D'66 meent: Ook controle
op geheime uitgaven nodig
MINISTER WIL INVOERNG
PRESTATIEBEGROTING
Bomalarm op "Israëi-markt
ook
morqen
6WSnt
koi
romiqste
koffiemelk
Samenwerking mogelijk
tussen Europa en VS
Vertrouwen in PvdA
is ongeschonden
Nederland viert
feest niet mee
Zilveren tientje ontmoet wantrouwen
Fa. B. ENGELENBERG
SHERRY-BODEGA
Staatssecretaris De Koster sprak
over milieuhygiëne en ruimtevaart
Waarnemings-
station voor
Rijnwater
Reactie op
woorden premier
over woningkraken
Geen autoriteiten
bij protestmars
B. en W. mogen geen
singels dempen
VOORZITTER VONDELING:
VOOR VERZAMELAARS TE ERNSTIG BESCHADIGD
Rode Kruis krijgt
nieuwe taken
nutroma
si
DONDERDAG 21 MET 1970
Geheime uitgaven
GRAVINNESTEEG 9
Eed van trouw
Kamerlid verwonderd
Binnenstad Utrecht
Grieks bewind jarig
Jongen valt uit trein
VERPAKKING
WISSELGELD
De „Henri Dunant"
wordt vervangen
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
1885 85 JAAR VERF 1970
ADVERTENTIE
crA KOFFIEMELK
DEN HAAG Minister dr. H. J. Witteveen van Financiën wil overgaan tot de
geleidelijke Invoering van de zogenaamde prestatiebegroting, waarbij voor bepaalde
projecten de gelden niet langer over de verschillende departementen worden ver
deeld. De minister zei dit gisteren in de Tweede Kamer, bij de behandeling van het
wetsontwerp tot herziening van de Comptabiliteitswet. Deze herziening beoogt een
vernieuwing van hot begrotingsstelsel, waardoor het mogelijk wordt de opstelling
van de rekening aanzienlijk te vervroegen. Daarnaast worden wijzigingen aangebracht
in de bevAegdheden van de Algemene Rekenkamer.
Minister Witteveen deelde mee geen
bezwaar te hebben tegen het amende
ment van de Kamerleden mr. W. Schol
ten (C.H.U.) en G. Kieft (A.R.P.), waar
in wordt gevraagd in de eerste helft van
elk kalenderjaar de Kamer in een nota
een overzicht te geven van de wijzigin
gen die ten opzichte van de oorspronke
lijke begroting zijn ontstaan en welke
betekenis hieraan moet worden gehecht
voor het voorgenomen beleid. Ook kon
hij meegaan met het verlangen om jaar
lijks een overzicht te produceren van de
doorloopposten, dat zijn de begrotings
posten die over meer dan een begro
ting zijn uitgesmeerd.
Het vervaardigen van een alternatie
ve, lagere, begroting naast de oorspron
kelijke, zoals door P.P.R.-afgevaardigde
drs. P. Janssen voorgesteld, noemde dr.
Witteveen ondoenlijk.
Bij de voortzetting van het debat en
de artikelsgewijze behandeling van het
ontwerp voor een nieuwe comptabili
teitswet in de Kamer woensdagavond
werd (opnieuw) uitvoerig gesproken over
de suggestie om ook de geheime uitga
ven aan de controle van de Algemene
Rekenkamer te onderwerpen. Aanleiding
daartoe vormde een amendement van de
afgevaardigde De Goede (D'66) die het
onwenselijk en ook onnodig noemde, dat
voor geheime uitgaven helemaal geen
verantwoording aan de Rekenkamer zou
behoeven te worden afgelegd.
Minister Witteveen was het daar niet
SCHIPHOL Vooruitlopend op overleg, dat eind juni in Parijs zal worden ge
pleegd tussen Europese en Amerikaanse technici heeft staatssecretaris De Koster van
Buitenlandse Zaken in de afgelopen negen dagen in het Witte Huis in Washington met
de adviseur van de president, dr. Lee Dubridge, en later ook met NASA-specialisten
gesproken over nauwere technologische samenwerking in de komende jaren op het
gebied van ruimtevaart en de bestrijding van water- en luchtverontreiniging.
„Tot nu toe is gebruik gemaakt van
kostbare wegwerp-raketten" zo vertelde
de heer De Koster. „Er moet een be
mande satelliet in een vaste baan om de
aarde worden gebracht. Op die manier
kunnen de hoge kosten van de wegwerp-
raketten tot 10 percent worden terugge
bracht.
De staatssecretaris zou het onzinnig
vinden om in technologisch opzicht ach
ter de Verenigde Staten te gaan aanlo
pen. In Nederland hebben wij gewerkt
aan onze Eldo-raket, maar hij vroeg zich
af of dit langzamerhand geen prestige
project is geworden.
Apollo-foto's zijn zeer waardevol geble-
(Van onze correspondent)
BIMMEN. Bij Tolkamer wordt in de
Rijn een waarnemingsstation ingericht als
onderdeel van de bestrijding van de ver
ontreiniging van het rivierwater. De op
dracht voor de bouw van een drijvend la
boratorium zal nog dit jaar worden ver
leend.
De minister van Verkeer en Waterstaat
drs. J. A. Bakker heeft dit meegedeeld in
het Westduitse grensplaats je Bimmen,
waar het eerste Westduitse automatische
watermeetstation Rhein-Nord officieel in
bedrijf werd gesteld. In totaal worden in
West-Duitsland langs de Rijn 21 controle
stations gebouwd.
ADVERTENTIE
exclusieve
ook voor sfeervolle
RECEPTIES
Tel. reservering mogelijk onder de
nrs. 32 35 90-32 06 68 of 3217 50.
Geopend dagelijks (ook 's zondags)
van 17 - 21 uur
(aan het Spaarne, tussen Oude
Gracht en Melkbrug)
Voldoende parkeergelegenheid.
ken in het onderzoek naar de waterver
vuiling, zo vertelde de heer De Koster.
De sporen hiervan zijn juist vanaf gro
te hoogte pas goed in zijn geheel te over
zien. Ook voor de milieu-hygiëne is de
ruimtevaart dus van groot belang.
Begin juli zullen in Brussel de Euro
pese ministers van technologie bijeenko
men om zich te beraden over de samen
werking op het gehele terrein van de
ruimtevaart met de V.S..
In Washington heeft te bewindsman
voorts in het ministerie van Buitenlandse
Zaken met minister Rodgers, staatssecre
taris Richardson en een aantal senaats
leden gesproken over de ontwikkeling van
de EEG. „Van beide zijden wordt ge
vreesd, dat Amerika en Europa uit el
kaar beginnen te groeien", zo zei hij.
Bij de besprekingen brachten de Ame
rikanen opnieuw' h un grote bezwaren
naar voren over het systeem van de hef
fingen dat de EEG toepast op de land
bouw. Men vreest, dat de toch al sterk
verminderde agrarische export van Ame
rika een nog zwaardere klap zal krijgen
als de vier candidaatslanden straks zul
len toetreden. Op dit punt had de be
windsman t er geruststelling gememo
reerd, dat de Amerikaanse export tussen
1958 en 1968 sterker is gestegen naar de
EEG-landen, dan naar de rest van de
wereld. Thans is er inderdaad een tij
delijke inzinking.
mee eens. „We gaan", zo zei hij, „zo ver
mogelijk om enige controle mogelijk te
maken". De minister, die een beroep op
de Kamer deed om de voorgestelde re
geling niet te wijzigen, merkte op, dat
er bepaald op mag worden vertrouwd,
dat er geen misbruik wordt gemaakt.
Het voorstel in het amendement-De Goe
de om de bewijsstukken van betalingen
voor geheime uitgaven aan de president
van de Rekenkamer over te leggen acht
te hij moeilijk uitvoerbaar, mede omdat
vaak geen bewijsstukken aanwezig zijn,
„Niet veel bezwaar", zei minister Wit
teveen te hebben tegen een ander voor-
stel-De Goede, om te bepalen dat van
schenkingen, waarvan de waarde 10.000
overtreft, mededeling wordt gedaan
aan de Rekenkamer. De verlaging van
de grens van deze schenkingen van
100.000 tot 10.000 noemde de minister
redelijk. Aanvaarding van het amende
ment-Franssen (P.v.d.A.) om vast te
leggen, dat voortaan voor vervreemdin
gen (schenkingen, verkoop of ruiling),
waarvan de waarde 100.000 overtreft,
machtiging krachtens of bij de wet is
vereist, wees de minister af. Hij merkte
op, dit voorstel „heel bepaald" te moe
ten ontraden.
Bezwaren werden zijnerzijds ook ge
maakt tegen de suggestie-De Goede, die
had voorgesteld de bepaling in de comp
tabiliteitswet te laten vervallen, waarbij
wordt voorgeschreven dat de leden, de
plaatsvervangende leden en de secreta
ris van de Rekenkamer de eed van trouw
aan het staatshoofd moeten afleggen.
Minister Witteveen merkte ondermeer
op, dat met een wijziging als bedoeld
zou worden vooruitgelopen op de proeve
voor een nieuwe grondwet, hetgeen hij
onjuist noemde. Geen bezwaar ontvouw
de hij tegen het voorstel, om voortaan
ook vast te leggen dat de leden van de
Rekenkamer, noch ook de plaatsvervan
gende leden en de secretaris lid zouden
kunnen zijn van een openbaar lichaam.
Aan het slot van de beraadslagingen
deed de P.v.d.A.-afgevaardigde dr. ir.
A. Vondeling de suggestie de naam van
de Comptabiliteitswet te doen vervan
gen door een meer Nederlands woord.
Hij suggereerde in dit verband hiervoor
de woorden Rekenwet of Begrotingswet,
welke suggesties evenwel door de minis
ter niet werden overgenomen.
De Kamer, die vandaag niet in ple
naire vergadering bijeen kwam, zal eerst
volgende week dinsdag de behandeling
van deze wet voortzetten.
(Van >nze parlementsredactie)
DEN HAAG. -Het Kamerlid drs. Hans
van den Doel (P.v.d.A.), heeft minister
Schut (Volkshuisvesting) gevraagd of uit
het „begrip" dat premier De Jong zondag
in een televisie-uitzending getoond heeft
voor de acties van de woningkrakers, mag
worden afgeleid dat ook het kabinet het
leegstaan van huizen „ongewenst en aan
stootgevend" vindt.
Als dat zo is dan dient naar zijn me
ning onmiddellijk de in december getrof
fen beschikking over de toepassing van
de woonruimtewet, die dat leegstaan be
vordert, te wonden herzien. Volgens deze
ministeriële beschikking krijgen kopers
van woningen namelijk vrijwel automa
tisch een woonvergunning. Daardoor is
het aantrekkelijk geworden huurwonin
gen om te zetten in koopwoningen en is
vooral in de grote steden het aanbod
van voormalige huurwoningen gestegen.
Deze panden blijven echter meestal ge
durende de aanbiedingsperiode leeg staan.
Israel-marktgeorganiseerd door
de katholieke werkende jongeren in
Hilversum is gisteren verstoord door
een tot dne maal toe herhaald tele
fonische hommelding. Minister Klom-
pé (hier in gesprek met agenten)
moest de officiële opening daardoor
in een elders gelegen zaal verrichten.
Het publiek kon na enige tijd toch in
de tentoonstellingsruimte worden
toegelaten. Het alarm bleek loos te
zijn geweest.
DEN HAAG. Het D'66-Kamerlid drs.
E. Nypels heeft de ministers van CRM,
van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Or
dening, van Verkeer en Waterstaat en van
Binnenlandse Zaken en de onder-minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid
gevraagd, waarom zij een uitnodiging om
aanwezig te zijn bij de demonstratieve
wandeltocht, gericht tegen de voorgeno
men aanleg van de provinciale weg num
mer 1 door de duinen van het Haagse
waterwingebied niet hebben aanvaard.
In deze vragen wijst de heer Nypels er
op, dat ook het provincie-bestuur daarbij
niet vertegenwoordigd was, zodat „er
geen enkele autoriteit aanwezig was om
een petitie van de verontruste burgers in
ontvangst te nemen".
Vonden, aldus de vragen, de bewinds
lieden het niet de moeite waard om ken
nis te nemen van de ernstige bezwaren,
die bij vele burgers leven tegen de aanleg
van een grote verkeersweg, dwars door
een recreatie-, natuur- en waterwingebied?
(Van onze correspondent)
UTRECHT. De ministers Klompé en
Schut zijn onder geen beding bereid de
gemeente Utrecht nog verdergaande sin
geldemping toe te staan. Het college van
B. en W. heeft nu besloten binnenkort
aan de gemeenteraad voor te stellen
geen verdere pogingen te ondernemen
om toestemming die tot demping van het
gedeelte van de stadsbuitengracht in het
noordoorsten van de stad te verkrijgen.
Volgens de beide bewindslieden bepa
len de singels al sedert eeuwen in be-
lanrijke mate de identiteit van Utrecht.
Daarbij vallen naar hun mening tijde
lijke verkeersmoeilijkheden in het niet.
Inmiddels is een alternatief plan opge
steld. Voor dit alternatief, een noordelij
ker gelegen tracé van de Ringweg, die
het hart van Utrecht moet omvatten,
zullen echter niet minder dan 630 wonin
gen, 125 bedrijven en drie scholen moe
ten worden gesloopt, waarmee naar
schatting 33 miljoen extra gemoeid zal
zijn.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De reacties op het uittreden van de heer Goedhart c.s. zijn zodanig
dat gesproken kan worden van een blijvend vertrouwen in de Partij van de Arbeid
als actiecentrum voor het democratisch socialisme in ons land. Dat heeft voorzitter
Vondeling van de P.v.d.A. gisteren namens het dagelijks bestuur van zijn partij ver
klaard. De heer Vondeling reageerde op het formele besluit van het comité „Demo
cratisch Appèl" om zich op te heffen en toe te treden tot DS '70.
Het comité liet gisteren een bulletin
verschijnen, waarin gezegd wordt dat
verder voortbestaan van „Democratisch
appèl" zinloos is nu „de heerschappij
van Nieuw-Links in de P.v.d.A. toch niet
meer te keren is en er in DS'70 een al
ternatief is ontstaan". Slechts twee van
de ruim tien leden, mr. Keuning uit Zie-
rikzee en de heer P. Kors uit Hendrik-
Ido-Ambacht blijven de P.v.d.A. trouw.
De heer Keuning, die wethouder is, zei
dat hij als aanvoerder van de plaatse
lijke P.v.d.A.-lijst het onjuist vindt het
DEN HAAG. Een officiële Neder
landse vertegenwoordiging bij manifes
taties ter gelegenheid van de derde ver
jaardag van het huidige Griekse bewind
„ligt op generlei wijze in het voornemen"
Minister Luns heeft dit aan de Tweede
Kamer meegedeeld, in antwoord op vra
gen van het P.SP.-kamerlid A. G. van
der Spek. Deze had aangedrongen op de
demonstratieve afwezigheid van Neder
landse vertegenwoordigers bij dergelijke
manifestaties „teneinde geen misver
standen te doen ontstaan over de nega
tieve mening van de Nederlandse rege
ring over het huidige bewind in Grieken
land."
LEEUWARDEN. Het circa 10-jarige
zoontje va nde familie Kuiper uit Leeu
warden is woensdagavond bij een trein
ongeval tussen Sneek en Leeuwarden om
het leven gekomen.
De jongen, die samen met zijn moeder
reisde, was de treincoupé uitgelopen naar
een „voor onbevoegden verboden" bal
kon. Hij moet daar aan de buitendeur
hebben gemorreld waardoor deze open
vloog. Volgens de NS was de deursluiting
in orde.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Het zilveren tientje,
waarvan er vijf miljoen zijn geslagen ter
gelegenheid van het vijfentwintigste be
vrijdingsjaar, heeft bij publiek en winke
liers een slechte naam. Verzamelaars
hebben er weinig of niets aan omdat alle
tientjes beschadigd zijn, voor verwerking
tot sieraad zjjn de muntstukken te plomp
en te lelijk, en als betaalmiddel zijn zij
slechts met moeite te gebruiken.
De zilveren tientjes zijn zo sterk geïn
troduceerd als gedenkmunt, dat velen
wantrouwend staan tegenover hun waar
de als betaalmiddel. Winkeliers zijn bo
vendien bang ze in hun kassa met rijks
daalders te verwarren en in de speciale
sorteerblokken van cassières van grotere
winkels passen ze niet.
Aanvankelijk was het de bedoeling dat
iedere Nederlander een zilveren bevrij
dingstientje moest kunnen krijgen. Daar
toe werd door het ministerie van Finan
ciën gewetensvol een verdelingssysteem
opgezet. Iedereen kon bij postkantoren en
banken tientjes bestellen. De eerste aan-
munt zou vijf miljoen stuks zijn, daarna
kon dit aantal worden uitgebreid tot 12
miljoen.
Er kwamen echter nog niet eens voor
de eerste vijf miljoén tientjes bestellin
gen binnen. Ook niet toen de bestelter-
mijn was verlengd omdat men dacht dat
niet iedereen begrepen had hoe het sys
teem werkte. Niettemin mocht men aan
nemen dat degenen die wel tientjes had
den besteld, ze voor muntverzameling of
ter herinnering zouden vasthouden.
Voor verzamelaars bleken de tientjes
echter zodra ze werden uitgegeven, een
tegenvaller te zijn. Er was vrijwel geen
muntstuk bij, dat niet beschadigd was,
vermoedelijk in de telmachine.
Het heeft daarbij ergernis gewekt dat
degenen die per tientje een dubbeltje
meer betaalden om een in plastic ver
pakt, en dus onbeschadigd muntstuk te
krijgen, ook zware beschadigingen op hun
munten aantroffen. Bovendien is de plas
tic verpakking er een van een nogal on
hanteerbare soort. Men moet het mapje
geheel vernielen wil men het tientje eruit
kunnen krijgen.
Meer en meer ziet men nu zilveren
tientjes in het gewone geldverkeer belan
den. Daar worden ze met wantrouwen
bekeken. De munt is te zeer als gedenk
penning uitgevoerd, om de summiere aan
duiding „10 G" tussen het bevrij dings jaar
en het gedenkjaar in het muntopschrift
overtuigend te doen zijn.
In de winkels en horecabedrijven neemt
men de munten dikwijls pas als betaal
middel aan na druk onderling overleg,
waarbij de betalende klant als een valse
munter wordt bekeken.
Dit kan men dan nog behalve aan
de onduidelijkheden in 't muntopschrift en
de introductie van het tientje beschou
wen als symptomen van eerste onwennig
heid met het herdenkingsgeld. Het minis
terie van Financiën geeft toe dat de tien
tjes eigenlijk zijn geslagen met de bedoe
ling dat de mensen ze zouden vasthouden,
doch bezweert daarbij dat ze tot in lengte
van dagen officieel wettig betaalmiddel
zullen blijven.
Waar winkeliers nog de meeste last van
hebben, is het feit dat men het weliswaar
wat grotere tientje gemakkelijk voor een
rijksdaalder aanziet in de drukte van het
werk. Zij vrezen op die manier een strop
te halen bij het teruggeven van wissel
geld en hebben de tientjes daarom maar
liever niet in hun kas.
Bij Financiën gelooft men dat de tientjes
op den duur uit de circulatie zullen ver
dwijnen doordat de mensen ze toch weer
als curiositeit gaan vasthouden, en door
dat ook buitenlanders er interesse voor
zullen tonen. Men heeft overigens nog
steeds niet besloten of men na de eerste
vijf miljoen tientjes nog wel verder zal
aanmunten tot twaalf miljoen, zoals aan
vankelijk de bedoeling was.
als zodanig gekregen vertrouwen van
zijn plaatsgenoten te beschamen. Ook de
heer Kors staat op een verkiesbare plaats
Beiden hebben nog hoop op „de regenere
rende krachten" in de P.v.d.A. De overigen
uit het comité, onder wie oud-Eerste-Ka-
mervoorzitter prof. Mazure, de jurist
mr. J. M. Drees, zoon van de oud-pre
mier, en de heer H. Pors, één van de
oprichters van Democratisch appèl, heb
ben zich met de kamerleden Goedhart
en Schuitemaker aangesloten bij DS'70.
Dr. Vondeling vond het, gelet op de in
houd van het bulletin, begrijpelijk dat
het comité heeft besloten zich zelf op te
heffen. „Als men opvattingen heeft over
verhoudingen in de P.v.d.A., zoals naar
voren komt in beweringen als „minach
ting van de democratische spelregels, on
der de voet lopen van partijgenoten, het
werpen van rookbommen in raden en
staten, dan ig er voor de betrokkenen
ook geen basis meer voor samenwer
king", aldus de voorzitter van de P.v.d.A.
„Dan overheerst de sfeer van achter
docht, die een zinvolle discussie onmoge
lijk maakt".
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Het Nederiandscha
Roode Kruis gaat zich in de naaste toe
komst bezighouden met nieuwe taken. In
de eerste plaats gaat het proberen orde te
scheppen in de norme chaos die thans in
ons land heerst bij de strijd tegen het
druggebruik en in de tweede plaats zal
men zich gaan bezighouden met het over
brengen van nieren, die moeten worden
getransplanteerd.
De directeur-genraal van het Rode Kruis,
de heer A. van Emden maakte dit gisteren
bekend tijdens de jaarlijkse persconfe
rentie in Den Haag.
Op het gebied van de drug-bestrijding
werken in ons land honderden instellingen
naast en door elkaar heen. Dit alles gaat
het Rode Kruis coördineren men wil een
bureau oprichten, dat moet „registreren,
informatie verstrekken en overkoepelen".
Voorts hoopt men over twee jaar een
nieuw vakantieschip ten behoeve van lang
durige zieken in gebruik te kunnen ne
men, dat vijf a zes miljoen gulden gaat
kosten en in de plaats zal komen van het
thans gebruikte schip „J. Henri Dunant".
Het hoofdbestuur is tot dit besluit geko
men omdat de laatste jaren de inzichten
over de recreatie en verzorging van lang
durige zieken, zich belangrijk gewijzigd
hebben, dit houdt bijvoorbeeld in dat zij
overdag rolstoelen tot hun beschikking
zullen moeten hebben, hetgeen verdubbe
ling van de ruimte aan boord noodzakelijk
maakt. Er zullen aan boord van het nieuwe
schip evenveel plaatsen beschikbaar ko
men als aan boord van de „J. Henri Du
nant", welk schip van 1959 dateert. Dat
aantal is 72 patiënten en 70 verzorgsters.
De opbrengst van de jaarlijkse collecte
in 1969 van het Nederlandsche Roode
Kruis bedroeg 3.013.000 gulden. Alleen de
opbrengst van het jubileumjaar 1967 was
hoger.
ADVERTENTIE
Doelstraat 39 - Haarlem - Tel. 312206
in
