Boeiende tentoonstelling in Toneelmuseum TSJECHISCHE DECORS MAKEN NIEUWSGIERIG DAAROM mag Durex vrij verkocht worden! Vlaams volksleven naar Ernest Claes Regionale omroep door dagbladpers Durex is zo veilig E> Durex the best there is Dysenterie eist zeker 25 levens in Nicaragua Schrijversavond medisch comité voor Vietnam Negen Muzen NOS-reportage in Cannes bekroond Andy Williams en andere series Cambodja-debat via NOS-TY Radio woensdag 13 TV-FEUILLETON VOOR KRO TV vanavond NDP-BESTUUR CONTRA NOS TV dinsdag TV woensdag DINSDAG 12 MEI 1970 Vernieuwing Ontwerpen Voorbehoedmiddelen zijn heel gewoon voor moderne mensen. En zo'n heel gewoon voorbehoedmiddel is het Durex condoom. Simpel en eenvoudig in 't gebruik. U hebt er geen doktersrecept voor nodig. Altijd en overal te krijgen, wanneer u maar wilt. In de winkel of uit de automaat. Even gemakkelijk als een pakje sigaretten of een stukje zeep. Maar u kunt er méér goede redenen voor hebben om 't te kopen. Durex is een wereld-bekend merk van de London Rubber Company. In de meest moderne laboratoria wordt de kwaliteit van Durex voortdurend gecontroleerd. (Van onze correspondent) HILVERSUM Wie herinnert zich uit zijn middelbare school- jaren niet de boeken van de Vlaamse litterator Ernest Claes? Verplichte lectuur voor het eind examen, dat wel, maar tegelijker tijd een bron van plezier om de be levenissen van die Vlaamse Dik Trom, „De Witte" en zijn dorpsge noten. De Vlaamse televisie heeft tot nu toe enorm druk bekeken af leveringen gemaakt van een fa miliefeuilleton, dat gebaseerd is op de boeken van Ernest Claes. Regis seur Maurits Balfoort zal er nog acht maken De KRO heeft voor lopig tien afleveringen gekocht en zendt vanavond de eerste uit. AMSTERDAM. De boeiende tentoon stelling van het werk van de Tsjechische decorontwerper Josef Svoboda, twee jaar geleden in het Toneelmuseum te Am sterdam gehouden, heeft zowel in als bui ten de Nederlandse toneelkringen zoveel aandacht en waardering gekregen, dat de leiding van het museum daardoor werd aangemoedigd nog wat meer van de Tsje choslowaakse scenografie te laten zien Dat gebeurt nu door een nieuwe tentoon stelling, dagelijks geopend tot eind mei, waarop het werk van meer dan twintig ontwerpers uit het Tsjechische deel van het land is vertegenwoordigd. (Slowaakse ontwerpers zijn er dus, vreemd genoeg, niet bij hoewel de Slowaakse hoofdstad Bratislava toch ook een interessant cen trum van toneelkuituur is.). Scenografie is in Nederland een nog be trekkelijk nieuw woord en trouwens ook een tamelijk nieuw begrip. Het omvat meer dan het traditionele terrein van de cor- en kostuumontwerpers. Het is voort gevloeid uit de nieuwere opvattingen om trent de presentatie van een dramatisch werk, waarbij vooral belichting maar ook het gebruik van beweegbare onderde len van de entourage een zo belangrijke rol gaan spelen dat het meer statische be grip „decor" er niet meer voor deugt. In Tsjechoslowakije ,met zijn traditionele liefde voor het toneel (Praag alleen heeft een twintigtal theaters, elk met zijn eigen vast gezelschap) is de toneelkunst zelf allesbehalve traditioneel. Vooral de nu vijftigjarige Svoboda heeft de stoot gegeven tot de na-oorlogse vernieuwing van het Tsjechische toneel in scenografisch opzicht en hij is daarvoor internationaal geëerd. Het is dan ook lo gisch dat hij ook op deze nieuwe tentoon stelling weer met een prachtige serie ont werpen voor toneel- opera- en ballet-op- voeringen is vertegenwoordigd. Maar eigenlijk is het niet helemaal billijk, hem en zijn collega's volledig de eer te ge ven voor hun vindingrijke prestaties, want die scenografische vernieuwingen moeten toch voor een groot deel zijn ge- inspireerd door de regisseurs van de op voeringen waarvoor de ontwerpen heb ben gediend. Het is jammer dat bij een tentoonstelling als deze de verhouding regisseur-scenograaf niet duidelijker kan worden gemaakt, maar daarvoor zou een omslachtige (en dan misschien toch nog niet objectieve) analyse van het ontstaan der afzonderlijke opvoeringen nodig zijn. We moeten het dus maar aanvaarden dat alle nadruk op de ontwerpers komt te liggen en deze belonen de bezoeker dan ook wel rijkelijk voor zijn aandacht. Vrijwel alle tentoongestelde ontwerpen in de vorm van aquarellen, tekenin gen, maquettes en fotopanelen zijn r"ie aandacht ruimschoots waard. Afgezien van heel enkele nogal statische decors vertoont het geëxposeerde werk telkens weer een frappant gebruik van het licht als een soort vierde dimensie van de to neelruimte. Ook blijkt er een duidelijke voorkeur voor decors waarvan sommige of alle onderdelen bij open doek, ter on dersteuning van het dramatische gebeu ren, van plaats of vorm kunnen veran deren. Dat daarbij vooral de sfeer van het stuk, de geestelijke betekenis ervan, de aard van de opvoering en de bewe gingsmogelijkheden van de spelers moe ten worden gediend, schijnt voor deze Tsjechische scenografen vanzelfsprekend te zijn; dit in tegenstelling tot sommige Nederlandse decor- en kostuumontwer pers, die hun werk nog wel eens als een autonoom onderdeel van een opvoering willen beschouwen. Decorontwerp van Kvetoslav Bubenik voor Smetana's „Duivelsmuur". (onder meer een van dreiging vervulde klassieke toneelbouw voor „Antigone" en een verrassende nieuwe kijk op de „Drie- stuiversopera"), een fascinerende spiegel - constructie van Zbynek Kolar voor Ca- peks „R.U.R.", 'n sprookjesachtig ontwerp van Kvetoslav Bubenik voor Smetana's „Duivelsmuur" en een indrukwekkende trappenbouw voor Verdi's „Nabucco" van Oldrich Simacek naast een geestig decor van dezelfde ontwerper voor Janaceks „Uitstapjes van meneer Broucek". Het is opmerkelijk, dat, zoals uit dit alles blijkt, de Tsjechische operagezelschappen niet alleen in Praag maar ook in verscheidene provinciesteden allerminst achteraan- komen bij de scenografische modernise ring van het repertoire. Een bezoek aan deze tentoonstelling zal menigeen wel nieuwsgierig maken naar de opvoeringen waarvoor al die on alledaagse ontwerpen zijn gemaakt. Het is te hopen dat de Tsjechische gezelschap pen die nieuwsgierigheid eens gauw ko men bevredigen. Maar helaas zijn juist de imposantste decors in de regel het minst geschikt om ermee op tournee te gaan! SIMON KOSTER ADVERTENTIE fcMm n.v. Otjstjeesl ADVERTENTIE Rondom het altijd weer boeiende werk van Josef Svoboda (die speciaal in opera decors zijn fantasie de vrije loop schijnt te kunnen laten) vindt men op deze nieu we tentoonstelling heel originele ontwer pen van de al wat oudere Jiri Prochazka MANAGUA (AFP). De stad Grana da in Nicaragua wordt geteisterd door een dysenterie-epidemie, die vol eens of ficiële mededelingen van zeker 25 men sen het leven heeft geëist. In de zieken huizen liggen enkele duizenden dysente-1 riepatiënten. Gisteren werden bijvoor beeld in het gebied van Granada 95 ge vallen van dysenterie gemeld. Ook in het begin van dit jaar heeft een dergelijke epidemie de dood van 43 mensen veroorzaakt in het Centraal Ame- rikaanse land. AMSTERDAM. —In navolging van de Nederlandse musici, die op 20 februari jl. in een van 's middags vier tot des nachts vier durend concert ruim 8.000 gulden bijeenbrachten voor de Stichting Medisch Comité Nederland-Vietnam, zal op vrijdag 15 mei a.s. om 8 uur een aan tal dichters en schrijvers een soortgelij ke manifestatie houden in gebouw Fras- cati in Amsterdam. Tot de auteurs, die zich bereid hebben verklaard uit eigen of vertaald werk in proza of poëzie voor te lezen behoren: Remco Campert, Hugo Claus, A. L. Con- standse, J. Bernlef, H.V. ten Berge, God fried van Benthem van den Bergh. Mies Bouhuys, Miep Diekmann, Jan G. El- burg, Jan de Groot, J. W. Holsbergen, Marga Minkel, Adriaan Morriën, Harry Mulisch, Cees Nooteboom, Sybren Polet, A. de Swaan, Dolf Verspoor, Simon Vin kenoog, Eduard Visser, Jacques Firmin Vogelaar, Bert Voeten. Arrabal. Het toneelprogramma in het Holland Festival 1970 is uitgebreid met de première van het nieuwste stuk van Fernando Arrabal. „En zelfs de bloemen werden geboeid", uit te bren gen door toneelgroep Studio onder re gie van Lodewijk de Boer. Na de pre mière op 22 juni zal de voorstelling ge durende twee weken in het kader van het Holland Festival in Studio-theater „De Brakke Grond" in Amsterdam worden gespeeld. Maurits Balfoort heeft de serie de titel „Wij, heren van Zichem" gege ven. Een soortgelijk boek is in het oeuvre van Claes niet terug te vinden. Balfoort heeft uit 25 boeken van Claes 60 personages gehaald en daarop zijn hoofdpersonen gebaseerd. Dat bete kende dat zijn bewerking van Claes' boeken zeer ingrijpend was: Zeker 50' percent van de tv-serie is „verzon nen" en soms werden wel vier Claes- types samengesmolten tot één tv-fi- guur Maar Maurits Balfoort meent dat deze veranderingen, nodig om het beeld, dat Claes gaf van de arme Vlaamse bevolking uit het begin van deze eeuw, in televisie-vorm te gieten, de geest van Claes niet in gevaar I heeft gebracht. „Wij, heren van Zichem" is een pa nopticum van het Vlaamse volksleven, zoals Claes die entte op zijn medemen sen, op de burgers van zijn eigen ge boortedorp Zichem, zoals hij die in zijn jeugdjaren meemaakte. Uit de boeken van Claes zijn de sociale (mis-)toestanden uit die tijd nauwkeu- fig te reconstrueren. De ellende werd j veroorzaakt door de kloof tussen de bezittende klasse en het proletariaat, een kloof die door de taalbarrière 1 werd verbreed. Immers, de leidende klasse sprak een cultuurtaal: het Frans, de gewone man drukte zich in het dialect uit. Maurits Balfoort: „Ik heb daarom j dat Zichemse volkstaaltje moeten S handhaven, al geeft het ernstige moei- lijkheden wat de verstaanbaarheid be treft. Maar wil je de sociale armoe van het Vlaanderen van vroeger authentiek schetsen, dan moet je de mensen hun eigen taal laten praten". De KRO heeft besloten in verband 'i met het moeilijk verstaanbare de eer- I ste twee afleveringen te ondertitelen. De volgende afleveringen worden tel kens door Balfoort ingeleid, waarbij hij een uitleg geeft over de „moeilij- ke" woorden. Het is trouwens gebleken uit de reacties van zuidelijke Neder landers, die met de Vlamingen „mee kijken", dat het Zichems snel went. In Zichem staat nog steeds het ge boortehuis van Ernest Claes. Het is nu een museum geworden, dat dank zij de populaire tv-serie wel 2000 be- zoekers per dag trekt. Uit de entree- gelden van die bezoekers ontttrekt het Claes-huis trouwens zijn bestaansmo gelijkheid, omdat er van de overheid geen centje subsidie wordt gegeven. Het was trouwens aan Claes-minnaar Jan van Hemelryck te danken, dat het Claes-huis niet werd afgebroken voor de aanleg van eenbenzinepomp. Deze particulier, die de burgemeester van het 5000 inwoners tellende Zichem nog nooit in zijn museum heeft gezien, heeft met zijn familie de Vlaamse boerenwoning met liefdevolle hand te ruggebracht in zijn originele staat, zoals Claes die zelf als jongen heeft meegemaakt. Toch eert Zichem wel degelijk zijn beroemde zoon: elk jaar wordt er na melijk een „Witte" gekozen uit de plaatselijke jeugd. Wie het best kan klimmen, hollen, etc. mag voor één jaar de „Witte" zijn. Balfoort' „Vorig jaar was de Witte een zwartkop. Maar voor mijn tv-serie had ik na tuurlijk een helblonde jongen nodig. Ik heb hem gekozen uit zestig kandi daten: Alfons Exelmans". CANNES De reportage van de over de Maagdenhuisbezetting heeft op het internationale concours voor TV- actualiteitsprogramma's in Cannes de speciale prijs van de jury gekregen. Deze onderscheiding werd toegekend wegens het „uitstekende verslag van een belangrijke actuele gebeurtenis". Op het concours dat onder auspiciën van de Franse omroep van 7 tot 10 mei werd gehouden, ging de grote prijs voor rechtstreekse reportages naar „De in stallatie van de Prins van Wales" van de BBC. Het Amerikaanse bureau voor Lucht- en Ruimtevaart (NASA) kreeg van de jury een speciale vermelding voor zijn technische prestaties ter ge legenheid van de maanlandingen. Aan het concours hebben 25 televisie organisaties deelgenomen, met in totaal 36 reportages. Nederland 1. Na de fabeltjeskrant en het journaal een nieuwe serie. Bij wijze van proef dan, want als Bruintje Beer een succes wordt, denkt de KRO er wel mee door te gaan. Heel korte verhaal tjes over het dappere beertje dat zoveel oudere kijkers nog zo goed kennen van vroeger. Dan Daktari tot de klok van acht uur. In deze aflevering komt een broedende struisvogel te sterven. Aansluitend aan het journaal duiken we voornamelijk in het parlementaire nieuws, dank zij Vanavond in Nieuws poort, waar Jacques Grijpink, Ad Lan- gebent en Ed van Westerloo weer men sen uit het nieuws ontvangen. Het vermaak komt op deze dinsdag avond van Andy Williams, wiens show 50 minuten in beslag neemt. Andy ontvangt enkele gasten, onder wie Ray Charles, Mama Elliott en the Creedence Clearwater Revival. Na het laatste nieuws nog de Teleac- cursus Ruimtelijke Ordening en Olym- pia's Tour door Nederland. Nederland 2. Fabel, journaal en Scala zijn de NOS-bijdragen van deze dins dag. De AVRO komt daarna met een af levering van Audubon Wildlife Theatre over het wonder van de Scandinavische natuur. Direct na het tweede journaal de dub bele aflevering van Peyton Place. Wat doet in het volgende uur Willem Duys in Voor de Vuist weg? Tenslotte Wibo van der Linde met zijn vaste dinsdag avondrubriek Televizier Magazine. HILVERSUM. De NOS-televisie zendt op woensdag 13 mei van 18.15 tot 18.45 uur via Nederland 1 een sa menvatting uit van de debatten over Cambodja die die dag in de Tweede Kamer worden gehouden. Verslaggever in het parlement is Joop van Zijl. Het programma wordt gepresenteerd door Joop van Os* die tevens de eindredactie heeft. HILVERSUM I 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnastiek. 7.23 Stereo: Lichte gramm.muz. 7.33 Van de voorpagina. 7.54 Deze dag. 8.00 Nws 8.11 Actualiteiten. 8.22 Stereo: Lichte gramm. muz. 8.30 Praatje. 9.05 Stereo: Uit eigen huis. 9.35 Waterstan den. 9.40 Schoolradio. 10.00 Lichte gramm.muz. 10.50 Voor kleuters. 11.00 Nws. 11.03 Voor de vrouw. 12.00 Stereo 12.54 Voor het platteland. 13.00 Nws. 13.11 Actualiteiten. 13.25 Stereo: Oude kamermuz. 13.45 Gesproken portret. 14.00 Stereo: Lichte gramm.muz. 14.08 Hoorspel. 15.15 In de Toonzaal. 16.00 Nws. 16.03 Zestig minuten voor boven de zestig. Oude liedjes. 17.20 Toerismo. 17.40 Stereo: Klass. muz. 17.55 Mede delingen. 18.00 Nws. 18.11 Actualitei ten. Polietieke Partijen. 18.20 Uitz. P.S.P. 18.30 Stereo: Klink Klaar. 19.30 Nws. 19.35 Buitenl. weekoverzicht. 19.45 Stereo: Licht vocaal en instru mentaal ensemble. Stereo: Dansorkest. 20.40 Louis mag het zeggen (interview). 21.15 Stereo: Amus.muz. 21.45 Country and Western muz. 22.00 Les in Jazz. 22.30 Nws. 22.38 Mededelingen. 22.43 Actualiteiten. 23.55 Stereo: Contrasten. 23.55 Nws. HILVERSUM II 7.00 Nws. 7.11 Het levende woord. 7.16 Stereo: Klass. muz. 7.25 Horen en zien. 7.30 Nws. 7.32 Hier en nu. 8.00 Nws. 8.11 Verz.pl.progr. 8.30 Nws. 9.00 Gymnastiek. 9.30 Voor de kleuters. 9.45 Muz. lezing. 10.15 Voor dp vrouw. 11.00 Nws. 11.03 Piek uur. 11.45 Actua liteiten. 11.55. Mededelingen. 12.00 Ste reo: Van twaalf tot twee. 12.22 Wij van het land. 12.26 Mededelingen land en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Actuali teiten. 13.00 Raden maar14.10 Ste reo: Klass. orkestmuz. 15.00 In 't zil ver. 16.00 Nws. 16.03 Stereo: Voor de jeugd. 17.00 Stereo: Twien Popradio. 17.50 Overheidsvoorl. 18.00 Country en Western rubriek. 18.30 Nws. 18.41 Hier en nu. 19.00 Openbaar Kunstbezit. 19.10 Lezing. 19.20 Reportage. 19.35 Geen on derdaan maar burger. 19.50 Progr. voor blinden en slechtzienden. 20.00 Stereo: Jazzconcert. 22.30 Nws. 22.38 Cosa NOStra. 23.55 Nws. HILVERSUM III 9.00 Nws. 9.02 Lichte muz. 10.00 Nws. 10.03 Mengelmuze. 11.30 Nws. 11.03] Gospelsound. 12.00 Nws. 12.03 Zet 'm op. 13.00 Nws. 13.03 Radiojourn. 14.00 Nws. 14.03 Gimmick. 15.00 Nws. 15.03 Arbeidsvitaminen. 16.00 Nieuws. 16.03 Licht muz.progr. 17.00 Nws. 17.02 Ra diojournaal. 18.51 18.55 19.00 19.04 19.08 19.55 20.00 20.15 20.20 21.10 22.00 22.55 23.00 23.30 18.51 18.55 19.00 19.04 19.30 19.55 20.00 20.15 20.20 21.10 22.10 23.00 (Van een onzer verslaggevers) HAARLEM In het jaarverslag van de Nederlandse Dagbladpers (NDP) maakt het bestuur van de vereniging z(jn standpunt kenbaar over de regio nale omroep. Het zegt: „Omdat de re gionale uitzendingen zich voornamelijk zullen beperken tot berichtgeving en commentaar, hetgeen vanouds de taak van de dagbladpers is, ook en soms in het bijzonder wat de regio betreft, die- de dagbladen in staat gesteld te worden de verzorging van de regionale omroepuitzendingen op zich te nemen. Reclame in de regionale ether dient voorlopig achterwege te blijven". Inmiddels is gebleken dat omroep- kringen sterk voorstander zijn de NOS in te schakelen als regionale zendge machtigde, waarbij part-time journalis tieke krachten uit de regio zullen wor den ingeschakeld en de reclame via de Ster zal lopen. „Geen plaats derhalve", aldus het jaarverslag van de NDP voor de (regionale) dagbladen. Dit standpunt van de NOS is voor de dagbladpers on aanvaardbaar. In Amsterdam verscheen medio 1969 het rapport van de stuur groep over de mogelijkheid van een re gionale omroep. Gedacht wordt aan pro gramma's met overwegend journalis tieke inslag onder verantwoordelijkheid van een hoofdredacteur. De voor de re gio representatieve stichting van artikel 47b omroepwet wordt unaniem geprefe reerd. Als belangrijke en blijvende fi nancieringsbron wordt de reclame ge noemd, waarbij de Amsterdamse pers organen behoorlijk dienen te worden ge compenseerd, aldus het jaarverslag. Bij de discussies over dit rapport in een bijeenkomst met belanghebbenden is van de zijde van de aanwezige plaat selijke dagbladen allereerst gesteld dat de lokale omroep geen zaak van over heidsfinanciering en/of bemoeiing mag zijn wil de persvrijheid geen geweld worden aangedaan. Het hoofdbezwaar van die dagbladen richt zich echter te gen het feit dat de in de Amsterdamse regio verschijnende onafhankelijke pers organen, die een essentiële functie ver vullen bij de gedifferentieerde voorlich ting, die al genoeg overheidsconcurren- tie ondervinden door de landelijke om- roepreclame, door de voorgestelde wijze van financiering nogmaals getroffen zouden worden door overheidsconcur- rentie op hun thuismarkt. Op deze wijze wordt de last van de lokale omroep gelegd op andere com municatiemiddelen die hun onafhanke lijkheid moeten bewaren door middel van een commerciële bedrijfsvoering waarbij tweederde van de inkomsten uit de reclame komt. Door degenen die zich beijveren voor lokale omroepen zal er kend moeten worden, aldus het jaarver slag, dat de lokale gemeenschap niet gediend is met het scheppen van een nieuw voorlichtingskanaal om de wille van een gedifferentieerde voorlichting ten koste van de al bestaande gediffe rentieerde voorlichtingskanalen, ibaizdgwverderende minnnnnnnnnnnnnnnnnnn-imuimiimhiwwwwwwiw Nederland I 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. KRO: Bruintje Beer. Daktari (film). STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. KRO: Vanavond in Nieuws poort. De Andy Williams-Show. Wij, Heren van Zichem. NOS: Journaal. TELEAC: Ruimte Ordening. NOS: Samenvatting van de vandaag verreden etappe Olympia's Tour van Nederland. Nederland II 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER- Reclame. NOS: Scala. AVRO- Het wonder der natuur STER: Reclame. NOS: Journaal. STER- Reclame. AVRO: Peyton Place. Voor de Vuist weg. AVRO's Televizier. NOS- Journaal. Nederland I 10.45 NOS-NOT: Schooltelevisie. 17.00 NCRV: Voor de kinderen. 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. 18.51 STER: Reclame. 18.55 NOS: Journaal. 19.00 STER: Reclame. 19.04 VARA: De groene tent (film). 19.30 IKOR-CVK-RKK: Kenmerk. 19.55 STER: Reclame. 20.00 NOS: Journaal. 20.15 STER: Reclame. 20.20 Uitz. Stichting Socutera. 20.25 Uitz. P.P.R. 20.35 VARA: Het leven van Hendrik VIII. 22.05 Ombudsman. 22.45 NOS: Journaal. 22.50 Samenvatting Tour door Nederland. Nederland H 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. 18.51 STER: Reclame. 18.55 NOS: Journaal. 19.00 STER: Reclame. 19.04 NCRV- Scheepsjongens van Bontekoe. 19.13 Eddy Ready Go. 19.55 STER- Reclame. 20.00 NOS Journaal. 20.15 STER: Reclame. 20.20 NCRV- De grote dag van Berta Laube (film). 22.00 Gewijde muziek en zang 22.05 NOS: Journaal. 22.10 TELEAC: Spaanse les - les 15. 22.50 Kosmovisie - les 4 (herh.).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 13