VAN DAG TOT DAG KvanVEELEN W09~W „Groep Bantoes wordt zonder vorm van proces vastgehouden' PAISLEY'S LUIDE STEM NU OOK IN LAGERHUIS Nixon feliciteerde Heath telefonisch Daö der vele vaders Tientallen gewonden in Heidelberg Algerije wijst Amerikanen uit ^Boekhandel HLCOEBERGH Critiek van parlementslid Helen Suzman op de „terreurzvet" van Zuid-Afrika: Verkiezingen ramp voor Britse Liberalen Conservatieve meerderheid 30 zetels Reacties op verkiezingen commentaar op actuele zaken Schietpartij in Spaanse Sahara Einduitslag W a tervoorziening in Rijnland-Palts in gevaar Alle school- studieboeken bij ZATERDAG 20 JUNI 1970 3 Stralend Geen recht meer Demonstraties tegen ex-minister McNamara EERSTE IJMUIDER MARKIEZEN FABRIEK Liberalen Moskou Bonn Parijs LONDEN (Reuter) De eind uitslag van de Britse parlements verkiezingen, waarbij de 630 zetels van bet Lagerhuis te verdelen vielen, luidt: Conservatieven: 330 zetels (winst 67) Labour 288 zetels (verlies 60) Liberalen 6 zetels (verlies 7) Andere partijen: 6 zetels (gelijk). De absolute meerderheid van de Conservatieven bedraagt dertig zetels. De conservatieven kregen 13,1 miljoen 146,4 percent) Labour: 12,1 miljoen (43) Liberalen: 2,1 miljoen (7,4) Anderen: 0,9 miljoen (3,2). I Gedempte Oude Gracht 71+ Haarlem Tel.023-313750 Zuid-Afrika (Door onze redacteur in Johannesburg) JOHANNESBURG „Dan heb je nog de zaak van de 22 Bantoes tegen wie vorig jaar december een proces gevoerd werd. De aanklacht was dat zij lid waren van de verboden „African National Congress"-groepering en plannen hadden om terreur- en sabotagedaden uit te voeren. De rechtszaak duurde al maanden. Toen opeens trok de staat alle aanklachten in. De 22 Bantoes werden in vrijheid gesteld en via een zijuitgang mochten zij het gerechtsgebouw verlaten. Daar wachtte hun echter een verrassing. Zwaar gewapende rechercheurs vormden een hecht cordon. De Bantoes konden nog geen tien stappen op de straat zetten. Ze werden opnieuw gearresteerd, nu niet onder de terreurwet, maar onder de 180-dagen-wet, die de veilig heidsdienst het recht geeft iemand zonder vorm van proces een half jaar lang vast te houden voor onderzoek en verhoor". Gestorven Bernadette De sympathieke, moedgevende stem van L. de Jong in de tijd dat hij nog geen professor, geen historicus, geen „deskun dige in defensie-aangelegenheden" was, maar als radio-commentator vanuit Lon den het onverwoestbare vertrouwen op Nederlands toekomst schraagde, heeft de sombere, bijna cynische ondertoon gekre gen van een man die een zware politieke frustratie van enigszins persoonlijke aard vertolkt. Professor De Jong heeft door zijn waar lijk bewonderenswaardig werk als ge schiedschrijver van de Nederlandse avon turen in de Tweede Wereldoorlog een be paalde autoriteit verworven, hij heeft als televisie-commentator naam gemaakt en hij kan worden beschouwd als een van de beste kenners van Nederlands recent oor logsverleden. Of hij daarbij ook nog een goede kijk op de tegenwoordige en toe komstige ontwikkelingen in de wereldpo litieke verhoudingen heeft verkregen, staat niet onomstotelijk vast. Het feit dat hij zulke sombere, critische woorden heeft laten horen over de stand van zaken bij onze defensie en daarbij als argument heeft gebruikt dat onze krijgsmacht de zelfde onvolkomenheden gaat vertonen als in 1940, doet gerechte twijfel rijzen aan de vraag of hij wel voldoende is kunnen los komen uit het door hem zo diepgaand be studeerd en geanalyseerd verleden om zich te kunnen opwerpen als „vader des vader lands" voor vandaag. Er zijn meer van die „vaders des vader lands" aan wier echte vaderschap men mag twijfelen. Mr. Van Riel van de WD is er ongetwijfeld óók een, deze is De Jong dan ook onmiddellijk bijgevallen, minister Luns vertoont ook tekenen van aarzelend vaderschap en heeft eveneens voorzichtige bijval laten horen. Maar aangezien de beste en waarach tigste vader des vaderlands altijd nog Wil lem de Zwijger was, die als voornaamste deugd het zwijgen en het doen beoefende, lijkt het aanbevelenswaardig om al die nieuwe vaders met enige voorzichtigheid te omringen, zelfs al is het morgen Vader dag. Dat doet trouwens ook premier De Jong, die behalve zijn naam niets gemeen heeft met de historicus-professor-commentator. Premier De Jong heeft in tactische, maar wel tamelijk duidelijke bewoordingen te kennen gegeven dat de beoordeling van de vraag of onze defensie op een behoor lijk peil staat of niet, moet worden over gelaten aan de mensen die het ook inder daad uit hoofde van hun functie en des kundigheid moeten en kunnen weten. Hij heeft verder professor De Jong een on nodige zwartgalligheid verweten, waarbij hij terecht wees op het feit dat daarmee ongerustheid wordt gekweekt zonder dat er onomstotelijk feitenmateriaal voor aan wezig is. Het gepraat over defensie in het parle ment en daarbuiten door mensen die met hun uitlatingen meestal bepaalde politieke subjectiviteiten proberen te doen gelden, sticht inderdaad verwarring op een ge bied waar de verwarring ook zonder dat gepraat al groot genoeg is. De vraag of een nationale defensie voldoende is of niet, kan zelfs door de grootste deskundige nooit afdoende wor den beantwoord, eenvoudig omdat nie mand weet voor welke taak die defensie zal worden geplaatst en onder welke om standigheden zij haar opdracht zal moe ten uitvoeren. Men kan slechts theorieën opstellen en proberen die theorieën met veel geld en inspanning te honoreren. Maar of de theorieën zullen kloppen als de praktijk zich aandient, weet geen ster veling. Om het argument van prof. De Jong over 1940 een ogenblik critisch te be schouwen: als in 1940 onze defensie ster ker zou zijn geweest, beter uitgerust, beter georganiseerd, dan zou zij langer weerstand hebben kunnen bieden. Eén dag, twee dagen, tien dagen langer mis schien. Ongetwijfeld zouden dan méér steden dan Rotterdam platgebrand zijn door de Duitse luchtmacht. De westelijke veldtocht van Hitier zou door de Neder landse verdediging, ook al zou zij de sterkte van het Russische leger hebben gehad, nooit kunnen zijn tegengehouden. Is het achteraf misschien een heilzame zaak geweest, dat Nederland al na enkele dagen moest capituleren? Een getal soldaten plus een getal tanks is nooit recht evenredig met een stuk nationale veiligheid. In hoeverre een sterke defensie in bepaalde omstandig heden voor een klein en kwetsbaar land als Nederland heilzaam is, kan slechts door profeten worden uitgemaakt. En ondanks al zijn verdiensten en kennis is prof. De Jong geen profeet, men kan zelfs met een grote mate van zekerheid zeggen dat in onze tijd profeten niet meer voorkomen. De nuchtere en opgewekte reactie van premier De Jong op de onheilsboodschap pen van broodetende profeten moet wor den gewaardeerd. Aan een ongewisse zaak kan men beter nuchter en opgewekt blijven werken naar vermogen en beste weten, inplaats van er een kwasi-gewisse zaak van te maken en er dan somber over te klagen. En wie desondanks toch liever somber en pessimistisch is, moet worden aanbevolen datgene te doen wat onze enig echte vader des vaderlands bij voorkeur deed: zwijgen. Heath straalde van vreugde. Hij had een pleister in de nek, want in het ge drang waarmee hij voor zijn partijge bouw werd verwelkomd botste iemand met een brandende sigaret in de mond tegen hem op en hij moest zich onder doktersbehandeling stellen. Heath zal zoals dat altijd in Engeland gaat snel een regering vormen. Op 2 ju li zal dit kabinet zijn intrede in het par lement doen. Voor Wilson, die althans uiterlijk, ab soluut zeker van de overwinning scheen, kwam de slag natuurlijk hard aan. Maar bij reageerde met grote waardigheid op zijp nederlaag. Het is voor Labour in zo verre meegevallen dat het, met dertig zetels meer dan de oppositie, geen con servatieve aardverschuiving is geworden en voor de progressieve conservatieven zelf dat de partij niet verder naar rechts is afgezakt. Want al werden er enige Powell-aanhan- gers gekozen, hun werd in de meeste ge vallen een halt toegeroepen. Met name te getuigen in een zaak, die niets met een „terreur-proces" te maken had. Na dat zy weigerde, werd zij veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf. Toen haar twee maanden voorbij wa ren, werd zij opnieuw opgesloten onder de terreurwet, waarschijnlijk zonder de gevangenis zelfs verlaten te hebben". „Hoe lang dat nog gaat duren met die 22 Bantoes ,weet niemand. Familieleden, vrienden, advocaten en adviseurs wor den niet toegelaten, de buitenwereld krijgt geen informatie over deze groep", aldus Helen Suzman. „ER IS EEN TIJD in Zuid-Afrika ge weest, dat vrijspraak nog werkelijk vrij spraak betekende. Tien jaar geleden nog, wanneer beschuldigden in een zaak wer den vrijgesproken, werden zij inderdaad vrijgelaten. Nu kan vrijspraak beteke nen: arrestatie en onbepaalde gevangen schap onder de bepalingen van deze ter reurwet. Wat is er gebeurd met de rechtbank in Zuid-Afrika? Interesseert, het nie mand? Je kunt niemand gevangen hou den onder het mom van „veiligheids maatregelen". Laten wij alsjeblieft het enig juist gebleken principe handhaven dat niemand, maar dan ook niemand, van zijn vrijheid beroofd kan worden, tenzij hij door een degelijk gerechtshof in staat van beschuldiging is gesteld, schuldig bevonden en veroordeeld is", zo verzuchtte Helen Suzman in Johannes burg. RABAT (DPA). Bij een botsing tus sen demonstranten en Spaanse troepen in El Aioen in de Spaanse Sahara zijn tien mensen gedood of verwond. Naar het Ma rokkaanse persbureau MAP meldde, is een door de Spaanse militaire gouverneur georganiseerde betoging uit de hand ge lopen. Bernadette Devlin is in het kiesdis trict Mid-Ulster met 37.739 stemmen tegen 31 81.0 stemmen herkozen. Toen zij de bekendmaking van het resul taat hoorde, begroette Bernadette haar overvrinning door de armen op te heffen en haar vuisten te ballen. Zij zal nu in het Britse Lagerhuis met haar meest uitgesproken tegen stander, dominee Ian Paisley, die ook gekozen is, de degens kunnen kruisen. HEIDELBERG (Reuter). In de Westduitse universiteitsstad Heidelberg, hebben studenten en politie fel gevochten tijdens betogingen tegen een bijeenkomst van deskundigen op het gebied van in ternationale ontwikkelingshulp. Aan bei de kanten werden tientallen mensen ge wond. De demonstraties waren in het bijzon der gericht tegen de president van de Wereldbank, de Amerikaanse oud-minis ter van Defensie Robert McNamara, die een „oorlogsmisdadiger" werd genoemd. De betogers gaven in pamfletten als hun mening te kennen, dat de conferen tie bedoeld was om „te komen tot een doelmatiger uitbuiting van de onderdruk te volken". Zij gooiden van de daken van universiteitsgebouwen dakpannen naar de politie. Op straat werd met vuurwerk, stinkbommen en zakken met verf gesme ten. Voorts gingen de betogers de politie te lijf met stokken en ijzeren staven. De politie verweerde zich met traangas, een waterkanon en knuppels. ADVERTENTIES MARKIEZEN/ZONNESCHERMEN IMIbpeNHAVCN&TBMT 17 IJMUtDtU 02ÏSC- rHOS M»iaSo ookKstom keerde voor de Ierse Republikeinse La- bourpartij naar het Lagerhuis terug. Men vraagt zich af wat de positie zal zijn van enkele Ulster Unionisten die met indirec te steun van Paisley, die zijn eigen kan didaten terugtrok, werden gekozen. Behalve mevrouw Lee en George Brown, Labour's plaatsvervangende fractieleider zijn nog andere bekende Labour-figuren in deze verkiezingen gesneuveld, o.a. de rechtse Woodrow Wyatt en de uitgever Robert Maxwell. Wilson die pas 53 jaar is zal hard te rugvechten. Hij blijft zo goed als zeker de meest fascinerende parlementariër in het nieuwe Lagerhuis. Hij zei grootmoe dig dat hij altijd voor Heath bewonde ring heeft gekoesterd. Verder gaf hij toe dal hij de huisvrouwen wegens de stij gende prijzen tegen zich had. Deze verkiezingen waren een ramp voor de liberalen die hun twaalf zetels tot zes teruggebracht zagen. Velen vra gen zich af of zij als nationale partij nu niet hebben afgedaan. Maar niet verge ten mag worden dat zij nog altijd op twee miljoen stemmen kunnen bogen, die ech- tei in dit grillige kiessysteem geen kans op voldoende zetels maken. De conservatieve vloedgolf heeft ook de nationalisten uit Wales en Schotland die elk één zetel hadden, verzwolgen. De beurs en het grote zakenleven ju belen omdat ze niet op een conservatie ve zege hadden gerekend. Zij menen dat de conservatieven hen beter begrijpen. De koersen vlogen omhoog. Maar zelfs uit die kring is Heath al gewaarschuwd tegen een al te hardhandig aanpakken van de vakbonden hetgeen averechtse gevolgen zou kunnen hebben. WASHINGTON (Reuter, AFP en DPA). De Amerikaanse president Nixon heeft de leider van de Britse conservatieven, Ed ward Heath, telefonisch geluk gewenst met de overwinning van zijn partij. Vol gens de woordvoerder van het Witte Huis heeft Nixon Heath gezegd dat hij ver wacht dat de traditionele nauwe betrek kingen tussen beide landen tijdens de ambtsperiode van de nieuwe regering zul len worden voortgezet De president heeft ook de verslagen premier Harold Wilson gebeld en zijn „persoonlijke sympathie" en medeleven met de nederlaag van Wilson uitgespro ken. „De ontevredenheid van de Britten over de politiek van de Labourregering is sterker geweest dat de twijfels over de beloften van de conservatieven." Dit schreef gisteravond het Russische rege ringsblad „Izwestia" in een eerste com mentaar op de uitslag van de Britse ver kiezingen. Deze woonden weerspiegelen, aldus het Franse persbureau AFP, de duidelijke onverschilligheid van de Rus sen ten aanzien van de verandering die zich in Groot-Brittannië heeft voltrokken. Uit de Moskouse bladen blijkt dat men, ondanks het „progressieve karakter" van Labour, geen favorieten had. In socialistische en liberale kringen in Bonn heeft men spijt over de nederlaag van Labour uitgedrukt. In kringen van de oppositionele Christen-Democraten was men daarentegen tevreden. De West duitse regering heeft zich over de poli tieke verandering in Groot-Brittannië nog niet officieel uitgelaten. Doordat politiek Parijs al weken eigen lijk alleen maar oog had voor de cam pagne van Servan-Schreiber voor de tus sentijdse verkiezingen in de stad Nancy, heeft de overwinning van de Tories in ALGIERS (AFP). De Algerijnse au toriteiten hebben donderdag het hoofd van het bureau van de Amerikaanse or ganisatie voor Internationale Hulp (Care) Huff Nuil en zijn assistent John Gruis- sen uitgewezen. Gisteren zijn twee Amerikaanse art sen, verbonden aan een ooglijders kliniek uitgewezen, evenals twee verpleegsters van de kliniek. Over de redenen van de uitwijzing is door het Algerijnse ministerie van Bin nenlandse Zaken niets gezegd. PIRMASENS (DPA) In het gebied van Steinbachtal by Pirmasens in de West duitse deelstaat Rijnland-Palts is de drink watervoorziening in gevaar gebracht door een ongeluk met een Amerikaanse tank auto. Het voertuig, dat geladen was met 20.000 liter benzine, sloeg om. Daarbij raakte de tank lek. Zeker de helft van de lading stroomde weg, waardoor het grondwater in de wijde omtrek onbruikbaar is ge worden. ADVERTENTIES Engeland in Frankrijk nu zo mogelijk nog wat extra sensatie verwekt. „Le Monde" merkte gisteravond op dat Wilson zijn vingers van spijt nu wel moet afbijten, aldus meldt onze redacteur in Parijs. Overigens ziet de Franse regering de socialist Wilson zonder tranen vertrek ken. Nu het post-gaullisme bij monde van president Pompidou voor toetreden van Engeland tot de EEG heeft gekozen, ge looft men in Parijs meer vertrouwen in de Europese overtuiging van de conser vatieve Heath dan in die van Wilson te mogen hebben. De uitslag van de Engelse verkiezingen behoeft geen enkel verschil te maken voor de toetreding van Engeland tot de gemeenschappelijke markt, aldus heeft premier De Jong gisteravond verklaard. In Zuidafrikaanse politieke kringen heeft men zich uiterst voldaan getoond over de nederlaag van premier Wilson. Men wees erop, dat de regering in Pre toria de afgelopen maanden haar afkeu ring over de buitenlandse politiek ten aanzien van Zuid-Afrika van de Labour regering niet onder stoelen of banken heeft gestoken. Men neemt in Pretoria aan, dat de Britse wapenleveranties aan Zuid-Afri ka waarschijnlijk hervat zullen worden. In VNkringen te New York betreurde men het onvermijdelijk vertrek van de vertegenwoordiger van Goot-Brittannië bij de Verenigde Naties, Lord Cara- don, die als een van de meest gewaar deerde persoonlijkheden in de internatio nale diplomatie wordt beschouwd. Men vreest verder dat een heroriëntering van de Britse politiek ongetwijfeld een gevoel van onbehagen zal veroorzaken onder de Afrikaanse landen, die altijd van Londen een energiekere houding hebben ver wacht ten aanzien van Rhodesië, Zuid- Afrika en de Portugese koloniale gebie den in Afrika. „De uitslag van de verkiezingen in Groot-Brittannië betekent het einde van de Britse beïnvloeding van de politieke toestand in Rhodesië", aldus het commen taar van de Rhodesische premier Ian Smith gisteravond. „De Zuidafrikaanse regering is nog be zig een nieuwe aanklacht tegen deze Ban toes in elkaar te draaien," aldus Helen Suzman. parlementslid voor de Zuidafri kaanse Progressieve Partij tijdens een vraaggesprek in Johannesburg. Helen Suzman is sinds 1961 de enige progressieve afgevaardigde in het Kaap se parlement en laat daar duidelijk blij ken dat zij tegen „het beleid van afzon derlijke ontwikkeling" gekant is en in tegratie tussen de blanke en niet-blanke bevolkingsgroepen van Zuid-Afrika voor staat. In het parlement brengt zij regel matig de discriminerende apartheidswet- ten aan de orde. „DEZE TERREURWET is nu bijna drie jaar in werking en we weten niet of nauwelijks hoeveel mensen maandenlang onder deze wet opgesloten zijn geweest," zegt Helen Suzman. „Ook krijg ik geen antwoord op al mijn vragen die ik hier over in het parlement stel. Alhoewel we in het duister tasten over deze drama tische zaak zijn er toch enkele dingen die we wel weten en die elk vredelievend mens, ook de Zuidafrikaner, tegen de borst zullen stuiten." „Zeven mensen die op beschuldigingen van sabotage vastzaten, zijn in de gevan genis gestorven. De resultaten van door ons ingestelde onderzoeken zijn allesbe halve bevredigd, om het maar zachtjes uit te drukken." „UIT HET onderzoek naar de dood van Iman Abdullah Haron, religieus leider van een grote Maleise secte in Kaapstad, bleek dat hij niet alleen gestorven kon zijn aan verwondingen die hij opliep toen hij elf treden hoog van een trap viel," vertelde Helen Suzman, die de „terreur wet" een regeringsmaatregel vindt die de Zuidafrikaanse veiligheidsdienst te veel macht geeft nog meer dan de „90-da- gen-wet" en de „180-dagen-wet" al deden. „Iedereen die ervan verdacht wordt iets van het plegen van geweld af te weten, kan voor onbepaalde tijd voor on dervraging en onderzoek opgesloten wor den. Ik geloof dat iedereen tegen terreur en sabotage is, maar velen die onder deze wetten werden vastgehouden, zijn be schuldigd van veel minder ernstige mis daden dan terreur en sabotage en nog meer mensen zijn vrijgelaten, omdat er geen enkele aanklacht te bedenken viel." „Vorig jaar werd een aantal Bantoes uit Rustenburg en Hebron gearresteerd. Van de 62 arrestanten werden er zestien in staat van beschuldiging gesteld, waar van er tenslotte zes schuldig werden be vonden aan poging tot moord. De rest is vrijgelaten. Het was duidelijk dat deze rechtszaken voortkwamen uit onderlinge stammenverschillen en niets te maken hadden met het plegen van sabotage." „DE ZAAK tegen Shanti Naidoo, een jonge Indische vrouw die in juni vorig jaar gevangen werd genomen, is een af schuwelijk voorbeeld. Na vijf maanden van eenzame opsluiting werd zij gevraagd (Door onze redacteur in Londen) LONDEN Gisteravond om kwart over zes reed een kalme maar enigs zins terneergeslagen Harold Wilson door de hoge toegangspoort van Buckingham Palace om zijn ontslag als premier aan te bieden. Kort na dat 's middags om precies twee uur de Conservatieven 316 zetels en daar mee de meerderheid hadden ver overd, vroeg Wilson een audiëntie aan bij koningin Elizabeth die op dat ogenblik ir> een open rijtuig geëscor teerd door de erecavalerie haar jaar lijkse traditionele entree op de ren baan van Ascot maakte waar de top laag van de Engelse society was ver zameld. Het was een Victoriaans tafereel dat herinnerde aan het onvergankelijke En geland, waarnaar vele Conservatieven te rug denken en waar Wilsons geestdrift voor de technoligische revolutie die groot heil zou moeten brnegen, geheel scheen te zijn verbleekt. Maar zelfs wanneer Heath die om ze ven uur het paleis betrad om de hand van de koningin te kussen en zijn op dracht om een regering te vormen te ont vangen, terug zou willen naar de sfeer van het oude machtige Britse imperium, zou hij daartoe geen kans meer krijgen al blijven in zijn partij die oude senti menten nog altijd een zekere rol spelen. in Surbiton en wat belangrijker is in en kele grote immigrantencentra in de West Midlands, waar Labour zich wist te hand haven. Powell's invloed kostte echter mevrouw Jennie Lee, de weduwe van Aneurin Be- van en minister voor Kunstzaken, haar zetel in Cannock, dat zij dertig jaar had vertegenwoordigd. Powell's agressieve campagne heeft echter ongetwijfeld tot Labour's val bijgedragen. De Conservatieven dreigen ook in ver legenheid te worden gebracht door de triomf van dominee Ian Paisley de fa naticus uit Noord-Ierland die nu in het Lagerhuis door Noord Antrim is afge vaardigd. Hij veroverde de zetel door een meerderheid van 22.000 van de Ulster Unionisten in eigen meerderheid van ruim 2.000 om te zetten. Dit is een gevaarlijke situatie voor het explosieve Ulster. Paisley die meteen de oorlog verklaarde aan de gematigde Ul ster premier majoor James Chichester Clark en dreigend eraan toevoegde, dat de kalmte nu voorbij is, zal temidden van de conservatieven plaats nemen en zijn luide stem die al in het Noordierse parlement klinkt, nu ook in Westminster laten schallen waar hij di rect zal worden geconfronteerd met het politieke wonderkind de fel-revolutionai- re Bernadette Devlin die met een aan zienlijke meerderheid voor Mid-Ulster werd herkozen. Bernadette kreeg niet minder dan 37.000 stemmen. Volgende week komt haar veroordeling wegens opruiing tot zes maanden gevangenisstraf in hoger beroep voor. Ook de rooms-katholieke Gerry Fitt

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3