TROEPENCONCENTRATIE BIJ GRENS MET ISRAEL m Wapendiefstal uit Belgisch depot Israel vreest voor een „rampzalig vredesinitiatief" van Amerikanen Nu is het tijdvoor Beschuit lardbeien. Veiligheid en geld Een vuile maatschappij Israel meldt voorbereidingen van Syrische strijdkrachten Anti-koloniale pamfletten in Portugal Mevrouw Dewi wordt niet vervolgd Kies uw zilveren sieraad zoals u mode kiest act ue1e zaken In 1972 lanceren Amerikanen een ruimtestation Griekenland laat enkele politieke gevangenen vrij Westduits-Pools handelsakkoord WELLICHT VOOR GEBRUIK TEGEN GRIEKSE REGIME KOORTSACHTIGE DIPLOMATIEKE ACTIVITEIT IN WASHINGTON Vliegtuigleveranties mogelijk ruil voor concessie Jeruzalem 2 3 - - Drie arrestaties Proef voor menselijk uithoudingsvermogen Piloten Jordanië Vredesvoorstellen Nog 1200 in gevangenissen Noordierse minister in Nederland (Van onze redacteur in Jeruzalem) JERUZALEM „Intensieve besprekingen" zo noemt men op het mi nisterie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem de koortsachtige diploma tieke bedrijvigheid, die Israel in Washington ontwikkelt aan de vooravond van Rogers' verklaring over Israels dringende verzoeken om meer Phan toms en Skyhawks. In regeringskringen wordt Nixons beslissing met on gerustheid tegemoetzien, niet zozeer uit vrees nul op het rekest te krij gen, als wel, omdat men reden heeft te geloven, dat deze transactie zal worden vastgekoppeld aan Israels medewerking aan wat Jeruzalem be schouwt als een rampzalig vredesinitiatief. Kind van de rekening 'i. '..v.':-. ..-,. Niet eenzijdig i Het geharrewar over de kosten en de kwaliteit van onze defensie maakt de kwestie van de nationale veiligheid tot een binnenlandse politieke vete, zonder dat het bijdraagt tot een verheldering van de werkelijke situatie. Die werkelijke situatie ligt niet in een dreigende inval van een vijand op ons grondgebied, zoals dat in 1939 wel dege lijk het geval was. Iedere vergelijking met die situatie in de jaren dertig is ab surd, omdat de omstandigheden in geen enkel opzicht enige gelijkenis vertonen en de positie van Nederland zowel als de internationale verhouding volkomen an ders ligt. In 1939 was ieder land op zichzelf aan gewezen, er was geen sprake van een ge zamenlijk verdedigingsplan tegen de Duitse dreiging en zeker bestond er geen uitgewerkt plan om de legermachten van de bedreigde landen in tijd van nood ge coördineerd te doen optreden. De enig mogelijke daad ter beveiliging van nationale waarden die in de destijds ontstane situatie kon worden gesteld, werd door koningin Wilhelmina in over leg met koning Leopold van België ge daan: een beroep op de mogendheden om hun geschillen langs vreedzame weg tot een oplossing te brengen en een aanbod van Nederland om daarbij te bemiddelen. Met andere woorden: de enige hoop op nationale veiligheid lag in de kans om de oorlog te vermijden. Wie nu zou willen beweren dat Hitler- Duitsland ons land onder de voet heeft kunnen lopen omdat de regering niet voor een sterkere defensie gezorgd had, is toch wel erg ver van de historische werkelijkheid afgedwaald. In de toen ge geven situatie was ieder klein land ge doemd om onder te gaan, hoe sterk zijn defensie ook zou zijn. Zij zijn dan ook ondergegaan, de een na de ander, en de mate waarin zij bij die ondergang hebben geleden was recht evenredig aan de sterk te van hun defensie-apparaat. Want iedere dag dat de legers langer stand hielden, werd de hel voor de burgerbevolking verlengd. De dwaze vergelijking met 1939 moet nu dienen om de politieke partijen aan een indrukwekkend verkiezingsprogram mapunt te helpen. De kiezer moet worden geïmponeerd met de kreet dat verster king van het defensie-apparaat verhoogde veiligheid waarborgt. Men zou wensen dat het waar was. De nationale veiligheid en de bestaanszekerheid van ons volk zijn waarden die niet hoog genoeg kun nen worden aangeslagen. Zij kunnen ook nooit „te duur" zijn. Maar helaas heeft de zo eenvoudig lijkende stelling van „duurdere defensie, hogere veiligheid' een dubbele bodem. De veiligheid van kleine landen in een onverhoopte vol gende oorlog is een volkomen onzekere en onberekenbare zaak. Zij hangt niet af van de begrotingsbedragen die deze lan den opbrengen, zij hangt af van de vraag of het oorlogslot die landen zal sparen, of dat de vernietigende slagen die de grote mogendheden elkander zullen willen toe brengen, op hun hoofden zullen neerko men. En zij hangt voor een kleiner, maar toch nog zeer belangrijk deel af van de vraag of de defensieve samenwerking der pactlanden goed en doeltreffend is ge organiseerd, waarbij het aandeel van elk der landen uiteraard zo efficiënt moge lijk moet kunnen bijdragen in het alge mene succes. En tenslotte hangt zij nog af van de vraag welke strategie de grote mogend heden zullen volgen, waarbij de politieke inspraak van de kleine partners in de pe riode van voorbereiding zo zwaar moge lijk moet worden gemaakt. Die politieke inspraak echter dient in welbegrepen eigenbelang in de eerste plaats op voor koming van een oorlog te zijn gericht. Laat de politieke partijen datgene wat zij onder „nationale veiligheid" ver staan, eerst eens vertalen in een formule die de vredessituatie en de vreedzame oplossing van geschillen kan bevorderen. Het krijgshaftig geroep om wapens en militaire kracht, dat sommige onzer poli tici aanheffen, klinkt heel anders wan neer men het hoort tegen de achtergrond van een eenmaal uitgebroken raketten- oorlog, die in seconden hele landen kan wegvagen. Het klinkt dan bijna kinder lijk en pover, omdat het past in een voor bij tijdperk waarin men nog met lucht afweer en tanks en echte slagvelden te maken had, en niet met wapens die slechts enkele dagen nodig hebben om een heel werelddeel met miljoenen mensen te egaliseren als een braakliggende akker. Natuurlijk zijn politieke doeleinden verbonden aan het huidige mondgevecht om grotere defensie-inspanningen. Een sterke defensie is in tijden van nationale beroering ook een handzaam apparaat om de orde te handhaven. Als men het ook daarvoor wil gebruiken, laat men dat dan eerlijk zeggen. Maar laat men het stem- volk niet in slaap wiegen. Colijn heeft Nederland in slaap gewiegd toen de vijand aan de grens stond, maar in de huidige situatie is het even irreëel te ver klaren dat onze nationale veiligheid te gen buitenlandse bedreiging direct even redig is aan het aantal miljoenen dat men ervoor uitgeeft. Nu de Tweede Kamer zich bijna una niem heeft uitgesproken voor snelle, doel treffende maatregelen tegen de luchtver ontreiniging, waarbij tussen de regels van de aanvaarde motie toch te lezen valt dat de tot dusver noodzakelijk gebleken voor zieningen in de bureaucratische molen zijn opgehouden, zijn er geen argumenten meer om nog langer te dralen met drasti sche wettelijke maatregelen. Het merkwaardige is dat het bedrijfs leven nog steeds in het ongewisse ver keert ten aanzien van de eisen, die aan installaties worden gesteld om luchtver ontreiniging zo goed mogelijk te voor komen en op eigen houtje heeft moeten experimenteren. Sommige ondernemingen hebben grote investeringen gedaan zonder dat zij daartoe wettelijk verplicht waren. De eisen die de overheid aan nieuwe ves tigingen stelde, werden wel „afdoende" genoemd, maar kwamen in hoofdzaak slechts neer op een grotere en hogere verspreiding van uitwasemingen, niet op het verminderen of afbreken van vervui- -innnnnnnm lende gassen. Het bedrijfsleven zou waar schijnlijk liever duidelijk omschreven, strenge voorschriften hebben zodat het weet waar het aan toe is. Een nieuwe Hinderwet moet die stren ge voorschriften duidelijk omschrijven en eveneens in haar eisen de overweging vertolken, dat niet alleen een bepaalde sector van het bedrijfsleven maar de hele maatschappelijke samenleving vervuiling bedrijft. Dat was ook duidelijk de bedoe ling van de Kamer. Vervuiling gebeurt trouwens niet al leen door industriële of huishoudelijke verbranding, maar ook door afvalstor- ting en andere kwalijke manieren van vuilverspreiding. Het complex van ve- vuilende gewoonten, dat onze samenle ving al jaren achteloos beoefent, heeft geleid tot een situatie waarin slechts ver betering kan worden gebracht door een volledige omschakeling van milieuge bruik. Die omschakeling zal moeten wor den opgelegd aan bedrijven zowel als aan particulieren en daarbij kan niet genoeg worden beseft dat het de hoogste tijd is. LISSABON, (Reuter). Tegen twee Portugese priesters en een architect zal een gerechtelijke vervolging worden in gesteld wegens het uitgeven en versprei den van tegen de regering gerichte pam fletten. Dit is gisteren door de politie in Lissabon meegedeeld. De drie mannen zouden met een vierde verdachte, een voormalige seminarium student behoren tot een groepering, be kend onder de naam „Gedoe" die pam fletten opstelt, waarin van de regering wordt geëist dat zij de koloniale gebie den in Afrika opgeeft. Deze vlugschrif ten geven, aldus de politie, „morele steun aan de opstandelingen'' in Angola. Mozambique en Portugëes-Guinea. De beide priesters, Canon Abilio Ta- vares Cardoso en Jose Da Falicidade Alves, en de architect Nuno Teotonio Pereira, zijn volgens mededeling van de politie op borgtocht op vrije voeten ge steld. MANILLA (Reuter). De Verenigde Staten zullen in 1972 een ruimtelaborato rium lanceren om een onderzoek in te stellen naar het uithoudingsvermogen van de mens tijdens een langdurig verblijf in de ruimte. Dit is vandaag meegedeeld door de Amerikaanse arts dr. Clarence Hernigan die vorig jaar november met de beman ning van de Apollo-12 in quarantaine is geweest. Op een persconferentie in Manilla ver telde hij, dat aan boord van dit labora torium drie astronauten verscheidene da gen lang in de ruimte zullen blijven. JERUZALEM/BEIROET (AFP en Reuter) De concentratie van tanks en artillerie van het Syrische leger langs de Israelisch-Syrische bestands lijn heeft nu dezelfde omvang gekre gen als de Egyptische concentraties in de Sinai vóór de zesdaagse oorlog van 1967. Dit heeft een officier van de Israëlische generale staf gisteren op een persconferentie in Jeruzalem ver klaard. Volgens hem heeft het Syrische leger 800 tot 900 tanks en ongeveer 600 stukken geschut samengetrokken, wat 50 pereent meer is dan de sterkte waarover Syrië in mei 1967 beschikte. In antwoord op een vraag zei de Israëlische officier dat het gehele Syrische wapenarsenaal van Rus sische makeljj is en dat het Syrische leger wordt bijgestaan door adviseurs en instruc teurs uit de Sovjet-Unie. Langs het Suezkanaal beschikken de Egyptenaren over circa 900 stukken ge schut. Volgens de Israëlische woordvoerder schieten de Egyptenaren doorgaans over een 25 tot 30 km breed front, waarbij in anderhalf uur tijd ongeveer duizend gra naten worden afgevuurd. De Russische piloten, die in Egypte zijn gestationeerd, nemen deel aan luchtacties en niet meer alleen aan oefenvluchten, zo heeft de Israëlische minister van Defensie, generaal Mosje Dajan, gisteren verklaard. Niettemin vermijden de Russen ieder con tact met Israëlische vliegtuigen, zoals de laatste twee maanden bij het Suez-kanaal is gebleken. Volgens Dajan past deze zorg vuldige strategie in het kader van een mi litair en politiek plan van de Sovjet-Unie. De Israëlische minister van Defensie meende dat de Sovjet-Unie niet verwik keld wenst te raken in een oorlog in het Midden-Oosten, maar als zjj daar toch toe DJAKARTA (Reuter). De Indonesi sche minister van Buitenlandse Zaken. Adam Malik, heeft gisteren in Djakarta verklaard, dat mevrouw Ratna Sari De wi, de weduwe van oud-president Soe- karno, niet verantwoordelijk zal worden gesteld voor vergissingen die haar echt genoot misschien heeft begaan. Tot ver slaggevers zei hij dat mevrouw Dewi een vrije burgeres is en dat de regering geen redenen heeft haar te arresteren. Mevrouw Dewi heeft gisteren zelf ver klaard dat zij na de dood van haar man nooit zal hertrouwen. Zij is van plan voor de rest van haar leven in Indonesië te blijven en zich aan sociaal werk te gaan wijden. Na de afzetting van haar echtge noot heeft zij in ballingschap in Parijs gewoond. Zaterdag is zij met haar drie jarig dochtertje naar Djakarta gekomen om afscheid van haar man te nemen. besluit, zouden alleen de Verenigde Staten tegenstand kunnen bieden. „Daarom wil ik er zeker van zijn dat de Verenigde Staten tussenbeide zullen komen als de Sovjet- Unie een oorlog in het Midden-Oosten begint", aldus Dajan. Hij zei echter te hopen dat dit probleem nooit actueel zal worden. Dajan zei verder dat gezien de aan wezigheid van de Iraakse, Syrische en Saoedi-Arabische troepen en de Pales tijnse guerrilla's, „het niet onmogelijk is dat de ontwikkelingen in Jordanië, Israël zullen dwingen tot defensieve acties over de Jordaan". Deze acties zouden van beperkte duur zijn en geeh bezetting van Jordaans ge bied tot doel hebben. Het is niet de zaak van Israel welke regering de Jordaniërs kiezen of wat zij hun land noemen, maar ADVERTENTIE £en modern zilveren sieraad in firssestijl krestU ook op 'J modelm manier Gewoon bij 28111 een moderne juwelier als wij binnenstappen, fijn vrij rónd- 1 ijken, aandoen, omhangen. passen. Kortom, 'JU zoals U mode k est. Edeti: metalen tot eigentijdse •siet aden. 2 Colliers, armbanden, broches, fin- gen, manchetknopen en hangers. In f.mse stiji. met nieuw karakter. Moet U zien' - Kring Moderne Juweliers Grote Houtstraat 6 bij de Grote Markt Haarlem Telefoon 023-3242 59 Israel kan geen regime aanvaarden, dat de vrije hand geeft aan aanvallen tegen Israel, aldus Dajan. De ambassadeur van de Verenigde Staten in Libanon, Dwight Porter, heeft gisteren de Libanese minister van Buitenlandse Zaken, Nassim Majdalani, in kennis ge steld van nieuwe Amerikaanse voorstellen voor een regeling van het conflict in het Midden-Oosten. Woordvoerders op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Beiroet, die dit gis- tèren bekendmaakten, zeiden dat de Ame rikaanse ambassadeur tegenover Majdalani had verklaard dat de voorstellen vorige week zaterdag ter kennis van Egypte, Jordanië en Israel zijn gebracht. Zij wil den de inhoud van de voorstellen niet ont hullen, maar zeiden dat deze „iets beter" zijn dan vorige initiatieven van Wash ington. Verwacht wordt dat minister van Bui tenlandse Zaken Rogers deze week op een persconferentie in Washington een nieuw Amerikaans vredesinitiatief in het Midden- Oosten bekend zal maken, alsmede het besluit van zijn regering over het Israë lische verzoek om meer vliegtuigen. ATHENE (Reuter). Het Griekse ko lonelsregiem heeft gisteren 73 politieke gevangenen vrijgelaten die sinds de staatsgreep in april 1967 als gevaarlijk voor de openbare veiligheid zaten opge sloten. Dit heeft het ministerie van open bare orde in Athene bekendgemaakt. Zestig gevangenen werden vrijgelaten op aanbeveling van een uit drie rechters bestaand comité dat zich met de arres taties van alle politieke delinquenten had beziggehouden. De andere 13 zouden hun vrijheid hebben herkregen op grond van een door premier Papadopoelos eind april afgekondigde clementie-regeling. Na deze vrijlating blijven er nog steeds ongeveer 1200 politieke gevangenen in verschillende gevangen-kampen op klei ne eilanden en in dorpjes in hechtenis. WARSCHAU (Reuter). West-Duits- land en Polen hebben gisteren in War schau de onderhandelingen afgesloten over een akkoord voor samenwerking op eco nomisch, handels-, wetenschappelijk en technologisch gebied. Dit heeft de Westduitse minister van economische zaken, Karl Schiller ver klaard voordat hij het akkoord parafeer de. De overeenkomst loopt tot eind 1974. De Westduitse onderhandelingsleider, Egon Emmel zei dat er niet gesproken was over een Westduits krediet voor Po len. (Van onze correspondent) BRUSSEL. Een diefstal van wapens uit een legerdepot in Schaffen bij Diest wordt vooralsnog met grote zwijgzaam heid omgeven. Nadat berichten over die nogal omvangrijke wapendiefstal uitlek ten, doen geruchten de ronde dat deze diefstal zou zijn zijn gepleegd door een groep Grieken en Duitsers die eind vorige week een garagekluis in het Brusselse centraal station ook gebruikte als opslag plaats voor dynamietstaven. Gevreesd wordt dat de groep die daar bewaarde om ze vandaag of morgen bij een actie tegen het Griekse kolonelsbewind te gebruiken. Griekse gebouwen in de Belgische hoofd stad zijn in ieder geval onder bewaking geplaatst. In België en West-Duitsland zoeken veiligheidsdiensten naarstig naar de her komst en de eigenaar van de in de Brus selse bagagekluis gevonden tien staven dynamiet van elk 100 gram met een ont steking. De springstoffen genoeg om een grote brug op te blazen werden achterhaald toen spoorwegbeambten in het Brusselse station de niet op tijd vrij gemaakte kluisjes controleerden. Onge veer gelijk met de politie diende zich bij de bediende een Franse, nu in Brussel wonende en daar als tolk bij de EEG werkende vrouw aan die de springstoffen kwam afhalen. Zij deed dat op verzoek van een vriendin uit Aken die tot voor kort ook als tolk in Brussel werkte en ge huwd is met een Griekse ingenieur die als felle tegenstander van het huidige bewind in Griekenland te boek staat. De Frangaise vertelde de politie dat haar Duitse vriendin haar een man had gestuurd die haar vroeg de zak springstof fen te gaan ophalen. Hij zou die later dan weer bij haar thuis komen weghalen. De vrouw heeft over die mysterieuze figuur verder weinig inlichtingen kunnen geven. De opsporingsdiensten vermoeden even wel dat het de Griekse echtgenote van de Akense collega van de Frangaise zelf is geweest. De Franse tolk is langdurig aan de tand gevoeld en daarna op vrije voeten gesteld omdat ze volkomen te goeder trouw op het verzoek van haar vriendin was ingegaan. DEN HAAG. Dr. Robert Simpson, de Noordierse minister voor maatschappelijke verhoudingen, brengt een bezoek van drie dagen aan Nederland voor besprekingen met ambtenaren van het ministerie van Cultuur, het ministerie van Sociale Zaken en met vertegenwoordigers van de voor naamste godsdienstige groeperingen op het gebied van maatschappelijke verhoudin gen. Na Nederland bezoekt dr. Simpson België. Van Israel zou, volgens berichten in de buitenlandse pers, worden verwacht, dat het akkoord gaat met een tijdeliike wapenstilstand als voorgesteld door Nas ser in zijn recent interview met de Ame rikaanse televisie en een uitdrukkelijke verklaring, dat het bereid is zijn troepen uit de bezette gebieden terug te trekken. Vrede is er niet bij. En die afwezigheid van een duidelijk gedefinieerde Egypti sche tegenprestatie heeft hier vastbera den tegenstand opgeroepen. Jeruzalem is bevreesd het kind van de rekening te worden, zoals in 1956, toen het zich door Amerikaanse beloften tot concessies liet verleiden en zich onmid dellijk daarna in precies dezelfde situa tie Zag gedrongen, die aan de vooravond van de Sinaï-campagne heerste. Daar naast ziet het met lede ogen aan. hoe de Russisch-Egyptische alliantie Washington om haar vinger windt door te speculeren op de Amerikaanse vrees in een oorlog met Rusland te worden betrokken en op het Amerikaanse verlangen om het ver loren prestige in de Arabische wereld te herstellen. Het een zowel als het ander wordt hier beschouwd als een gevaarlij ke illusie, die niet alleen Israel, maar ook de Verenigde Staten wel eens duur te staan zou kunnen komen. Op gevaar af voor oorlogszuchtig en star te worden uitgekreten wijst men hier Nassers aanbieding inzake een tijde lijk bestand met beslistheid van de hand. Men ziet haar als een listige manoeuvre om letter en geest te omzeilen van de resolutie van de Veiligheidsraad van 22 november 1967, die geen andere doel had dan de weg te bereiden tot een duurza me vrede, iets, waarvan Nasser c.s. naar Israëlische overtuiging niet willen weten. In die resolutie is inderdaad sprake van een wapenstilstand, maar niet van een tijdelijke, doch van een semi-perma- nente, uiteindelijk overgaand in een door onderhandeling tot stand gekomen bij legging van het conflict. Aan de door Nasser aangeboden staakt-het-vuren-pe- riode ligt volgens de Israëliërs geen vre deswil ten grondslag. Integendeel. Ze zou hem gelegenheid bieden zijn gehavend militair apparaat te herstellen en uit te bouwen om na afloop van het bestand beter dan ooit tevoren op een nieuwe ADVERTENTIE -v V - V: U" 1 -t? -;W V v oorlog voorbereid te zijn. Dat hij daar mee de VN-resolutie geweld aandoet, laat hem volgens de Israeli's koud, of schoon hij voor het oog van de wereld aan dezelfde resolutie vasthoudt en Is rael beschuldig! dat niet te doen. Israel heeft, zo wordt hier uiteengezet, de resolutie van 22 november 1967 in haar volle omvang aanvaard. Tekoa's verklaring dienaangaande van mei 1968 is onlangs op Amerikaans verzoek door minister-presidente Golda Meir in het par lement herhaald en uitgewerkt. Maar b(j die laatste gelegenheid werd uitdrukkelijk gestipuleerd dat van een eenzijdige uit voering van het VN-besIuit geen sprake kon zijn. Deze opvatting houdt volgens Jeruza lem in, dat een prijsgeven van de be zette gebieden dient te worden gecom penseerd door een vrede, verkregen door aanvankelijk indirecte, maar later recht streekse onderhandelingen tussen de bel- ligerenten. Nasser wil daarvan niet ho ren, maar eist wel van zijn -tegenstander dat hij het door hem veroverde gebied afstaat, Israel daardoor als vanouds blootstellend aan de aanvallen van zijn troepen en de aanslagen van zijn „fe- dayen". Jeruzalem heeft dit alles in de laatste dagen indringender dan ooit Washington voorgehouden. Het heeft ook uitdrukke lijk te kennen gegeven, dat het van zich zal afslaan om zich in zijn huidige po litieke, terriloriale en strategische posi tie te handhaven tot er een gunstiger klimaat ontstaat. En het tracht bovenal Washington ervan te overtuigen, dat het zichzelf dwarsboomt als het ingaat op de vage toezeggingen van twee dictatoriale regimes, die naar Israels heilige over tuiging de vrede in het Midden-Oosten geen stap nader kunnen brengen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3