Koningin: Zonder welzijn van
anderen geen eigen welzijn
OE THANT
Nu is het
tijdvoor
lékker
met
lékker:
Beschuit
met
aardbeien.
Stijgende welvaart geeft
toenemend afvalprobleem
i
3
T
m
schoner
Mr. Lim A Po
naar Bonn
Gispen Culemborg
in de as gelegd
Dr. B, de Gaay
Fortman uit
ARP
Eemmeer erg
vervuild
Nader onderzoek suikerziekte nodig
WERELDVOEDSELCONGRES IN DEN HAAG
„Smeltende flessen en oploskarton
Richtlijnen voor
vervolgingsbeleid
pornografie
Terugwerkende
kracht voor hoger
minimum-loon
onzeker
Schade meubelfabriek 10 min.
Dr. W. D. Reitsma bij ambtsaanvaarding lectoraat:
Ha,a van Someren
in Rijnmondraad
uw matras
haariems
matrassenhuis
DINSDAG 16 JUNI 1970
Bevolkingsexplosie
Steeds meer reddingen
Contraceptiva
(Vervolg van pagina 1}
Oe Thant was in zijn openingsrede van
het FAO-congres bijzonder complimenteus
voor gastland Nederland, dat „heeft ge
demonstreerd hoe een staat in een korte
tijd van koloniale mogendheid kan veran
deren in een natie, die diep doortrokken is
van internationale solidariteit en zelfs su-
pra-nationaliteit". De alternatieve verkla
ringen, die de jongeren uitreikten, spraken
echter andere taal. „Het wereldvoedsel-
congres praat over honger. Honger is geen
technisch probleem. Honger is één van de
gevolgen van uitbuiting. De FAO, die dit
congres organiseert, werkt mee aan die uit
buiting. Wjj houden een hongerstaking om
hier de aandacht op te vestigen".
De hongerstaking werd gehouden voor de
Ingang van het Congresgebouw, waar de
gasten al direct werden geconfronteerd met
de politieke inbreng van de jongeren:
spandoeken met opschriften voor de bevrij
ding van Afrikaanse gebieden, spreekkoren
en uitgebeelde schietpartijen in kolonia
listische gebieden.
Eenmaal binnen kregen zij een verkla
ring uitgereikt over „jeugd contra schijn
heiligheid". Daarin werd met name de ver
kiezing, („een farce") van minister van
landbouw Lardinois tot voorzitter in de
felste termen bekritiseerd. Hij behoort im
mers tot de ministerraad van de EEG, een
organisatie, „die werkelijke ontwikkeling
tegenhoudt, de derde wereld discrimi
neert". Vandaar ook dat de jongeren een
alternatieve voorzitter zullen kiezen.
Zij kregen direct antwoord van minister
Udink, die in zijn rede de jeugd waar
schuwde niet het kontakt te verliezen met
„mijn generatie, de generatie van de auto
riteit". Het zou volgens hem dwaasheid'zijn
te beweren, dat er nog niets is gedaan.
ADVERTENTIE
DEN HAAG. Koningin fuliana heeft vanmorgen in het congresgebouw in Den
Haag het wereldvoedse.rongrcs van de F.A.O., de voedsel- en landbouworganisatie
van de Verenigde Naties geopend Aan dil tweede congres het eerste werd in
1963 in Washington gehouden nemen ongeveer 1500 mannen en vrouwen uit meer
dan honderd landen deel He' zal 'ot en met 30 juni duren. De deelnemers zjjn geen
representanten van overheden, instellingen of organisaties. Er zijn velen uit ontwik
kelingslanden, mensen die het beste aan de hand van de dagelijkse praktijk hun
visie op de problemen kunnen geven.
De openingszitting werd ook bijge
woond door prins Bernhard. prinses Bea
trix, prins Claus, prinses Margriet en mr
P. van Vollenhoven.
„Zoals wij hier allen bij elkaar zijn-
ook degenen die op het Internationaal
Jongeren Voorcongres waren, geloven wi;
allen in de noodhaak van een wereldwijd
samenspel," zei de koningin in haar toe
spraak. „Dat is het geloof in de solidariteit
van het menselijk geslacht, waarin zij,
die daartoe in staat zijn, de hand moe
ten toesteken aan hen die daaraan be
hoefte hebben, zodat die op gang kunnen
komen om zichzelf beter te kunnen hel
pen."
„Deze handreiking pegint met het zor
gen door die soms overvoede rijken voor
meer en voor beter voedsel ten bate van
hen, die dat nu nog niet kunnen. Wij zijn
allen deelgenoten in het ontwikkelings
werk. De enorme vraagstukken, die zich
daarbij voordoen, zijn uitdagingen aan
het vernuft.
Bij dit alles gaan naastenliefde en zelf
behoud hand in hand op naar hetzelfde
doel. Zonder het welzijn van de ander
is er tenslotte ook geen eigen welzijn mo
gelijk. Voor dat, doel is van geen belang,
welke vorm van nationale structuur of
van internationale instelling het tracht te
bereiken. Deze zijn slechts middel. Hun
streven is zichzelf overbodig te maken.
De jongere generaties in alle landen die
hier vertegenwoordigd zijn. zowel cri-
tisch als dynamisch, dienen bijtijds hun
plaats in te nemen in deze kruistocht om
aller lijfsbehoud. Want eens zullen zij de
leiders ervan zijn. Als voortrekkers kun
nen zij hun elan toevoegen aan de erva
ring van de ouderen van nu, aldus de
koningin.
Na de koningin spraken de secretaris
generaal van de Verenigde Naties, Oe
Thant. de oud-premier van Canada Les
ter Pearson, de Nederlandse minister
voor Ontwikkelingshulp, drs. Udink, en de
directeur-generaal van de F.A.O., dr. A
Boerma.
Volgens Lester Pearson zai ook bij een
aanzienijke verhoging van de voedselpro
ductie en een billijke verdeling een sta
bilisering van de bevolking nodig zijn
Put de bevolkingsexplosie onze voedsel
bronnen uit? Verliezen de ontwikkelings
landen als totaliteit hun vermogen zich
zelf te voeden? Is (de bevolkingstoene
ming de tijdbom voor de mensheid? Zo
vroeg hij. Voedselproduktie op zichzelf is
niet alles. Wil zij het wereldvoedselpro
bleem helpen oplossen, dan moet zij wor
den gecombineerd met constructieve her
vormingen op sociaal en economisch ge
bied. Dat men zich daarvan in toenemen
de mate bewust wordt is volgens Pear
son een hoopvol teken.
Minister Udink constateerde twee ver
anderingen sinds het congres van 1963:
de wereldvoedselkaart heeft een nieuw
aanzien gekregen door nieuwe graansoor
ten en landbouwmethoden. Zij, die toen
de besprekingen voerden, hadden nog ge
zag en gehoor bij het publiek. Het voor
behoud waarmee zij aangehoord werden
was nog latent Nu is het stille onbeha
AMSTERDAM. De verontrusten, die
het jaar 1970 hebben uitgeroepen tot na
tuurbeschermingsjaar (N'70) hebben
overal weerklank gevonden. Het vervui-
lingsprobleem is het grootste m de rijke
re landen, waar de welvaart een spoor
van afval achterlaat. Ook in Nederland
geeft de afvalproduktie een somber
beeld.
Gemiddeld produceert de Nederlander
300 kg. vast huisvuil per jaar Als men
alles op een hoop zou gooien, krijgt Ne
derland er jaarlijks een berg van drie en
een half miljard kilo vuil bij. Met de wel
vaart zal ook deze hoeveelheid nog stij
gen. Rond de eeuwwisseling, zo wordt
voorspeld, zal Nederland minstens 11 a 12
miljard kilo huisvuil per jaar te verwer
ken krijgen. Daarbij wordt dan nog niet
eens rekening gehouden met het toene
mende aantal autowrakken en de groei
ende hoeveelneid industriële afval.
Waarheen met dit vuil? De stortplaat
sen bereiken hun maximale capaciteit. De
meeste kunnen, zo meent drs. H. F. Lou-
we Kooijmans, inspecteur van de Volks
gezondheid, niet meer als toelaatbaar
worden beschouwd. Een onderzoek naar de
12.000 vuilnisbelten in de Verenigde Sta
ten heeft aangetoond, dat 94 percent daar
van wegens ratten, stank en grondwa
tervervuiling onaanvaardbaar is.
Verbranden is uit hygiënisch oogpunt de
meest geschikte en radicale methode
van vuilverwerking. Maar liier speelt
v/eer het probleem van de luchtvervuiling
Er zal naar andere methoden moeten
worden gezocht, willen de bergen afval
de Egyptische pyramiden niet overtref
fen. De technische wetenschap heeft hier
mee al een begin gemaakt.
In de Verenigde Staten worden thans
proeven genomen met een glazen fles,
die smelt wanneer hij breekt. Aan de
Clemson universiteit in South-Carolina ex
perimenteert men met zo'n fles, die kan
smelten en uiteindelijk zelfs geheel oplost.
Een metaalbedrijf geeft anderhalve cent
voor elk leeg bierblikje, dat wordt inge
leverd. Het materiaal wordt opnieuw ver
werkt. Wetenschapsmensen zoeken naar
mogelijkheden karton en hard papier in
water te laten oplossen.
En zo zijn er tal van nieuwe vindingen,
die voorlopig echter slechts een druppel
op een gloeiende plaat betekenen.
Een bredere aanpak is nodig. Neder
landse deskundigen op dit gebied zijn het
hierover met hun collega's in Amerika en
andere landen eens. Grootscheepse ver
branding is vooralsnog echter nog
een van de beste methoden, als er ten
minste een afdoende middel komt om de
luchtvervuiling daarbij tegen te gaan. Dit
kost veel geld. De 40 verbrandingsinstal
laties, die Nederland over 30 jaar nodig
heeft, vergen een investering van 6 tot 7
miljard gulden. De bevolking zal bereid
moeten zijn tot financiële offers want om
één gezin (van vier personen) op deze
wijze van zijn vuil af te helpen zal al on
geveer 60 gulden per jaar moeten worden
neergeteld.
gen van toen een kreet van twijfel, van
afwijzing, van alternatief geworden. De
critici, die uiting geven aan hun onbe
hagen, die protesteren, die verlangen
naar een alternatieve maatschappij, zeg
gen dat er een politiek om de politiek
wordt bedreven, dat de gevestigde belan
gen worden gediend, waarbij menselijk
heid slechts een bijprodukt is. De minis
ter zei het moeilijk te vinden naar zo
veel onredelijkheid en bitterheid te luis
teren. Hij wilde echter de verantwoorde
lijkheid voor een breuk in de communi
catie noch op zichzelf, noch op zijn me
decongressisten laden.
DEN HAAG. Het Openbaar Minis
terie is bezig om richtlijnen te ontwikke
len voor het vervolgingsbeleid op basis
van de bestaande zedelijkheidswetgeving.
Minister Polak van Justitie heeft dit
maandag aan de Tweede Kamer meege
deeld in antwoord op vragen van mej. mr.
A. M. Goudsmit (D'66).
In dat antwoord deelt de minister mee,
dat het optreden van de politie in Amster
dam, Den Haag en Rotterdam op 25 mei
tegén een aantai pornografische tijdschrif
ten, de instemming van het Openbaar
Ministerie had. Aan deze actie ligt geen
wijziging van net vervolgingsbeleid ten
grondslag, zo blijkt uit het antwoord.
ROTTERDAM De reddingsboten van
de Koninklijke Zuidhollandsche Maat
schappij tot Redding van Schipbreuke
lingen zijn in 1969 zeventig keer uitgeva
ren voor redding of hulpverlening, waar
van 37 keer voor diverse watersport-
beoefenaren. 1969 was in alle opzichten
een recordjaar: het aantal tochten, de ge
slaagde reddingen, en het aantal acties
voor watersporters. Dertig tochten leidden
tot daadwerkelijke redding van 111 per
sonen in nood.
.V.
Ook de benzinemaatschappijen krij
gen oog vooi de toenemende lucht
vervuiling Zo brengt Chevron vol
gende week een benzinevariant op de
markt de F-310 die een element
bevat ter bestrijding van kool-
monoxyde in de uitlaatgassen. De
maatschappij liet als contrast met
deze nieuwe vinding een bromfiets
rijden op de uitlaatgassen van „nor
male" autobenzine die kennelijk niet
geheel verwerkt is. Hier de brommer
op het Chevron-terrein te Pernis.
Bij de ingang van het Congresgebouw
werd koningin Juliana mede begroet
door een groep demonstranten tegen
de onderdrukking van Mozambique
door Portugal.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. In tegenstelling tot eer
dere, andersluidende berichten, zal de oud
gevolmachtigd minister van Suriname in
Nederland, mr. W. Lim A Po, niet gede
tacheerd worden bjj de Nederlandse am
bassade in Djakarta, maar bij die in Bonn.
De minister van Buitenlandse Zaken is
voornemens hem voor te dragen voor op
neming in de buitenlandse dienst als tij
delijk ambtenaar. Mr. Lim A Po zal in
Bonn de persoonlijke titel van gevolmach
tigd minister voeren.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Tijdens de vergadering
gisteren van de Tweede Kamercommissie
voor Sociale Zaken heeft het socialisti
sche kamerlid Van Lier er bij minister
Roolvink op aangedrongen om als de
Sociaal-Economische Raad vrijdag bij
meerderheid of unaniem zal adviseren
het minimumloon structureel te verhogen
tot 160 gulden per week dit loon dan
ook met terugwerkende kracht te gaan
verhogen met ingang van 1 juli.
Zoals gemeld is minister Roolvink niet
meer in staat met zijn wetswijziging te
komen voor 1 juli omdat dat advies te
laat voor hem zal binnenkomen. Een der
gelijke wetswijziging moet de minister
raad passeren en ter beoordeling aan de
Raad van State worden voorgelegd. De
bewindsman deelde dit vorige week al in
de Kamer mee toen de heer Van Lier de
Kamer verzocht dit punt nog voor 1 juli
op de agenda te zetten.
Minister Roolvink beloofde gistermid
dag dat het wat hem betreft mogelijk zal
ZÜn voor de Tweede Kamer deze wets
wijziging zo snel mogelijk in augustus na
het zomerreces te behandelen. Hij zei er
echter niet bij dat hij de verhoging ook
inderdaad met terugwerkende kracht zal
laten gelden. Dat geldt overigens niet al
leen voor de structurele verhoging, maar
ook met betrekking tot de indexeringsre-
geling, waarover eveneens advies is ge
vraagd aan de SER. Inmiddels is bekend
dat de SER-commissie die dit probleem
behandelt, tot nu toe niet tot overeen
stemming kon komen.
De minimumlonen bedragen thans
145,80 gulden per week en zullen per l
juli in ieder geval worden verhoogd tot
153 gulden als gevolg van de gestegen
loon- en prijsindex.
Over de verhoging tot 160 gulden per
week, waar de vakbonden op aandringen,
moet de SER vrijdag adviseren. Juist om
dit advies niet te beïnvloeden weigerde
minister Roolvink gisteren dan ook maar
iets toe te zeggen. Het enige dat hij wel
los wilde laten maar dat wil nog maar
weinig zeggen was dat de bewinds
man „niet onwelwillend" zal staan te
genover een unaniem SER-advies.
(Van onze correspondent)
CULEMBORG Een felle brand heeft gistermiddag de meubelfabriek van Gispen
in Culemborg in de as gelegd. De schade wordt geschat op acht tot tien miljoen gulden.
Van het bedrjjf gingen de montagehal, de expeditieruimten waarin een grote hoeveel
heid stalen meubelen stond, de stoelenfabriek en de showroom, die dezer dagen zou
worden geopend, in vlammen op. Het kostbaarste industriegedeelte, de plaatwerkerij
en de lakkerjj, bleef behouden.
De produktie van deze dochteronder
neming van Lips' Brandkasten en Slo-
tenfabriek is, zo deelde de directie mee,
een maand gestagneerd. Aan het meren
deel van het 200 man tellend personeel
is het consigne gegeven tot nader order
thuis te blijven. De gedwongen rustpau
ze heeft voor hen geen sociale gevolgen,
aldus de directie.
De brand brak uit om half één tijdens
de lunchpauze. Het vuur ontstond in de
expeditieruimte waar een grote hoeveel- AMSTERDAM. De uit de A.R.P. ge
heid verpakkingsmateriaal lag opgesla- treden drs. Feddema uit Amsterdam heeft
gen. De oorzaak van de brand is nog van dr. B. de Gaay Fortman, lector in
niet bekend. Het vuur werd bestreden Zambia, een telegram ontvangen waarin
door de brandweerkorpsen van Culem- deze meedeelt solidair te zijn met de uit
borg, Geldermalsen, Beusichem, Leer- de A.R.P. getreden radikalen en dat hij
dam en Utrecht. Na drie uur waren de zich bij hen aansluit,
brandweerlieden het vuur meester, maar
van het grootste deel van het bedrijf I Dr. De Gaay Fortman, zoon van het
restte toen nog slechts een smeulende I Eerste-Kamerlid prof. dr. W. de Gaay
puinhoop. De naburige lampenfabriek Fortman, was in 1967 de initiatiefnemer
van Van Doorn, die door het vuur werd Ivan de spijtstemmers, die openlijk hun
bedreigd, werd, doordat zij voortdurend sPÜt betuigden over hun stem aan de
nat werd gespoten, behouden. A.R.P., toen de heer Biesheuvel na een
Kort na het ontstaan van de brand fadikaal-evangelische verkiezingscampagne
breidde het vuur zich zo razendsnel over bezig was een regering te formeren samen
de brandbare rubberroid daken uit dat met de V.V.D. Bovendien was hij een van
vijfentwintig personeelsleden, die in de de promotors van de christen-radikale be-
kantine zaten hals over kop het lokaal weging, die onder andere leidde tot het
moesten verlaten. „congres van Scheveningen".
Een ogenblik werd overwogen de wa
tervoorziening in Culemborg stop te zet
ten om verzekerd te zijn van voldoende
bluswater, maar deze maatregel behoef
de niet te worden genomen. Twaalfdui
zend vierkante meter van de zestiendui
zend vierkante meter bebouwde grond
werd verwoest.
De directie van Gispen heeft al nieuw- I 'LP* de van de zuld"
bouwplannen. Eerst zullen er enkele telijke (lijk van Zuidelpk Flevoland zo
noodgebouwen worden geplaatst zodat s dat het meer onge-
de produktie snel zal kunnen worden L®1 1PIS .v°or °aden en zwemmen. Al is
hervat en voorts zal de fabriek in nieuwe I ze reinJ®e,Jd vermogen van het Eem-
stijl worden opgebouwd. I meer,op zichzelf genomen groot, toch is de
UTRECHT De waterkwaliteit van het
ADVERTENTIE
te dun of versleten
laat het ons even weten
prijsopgave aan huis
's morgens 9 uur gehaald
's avonds 6 uur thuis
h. de graaff
grote houtstraat 103
haarlem telefoon 3110 23
profiteer van onze inruilactie
10,— tot 25,— voor uw
oude spiraal of ledikant.
GRONINGEN. „Hart- en vaataan-
doeningen komen bij suikerzieken in een
grotere frequentie voor dan bij niet-sui-
kerzieken. Het tegengaan bij het mani
fest worden van suikerziekte door dieet-
maatregelen en onderzoek naar het ver
band tussen de afwijkingen van de sui
kerstofwisseling en de vetstofwisseling
kunnen van groot belang zijn voor de
preventie van hart- en vaataandoenin-
gen".
Dr. W. D. Reitsma zei dit dinsdagmid
dag in een openbare les ter gelegenheid
van zijn ambtsaanvaarding als gewoon
lector in de inleiding in de inwendige ge
neeskunde aan de Groningse universiteit.
Dr. Reitsma verklaarde dat bij het ont
staan van duidelijke symptomen van de
suikerziekte, een erfelijke aandoening
waarbij de insulinereserve van de alvlees
klier is verminderd, andere factoren een
belangrijke rol spelen, met name over
voeding en de daarmee gepaard gaande
toename van het lichaamsgewicht. Over
matig voedselgebruik, aldus de heer Reit
sma, heeft in de West-Europese landen
geleid tot een sterke toename van het
aantal diabetespatiënten, terwijl in Ne
derland ongeveer 1 tot 2 percent van de
bevolking aan suikerziekte lijdt. Met een
nader onderzoek naar de oorzaak en de
gevolgen van suikerziekte wordt volgens
hem daarom een groot maatschappelijk
belang gediend.
„Het is nu reeds bekend", aldus dr.
Reitsma, „dat bij sommige vormen van sui
kerziekte bepaalde afwijkingen van de
bloedvetten optreden, die eveneens voor
komen bij patiënten met een hartinfarct.
Bij jonge mensen met een hartinfarct
blijkt bovendien vaak suikerziekte te be
staan."
De basis voor een gerichte medicamen
teuze behandeling ontbreekt volgens hem
echter zolang het verband tussen suiker
ziekte, vetstofwisselingsafwijkingen en
vaataandoeningen niet voldoende is op
gehelderd.
In dit verband noemde hij de invloed
van de orale contraceptiva op zowel de
suiker- ais de vetstofwisseling. „Bij meer
dan de helft van de vrouwen, die de pil
gebruiken", zo merkte hij op „ontstaan
mogelijkheid dat het biologisch evenwicht
wordt verbroken, niet gering.
Dat staat in een nota van de Provinciale
Waterstaat van Utrecht, die het college
van Gedeputeerde Staten aan Provinciale
Staten heeft toegestuurd bij de antwoor
den op een aantal vragen die over de
kwaliteit van het Eemmeer zijn gesteld
door de heer K. de Wilde.
De bacteriologische gesteldheid van het
Eemmeer is uitermate slecht. Vooral tus
sen het lozingspunt van de Gooyergracht
en de haven van Spakenburg is de be
lasting met micro-organismen zeer groot.
Bij de Eemmonding werd soms nagenoeg
zuurstofloos water aangetroffen terwijl
elders in het Eemmeer extreem hoge
waarden voorkwamen. Het biochemisch
zuurstofverbruik was zeer hoog. Het Eem
meer bevat ook veel afbraakprodukten als
ammonium, nitriet. nitraat en vooral fos
faat.
Ook de kwaliteit van het water in het
Veluwemeer is duidelijk verslechterd ver
geleken bij de toestand van vóór 1968 toen
de vervuiling door het gehele IJsselmeer
werd opgevangen, aldus de nota.
DEN HAAG. Mevrouw van Someren-
Downer, de voorzitster van de VVD, die
met voorkeurstemmen is gekozen op de
laatste plaats van de kandidatenlijst zowel
bij de gemeenteraad van Rotterdam als de
Rijnmondraad, zal zitting nemen in de
I Rijnmondraad. Ze komt daarmee tegemoet
afwijkingen van de suikerstofwisseling, aan de wens van een zo groot mogelijke
terwijl tevens soms afwijkingen van de categorie kiezers namelijk zowel de Rot-
bloedvetten optreden". terdamse als die van het Rijnmondgebied.
De betekenis van deze bevinding is vol- ZERK DOODT KIND
gens dr. Reitsma echter nog onduidelijk x Ar.
omdat meestal na het staken van de pil VAN (jRAFDELVER
de stofwisseling zich normaliseert, ter
wijl bovendien tijdens de zwangerschap ABCOUDE. Het 3-jarige meisje M.
zich vergelijkbare stofwisselingspatronen C- W. Wiegmans uit Abcoude is op de
voordoen als tijdens het gebruik van de I ro°ms-katholieke b egraafplaats in 4 b-
pil. Bij een enigszins aangepaste behan- coude getroffen door een omvallen ,e
deling blijkt het mogelijk bij vrouwelijke grafzerk en daarbij zo ernstig „ewond
suikerziektepatiënten die een oraal con- da* ze enkele uren later in het ziekenhuis
traceptivum gebruiken, de suikerstofwis- over'eed-
seling goed te reguleren Daarom mag Het meisje was op de begraafplaats
suikerziekte met als een reden beschouwd aan het spelen, omdSt haar vadei die
worden om een gewenst gebruik van ae grafdelver is, daar bezig was met on-
pil achterwege te laten, aldus de lector. I derhoudswerkzaamheden.
