Konzertierte Aktion mislukt in hoogconjunctuur NEDERLAND HEEFT NIET VEEL MEER TE LEREN VAN WESTDUITS LOON-STELSEL Hoe het werkt SER verdeeld minimumloon over DAAROM mag Durex vrij verkocht worden! Tijdschriften achtergesteld bij kranten Omzet Co-op in 1969 570 miljoen de beste hekken komen uit Best Wall Street Voorontwerp door kabinet aanvaard SCHEFPVAART Durex is zo veilig D Durex the best there is ZATERDAG 20 1 1970 10 Positief B G levert gegarandeerd roestvrije hekwerken door geheel Nederland tegen de scherpste prijzen. Vertroebeld Zelfbeheersing Afgewezen Aanpassing l.B. Voorbehoedmiddelen zijn heel gewoon voor moderne mensen. En zo'n heel gewoon voorbehoedmiddel is het Durex condoom. Simpel en eenvoudig in 't gebruik. U hebt er geen doktersrecept voor nodig. Altijd en overal te krijgen, wanneer u maar wilt. In de winkel of uit de automaat. Even gemakkelijk als een pakje sigaretten of een stukje zeep. Maar u kunt er méér goede redenen voor hebben om 't te kopen. Durex is een wereld-bekend merk van de London Rubber Company. In de meest moderne laboratoria wordt de kwaliteit van Durex voortdurend gecontroleerd. I HAARLEM Werkgevers en vakbonden hebben het de afgelopen week bij her haling gezegd: Het conflict rondom Roolvinks loonwet moet worden opgelost vóór het kritieke jaar 1971 zich aankondigt. Voorzitter W. Bruynzeel van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen meent: We moeten elkaar zien te vinden op het punt van de centrale afspraken. Er zou een soort garantie moeten komen, dat alle CAO-gesprekspartners zich houden aan loonakkooiden die op centraal niveau worden overeengekomen. Misschien dat daartoe een mogelijkheid kan wordeD gevonden als behalve de vakcentrales ook enkele belangrijke bonden in het over leg kunnen worden betrokken. Het gaat daarbij om de „wageleaders", de toon aangevende organisaties. CNV-voorzitter J. Lanser heeft dezer dagen als de beste oplossing gesuggereerd dat de minister zich alsnog bereid toont bij een eventuele ingreep in de afzonderlijke contractlonen het teveet af te buigen naar spaarloon of pensioen. Dat hadden NKV en CNV aanvankelijk gewild, vóórdat het centrale loonoverleg werd geboycot. Maar tijdelijke bevriezing van het bewuste artikel 8. terwijl het overleg dan weer volledig zou worden geopend (suggestie Zijlstra) zou ook mogelijkheden kunnen bieden, meent de voorman van de christelijke arbeiders. NKV-voorzitter J. Mertens heeft in de jongste verbondsraad op zijn beurt be nadrukt dat werkgevers en werknemers het voor 1971 eens moeten zien te worden. Zijn collega Kloos van het NVV is evenzeer bereid daai naartoe te werken, maar is nog altijd niet te vinden voor concessies aan ministei Roolvink. Hjj sprak eerder in de Eerste Kamer over een „papieren sabel", waarmee de bewindsman niets zou kunnen uitrichten zolang NKV en NVV zich aan h>*t centrale overleg onttrekken. Volgens Kloos moet Nederland naai een ander loonsysteem. Mertens is dat met hem eens. De vraag is alleen welk systeem dat moet worden. Mer tens heeft gezegd dat hij ontwikkelin gen ziet, die ertoe zouden kunnen lei den dat minister Roolvink zich aan de hand van gewijzigde omstandigheden soepeler betoont tegenover aangepaste wensen van de gezamenlijke centrales. Maar dan zullen die wensen, in over leg met de werkgevers, eerst naalbaar moeten blijken en geformuleerd moe ten worden. De gezamenlijke reis van de werkgevers- en vakbondsdelega'ie naar de Bondsrepubliek, gericht op het bestuderen van het sinds enkele ja ren bestaande nieuwe Westduitse loon systeem, zou daartoe materiaal kun nen aandragen. Het is het systeem van de Konzer tierte Aktion, het gezamenlijk overleg tussen regering, haar raadgevers, werkgevers en vakbonden, waarbij de contractpartijen nooit de kans lopen, bij wat voor loonakkoord dan ook, door de regering te worden gecorrigeerd. Het is begrijpelijk dat met name het NVV 't mode) van dat Westduitse stel sel positief beoordeelt. Omdat daarin in principe datgene wordt gegaran deerd, wat in Nederland niet mogelijk is gebleken. Bonn kan zich volgens de wet niet bemoeien met wat werkge vers en werknemers overeenkomen. Die partijen zijn daar vrij in en heb ben zelfs het recht dwars tegen de regeringsprognoses in te gaan. De Deutsche Gewerkschaftsbund (DGB) heeft eerder flink leergeld betaald, toen deze centrale zich ertoe liet ver leiden vast te houden aan wat de rege ring aan verwachte loonruimte had genoemd. In de praktijk hadden de werknemers daar een flinke strop aan. De winsten kwamen sinds de recessie 1966-'67 ongeveer 30 percent hoger uit dan de loonstijgingen. De werkgevers waren er beter afgekomen dan ze zelf hadden gedacht. Deze situatie leidde vorig jaar tot stakingen. Het indienen van forse looneisen was de enige ma nier voor de vakbonden om hun onte vreden leden, van wie er honderden voor het lidmaatschap hadden be dankt, weer binnen te halen. De vakbeweging had contracten met te lange looptijd afgesloten en werd daar zelf de dupe van. Zij streeft nu ADVERTENTIES HEKWERK Industrieweg 71-75 Tel. 04998-2710 BEST A. Klooi wil naar nieuw loon systeem. naar korte contractperioden met open- breekclausules en is inmiddels met ei gen cijfermateriaal in de Konzertierte Aktion gekomen om de regering tegen spel te bieden. Bonn is er van terug gekomen ook nog maar enige aandui ding over de loonruimte in haar be- leidsoverzicht te geven. Intussen staat de regering zo goed als machteloos tegenover de enorme loon- en prijsinflatie, die de Westduitse economie op dit moment kenmerkt. Van enige zelfbeheersing van de kant van de vakbeweging is geen sprake meer. De Konzertierte Aktion is al lang niet meer het harmonieuze koor dat het ideaal was van minister prof. Karl Schiller van Economische Zaken, die nu aan zijn tweede ambtstermijn als bewindsman is begonnen. Steeds is het beeld vertroebeld door politieke krachtmetingen, waardoor de bijeen komsten meer het karakter kregen van een uitputtingsslag dan van een gezamenlijke inspanning om de infla tie te lijf te gaan. In dat opzicht is er niets in de jongste praktijk van het overleg, waarvan Nederland iets zou kunnen leren. Dat komt voor een deel ook omdat dit geïnstitutionaliseerde overleg voortkomt uit een andere loop van de loonhistorie, dan wij in Ne derland kennen en uit een andere for matie van de vakbeweging. In West-Duitsland is de Gewerk schaftsbund de machtigste centrale, waarin zestien vakbonden samenwer ken. Die centrale beschikt over een ka pitaal van goed anderhalf miljard en kan daardoor een krachtige vuist ma ken tegenover de ondernemers. Staken is in de Bondsrepubliek een wettelijk geoorloofd drukmiddel, tenzij dat zou gebeuren nadat tariefovereenkomsten zijn bereikt. Er bestaat zelfs geen wet, die stakingen tijdelijk kan verbieden om daardoor te bereiken dat partijen elkaar in een afkoelingsperiode alsnog zouden kunnen vinden. De positie van die vakbeweging is de laatste jaren in West-Duitsland sterker geworden, naarmate de econo mische opleving de spanningen op de arbeidsmarkt heeft vergroot Het aan tal geïmporteerde buitenlandse krach ten is sterk toegenomen. De vraag naar gastarbeiders is op dit moment groot. De Duitse vakbeweging kan het zich daarom veroorloven op tafel te slaan. Vandaar dat in het eerste kwartaal van dit jaar, nadat de werk- De omzet in Wall Street was 10.980.000 aandelen. Dow Jones- cijfers: industrie 720.43 (-f7.74). sporen 139.87 (-f0.86). nutsbe drijven 98.54 -f 0.28)In het telefonisch effectenverkeer kwamen gisteravond de vol gende koersen tot stand (tus sen haakjes staat de officiële slotkoers van gistermiddag) AKZO (79.60). Hoogovens '94.00), Kon. Olie 131.40—131.60 '130.20), Philips 59.00 gl (58.50). Unilever 87.00 (86.40), KLM (118.00). Santa Fé Ind. Can. Pacific rilinois Cent. Penns. Centr. South. Pac. Union Pac. Allied Chem. Am. Can. A C.F. Ind. Am. Smelting Am T a T. Am Brand Anaconda Beth. Steel Boeing Chrysler City Bank Cons Edison Dougl Alrcr. Dup.de Nem. Eastm Kodab Gen. Electr. Gen. Motors Goodyear T. gisteren heden 20% 21% 53% 53% 18% 18% 11% 11% 26% 26% 32% 32% 17% 17% 38 V8 38% 42 42 25% 26 42% 42% 37 37 25 25% 23 22% «15% 15% 20 Va 20 V8 62% 62% 23% 23% 14% 14% 119% 120 66% 67 68% 69% 64% 64% 24% 25% Am. Motors 7% 7 Int. Harv. 24% 25 Int. Nickel 403/8 41 Int. T. a. T. 37 38% Kennecott 46% 21% Radio Corp. 21% Republic St. 29% 293/4 Royal Dutch 36% 36% Sears Roeb. 57 57% Shell Oil 38% 38 Soc. Vacum. 44% 45% Stand Br. 46 45% Stand. Oil N.J 56 Va 57% Studebaker 41% 41 Texaco 27 27% LJn. Aircraft 29% 29% Un. Corp. 8% 8% Un. Fruit 38 38 Us. Rubber 15% 16% Us. Steel 33% 33 Westingh. 653/4 66 Woolworth 30% 31% Ford 44 43% 34% K.LJA. 33% Hoe functioneert het Westduitse overlegsysteem? Wettelijk brengt een commissie van vijf onafhanke lijke deskundigen, allen economen, jaarlijks uiterlijk 15 november rap port uit aan de regering. De com missie geeft daarin een anaivse van de toestand doel voorspellingen over de te verwachten ontwikkelin gen en geeft correctiemogelijkhe den aan. Ze doet geen uitgesproken voorstellen waarmee zij zich in de economische of social politiek van de regering zou begeven. De vijf deskundigen hebben geen directe binding met belangengroe pen. Ieder jaar wordt er één com missielid gekozen vooi een periode van vijf jaar. De commissie is ge heel onafhankelijk in haar oordeel. Ze kan vrijblijvend haar opvattin gen kenbaar maken over eventuele beleidsvoorstellen die de regering in de beschouwingen wil laten be trekken. Zodra het deskundige rap port er is. waarvoor het federatief statistisch bureau en de departe menten de basisgegevens aandra gen, bestudeert de regering dit. waarna zij op haar beurt een over zicht publiceert Dat gebeurt omstreeks januari. Voordat het parlement dan kennis maakt met dat overzicht is er een bijeenkomst van de Konzertierte Aktion, een vrijblijvend overleg dat werkgevers en werknemers tot niets verplicht. De Konzertierte Ak (ion is bij de wet ingevoerd in 1967 Vijftig mensen nemen er ongeveer aan deel. Het zijn delegaties van regering, werkgevers, werknemers. Kamers van Koophandel, de Bun desbank, de boeren en de deskun digen. Minister van Economische Zaken Schiller heeft de Konzertierte Ak tion de laatste tiid vier keer per jaar bij elkaar geroepen, waarna er een openbaar rapport over de bijeenkomsten verschijnt. In de vergaderingen van de Konzertierte Aktion geeft de regering, als dat wenselijk is. alternatieve bereke ningen. waarin de gevolgen voor de economische doelstellingen en iun onderlinge relatie zijn uitge drukt, als het om verschuivingen in de prioriteiten gaat Die vier economische doelstellin gen, criteria waaraan het beleid wordt getoetst, zijn: volledige werk gelegenheid, prijsstabiliteit, even wicht op de betalingsbalans en een redelijke mate van economische groei. uit vijf economen bestaand ongebon den en onafhankelijk adviescollege van de regering, er dan ook toe ge bracht een tussentijds advies uit te brengen. Het luidde: rem de vraag ai door de loon- en inkomstenbelasting met 10 percent te verhogen. De werk gevers in de Konzertierte Aktion zijn er niet mee akkoord gegaan. Zij vin den dit correctiemiddel te gróf en daarom gevaarlijk. Het zou eerdi r prijsverhogend dan remmend werken omdat de belastingverhoging toch weer in de artikelenprijzen aan de con sument zou worden doorberekend. In dat geval zou de betekenis van deze conjunctuurpolitieke overheidsmaatre gel voor de gezinnen dubbel nadelig hebben kunnen werken: minder koop kracht en duurdere artikelen. Het is duidelijk dat, ai aan de West duitse regering dan niet direct ingrij pen in afzonderlijke CAO's, er toch van overheidszijde remmend kan wor den opgetreden. Dat kan uiteindelijk voor de vrij besteedbare inkomens over de hele linie hetzelfde gevcug hebben als toepassing van artikel 8 van Roolvinks loonwet op een bepaal de groep CAO-werkers. Ook in de bondsrepubliek heeft de regering dus een correctie-instrument bij de hand, dat uitsluitend in werking treedt wan neer er ontwrichting dreigt. Werkge vers en werknemers kunnen zo'n pro ces gezamenlijk veroorzaken, als ei onvoldoende discipline wordt betoond Zij bepalen in eerste instantie samen de lonen en oefenen dus tegelijkertijd een sterke invloed uit op het prijspeil. De werkgelegenheid hangt daarmee weer nauw samen. De Bondsrepubliek is nu aangeland op het punt dat de contractpartijen gezamenlijk de roi van inflatie-aanwakkeraar spelen De socialistische regering-Brandt zou daar eigenlijk tegen moeten optreden, maar kan zich dat politiek gezien niet permitteren ten opzichte van de vak beweging, die op dit moment de eer ste viool speelt in de Konzertierte Ak tion. De Bundesbank heeft nu aange drongen op stabilisatiemaatregelen. nemers door schade en schande zó wijs waren geworden, dat zij zich niets meer aan loonsuggesties van de overheid gelegen laten liggen, de lonen met 14 percent zijn gestegen. Dat be tekent een toenemende onevenwichtig heid in verhouding tot de produktivi- teit, die volgens het jongste overzicht van de Bundesbank met niet meer dan 4 percent opliep. De overdruk die daardoor ontstaat kan zich alleen maar ontladen in prijsstijgingen. En die vormen in de bondsrepubliek dan ook het gesprek van de dag. Een van de vier doelstellingen van het natio naal-economisch beleid (magische vierhoek) de prijsstabiliteit, is daar door in gevaar gebracht. Die onrustbarende prijsstijgingen hebben de raad van deskundigen, een West-Duitsland zal het voorlopig dus moeten hebben van de zelfbeheersing Het is de les, die dr. Jelle Zijlstra nog kortgeleden Nederland en daarna de hele wereld heeft voorgehouden: spring niet verder dan de polsstok lang is. Een matiging van de loonei sen hoeft geen achteruitgang in de ge zinswelvaart te betekenen. Loonstij gingen moeten onherroepelijk in de buurt van de produktiviteitsstijging blijven, wil de inflatie met enig succes bestreden kunnen worden. Kloos vindt wel dat dit niet hoeft als we met de inflatie in de pas lopen bij het bui tenland, maar dan accepteert nij een verschijnsel, dat een onrustbarende omvang begint aan te nemen en op de duur toch een nadelig effect op de be talingsbalans kan hebben. Ook wat het tegengaan van de geld ontwaarding betreft is de Konzertier te Aktion, die volgende maand weer bijeenkomt omdat eerst het resultaat van de Landerverkiezingen moest worden afgewacht, een mislukking ge worden. In feite heeft het overleg al leen goed gewerkt in de recessieperio de. Alle partijen hadden toen namelijk één gemeenschappelijk belang: zo snel mogelijk naar een opleving koersen. Wanneer de Nederlandse delegatie zich dit alles realiseert, dan zal zij in ieder geval tot de slotsom komen, dat het Westduitse loonsysteem zeker niet beter werkt dan het onze. De winst van de studiereis zal dan ook hoog stens kunnen bestaan uit een algeme ne oriëntatie over de vormen van over leg. waarin men in Nederland nu is vastgelopen. En zoals ieder stelsel groeit uit een compromis met de per fectie, zal ook het onze verder kunnen worden gestroomlijnd totdat er weer gisteren heden (Van onze correspondent) DEN HAAG. De Sociaal-Economi sche Raad heeft zich vrijdag sterk ver deeld getoond over het minimumloon. Weliswaar sprak de SER zich eenstem mig uit voor aanpassing van het mini mumloon aan de gemiddelde loonstijging (een volledig welvaartsvast minimumloon dus), maar over de datum van invoering .en enkele andere belangrijke punten ble ken de overlegpartners verdeeld. Dat de koppeling van het minimum loon aan de gemiddelde stijging van lo nen en prijzen (de z.g. gemengde index) zou moeten worden verlaten was al eni ge tijd duidelijk omdat de uitkeringen van veel sociale verzekeringen worden aan gepast aan de gemiddelde loonstijging. Wanneer het huidige aanpassingsmecha nisme zou worden gehandhaafd zou de netto AOW-uitkering voor gehuwden bin nen afzienbare tijd hogeif worden dan het netto-minimumloon. Bovendien zou de netto-WAO-uitkering, die reeds hoger is dan het minimumloon, steeds meer bo ven dit loon komen te liggen. De vakbeweging, zo bleek gisteren, ver langt dat de aanpassing aan de gemid delde loonstijging per 1 juli a.s. wordt ingevoerd. Daarnaast zou er een extra verhoging van het minimumloon moeten komen (waardoor het minimumloon rond 160 zou gaan bedragen), terwijl de leeftijdsgrens voor het minimumloon zou moeten worden terug gebracht van 24 tot 21 jaar. De werkgevers willen echter dat het minimumloon pas 1 juli volgend jaar de gemiddelde loonstijging gaat vol gen. Zij zijn gekant tegen een extra-ver hoging en -verlaging van de leeftijds grens. In hun opvatting zou het minimum loon per 1 juli a.s. dus 153 moeten wor den volgens het thans geldende aanpas singssysteem. Een compromisvoorstel van de Kroon- leden prof. Bosman en prof. Zijlstra leid de al evenmin tot eenstemmigheid. Deze Kroonleden stelden voor het minimum loon met ingang van 1 juli a.s. de ge middelde loonstijging te laten volgen en daarentegen af te zien van een extra verhoging. Op deze wijze zou het mini mumloon per 1 juli a.s. op rond 157 ko men. NVV-Voorzitter A. H. Kloos heeft aan het begin van de vergadering geprobeerd tot een openbare behandeling van de kwestie-minimumloon in de SER te ko men. Dat lukte niet. maar wel werd be sloten de zaak van de openbaarheid van de vergadering opnieuw aan de orde te stellen. De vakbeweging wil dat de ver gaderingen als regel openbaar zijn en slechts bij uitzondering met gesloten deu ren zullen plaatsvinden. een gezamenlijke gespreksbasis gevon den is. Of dit een samenspraak moet worden dan wel zich zal ontwikkelen tot een hard twistgesprek, zoals de symptomen daarvan zich ai in West- Duitsland hebben afgetekend, hangt van de instelling van de partijen af. Uit de bereidheid om zonder vooraf te stellen voorwaarden rond de tafel te gaan zitten kan eerder iets con structiefs groeien dan uit obstructie. JOHN BINü'eLS DEN HAAG. De tijdschriften voelen zich door de regering achtergesteld bij de dagbladen en hebben hiertegen vrij dag. in een brief van hun organisatie, de NOTU, aan minister Klompé van CRM „ten scherpste" geprotesteerd. Zij willen op gelijke voet met de dagbladen mee delen in de STER-pot, zij willen ook vrij stelling van de BTW op papier en zij wil len, evenzeer als de dagbladen, profite ren van een soepeler prijsbeleid. Tenslot te willen ook zij in aanmerking komen voor vrijstelling van de komende verho ging der PTT-tarieven. DEN HAAG. De ministerraad heeft vrijdag het voorontwerp van een jaarlijkse bijstelling van het tarief van de inkom sten- en loonbelasting zonder belangrijke wijzigingen goedgekeurd. Het wetsontwerp, waarop talrijke in stellingen zeer positief hebben gereageerd gaat thans naar de Raad van State. Zoals bekend beoogt het ontwerp het belastingtarief zodanig aan te passen dat de belastingdruk niet verandert door een louter nominale stijging of daling van het prijsniveau. Blijkens het zojuist verschenen jaar verslag van „CO-OP Nederland" ver toonde de totale datailhandelomzet van de bij „CO-OP Nederland" aangesloten verbruikscoöperaties over 1969 een toe neming van 539,7 tot 570 miljoen. Het marktaandeel van de coöperaties in de levensmiddelensector (kruideniers waren) bleef stabiel op 7 percent. In het verslag wordt meegedeeld dat de meer derheid van de coöperaties aan het eind van het jaar besloot het (verbruiks) divi dend voor enkele jaren te passeren, waardoor hun de mogelijkheid wordt ge boden tot het voeren van een scherpere prijsconcurrentie. De omzetten van „CO- OP Nederland" zelf. inclusief die van de dochterondernemingen, beliepen over 1969 ruim ƒ253 miljoen (exclusief BTW) tegen 268,7 miljoen over 1968 (inclusief omzetbelasting). Het bestuur stelt met voldoening vast dat ondanks de onvoldoende omzetont wikkeling het exploitatiesaldo steeg van f5.8 miljoen naar ƒ6,5 miljoen. Tot de ze groei hebben vrijwel alle afdelingen met uitzondering van de afdeling Textiel bijgedragen. Per saldo laat de resultatenrekening een tekort zien van 884.000,-. Daarin is aan afschrijvingen ruim 2,6 miljoen verdisconteerd en aan kosten, gemaakt ten behoeve van de deelgenoten, 2,2 miljoen. Het bestuur stelt voor het tekort op de resultatenrekening ten laste van de algemene reserve te brengen. Alcor pass. 19 Vitoria n. Hamburg. Ameland 19 rede Karlshamn. Antilla Cape 19 te Mena al Ahmadl. Area 19 v. Saigon n. Miri. Aristoteles 18 v. Curagao n. Rotterdam. Atlantic Crown 19 te Le Havre. Bengalen pass. 19 Gibraltar n. Marseille. Chevron Leiden 20 te Hongkong verw. Chiron 19 te Oranjestad. Diadema pass. 19 Gibraltar n Essider. Dosina pass. 19 Lagos n. Tranmere. Eemhaven pass. 19 Madeira n. Antwerpen. ïsso Den Haag 19 te Mersa el Brega. Ga roet 19 te Hamburg verw. Gulf Hansa 19 te Tarbert. Hercules 19 te Buena Ventura verw. isis 19 te Hamburg. Kalydon 19 v. Oslo n. Rotterdam. Katelysia 19 te Stockholm verw. Katendrecht 20 fe Paranagua verw. Katsedijk 19 te Bremen. Kelletia 21 te Takoradi verw. Leuvelloyd pass. 19 Flores Azoren n. Cristobal. Limburg 20 te Phuket verw. Neder Weser 20 te Singapore verw. Philine 19 te Kharg Eiland verw. Provenierssingel 21 te Las Palmas verw. Rotte 19 te Maceio. Saf Ocean Adelaide 20 te Port Elisabeth verw. Saf Ocean Amsterdam 19 te Lourenco Marques. Schielloyd 19 v. Bremerhaven n. Hamburg. Spaamekerk 19 v. Manilla n. Kobe. Stad Utrecht 19 v Ceuta n. Maceio. Straat Hobart pass. 19 Sabang n. Singapore. Straat Luanda 19 v. Durban n Lourenco Mar ques. Waterland 19 v. Durban n. East London. Willemskerk 19 v. Marseille n. Genua. Zaankerk 19 v. Khorramhrahr n. Abadan. ADVERTENTIES

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 10