IN PERU WACHTEN
DE OVERLEVENDEN
Italiaanse politici vrezen
uitkomst van verkiezingen
KvanVEEUN
Mia Farrow vraagt steun
Zwitsers referendum
over gastarbeiders
Volgende stapje
In Memoriam
Dodenlijsten worden iedere dag langer
Dag en nacht
worden namen
omgeroepen
Niemand gelooft dat Vors ter
als toerist in Portugal was
WEU besprak
Oost-West-
politiek
Franse boeren
boycotten
Mansholt
Pomnidou in
oktober naar
Soviet-Unie
commentaar op actuele zaken
Ergste ramp
Sojoez-9 breekt
wellicht record
van Gemini-7
ZATERDAG 6 JUNI 1970
Lood in de schoenen
Fatale dag
Grijze mist
(Door onze redacteur in Rome)
ROME Morgen zullen de kiesgerechtigde Italianen hun stem uitbren
gen voor de verkiezing van regionale-, provinciale- en gemeenteraden. Een
novum is de verkiezing van de regionale parlementen, die resulteren in re
gionale besturen. Ze komt met een vertraging van 23 jaar, want in de
nieuwe Italiaanse grondwet van 1947 was ze al voorzien. Eerst waren de
christen-democraten ertegen, die hun gezag wilden consolideren in de
nieuwe staat en daarna waren de socialisten er weer tegen, die toentertijd
bang waren niet genoeg aanhang te hebben voor een dergelijk vergaand ex
periment.
Strijd gaat voort
EERSTE IJMUIDER
MARKIEZEN FABRIEK
Angstige vraag
Bundelen
De toenadering tussen de Westduitse
socialistisch-liberale regering en de Sov
jet-Unie lijkt beter te lukken dan de ves
tiging van een betere verstandhouding
tussen Bonn en Oost-Berlijn. De degelijke
en langdurige voorbereiding van het bo
mende gesprek tussen minister Scheel en
de Sovjetrussische regering staat er borg
voor dat minister Scheel niet met lege
handen uit Moskou zal terugkomen, nadat
Willy Brandt met lege handen uit Kassei
naar huis is gekomen.
Een niet-aanvalspact tussen de twee
landen behoort tot de reële mogelijkheden.
Dat zegt nog niets ten aanzien van de
goede verstandhouding, want het minste
dat twee naties kunnen doen, is beloven
dat zij elkaar niet zullen aanvallen. Zo'n
verdrag eindigt op de dag dat de aanval
begint.
Maar het zegt wel iets ten aanzien van
de geschillen, die tussen de twee landen
op de loer liggen. Het zou namelijk kun
nen zijn dat Scheel in Moskou een goede
basis weet te leggen voor verdere onder
handelingen met Oost-Duitsland. Russi
sche steun voor Westduitse toenaderings
pogingen tot de D.D.R. zonder dat daar
aan de staatsrechtelijke erkenning van de
D.D.R. zou moeten voorafgaan, 'ou
de weg kunnen effenen voor betere ver
bindingen tussen Oost- en West-Duitsland
op diplomatiek gebied, waaruit wederzijd
se politieke en economische voordelen te
putten zouden zijn.
Voor politieke vriendschap tussen de
twee Duitslanden echter lijkt nog geen
enkele basis aanwezig.
Er zijn niet veel woorden meer ver
spild aan de man, die nog pas enkele jaren
geleden als een triomfator uit verkiezingen
te voorschijn kwam en kans zag in het
hele land aanhangers te verwerven door
alleen maar met een provinciaal accent de
simpelste oplossingen voor de moeilijkste
problemen te formuleren: Koekoek.
Waar is de grote meute, die Koekoek
eens met sneltreinvaart de Tweede Kamer
binnendroeg en zijn vertegenwoordigers
groeiende fracties bezorgde in bijna alle
gemeenteraden? Het zou al te voor de
hand liggend zijn dat de Koekoekstemmers
nu allemaal thuisgebleven zijn. Wel is het
aan te nemen dat veel aanhangers van de
B.P. behoorden tot de grote groep, die niet
op de hoogte was van de aard der proble
men en zich ook niet interesseerden voor
wat er met de democratie zou gebeuren.
Deze grote groep is nu inderdaad thuisge
bleven, maar het is onbewijsbaar dat deze
voornamelijk uit voormalige Koekoekstem-
mers bestond.
De spectaculaire opbloei en ondergang
van de Boerenpartij blijft altijd nog een
tamelijk mysterieus geval. De Nederlandse
politiek heeft iets dergelijks nooit eerder
beleefd en na Koekoek is ook geen Ne
derlands politicus erin geslaagd zoveel uit
eenlopende individuen in zo groten getale
voor zich te winnen met zo weinig midde
len.
Op zeker moment bestond de aanhang
van Koekoek uit een minderheid van boe
ren en een meerderheid van lieden die
niet eens wisten hoe een koe eruit ziet. De
meerderheid kende ook het programma van
de Boerenpartij niet. Die meerderheid vond
boer Koekoek een enige man en was het
volkomen eens met wat hij te zeggen had.
Koekoek zei toen erg veel en kwam vaak
In „het beeld". Altijd wist hij met eenvou
dige formuleringen de ingewikkeldheid van
politieke vraagstukken aan reepjes te snij
den. Zijn lijnrechte redeneertrant van ge
zellige algemeenheden stak gunstig af bij
de gecompliceerde redevoeringen van zijn
tegenstanders. Hij wist het zelfs zó ver te
krijgen, dat zijn rivalen hem uitlachten.
Dat was dom van die rivalen en zij heb
ben er veel spijt van gehad. Want ieder
spotlachje van Schmelzer of Vondeling be
zorgde Koekoek nieuwe drommen ver
eerders.
Het doet er nu niet meer toe wat Koe
koek heeft gewild of heeft gepredikt. Wat
er nog wel toe doet is het feit, dat hij
destijds de juiste toon en het juiste ef
fect heeft weten te gebruiken om „zwe
vende kiezers" te vangen. Dat is een kunst
je waarin niemand hem tot dusver heeft
geëvenaard. Bijna willens en wetens heeft
Koekoek later zijn succes afgebroken tot
de grond toe. Als hij naast zich een man
had gekregen die de verworven aanhang
met politieke handigheid aan het lijntje
had kunnen houden, zou de B.P. mis
schien zijn uitgegroeid tot een geweldige
partij.
Het geval-Koekoek betekent, dat ook in
Nederland het gevaar van een dweepziek-
temassaficering op de loer ligt. Niet al
leen de thuisblijvers, maar ook velen die
nu nog aarzelend op de V.V.D., de P.v.d.A
de A.R.P., de K.V.P. en andere partijen
hebben gestemd, zijn ieder moment weer
bereid hun stem aan een persoonlijkheid
te geven zonder zieh af te vragen voor
welke principes deze in het krijt treedt. Het
is een geluk dat ons land weinig Koekoe
ken telt. Maar het is wel vreemd dat de
andere partijen na het Koekoek-avontuur
zo weinig boeiends aan persoonlijkheden
hebben kunnen presenteren dat geen van
hen een Boeren-vuurwerk heeft kunnen
doen ontvlammen, zodat het vuurwerk-
minnend publiek deze keer is gaan vissen
inplaats van gaan stemmen.
(Door onze speciale verslaggever,
mr. H L. Leffelaar)
LIMA Het voorgebergte van de
hoge Andes-keten ziet er vanuit de
lucht uit als met een veer bestreken
antracietgrijs zand, dat over een ge
bied van honderden vierkante kilome
ters met de losse hand werd uitge
strooid. Het is van een barbaarse,
grimmige schoonheid. Sinds zondag
31 mei is het ook het massagraf van
50.000 mannen, vrouwen en kinderen.
De piloot van het lijntoestel zei over
het luidsprekersysteem: „Daar links,
aan het eind van die lange vallei, was
het stadje Huaraz." Er was niets te zien.
In Lima, de hoofdstad van Peru, han
gen al bijna een hele week de nationale
en zelfs commerciële vlaggen halfstok.
Het leven in de ordeloze straten gaat
schijnbaar zijn gewone gang, maar voor
het gebouw van de nationale radio-om
roep staan van 's morgens vroeg tot
's avonds laat stille groepen mensen. Ze
gaan de lange lijsten af die buiten het
gebouw zijn opgehangen met de namen
van doden en overlevenden. De doden
lijst wordt iedere dag langer.
Het radiostation is sinds zondagmiddag
zes uur, toen de omvang van de aardbe
vingsramp duidelijk werd, niet meer uit
de lucht geweest. Dag en nacht worden
de namen omgeroepen van levenden en
doden. Daar tussendoor opsporingsver
zoeken van door de catastrofe uiteenge
slagen gezinnen.
Sinds gisteren kunnen familieleden ook
berichten laten omroepen in de hoop dat
ze ergens in het rampgebied worden op
gevangen. „Maar," zegt de jonge direc
teur van de omroep, „Wij maken ons
geen illusies. Deze uitzendingen zijn voor
namelijk van psychologisch belang ze
geven het gevoel dat er contact gemaakt
kan worden."
In het kleine park tegenover het sta
tion liggen tientallen vrouwen en man
nen, soms zelfs hele gezinnen, te wach
ten op nieuwe lijsten, waarvoor zij dan
met lood in de schoenen de straat over
steken.
VOOR MARIA Aurora hield de zin van
haar toch al povere bestaan in het ha
venstadje Chimbote die fatale zondagmid
dag op om twintig minuten over drie.
Ze had net de lunch voor haar man
en voor haar één jaar oude zoontje weg
geruimd. Nadat haar man vertrokken
was met de vrachtwagen om nog wat
klusjes te rijden, zette zij zich aan een
spelletje met haar kind. Minuten later
hoorde zij de buren schreeuwen: „vlucht,
vlucht," maar Maria wist niet waarheen
en aarzelde. Toen was het te laat.
De muren van het schamele huis beef
den, scheurden, stortten ineen. Maria en
haar kind werden onder het puin bedol
ven. Ze weet niet meer hoe lang ze er
heeft gelegen, maar ze heeft geroepen
totdat ze niet meer kon. Toen werd ze
door een buurman gehoord en onder het
puin vandaan gehaald. Haar beide benen
waren gebroken (de meeste overlevenden
hebben beenfracturen). Haar zoontje was
wonder boven wonder op een paar hoofd-
sehrammen na ongedeerd.
gen op de directe toekomst van Italië zal
hebben. De communistische „Paesa Sera"
slaat in dit verband de meest verhelderen
de toon aan: „De strijd gaat voort" schrijft
het blad. Dit betekent dat de communis
ten na een eventuele overwinning in ge
noemde regiones met meer zelfvertrouwen
hun invloed zullen uitoefenen bij het uit
breiden in een land waar nu al dertig
percent van de stemgerechtigden op de
communistische partij en de daaromheen
gegroepeerde splinterpartijen haar stem
uitbrengt.
Terwijl de communistische partij nog
geen gooi doet naar een aandeel in de
landsregering in Rome, uit angst om zich
te vroeg met de lopende problemen te
compromitteren, durft ze het in de regio-
Nu het dan eindelijk zover is, sidderen
zowat alle politici, behalve de communis
ten, van angst bij de gedachte aan wat er
zondag uit de bus zal komen.
De Nederlandse toerist die na de wor
steling met het Zwitserse tertiaire wegen
net bij Milaan de „Autostrada del sole"
heeft bereikt, wist al lang dat Italië al
thans landschappelijk geen eenheid is.
Na 7 juni kan het heel goed zijn dat
de toerist in zijn rit naar het zonnige
zuiden door drie communistisch bestuurde
regiones komt, en daarmee blijken de
geografische verschillen ook politieke ach
tergronden te hebben. Bij Milaan begint
de regione Emilia Romagna, overgaand in
Toscane en zuidelijker daarvan ligt Um-
bria, dat als derde regione volgens de kij
kers in het electorale koffiedik vanaf vol
gende week een meerderheid van commu
nisten en socialisten in zijn splinternieuwe
parlement zal hebben.
Niemand durft te voorspellen welke
consequenties de uitslag van de verkiezin-
ADVERTENTIE
MARKIEZEN ZONNESCHERMEN
ROLLUIKEN/ LUXAFLEX JALOUZIEEN
{jUODgNHAVpN&TBMT 27 MMUOCN OKW-WW»
nes aan. Daar is meer eer te behalen, on
gestoord door de internationale problema
tiek, die iedere regeringspartij op het
thuisfront meestal alleen maar schade
toebrengt.
In de enige stad, die door de commu
nisten tot nu toe wordt bestuurd Bolog
na is het stadsbestuur een schoolvoor
beeld van hoe het zou kunnen. Ook in de
regiones kan de inbreng van ongestoorde
vrede onder communistisch bewind nog
worden opgehouden.
De regiones worden ingesteld om het
regionale leven te bevrijden van de ro
meinse mammoet die alles opslokt en nooit
iets teruggeeft. Maar de angstige vraag
blijft of de chaos nog niet groter zal wor
den.
Ook voor socialisten is morgen het uur
van de waarheid aangebroken. Socialisten
en sociaal-democraten; hun historie
verward, de socialisten neigen meer naar
de communisten, de van hen afgescheiden
sociaal-democraten zoeken het in de rich
ting van de middenweg, ver van het com
munisme. Overleven de sociaal-democra
ten hun afscheiding van de socialisten in
1968?
(Van onze redacteur in Lissabon)
LISSABON Premier John Vorster van
Zuid-Afrika is zijn eerste officiële bezoek
aan Europa begonnen met een zo opval
lend toeristisch uitstapje naar Lissabon,
dat niemand daarin gelooft. Hoewel het
gisteren pijpestelen regende in de Portu
gese hoofdstad maakte Vorster met veel
tam tam een rondrit door de stad en zijn
omgeving.
Officieel wordt zijn bezoek omschreven
als een „zuivere privé-aangelegenheid" en
bij zijn aankonmst werd hij op het vlieg
veld van Lissabon ook niet door zijn col
lega prof. Marcelo Caetano, maar door een
lage functionaris van het ministerie van
Buitenlandse Zaken ontvangen.
Men acht het ook hoogst onwaarschijn
lijk dat er een officieel communiqué be
kend zal worden gemaakt over de bespre
kingen tussen beide landen.
Niettemin twijfelen politieke waarne
mers er geen moment aan dat Vorster
allereerst naar Portugal is gekomen omdat
deze lidstaat van de N.A.V.O. één van de
belangrijkste steunpilaren van het blanke
kolonialisme in Afrika is.
Men neemt aan dat het bezoek van Vor
ster zal dienen om de gezamenlijke legers
van de drie landen, met gebruik van bases
in Malawi tegen de Afrikaanse „nationale
bevrijdingsstrijders" nog meer te bundelen.
Na zijn bezoek aan Spanje zal Vorster
een rondreis maken door verschillende
Europese landen, waaronder Nederland.
OP DATZELFDE ogenblik, om twintig
over drie, werd de vrachtwagen /an haar
man vermorzeld onder een vallende ge
vel in een van de drukke straten van het
havenplaatsje Chimbote. Hij was dood.
Maria is 42 jaar. Zij ligt in een kussen
loos bed in het militaire ziekenhuis in
Lima, op een soort galerij met tientallen
anderen. Haar linkerwang is van boven
tot onderen ontveld door het vallende
puin. Zij heeft haar zoontje bij zich op
een bed naast het hare. Hij had' een
blauwe motorboot gekregen, maar hij
huilde. Maria nam hem bij zich in haar
bed, troostte hem, maar zij huilde ook.
Buiten hing de grijze mist van een zon-
loze dag die ten einde liep. In de onver
stoorbare machtigheid van de Andes-ke
ten, een paar honderd kilometer ten
noordoosten van Lima, viel de nacht over
vlakten van puin en gruis en over de
lichamen van tienduizenden voor wie er
voorgoed geen dag of nacht meer bestond.
(Door onze redacteur in Bonn)
BONN. Frankrijk neemt weer deel
aan het werk van de Westeuropese Unie
en leverde gisteren, tijdens de vergade
ring van de ministerraad der WEU in
Bonn, een positieve bijdrage aan de dis
cussies.
Dit wordt algemeen beschouwd als het
belangrijkste feit van de tweedaagse
vergadering, die door de Nederlandse
vertegenwoordiger, staatssecretaris De
Koster, als de prettigste uit zijn gehele
ambtsperiode werd beschreven.
Het belangrijkste onderwerp van ge
sprek was gisteren de oost-west-politiek,
ingeleid door de Westduitse minister
Scheel. Van bedenkingen tegen de huidi
ge Westduitse politiek bleek in deze kring
geen sprake te zijn. Schuman, die enkele
dagen eender in Parijs zijn Russische
collega Gromyko te gast had gehad, kon
een meer positieve indruk geven van
Moskou's opvattingen over de recente
NAVO-vergadering in Rome, dan uit de
Russische persreacties mogelijk was ge
weest.
Gromyko had de ideeën over het stre
ven naar wederzijdse wapenvermindering
gewaardeerd, maar in het kader van de
door Moskou gewenste Europese veilig
heidsconferentie geplaatst. Van Belgische
zijde is de mogelijkheid geopperd zo'n
conferentie onder het dak van de Vere
nigde Naties te laten plaatshebben. Het
handvest der VN voorziet in de moge
lijkheid regionale veiligheidsovereenkom
sten te sluiten.
In een discussie over de escalatie in
het Midden-Oosten heeft staatssecretaris
De Koster de ernstige zorgen van zijn
regering onder woorden gebracht. Ter
wijl tot voor kort in Den Haag de indruk
heeft bestaan dat de tijd in het voordeel
van Israel werkte, wordt nu de opvatting
gehuldigd dat de tijd slechts in het voor
deel van de Sovje-Unie werkt, die in dit
gebied grote activiteit ontplooit.
„Steunt het Amerikaanse verzet"
staat op de pamfletten die actrice Mia
Farrow op een van de drukste stra
ten in Londen uitdeelde aan voorbij
gangers.
In de vlugschriften wordt een op
roep gedaan deel te nemen aan een
avond tegen de oorlog in Zuidoost-
Azië. De bekende Amerikaanse kin
derarts dr Spock werd genoemd als
een van de sprekers.
LIMA. „We zullen nooit precies
kunnen zeggen hoeveel slachtoffers
de aardbeving van zondag heeft ge
maakt", vertelde een doodvermoeide
regeringswoordvoerder in de hoofd
stad Lima. Volgens voorzichtige schat
tingen heeft het dodental in Peru nu
al de vijftigduizend overschreden.
Men verwacht echter dat na het rui
men van het puin en de modder het
aantal slachtoffers wel een kleine
honderdduizend zal bedragen.
De ramp is de ergste in de geschie
denis van Peru en misschien zelfs
één van de grootste sinds mensen
heugenis.
De plaatsen Yungay, Ramrahirca,
Pampas Grandes, Catac, Huallanca
en Pallasca zijn volledig van de aard
bodem weggevaagd.
In Lima kon men niets vertellen over
het lot van de vele treinreizigers die
bij het uitbreken van de aardbeving
onderweg waren. Men neemt aan dat
van de treinen die tijdens de aardbe
ving juist door een dal reden, nooit
meer iets zal worden teruggevonden.
(Van onze correspondent)
PARIJS. Opnieuw heeft de vice-pre
sident van de Europese Commissie in
Brussel, dr. Mansholt, moeten ervaren
dat ook de Franse boeren nog lang niet
voor zijn landbouwplannen gewonnen
zijn. Erger, zij willen nauwelijks naar
zijn argumenten luisteren.
Dr. Mansholt was donderdag vanuit
Brussel op uitnodiging van de bond van
veeboeren van het departement van Cha-
rentes speciaal naar Cognac in Zuid
west-Frankrijk gereisd. Zijn eigen gast
heren hadden voor zijn aankomst al een
scherpe motie tegen zijn jongste voor
stellen aangenomen.
Een andere boerenbond was demon
stratief afwezig gebleven terwijl de
communistische MODEF in een bios
coopzaal een eigen manifestatie had ge
organiseerd.
Niettemin heeft dr. Mansholt temid
den van al die golven v an protest met
stoïcijnse kalmte de beweegredenen van
zijn Europese landbouwplannen toch we
ten te ontvouwen.
De secretaris-generaal van de veeboe
renbond die de Nederlandse oud-minis
ter van Landbouw had uitgenodigd, toon
de zich niet overtuigd. Als econoom mag
u dan al gelijk hebben, zo antwoordde
hij zonder omhaal, maar het probleem
is niet een selectie door te voeren onder
de veeboeren, doch de levenskansen van
alle landbouwers gelijk te maken en te
garanderen.
MOSKOU, (Reuter). De Russische
kosmonauten Nikolajev en Sevasttjanov,
die sinds maandagavond in de Sojoez-9
om de aarde draaien, hebben na hun
vijftigste omwenteling de koers van het
ruimteschip iets gewijzigd.
Volgens een gezaghebbende westelijke
waarnemer zou de vlucht meer dan veer
tien dagen duren. Totdusver is de be
manning van de Amerikaanse Gemini-7
het langst in de ruimte gebleven dat
was in 1965 toen de vlucht 13 dagen, 18
uur en 35 minuten duurde.
Terwijl Nikolajev rond de aarde cir
kelt, bereidt zijn vrouw Valentina Teresj-
kova, die ook aan ruimtevluchten heeft
deelgenomen, zich voor op de verkiezin
gen voor de Opperste Sovjet op 14 juni.
Zij is één van de kandidaten.
VERSAILLES, (Reuter en AFP). Een
haarlok van Napoleon heeft op een vei
ling in Versailles bijna tweeduizend gul
den opgebracht. Er ging een groot aantal
Napoleon-souvernirs, afkomstig uit parti
culiere verzamelingen, van de hand voor
een totaalbedrag van circa 48.000 gulden.
BERN, (SDA) Morgen zullen de
mannelijke Zwitsers in een referendum
besluiten over het al dan niet nemen
van drastische maatregelen egen het
snel stijgende aantal gastarbeiders in
hun land. De stemming gaat over een
voorstel van James Schwarzenbach, par
tijloos vertegenwoordiger van het kan
ton Zürich in de nationale raad, die een
„buitenlandse overheersing" van Zwit
serland vreest.
Het parlement, de vakbonden, de ker
ken, de politieke partijen en andere
toonaangevende landelijke organisaties
hebben vrijwel eenstemmig verwerping
van het voorstel aanbevolen. Niettemin
schijnt in brede kringen van de bevol
king sympathie voor Schwarzenbach's
voorstel te bestaan. De volksstemming
van aanstaande zondag heeft meer emo
ties teweeg gebracht dan Zwitserland in
jaren heeft meegemaakt.
Als het voorstel van Schwarzenbach
wordt aangenomen, moet de federale
regering ervoor zorgen dat binnen vier
jaar in ieder kanton niet meer dan tien
percent van de bevolking uit buitenlan
ders bestaat. Alleen voor Genève wordt
een uitzondering gemaakt: daar mogen
25 percent buitenlanders wonen. Op het
ogenblik maken de buitenlanders gemid
deld 15 percent van de bevolking uit.
Doorvoeren van deze maatregelen zou
voor de Zwitserse economie een ader
lating van ongeveer 210.000 buitenland
se arbeidskrachten betekenen.
Een uitzondering maakt Schwarzen
bach voor seizoenarbeiders die niet lan
ger dan negen maanden per jaar in
Zwitserland werken en hun gezin niet
meenemen, alsmede voor studenten, toe
risten en grensgangers, maar niet voor
vluchtelingen die politiek asiel hebben
gekregen.
De vrees voor „buitenlandse overheer
sing" richt zich vooral tegen de Italia
nen, maar ook Joegoslaven, Spanjaar
den, Grieken, Turken, Hongaren en Tsje-
choslowaken worden door Schwarzen
bach's aanhangers als ongewenste gas
ten beschouwd. Het parlement en de re
gering erkennen dat de grote toevloed
van buitenlandse werknemers een pro
bleem is, maar zij willen hun aantal met
minder drastische maatregelen beper
ken.
Het kabinet heeft hiertoe in maart al
een wetsontwerp ingediend en enkele
dagen later een immigratiestop afgekon
digd. Het waarschuwt dat Schwarzen
bach's radicale voorstellen ook gevolgen
voor de Zwitserse werknemers zullen
hebben en tot gedwongen bedrijfssluitin
gen kunnen leiden. De regering heeft
plechtig beloofd dat haar maatregelen
ook doorgevoerd zullen worden als het
referendum wordt verworpen.
PARIJS. (Reuter en AFP) President
Pompidou van Frankrijk zal van 6 tot 13
oktober een officieel bezoek aan de Sov
jet-Unie brengen.
De Russische leiders Brezjnev, Kosy-
gin en Podgorny komen in 1971 naar
Frankrijk voor een officieel bezoek.
