Weinig animo
voor acties
buitenlandse
Dolle Mina's
Servan-Schreiber contra Chaban-Delmas
STRIJD OM ZETEL VAN
BORDEAUX ONTBRAND
Vestiging van
autofabriek
troefkaart
I
Plastic
contra
awaai
Ulsters minister
binnenlandse
van
zaken treedt af
Amerikanen in Vietnam gaan door
met ontbladering van bossen
Papandreou
beschuldigt
de NAVO
CDU in moeilijk parket
na Russisch-Westduitse
overeenkomst in Moskou
Het o lichtere oordeel
bont- '~70
collectie'/"!
dick bartels
TROEF
VAN DE
WEEK
ƒ19,50
KLAP VOOR REGERING
CHICHESTER-CLARK
KRISTALLEN
IJSEMMER
HANDTAS
2
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1970
3
's\
SPECIALE AANBIEDING:
Nertshoeden 202,50
Lange nertskoppen-
mantel in black dia
mond en standaard,
met nertskraag 1255,00
NOG ZOMERPRIJZEN
wagenweg
Povere resultaten in
Amerika en Frankrijk
Bom
Zware druk
om de warme
dagen koel
door te komen
van 25,
voor
'T SILVER-STOEPKE
Liberaal
Persoonlijk
WASHINGTON (DPA) De Amerikaanse troepen in Zuid-Vietnam
kunnen voort blijven gaan met het gebruik van chemische middelen ter
ontbladering van bossen en ter vernietiging van de Vietcong-oogst.
In alle modekleuren
19,95
VYVCVCC
Het is wel duidelijk dat het oordeel over
het optreden van mariniers op de Dam bij
het Nederlandse publiek niet eenstemmig
is. Velen weten niet precies hoe zij het
probleem moeten verwerken, anderen jui
chen de escapade van de marinemannen
enthousiast toe, weer anderen hebben er
geen goed woord voor over.
Laten we vooropstellen dat de volgende
persoonlijkheden zich zonder voorbehoud
en ten strengste afkeurend hebben uit
gelaten over deze gebeurtenis. Premier
(ex-marine-officier en duikbootcomman
dant) De Jong, burgemeester Samkalden,
de topleiding van de Nederlandse Zee
strijdkrachten vice-admiraals Van der
Moer en Maas, de commandant van het
korps Mariniers generaal-majoor Schoe-
nenzetter, oud-Schout-bij-Nacht Koudijs,
thans Tweede Kamerlid. Ook de Vereni
ging van Dienstplichtige Militairen waar
van talrijke marine-mensen lid zijn, heeft
zich afkeurend uitgelaten over het optre
den van de mariniers en matrozen.
De overige protesten en waarschuwin
gen tegen dergelijk eigenmachtig optreden
zijn legio, maar de hierboven genoemde
afkeuringen zijn afkomstig van een wel
zeer onverdachte zijde. Het staat dus wel
vast, dat verantwoordelijke personen en
Instanties het gebeurde als een bijzonder
gevaarlijke en ontoelaatbare daad be
schouwen. Dat stemt tot voldoening, om
dat daaruit blijkt dat in de hoogste regio
nen het gezonde verstand blijft overheer
sen, ondanks alle sentimenten die door de
in Amsterdam zich ontwikkelende gang
van zaken worden opgeroepen.
Nuchterheid en redelijkheid zijn facto
ren die in deze kwestie de voorrang moe
ten blijven behouden, in de eerste plaats
omdat zij onmisbare voorwaarden zijn tot
een juiste beoordeling van de zaak, in de
tweede plaats omdat alle betrokken par
tijen in deze onrustbarende situatie alleen
door nuchterheid en redelijkheid het al
gemene belang kunnen blijven onderschei
den.
Een sprekend voorbeeld van de nood
zaak tot een juiste beoordelingsnorm
vormt de constatering dat in Amsterdam
naar het voorbeeld van de marine ook
andere knokploegen optreden die zich
aanmatigen, eigen rechter te spelen. Er
zijn zelfs patrouilles van souteneurs ge
signaleerd, die hun „handel" beschermen
met slagwapens. Nu kan men wel stellen
dat de beweegredenen van de mariniers
anders waren dan die van de mannen uit
de rosse buurt, maar elke knokploeg kan
beweren dat zij „de goede zaak dient". Een
feit is, dat een knokploeg altijd een slechte
zaak dient, omdat zij geen bevoegdheid,
geen officiële opdracht en geen verant
woordingsplicht kent. Een knokploeg ver
tegenwoordigt de terreur. Zij opereert in
rechteloosheid met als enige bedoeling het
brute geweld.
Een staat waarin dat ongestraft kan ge
beuren, staat aan de groeve van zijn eigen
rechtsprincipes en een publiek dat zoiets
met voldoening begroet, staat aan de
groeve van zijn eigen menselijke vrijhe
den.
Het is vreemd dat ondanks de vele
voorbeelden in het buitenland, waar recht
en vrijheid ten offer zijn gevallen aan
dictatuur van geweldsinstrumenten, in ons
land de bezorgdheid voor deze gang van
zaken niet unaniem gedeeld wordt. De
opdracht en de plicht van de strijdkrach
ten in een democratische rechtsstaat zijn
volledig ondergeschikt aan het burger
lijke bestuur. Zij kunnen wel in de ver
leiding komen om op eigen houtje macht
te gaan uitoefenen, maar zij moeten on
vermijdelijk halt maken voor de drempel
van de democratische instituties. Doen zij
dat niet, dan bedrijven zij evenzeer terreur
als iedere andere minderheidsgroep, die
meent met de vuist te mogen regeren bui
ten het wettelijke gezag om.
Er is geen andere redenering mogelijk,
behalve wanneer men zijn sentimenten de
vrije loop laat en zich laat verblinden door
de schijnbare heroïek en romantiek der
uniformen. Het is, nogmaals, uiterst ver
blijdend dat de overheden van het bur
gerlijke en militaire gezag geen moment
geaarzeld hebben met het stelling nemen
tegen een verschijnsel, dat juist door zijn
sentimentsinvloeden veel minder gevaar
lijk lijkt dan het In werkelijkheid is.
VWWMfWVWVMMWVVVVWVVWVWVMIIMWWVVWWWVVWMVVWVVWWVVVVVWVVVVVIMVVVVVWMfVWVVIWIfVWMIVWMMV1
*WVW\AAAAA<V\AA<WWWVVWVVVWVWWWVWVVWWWWV\AAW\AAA/VVWWWVVVWVWWV\/WVWVWVVVVWWVWWVV
ADVERTENTIE
Alvorens U een BONTMANTEL
aanschaft, oriënteert U zich eerst
in onze nieuwe
BONTSPECIAALZAAK
HAARLEM
TEL. 316529
146
WARSCHAU (RTR). De Westduitse
Beate Klarsfeld, die destijds bondskanse
lier Kiesinger in het gezicht sloeg, heeft
zich gisteren in het centrum van War
schau aan een boom vastgebonden en
daarna pamfletten uitgedeeld waarop in
het Frans en het Pools werd geprotesteerd
tegen de beweerde jodenvervolging in Po
len.
Er was een kleine toeloop, maar na tien
minuten kwam de politie, die de ketting
brak en Klarsfeld in een politiewagen
meenam.
NEW YORK (AFP/DPA). In de Ver
enigde Staten en in Frankrijk hebben gis
teren vrouwen geageerd tegen de tenach
terstelling waaronder naar hun mening de
vrouw te lijden heeft. De belangstelling
voor deze manifestaties was aanzienlijk
minder dan de organisatrices hadden ver
wacht.
In de VS gaven slechts zeer weinig
vrouwen gehoor aan een oproep om niet
naar het werk te gaan. In New York was
het werkverzuim bij de grote onderne
mingen nauwelijks hoger dan op andere
dagen. In Washington hielden omstreeks
het middaguur circa duizend vrouwen een
betoging, waarbij zij pleitten voor het
recht op kosteloze abortus en de oprich
ting van gratis kinderdagverblijven. In
New York werd in tegenwoordigheid van
een dertigtal „dolle Mina's" een gedenk
plaat onthuld ter herdenking aan Susan
Anthony, een van de bekendste ijveraar-
sters voor het vrouwenkiesrecht dat 50
jaar geleden in Amerika werd ingevoerd.
In Parijs probeerden ongeveer tien le
den van de „beweging voor de bevrijding
van de Franse vrouw" onder de Are de
Triomphe een krans te leggen voor „de
vrouw van de onbekende soldaat". Vol
gens hen is er altijd nog iemand onbeken
der dan de „onbekende soldaat" diens
vrouw. De demonstranten, onder wie de
schrijfsters Christina Rochefort („Le re
pos du guerrier") en Monique Vittig
(„l'Opponax"), werden echter direct aan
gehouden en voor ondervraging naar een
politiebureau gebracht.
Hulp voor Peru. Het Nederlandse natio
nale Comité van het kindernoodfonds
van de Verenigde Naties (UNICEF)
heeft 105.000 dollar (ongeveer 380.000
gulden) beschikbaar gesteld voor hulp
aan de slachtoffers van de aardbeving
in Peru op 31 mei. Bij de aardbeving
kwamen ruim 50.000 mensen om het
leven, tienduizenden werden gewond en
honderdduizenden dakloos.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS Wat er gisteren in Bor
deaux gebeurd is bewijst dat de va
kantie definitief voorbij is voor de
Fransen. Het politieke leven in
Frankrijk is in volle gang. Over en
kele dagen begint namelijk de cam
pagne voor een tussentijdse verkie
zing in Bordeaux, waar het plaats
vervangende Kamerlid voor premier
Chaban-Delmas onlangs is gestorven.
Om Bordeaux niet voor de gaullisten
verloren te laten gaan heeft Chaban-Del
mas zichzelf kandidaat gesteld. Wordt hij
gekozen en wil hij eerste-minister blij
ven dan moet hij onmiddellijk na zijn
verkiezing zijn Kamerzetel afstaan aan
zijn nieuwe plaatsvervanger.
Als voornaamste concurrent in Bor
deaux heeft Chaban-Delmas een kandidaat
van de niet-communistische linkerzijde
die alle stemmen hoopt te krijgen van de
socialisten, de liberalen en ook van het
rooms-katholieke centrum. En misschien
ook wel van vele communisten.
Chaban-Delmas wordt tevens bestreden
door Jean-Jacques Stervan-Schreiber die
kort geleden, in Nancy een zetel heeft
veroverd op de gaullisten. Schre'ber
heeft aangekondigd dat hij zelf naar
Bordeaux komt, om mee te doen aam de
verkiezingsstrijd. Voor Chaban-Delmas is
Schreiber een gevaarlijke tegenstander,
want de oud-hoofdredacteur van het blad
,,L' Express" zaagt van dik hout planken
en schuwt geen enkel modern middel van
de publiciteit.
Gisteren hield Chaban-Delmas een pers
conferentie. De eerste bom barstte. Hij
kondigde aan dat Ford een nieuwe fa
briek gaat vestigen in Bordeaux. Dat
daardoor werk zou komen voor tiendui
zend arbeiders, voor dertigduizend arbei
ders als men de aanverwante bedrijven
meerekende en dat in totaal honderdui
zend mensen in Bordeaux een veilige toe
komst tegemoet zouden gaan.
Tevoren echter had Ford aan ie stad
Charleville in de Franse Ardennen de
vaste toezegging gedaan dat daar de
nieuwe autofabriek zou komen. Om zich
daarop voor te bereiden had Charleville
al vast arbeiderswoningen laten bouwen
en wegen laten aanleggen. Dat nu in
Charleville de teleurstelling groot is kan
men zich voorstellen.
Zware druk
De socialistische burgemeester van
Charleville nam Servan-Schreiver in de
ADVERTENTIE
JUWEL1ERSBEDRIJF
Grote Houtstraat 49
Haarlem tel. 321915
arm en samen gingen zij gistermorgen
naar de persconferentie van Chaban-Del
mas. Vanzelfsprekend vroeg hij aan de
eerste-minister om ophelderingen over
deze onverwachte beslissing van Ford
en verlangde dat Charleville schadeloos
zou worden gesteld. Niet met vage be
loften maar met daden. Chaban-Delmas
verwees naar zijn pas gehouden speech,
verontschuldigde zich bij de journalisten
dat hij geen tijd meer had, stond op en
verdween naar Parijs waar hij moest
deelnemen aan een vergadering van de
ministerraad onder voorzitterschap van
Pompidou.
Servan-Schreiber liet zich daardoor niet
ontmoedigen en hield een persconferentie
in het gemeentehuis. Zeer tot veront
waardiging van alle gaullistische ge
meenteraadsleden die het hem bijzonder
kwalijk nemen dat hij zich in het hol van
de leeuw waagde. „S.S." verdedigde de
opvatting dat Ford onder zware druk
heeft gestaan van Pompidou en van Cha-
ban Delmas en zich heeft laten misbrui
ken voro een verkiezingsstaunt.
De tussentijdse verkiezing in Bordeaux
belooft bij voorbaat bijzonder spannend
te worden.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. Robert Porter, de Noord-
ierse minister van binnenlandse zaken
die verantwoordelijk was voor de hand
having van orde en gezag is afgetreden.
Premier Chichester Clark heeft voor een
beperkte periode de portefeuille van bin
nenlandse zaken overgenomen en zal zich
voornamelijk met de veiligheidsaspec
ten van deze taak bezig houden.
Het aftreden van Porter is, naar ver
luidt, het voorspel van een verdere reor
ganisatie van de regering, die in een
strijd op leven en dood is gewikkeld met
het rechtse deel van de unionistische
fractie en ook door de protestants-Unio
nisten van dominee Paisley wordt be
laagd.
Ondanks de officiële ontkenning wordt
het aftreden van Porter, een overtuigend
liberaal hervormer, een feit van grote
politieke betekenis geacht. Men kan zich
namelijk niet onttrekken aan de indruk
dat dit aftreden een tegemoetkoming te
genover rechts betekent. Dit gevoel is
nog versterkt doordat de „hard-liner"
John Taylor tot onderminister van bin
nenlandse zaken is benoemd, met een ze
tel in het kabinet en in de kroonraad.
Aan de andere kant is men ervan over
tuigd dat hoewel Porter zijn gezondheids
toestand als een van de redenen voor
zijn aftreden opgeeft, dit allerminst een
geveinsde diplomatieke ziekte is. want de
46-jarige heeft inderdaad de lichamelijke
gevolgen van zijn zware ambt ondervon
den. Zijn aftreden kwam daarom in Noord-
Ierland niet als een verrassing. Hij zegt
heen te gaan terwille van zijn gezin en
ook wegens de grote financiële offers die
hij als minister heeft moeten brengen,
omdat hij zijn bloeiende advocatenprak
tijk moest stopzetten.
Zijn vertrek is een vrij harde klap voor
Chichester Clark en het verzwakt de li
berale allure van de Noordierse regering.
Porter had zelf belangrijke hervormin
gen met geestdrift helpen uitvoeren. Hij
heeft zich er echter bitter over beklaagd,
dat er lieden zijn die louter om persoon
lijke voordeel te behalen een spaak in
het wiel proberen te steken.
Chichester Clark heeft gezegd dat Por
ter om zuiver persoonlijke redenen is af
getreden en hij bracht hem hulde voor
zijn „unieke bijdrage tot de geschiedenis
van Noord-Ierland". Omgekeerd getuig
de Porter van zijn voortgezette steun
stoord, dat een „ecologische ramp' er het
gevolg van zou kunnen zijn.
De Republikeinse senator Charles Good-
ell steunde de motie en vergeleek de ver
nietiging van Vietcong rijstvelden in Viet
nam door chemische stoffen met de uit-
hongeringstaktiek van de Nigeriaanse re
gering tegen Biafra.
De voorzitter van de militaire commis-
Met 62 tegen 22 stemmen heeft de Ame
rikaanse Senaat gisteren een motie van de
Democratische senator Gaylord Nelson
verworpen, waarin dit soort chemische
oorlogvoering werd verboden.
Volgens Nelson is na een gebruik van
chemische middelen gedurende acht jaar
de vegetatie van Vietnam zodanig ver
sie van de Amerikaanse Senaat, de demo
craat John Stennis, verklaarde daarente
gen dat het gebruik van ontbladerings-
middelen zolang gerechtvaardigd is, als
daardoor levens van Amerikaanse mili
tairen in Vietnam gered worden. Het Ame
rikaanse leger, aldus Stennis, had bekend
gemaakt dat de ontbladeringsacties in
Vietnam de verliezen van de Amerikaanse
troepen met 68 percent hadden vermin
derd De vernietiging van de oogst in de
door de Vietcong beheerste gebieden had
de gevechtskracht van de tegenstander
aangetast.
aan Chichester Clark, zowel voor diens
piersoon als diens politiek.
Hoewel men gelooft dat Porter vrijwil
lig is heengegaan, zonder een duw te heb
ben gekregen, is het onvermijdelijke ge
volg van zijn aftreden alleen al door
de leegte die hij in het kabinet achter
laat en door de benoeming van Taylor
een lichte beweging naar rechts. Of
de regering nog verder in die richting zal
afzakken hangt ervan af wie tot Porters
opvolger zal worden benoemd.
ADVERTENTIE
Speciale aanbieding
klassiek model, met binnenritsvak
spiegelvak met spiegel
ZIET ONZE ETALAGES
ANEGANG 48 Hoek KI. Houtstraat.
Langs de autosnelweg in de buurt van
de Westduitse plaats Bottrop worden
proeven genomen met een vier meter
hoge afzetting. Men wil met deze
„schutting" de bewoners van huizen
vlakbij de Autobahnbeschermen
tegen het verkeerslawaai.
OTTAWA, (AP). De Griekse oud-
minister Andreas Papandreou heeft in een
rede voor de Internationale vereniging
van Wereldfederalisten in Canada gezegd
dat de NAVO uitgewerkte plannen heeft
opgesteld voor de omverwerping van re
geringen die de NAVO onwelgevallig z(jn.
Hij herhaalde zijn vroegere beschuldi
ging dat de Griekse staatsgreep van 1967
het werk is geweest van de Griekse in
lichtingendienst onder nauwlettend toe
zicht van de Amerikaanse CIA. Papan
dreou zei dat NAVO-officieren loyaler zijn
tegenover het militair bondgenootschap
dan tegenover bun regeringen. „Zp, heb
ben boodschappen klaar liggen waarin
een uiteenzetting gegeven wordt waarom
NAVO-troepen het heft in handen nemen.
In die boodschappen, aldus Papandreou,
ontbreek alleen de datum en de onder
tekening."
Papandreou, die nu doceert aan de uni
versiteit van York, zei dat in veel NAVO-
landen zelfs de premier niet op de hoogte
is van de bijzonderheden van deze mili
taire plannen. „De plannen zijn alleen
maar bekend aan militaire bureaucraten,
die, aldus Papandreou, het buiten- en bin
nenlandse beleid van de NAVO landen be
palen."
Hij vertelde het congres, waar Wereld
federalisten uit 23 landen zijn vertegen
woordigd, dat de militairen zich hebben
ontwikkeld tot een nieuwe kaste van
„technocratische plannenmakers die uit
eindelijk zeggenschap zullen hebben over
het buitenlandse en binnenlandse beleid
en het onderwijs".
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. Een gisteravond op het Westduitse televisiescherm naar alle kanten
meewarig glimlachende Kurt-Georg Kiesinger personifieerde het dilemma, waarin
de conservatieven in de Bondsrepubliek zich op het ogenblik bevinden. Als voorzit
ter van de oppositionele CDU was het oud-kanselier Kiesinger gegeven de besluiten
bekend te maken, die het presidium van zijn partij na een lange dag van moeizaam
vergaderen over het nieuwe pact met de Sovjet-Unie hebben genomen.
Als exponent van de meest afwijzende
vleugel in de C.D.U. moest hij niettemin
laten blijken hoezeer de meer praktisch
ingestelde fractie van de parlementaire
leider Rainer Barzel toch een stempel
op de interne beraadslagingen had ge
drukt.
Het C.D.U.-presidium is erin geslaagd
zijn houding tegenover de links-liberale
bondsregering Brandt-Scheel ,,met eenpa
righeid van stemmen" te bepalen De
voorwaarde daartoe was, dat die hou
ding in feite werd opgeschort totdat er
deze herfst concreter aanvalsmogelijkhe-
den opdoemen dan nu voorhanden zijn,
nu de overgrote meerderheid van het
bondsrepublikeinse electoraat uitsluitend
praat over de geweldige voordelen van
de verzoening met de grote Sovjet-Unie.
De C.D.U. handhaaft volgens Kiesinger
de bezwaren tegen de concessies die het
akkoord van Moskou zouden bevatten.
Ook een pasjes-regeling en verkeersver-
beteringen in Berlijn zoals ze dit najaar
worden verwacht, betekenden naar zijn
woorden niet voldoende tegenwicht om
dan ook van concessies aan communis
tische zijde te spreken
Terwijl Kiesinger aldus de mogelijk
heid van een elegante ommezwaai uit
sluit, bleek de lijn >'an Barzel in zijn on
middellijk erop volgende zin, dat de op
positie bereid blijft met de regering
„constructief op basis van volledige open
heid van zaken" te praten over eventuele
„gemeenschappelijkheden" in de Duits-
land-politiek. Men kan hier zonder over
drijving ook lezen dat de oppositie op het
vinkentouw blijft zitten, totdat de ont
nuchtering in de „Oost-politiek" de kie
zers wellich weer rijp maakt voor de
oude toestand, als de C.D.U. het tenmins
te niet zoals een andere oud-minister,
Gerhard Stoltenberg, aanbeveelt over
de geheel andere boeg gooit, namelijk
de regering daar aan te vallen waar ze
volstrekt kwetsbaar is, in het falen de
prijzen tegen te houden.
Hoe het ook zij, Kiesinger is, enkele
maanden voor het grote C.D.U.-congres
dat in november in Hamburg moet wor
den gehouden, nu al een uitgerangeerd
politicus. Barzels ster is de laatste we
ken aanmerkelijk gestegen, vooral dank
zij de acrobatische behendigheid waar
mee hij zich tussen de verschillende stro
mingen in zijn partij staande wist te
houden en er zelfs nog richting aan wist
te geven.
Allen zijn het er eigenlijk wei over
eens, dat Barzel, van wie drie jaar ge
leden nog werd verondersteld hoe hij.
slechts 44 jaar oud toen, definitief was
uitgerangeerd (doch dat had men een
jaar tevoren ook van Brandt gedacht),
onder de huidige omstandigheden prak
tisch de enige man is om de C.D.U. voor
een uiteenvallen te behoeden.
