VAN DAG TOT DAG AMMAN IS BEZET DOOR GUERRILLASTRIJDERS Wiesenthal beschuldigd door Oostenrijkse minister Gratz smilrési Vorster bij Chaban- Delmas m Tnt Nederlaag voor Nixort in Senaat van de VS Op leven en dood Gewonden overgebracht naar Syrië Arafat nu algemeen leider Na onthullingen over ex-nazi Rösch Uw garantie voor selecte geschenken Kerensky overleden Moskou biedt Hanoi meer commentaar op actuele zaken NAVO wil nauwere samenwerking op gebied van de bewapening Ex-premier van Rusland hlllD Dorstige staker Sojoez-9 wellicht één maand in de ruimte Nieuwe oproep van Oe Thant Wilson „weigerde Britse troepen naar Vietnam te sturen" Podgorny: Relaties met de VS bevroren 3 telegrammen VRIJDAG 12 JUNI 1970 Arafat V rijheidspartij KUNSTNIJVERHEIDSHUIS Ook voor Vaderdag Irak Afgrijzen iïi v De executies van militairen in de mei dagen van 1940 is het onderwerp ge weest van vragen in de Tweede Kamer aan de ministers van Defensie en Justi tie. De antwoorden van de ministers duiden erop, dat een aantal van dergelij ke gevallen nader zal worden onder zocht. Men vraagt zich wel af of er dertig jaar lang geen enkele aanleiding geweest is, zo'n onderzoek in te stellen zonder dat perspublikaties ertoe noopten. De ver zorging van de oorlogsdocumentatie en de nauwkeurige boekstaving van alles wat Nederland in de oorlog overkwam, zouden de aandacht van de regering op deze gevallen hebben moeten vestigen en hadden ook in de volksvertegenwoordiging eerder aanleiding hebben moeten zijn tot actie. Dat is echter niet gebeurd en nu zitten wij met de nogal trieste wetenschap, dat van een betrouwbare reconstructie na dertig jaar moeilijk iets terecht kan ko men, laat staan dat schuldigen nog kun nen worden bestraft op een manier die enigszins overeenkomt met het rechtsge voel. Minister Den Toom heeft deze gelegen heid nog eens aangegrepen om duidelijk te maken dat in het militaire denken niets mag veranderen wat betreft de on afhankelijkheid en uitzonderlijkheid van de militaire rechtspraak en het handha ven van de doodstraf. Terwijl in de bur gerrechtspraak de doodstraf in overeen stemming met de overgrote meerder- heidsopinie is afgeschaft, blijft volgens de minister het strafrechtelijk doden van militairen en burgers door militaire rechtbanken bestaan. „In tijden dat staat en volk in grote nood verkeren", zegt de minister, „moet het ter dood veroorde len mogelijk blijven." Waarom? En wat heeft de geordende militaire rechtspraak met haar beroepsmogelijkheden te ma ken met de gevallen, waar het hier om gaat? In Breda werden militairen door een dolzinnig geworden onderofficier dood geschoten, in Moordrecht viel een mili- WWWWWWWVWWWWWWWWWWIlWWWWIlWWIWIWMWWWWWWMWWWWWWWWIWWWWWWWWIIIAfWWWWWWWIWyMWVVW» tair door de kogel op bevel van een lui tenant die over zijn toeren was geraakt en bij de Grebbelinie sneuvelde sergeant Meijer na een onverantwoord spoedpro- ces waarvan de uitslag op hoog bevel van ene generaal Harberts al vast stond voordat het begon. De militaire recht spraak waarover minister Den Toom spreekt, zou zich op een afschuwelijke manier compromitteren als zij niet on voorwaardelijk afstand zou nemen van deze discipline-moorden. Maar dat wil helemaal niet zeggen dat het afmaken van mensen te eeuwigen dage een privi lege van de officiële militaire recht spraak moet blijven. Er verdwijnt al in de eerste uren van een oorlog toch al zo veel recht en humaniteit uit de denkwe reld van „meerderen" te velde, dat het niet nodig is ook nog het misverstand te continueren dat het oorlogsbedrijf hoge re rangen plotseling het recht verleent de lagere rangen op eigen gezag het le ven te ontnemen. Dat recht bezit nooit iemand, zelfs een generaal niet, en het is niet duidelijk waarom een vage kreet als „volk en staat in de hoogste nood" nu nog als argument moet worden ge bruikt om te onderstrepen dat aan men sen het bestaansrecht kan worden ontno men zodra een paar hoge militairen vindt dat volk en staat in de hoogste nood verkeren. Het sterk vervuilde water van de zee wast de feiten niet weg, dat in Nederland al mensen zonder enig recht of noodzaak zijn vermoord vóórdat de Duitsers hier begonnen met hun op „oorlogsrecht" ge baseerde executies van verzetslieden. Dat is reden genoeg om treurig te zijn en niet al te hoog van de toren te blazen over wat in een eventueel volgende oor log toch „in ieder geval mogelijk moet blijven". Het wordt tijd dat de militaire recht spraak, het militaire strafrecht en de mi litaire begrippen van recht en orde eens in de wasautomaat van het moderne den ken gaan, met een flinke dosis anti-na tionalistische witmakers in het wasmid del. AMMAN (Reuter en AFP) Gis teren is in en rond de Jordaanse hoofdstad Amman nog steeds gevoch ten. In de vroege morgen al begon het Jordaanse leger weer met raket beschietingen van de verschillende guerrillabases en vluchtelingenkam pen. Het vuur werd beantwoord door artillerie van de Palestjjnsè verzets strijders. Volgens welingelichte krin gen is Amman zelf geheel bezet door zwaar bewapende guerrillastrijders. Alleen de omgeving van het Koninklijk Paleis, waar een cordon van tanks is op gesteld, is in handen van het Jordaanse leger. Juiste cijfers over het aantal slachtoffers zijn niet bekend. Dat ze erg hoog zullen uitvallen blijkt wel uit een mededeling van het ministe rie van Gezondheid van Syrië dat onge veer 250 gewonden vanuit Amman naar ziekenhuizen in Damascus zijn overge bracht. Dit zou erop duiden dat het aan tal slachtoffers zo groot is dat de zie kenhuizen in Amman en Jordanië ze niet kunnen verwerken. De voorzitter van de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie, Yasser Arafat, is gisteren benoemd tot opperbevelhebber van alle Palestijnse guerrilla strijdkrach ten en tot voorzitter van de Palestijnse Hoge Militaire Raad.. In Beiroet is door een guerrilla-organi satie meegedeeld dat de buitenlandse gij zelaars in een hotel in Amman zijn vrij gelaten. Onder hen was de secretaris van de Amerikaanse ambassade in Amman, die gisteren was gevangen genomen toen hij bij het hotel naar de gijzelaars was komen informeren. De gebeurtenissen in Jordanië kunnen in verband worden gebracht met de nieu- (Door onze redactrice in Wenen) WENEN Ir. Simon Wiesenthal is er gistermorgen door de socialis tische minister van Onderwijs. Gratz, van beschuldigd een geheime, buiten rechtelijke organisatie te leiden, met de neo-nazistische „National Zeitung" te heulen en met „dubieuze" methoden zijn inlichtingen in te winnen. Het wordt volgens de minister, die ook algemeen secretaris van de Oostenrijkse Socialistische Partij is, tijd dat de Oostenrijkse democratie haar rekening met het zogenaamde documentatiecentrum van de heer Wiesenthal ver effent. „Moeten we er misschien nog op wach ten, tot ook bondskanselier Kreisky door Wiesenthal voor een illegale nazi wordt verklaard", aldus minister Gratz, die op het gisteren geopende partijcongres van de Oostenrijkse socialisten sprak. Na zijn rede heerste er in de zaal een pijnlijk stilzwijgen. Later heeft een an dere prominente socialist, Hindels, mi nister Gratz van repliek gediend door te verklaren, dat hij diep is geschokt, dat Oostenrijk zozeer, zelfs tot in de eigen rijen, door de nazi's in geïnfiltreerd. Inderdaad heeft Gratz in de oorlog zijn opleiding bij de NAPOLA gehad, de organisatie, waarmee Hitier een elite- jeugd voor het duizendjarige rijk wilde vormen. Na de oorlog is Gratz socialist geworden, maar hij is één van de weini ge socialisten geweest die al in het be gin van de jaren zestig voor een coalitie tussen de socialistische en de neo-nazis- ADVERTENTIE GROTE HOUTSTR. 163 - TEL 312623 GEN. CRONJESTR. 143 - TEL. 251393 tische vrijheidspartij hebben gepleit, het geen toen onder andere op de tegenstand van de anti-nazi's in de eigen gelederen is afgeketst. De bedoeling van Gratz is zonder twij fel door Simon Wiesenthal openlijk te beledigen, de vrijheidspartij op zijn hand te krijgen, die met haar vijf stemmen in het parlement de socialistische min derheidsregering onder bondskanselier Kreisky net aan de vereiste meerder heid kan helpen. Zonder die steun staat deze regering volkomen machteloos en is haar vermoedelijk maar een korte le vensduur beschoren. Daarbij komt, dat de socialistische re gering in hoge mate geïrriteerd is door publicaties van Wiesenthal in het Duitse weekblad „Der Spiegel" over de socia listische minister van Binnenlandse Za ken Rösch. Rösch is volgens Wiesenthal in de oor log lid van de NSDAP geweest met het partijnummer 8.595.796, hetgeen Rösch zelf heeft bestreden door te verklaren, dat hij zich indertijd wel had opgegeven als lid, maar nooit als zodanig door de partij is geaccepteerd. Later toen Wie senthal met details aankwam Rösch zou ook lid van de SA en NAPOLA-leraar zijn geweest is hij haastig terugge krabbeld door te zeggen, dat hij zelf er in ieder geval nooit van op de hoogte is gebracht, dat hij als lid was aangeno men. Bondskanselier Kreisky heeft hierover het stilzwijgen bewaard. Aangezien hij van joodse afkomst is, hetgeen in de Oostenrijkse politiek een voelbare handi cap betekent, is hem een oude nazi in zijn kabinet als alibi zonder twijfel wel kom. Deze schoonheidsfout kan boven dien nooit door de grote oppositionele volkspartij tegen hem wonden uitge speeld, omdat deze laatste partij zelf Rösch als staatssecretaris van defensie in de rooms-rode coalitieregering van 1959 heeft geduld. Als speculatie in het achterhoofd heeft bij minister Gratz vermoedelijk ook meegespeeld, dat de zwakke positie van zijn regering wellicht spoedig nieuwe verkiezingen noodzakelijk maakt, dat de kleine en verkalkte Vrijheidspartij steeds minder in staat is de nazi-stem men aan zich te binden en dat deze stemmen, naar schatting altijd nog zo'n 200.000 een vruchtbaar reservoir voor de socialistische partij zou kunnen vormen, wat door zo'n uitschieter als van giste ren tegen Wiesenthal mooi kan worden aangeboord. Intussen zou dit wel eens het effect van een boemerang kunnen hebben, want tegelijkertijd heeft minister Gratz hier mee de niet minder grote groep van an ti-nazi's, die voor het grootste deel al tijd socialistisch hebben gestemd, voel baar van de partij verwijderd. Wiesenthal zelf beschouwt deze wilde beschuldiging dan ook als een politieke taktiek. „Als hij mijn documentatiecen trum een veemorganisatie noemt, laat hij dan maar eens vertellen hoeveel moorden het centrum op zijn geweten heeft. Juist als voormalig NAPOLA-leer- ling had minister Gratz zich be vooroordeeld moeten tonen, en deze aantijging moeten overlaten aan één van de socialisten, die in een concentratie kamp hebben gezeten". BRUSSEL (ANP) De permanente vertegenwoordigers bij de NAVO in Brus sel hebben van de NAVO-defensieminis- ters de opdracht gekregen nader te on derzoeken hoe men tot een betere bewa- peningssamenwerking kan komen. Daarbij wordt speciaal gedacht aan standaardisering van wapens, logistieke systemen en militaire oefeningen. De Nederlandse minister van Defensie, Den Toom, zei gisteren dat in het kader van deze samenwerking Nederland aan België technische steun toegezegd heeft bij het bouwen van escorteschepen. Ver der zei hij in antwoord op vragen dat hij zijn Franse collega een brief heeft ge schreven waarin hij vraagt grotere oefen terreinen aan de Nederlandse landmacht ter beschikking te stellen dan La Cour- tine. De ministers zijn tot de conclusie ge komen dat de atoomdrempel niet ver laagd moet worden en dat het in verband daarmee noodzakelijk is een voldoende aantal conventionele troepen op de been te houden. Reducties van de sterkte van Amerikaan se troepen in Europa zullen in 1970 en 1971 niet plaatsvinden, zo is van Ameri kaanse zijde nog weer eens verzekerd, maar dat neemt niet weg dat de Europe se ministers van het bondgenootschap van oordeel zijn dat de Europese landen een eigen verantwoordelijkheid in het bondgenootschap hebben die tot uitdruk king moeten komen. we politieke ontwikkelingen in de Arabi sche wereld, waarbij het streven van alle regeringen duidelijk naar voren komt de controle over de Palestijnse guerrilla- organisaties te herwinnen, aldus onze redacteur in Beiroet. Dit laatste is vooral gestimuleerd door het politieke initiatief van kolonel Kazafi, NEW YORK, (Reuter) Alexander Kerensky, die tussen de afzetting van tsaar Nicolaas II en de Bolsjewistische revolutie in 1917 vier maanden premier van Rusland is geweest, is gisteren op 89-jarige leeftijd in New York overleden. Op 24 april werd Kerensky met een bekkenbreuk en een gebroken arm, opge lopen bij een val in zijn woning in New York, in een ziekenhuis opgenomen. Kerensky, een gematigde socialist, heeft het lot van Rusland honderd dagen in handen gehad. In juli 1917 volgde hij prins Lvov op als voorlopig premier. In november werd hij door Lenin afgezet en gedwongen in ballingschap te gaan. Hij ging naar Parijs, waar hij tot 1940, toen d e Duitsers Frankrijk binnenvie len, zijn politieke activiteiten voortzet- te. Daarna woonde hij in New York. De rest van zijn leven bracht Kerensky in de V.S. door. Hij heeft daar geschreven en voordrachten gehouden over de Sov jet-Unie. In de vierde Doema, de toenmalige wetgevende vergadering van Rusland, was Kerensky afgevaardigde van de ge matigde arbeiderspartij. In 1917 sloot hij zich aan bij de socialistische revolu tie en werd eerst minister van Justitie en daarna van Oorlog. Hij werd afgezet als premier omdat hij er onder meer op bleef aandringen dat Rusland in de eer ste wereldoorlog de strijd zou voortzet ten. Kerensky overleed aan een hartkwaal waaraan hij volgens zijn arts al vijftien jaar leed. (Door onze redacteur in Parijs) PARIJS. Langs een contrastrerende haag van talrrijke politieagenten en de legaties van anti-racistische bewegingen plus linkse vakcentrales, heeft gisteren de Zuidafrikaanse premier John Vorster zijn entree in Parijs gemaakt. Vandaag zal hij daar door zijn Franse collega Chaban-Delmas worden ontvangen. De anti-fascistische delegaties hebben gisteren ook al een motie bij de Franse minister van Buitenlandse Zaken afgege ven om te protesteren tegen de komst van deze officiële voortrekker der apart heidspolitiek. Parijs vormt voor de Zuidafrikaanse regeringsleider de voorlaatste etappe van een Europese toernee, waarin hij eer der deze week Portugal bezocht en in Madrid generaal Franco ontmoette. De volgende week hoopt hij zijn Europese reis te Bern te beëindigen, waar de om streden staatsman dan alle Zuidafrikaan se ambassadeurs in Europa om zich ver enigen zal. De Franse regering zit met de komst van de heer Vorster kennelijk een beetje in de maag. Officiële kringen onder streepten gisteren dat de Zuidafrikaanse premier zich slechts als privé-persoon op Franse bodem bevindt en dat hij van daag zijn opwachting bij Chaban-Delmas op eigen aandringen maakt. In tegenspraak tot zekere geruchten zou tussen beide staatslieden niet over nieuwe wapenleveranties worden ge sproken. En tenslotte poogde de Franse regering zich gisteren nog nadrukkelijk schoon te wassen van de blaam als enig westelijk land wat al te vriendschppelijke betrekkingen met Zuid-Afrika te onder houden door op te merken, dat Frankrijk alleen maar klassiek oorlogsmaterieel en nooit lichte wapenen, die ook voor bin nenlands gebruik benut zouden kunnen worden, aan Zuid-Afrika heeft geleverd. revolutionair leider van Lybië. Hij heeft tijdens zijn gisteren geëindigde reis van anderhalve week naar Irak, Jordanië, Syrië en Libanon een nieuw plan voor het effectueren van de algemeen Arabi sche strijd tegen Israel ter tafel ge bracht. In dit plan van Kazafi is wel een plaats ingeruimd voor de guerrilla-strijders, maar dan' slechts in verbinding met de Arabische legers. Kazafi zou de steun ge wonnen hebben van de regering van Irak. Dit laatste verklaart wellicht de opval lend gematigde houding na de dreigemen ten in het recente verleden van dit Ara bische land tegenover de huidige gebeur tenissen in Jordanië. HOETWEL er een incident tussen het Iraakse en Jordaanse leger is voorgeval len, blijven buitenlandse legers nog steeds terzijde. De Iraakse bevelhebber van de strijdkrachten in Jordanië pro beert zelfs te bemiddelen. Van heftige tirades tegen het optreden van het Jor daanse leger is tot nog toe geen sprake geweest. Het zijn deze begeleidendev politieke ontwikkelingen (het afzijdig blijven van Irak en waarschijnlijk ook van Syrië) in de landen van het oostfront met Israel, die de uitkomst van de crisis in Jordanië sterk mede beïnvloeden. Het is daarom zeer wel mogelijk dat de gevechten in het koninkrijk van Hoessein tegen de eer dere verwachtingen in altijd een ver slechtering van de Israëlische positie in het Midden-Oosten betekenen. Als de guerrilla's winnen, krijgt Israel te maken met een uiterst extreme en vechtlustige buur, wint de huidige Jor daanse regering dan is er voor het eerst een vertrouwensbasis geschapen voor sa menwerking met de sterk ideologische landen, waardoor het oostfront belangrijk aan kracht wint. Temeer, omdat ook Li banon, na het bezoek van Kazafi, gro tere bereidheid toont zich bij dit oost front aan te sluiten. MOSKOU (Reuter). Tass meldt dal de Sovjet-Unie en Noord-Vietnam in Mos kou een overeenkomst hebben getekend over steun van de Sovjet-Unie aan Hanoi Het akkoord gaat kennelijk over de le vering van nog meer Russische wapens aan Noord-Vietnam. De Russen zullen materiaal zenden ten behoeve van de Noordvietnamese economie en „ter ver dere versterking van Noord-Vietnams de fensie." De Sovjet-Unie, aldus een communiqué over het overleg dat aan het akkoord is voorafgegaan, zal Hanoi extra steun ver lenen nu de» Amerikaanse imperialisten hun aanvalsoorlog in Zuid-Vietnam en Laos opvoeren en een aanvalsoorlog in Cambodja zijn begonnen. Tass gaf geen nadere bijzonderheden over de Russische hulp. In Engeuma is een staking aan de gang van dagbladtypografen. In Fleet Street neemt een postende sta ker een fnsse dronk, achter een bord waarop bij de dagbladdirecties aan gedrongen wordt snel een regeling te treffen. MOSKOU (AFP). Als de apparatuur aan boord goed blijft functioneren, zal het Russische ruimteschip Sojoez-9 onge veer een maand in de ruimte vlijven. Dit is van doorgaans welingelichte zijde in Moskou vernomen. Het is echter mogelijk dat de ruimte vaarders .Nikolajev en Sevastjanov over drie dagen zullen worden afgelost door een andere bemanning die zondag of maandag met de Sojoez-10 de ruimte zou worden ingeschoten. 3 Veroordeeld. De vice-voorzitter van de extreem rechtse „Herstigte Nasionale Partij" in Zuid-Afrika, Jaap Marais, is in Pretoria veroordeeld tot vijfentwin tig dagen voorwaardelijke of een voor waardelijke geldboete van 250 gulden. Hij heeft vorig jaar de staats veiligheids commissie in Zuid-Afrika geweigers bewijsmateriaal te leveren. Inmenging. Dimitros Papaspyroe, woord voerder van de Griekse regering voor de machtsovername door de kolonels, heeft het huidige regime beschuldigd van inmenging in de Griekse recht spraak. WASHINGTON. (Reuter en AFP) De Amerikaanse Senaat heeft de handen van president Nixon gebonden en nage noeg elke nieuwe inval van Ameri kaanse troepen in Cambodja uitgeslo ten. Met zeer geringe meerderheid ver wierp de Senaat een amendement van senator Robert Byrd (democraat uit Vir ginia) dat een nieuwe militaire actie in Cambodja (na 30 juni) mogelijk zou ma ken als dit ter bescherming van de Ameri kaanse troepen in Vietnam nodig zou zijn. De senaat verwierp het amendement met 52 tegen 47 stemmen. Men ziet in de uitslag een prestige-verlies voor de Ame rikaanse president. Er ligt nu een voorstel van de senato ren Cooper en Church op tafel waarbij Nixon eerst toestemming moet vragen aan de Senaat voor een nieuw ingrijpen in Cambodja. Kort voor de stemming had de demo craat Mike Mansfield gezegd dat de Se naat niet aan de bevoegdheden van de president als opperbevelhebber van de strijdkrachten zou tornen. De Senaat zal de komende weken het LONDEN (AFP) Premier Wilson van Goot-Brittannië heeft in een televisie uitzending in verband met de verkiezings campagne verklaard dat ex-president Johnson de Britse regering in 1966 ver zocht heeft troepen naar Vietnam te zen den. Ik heb dit verzoek niet ingewilligd, aldus Wilson. De Britse premier wilde hiermee bewij zen dat Engeland „nooit afhankelijk van da Verenigde Staten is geweest." voorstel Cooper Church moeten behande len. De senatoren willen de president de financiële middelen onthouden voor elke eventuele inzet van Amerikaanse troe pen in Cambodja na 30 juni (de datum waarop, volgens de president, alle Ame rikanen uit het Indochinese land zullen zijn teruggetrokken). De president wilde zich het recht voorbehouden eventueel later nog tot hernieuwd ingrijpen in Cam bodja over te gaan als de veiligheid van de Amerikaanse troepen in Vietnam dit noodzakelijk zou maken. De verwerping van het amendement Byrd maakt dit, zonder toestemming van het Congres, onmogelijk. Secretaris-generaal Oe Thant van de Verenigde Naties heeft zijn oproep voor een internationale conferentie over de oorlog in Indo-China herhaald en ver klaard, dat hij met afgrijzen de recente neiging gadeslaat om militaire acties te beschouwen als een sleutel voor een re geling. MOSKOU (Reuter). De Russische president, Nicolai Podgorny, heeft ge zegd dat de Russische relaties met de Verenigde Staten „bevroren" zijn als ge volg van de agressieve politiek van de Verenigde Staten. Podgorny voegde eraan toe dat geen enkel land. hoe machtig ook, het recht heeft zichzelf de rol van politieagent van de wereld toe te eigenen. De Russische president sprak tijdens een verkiezingsbijeenkomst in het Mos- kouse Bolsjoi-theater. De Chinese Volksrepubliek beschuldig de hij ervan de communistische eenheid te ondermijnen. Maar de Sovjet-Unie blijft bereid de betrekkingen met Peking te normaliseren. Podgorny zei verder dat de Sovjet- Unie de Arabische landen moet blijven steunen in hun conflict met IsraeL

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3