Nieuw amendement in Amerikaanse Senaat
Naar beschaving der oren
VOORSTEL
ACTIES IN
TOT VERBOD
CAMBODJA
Iberia neemt
maatregelen
Strauss' blad: „Marx loert om de hoek"
SPD-congres in
partijbelang eist
Saarbrücken
kalm debat
Vis houdt fit
Wajang
in-t-kuipje.
58ct
Tornado treft stad in Texas
Parijs tracht
geweld in te
golf van
dammen
Supermarkt in Lyon verbrand
Zuidvietnamezen
ukken op naar
Pnom Penh
V eiligheidsr aad
stemt voor een
onafhankelijk
Bahrein
Drie communisten
in Griekenland
gearresteerd
Franse gaullisten
tegen uitbreiden
van de WEU
Roofoverval per
telefoon in VS
Sartre geeft het
kapitalisme
de schuld
dm
-m
Vloot
Na bomaanslagen
VIS OP Z N JAPANS'
Volle laag
Op de helling
Rechtse jeugd
Twee „milieubedervers" vragen de
laatste tijd steeds meer de aandacht: de
luchtvervuiling en de geluidshinder. Het
is verheugend dat de Nederlandse rege
ring voor beide euvels in toenemende
mate belangstelling heeft en ook initiatie
ven neemt die tot effectieve bestrijding
ervan kunnen bijdragen.
De bestrijding van de geluidshinder
hangt, evenals die van de luchtvervuiling,
voor het grootste deel af van de techniek.
De techniek is niet alleen de grootste
veroorzaker van hinderlijk lawaai, zij
beschikt ook over de middelen om het
tot een draaglijk niveau te beperken.
Het heeft weinig zin deze techniek
en in maatschappelijke toepassing heet
zij „industrie" met een schuld te be
lasten en strafbepalingen te eisen. Dat is
ook in de kwestie van de luchtvervuiling
te veel gebeurd. Aan de ene kant heeft
de industrie ten aanzien van de luchtver
vuiling in eerste instantie de houding
aangenomen als werd zij door de voor
standers van een zuiverder atmosfeer in
haar bestaan en uitbreiding bedreigd,
maar aan de andere kant hebben de
activisten tegen luchtverontreiniging
vaak uit het oog verloren dat men bij het
streven naar luchtzuiverheid niet zomaar
in het wilde weg industrieel-economische
belangen kan negeren. Intussen is echter
aan beide kanten meer begrip gecreëerd,
zodat een dialoog ontstaan is die tot
vruchtbaar resultaat zou kunnen leiden.
Hetzelfde mag men verwachten ten
aanzien van de geluidshinder. Het zijn
niet alleen de straaljagers en verkeers
vliegtuigen die bijdragen tot een medisch
niet langer verantwoorde overschrijding
van het totale maatschappelijke ge
luidsvolume, maar ook bijvoorbeeld
bromfietsen, motoren, kerkklokken, open
lucht-luidsprekers, bouwmachines, elek
trische zaagapparatuur, sloopwerktuigen
en het traditionele burengerucht, een ge
volg van de gebrekkige isolatie der wo
ningmuren. Dat totale patroon van la-
waaivoortbrenging is volgens deskundi
gen bezig zenuwstelsels te ondermijnen
en lichamelijke en geestelijke kwalen
te bevorderen. Uit het oogpunt van
volksgezondheid is de taak van de over
heid in deze aangelegenheid duidelijk
aanwijsbaar.
Een andere kwestie is ,dat de mensen
zelf zozeer aan het lawaai gewend zijn
geraakt, dat zij weinig activiteit betonen
om er iets aan te doen. De lauwheid van
het publiek is een handicap voor actie
groepen op dit gebied. De mens is ge
neigd het lawaai als een vanzelfsprekende
zaak te aanvaarden en hij blijft dus zelf
ook onnodig lawaai voortbrengen, in
plaats van zich in dat opzicht te beheer
sen. In zekere zin is zelfs de lawaaifactor
een behoefte geworden, waaraan de in
dustrie uit louter economische motieven
probeert te voldoen. Er worden auto
hoorns en speciale auto- en brommer-
uitlaten gefabriceerd die abnormaal la
waaierig zijn, omdat daar grote vraag
naar is. Stereo-apparatuur voor platen
spelers, oorspronkelijk bedoeld om de
kwaliteit van de gereproduceerde muziek
te verhogen, wordt aangewend om een
zo groot mogelijk geluidsvolume voort te
brengen en is vaak in dichtbewoonde
huizenblokken een ware plaag. Er zijn
talrijke andere voorbeelden te noemen
van opzettelijk en als „genot" versterkt
geluid, waardoor duidelijk wordt dat la
waai een soort narcoticum is geworden
dat zeer schadelijk voor de gezondheid is
en desalniettemin als onmisbaar wordt
ervaren. Uit dat oogpunt beschouwd is
de geluidskwaal een ziekelijke afwijking,
voor het ene deel van de mensheid een
behoeftebevrediging en voor het andere
deel een ondraaglijke kwelling.
De geluidshinder is door deze omstan
digheid iets moeilijker te bestrijden dan
de luchtvervuiling, want er is niemand
die vergiftigde lucht als een behoefte er
vaart. De bestrijding van de geluidshin
der zal daarom, meer dan de uitbanning
van luchtverontreiniging, strafbepalingen
noodzakelijk maken die tegen de privé-
gedragingen van het publiek zijn gericht,
ongeveer in dezelfde trant als het gebruik
van narcotica wettelijk wordt tegenge
gaan.
De industrie kan natuurlijk de ver
plichting worden opgelegd, de door haar
vervaardigde apparatuur zo min moge
lijk lawaaiproducerend te maken, maar
als een deel van het publiek juist lawaai-
instrumenten eist, wordt dat een delicate
ingreep.
Een zekere mate van hinderlijk geluid
zal onze samenleving altijd blijven aan
kleven, omdat het tot haar structuur be
hoort. Degenen die de stilte van bos en
heide ondervinden als een weldadig medi
cijn, zullen in de toekomst steeds minder
aan hun trekken komen. Aan de andere
kant blijft het toch een bij uitstek maat
schappelijke opdracht voor overheid, par
ticulieren en bedrijfsleven om te streven
naar een effectieve bestrijding van de
ziekelijke uitwassen op dit gebied. Het
moet mogelijk zijn om de volksgezond
heid zodanig op te krikken dat een meer
derheid van het publiek een gezonde he
kel aan onethisch lawaai houdt en ver
krijgt. Wat dat betreft zou het een zegen
zijn wanneer de jonge en jongste gene
raties langzamerhand weer wat meer be
langstelling zouden krijgen voor het ethi
sche geluid van een beschaafder muzikale
vorm dan die, welke de laatste jaren de
markt heeft veroverd.
WASHINGTON/SAIGON (AFP,
Reuter en AP) De commissie
voor buitenlandse zaken van de
Amerikaanse Senaat heeft gisteren
met negen stemmen tegen vier be
sloten bij de Senaat een amendement
in te dienen dat een verbod op
nieuwe militaire acties in Cambodja
behelst.
Het amendement zou, als het wordt
goedgekeurd, van toepassing zijn op een
wetsvoorstel dat de intrekking wil van
de regeringsbevoegdheid wapens te leve
ren aan bevriende landen en internatio
nale organisaties. Het debat begint don
derdag.
Men gelooft dat dit amendement in de
Senaat meer kans maakt dan dat van
senator George McGovern en negentien
andere senatoren. Daarin wordt voorge
steld alle toewijzingen voor de financie
ring van de militaire operaties in Viet
nam, Laos en Cambodja in te trekken
Het amendement McGovern komt vol
gende maand in behandeling, wanneer de
Senaat zich zal uitspreken over het vori
ge week door het Huis van Afgevaardig
den goedgekeurde plafond voor de mili
taire uitgaven.
De flottielje van Zuidvietnamese sche
pen die onlangs de Mekong is opgevaren,
is gisteren de Cambodjaanse hoofdstad
Pnom Penh binnengevaren. De schepen
zullen doorvaren naar de stad Kompong
Cham die 120 kilometer noordelijker aan
de Mekong ligt. De schepen zijn in Pnom
Penh voor anker gegaan.
De schepen maken deel uit van de flot
tielje van ongeveer 100 Zuidvietnamese
en dertig Amerikaanse schepen die za
terdag de Mekong opvoeren om steun te
verlenen bij de herovering van het veer
van Neak Leoeng dat in handen van de
Vietcong was gevallen.
De dertig Amerikaanse schepen bevin
den zich nu 35 kilometer binnen Cam-
I bod ja, de grens die president Nixon
I heeft vastgesteld voor de Amerikaanse
opmars in dit land.
De Zuidvietnamese schepen schijnen
opdracht te hebben Vietnamezen uit Cam
bodja te repatriëren. Het is de bedoe
ling van de regering Lon Nol dat alle
Vietnamezen naar hun land terugkeren.
Dat zijn er naar schatting een half mil
joen.
Een groot aantal Vietnamezen die in
Cambodja in overheidsdienst zijn, heb
ben al ontslag gekregen. Anderen, zoals
Vietnamese winkeliers, hebben van de re
gering vernomen dat zij hun bezittingen te
gelde moeten maken en zich gereed moe
ten houden voor vertrek.
De „koninklijke regering van nationa
le eenheid van Cambodja" heeft giste
ren in Peking een verklaring uitgege
ven waarin zij haar besluit bekendmaakt
de diplomatieke betrekkingen met de
Verenigde Staten te verbreken. Dit naar
aanleiding van de ongerechtvaardige in
vasie in Cambodja, aldus de regering die
door prins Norodom Sihanoek in het le
ven werd geroepen nadat hij door de hui
dige machthebbers in Pnom Penh was
afgezet en naar China uitgeweken.
NEW YORK (Reuter en AFP). De
Veiligheidsraad heeft zich met algemene
stemmen uitgesproken voor een volledig
en souverein Bahrein, dat vrij is zelf te
beslissen over zijn betrekkingen met an
dere landen. Dit is de wens van de meer
derheid van de bevolking van Bahrein,
zoals is gebleken uit een onderzoek dat
door een VN-vertegenwoordiger is ver
richt.
Iran heeft al sinds lang aanspraken ge
maakt op souvereiniteit over het Arabi
sche sjeikdom, dat voor zijn defensie en
buitenlandse betrekkingen afhankelijk is
van Groot-Brittannië.
Het onderzoek, dat verricht is door de
Italiaan Vittorio Winspeare Guicciardi,
is gedaan op verzoek van Iran. Enge-
lands rol in het sjeikdom zal tegen eind
volgend jaar zijn uitgespeeld.
SCHIPHOL (ANP) Daags na de
identieke aanslagen op vier Iberia-vlieg-
tuigen op Schiphol en op de luchthavens I
van Genève, Frankfort en Londen, heeft
Iberia op Schiphol extra-veiligheidsmaat
regelen voor Spaanse vluchten getroffen.
Welke dat zijn werd niet bekendgemaakt.
Het ontplofte koffertje is gisteren naarl
het gerechtelijk natuurwetenschappelijk
laboratorium van het ministerie van Jus-|
titie gebracht, waar de directeur, prof. dr.
W. Froentjes, zal trachten na te gaan op I
welke manier deze helse machine was
geconstrueerd.
a
'•s
ADVERTENTIE
Snijd 400 g kabeljauwfilets
in 8 vingerdikke plakken.
Snijd 1 teentje knoflook,
1 ui en 2 balletjes gember
klein. Knoflook, ui en
gember dooreen mengen met-
1 eetlepel suiker, 1 dl niet
zoete sojasaus en 1 dl water
in een platte schotel. De vis
2 uur in deze saus laten
staan. Daarna laten uitlekken
en in weinig olie, boter of
margarine in de koekepan
onder af en toe keren 3 A
5 minuten gaar bakken.
De saus eventueel
zeven en warm mèt
de vis opdienen.
Vraag recepten bij uw
vishandelaar of bij het
Produktschap voor Vis
an Visprodukten.
Wassenaarseweg 20,
□en Haag.
ATHENE (AFP). De Griekse minis
ter van Openbare Orde, Tsevellekos,
heeft op een persconferentie meegedeeld
dat de afgelopen dagen drie leiders van
de verboden communistische partij zijn
gearresteerd.
Het zijn de 53-jarige Nikolaos Kalou-
dis, een van de zeven leden van het poli
tieke bureau van het Centrale Comité, de
49-jarige Zinon Zorzovilis, lid van het
Centrale Comité en de 47-jarige Ioannis
Yannaris. Kaloudis is in 1952 naar War
schau gevlucht maar onlangs onder de
naam Panayotis Lemos clandestien Grie
kenland weer binnengekomen. Hij is op
9 mei in Athene aangehouden. Kaloudis
zou de communistische beweging in Athe
ne leiden.
PARIJS, (AP). Noorwegen, Dene
marken en Ierland zouden zich willen
aansluiten bij de Westeuropese Unie
(WEU), die nu wordt gevormd door de
zes landen van de EEG, plus Groot-Brit
tannië.
Een voorstel deze drie landen als nieu
we leden toe te laten is ingediend door
de Belgische christen-socialistische parle
mentariër Hubert Leynen. Het voorstel
is door de politieke commissie van de
WEU met twaalf tegen drie stemmen
aangenomen.
De Franse Gaullisten stemden tegen.
Zij zijn van oordeel dat een uitbreiding
van de organisatie de pogingen tot een
politieke eenheid te komen binnen het
kader van de EEG, ingewikkeld zou ma
ken.
LOS ANGELES (Reuter). Een cais-
I sière van een supermarkt in de Ameri
kaanse stad Los Angeles sloeg de schrik
om het hart toen zij opgebeld werd en het
volgende bevel kreeg: „Doe al het geld
in een zak en leg die bij het loket. Jij en
je kinderen worden in de gaten gehou-
I den."
De vrouw deed wat haar bevolen werd
I en vluchtte weg naar huis, waar zij ont
dekte, dat haar kinderen in veiligheid
I waren.
Een man met lang haar heeft de buit
(35.000 gulden) opgehaald en is met zijn
auto verdwenen.
(Van onze redacteur in Bonn)
SAARBRÜCKEN Eens een volkspartij, altijd een volkspartij, zei Hel
mut Schmidt gisteren. Daarom vergadert de Sociaal Democratische Partij
van West-Duitsland niet in een van de vorstelijke congrespaleizen die dit
land rijk is, maar in Saarbrücken, een mistroostige buitenpost van mijn
werkers en fabrieksarbeiders onder de Franse grens. Met bier, vette worst
en de onvermijdelijke blaaskapel zijn gisteren de prominente gasten van
buitenlandse arbeiderspartijen ontvangen in hal dertien van het jaarbeurs-
terrein ter plaatse, die vier dagen lang in het middelpunt van het West-
du itse politieke leven staat.
Het legioen ontmoette de kernploeg al
buiten de vergaderzaal. Daar zijn voor
tien SPD-ministers kantoortjes getim
merd en voor Willy Brandt zelfs twee,
één met een telefoon die hem regelrecht
met de achtergeblevenen in Bonn ver
bindt. Het regeren gaat vanuit hal der
tien in Saarbrücken gewoon door. Vier
dagen lang demonstreert de SPD dat de
regeringsmacht haar niet naar het hoofd
is gestegen: met bier en worst gaat het
ook.
De interesse voor het congres is groot
in de Bondsrepubliek. Het zou een feest-
congres kunnen zijn, omdat voor het
eerst een kameraad-bondskanselier (de
terminologie wordt trouw in ere gehou
den) tot partijvoorzitter kan worden ge
kozen. Daarbij gaat het om een kanselier
die zijn positie in het land snel versterkt.
De beste CDU is de SPD, zei men toen
de christendemocraten nog regeerden.
Brandt bewijst dat die leus zo gek niet
was.
Inmiddels bestaat vooral belangstelling
voor „Saarbrücken" omdat de SPD er
behoefte aan heeft de balans van eigen
prestaties op te maken en te debatteren
over toekomstplannen. Van algemene te
vredenheid is binnenskamers geen spra
ke. Brandts positie aan de top is onom
streden. Datzelfde geldt voor partijstra
teeg Herbert Wehner.
Karl Schiller, de minister van Econo
mische Zaken die er niet in slaagt een
eind te maken aan de prijsstijgingen,
krijgt echter de volle laag van partijge
noten die hem nog geen jaar geleden
bewonderden omdat hij voor Brandt de
verkiezingen won. En de jongeren atta
queren Helmut Schmidt, niet omdat aan
zijn capaciteiten als minister van Defen
sie wordt getwijfeld, maar omdat hij de
grote man is van de rechtervleugel, die
naar hun oordeel zijn tijd heeft gehad.
De jongerenorganisatie (de „Juso's" in
partij-jargon) speelt een grote rol. Sinds
1959, toen het pragmatische Godesberger-
program van de SPD een sociaal-liberale
partij maakte, die best acceptabel zou
zijn als regeringspartij, zijn haar partij
congressen zelden interessant geweest.
Notoire linksen uit nauwelijks serieus
genomen bolwerken als Zuid-Hessen en
Sleeswij k-Holstein bereikten met hun ac
tiviteiten hoogstens dat redelijkheid en
gematigdheid van de partijleiding nog
sterker in het oog vielen.
Nu de SPD regeert trekt het optreden
van de Juso's niet alleen meer aandacht,
het vindt bovendien in bredere kring er
kenning. Dat blijkt uit zeer vele voor
stellen (in totaal meer dan 800, een boek
werk van 400 bladzijden) in Saarbrücken
De regering krijgt te horen dat ernst
moet worden gemaakt met sociaal-demo
cratische theorieën. De kans is er. Im
mers, Brandt noemt zich de kanselier
van interne hervormingen. Er moet eco
nomisch en sociaal zo veel op de helling,
dat er alle gelegenheid zou zijn voor in-1
grijpende veranderingen.
„Karl Marx loert om de hoek", schreef
Franz-JosefStrauss' „Bayern Kurier"
over het congres in Saarbrücken. Er zijn
inderdaad voorstellen die opvallen door
hun marxistische taal: „Het systeem van
de laat-kapitalistische heerschappij", de
„economische uitbuiting door de heersen
de klasse", etc. Het klinkt erg opgewon
den, maar de oppositie wijst er graag op I
dat de Juso's zich de SPD van de jaren
tachtig noemen en de SPD zelf is vastbe
sloten voorlopig aan de macht te blijven.
Met de jongeren moet rekening worden
gehouden.
Voor al degenen die van het congres I
meer verwachten dan een debat en het
opmaken van de balans, zal Saarbrücken
niettemin donderdag teleurstellend ein
digen. Ook de jongeren hebben er alle
belang bij dat Brandt aan de top blijft
en een maand voor drie belangrijke deel
staatverkiezingen (Noord-Rijnland-West-
falen, Nedersaksen en Saarland van
daar ook de keuze Saarbrücken) is er I
niet alleen alle reden om de eigen positie
geen geweld aan te doen, maar boven
dien om de liberale coalitiepartner te
ontzien.
Die verkiezingen worden beschouwd
als de eerste grote test voor de regering.
De vrees dat de kleine FDP aanzienlijk
verliest, hetgeen consequenties voor de
coalitie in Bonn kan hebben, bestaat in
regeringskring nog altijd. Al te drasti
sche denkbeelden van de sociaal-demo
cratische regeringspartners zouden voor I
conservatieve liberalen het zoveelste be
wijs zijn dat partijleider Scheel met de
verkeerden in zee is gegaan.
Een rokende puinhoop, dat was alles
wat overbleef van de „Carrefour"
supermarkt in de Franse stad Lyon.
Het gehele complex van 12.000 vier
kante meter brandde gisteren af.
Daarbij kwamen twee mensen om het
leven. De schade wordt geraamd op
ongeveer 200 miljoen gulden.
ADVERTENTIE
ter
kennismaking
Wajang blijft ook
gewoon verkrijgbaar
in het bekende
gouden pakje.
Altijd smeerbaar, ook zo uit de koelkast.
LUBBOCK (AFP). Een hevige tor
nado heeft de plaats Lubbock in de
Amerikaanse staat Texas getroffen.
Daarbij zijn veel mensen gewond. Er
werd grote schade aangericht. De ver
bindingen met de buitenwereld zijn na-
Tenoeg verbroken. De nationale garde is
;emobiliseerd om hulp te verlenen.
Eén radio-amateur in Lubbock meldde
dat 19 mensen bij de tornado zijn ge
dood. De burgemeester heeft de noodtoe
stand afgekondigd. Lubbock heeft 160.000
inwoners.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. Frankrijks conservatieve
minister van Binnenlandse Zaken, Ray
mond Marcellin heeft gisteren speciale
instructies naar alle prefecten in het land
gestuurd. Het doel daarvan is een dam op
te werpen tegen een nieuwe golf van ge
weldplegingen, aanvallen en sabotages,
die sedert enkele dagen over Frankrijk
is geslagen.
Rond de zenuwcentra van die nieuwe
onrust bij Grenoble, Cherbourg, Besan-
gon en ook natuurlijk in Parijs zelf, heeft
de minister gelijktijdig weer sterke troe
penmachten van de oproerpolitie gecon
centreerd.
Tegen welke vijand dat contra-offensief
nu eigenlijk precies is ingezet is onder
tussen nog niet erg duidelijk geworden. In
de stad Grenoble, die het zwaarste door
deze nieuwe epidemie van geweld wordt
geteisterd en waar binnen één week tien
aanslagen werden gepleegd, lieten de da
ders weliswaar hun visitekaartje achter,
maar geen enkele groep of clan heeft
tot dusver de aanvallen van die zogehe
ten revolutionaire groep numero twee,
die in Grenoble opereert voor zijn reke
ning genomen. Integendeel ze hebben
zich van die individuele geweldsacties al
lemaal publiekelijk gedistantieerd.
Daarentegen heeft zich de laatste da
gen ook een aantal gewelddadigheden
voorgedaan, die politiek weer wel onder
een etiket waren onder te brengen. Zo
hebben in de stad Cherbourg leden van
een extreem rechtse jeugdorganisatie gis
teren ruzie gezocht en ook gevonden met
de mariniers van twee Russische oorlogs
schepen, die in de haven geankerd lagen.
Ook heeft intussen de politie een tweetal
studenten gearresteerd, een jongen en
een meisje, die met een groep van dertig
leden 'n gewelddadige inval hadden gedaan
in een internationaal bekende comestibles-
winkel in het centrum van Parijs, waar
voor ongeveer drieduizend gulden aan
kaviaar, oeroude cognac, Japanse abri
kozen en andere onbetaalbare lekkernijen
was gestolen.
Die twee studenten, waarvan er één op
de vlucht door voorbijgangers ernstig
werd toegetakeld hebben erkend mao-
communist te zijn. Hun actie was be
doeld, zo zeiden zij. als een kleine correc
tie op de heersende maatschappelijke
misstanden en inderdaad werd de gesto
len koopwaar door huri toedoen verdeeld
onder de bevolking van enkele bidonvil
les en andere misdeelde groepen van
gastarbeiders, die vermoedelijk voor het
eerst van hun leven naar hartelust en voor
eigen gebruik exquise ganzelevers met
champagne mochten besproeien.
Maar de sociale of revolutionaire agi
tatie nam de laatste dagen ook minder
sympathieke vormen aan. Zo werden er
zoals gemeld branden gesticht in Parijs
en Lyon.
De beroemde filosoof Jean-Paul Sartre,
die onlangs de leiding overnam van het
orgaan der mao-communisten waarvan
het laatste nummer opnieuw door de po
litie in beslag werd genomen, heeft in een
radio-vraaggesprek verklaard dat Frank
rijk tengevolge van de innerlijke tegen
stellingen van het kapitalistische sys
teem nu geconfronteerd wordt met de
nieuwe escalatie van het geweld, die hij
onvermijdelijk noemde.
