Tel Aviv wantrouwt haast van de VS
WASHINGTON WACHT OP
ANTWOORD VAN ISRAEL
In VN-kringen
is men niet
optimistisch
Trekken aan sterke arm
4
Russen willen opschieten
Overleg in Moskou
vlot van start
Dode bij rellen in Amerika
VAN NIEL
Thailand schoorvoetend Cambodja in
Gevangenen in
Portugal
gekweld
Amerikaanse
F-lll weer
in de lucht
W arschau-pact
oefent op
Tsjechisch
gebied
Negerleider in
Houston gedood
m
m
•Je Mfremm
Oorlog in Vietnam
werd helft
goedkoper
Gevangenisstraf
voor journalist
in Brazilië
..*■1
VAKANTIESLUITING
DINSDAG 28 JULI 1970
3
Overleg
v'
'V -
Franse kernproef in
de Stille Oceaan
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN In vlot tempo zijn de mi
nisters Scheel en Gromyko in Mos
kou aan het vergaderen geslagen. Of
schoon het Russische persbureau Tass
het telexbericht, dat Scheel slechts
tot vrijdag zou blijven, alweer heeft
ingetrokken, is in Westduitse dele
gatiekringen toch wel de in de oor
spronkelijke versie vervatte waar
schuwing begrepen: de Russen willen
opschieten. En bevrijd van de directe
tijddruk, stemde Scheel dan ook on
middellijk toe, toen Gromyko hem na
de eerste uitwisseling van beleefd
heden gisteren voorstelde maar met
een aan de slag te gaan.
Hoge woord
Ernstige onlusten in Chicago en Houston
m.
Joodse begraafplaats in
Randegg geschonden
van 3 l/m IS augustus
HORLOGERIE
Minister Laird:
(Van onze redactie buitenland)
HAARLEM Thailand heeft nogal lang de boot afgehouden, maar
veel wijst er nu op, dat het regime in Bangkok zich meer met de strijd
in Cambodja gaat bemoeien. Sinds begin juni zijn al Thaise vrijwilligers
in het buurland actief, er zijn al aanzienlijke voorraden uniformen,
schoenen en andere hulpgoederen de grens overgegaan, acht- a tiendui
zend Cambodjaanse recruten worden in Thailand opgeleid en sinds kort
duiken Thaise bommenwerpers boven Cambodjaans gebied op. Na het
bezoek van de Zuidvietnamese vice-president Ngoeyen Cao Ky heeft
premier Thanom Kittikatsjorn van Thailand meegedeeld, dat het goed
gaat met de onderhandelingen tussen zijn land, Zuid-Vietnam en Cam
bodja en dat een defensie-overeenkomst tussen de drie landen „tegen
het opdringend communisme" in het vat zit. Het bezoek van de Cambod
jaanse premier Lon Nol aan Bangkok, woensdag, zal de cirkel wel heb
ben gesloten.
Aarzelend
Binnenlands gebruik
Dam
Droog kruit
Dr. Telo Mascarenhas:
Na critiek op ministerie
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON De Amerikaan
se regering rekent erop dat Israel
binnen enkele dagen zal antwoorden
op de Amerikaanse vredesvoorstellen
voor het Midden-Oosten. Maandag
werd bevestigd dat ook Jordanië met
de voorstellen instemt, al zou de re
gering in Amman gewaarschuwd
hebben dat zij de activiteiten van de
Palestijnse guerrilla-organisaties ook
tydens een hernieuwd bestand niet
kan beïnvloeden of tegenhouden.
Israel heeft aan de VS garanties ge
vraagd, nog na de vrij krachtige brief
die president Nixon vorige week aan
premier Golda Meier stuurde. Daarin
oefende de Amerikaanse president druk
uit op het Israëlische kabinet om nu mee
te gaan met deze voorstellen omdat Israel
het anders zeer moeilijk zal krijgen met
de publieke opinie in de wereld en straks
tijdens de algemene vergadering van de
Verenigde Naties in september beschul
digd zou kunnen worden van obstructie
bij het hiernieuwde diplomatieke offen
sief.
De Amerikaanse president liet de Is
raëlische ambassadeur al eerder in Wash
ington weten dat iedere toenadering van
de kant van president Nasser benut moet
worden. Maar Israel wantrouwt de haast
van de VS. Het heeft om duidelijke ga
ranties gevraagd:
Wat betekent een nieuw bestand als
de Palestijnse guerrilla's niet mee
doen?
Hebben de VS de garantie van de
Sovjet-Unie dat de stellingen aan het
Suez-kanaal niet zullen worden ver
sterkt?
Wat betekent dat nieuwe bestand
precies?
Wordt er werkelijk aan onderhande
lingen begonnen zonder voorwaarden
vooraf?
DE VS zijn niet van plan al die vragen
van Israel te beantwoorden. In Washing-
- v
ton gaat men er prat op dat de voorstel
len van minister Rogers zo vaag zijn dat
iedereen op dit moment kan instemmen
met nieuw overleg.
Op het ministerie van Buitenlandse
Zaken wordt verklaard dat er geen be
paald plan bestaat voor de nieuwe be
sprekingen. Er zou begonnen kunnen
worden met een nieuw bestand of eerst
met nieuwe besprekingen over een be
stand.
In Amerikaanse regeringskringen is
men van mening dat op een bepaald mo
ment tijdens dit nieuwe overleg de Grote
Vier erin zullen worden betrokken en de
Verenigde Naties in de persoon van se-
cretars-generaal Oe Thant en de bemid
delaar voor het Midden-Oosten, ambas
sadeur Gunnar Jarring.
Het verwerpen van de voorstellen door
Irak en Syrië neemt men in Washington
niet al te zwaar op. Het ging, zo meent
men hier, allereerst om Egypte en Jor
danië. Men hoopt echter dat andere Ara
bische landen zullen volgen.
Wel heeft Washington aan alle partijen
duidelijk gemaakt dat het „de militaire
balans" in het Midden-Oosten gehand
haafd wil zien.
ER ZOU tussen de Sovjet-Unie en de
VS overeenstemming bestaan over dit
onderdeel. De Verenigde Staten willen
wachten met het leveren van gevechts
vliegtuigen zolang de Sovjet-Unie de po
sities in Egypte niet verder versterkt en
massale hulpi uitblijft.
Wel hebben de VS aan Israel nieuwe
defensieve wapens beloofd en is men be
reid direct bij te springen als de militaire
situatie plotseling zou verslechteren door
dit nieuwe bestand.
Washington heeft haast met al deze
plannen. De Republikeinen zouden het
bijzonder plezierig vinden als er al resul
taten zouden zijn voor de tussentijdse
verkiezingen begin november. In kringen
van de Verenigde Naties is men echter
minder optimistisch over een snel succes.
Daarvoor wordt er al te lang met de
problemen van het Midden-Oosten, vaak
tevergeefs, geworsteld.
En als men straks toe is aan de agenda
punten als waarnemers, troepen om dat
bestand te controleren, neutrale gebieden
en definitieve grenzen om nog maar
te zwijgen over het kapitale probleem
van de vluchtelingen dan kan ook dit
nieuwe overleg alleen maar moeizaam
verlopen en zeer lang duren.
PARIJS (AP). Frankrijk heeft in het
testgebied in de Stille Oceaan opnieuw een
kernbom in de atmosfeer tot ontploffing
gebracht.
De kernproef met „een experimentele
bom van geringe kracht" werd genomen
boven de Mururoa Atol.
Tijdens een schietpartij voor het
hoofdkwartier van de „People's party
II" is de leider van deze beweging,
Carl Hampton door een schot van een
politieman dodelijk gewond. Zes men
sen werden gewond en zestig ge
arresteerd. Op de foto: Hampton kort
nadat hij was geraakt.
Op deze wijze heeft men vandaag,
op de tweede conferentiedag dus al, het
stadium bereikt waarin het af te sluiten
ontwerp-akkoord punt voor punt wordt
besproken. Ondanks al het er omheen
draaien, bedoeld om de boze blikken
van de in Bonn achtergebleven CDU-
oppositie te ontgaan, is het door Brandt's
staatssecretaris Bahr tezamen met Gro
myko de afgelopen maanden opgestelde
ontwerp wel degelijk door beide partij
en geaccepteerd als grondslag voor het
uiteindelijk af te sluiten pact.
Minister Scheel heeft gisteren het ho
ge woord er maar meteen uitgegooid:
tegelijkertijd moet in de kwestie-Berlijn
vooruitgang worden geboekt, voordat het
CHICAGO, (Reuter AFP). In Chica
go zijn gisteren zeker 66 mensen, onder
wie 24 politieagenten gewond bij vijf uur
durende gevechten. De moeilijkheden
ontstonden toen tijdens een „rock"-festi-
val dat in het Grant-park werd bijge
woond door 40.000 jeugdige muzieklief
hebbers de groep „Sly and the Family
Stone" weigerde op te treden, omdat het
gehoor zich wanordelijk zou gedragen.
De jongelui gingen met elkaar op de
vuist waarna oproerpolitie naar het park
werd gezonden, die trachtte de menigte
met traangas te verspreiden.
Het gevolg was dat de jongeren poog
den de belangrijkste boulevard langs het
ADVERTENTIE
smikkelasps
Michigan-meer op te komen, maar daar
vonden zij ook politie op hun weg.
Twee in het nauw geraakte politieagen
ten vuurden in de lucht, welk voorbeeld
direct werd gevolgd door een peloton van
50 politieagenten dat de collega's te hulp
kwam. Een inspecteur met een witte vlag
maakte een einde aan het schieten en gaf
zijn mensen opdracht terug te trekken.
De jongeren gingen toen vernielingen
aanrichten aan auto's en winkels en be
kogelden de politie met stenen en flessen.
Verscheidene winkels waaronder twee
juwelierszaken, zijn geplunderd.
Volgens de politie waren het de ernstig
ste ongeregeldheden sedert de rellen tij
dens de Democratische partij conventie
van 1968. Er zouden 148 arrestaties zijn
verricht.
De 21-jarige militante negerleider Carl
Hampton is gisteren in een ziekenhuis te
Houston overleden aan schotwonden die
hij had opgelopen in een gevecht met
de politie, waarbij vijf mensen gewond
raakten en 50 werden gearresteerd. Drie
gewonden zijn negers Een blanke is er
ernstig aan toe.
STUTTGART. (DPA) Op de joodse
begraafplaats van de gemeente Randegg
bij Constanz in West-Duitsland zijn, ver
moedelijk in de loop van het weekeinde,
ruim honderd grafstenen omvergegooid.
De daders hebben vrijwel geen sporen
achtergelaten.
Een jonge anti-oorlogdemonstrant
trekt een politieman achterover om
zijn kameraad, die tussen twee die
naren der wet gevangen zit, te ont
zetten. De betogers wilden een bij
eenkomst verstoren van een rechtse
Amerikaanse groepering in Cleveland.
ADVERTENTIE
GROTE HOUTSTRAAT 86 HAARLEM
TEL. 31 29 34 Speciaalzaak sinds 1883
SAN CLEMENTE, (AP). De kosten
van de oorlog in Vietnam voor de Verenig
de Staten zijn van 29 miljard dollar per
jaar teruggelopen tot ongeveer 14,5 mil
jard dollar, zo heeft de Amerikaanse mi
nister van Defensie Meivin Laird giste
ren tegenover verslaggevers verklaard.
De minister zei niet op welke posten
de uitgaven zijn verminderd sinds hij
rijn ambt aanvaardde.
Hij verklaarde dat ook het aantal
slachtoffers aanzienlijk is teruggelopen.
De verliescijfers van deze maand en de
omvang van de Amerikaanse troepen-
iterkte in Vietnam per 14 oktober zullen
de laagste zijn sinds vier jaar.
In hoeverre dit gaat betekenen, dat
Thailand op grote schaal troepen in
Cambodja gaat inzetten, is voorlopig
nog de vraag. Ondanks herhaalde
smeekbeden om militaire steun van
het bewind in Pnom Penh, ondanks
de toezeggingen van Kittikatsjorn, dat
hij te hulp komt als het bewind-Lon
Nol echt in de knel komt te zitten, zijn
er weinig berichten die duiden op gro
te activiteiten van het Thaise leger
verder dan in het grensgebied. Van di
verse kanten worden daar aanneme
lijke verklaringen voor gegeven.
Volgens Henry Kamm in The New
York Times moest de aarzelende hou
ding van Bangkok vooral worden ge
zocht in de binnenlandse moeilijkhe
den. Thailand heeft lange grenzen en
het regime in Bangkok wordt al ja
ren, vooral sinds de Amerikanen in
het land zo'n overheersende rol spe
len, bedreigd door voortdurend ster
ker wordende guerrillagroeperingen
in het noordoosten en zuiden aan de
Maleisische grens. Met zijn nog geen
200.000 man geregelde troepen, waar
van er dan nog 12.000 in Vietnam zit
ten, heeft het regime daar toch al
nauwelijks verweer tegen. De Ameri
kanen maken in Thailand een hele stu
die van het bestrijden van guerrilla
activiteiten. Zonder die hulp zou de
regering al lang het loodje hebben
moeten leggen.
De verwachting is dan ook, dat
Thailand alleen geregelde troepen op
Cambodjaans gebied laat operen als
het Cambodjaanse regeringsleger niet
tegen de rebellen op kan in de provin
cies die aan Thailand grenzen. Het
merendeel van de troepen is daarvoor
aan de oostelijke grens samengetrok
ken. Dit is op grote schaal begin deze
maand begonnen, toen Kittikatsjorn
alarm sloeg, omdat niet minder dan
200.000 strijders van het Zuidvietna
mese bevrijdingsfront de grens zou
den zijn overgetrokken.
Het uitblijven van ook maar één
bericht over gevechten op Thais ge
bied zou erop kunnen wijzen, dat ook
die Vietnamese „inval" alleen voor
binnenlandse consumptie was bedoeld
Toen Kittikatsjorn zijn dramatische
radio-toespraak hield, werd het hier
en daar al toevallig genoemd, dat het
Bevrijdingsfront een invasie op touw
ging zetten, juist een dag voordat in
het Thaise parlement weinig populai
re belastingvoorstellen aan de orde
kwamen.Het leek allemaal weer sterk
op het beproefde middel (zie de ijver
van Saigon Cambodja binnen te val
len) om de aandacht van binnenland
se strubbelingen af te leiden door naar
het buitenland te wijzen. Op dezelfde
dag maakte de regering in Bangkok
bovendien bekend, dat enige „commu
nistische agitators" waren opgepakt,
wat overigens volgens eigen medede
ling al weken eerder zou zijn gebeurd.
Behalve de interne moeilijkheden
schijnt ook het vergaande verdrag
tussen de Verenigde Staten en Thai
land een spaak in het wiel te steken.
Amerika levert het land bijna alle
wapens en uitrusting die het leger ge
bruikt. Volgens de overeenkomst mag
Thailand dat materiaal alleen gebrui-
ke, voor de verdediging van het
eigen grondgebied. Washington doet
sinds president Nixon zijn befaamde
Guam-doctrine afkondigde (de politiek
die op den duur een algehele terugtek-
king van Amerikaanse troepen uit
Zuidoost-Azië moet bewerkstelligen) al
zijn best alle „bevriende" landen in de
strijd in Indo-China te betrekken. Het
valt dan ook niet te verwonderen, dat
Washington zelf ook wel wat zou wil
len veranderen in het verdrag met
Thailand.
Juristen van de Amerikaanse ministe
ries van Defensie en Buitenlandse Za
ken zijn daarom, volgens de goedinge-
voerde Henry Kamm, druk in de
weer uit te zoeken hoe een Thaise in
terventie in Cambodja kan worden
uitgelegd als noodzakelijk voor de ver
dediging van het eigen grondgebied. In
Washington wordt ook gedokterd aan
de mogelijkheid alle militaire goede
ren en wapens die Thailand in Cam
bodja zou verliezen door Amerika te la
ten aanvullen.
Als Thailand in staat zal blijken de
noordwestelijke provincies van Cam
bodja te bezetten (en alles wijst erop
dat het dat van plan is) dan nog hoeft
het niet te betekenen dat het land dat
in de eerste plaats doet om een dam
op te werpen tegen opdringende vijan
delijke troepen.
In feite zit Thailand natuurlijk al ja
ren in de oorlog verwikkeld door de
aanwezigheid daar van vele vliegba-
ses vanwaar Amerikaanse bommen
werpers opstijgen op weg naar doelen
in Vietnam, Laos en Cambodja, maar
als het land zich helemaal bindt aan
de strijd, zal Amerika mee moeten
doen, zo lang Thailand erbij betrokken
is.
verdrag van Moskou kan worden be
krachtigd. Minister Gromyko heeft tij
dens dit gebed van Scheel voor de hoofd
maaltijd het gepaste stilzwijgen betoond
van de ongelovige, die weliswaar zijn
tafelgenoot niet in zijn gevoeligheden
wil kwetsen, maar zelf met open ogen
blijft kijken.
Verder is het ook wel tot de Russen
doorgedrongen, dat het voorbehoud van
Berlijn voor Brandt en Scheel absoluut
noodzakelijk is om het akkoord in de
Bondsdag een meerderheid te doen krij
gen. Voor het Kremlin gaat het er bij
deze onderhandelingen bovenal om,
voor zichzelf te beslissen hoeveel consi
deratie de Sovjet-Unie kan nemen met
de consideratie die Bonn moet opbren
gen.
De verder volstrekte stilzwijgendheid,
door Scheel en Gromyko voor het ver
loop van hun conferentie afgesproken,
belemmert het werken van de in Mos
kou aanwezige correspondenten, voor
wie er nu naast de sfynx van het Krem
lin de januskop is bijgekomen van de
Westduitse regeringswoordvoerder, die
naar alle kanten alleen maar zegt, dat
het zo goed gaat.
In Bonn is onder de achtergeblevenen
eigenlijk de enige man die niet zozeer
voor raadsels staat kanselier Willy
Brandt. Hij staat voortdurend met zijn
minister van Buitenlandse Zaken in ver
binding, via een tegen afluisteren bevei
ligde cabine in de Westduitse ambassa
de in Moskou. (Over het aftappen van
de daarbij behorende onvermijdelijke
telefoonlijn spreekt het verhaal niet).
Concrete mededelingen over de gang
van zaken kunnen echter pas op zijn
vroegst tegen het einde van de week
worden verwacht En wanneer minister
Gromyko's credo, dat het bij alle inter
nationale onderhandelingen uitsluitend
op de laatste twintig minuten aankomt,
ook ditmaal wordt toegepast, dan zal
Scheel er goed aan doen zijn kruit tot
dit beslissende stadium droofe te houden.
MADRID (Reuter) Een 71-jarige na
tionalist uit het voormalig Portugese Goa,
dr. Telo Mascarenhas, die tien jaar in
Portugal gevangen heeft gezeten, heeft
na zijn vrijllating mededelingen gedaan
over de kwelling van medegevangenen.
Zelf was hij goed behandeld, maar an
dere gedetineerden met name Portu
gese communisten werden gedwongen
wel tien nachten achtereen zonder slaap
tegen een muur te staan. ,Ik weet dat
veel gevangenen na verloop van tijd gek
werden en wartaal begonnen uit te
slaan", zo vertelde hij.
Dr. Mascarenhas was in eerste instan
tie wegens hoogverraad tot 24 jaar gevan
genisstraf veroordeeld. Door bemiddeling
van de Braziliaanse regering werd hij
vervroegd in vrijheid gesteld. In het
weekeinde kwam hij in Madrid aan.
WASHINGTON. (DPA). Na een vlieg
verbod van zeven maanden is het eerste
van de 230 omstreden gevechtsvliegtuigen
van het type F-lll door de Amerikaanse
luchtmacht weer vrijgegeven voor het
luchtruim.
De supersonische toestellen zijn sinds
22 december vorig jaar aan de grond ge
houden voor een grondige revisie, nadat
binnen enkele maanden ongeveer twaalf
toestellen waren verongelukt. Bij enkele
vliegtuigen waren de vleugels tijdens de
vlucht afgebroken. De luchtmacht hoopt
tegen het voorjaar of de zomer van het
volgend jaar alle F-111's weer in gebruik
te hebben.
RIO DE JANEIRO. (AP) Een Bra
ziliaanse journalist is in Rio de Janeiro
tot twaalf maanden gevangenisstraf ver
oordeeld, omdat hij het ministerie van
Arbeid becritiseerd had wegens het feit
dat het geen juiste cijfers over de stij
gende prijzen publiceerde.
De journalist, Mury Jorge Lidia, die
een dagelijkse rubriek in de „Tribuna da
Imprensa" schreef, werd drie maanden
geleden gearresteerd.
PRAAG (AFP). Volgens het re
gionale Tsjechische blad „Pravda" vin
den momenteel in Tsjecho-Slowakije
grootscheepse manoeuvres plaats van de
legers van het Warschau-pact. Het blad
noemt ze zelfs „de grootste ooit op
Tsjechoslowaaks grondgebied gehouden".
Over plaats en duur wordt niets gezegd.
