Minister Beernink vindt:
College van wethouders moet
afspiegeling van raad zijn
Friese Staten
vóór centrale
in Bergum
NPS-Statenleden stellen
vragen over bezetting
Bus, opgesloten
tussen ahob's,
door trein
geramd
Pensioenen
in de bouw
verbeterd
JO-JO-KAMPIOEN EN BIJEEN
Lagere overheid moet
duidelijker informeren
Vervuiling aan Noordhollandse
stranden nog niet onderzocht
Noordzee-vis
onschadelijk
mm
KEES DE JONGEN
9 ANK,
Kabinet: zinloze actie
J ournalistenprotest
tegen Tsjechische
maatregelen
«*V ;C
Matroos beweert
in 1965 prostituée
vermoord te hebben
Adviesraad Ruimtelijke Ordening
RIZA-rapport: Scheveningen niet gevaarlijk
itip
Stadschouwburg
WOENSDAG 19 AUGUSTUS Ï970
Met 34 tegen 17 stemmen
DODE BIJ RUZIE
Praktijk
Twee Nederlanders
omgekomen
PREMIER
ji*i
wm
Verzinsel" zegt
Antwerpse politie
KOM EENS KIJKEN HOE
WORDT "GEMAAKT"
zaterdag 22 augustus tussen 11 en 3 uur
toneelgroep centrum
Alternatieven
VOOR REIS DEVIEZEN, CHEQUES
EN REISVERZEKERINGEN
op het N.S.-station van Haarlem.
geopend van maandag tot en met zaterdag
van 8 tot 8 en op zondag van 9 tot 5.
aan- en verkoop tegen de officiële, in de
dagbladen gepubliceerde koersen.
spaarrekeningen en deposito's.
Tel. 023-327866
DE GRENSWISSELKANTOREN N.V.
Directeur RIVO:
LEEUWARDEN. Met 34 stemmen
voor en 17 stemmen tegen hebben de
Provinciale Staten van Friesland besloten
de bouw van de provinciale elektriciteits
centrale aan het Bergumermeer door
gang te laten vinden en zo spoedig mo
gelijk te beginnen met de uitvoering van
de voorbereidende werkzaamheden.
Een motie van het PAK, waarin werd
bepleit de bouw van de centrale aan het
meer niet te laten doorgaan en de hele
kwestie opnieuw in studie te nemen,
kreeg slechts 17 voorstemmers. Wel werd
een motie aangenomen waarin de bouw
van een centrale beperkt wordt tot voor
lopig 600 megawatt. Mocht er een nood
zakelijke uitbreiding komen dan zullen de
Provinciale Staten hierover weer moeten
beslissen, onder overlegging van een rap
portering van de milieu-hygiënische situ
atie op dat moment en een prognose
daaromtrent. Bovendien zal dan een uit
breiding van het meer ten behoeve van
het koelwatercircuit moeten worden be
vorderd. Deze motie wend aangenomen
met 31 tegen 20 stemmen.
De gemeenteraad van Tietjerkstera-
deel had tot driemaal toe de plannen voor
de bouw afgewezen. Daarom werd de
kwestie nogmaals in de Staten te berde
gebracht. Voorheen had de gemeente al
tijd meegewerkt aan de plannen van de
de provincie. Gedeputeerde mr. P. E.
van Krevelen, die de plannen verdedig
de, herinnerde aan de recente uitspraak
van de minister van Economische Za
ken, dat de bouw van de centrale nood
zakelijk is.
ZEVENAAR. Bij een familievete tus
sen de 31-jarige invalide J. M. Elwuar
en een 34-jarige fabrieksarbeider in Ze
venaar, is de heer Elwuar door twee
schoten uit een revolver om het leven
gekomen.
De invalide man zou de fabrieksarbei
der met een mes en een ijzeren staafje
hebben bedreigd. De arbeider ging hierop
in zijn woning een revolver halen en loste
vervolgens twee schoten.
DEN HAAG „By de samenstelling van het college van wethouders moet heel
sterk gelet worden op een dusdanige samenstelling, dat dit college zoveel mogelijk
elke groep in de gemeenteraad vertegenwoordigt. By een dergelijke samenstelling be
staat de kans op goede samenwerking met de gemeenteraad, waarvan de wethouders
deel uitmaken. By een programcollege sluit men bij voorbaat een deel van het be
sturend college uit bij de samenwerking in het dagelijks bestuur". Dit is de mening
van minister Beernink van Binnenlandse Zaken.
Op dinsdag 1 september moeten de op
woensdag 3 juni nieuwgekozen gemeen
teraden volgens het bepaalde in de Ge
meentewet voor het eerst bijeenkomen,
Dan moeten ook de wethouders gekozen
worden.
In vele gemeenten zijn voorbesprekin
gen gehouden over de samenstelling van
het wethouderscollege. Daarbij kwam hier
en daar de wens naar voren dat college
geen afspiegelingscollege te laten zijn,
maar een programcollege. Voor de moti
vering van deze wens werd verwezen
naar de ministerraad.
Volgens minister Beernink moet ech
ter onderscheid worden gemaakt tussen
een college van B. en W. en de minis
terraad. De wethouders worden door en
uit de gemeenteraad gekozen en maken
dus als raadslid deel uit van het bestu
rend orgaan van de gemeente. De ge
meenteraad is het hoofd van de gemeen
te en alle leden van de raad, met inbe
grip van de wethouders, hebben in de ge
meente een besturende functie. Met het
parlement en de ministerraad ligt het ge
heel anders. Ministers en staatssecreta
rissen worden niet gekozen door het par
lement. Ze behoeven ook geen lid van
het parlement te zijn. Het komt voor dat
ministers en staatssecretarissen voor
hun ambtsaanvaarding nooit lid van het
parlement zijn geweest. Ook de minister
raad als geheel maakt geen deel uit van
het parlement, dat geen besturend maar
een uitvoerend lichaam is.
Zijn voorkeur voor een afspiegelings
college baseert minister Beernink ook op
de praktijk. In het verleden hebben de
grote plaatsen in de meeste gevallen een
afspiegelingscollege gehad. In kleine
plaatsen met enkele wethouders kwamen
de wethouders wel uit de partijen die de
meerderheid in de raad vormden, maar
er waren ook gemeenten, waar de meer
derheid een wethouder uit de minderheid
koos omdat hij deskundig was.
Vele gemeenten hebben Gedeputeerde
Staten gevraagd het aantal wethouders
te mogen uitbreiden. Volgens de Gemeen
tewet kan het aantal variëren tussen twee
tot zes. Gemeenten met 20.000 inwoners
of minder hebben twee wethouders, ge
meenten met 20.000 tot 100.000 inwoners
drie of vier en gemeenten met meer dan
100.000 inwoners naar eigen goedvinden
van de raad, vier, vijf of zes.
PARAMARIBO Naar aanleiding van de hezetting van het kabinet van de gevol
machtigd minister in Den Haag hebben NPS-Statenleden de Surinaamse regering
vragen gesteld. De NPS-fractie wenst omstandig Ingelicht te worden over het mentor
systeem. Vooral wil de NPS weten of daarbij sprake is van inbreuk op de rechts
zekerheid en „privacy" der betrokken studenten.
In de brief van de NPS wordt gezegd
dat de bezetting hoofdzakelijk bedoeld
zou zijn als protest tegen het beleid van
het huidige kabinet-Lachmon ten aanzien
van de Surinaamse gemeenschap in Ne
derland en het mentorsysteem, dat door
„de gevolmachtigde minister op de stu-
UTRECHT. Een NBM-bus is gister
avond op de spoorwegovergang bij het
station in Den Dolder door de sneltrein
Amersfoort-Utrecht geramd. Van de ne
gen passagiers werd een vrouw licht ge
wond.
De bus stond tussen de ter plaatse on
geveer vijftien meter uit elkaar liggende
sporen stil voor de gesloten halve af
sluitboom (ahob) van het tweede spoor.
Ter plaatse zijn namelijk beide sporen
van eigen ahobs voorzien, wegens de
ruimte tussen de sporen. Op het moment
dat de bus het eerste spoor was gepas
seerd en stopte, zette een naderende
trein uit Amersfoort de andere ahob in
werking, waardoor de bus werd opge
sloten tussen de beide ahobs.
De bus werd aan de achterzijde ge
raakt. De ravage viel nogal mee.
Als extra beveiliging van deze over
weg heeft de gemeente Zeist ter plaatse,
een verkeerslichtinstallatie laten aan
brengen, die gekoppeld is aan de ahob-
installaties. Deze verkeerslichten waren
echter sinds enkele dagen uitgeschakeld
wegens storingen.
LANGRES. (Reuter) Twee Neder
landse studenten zijn dinsdag omgekomen
in de Franse plaats Langres bij een bot
sing tussen hun auto en een vrachtwa
gen. Het zijn de studenten de 23-jarige
mej. Hendrina van Wijck uit Utrecht en
de 24-jarige Wladimir Kotalik uit Am
stelveen.
denten wordt toegepast en door dezen als
een vorm van intimidatie en chantage
wordt aangevoeld."
Een woordvoerder van het kabinet van
de gevolmachtigd minister van Suriname
heeft de bezetting zinloos genoemd. De
studenten en arbeiders hadden met een
analyse van het mentorsysteem moeten
komen, waaruit eventuele tekorten zou
den kunnen blijken.
De schade die aan het gebouw is toe
gebracht wordt op enkele honderden gul
dens geschat. Inmiddels heeft de gevol
machtigd minister, dr. Polanen, perma
nente politiebewaking gekregen.
Wat de critiek van de bezetters op de
exploitatie van de bodemschatten betreft
werd door het kabinet opgemerkt dat Su
riname een beleid voert om het haalbare
te bereiken. Suriname bezit geen kapitaal,
noch technische deskundigheid, aldus het
commentaar.
Premier Sedney zei dat de regering of
ficieel nog geen verslag van de gebeurte
nissen heeft ontvangen. „Het is daarom
moeilijk om commentaar te geven". Maar
hij zei wel dat de Surinaamse regering
niet van plan is „voor druk of chantage
van studenten, die op kosten van de be
lastingbetaler studeren, uit de weg te
gaan. Willen deze studenten die met beur
zen studeren, volledig vrij zijn, dan ge
ven zij hun beurzen maar terug en gaan
ze werken om te kunnen studeren. Zo
lang de Surinaamse belastingbetaler diep
in zijn zak moet tasten om de beurzen te
kunnen betalen, zullen de studerenden
toezicht moeten aanvaarden."
De 35 bezetters, die gisteren werden
aangehouden zijn, nadat proces-verbaal
was opgemaakt, weer vrijgelaten.
UTRECHT. Het bestuur van het be
drijfspensioenfonds' voor de bouwnijver
beid heeft onder voorbehoud van goed'
keuring door de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid besloten
een aantal verbeteringen aan te brengen
in de ouderdoms-, de weduwen- en we
zenpensioenregeling.
Degenen, die aanspraak hebben op
een pensioenuitkering over het volle
dige derde kwartaal (lopende van 1 juli
tot en met 30 september), ontvangen
voortaan een vakantietoeslag ter grootte
van 6 percent van het jaarpensioen (met
andere woorden 24 percent van het kwar
taalbedrag) Ook voor 1970 zal nog een
vakantietoeslag worden uitgekeerd.
Degenen, aan wie in verband met de
geringe hoogte van het pensioenbedrag
geen periodieke pensioenuitkering wordt
gedaan maar een afkoopsom wordt uit
gekeerd, ontvangen voortaan een toeslag
van 6 percent van de afkoopsom.
Thans geven de sinds 26 mei 1968 ont
vangen pensioenpremiezegels recht op
een ouderdomspensioen van 17,8 cent per
zegel per jaar en een weduwenpensioen
van 10,7 cent per zegel per jaar. Deze
bedragen worden verhoogd tot respec
tievelijk 18,8 cents en 11,3 cents per ze
gel per jaar.
Voor elk jaar, dat een deelnemer in
het fonds na zijn 25e verjaardag maar
vóór de oprichting van het fonds (in
1951) in de bouwnijverheid heeft ge
werkt, heeft hij aanspraak op backser-
vicepensioen naar evenredigheid van de
duur van de perioden, waarin hij sedert
1951 deelnemer was in het bedrijfspen
sioenfonds. Bij ononderbroken deelne
ming (tot zijn 65e jaar) bedraagt het
backservicepensioen thans 24 per jaar.
Dit bedrag wordt met ingang van 1 ja
nuari 1970 tot 27 per jaar.
AMSTERDAM. De Nederlandse Ver
eniging van Journalisten heeft de Tsje-
choslowaakse legatie in Den Haag een
brief gezonden waarin zij scherp protes
teert tegen nieuwe maatregelen van de
Tsjechoslowaakse regering. Volgens de
nieuwe bepalingen wordt onder meer aan
journalisten de toegang tot het land ge
weigerd. De NVJ ziet hierin opnieuw een
ernstige aantasting van de beginselen van
de vrijheid van nieuwsgaring, waartegen
zij met kracht stelling neemt, zo wordt
in de brief gezegd.
*jpr
c* - x
Gistermiddag hebben 21 jo-jo-kam-
pioenen uit alle delen van de wereld
elkaar in het Amsterdamse Hilton
Hotel de loef trachten af te steken.
Door hun komst trachten zij het spel
in ons land ook populair te maken.
Hun nationale kostuums gaven aan
het gezellig samenzijn extra kleur.
BERGEN OP ZOOM. Volgens het
Belgische dagblad „De Standaard" wordt
een 29-jarige matroos uit Hulst verdacht
van moord op een 30-jarige Antwerpse
prostituée, die sinds 1965 spoorloos ver
dwenen is. De matroos zou een bekente
nis hebben afgelegd.
Hij verklaarde dat hij het lichaam van
de vrouw had verbrand, na het te heb
ben overgoten met uit een auto gestolen
benzine. De as had hij in de Schelde ge
gooid. Uit de handtas van de vrouw zou
hij drieduizend gulden hebben ontvreemd.
De politie van Bergen op Zoom gaf het
verhaal door aan de afdeling moordza
ken van de politie in Antwerpen. Volgens
de daar beschikbare gegevens werd ech
ter in 1965 geen vrouw vermist. Het ver
haal werd daar opgevat als een verzin'
sel van de matroos, die trouwens later
de bekentenis introk en op vrije voeten
werd gesteld.
Volgens de „Gazet van Antwerpen" is
echter in de eerste helft van 1965 wel de
gelijk de door de matroos met name ge
noemde vrouw spoorloos verdwenen. De
Belgische politie stelt hiernaar een onder
zoek in.
Granaat tussen vuilnis. Op de vuilnisbelt
in Medemblik is gisteren een intact
zijnde granaat van 50 centimeter aan
getroffen. Iemand moet zich op deze on
verantwoordelijke manier van dit pro
jectiel hebben ontdaan. De mijnoprui-
mingsdienst heeft de granaat onschade
lijk gemaakt.
ADVERTENTIE
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG. Provincie en gemeenten dienen in ruime mate en op begrijpe
lijke wijze feitelijke informatie te verstrekken, opdat de burger zich een mening
kan vormen. Die kan hij dan te bestemder plaatse uiten. Dat zegt de raad van advies
voor de ruimtelijke ordening in een aan minister Schut uitgebracht advies.
Het advies gaat óók In op enige praktische methoden van inspraakverlening,
waarmee In de toekomst kan worden geëxperimenteerd of die hun nut al hebben
bewezen.
Inspraak van de burgers kan zich zowel op de voorbereiding als op de uitvoering
van onderdelen van een ruimtelijk plan richten, zegt de raad. Verbreding van moge
lijkheden om de beveolking nauwer bij de ruimtelijke planning te betrekken kan
de doeltreffendheid van het beleid vergroten. Maar democratische besluitvorming
kan een langzaam proces worden, als niet ook aan de tijdsfactor aandacht wordt
besteed. De tegenwoordige snelle ontwikkelingen vragen juist een zo dynamisch
mogelijk beleid.
De raad constateert verder onder meer,
dat de Wet op de Ruimtelijke Ordening
bepaalt door wie en in welke vorm be
sluiten worden genomen. Maar niet, hoe
dergelijke besluiten moeten worden voor
bereid. Derhalve zijn de mogelijkheden
voor experimenten vrijwel onbeperkt. Het
betrekken van de burgers bij het ruimte
lijke beleid wordt in de praktijk bemoei
lijkt, omdat de fysieke en financiële mo
gelijkheden tot het voeren van een „open"
beleid beperkt zijn. Niettemin groeit bij
de voorbereiding van ruimtelijke plannen
van provincie en gemeente allengs een
procedure, waarbij de openbare discussie
over het met een. plan beoogde beleid
wordt verplaatst van de fase rond de
openbare vaststelling van het uitgewerk
te plan, naar de fasen waarin overlegd
en gediscussieerd wordt over alternatieve
uitgangspunten en ruimtelijke varianten.
Door het openbaar ter discussie stellen
van duidelijke ideeën-schetsen of alter
natieve ontwerpen en door de menings
uitingen daarover gericht op te vangen
kan het standpunt van de belangstellen
de burger bij de volgende fasen van de
planvoorbereiding van enige invloed zijn.
Daar de inspraak een middel is om in
vloed uit te oefenen op de besluitvorming
en niet om in letterlijke zin mee te beslis
sen, kan de inspraak van de bevolking niet
in de plaats treden van de uitspraak van
het verantwoordelijke bestuursorgaan, t.w.
Provinciale Staten of gemeenteraad.
Wel dienen de leden van deze organen
als volksvertegenwoordigers in staat zijn
op grond van inzicht in de problematiek en
de mogelijkheden het beleid mede te be
palen en te sturen. Het gaat hierbij om
goed samenspel en tegenspel tussen volks
vertegenwoordigers en dagelijkse bestuur
ders. Het meest aangewezen middel om
volksvertegenwoordigers bij de beleids
voorbereiding te laten meedenken en
meespreken is, volgens de raad, intensieve
inschakeling van speciale staten- of
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. Het Rijksinstituut voor
de Zuivering van Afvalwater heeft zich by
zyn onderzoeken naar de vervuiling van
het zeewater nog niet systematisch bezig
gehouden met de kust van Noord-Holland,
Friesland en Groningen. Wel bestaat het
ADVERTENTIE
plan om steekproefsgewijs geregeld mon
sters te gaan nemen langs de gehele kust.
Argument om de vervuiling langs de
Noordhollandse stranden minder dringend
te vinden was, dat hier geen belangrijke
rioolozingen zouden plaatsvinden. De Bel
gische Verbruikersunie is met haar veel
besproken rapport in maart ook niet noor
delijker gekomen dan Scheveningen.
De publikatie van het RIZA-onderzoek
naar de vervuiling bij Schevenigen wordt
binnenkort verwacht. Er is geen enkele
aanwijzing, dat zwemmen in zee hier ziek
teverwekkend is, aldus een der conclusies.
Overigens is dat evenmin aangetoond voor
de kust van Walcheren, waar, zoals uit een
eerder rapport is gebleken, Vlissings riool
water voor sterke verontreiniging zorgt.
Voor Scheveningen worden enkele verbe
teringen in de rioolwaterverwerking be
pleit. Den Haag loost weliswaar sinds en
kele jaren zo ver in zee en op een dus
danige wijze, dat hier geen narigheid meer
uit voorkomt, maar er is nog een oude
leiding van het dorp Scheveningen in ge
bruik, die het kustwater bacterierijker
maakt dan verantwoord is.
Overigens is de norm, die voor zeewa
tervervuiling wordt aangehouden, vrij
willekeurig. Analoog aan de meting van
zwembadwater en van het water dat riool
zuiveringsinstallaties afleveren, gaat men
uit van het aantal coli(darm)bacteriën per
milliliter. Maar water, dat volgens deze
norm „veilig" is, zou rustig voldoende che
misch afval kunnen bevatteh om terloops
een zondagse strandbevolking uit te roeien.
Thor Heyerdahl meldde zelfs grote ver
vuiling van midden op de oceaan. En gis
teren werd bericht dat zeven dolfijnen in
een Zweeds dolfinarium stierven na het
eten van vis uit de Oostzee, die abnormale
hoeveelheden kwik en cyaniden bleek te
bevatten.
Gezondheidsdeskundigen wijzen er op,
dat bacteriologisch vervuild water nog niet
meteen gevaarlijk water is. Veel van de
huidige ongerustheid komt voort uit ge
stegen hygiënische eisen. Het is immers
nog maar één generatie geleden, dat men
zwembaden bouwde in een afgeschoten
stukje rivier of zelfs stadsgracht,
met honderd meter verderop een riool.
raadscommissie voor de ruimtelijke orde
ning en wel vaste commissie van advies en
bijstand aan Gedeputeerde Staten, res
pectievelijk burgemeester en wethouders.
Organen die in dit verband in het ad
vies van de raad verder speciaal aandacht
krijgen zijn o.a. de streekcommissie, de
centrale provinciale commissie en de raad
voor de steedbouw. Daarnaast zijn vooral
op gemeentelijk niveau tal van andere ra
den of commissies denkbaar. Dergelijke
organen hebben de functie van een per
manent forum, dat de inspraak van het
maatschappelijk leven kanaliseert.
Tenslotte wordt in het' advies aandacht
besteed aan de wijze waarop bestuurders
op informele wijze in discussie kunnen
treden met de burgers over ideeën en
plannen. Daarbij wordt geconstateerd dat
inspraak en voorlichting niet los van el
kaar kunnen worden gezien.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. Vis uit de Noordzee
is absoluut niet schadelijk voor de
volksgezondheid. Er is geen enkele
aanleiding om het publiek te waar
schuwen. Dit zegt prof. dr. P. Korrin-
ga, directeur van het Rijksinstituut
voor Visserij-onderzoek in IJmuiden
naar aanleiding van het bericht, dat
zeven Zweedste dolfijnen zijn gestor
ven na het eten van vis uit de Oost
zee, die te veel cyaniden en kwik be
vatte.
Het RIVO onderzoekt de chemische
samenstelling van het Noordzeewater
regelmatig en let daarbij in het bij
zonder op de aanwezigheid van kwik.
Tot nu toe is er niets gevonden. Prof.
Korringa: „Onze aandacht is speciaal
gericht op die stoffen, die gevaarlijk
zijn voor vis. Buitenlandse voorbeel
den houden wij daarbij voor ogen.
Een enkele maal is het gebeurd dat
partijtjes vis een olieachtig geurtje
hadden. Dat is niet smakelijk, maar
gevaarlijk voor de gezondheid is het
niet".
Ongeveer tachtig percent van de vis
die op de Nederlandse markt komt, is
in de Noordzee gevangen. De visgron
den liggen op die plaatsen waar ver
vuiling met chemische afvalprodukten
uit de Rijn praktisch niet mogelijk
is. Dat is ook één van de redenen
waarom het Instituut voor Visserij
producten TNO te IJmuiden geen aan
leiding ziet voor een grootscheeps on
derzoek naar de kwaliteit van de
Noordzee-vis.
Dr. Korringa heeft overigens alle be
grip voor het besluit van de Dolfina
rium in Harderwijk zijn vis uit de
Ierse Zee te betrekken. „Dolfijnen zijn
zeer duur. Het ligt dus voor de hand,
dat alles wordt gedaan om elk risico
te vermijden".
Het visetende publiek mag daaruit
echter niet concluderen, dat „zijn" vis
van tweede of mindere kwaliteit is,
waarschuwt prof. Korringa. Hij zegt:
„het is goed dat er zoveel aandacht
wordt gegeven aan de verontreiniging,
maar er wordt helaas te vaak te emo
tioneel en zonder kennis van zaken ge
reageerd".
