van de regering maatregelen om „de fa
tale ontwikkeling te stuiten". Zij vragen
tenslotte om overleg tussen regering en
parlement met de Nederlandse Vereni
ging van Journalisten.
(Van onze correspondent)
GRONINGEN. De Groninger politie
rechter mr. H. J. H. Tielens, heeft giste
ren een bijzonder felle aanval gedaan op
een Groninger zenuwarts. Deze zenuw
arts heeft een man, die ervan werd ver
dacht onder invloed van alcohol een auto
te hebben bestuurd, op vordering van de
politie aan een geneeskundig onderzoek
onderworpen. Resultaat van dit onder
zoek: de arts achtte de verdachte alleen
geschikt tot het besturen van een motor
voertuig als hij aan drie door hem vast
gestelde voorwaarden voldeed. Van het
CBR waaraan de zenuwarts verslag uit
bracht van zijn bevindingen, kreeg de
verdachte te horen dat zijn rijbewijs on
geldig zou worden verklaard als hij niet
met de gestelde voorwaarden akkoord zou
gaan.
Met het stellen van deze voorwaarden
is de zenuwarts volgens de politierechter
ver buiten zijn boekje gegaan. Mr. Tie
lens: „Ik erger me gewoon. Die zenuw
arts verstaat zijn taak niet. Hij heeft
geen voorwaarden te stellen. Hij heeft
alleen maar een medisch onderzoek in te
stellen. Hij is op mijn stoel gaan zitten.
Ik vind dat een hele gevaarlijke kant uit
gaan".
De feiten waren als volgt: Een Gronin
ger musicus reed onder invloed van alco
hol. De politierechter achtte dit trouwens
gisteren bewezen. Hij werd aangehouden
door de politie, die kort daarna een ge
neeskundig onderzoek van de verdachte
vorderde. De waarnemend geneeskundige
van het centraal bureau voor de afgifte
van rijvaardigheidsbewijzen in Rijswijk,
dr. P. van Braam van Vloten, belastte
de Groninger zenuwarts met het onder
zoek. Deze zenuwarts stelde na zijn onder
zoek: „Ik acht de verdachte alleen ge
schikt tot het besturen van motorvoertui
gen onder de volgende voorwaarden:
1. Dat hij regelmatig contact onderhoudt
met het consultatiebureau voor alco
holisten te Groningen.
2. Dat hij erin toestemt dat de CBR-arts
zich elk half jaar laat voorlichten
over zijn toestand
3. Dat hij de CBR-arts elk jaar een rap
port van een zenuwarts doet toeko
men".
In de brief waarin dr. Van Braam van
Vloten de verdachte van een en ander op
de hoogte bracht stond verder onder meer:
„Deze voorwaarden zijn gesteld in uw
eigen belang. Mocht ik geen bericht van
uw verschijning bij een consultatiebureau
ontvangen, dan zal ik dit als een wei
gering uwerzijds opvatten, hetgeen tenge
volge zal hebben dat uw rijbewijs ongel
dig zal worden verklaard".
De zenuwarts die als getuige-deskundi-
ge was opgeroepen, liet gisteren verstek
gaan. De politierechter, die van hem
had willen horen op welke gronden hij ge
meend had zijn voorwaarden te kunnen
stellen, wilde het wegblijven van de ze
nuwarts niet accepteren. Hij overwoog
diens medebrenging te gelasten. Een te
lefoontje van de deurwaarder met de ze
nuwarts leerde, dat deze was weggebleven
omdat hij „in verband met zijn gezond
heidstoestand opwinding moest vermij
den".
De politierechter besloot toen de zaak
af te doen zonder hem te horen.
Deze zenuwarts, aldus de politierech
ter, „is in plaats van een onderzoek in
te stellen gaan fungeren als een soort
controleapparaat voor de politie". Ver
bazingwekkend noemde mr. Tielens het
dat bij het stellen van de voorwaarden
van geen enkel tijdslimiet is gerept. „Op
deze manier zou iemand voor levenslang
zijn rijbewijs kwijt kunnen raken", al-
éus mr. Tielens. Dat de medische des
kundige van het CBR. dr. Van Braam
van Vloten, de hele gang van zaken
kennelijk goedkeurt, vond de politie
rechter een griezelige zaak. Dit kan er
volgens hem op duiden, dat deze maat
regelen in het hele land worden geno
men.
De politierechter achtte dan ook een
landelijk onderzoek gewenst naar de vraag
of rijbewijzen ongeldig worden verklaard
als de houders daarvan één of twee keer
onder invloed achter het stuur hebben
gezeten, en of wel vaker voorwaarden
worden gesteld, zoals in dit geval is ge
beurd. Als mocht blijken, dat dit het ge
val is, dient volgens mr. Tielens de mi
nister van Verkeer en Waterstaat ervan
op de hoogte te worden gesteld. ,Dat
er sprake is van uitwassen bij het on
geldig verklaren van rijbewijzen, dat er
een soort geheim apparaat in werking
is gesteld, dat de taak van de rechter
overneemt".
Mr. Tielens liet de verdachte weten,
dat deze zich, behoudens het oordeel van
een hogere rechter, niet hoeft te houden
aan de aan hem gestelde „onrechtmati
ge" voorwaarden. De politierechter ver
oordeelde daarop de verdachte die het
sinds 20 december van het vorig jaar
zonder rijbewijs heeft moeten stellen,
tot een gevangenisstraf van 14 dagen
en ontzegging van de rijbevoegdheid voor
de tijd van acht maanden, waarvan vier
maanden voorwaardelijk. „Ik zal", zei
mr. Tielens, „er geen bijzondere voor
waarde aan verbinden, in tegenstelling
tot mijn „collega". De zenuwarts zei ons
toen wij hem om commentaar vroegen-
„Ik heb er geen enkele behoefte aan
commentaar te leveren. Het laat me al
lemaal steenkoud. Als deze man (en
bedoeld werd de politierechter) meent,
dat hij deskundiger is dan ik mag hij het
in het vervolg zelf doen".
Andere, voor een deel uit Amsterdam
afkomstige Dolle Mina's waren eerder op
de middag met kleuters en peuters aan
de hand het gebouw van de Tweede Ka
mer binnengedrongen, om te pleiten voor
méér en vooral goedkopere crèches.
„Nu zijn in Amsterdam de kosten per
kind 65 gulden per week. Het vorig jaar
was dat nog maar 13 gulden Wij willen
de oude toestand terug", eiste een woord
voerster. Het bij verrassing aangeklamp
te Tweede-Kamer-lid G A. Kieft (A.R.P.)
gaf toe dat het crèche-beleid inderdaad
wat beter uit de verf moet komen.
Andere Mina's, die de fractiekamer van
de P.v.d.A. waren binnengewandeld, hoor
den dat de gemeente Amsterdam van de
overheid een standje heeft gehad omdat
rijksgelden werden gebruikt, teneinde de
lage prijs van 13 gulden per week te kun
nen handhaven. „De regering zou de be
drijven moeten dwingen, de vrouwelijke
employés een „crèche-compensatie-toe
lage" uit te keren" was een van de sug
gesties. Na deze acties gingen de Dolle
Min's weer huiswaarts.
TILBURG. „De sociale faculteit
heeft de afgelopen maanden vele pogin
gen gedaan om met de studenten tot een
reëel en vruchtbaar overleg te komen.
Pogingen die steeds op niets uitliepen.
Altijd als er over bepaalde concrete za
ken overeenstemming was, trokken de
studentenvertegenwoordigers zich weer
terug, liepen ze uit overlegorganen weg
of zochten ze nieuwe geschilpunten". Dat
stelde de voorzitter van de sociale facul
teit van de Tilburgse hogeschool, prof.
dr. Ph. C. Stouthard. woensdagmiddag
op een persconferentie
Hij gaf een uitvoerige opsomming van
die pogingen. De studieraad is eenzijdig
opgeheven door de studenten. De part
ners in die raad werden daarin gewoon
niet gekend. Een voorstel om een raad
van gedelegeerden in te stellen was voor
de faculteit onaanvaardbaar. De opposi
tionele studenten wilden in feite alleen
hun eigen aanhang *aten kiezen voor die
raad van gedelegeerden. Studenten die
niet aan werkgroepen deelnamen zouden
geen stemrecht hebben. De overgrote
meerderheid van de sociologiestudenten
in Tilburg zou daardoor onmondig zijn
gemaakt. Daarentegen hebben, aldus
prof. Stouthard de faculteit, hoogleraren
en wetenschappelijke medewerkers ern
stig en oprecht gewerkt aan een verbe
tering van de sfeer. De faculteit ging
daartoe akkoord met de instelling van
een stuurgroep die het gesprek binnen
de faculteit weer op gang moest bren
gen. Dat was in overeenstemming met
het advies van de voorzitter van de
structuurcommissie, mr P. Kuyper, die
stelde bij de opheffing van die commis
sie dat eerst de sfeer op de hoge school
moest worden verbeterd, alvorens men
tot concrete andere verbeteringen kon
komen. Maar toen die stuurgroep er een
maal was, aldus prof. Stouthard, kwa
men de studenten weer met hun eis van
one man one vote, ook voor benoemin
gen, terwijl ze ook volledige vrijheid
wensen tot onderwijsexperimenten. Dat
was en is onaanvaardbaar, aldus de
hoogleraar.
Het is voor mij duidelijk, zo zei nij,
dat het een kleine groep studenten er ge
woon om te doen is de normale gang van
zaken te verstoren.
