Haal troepen uit Cambodja
„Oorlogsdocumentatie
gaat verdwijnen
Mej. Turksma
verliest geding
Weinreb
Krakers mogen
nog blijven
KvanVEELEN
Cam bodja-optoch t
rustig verlopen
n
Onderwijs in vijf
maal vier jaar
Pak milieuhygiëne internationaal aan
Buschauffeurs
hebben veel
klachten
VIER PARTIJEN STUREN BRIEF AAN NIXON:
Prof. De Jong bij jubileum:
Sterke politiemacht rond
Amerikaans consulaat
31
Griekse
koning
in ons
land
Russisch protest
bij Nederlandse
regering
Bemiddeling in
conflict prof.
Wieberdink
IDEE VAN PROF. VELEMA:
Ook vrouwen naar
politieacademie
NEDERLAND VRAAGT WERELDGEZONDHEIDSRAAD:
ATERDAG 9 MEI 1970
99
AANVALLEN
IN UTRECHT
EERSTE IJMUIDER
MARKIEZEN FABRIEK
"MM,oro S52S
D. H. Dutmer overleden
Spionage-affaire
Stichting Militaire
Omroep opgericht
Voorbarig
Gif in de Rijn
In Utrecht
Centrale verwarming
Thermo Techniek Tensen
-nnnnnnnnnnnn
DEN HAAG. De voorzitters van de
PvdA, PSP en de PPR, de heren Von
deling, Burggraaf en Jurgens en de vice-
voorzitter Jongendjj k van D'66 hebben
vrijdagmiddag op de Amerikaanse am
bassade in Den Haag een aan president
Nixon persoonlijk gerichte brief over
handigd.
In de brief, die in ontvangst werd ge
nomen door de ambassaderaad Sohm,
vragen de vier partijbesturen met klem
om onmiddellijke terugtrekking van
Amerikaanse troepen uit Cambodja;
geen hervatting van de bombardemen
ten op Noord-Vietnam; een versnelde
terugtrekking van de Amerikaanse
strijdkrachten uit Indo-China en actieve
medewerking van de Amerikaanse rege
ring aan een internationale conferentie
tot regeling van de conflicten in Indo-
China.
In hun brief stellen de vier partij
besturen dat de jongste besluiten van de
regering Nixon om opnieuw Noord-Viet-
nam te bombarderen en Amerikaanse
troepen ook op Cambodjaans grondge
bied in te zetten in lijnrechte tegenstel
ling zijn met de recente rede van de
Amerikaanse president waarin hij aan
kondigde dat de Verenigde Staten
150.000 man uit Vietnam zouden terug
trekken, waarna aldus het schrijven, de
algemene verwachting was dat de Ame
rikaanse regering een vreedzame oplos
sing van het conflic4 in Indo-China wil
de nastreven.
„Deze besluiten belemmeren het eer
dere streven van uw regering om on
dermeer via de conferentietafel in Pa
rijs, een politieke oplossing van het con-
V.l.n.r. de heren Burggraaf, Von
deling, Jongendijk en Jurgens op
de stoep van de Amerikaanse am
bassade.
flict te bereiken. Het lijkt er op dat in
uw jongste besluiten militaire overwe
gingen zwaarder hebben gegolden dan
politieke", aldus de brief.
De partijbesturen zeggen de besluiten
te veroordelen omdat dit beleid opnieuw
een gevaar inhoudt voor de internatio
nale vrede en veiligheid en omdat zij dit
beleid niet zien als een stap naar de
vrede in Vietnam.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocupientatie in Amsterdam heeft
zjjn langste t«d gehad. De directeur, prof. dr. L. de Jong, liet dat gistermiddag weten
bij de herdenking van het 25-jarig bestaan van het instituut in het Internationaal
Cultureel Centrum in Amsterdam. „Oorlogsdocumentatie" werd in het leven geroe
pen op 8 mei 1945 door de pas in zijn functie herstelde secretaris-generaal van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. J. van Poelje. Hij kon
digde de instelling van het instituut af met machtiging van het college van ver
trouwensmannen.
Een jaar of drie later dreigde de op
heffing van het instituut, maar het werd
gered door het Nationaal Steunfonds uit
de bezettingsjaren. Toen het in 1963 weer
op de normale rijksbegroting kwam te
staan, was het voortbestaan van „oor
logsdocumentatie" verzekerd.
„Maar het instituut is met zijn werk
over de helft, misschien al ruim over de
helft", zei prof. dr. De Jong. „De vijftig
jaar halen we niet en willen we ook niet
halen. Wij willen slechts één ding: ons
werk af maken". Hij besloot: „Alles wat
wij hebben gepubliceerd is slechts een
bijdrage tot de publieke discussie die het
wezenskenmerk van onze democratie is
Hij pleitte daarbij voor een critische be
geleiding van het werk.
Hét instituut is in de 25 jaar van zijn
bestaan gekomen tot een verzameling die
thans twee en halve kilometer kastplank
beslaat. De lijsten waarop vermeld staat
waf er zo al te vinden is, tellen meer
dan vijftienduizend bladzijden met een
trefwoordenregister waarin meer dan elf'
duizend begrippen zijn opgenomen.
Prof. dr. jhr. P. J van Winter, de
AMSTERDAM De Haagse mej. B.
Turksma heeft haar kort geding tegen de
uitgever van Weinrebs memoires verloren.
Zjj wilde dat het eerste deel („Het land
der blinden") waarin zy voorkomt, uit de
handel zou worden genomen. Voorts had
zij gevraagd dat in de volgende drukken
van dit deel alles over haar zou worden
weggelaten.
Drs. F. Weinreb schrijft in het boek dat
een mej. Turksma (zonder voorletter) bij
haar arrestatie door de Duitsers in 1942 de
naam Weinreb genoemd zou hebben als de
man, die haar valse papieren en een on
derduikadres had gegeven. Volgens mej.
Turksma heeft Weinreb haar op het oog
gehad. Zij voelt zich door deze passage ge
griefd. Ter zitting verklaarde zij Weinreb
nooit te hebben gekend, laat staan hem te
hebben aangegeven. Het kort geding bad
mej. Turksma aangespannen tegen drs
Weinreb, de uitgeverij Meulenhoff en de
Amsterdamse journaliste Renate Rubin
stein, die het manuscript van Weinreb
heeft bewerkt.
Mej. Turksma werd veroordeeld tot de
kosten van het geding, zijnde 500.
UTRECHT. Het college van B. en W.
van Utrecht overweegt op dit moment geen
acties tegen de tientallen Utrechters, die in
de nacht van maandag op dinsdag vyftien
leegstaande panden hebben gekraakt. Dit
hebben zy vry dagmiddag beslist na een
bespreking van de krakersacties.
B. en W. vinden het nodig te weten wat
er na een eventuele ontruiming met de
desbetreffende onbewoonde panden gaat
gebeuren. Ze zullen daartoe contact op
nemen met de eigenaars van de panden.
B. en W. hebben hierbij aangetekend, dat
de tijdelijke bewoners van de gekraakte
panden zich niet kunnen beroepen op een
van de stichting bijzondere aanvullende
huisvesting verkregen toestemming.
In een oud winkelpand aan de Oude
gracht dat werd gekraakt, werd vanmor
gen een crèche geopend. Daarvoor was
het gebouw vrijdag grondig schoonge
maakt
voorzitter van het instituutsbestuur, be
streed gisteren de aanvallen die zijn ge
maakt op de Geschiedenis van het Ko
ninkrijk der Nederlanden in de Tweede
Wereldoorlog die prof. De Jong aan het
schrijven is. „Inderdaad is het gevaar
voor misbruik bij officiële geschiedschrij
ving (in opdracht van de overheid) niet
denkbeeldig. Bedacht moet echter wor-
den", aldus prof. Van Winter, „dat het
grote boek niet geschreven had en verder
zal kunnen worden als het nu ten dienste
staande apparaat had ontbroken of als
het onmogelijk was geweest een schrij
ver daarvoor grotendeels vrij te maken".
ADVERTENTIE
MARKIEZEN/ZONNESCHERMEN
RPUUIKEN/LUXAFLCX JAtODZIEiN
DEN HAAG. Op 61.-jarige leeftijd
is vrijdag overleden de heer D. H. Dut
mer, voorzitter van de Protestants Chris
telijke Bond van Onderwijzend Perso
neel. De heer Dutmer, die in 1908 in
Groningen werd geboren, bekleedde deze
functie sedert 1 januari 1957. Vanaf 1940
was hij al penningmeester geweest.
De heer Dutmer was bestuurslid van
de stichting „Teleac" bestuurslid van de
„Nederlandse Onderwijsfilm", van „In
ternationaal schoolverband" en secreta
ris-penningmeester van het Christelijk
Paedagogisch Studiecentrum.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM
By de Cambodja-optocht vrijdagavond in Amsterdam hebben
zich geen incidenten voorgedaan. Een sterke politiemacht stelde zich als een schild
op voor het consulaat-generaal van de Verenigde Staten aan het Museumplein in
Amsterdam. Ruim 1500 jongelui belegerden het gebouw. Het beleg kwam voort uit
een betoging tegen de Amerikaans-Vietnamese invasie in Cambodja. Om en naby
4.000 jongelui liepen in die demonstratie mee vanaf het monument van de Dokwerker
op het Jonas Daniel Meperplein naar het Kwakerplein in West.
Spandoeken werden meegedragen waar
in de terugtrekking van de Amerikanen
uit Indo-China, Vietnam en Cambodja
werd geëist. President Nixon werd voor
moordenaar uitgemaakt. Van de Neder
landse premier De Jong riep men uit dat
hij met zijn „begrip voor het Amerikaan
se optreden" alleen sprak namens zijn
duikbootbemanning. Eén spandoek ver
kondigde dat „hun bloed het Westen rood
zal maken". Er werd luid van de afkeu
ring jegens het Amerikaanse ingrijpen in
Zuidoost-Azië gegeven. De optocht verliep
niettemin zonder incidenten.
Tot de betoging was opgeroepen door
het (communistische) Algemeen Neder
lands Jeugdverbond, de Algemene Stu
dentenvereniging Amsterdam, de Federa
tie Jongerengroepen in de Partij van de
Arbeid, de Katholieke Werkende Jeugd een
de Socialistische Jeugd. Ook enkele kop
stukken van de P.v.d.A. liepen in de de
monstratie mee.
Na een slottoespraak op het Kwaker
plein begaven vele honderden zich in groe
pen naar het consulaat-generaal aan he
Museumplein. Dat was al geruime tijd
van tevoren omringd door tientallen met
helm, rieten schilden en lange gummi
latten uitgeruste politie-agenten. Handen
klappend. schreeuwend, roepend., fluitend
en zingend stelden zich de jongelui tegen
over de politie op. Deze liet zich door een
enkele fietsbel nog niet uit haar tent lok
ken.
SCHIPHOL Ko
ning Constantijn van
Griekenland en zijn
gemalin zijn in Ne
derland aangekomen.
De koning, die lid is
van het Internatio
naal Olympisch Co
mité, zal volgende
week in het Amster
damse RAI-centrum
een congres bijwonen
van het comité. On
der meer zal dan
worden bepaald in
welke steden de
Olympische zomer
en winterspelen van
1976 worden gehou
den.
X
"7 y'
,iv'. V
DEN HAAG. De Russische ambas
sadeur in Nederland, de heer V. S. La-
vrov, heeft vrijdag bij het Nederlandse
ministerie van Buitenlandse Zaken ge
protesteerd tegen de uitwijzing uit Neder
land van de tweede secretaris B. P. Ne'
trebski en tegen het verbod tot terugkeer
naar Nederland van de ambassadefunc
tionaris V. S. Sjarovatov. Ambassadeur
Lavrov overhandigde daarbij een schrif
telijke verklaring aan de chef directie
kabinet en protocol van het ministerie,
mr. W. J. G. baron Gevers.
Het optreden van de Nederlandse rege
ring wordt door de ambassade omschre
ven als een „grove provocatie, die niet in
overeenstemming is met het belang van
de ontwikkeling van de vriendschappe
lijke betrekkingen tussen Nederland en
de Sovjet-Unie. Er is geen enkele grond
voor het optreden van de Nederlandse re
gering, aldus de verklaring.
Zoals wij bericht hebben worden de
beide Russische functionarissen ervan
beticht in Nederland spionage te hebben
bedreven.
's Avonds hebben minister Luns van
Buitenlandse Zaken en zijn echtgenote
alsmede hoge ambtenaren, onder wie ba
ron Gevers, een receptie bezocht in de
Russische ambassade „ter gelegenheid
van de vijfentwintigste verjaardag van
de overwinning van het Sovjet-volk in de
grote vaderlandse oorlog".
UTRECHT Het curatorium van de
Utrechtse universiteit zal een commissie
van deskundigen instellen, die moet bemid
delen in een gerezen conflict tussen enige
leden van de geneeskundige faculteit en
prof. dr. J. Wieberdink, hoogleraar in de
heelkunde van hart- en vaatziekten, die de
leiding heeft van de afdeling hart- en vaat-
chirurgie aan het Academisch Ziekenhuis
in Utrecht.
In het geding is het medisch beleid van
dr. Wieberdink, alsmede de sterfte in zijn
kliniek. Volgens uitspraken, waarover geen
bevestiging is te krijgen, zou de mortaliteit
in deze kliniek hoger zijn dan in andere.
Volgens curator mr. J. H. des Tombe kan
een publikatie in een ochtendblad deze
week de schijn wekken dat prof. Wieber
dink de kwade genius is in het conflict.
Prof. Wieberdink overweegt juridische
stappen wegens schade en smaad jegens
het instituut naar aanleiding van het dag
bladartikel.
De bemiddelingscommissie komt onder
leiding te staan van mr. J. Donner.
AMSTERDAM. In Amsterdam is op
gericht de stichting Militaire Omroep Ne
derland (MON). Initiatiefnemers zpn de 22-
jarige ex-marinier Hans König uit Amster
dam en de 21-jarige beroepsmarinier Peter
ledema uit Amstelveen, die respectieveiyk
voorzitter en secretaris-penningmeester van
het voorlopig bestuur zyn.
De initiatiefnemers staat de Amerikaan
se soldatenzender American Forces Net
work (AFN) als voorbeeld voor ogen.
LEEUWARDEN Een scholengemeenschap met een onderafdeling van vier jaar,
een middenafdeling van vier jaar en een hogere afdeling van eveneens vier jaar. Het
secundaire onderwas, dat op dit primaire onderwys aansluit, zal vervolgens ook vier
leerjaren tellen, waarop universitair onderwys volgt met een vierjarige opleidings
duur, waarin het doctoraal met een toegestane studieduur van twee jaren de inter
disciplinaire opleidingen, de universitaire beroepsopleidingen en het doctoraat hun
beslag krygen.
Tot deze structuur van het Nederlands
onderwijs kwam vrijdag prof. dr. E. Ve-
lema in de Provinciale Bibliotheek voor
Friesland in Leeuwarden in een uiteen
zetting voor congres van de Vereniging
van Directies bij het Beroepsonderwijs.
In de conceptie van prof. Velema ver
zorgt de onderafdeling van het primaire
onderwijs de overgang van het gezin naar
school en het elementaire onderwijs. De
midden-afdeling legt de basis voor de ho
gere, die naar de determinatie van de
verdere mogelijkheden toewerkt. Elk
kind, dat het primaire onderwijs heeft ge
volgd, ontvangt een diploma, waarop het
begaafdheids-, prestatie- en interessepro
fiel is aangebracht. Voor gehandicapten
zullen speciale voorzieningen moeten
worden getroffen.
Het wier jarige secundaire onderwijs om
vat bij prof. Velema de leerjaren 5 en 6
van het voorbereidend wetenschappelijk
onderwijs (vwo) het vijfde van het ho
ger algemeen vormend onderwijs (havo),
het middelbaar beroeps-onderwijs (mbo),
het hoger beroepsonderwijs (hbo), de
leerlingenstelsels en de eerste twee stu
diejaren van de huidige universiteiten en
hogescholen.
Prof. Velema oordeelde, dat kwalita
tief en kwantitatief de onderwijssystemen
in vele landen niet voldoen aan de ei
sen, die op grond van pedagogische,
technologische en sociale ontwikkelingen
moeten worden gesteld. „Vanuit humaan
en zakelijk oogpunt bezien leiden we on
ze kinderen onvoldoende op voor de hoog-
industriële, veelvormige samenleving,"
aldus de hoogleraar. Hij meende, dat wij
ondanks de Mammoetwet op geen stuk
ken na toe zijn aan een vormgeving van
ons onderwijs, die voor individu en maat
schappij voldoende perspectieven biedt.
DEN HAAG. De ministers van Bin
nenlandse Zaken en van Justitie hebben
besloten, voorlopig by wyze van proef, een
klein aantal gedacht wordt aan twee a
drie per jaar vrouwelijke abituriënten
van middelbare scholen toe te laten tot
de opleiding aan de Nederlandse Politie
Academie.
Met deze toelating zal voor het leerjaar
1971-1972 een begin worden gemaakt.
Dit besluit werd genomen nadat was ge
bleken, dat reeds nu een zettere behoefte
bestaat aan vrouwelijke hogere politie
ambtenaren, die een volledige opleiding
aan de politieacademie hebben gevolgd.
Tot nu toe werden vrouwelijke hogere
politie-ambtenaren slechts ingeschakeld bij
de zeden- en kinderpolitie.
GENEVE. Mede namens de Benelux-
landen heeft staatssecretaris Kruisinga
in de vergadering van de Wereldgezond
heidsorganisatie in Genève een resolutie
ingediend die versterking van de activi
teiten op het gebied van de milieuhygiëne
tegen verontreiniging van bodem, water en
lucht tot doel heeft.
In de resolutie wordt onder andere ge
vraagd vaststelling van internationaal
geldende normen boven welke vervuiling
van lucht, water en bodem niet toegela
ten mag worden, voorts vaststelling van
een meerjarenprogramma op het gebied
van de milieuhygiëne, bevordering van
het onderzoek naar de invloed van giftige
stoffen op de gezondheid van de mens,
internationaal vastgestelde methoden
voor de meting van luchtvervuilende en
giftige stoffen, en bevordering van het
tot stand brengen van internationale rege
len op het gebied van de miliehygiëne.
Dr. Kruisinga stelde dat zeker van
uit het gezichtspunt van de kleinere
landen er geen hoop kan bestaan op ef
fectieve bestrijding van de vervuiling
van het milieu als hiertoe niet in inter
nationaal kader maatregelen wonden ge
troffen.
Hij zei dat jaarlijks in de gehele we
reld 300.000 ton DDT wordt gebruikt en
waarschuwde tegen het ongecontroleerd
gebruik en spuien in de rivieren van
kwik, arsenicum en cadmium. Aangeno
men mag worden dat maandelijks 8000
kilo kwik, 90.000 kilo arsenicum en 20.000
kilo cadmium via de Rijn wordt geloosd,
welke stoffen het biologisch evenwicht
verstoren. Hij wees ook op de schadelijke
invloed die de verspreiding van duizen
den tonnen zwaveldioxide in de lucht op
den duur moet hebben.
Dr. Kruisinga zei verder dat interna
tionale samenwerking volstrekt noodzake
lijk is voor een effectieve bestrijding van
de milieuverontreiniging, een specifieke
taak voor de Wereldgezondheidsorganisa
tie. 't Kernprobleem ligt volgens de staats
secretaris besloten in de keuze tussen het
geen economisch aantrekkelijk is en het
geen op volksgezondheidsoverweging
moet worden afgewezen. De geïndustria
liseerde landen hebben in hun ongebrei
deld streven naar economische groei tot
dusver te weinig aandacht geschonken
aan de schade welke aan het leefklimaat
wordt toegebracht. Voorkomen moet wor
den dat toekomstige generaties met een
toenemende schaderekening wonden ge
confronteerd.
De door dr. Kruisinga ingediende reso
lutie zal in de komende zittingsdagen van
de assemblee van de Wereldgezondheids
organisatie worden behandeld.
Als uitgangspunten voor het primaire
onderwijs nam prof. Velema onder meer
aan, dat de huidige ontwikkelingen ver
eisen, dat alle kinderen van vier a vijf
jaar tot zestien jaar algemeen vormend
onderwijs ontvangen. Dit dient de natuur
wetenschappelijke, technologische, soci
aalwetenschappelijke, economische en
geesteswetenschappelijke dimensies van
de cultuur te omvatten. De onderschei
dingen in vwo, havo, mavo, lavo en lbo
kunnen volgens hem in vele gevallen als
voorbarig worden beschouwd: de beslis
singen vallen thans te vroeg.
Uitgangspunten voor het secundair ei
tertiair onderwijs waren voor prof. Vele
ma onder meer dat de studieduur tot re
delijke proporties wordt teruggebracht en
dat universiteiten en hogescholen zich
moeten kunnen richten op hun specifieke
taken. Het was voor hem zeer de vraag,
of de huidige universiteiten en hogescho
len op niveau de opgaven kunnen vervul
len, die zouden voortvloeien uit een vol
ledig samengaan van het hoger beroeps
onderwijs en het wetenschappelijk onder
wijs.
UTRECHT. Ongeveer een kwart van
de chauffeurs van de Utrechtse stadsau
tobusdienst (GEVU) heeft maagklachten.
Velen zijn ontevreden over het feit dat
bij de eindhalte iri de bus geen boterham
mag worden gegeten. Ontevredenheid is
er ook over het feit, dat de Utrechtse
buschauffeurs bij warm weer een pet
moeten dragen als zij naast de bus een
sigaretje roken.
Bij koud weer mag die sigaret niet in
de bus worden gerookt. De grootste on
tevredenheid bestaat evenwel over dien
sten, verlof en vakantie. Bijna 90 per
cent van de Utrechtse buschauffeurs
vindt dat verlofdagen te vaak worden ge
weigerd en 92 percent vindt dat ze te
laat horen of het verlof wordt verleend.
Dit blijkt uit een lijvig rapport over
de arbeidsverhoudingen bij de vervoers
dienst in Utrecht, dat de Nederlandse
Stichting voor Psychotechniek heeft op
gesteld naar aanleiding van de vorig jaar
bij de Utrechtse Gevuchauffeurs ontstane
onrust.
In het rapport wordt gepleit voor een
betere communicatie met het „stadhuis"
met betrekking tot het personeelsbeleid.
Aanbevolen wordt een personeelscontact-
man aan te stellen en de directie uit te
breiden.
Utrecht is de eerste gemeente in Ne
derland die een onderzoek naar de ar
beidsverhoudingen bij het gemeentelijk
vervoerbedrijf heeft laten instellen.
Als alle aanbevelingen worden uitge
voerd, zal het tekort van het Utrechtse
vervoerbedrijf een half miljoen gulden
hoger worden. Op 6 augustus komt het
rapport, maar dan voorzien van een ad
vies van B. en W., in de gemeenteraad.
ADVERTENTIE
is 125,— per m3 te duur? Beslist I
ZELFBOUW bespaart u I 2300.—. U
wordt gesteund door een erkende vak
man die de gasaansluiting fnregellng
en garantie-service op zich neemt.
LAAT u de aanleg doen, dan besparen
wtl i. toch nog 20% op de gebruikelijke
ortis.
HOSPESLAAN 55
OVERVEEN TEL. 0 23 - 24 20 44
