„De provinciaal bracht me in gewetensconflict"
Pater E. Krekelberg ziet strij d tegen
sex-blad" met overplaatsing bestraft
Aanpassing
invaliden is
uitkering „oude"
niet gemakkelijk
Wegversmalling kost
autorijders geld
Structuur
onderzoek in
schoenindustrie
MINISTER ROOLVINK VROEG SER-ADVIES
Informatie over
druggebruik
Raadslid-af door
vergeetachtigheid
Rapport wetenschappelijk instituut:
WESTDUITS
VERLAAGD
DISCONTO
Kerkelijk nieuws
DONDERDAG 16 JULI 1970
99'
DELFT Pater E. Krekelberg, jezuïet en wiskunde
leraar aan het Delftse Stanislascollege, zit nog op zijn
traditioneel sober ingerichte kloosterkamer in Delft.
Maar niet voor lang. Hem is door de provinciaal van zijn
orde gelast te verhuizen naar Wassenaar en daarmee de
kleine Delftse patersgemeenschap te verlaten, omdat
hij „niet meer in de sfeer past" met zijn opvattingen.
Dat jezuïeten het met hun overste aan de stok krijgen,
is men in Nederland wel gewend. Maar dan betreft het
meestal jonge paters die vinden dat de „modernisering"
van de kerk niet vlot genoeg gaat. Nu echter betreft het
een pater van 57 jaar, die het ongenoegen heeft opge
wekt door zich in woord en daad te keren tegen een uit
gebreid sexnummer van een katholiek jongerenblad, dat
de naam „Brats" draagt en in het Westland verschijnt.
Een, zacht gezegd, opmerkelijke oorzaak van moeilijk
heden: de pater is tegen sex, de pater moet vertrekken!
Zo eenvoudig ligt het echter allemaal niet. In de eerste
plaats is hij nog niet verhuisd. In de tweede plaats is de
aanleiding tot die onvrijwillige ver huispartij wat ge
compliceerder. We hebben hem opgezocht om het uit
zijn eigen mond te vernemen.
Elimineren
Celibaat
Geen apostel
Condooms
Valse vlag
Bevalling
403.000 subsidie
Achterhalen
W
(Van een onzer verslaggevers)
Dan blijkt al gauw dat het besluit van
de provinciaal niet gebaseerd is op het
simpele feit dat pater Krekelberg „tegen
sex is". Zelf zegt hij: „Het gaat om al
lang bestaande godsdienstige meningsver
schillen, met ook de groep paters waarin
hij leeft en werkt. Het gaat hem om het
behoud van de ware leer, daar kom ik
voor op. Ook al is dat tegen het progres
sief establishment in".
Volgens pater Krekelberg is het dan
ook vooral begonnen om zijn actiegroep
„Interparochie Maria van Nazareth" te
elimineren. „Ze willen ons al lang ka
pot hebben. Hoe dan ook".
Die Interparochie omvat namelijk een
groep behoudende katholieken, mensen
die gemakkelijker „star en conservatief"
worden genoemd, waarbij men dan ge
makshalve voorbijgaat aan het feit, dat
nog geen tien jaar geleden iedere katho
liek die zijn geloof serieus nam, dezelfde
opvattingen had. Pater Krekelberg vindt
nu nog dat de leer van de kerk onveran
derlijk is, ook al mogen enkele uiterlijk
heden dan gewijzigd worden.
„Wat nu gebeurt, is veel gevaarlijker.
Men is bezig de leer van binnen uit te
hollen, terwijl men voorgeeft slechts ver
ouderde uiterlijke zaken te wijzigen. Zo
is bij de eucharistieviering onder het
mom van uiterlijke aanpassing aan de
tijd een werkelijke geloofstwijfel binnen
geslopen".
„Neem nou de celibaatskwestie. De he
le pers staat er voortdurend vol van.
Maar het celibaat is helemaal niet de
grote kwestie. Het is een probleem dat
de aandacht afleidt van de crisis in we
zenlijke geloofszaken". Hij praat dan ook
niet graag over een zaak als het celi
baat, dat voor hem zo vanzelfsprekend is.
Niettemin: „Ik wil niet zeggen dat de
ontkoppeling van celibaat en priester
schap „slecht" is, maar wel dat het de
paus krachtens zijn functie vrij staat de
ze kerkelijke wet te handhaven zo goed
als hij hem ooJc kan intrekken. Als de
paus (of voor mijn part het Vaticaans
Concilie met daarin toch de paus als
hoofdmoment) het celibaat gewoon beter
vindt voor de priester dan is dat legi
tiem".
Pater Krekelberg die ondanks alles een
vrolijk humeur houdt en alle belangstel
ling (tijdens ons onderhoud wordt hij
meerdere malen door kranten opgebeld)
geduldig over zich heen laat gaan, is
geen fanatieke zedelijkheidsapostel voor
wie geen sexblad veilig zou zijn. Hij voelt
zich ook beslist niet geroepen een actie te
gen bijvoorbeeld „NVSH"-bladen te on
dernemen.
De kern waar het by hem om draait,
is het „bedrog" dat met het bewuste
jongerenblad gepleegd wordt.
Dit westlandse blaadje verschijnt lm
mers onder de supervisie van het jonge
renpastoraat. Het sexnummer van
„Brats" heeft niettemin weinig meer te
maken met een pastoraal jeugdblad, zo
vindt pater Krekelberg en hij toont ons
het bewuste nummer.
Bij nauwkeurige doorlezing, blijkt er
slechts één woord in te staan dat asso
ciaties opwekt met een christelijk uit
gangspunt. Dat is het woord „jongeren
pastoraat" zelf, dat op de flap staat.
Voor de rest is het alles (controversiële)
sex wat de klok slaat, zonder pastoraal
begeleidend woord, aanmoediging, afkeu
ring of anderszins.
Het nummer bevat een over vele pagi
na's uitgesmeerde opsomming van de tal
rijke soorten voorbehoedsmiddelen die met
naam en toenaam alsmede met de te ver
wachten uitwerking worden beschreven.
Daarbij is voorts een statistiek opgeno
men over de relatie artikel-kosten. Dit
onder het hoofdje „kosten voorbehoeds
middelen uitgedrukt in centen per één-
keer gebruik". Als goedkoopste in de rij
komt overigens de periodieke onthouding
tevoorschijn, namelijk 0,0 cent per keer.
o Voorts bevat het blad een artikel on
der de titel „40 percent is homofiel", een
alleen al wetenschappelijk te bestrijden
stelling en voorts dubbelzinnige strips,
een lovend artikel over zelfbevrediging,
een grote advertentie van de NVSH en
enkele mode-advertenties.
„Welnu", aldus pater Krekelberg,
„als dat een van de vele tegenwoordig
verschijnende sexblaadjes zonder meer
was, zou het me helemaal niet kunnen
schelen. Maar deze lading vaart onder
valse vlag, omdat het woord „jongeren
pastoraat" deze lading dekt. Men moet
zich maar eens voorstellen dat een jon
gen of meisje tussen de 14 en de 17 jaar
zich voor allerlei gedrag of het bezit van
condooms gewoon gaat beroepen op het
„blad van het bisdom" in geval vader
of moeder commentaar willen geven".
Het is deze koppelverkoop, deze merk
waardige verpakking van het blad („als
of je de wikkel van een pakje roomboter
om margarine heen doet") die pater Kre
kelberg vorige maand een groot artikel
deed schrijven als ingezonden rtuk in
de Delftsche Courant en enkele andere
Westlandse bladen. Eerst citeert hij dan
uit „Wegwijs", het informatieblad van
het bisdom, waar de activiteiten van het
Westlandse jongerenpastoraat door een
deken worden geroemd als „gezegend
met duidelijke successen". Direct daarop
aansluitend geeft pater Krekelberg in zijn
stuk een verslag van de inhoud van het
Brats"-nummer (zoals wij hierboven
eveneens samengevat hebben) en dan ver
volgt hij:
„In één van de eerste nummers van
„Brats" schreef de bisschop nog een
aanmoedigend voorwoord. Waarschijn
lijk heeft hij de eerste nummers inder
daad onder ogen gekregen en krijgt hij
ze nu niet meer. Hoe is het anders mo
gelijk dat noch de bisschop, die ten
minste door het bisdombestuur op de
hoogte gesteld had moeten worden van
de inhoud van dit blad, noch de deken
die de successen van het jongerenpas
toraat zo uitbundig prijst, ook maar
één enkel woord van openlijk protest
hebben geuit tegen dit speciale num
mer. Moeten wij hieruit concluderen
dat de mentaliteit van „Brats" door
zijn pastorale leiders gezien wordt als
een duidelijk „positief resultaat" van
in praktijk gebrachte richtlijnen van
het pastoraal concilie?"
In zijn ingezonden stuk houdt pater
Krekelberg vervolgens een pleidooi voor
de traditionele leer inzake huwelijk en
moraal en hij voegt eraan toe: „De hier
gepropageerde genotzucht en de com
mercie van de sex, dit „in-het-ogenblik-
van-nu-verdronken"-egoïsme voert tot
een uitbuitersmentaliteit, die de jeugd
van nu juist zo haat in de kapitalistische
maatschappij, zoals dat in Brazilië tot
uiting komt".
Na nog ter illustratie van de verwarring
opgemerkt te hebben dat men in Honse-
lersdijk in plaats van een „echte kerst
viering" dit keer de jeugd een particu
liere film over een willekeurige beval
ling heeft voorgeschoteld, komt hij tot
slot van zijn artikel (dat de grond van
zijn verbanning naar Wassenaar zou wor
den) met de opmerking:
„Het bisdombestuur heeft plannen om
van de gelovigen een bijdrage van IV2
percent te vragen van hun inkomen.
Voortaan zal er meer geïnvesteerd
worden in personen dan in gebouwen,
zo is gesteld. Maar als de investering
dan vooral personen betreft, dan willen
wij eerst wel meer zekerheid dat deze
personen (pastores zoals dat tegenwoor
dig, heet) ook werkelijk de leer van
Christus verkondigen. Anders kunnen
de kerken beter gesloten worden. Zo
lang deze zekerheid er niet is, draai
dan de hoofdkraan van de financiën
maar dicht en geef geen bijdrage".
„Vooral dit laatste", zo stelt pater Kre
kelberg opgewekt vast, „zal wel een
schop tegen het zere been geweest zijn".
In het conflict dat door dit artikel ont
stond tussen pater Krekelberg en een van
de jongere pastores de heer R. Kurvers,
heeft de provinciaal nu dus voor deze
priester gekozen. Pastor Kurvers schreef
namelijk kort daarop eveneens een arti
kel in de Delftsche Courant, waarin hij
zijn geavanceerde opvattingen over jeugd-
begeleiding „niet verdedigde maar om
zeilde".
„Even groot als het mijne moest het
worden", zo merkt pater Krekelberg hier
met twinkelende ogen op, „even groot en
daarom is driekwart gewoon braaf ge
praat over het concilie waarmee ieder
een het eens is, maar in de staart zit
het venijn. Daar snijdt hij zich in de
vingers waar hij zegt dat het nummer
„Brats", nummer 8, het sexnummer dus.
uitvoerig en diepgaand binnen dekenale
instanties is besproken. Dit zou beteke
nen", aldus pater Krekelberg, „dat het
bisdom zich achter de inhoud zou stellen
van dit speciale nummer en dat lijkt mij
volstrekt onmogelijk. Inplaats dat R.
Kurvers gewoon gezegd had: „Goed, wij
hebben ons vergist, het nummer is aan
onze aandacht ontsnapt, we zullen voort
aan de jongens wat beter in de gaten
houden", heeft hij nu gesteld dat het bis
dom wel degelijk achter de inhoud en de
strekking van de publicaties van „Brats"
staat".
Desondanks zit hij er wel een beetje
mee, dat hij disciplinair is overgeplaatst.
Ik zie het toch als iets gênants. Een vorm
van eerroof, aldus pater Krekelberg.
De gelofte van gehoorzaamheid die hij
als religieus heeft afgelegd?
Pater Krekelberg: „Kijk, de religieuze
belofte van gehoorzaamheid is er omwille
van Christus en Zijn kerk en niet om
zichzelf. De provinciaal bracht mij in ge
wetensconflict, dat kan ik oprecht zeg
gen, omdat ik meende tegen de gang van
zaken te moeten protesteren".
Vooralsnog zit pater Krekelberg niet in
Wassenaar. Vele particulieren in Delft
hebben hun deur al voor hem opengezet.
Hij mag trouwens, zo is hem al te ken
nen gegeven, uitzien naar een nog ande
re vestiging. „Dat is maar goed ook,
want ik woon hier naast de school en in
dat geval zou ik immers iedere dag met
de brommer 18 km heen en 18 km terug
moeten rijden en ik ben toch echt geen
jonge jongen meer
Pater E. Krekelberg S.J. (wiskunde
leraar) kreeg in 1967 in de pers lan
delijke aandacht voor zijn ideeën over
„links voorrang in het verkeer". Hij
zegt er van: „Ze noemen me dan een
„fervent voorstander" van dat idee,
maar dat is niet helder geredeneerd:
Je kunt wèl voorstander zijn van
Feijenoord maar niet van de stelling
van Pythagoras!" Zo rotsvast gewor
teld zijn ook zijn ideeën over de on
vergankelijke leer van de kerk. Daar
helpt geen overplaatsing tegen.
ADVERTENTIE
DEN HAAG. Aan de federatie van
Nederlandse Schoen Fabrikanten in Til
burg is een subsidie toegekend van
403.000 voor het uitvoeren van een
structuuronderzoek in de Nederlandse
schoenindustrie. De bedrijfstak omvat ca.
250 bedrijven waarin ongeveer 12.000
werknemers werkzaam zijn.
Hoofdpunten van het onderzoek zijn:
Onderzoek naar de afzetmogelijkhe
den van de Nederlandse schoenin
dustrie.
Onderzoek naar de kracht en zwakte
van de in de schoenindustrie aanwe
zige produktiecapaciteit.
Ontwerp van optimale produktie-
pakketten en afleiding van een opti
male bedrijfsbezetting alsmede verifi-
catieonderzoek naar de realiserings
mogelijkheden.
Aanbevelingen en programma van
actie tot verbetering van de structuur
De sociale problematiek en het mana
gement.
Er zal worden gestreefd om op korte
termijn rapporten uit te brengen over de
gement.
gement en de technologie.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Minister Roolvink (So
ciale Zaken) wil komen tot een optrekking
van de uitkeringen van de z.g. „oude" inva
liden, die achtergebleven zijn bij de uitke
ringen krachtens de wet op de arbeidson
geschiktheid, zo bljjkt uit zjjn adviesaan
vraag aan de Sociaal-Economische Raad.
De minister verheelt niet dat een aanpas
sing van de uitkeringen van de „oude" in
validen in de praktijk een verre van ge
makkelijke zaak is. Het bestand van de ca
tegorie „oude" invaliden is zo heterogeen
van samenstelling, dat het onmogelijk is op
de uitkeringen van de gehele groep eenzelf
de verhoging toe te passen.
In mei heeft de stichting van de arbeid
een verdeeld advies uitgebracht over deze
zaak. Een deel van het bestuur van de diende loon hoger is geweest dan het mini-
stichting meent dat tegemoet moet worden
gekomen aan de wens van een aantal orga
nisaties en instanties om de uitkeringen
van de ex-interimwet invaliditeitstrekkers
met ingang van 1 juli 1971 aan te passen
aan de uitkeringen van degenen, op wie
thans de wet op de arbeidsongeschiktheid
van toepassing is. Een dergelijke aanpas
sing zal een verhoging van de WAO-premie
noodzakelijk maken.
Of een aanpassing technisch uitvoerbaar
is hangt vooral samen met de vraag of de
juiste hoogte van het loon dat de betrokke
nen in de laatste dienstbetrekking voor hun
invaliditeit verdienden, nog op enigszins
verantwoorde wijze te achterhalen is. Wan
neer dat niet lukt zouden verhogingen
kunnen worden gegeven, die overeenstem
men met de mate waarin het vroeger ver-
ADVERTENTIE
VN.:'':, .''C7"Tv'.
DEN HAAG. Als het Nederlandse
Rode Kruis er niet in slaagt om door het
verschaffen van informatie bij te dragen
aan verheldering van de problemen van
druggebruik en aan kennis over de ver
schillende hulpmogelijkheden voor ge
bruikers, zal de overheid dit zelf doen.
Dit heeft de staatssecretaris van So
ciale Zaken en Volksgezondheid, dr. Krui-
singa geantwoord op vragen van het
Tweede-Kamerlid dr. Dolman (P.v.d.A.).
De regering juicht het besluit van het
Rode Kruis toe, conform een resolutie
van de internationale rodekruisconferen-
tie van Istanboel, een druginformatiebu
reau op te richten. Dit bureau zal een
namenlijst bijhouden van alle bij drug
gebruik betrokken instellingen, klinieken,
jeugdisociëteiten, adviescommissies en
andere organisaties, voorts een littera
tuurlijst aanleggen en zo mogelijkeen
overzicht geven van de werkwijze van
deze instellingen.
HILVERSUM. Vier van de elf in juni
bij de raadsverkiezingen gekozen raads
leden of ruim een kwart van de gemeente
raad van Nederhorst den Berg zjjn, nog
vóór zjj deel uitmaken van de nieuwe ge
meenteraad, van het raadslidmaatschap
vervallen verklaard.
Toen het hoofdstembureau van Neder
horst den Berg bijeenkwam om te onder
zoeken of de bij de Kieswet vereiste pa
pieren waren binnengekomen bleek dat de
drie leden van de VVD-fractie een raads
lid van de groep Alternatief '70 hun ge
loofsbrieven niet hadden ingezonden, maar
wel bericht hadden gestuurd dat zij de be
noeming als raadslid aannamen. De ge
loofsbrieven hadden uiterlijk 10 juli bin
nen moeten zijn. De Kieswet bepaalt dat de
plaatsen van deze raadsleden weer open
gevallen zijn. Het stembureau heeft daar
om de vier opvolgers op de lijsten van
VVD en Alternatief '70 benoemd verklaard.
Als deze nieuwbenoemde raadsleden hun
benoeming niet zouden aannemen dan
moet volgens de Kieswet weer aan het be
gin van de kandidatenlijst begonnen wor
den. De vergeetachtige raadsleden zouden
dan opnieuw benoemd moeten worden.
Het is echter nog niet bekend of de vier
opvolgers hun benoeming al dan niet zul
len aannemen.
DEN HAAG. Automobilisten die in
één week over een middeldrukke vier
baans weg rjjden verliezen samen ongeveer
600 uur door afsluiting van één rijstrook.
In geld omgerekend is dat een verlies van
ruim vierduizend gulden per week. Wan
neer een hele rijbaan (een dubbele rij
strook dus) wordt afgesloten is het kosten-
bedrag voor de automobilisten ruim drie
keer zo hoog, namelijk ruim 13.000 gulden
per week.
Dit staat in een rapport van de Stichting
Nederlands Vervoers Wetenschappelijk In
stituut over een in 1968 verricht onder
zoek naar de verliezen door herstelwerk
zaamheden of reconstructies aan rijkswe
gen. Het onderzoek heeft zich toegespitst
op dubbelbaans wegen met twee rijstro
ken per rijrichting, het normale profiel
van een autosnelweg. In de loop van 1968
werden tellingen en metingen verricht bij
rijksweg 12 ter hoogte van Driebergen,
ADVERTENTIE
rijksweg 27 tussen Gorinchem en Breda,
rijksweg 28 tussen Zwolle en Wezep en
rijksweg 64 tussen Den Bosch en Eindho
ven.
Uit het onderzoek blijkt dat herstel
werkzaamheden pas tot belangrijke tijd
verliezen voor de verkeersdeelnemers lei
den wanneer het aantal rijstroken moet
worden verkleind. Rijkswaterstaat streeft
er dan ook naar, als de verkeersintensiteit
daartoe aanleiding geeft, de resterende rij
weg met gebruikmaking van de vlucht-
berm te verdelen in vier smallere rijstro
ken.
Oorzaak voor het oponthoud is niet zo
zeer de lengte van het belemmerde ge
deelte, als wel de plaats waar de vernau
wing begint. De grootste tij dsverliezen ont
staan waar plotseling de capaciteit van de
weg vermindert.
Hoewel de bedragen die door opont
houd verloren gaan niet onbelangrijk zijn,
kan op grond van de totaalcijfers nog geen
oordeel worden uitgesproken over de
vraagt of een wijzing in de organisatie van
de herstelwerkzaamheden moet worden
aanbevolen, aldus het rapport. Wil een
verdere verschuiving van de werkzaam
heden naar uren met lage intensiteiten (de
nachturen bijvoorbeeld) uit maatschappe
lijk oogpunt rationeel zijn, dan moeten de
daaruit voortvloeiende kostenverhogingen
minder zijn dan de door deze maatregelen
te besparen tijdverliezen voor de verkeers-
mumdagloon van de WAO. Er zou een in
deling in klassen moeten komen. Bij dit
systeem zou maximumuitkering op 17.600
of 19.000 komen, afhankelijk van de in
deling in klassen.
Minister Roolvink vraagt zich ook af
of bij een eventuele regeling al dan niet
het normale beroepsrecht zou moeten gel
den of dat de voorkeur zou moeten worden
gegeven aan een commissie van arbitrage,
die een bindende uitspraak doet.
(Van onze correspondent)
BONN. De centrale raad van de
Westduitse Bundesbank heeft, zoals ver
wacht, gisteren besloten in zijn strenge
kredietbeleid de teugels enigszins te ia-
ten vieren. Het disconto werd van 7,5 tot
7®/» verlaagd, het Lombard-percentage van
9,5 tot 9. Verrassend snel reageerde de
bank hiermee op de maatregelen die de
regering in Bonn vorige week ter afkoe
ling van de conjunctuur heeft genomen
(een tijdelijke belastingverhoging en het
tijdelijk intrekken van financiële voorde
len bij investeringen).
Bundesbank-president Klasen verklaar
de gistermiddag dat de centrale raad de
regeringsmaatregelen heeft begroet. Of
nu de kredietpolitiek drastisch kan wor
den veranderd, zal echter pas vastgesteld
kunnen worden als de uitwerking van
het regeringsingrijpen duidelijk is. Nu al
was tot een reactie besloten, aldus Kla
sen, om de toevloed van buitenlands
kapitaal tegen te gaan en de economi
sche situatie voor de kleinere bedrijven
te verlichten.
Minister van Economische Zaken
Schiller was de eerste die de actie van
de bank tevreden begroette. Ze bevestigt
de verwachting van de regering dat de
Bundesbank haar kredietpolitiek zou af
stemmen op de regeringsmaatregelen, al
dus de bewindsman. Algemene instem
ming oogstte de bank ook van industriële
kant, waar het goedkoper worden van
kredieten min of meer als een tegemoet
koming wordt beschouwd voor de inves
teringsbeperking waartoe de regering
vorige week besloot.
Ned. Hervormde Kerk. Beroepen te Bar-
chem mej. T. Barnard te Ruurlo; te Kam
pen P. J. Bos te Ameide. Aangenomen
naar Delft W. K. Post te Koog aan de
Zaan. Bedankt voor Vlissingen E. Bouw
man te Urk.
Gereform. Kerken. Beroepen te Gende-
ren K. Eij kelenboom te Rotterdam.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Nieuw-
dorp C. Wissen te Elspeet; voor Nijkerk C.
Molenaar te Amsterdam.
Evangelisch Lutherse Kerk. Aangeno
men bij de theologische faculteit in
Utrecht mej. ds. mr. M. N. Riemers te Be
verwijk.
