Damesbeurs viert haar gouden
jubileum met „50 jaar wonen
Haarlemmer
ontwerpt huis
wie
Bonden overwegen te
breken met Stichting
Verletbestrijding bouw
Gratis reizen
2 septemberdagen
voor 65+ers
voordelig uit met NS
Hestel van
wegen kost
het verkeer
tijd en geld
FORD GAAT
SPOEDIG
TURBINE-
MOTOREN
LEVEREN
PTT-service aan
bejaarden en
gehandicapten
DRU-personeel
eist wettelijke
fusiemaatregelen
Meer veiligheid
bij Het Dorp
Minder
vogelsterfte door
landbouwvergif
Na „denigrerende" uitlatingen
NIEUWS IN HET KORT
mgimmm
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1970
12
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG Onder het motto
„50 jaar wonen" viert de Damesbeurs
van 22 september tot 3 oktober haar
gouden jubileum met een tentoonstel
ling voor de vrouw en haar gezin in
de Houtrusthallen in Den Haag. Het
is de 94ste beurs die deze organisatie
voor tentoonstellingen organiseert
sinds 1920.
TÜr Stofzuigers
Noviteiten
In september kunt u
met NS op uw 65+kaart
twee dagen gratis en
onbeperkt reizen.
Welke dagen?
Kiest u er maar twee
uit: elke dinsdag,
woensdag, donderdag of
zaterdag in september
is er goed voor.
Hoe?
Door simpelweg uw
65+kaart aan bet loket
te laten afstempelen.
Hebt u nog geen 65+
kaart?
Koop er dan een aan
het loket. Verkrijgbaar
voor iedere 65-plusser.
Uw vrouw mag jonger
zijn. Legitimatie en
pasfoto meebrengen.
De 65+reductiekaart
geeft recht op reizen
tegen de halve enkele-
reisprijs.
Een driemaandskaart
kost f 20.-, voor echt
paren f 30.-. Jaarkaart
f 50.-, voor echtparen
f75.-.
Vraagt u gelijk een
septemberkalendertje.
Genuanceerd
v
Een gasturbinetruck van Ford naast twee personenauto's.
NIEUWE KEVER HEEFT
GROTER KOFFERRUIM
Als extra-attractie voor dit jubileum
worden er in de Houtrusthallen twee
„huizen" gebouwd: één huis anno 1920
en een eigentijds huis dat in één dag met
plastic stenen wordt gebouwd. Het ont
werp voor het huis uit 1970 is geboren in
Haarlem, in het architectenbureau Wage
naar en Teil, Stolbergstraat 1.
De architect W. G. Wagenaar. die als
redacteur verbonden is aan het blad
„Ideaal Wonen'' is de ontwerper van dit
zeer bijzondere huis, dat zal worden inge
richt door een tiental fabrikanten op het
gebied van woninginrichting
Wagenaars huis, dat maar een opper
vlakte heeft van 120 m2, is speciaal ge
schikt voor een tentoonstelling als deze.
Hij wil ermee aantonen hoe praktisch
een woning ingedeeld kan worden. Van
zelfsprekend kunnen zijn ideeën over in
deling wel overgebracht worden op „ech
te huizen".
In 1919 ontstond het idee voor het hou
den van een Damesbeurs bij de hoofdre
dacteur van het toenmalige damesblad
„Dameskroniek" Een producent van stof
zuigers adverteerde al jaren in dit blad,
maar kon daarvan nooit iets merken bij
zijn verkoop. Hij klaagde hierover zijn
nood bij de redactie De hoofdredacteur
suggereerde hem om zijn stofzuigers te
demonstreren en daarbij belangstellenden
te ontvangen met een koekje en een kop
je thee. De producent volgde deze raad
op en verkocht tot zijn grote verbazing
30 stofzuigers. Het experiment was ge
slaagd. „Zo iets moeten we meer doen",
dacht de redactie van Dameskroniek en
zij opende in 1920 de eerste Damesbeurs.
Het blad heeft bestaan tot 1948, maar de
tentoonstellingen gingen door. Ieder jaar
■taat de beurs in de belangstelling van
vele tienduizenden bezoekers, van wie
40 percent mannelijke.
„Het publiek is door de jaren wel wat
veranderd", zegt de heer J. de Kreek, di-
DEN HAAG De postkantoren zullen
de service aan bejaarden en gehandicap
ten uitbreiden. Hoewel reeds enige tijd ge
leden de centrale afdeling postexploitatie
een grens van 1800 meter vaststelde, waar
buiten postzaken aan huis kunnen worden
afgedaan, zal PTT aan bejaarden en ge
handicapten, die binnen deze afstand van
een postkantoor wonen en slecht ter been
zijn, toch de mogelijkheid bieden alle post
zaken thuis af te handelen.
Deze service-uitbreiding van PTT blijft
«venwel beperkt tot degenen die er om
vragen. Het is niet de bedoeling, dat ieder
een, die in staat is van de diensten van
buren, kennissen en familieleden gebruik
te maken, zich door de posterijen laat be
dienen.
PTT wil ook de dienstverlening in be
jaardencentra en tehuizen voor gehandi
capten uitbreiden. In veel gevallen zal een
PTT-ambtenaar er één tot twee uur per
week „zitting houden".
recteur van de Damesbeurs. „Er komen
steeds jongere mensen en de belangstel
lenden komen echt om iets te kopen. De
groep die uitsluitend kwam om soep te
eten en lekkere hapjes te proeven, is wel
uitgestorven."
Lekkere hapjes zijn er overigens nog
steeds, zowel uit Nederland als uit het
buitenland. Ook de echte Haagse bakkers
zijn evenals vorig jaar weer present.
175 producenten en importeurs tonen
in hun stands hun huis-, tuin- of keuken
artikelen. In de meubelafdeling worden
30 modelkamers ingericht; er komen
zwembaden (De Kreek: „Ik vind dat nog
te weinig Nederlanders een zwembad in
hun tuin hebben") badkamers, opblaas
bare en doe het zelf-systeemmeubelen en
zovoorts. Het is te veel om op te sommen.
In het noviteitencentrum zullen 25 fir
ma's allerlei nieuwtjes presenteren. Wel
ke nieuwtjes is nog niet bekend, omdat
alleen het laatste nieuwe getoond zal wor
den en dat kan pas op de dag van ope
ning. Een voorproefje kregen wij al: een
naaldensleutel. Het is een klein plastic
apparaatje in de vorm van een sleutel
waarmee elke slechtziende of beverige
vrouw de draad mee in de naald kan ste
ken.
Dan is er nog de „zelfverzorgende
plantenbak". U kunt weken met vakantie
zijn zonder dat uw buurvrouw naar uw
plantjes om hoeft' te kijken. Een reser
voir wordt met water gevuld. Een hevel
zorgt dat er dagelijks water in de bak
wordt toegevoerd. Hoe dat precies werkt,
zullen we op de beurs moeten gaan be
kijken.
Voor het eerst kan men op de beurs
ook een boetiek aantreffen, waar allerlei
kleding getoond wordt. Verder zijn er
doorlopend shows voor kleding en schoe-
ULFT. De georganiseerde werkne
mers van de DRU in Ulft hebben woens
dagavond minister Roolvink van Sociale
Zaken en Volksgezondheid een telegram
gezonden, waarin zij er met de grootst
mogelijke nadruk bij de bewindsman op
aandringen om op de meest korte termijn
■de vereiste wettelijke maatregelen te ne
men ter vervanging van de fusiegedrags
regels van de SER. Het telegram werd
opgesteld tijdens een gezamenlijke verga
dering van de DRU-werknemers in Ulft
naar aanleiding van de gang van zaken
bij de voorgenomen fusie tussen Etna-
Daalderop-DRU.
In het telegram spreken de werknemers
hun ernstig misnoegen uit over het gesol
met de werknemersbelangen.
nen- en tassenmode. Er worden kap- en
make-up-demonstraties gehouden en er
zijn genoeg pruiken om eens mee te expe
rimenteren.
Iedere bezoekster of bezoeker die dit
jaar 50 jaar wordt, krijgt een cadeautje
aangeboden ter gelegenheid van het jubi
leum. Met dit alles hoopt de heer De
Kreek nog meer bezoekers dan vorig jaar
(toen waren het er 140.000) naar de Hout
rusthallen te trekken
(Van onze correspondent)
ARNHEM. Rijkswaterstaat gaat een
half miljoen gulden uittrekken voor ver
hoging van de veiligheid rond „Het Dorp"
in Arnhem. Daartoe zal vanuit het inval!
dencentrum een tunnel de drukke Am-
sterdamseweg kruisen en ïal tevens een
met verkeerslichten beveiligde oversteek
plaats worden aangelegd. Het zebrapad
wordt over vier maanden in gebruikge-
steld, de tunnel moet, volgens plan, in
juli 1971 zijn gebouwd
Een en ander werd gisteren tijdens een
hoorzitting in het Arnhemse stadhuis
meegedeeld door ir. A. B. Delmaar van
Rijkswaterstaat. De laatste jaren is van
uit de burgerij en met name door bewo
ners van „Het Dorp" herhaaldelijk om
attentie gevraagd voor de uiterst gevaar
lijke situatie ter plaatse.
Enkele maanden geleden werd alles op
de spits gedreven toen een tienjarig meis
je dat niet in „Het Dorp" woonde, bij het
oversteken van de weg verongelukte.
ARNHEM Het Rijksinstituut voor Na
tuurbeheer in Arnhem heeft dode roofvo
gels en uilen op landbouwgif onderzocht
en duidelijk minder dieldrin aangetroffen
dan een jaar tevoren.
Dieldrin is een zeer giftig insecticide,
dat vóór 15 augustus 1969 vooral werd
gebruikt in zaadbehandelingsmiddelen.
Na dat tijdstip is het gebruik van deze
middelen echter verboden, mede naar
aanleiding van de massale sterfte van
roofvogels en uilen in de winter van 1968
1969.
Het DDT-gehalte bij de onderzochte vo
gels is echter nagenoeg gelijk gebleven.
Hoewel de gevonden doses niet direct do
delijk zijn voor de dieren, kunnen zij wel
een gevaarlijk effect hebben voor het
broedresultaat. Hier ligt wellicht de oor
zaak van de teruggang van het aantal
sperwers en haviken in ons land.
1
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. „Generaliserend en de
nigrerend." Zo noemt de heer J. B. van
Otterlo, secretaris van de Algemene Ne
derlandse Bond voor de Bouwnijverheid,
de uitlatingen van de voorzitter en de di
recteur van de stichting verletbestrijding
bouwnijverheid over de houding van de
bouwvakarbeiders ten opzichte van het
doorwerken in de winter, zoals deze wer
den weergegeven in een interview in onze
ADVERTENTIE
bladen. Hij overweegt zich daarom terug
te trekken uit het bestuur van de stich
ting en meent dat ook bestuurders van
andere bij de centrale commissie bouw
nijverheid aangesloten werknemersbon
den dit zullen doen, tenzij de stichting de
bewuste uitlatingen herroept.
Tot de gewraakte uitlatingen behoort
o.a. de opmerking van ir. A. Lekkerker-
ker, directeur van de stichting: „Maar
regenverlet is altijd voor risioo van de
aannemer geweest. En kijk eens wat daar
gebeurt: Er hoeft maar een spetje te val
len en de heren zitten in de keet." De
heer Van Otterlo zei hierover tijdens een
radiogesprek in AVRO's „trefpunt": „Als
ik daarbij aan heren denk, zitten ze wel
in de keet, maar dan zijn dat andere he
ren dap de bouwvakarbeiders die hier
worden bedoeld."
Aan het radiogesprek onder leiding van
Henk van Hoorn werd ook deelgenomen
door de heer E. Edelman, hoofd van het
werkbureau van de Stichting Verletbe
strijding, die ook bij een deel van het in
terview betrokken was. Volgens hem is
de opmerking van ir. Lekkerkerker „vol
ledig uit zijn verband gerukt" en is er
„zeer genuanceerd" over dit soort zaken
gesproken. Dat gold naar zijn mening ook
voor een uit zijn eigen mond genoteerde
opmerking, namelijk dat bij vorstverlet
de werknemer wel zijn toeslagen mist,
„maar daar staat tegenover dat de mees
ten er wel weer wat bijverdienen met
klusjes opknappen."
De heer van Otterlo tekent hier echter
bij aan, dat dit soort opmerkingen regel
matig van werkgeverskant, ook met be
trekking tot andere zaken zoals ziekte
verzuim, worden gehoord. „Zonder zich
te realiseren hoezeer zij de werknemers
kopschuw maken", zegt hij, „worden deze
nu blijkbaar overgenomen door de be
stuurders van de stichting verletbestrij
ding die onzes inziens boven de partijen in
de bouwnijverheid dienen te staan." Hij
meent dat bij de werknemers heel dui
delijk begrip aanwezig is voor het feit
dat doorwerken in de winter betekent dat
waarschijnlijk ook een lagere kostprijs
kan worden bereikt en tegelijk meer men
sen geholpen kunnen wonden aan de zo
noodzakelijke woningen.
Het herstel van autowegen kost
t(jd aan het verkeer en daardoor
geld. Deze waarheid is terug te vin
den in een rapport van het Neder
lands Vervoers Wetenschappelijk In
stituut in Rotterdam, dat enige tijd
geleden in opdracht van de Stich
ting Weg werd opgesteld.
Ofschoon deze verliezen flink in de
papieren kunnen lopen, acht het in
stituut nog niet de tijd gekomen om
te pleiten voor een andere organi
satie bij het herstellen van wegen.
Een van de mogelijkheden zou zijn,
dat dit herstel voortaan in de nach
telijke uren plaats heeft. Volgens het
instituut is dit alleen de moeite
waard, als de meerkosten die dit
nachtelijke werk met zich mee
brengt, niet uitstijgen boven de ver
liezen die het verkeer overdag lijdt.
Het herstel van de autosnelwegen
in-ons land, vrijwel allemaal in be
heer en onderhoud bij Rijkswater
staat, maakt het vaak noodzakelijk
rijstroken, of soms zelfs rijbanen
tijdelijk voor het verkeer af te slui
ten. Hierdoor ontstaan storingen en
vertragingen in het verkeersbeeld,
die tot financiële verliezen lijden.
Hoe hoog deze verliezen soms kun
nen oplopen toont het rapport aan in
een aantal grafieken. Het Rotter
damse instituut heeft berekend dat
de afsluiting van één rijstrook van
een conventionele autosnelweg (2 x
2) gedurende een week (vijf werk
dagen) ruim vierduizend gulden ex
tra kosten meebrengt voor het ge
zamenlijke wegverkeer (personen
auto's, bestelauto's, vrachtwagens,
combinaties en bussen) dat van deze
autosnelweg gebruik maakt. Slüit
men een gehele rijbaan af gedurende
vijf werkdagen, dan loopt het ver
lies op tot ruim 13.000 gulden.
Natuurlijk is dit probleem onder
kend. Bij herstelwerkzaamheden
probeert men thans het verkeer zo
veel mogelijk ongestoord te laten.
Daarvoor zijn verscheidene methodes
in gebruik. In Duitsland heeft men
eens tijdens reparatie van een Auto
bahn, naast deze weg een plaatstalen
wegdek aangelegd, dat werd ver
plaatst als de reparatie een paar
honderd meter verder werd voort
gezet.
In ons land streeft Rijkswaterstaat
ernaar het aantal rijstroken tijdens
een reparatie compleet te houden.
Normaal telt een rijbaan van een
autosnelweg, twee rijstroken. Zal één
van de rijstroken afgesloten moeten
worden tijdens een reparatie, dan
zal men proberen op de andere rij
baan een rijstrook extra in te rich
ten, bijvoorbeeld met behulp van de
vluchtstrook. Zo ontstaat de tijde
lijke situatie, dat één rijbaan slechts
één rijstrook telt, terwijl de tweede
rijbaan drie rijstroken heeft. Zij het,
dat deze laatste rijstroken smaller
zijn dan normaal.
Dit systeem blijkt in de praktijk
goed te werken. Bij het asfalteren
van rijksweg 2 in de provincie
Utrecht heeft men met dit systeem
goede resultaten geboekt. De ruim
40.000 voertuigen die gemiddeld per
dag gebruik maken van deze auto
snelweg, ondervinden van het asfal
teren nauwelijks oponthoud. Zij zul
len alleen tijdelijk en over beperkte
afstand hun snelheid moeten terug
brengen.
Natuurlijk is dit geen ideale si
tuatie, maar ook autosnelwegen
hebben nu eenmaal onderhoud
nodig.
'l
Volgens een directielid van Ford, William Innes, zal dit bedrijf volgend jaar beginnen met de serieproduktie van
turbinemotoren. In een speciaal voor dit doel gestichte fabriek in Toledo zal de produktie van deze 335 tot 450 pk zware
motoren aanlopen met een totaal van 600 stuks per jaar. Voorlopig zullen de turbo's nog slechts geschikt zijn voor in
dustrie en scheepvaart. Later wil Ford ook turbinemotoren voor vrachtwagens gaan bouwen. Deze zullen lichter
zijn en een vermogen van 200 tot 335 pk ontwikkelen.
De ontwikkeling van turbinemotoren als krachtbron voor
voertuigen houdt Ford reeds jaren bezig. Henry Ford I be
gon in 1925 al te onderzoeken in hoeverre men turbine
aandrijving in de motorenbouw zou kunnen toepassen. Ford
Amerika heeft sinds dat tijdstip verscheidene zware vracht
wagens gebouwd, die uitgerust met turbinemotoren
thans gezamenlijk reeds zo'n 400.000 km dwars door Ameri
ka achter de wielen hebben. De serieproduktie van turbo's
is bij Ford dan ook al een oude wens. Die wens, aldus Ford,
staat nu op het punt vervuld te worden. Zeker in de jaren
zeventig zal Ford de eerste vrachtwagens kunnen voorzien
van serie-turbinemotoren.
Voorlopig zal de personenwagen het echter nog zonder
deze krachtbron moeten doen. De motor is te zwaar (on
geveer tweeëneenhalf maal zo zwaar als een zuigermotor)
en ontwikkelt een geweldige hitte. Deze hitte stelt grote
eisen aan de materialen waaruit de turbine is vervaardigd.
De turbinemotor kent echter enige voordelen boven de
conventionele krachtbron. De turbo veroorzaakt minder
vervuiling van de lucht door een vrijwel volledige verbran
ding en kan werken op verschillende brandstoffen, zoals
dieselolie of petroleum. Naar verwachting van Ford zal de
turbinemotor zuiniger zijn dan een dieselmotor.
Met een speciale truck, uitgerust met een gasturbine, 'heeft
Ford in Amerika al uitgebreide proeftochten ondernomen.
Niet alleen werd hiermee de nieuwe krachtbron voor voer
tuigen getest, maar ook betekende de bouw van deze spe
ciale truck een efficiënte verbetering van het vervoer langs
de weg. De turbinetruck, in feite een soort trein, kan miet
twee vol beladen aanhangwagens (lengte dertig .meter) een
top van 112 km per uur halen. De eerste oplegger sluit vlak
Nederland telt op dit moment ruim twee miljoen brom
fietsen, op een inwonertal van ruim 13 miljoen Nederlan
ders. Dit betekent een verhouding van 1 6.5 inwoners en
hiermee staat ons land bovenaan de internationale ranglijst.
Frankrijk volgt met 1 9, dan Zweden met 1 11. Dit alles
volgens een opgave van de RAI,
De gemiddelde levensduur van een autoband is thans
ongeveer 64.000 km. In 1905 was dat anders, een autoband
ging toen 3.000 km mee. Omstreeks 1912 haalden automobi
listen 8.000 km uit hun banden. Maar pas in 1935 kon het
gemiddelde leven van een band op 32.000 km worden ge
steld.
Goodyear heeft als vervanging van vensterglas een nieuw
veiligheidsmateriaal ontwikkeld, gebaseerd op een combi
natie van rubber en kunststof. Het materiaal is sterker en
lichter dan de huidige vervangingsmiddelen voor glas. Het
wordt in twee fasen vervaardigd, waarbij suspensie van
zeer kleine rubberdeeltjes in kunsthars plaats heeft.
De Opelfabriek in Rüsselsheim heeft onlangs het negen
miljoenste Opelmodel, een Diplomat, geproduceerd. De hui
dige vraag naar extra wagens maakt in de maanden juni
en juli extra werkploegen nodig in de fabrieken te Rüssels
heim en Bochum, aldus G.M.
Uit Spanje komen thans de eerste zendingen Fiat Seat 850
en 850 Special aan in ons land. De Fiat Seat 600 E zal inclu
sief BTW f 4.396 kosten, de Fiat Seat 850 E Special gaat
f 5.544 kosten, inclusief BTW.
Opel zal dit najaar een nieuwe sportieve wagen in de
roulatie brengen. Het nieuwe model met een aërodynami
sche vormgeving, zal leverbaar zijn met krachtige vier-
cilinder-motoren. Het is de bedoeling dat de nieuwe wagen
een compacte, sportieve gezinswagen wordt, die in het
Opel-programma een volkomen, eigen plaats gaat innemen.
achter de truck aan, zodat er weinig luchtweerstand wordt
opgewekt.
Ford wilde met deze trucks onder meer aantonen dat in
de toekomst zware vrachtwagens grote afstanden met hoge
snelheden kunnen afleggen.
De nieuwe voorwielophanging van de 1302 in
detail: meer stabiliteit en meer ruimte voor de
bagage.
Volkswagen heeft na de fabrieksvakantie een nieuwe
kever in petto. Het is de VW 1302, die is uitgerust met
een nieuw veersysteem, een grotere bagageruimte en
een homokinetische achteras. Voor ruim 6.500 gulden
zal de nieuwe kever, bestemd voor VW-rijders die
graag iets mèer kracht en snelheid wensen, verkrijg
baar zijn. Een tweede versie van de 1302, wordt de
1302 S, die achterin een 1,6 liter motor van 60 sae-pk
krijgt.
Samen met de reeds beloofde K 70 die volgend
jaar op de RAI komt zullen deze nieuwe kevers in
1971 een belangrijke plaats in het verkoopprogramma
van Volkswagens moeten gaan innemen.
De VW 1302, die ongeveer 75 mm langer is dan de
voorgaande modellen, heeft McPherson-veerpoten mee
gekregen, waardoor enerzijds de draaicirkel beperkt
kon worden tot 9,6 meter en anderzijds meer ruimte
voor de bagage overbleef. In samenhang met de homo-
kinetische achteras en een vergrote spoorbreedte vóór
zal de nieuwe kever volgens de fabriek beschik
ken over een betere vering en stabiliteit.
Een versterkte 1,3 liter motor zal de 1302 aandrijven.
Deze krachtbron levert tien percent meer vermogen
(van 40 din-pk naar 44 din-pk). Dit resultaat werd
onder meer bereikt door toepassing van een andere
carburateur en een gewijzigd inlaatspruitstuk.
Andere verbeteringen aan kevermodellen, en dus ook
in de 1302, zijn: schakeling van groot en gedimd licht
via het contactslot (het zogenaamde X-contact), ver
warmde achterruit en sleepogen aan de voor- en
achterkant. Gelijk met deze aankondiging heeft VW
bekendgemaakt dat de prijzen van verscheidene mo
dellen in verband met gestegen loon- en materiaal
kosten omhoog zijn gegaan. Een VW 1200 kost thans
f 5.387,20 (incl. BTW) en een VW 1600 f 8.786,40. Dit is
slechts een voorbeeld. Ook de bestelwagen, kleinbus,
Variant en VW 411 E zijn in prijs gestegen.
