Praatboek bereidt Palaver voor
VREDESWEEK: NIET ALLEEN
EEN PREEK VOOR BEJAARDEN
Vrij van honger-campagne
T
WITTE TOGA
Oude hervormde kerk op Ceylon
weer in gebruik
,ln de Waagschaal'
gaat verdwijnen
Drs. Van Duist
docent in Indonesië
r 4
JULI
I 9 7 O
ZATERDAG
Palaver 1971, dat op zaterdag 2 januari 1971 van tien tot vijf uur in de
Utrechtse Jaarbeurshallen zal worden gehouden, roept reminiscenties op
aan Palaver 1964. Dit Palaver werd toen, eveneens in Utrecht, op Hemel
vaartsdag gehouden en 23.000 jonge mensen stroomden er samen. Thans
in 1971 verwacht men er zo rond 25.000 jongeren van alle leeftijden. Dat
„bijbelfeest" ging destijds uit van het Nederlands Bijbelgenootschap met
als hoogtepunt het fascinerende optreden van Mahalia Jackson, die negro
spirituals vertolkte. De organisatie berustte toen, evenals nü bij de Stich
ting „Jeugd en Bijbel", waarvan thans het bestuur voor ongeveer de helft
uit katholieken bestaat.
Zijn de vredesweken, zoals ze in ons land door het interkerkelijk vredes
beraad, IKV, in samenwerking met een aantal plaatselijke actieve ge-
interesseerden worden georganiseerd, zoveel als „een preek voor bekeer
den"? Met andere woorden: „Zijn niet die mensen bereikt, die het niet
meer nodig hadden?" Het IKV gaat deze vraag niet uit de weg. Het heeft
het studiecentrum voor vredesvraagstukken een afdeling van het insti
tuut voor politicologie van de Katholieke Universiteit te Nijmegen een
onderzoek laten instellen naar het resultaat van de inspanningen van het
IKV, in het bijzonder rond de vredesweek 1969, die in dat jaar van 21
tot 28 september gehouden werd. Het uitgebreide technische verslag van
dit onderzoek is nu juist ter beschikking gekomen. De hierboven aange
haalde vraag wordt ook in dit verslag opgeworpen. In het algemeen kan
gesteld worden, dat er voor het IKV nog werk genoeg te verzetten valt.
Ook de meelevende contactpersonen en predikanten en priesters zijn, zo
is in ieder geval duidelijk, naar in het verslag gezegd wordt nog niet „zo
„zat" van informatie", aldus het Hervormd Persbureau.
Enkele resultaten
Liefdadigheidsgevoelens
De „Vrij van honger"-campagne
van de Wereldraad van Kerken
krijgt in Iran veel steun van de
regering en de FAO. In 1965 begon
men met dit project en nu zijn er
al acht dorpen, die van de steun
profiteren. Er is hier sprake van
een „gidsproject", hetgeen be-
-.
tekent dat de resultaten, die bij de
eerste dorpen worden bereikt,
daarna ook ten goede komen aan
de andere dorpen in het Kharagan-
gebied in de Iraanse bergen. Het
is de bedoeling een programma van
landbouwontwikkeling ten uitvoe
ring te brengen in geselecteerde
dorpen. Daarvoor heeft men een
zorgvuldig onderzoek ingesteld
naar de omstandigheden en de
landbouwpraktijken, waarbij men
rekening heeft gehouden met de
problemen voor degenen, die geen
land bezitten. Het gaat er dan ook
om de plaatselijke levensstandaard
te verhogen op het gebied van
landbouw, huishouding en dorps
verbetering.
Het is volgens de Stichting een ver
heugend feit, dat de jeugd van nu
steeds meer interesse voor de bijbel
krijgt. Ja zeker, er is weer meer re
ligieus besef merkbaar, ook onder de
jongeren. Diezelfde jeugd echter heeft
er wel moeite mee dat boek der boe
ken te verstaan, omdat ze moeite
heeft met de bijbeltaal. Dat wel.
En om daaraan tegemoet te komen
heeft de Stichting „Jeugd en Bijbel",
waarin samenwerken katholieken en
protestantse jeugdorganisaties, het Ne
derlands Bijbelgenootschap en de Ka
tholieke Bijbelstichting dezer dagen een
„praathoek" in maar liefst 200.000
exemplaren het licht doen zien, ten
einde dit oriënterende boek over de bij
bel in al zijn facetten, vertalingen en
gebruik in de komende maanden, voor
afgaande aan Palaver 1971 op scholen
en bij clubs te verspreiden en haar
zodoende straks aan de „praat" te
krijgen over dit onderwerp. De resul
taten van die discussies zullen dan in
1971 tijdens het Palaver onder de loep
worden genomen.
Sipke van der Land stelde dit praat-
boek samen en schreef de boeiende
tekst in moderne vormgeving, waarbij
hij onder meer de medewerking ver
kreeg van drs. H. van Breukel, ds.
Ype Schaaf (pas terug uit Indonesië)
Werner Spruit, rector L. Verbeek, ds.
W. C. Verstoep en H. Vogels. Voor de
foto's tekenden Hans Samson via Au-
diovisie, ABC Press, Bianca Dony en
Leonard Freed, terwijl voorts ook de
„Jonge Kerk" uit Nijmegen en „Ak-
tie" Utrecht hun medewerking ver
leenden.
Het lijdt geen twijfel dat dit „praat-
boek" nieuwe stijl met zijn suggestieve
foto's in het najaar zeer vele jonge
mensen voldoende stof tot discussie
zal bieden en óók niet meer zo heel
jonge mensen. Dat is ook de opzet van
het boek van Palaver.
Het praatboek begint aldus: „De bij
bel is een transistorWat hoor ik
daar? Transistors hangen om de nek
van de kamelen die de Sahara door
kruisen; transistors liggen op de vrach
ten die buffels vervoeren over de
de sneeuwplateaus van Tibet; transis
tors bungelen aan de hoorns van de
heilige koeien op de rijstvelden van
India; transistors zijn gebonden aan
de ploegen van arme boeren in Cara
cas; transistors staan in het zand naast
de zonnebaders van Zandvoort.
Een andere alinea: Ze zeggen dat
de bijbel een boek is. Dubbeldik.
Zwaar op de hand. Maar het is veel
meer dan een boek. Het zijn ruim zes
tig pockets bij elkaar. Een heel boek
winkeltje. Ze zeggen dat de bijbel op
de preekstoel hoort en op het kastje
naast een ziekenhuisbed. Maar de bij
bel hoort overal en mag overal gehoord
worden. En verder:
Ze zeggen dat de bijbel voor de spe
ciale liefhebbers is. Zielepoten, zwart
kijkers, theetantes, antiquairs, huiche
laars, zuurpruimen. Maar de bijbel is
voor Jan en alleman en allevrouw.
Ze zeggen dat de bijbel ontzettend
moeilijk is. Geen touw aan vast te kno
pen. Niks voor een normaal mens.
Maar mag het als 't je blieft wat
moeite kosten als het gaat om de be
langrijkste dingen van het leven? Ze
zeggen dat de bijbel ouderwets is. Uit
de tijd. Toen er nog geen auto's en
brommers waren. Geen straaljagers
en computers. Maar wat moet je er
mee in de twintigste eeuw?
En fotograaf Hans Samson zegt over
zijn bijbel: „Een heleboel mensen (ik
ook) zitten met bendes vragen over
de Bijbel, het geloof, God, de kerk, en
al die dingen. Je weet het soms niet
meer. Maar de enige uitweg uit die
onzekerheid is volgens mij dat je ge
woon aan een heel konkrete vraag be
antwoordt. Jezus geeft ons hier in de
bijbel opdrachten; laten we ze uitvoe
ren. Ik zeg niet dat het makkelijk is,
begrijp me goed. Ik was in Peru, in
de krottenwijk van Lima, waar meer
dan een miljoen mensen wonen, waar
per jaar honderdduizend kinderen dood
gaan. Dat is een massale verrekte we
reld, zó afschuwelijk dat je niet weet
wat je ziet. Ik zou tegen zulke men
sen het woord God niet durven noe
men, ik zou me doodschamen.
God is niet tevreden met een grote
club mensen in de hemel. Hij wil ge
rechtigheid in deze wereld. Dat bete
kent dat mensen van verschillende
rassen, politiek, cultuur samen gaan
werken aan een echte gemeenschap.
De bijbel is het fundament waarop we
moeten bouwen. Ziedaar enkele ali
nea's uit dit zeer lezenswaardige praat
boek.
Er is meer. Er wordt in gesproken
over geloof als theorie en in de prak
tijk, over bijgeloof en afgoderij, de
afschaffing van slavernij en uitbuiting,
over het negervraagstuk, waarvan de
Amerikaanse schrijver James Bald
win eens zei: „Zou het ook het „blan-
kenvraagstuk" kunnen zijn? Het ar-
menvraagstuk betekent evenzeer het
rijkenvraagstuk.
De honger van de hongerigen is een
voortdurende bedreiging van de wel
vaart van de welvarenden. Het gaat
dus bij ontwikkelingswerk en zending
en bijbelverspreiding niet om lievig
heid of liefdadigheid tegenover die zie
lige mensenkindertjes met dikke buik
jes die niet eens kleertjes hebben. Het
gaat om hun „recht", zoals dat staat
in de universele verklaring van de
rechten van de mens.
Er wordt in dit praatboek gesproken
over bijbelvertalingen en bijbelgebruik
en verspreiding, ofwel concreet ge
zegd: de bijbel samen. Voor mensen
die erom vragen. In Europa; in Azië,
Afrika, Latijns Amerika.
En dan tenslotte weer: de bijbel is
een transistor.Gods boek bleek een
transistor te zijn die ze lieten horen in
het vreemde land aan de Eufraat. Ze
hadden een transportabel geloof. Ze
hadden een bijbel. Gods portable.
Denk aan de christenvervolgingen. De
portable ging mee. Denk aan de con
centratiekampen. De portable ging
mee. Het christendom kun je makke
lijk transporteren en exporteren. Het
is niet gebonden aan landen, volken,
talen, culturen, heiligdommen of wat
dan ook. Het is portable. In de woes
tijn. In de bush-bush; de fabriek; de
koffiebar. Als je in de put zit. Als je
in de wolken bent. Altijd. Overal.
Dit alles en nog veel meer vindt u
in dit praatboek, dat uitgaat van de
geschiedenis in 2 Koningen 22 en 23.
Het is soms een hard praatboek ge
worden, dat ontstellende mensenonte-
rende toestanden uit de doeken doet.
Het is niettemin een praatboek dat er
niet om liegt en het lezen waard.
En wat nu het Palavi r 1971 betreft:
alle inlichtingen over oe Palaver-ma-
nifestatie, het praatboek, de financiële
acties voor bijbelproduktie en bijbel
verspreiding over de hele wereld zijn
verkrijgbaar bij het secretariaat van
Palaver, Herengracht 366, Amster
dam, praattoestel 020-243798, waar ook
aktiemateriaal verkrijgbaar is.
Palaver 1971 zal een Reli-popfesti-
val worden met een stoet van binnen-
en buitenlandse artiesten. Radio en
televisie nemen er ook aan deel. Een
predikant, een Jamaicaans bestuurslid
van de Wereldraad van Kerken en
Godfried Bomans komen op dit eerste
Europese reli-popfestival spreken, ter
wijl met de artiesten Harry Belafonte
en de Edwin Hawkins Singers nog
wordt onderhandeld. Er komt daar
straks in Utrecht een grote markt met
stands, stunts, speakercorners, trou-
badoers, show, muziek, uitdagingen en
boodschappen. En dat alles rond de
bijbel in de wereld van vandaag. De
jeugd kan er haar creativiteit ruim
schoots kwijt.
Het mag, ja het moét daar in
Utrecht straks een grootse manifesta
tie worden, die de jeugd van vandaag
er weer zal toe brengen de bijbel open
te slaan. Misschien zullen zij in dat
boek der boeken dan de oplossing vin
den voor eigen moeilijkheden en voor
die voor de wereld. Als dat zo is,
straks, dan heeft Palaver 1971 aan zijn
doel beantwoord.
BEP ANDREAS.
Ten aanzien van de gemeenteleden
en parochianen, en ook wat betreft de
buitenkerkelijken, kan in het algemeen
worden gesteld dat er voor het IKV
nog werk genoeg te verzetten valt. Ve
len vinden zeker niet dat er te veel
aandacht wordt besteed aan de vre
desweek en de door het vredesberaad
opgeworpen problemen.
Het onderzoek vond plaats onder de
bevolking van de stad Arnhem, die
niet uitzonderlijk van samenstelling is
en daarmee kan gelden als represen
tatief voor heel het land. En voorts
onder de groep van personen, die de
afgelopen jaren bij het IKV materiaal
opvroegen in het verslag aangeduid
met: 'contactpersonen' en onder de
r.k. priesters en de hervormde en ge
reformeerde predikanten in ons land.
Van verdere kerken werd noodgedwon
gen afgezien, omdat wegens de kleine
aantallen predikanten de steekproeven
in dat geval statistisch niet voldoende
betrouwbaar zouden zijn geweest.
De gemeenschappelijke kanselbood-
schap en de preekschetsen worden
nauwelijks gelezen, zodat overwogen
kan worden, die in het vervolg niet
meer uit te geven, aldus het rapport.
Een groot aantal mensen (73,2%)
heeft wel eens van de vredesweek ge
hoord. Een redelijke mate van bekend
heid met de inhoud (opzet, bedoeling)
ervan werd aangetroffen bij 20% van
de ondervraagde personen. Deze groep
is voor een gedeelte ook de groep, die
in redelijke mate deelgenomen heeft
aan de vredesactiviteiten, en die ge
zien de mate van regelmatig kerkbe
zoek meer dan gemiddeld binnenker
kelijk is. Beide groepen zeggen, meer
dan anderen, een beter inzicht te heb
ben gekregen in de problemen van
oorlog en vrede en de problemen van
rijke en arme landen.
De 45%Arnhemmers, die enigermate
bekend zijn met de vredesweek, heb
ben deze bekendheid vooral te danken
aan preek, gesprekken en voor 10%
aan de vredeskrant, of aan een
combinatie van de genoemde kanalen
van informatie. Ongeveer 13% van de
Arnhemmers blijkt via radio en tv op
de vredesweek atten* te zijn gemaakt.
In het verslag wordt samenvattend
gezegd: Als het doel van de vredes
week zou zijn de gehele opinie in Ne
derland te informeren, dan moet men
zich wel realiseren, dat zulks bij
slechts 20% van de Arnhemmers min of
meer gelukt is. Een verruiming van
het aantal geïnformeerden zal vooral
door middel van een intensiever ge
bruik van de beproefde kanalen, te we
ten preek, gesprek en vredeskrant,
kunnen geschieden. Een nadere over
weging hierbij verdient de gedachte,
dat een jaarlijks wisselen van thema
niet in overeenstemming is met een
van de belangrijkste principes van de
theorie der gedragsbeïnvloeding: het
vaak herhalen van hetzelfde thema.
Ten aanzien van het onderwerp ont
wikkelingssamenwerking kan gesteld
worden, dat het populair uitgedrukt,
slecht op de markt ligt. De verande
ringsbereidheid blijkt veelal beperkt
tot een vaag christelijk of humanitair
liefdadigheidsgevoelen, zo bleek uit het
onderzoek.
Het bepleiten van structurele veran-
juuinnnnnmTTMH
Dr. Visser 't Hooft
De kerk in het zogenaamde Neder
landse fort te Jaffna (Ceylon) is op
nieuw in gebruik genomen. Deze gro
te kerk is gebouwd in 1709 in de tijd
toen Jaffna deel uitmaakte van de ge
bieden die bestuurd werden door de
Oostindische Compagnie van Neder
land. Toendertijd werd sterke druk
uitgeoefend op de bevolking van Jaff
na om de Ned. Hervormde diensten
bij te wonen. Later is de kerk in ver
val geraakt.
Een paar jaar geleden nam dr. D.
T. Niles uit Ceylon (een vooraan
staand man in de Wereldraad van
Kerken) het initiatief voor een cam
pagne om fondsen te stichten voor de
restauratie van de kerk. De archeo
logische afdeling van de Ceylonese
regering verleende haar medewer
king. Het restauratiewerk werd zeer
zorgvuldig uitgevoerd. De dienst voor
de her-inwijding begon met de her
opening van de beide deuren door dr.
W. A. Visser 't Hooft. Dr. Niles sprak
over de geschiedenis van het gebouw.
De Nederlandse ambassadeur op Cey
lon gaf uitdrukking aan de belang
stelling van de zijde der Nederlandse
regering. Tamilische poëzie werd ge
zongen en dr. Visser 't Hooft hield de
preek. Gedurende de volgende drie
dagen werd er een vergadering ge
houden over het thema van Pinkste
ren met lezingen door dr. Visser 't
Hooft. Op Pinksterzondag werd in de
gerestaureerde kerk een interkerke
lijke dienst gehouden waaraan voor
het eerst in de geschiedenis van deze
kerk rooms-katholieken deelnamen.
Er is weinig water. Met behulp van
de dorpelingen wordt elke moge
lijkheid benut om aan water te
komen.
Met toestemming van de Centrale
Kerkeraad, alsmede van de wijkker-
keraad Noord-Oost en de kerkeraad
van Goutum-Swichum, heeft ds. R. K.
de Jong een crèmekleurige toga met
bijbehorende stola's in de kleuren
van het kerkelijke jaar aangeschaft.
Zijn overweging hierbij is, dat elke
kerkdienst een plechtige en feestelij
ke aangelegenheid is. De zwarte to
ga, ongetwijfeld een stemmig en stijl
vol gewaad, legt zijns inziens teveel
nadruk op het plechtige van de dienst
en geeft te weinig het feestelijke daar
van weer. Een „witte" toga legt juist
meer het accent op het blijde van de
Evangelie-verkondiging. Het is de
bedoeling om de nieuwe toga voorlo
pig alleen bij bijzondere diensten te
gebruiken, als Avondmaals-, doop-,
jeugd- en huwelijksdiensten.
Het Kharagan-gebied, dat 45.000
mensen in 61 dorpen telt, ligt op een
hoogte, die varieert tussen 1500 en
3000 meter. Veel landbouwpotentieel
is er niet, de dorpelingen hebben een
bescheiden inkomen uit gewassen als
tarwe, gerst en aardappelen en uit
veeteelt op kleine schaal (schapen,
geiten, ossen, ezels).
De regering heeft een begin ge
maakt met het bestrijden van het anal-
In de Waagschaal, het veertiendaag
se tijdschrift van prof. dr. K. H. Mis-
kotte, zal 26 september ophouden te
bestaan. Er is door stijgende exploi
tatiekosten en dalend abonnementen
aantal geen mogelijkheid meer tot
voortzetting.
De daling van de lezerskring is er
sinds 1966, een wervingscam
pagne heeft onvoldoende resultaten
opgeleverd. Het blad zal bijna 26 jaar
hebben bestaan. Het werd vermaard,
behalve door belangrijke bijdragen
van prof. Miskotte (die altijd hoofd
redacteur is geweest) door de regel
matige medewerking van prof. dr. H.
Berkhof, ds. A. A. Spijkerboer (redac
tiesecretaris) en vooral ook door dr.
J. J. Buskus, wiens „Terzijdes" door
velen vaak het eerst werden gelezen,
aldus het Hervormd Weekbulletin.
fabetisme en het systeem van grond
bezit. Grootgrondbezit is nu vrijwel
verdwenen, het land is onder de boe
ren verdeeld. Maar nu is er een duide
lijk gebrek aan leiderschap in de dor
pen, en een ander probleem is dat
diegenen, die vroeger bij de groot
grondbezitters in dienst waren, nu
werkloos zijn.
Een van de eerste projecten van het
gidsdorpenproject was een schema van
aardappelverbetering in de dorpen van
Opper Chanagchi en Doesadj. De boe
ren leerden hoe te planten op berg
ruggen en hoe te irrigeren. Grote ver
beteringen bleken ook mogelijk te zijn
bij de veeteelt, vooral wat schapen
betreft. De eigenaars leerden hoe de
kwaliteit en kwantiteit van de wolpro-
duktie te verbeteren, hetgeen weer
van groot belang is voor de plaatse
lijke karpetindustrie. Maar ook werd
geleerd hoe de bevolking de weiden
kon verbeteren, waarop het vee
moest grazen.
Vrouwen en meisjes krijgen cursus
sen in hygiëne, voedingsleer en kin
derverzorging, en zo wordt op tal van
fronten slag geleverd tegen armoede
en honger. Waarbij mag worden aan
getekend, dat fondsen, voertuigen en
gereedschappen (totaal 350.000 dollar)
beschikbaar zijn gesteld door de Iraan
se regering, de Wereldraad van Ker
ken, het Nederlandse Bureau voor
Technische Hulp, de Europese Werk
groep en de Nederlandse Organisatie
voor Internationale Bijstand.
Schapen vormen één van de belang
rijkste elementen van de veeteelt.
deringen werkt niet of nauwelijks in op
de individuele bewustzijnswording al
thans niet in de door vele progressief
geëngageerde lieden gewenste mate.
Éénderde van de ondervraagden
vindt het tijdstip, waarop de vredes
week wordt gehouden (jaarlijks in de
maand september) gunstig, eveneens
éénderde deel heeft hierover geen me
ning, slechts 7,8%vindt het tijdstip on
gunstig en voor 25 6%is de vraag niet
van toepassing.
Een meerderheid (63,5%) acht het
juist dat de vredesweek door de ker
ken georganiseerd wordt en 26,8% is
de tegenovergestelde mening toege
daan. Van degenen der ondervraagden
die de vredeskrant gelezen hebben
(10,2% de krant is wegens de be
perkte middelen in een oplage van
750.000 stuks over heel het land uitge
zet) vond ongeveer 80% hem zeer goed
of tamelijk goed. De groep 'contactper
sonen' (mensen, die interesse toonden
bij het IKV, al was het maar door
wat drukwerk aan te vragen) omvat
zo goed als geen buitenkerkelijken.
Een deel van hen is van mening dat
de vredesweek-activiteiten veel te veel
op de kerken zijn afgestemd. Beter zou
het zijn het overheidsbeleid te beïn
vloeden ten gunste van meer ontwikke
lingssamenwerking.
Drs. A. J. van Duist te Hilversum,
in maart bevestigd tot hervormd zen-
dings-predikant en door de Nederland
se Zendingsraad ter beschikking ge
steld voor de arbeid in de wereldwij
de strategie van de massamedia, is
vertrokken voor een oriëntatiereis
naar Z.O. Azië.
Drs. Van Duist, adj.-directeur van
de World Association for Christian
Communication (Londen), heeft de
leiding over de afdeling voor Church-
Related Communication (DCRC)
vanwaar vele contacten onderhouden
worden met produktiestudio's van de
diverse Nationale Raden van Kerken.
Meestal worden de daar geproduceer
de programma's uitgezonden via de
twee zenders, waarvoor de WACC
mede-verantwoordelijkheid draagt: de
South East Asia Radio Voice bij Ma
nilla op de Philippijnen en Radio Voice
of the Gospel in Addis Abeba, Ethio
pië. De DCRC-directeur zal bespre
kingen voeren over de follow up van
dit werk.
De Evangelieverkondiging via de
massamedia is door een Japanse theo
loog de „vierde taak" van de kerk ge
noemd. Er liggen vele nieuwe kansen,
maar dan zullen de kerken er ook zicht
op moeten krijgen en investeringen
aandurven in dit werk met zo'n ac
tieradius. De realiteit van nu is, dat
de werkers in de massamedia tezeer
worden beziggehouden door financiële
zorgen. Het behoort tot de niet geringe
taak van onze landgenoot om daarin
verbetering te brengen. Hij zal zich
daartoe diepgaand oriënteren in het
zenderproject op de Philippijnen en in
Djakarta besprekingen voeren over de
bouw van een produktiestudio. De
daar gemaakte programma's kunnen
niet alleen uitgezonden worden over
de vele amateursstations, die Indone
sië rijk is, maar ook over de 45 re
gionale zenders van de Indonesische
Omroep: een situatie die lang niet in
alle Aziatische landen wordt aange
troffen.
De Raad van Kerken in Indonesië
heeft de heer Van Duist uitgenodigd
gastspreker te zijn op de eerste con
sultatie over Kerk en massamedia
voor geheel Indonesië, die in juni in
Sukabumi wordt gehouden. Hij spreekt
er onder meer over de radio als com
municatiemiddel op de zendingsvelden
en over de positie van de kerk in het
huidige publiciteitsklimaat. Daarnaast
is drs. Van Duist gevraagd colleges
te geven aan universiteiten en theolo
gische scholen op Java, Sumatra en
Celebes.
