Bij debat over slaapverbod:
VRAGEN UIT DE KAMER
BLEVEN ONBEANTWOORD
Marine-knokploeg gaat waarschijnlijk vrijuit
Fa. B. ENGELENBERG
Explosie in flat
richt grote
schade aan
AMBONNEZEN HANDEN OMHOOG
Gevluchte leden van
PKI in Nederland
Clandestiene
invoer van
wapens groot
CHU wil ministerie
van welzijnsbeleid
Soeharto 's
bezoek
bont- '~70
collectie '"71
dick bantels
Duitse jongens
aan de grens
aangehouden
Duizenden dode
vissen in Maas
Politieverhoor van
Ambonnezen niet
opgeschoten
Gezondheidsdienst:
Haal cholera-prik
VOLGENS BVD-ONDERZOEK:
Kamervragen over
prof. Yerkuyl
Samengaan CRM en Volksgezondheid
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1970
2
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De regering is ook gisteren in een debat in de Tweede
Kamer over de rellen van vorige week in Amsterdam niet bereid gebleken
haar oordeel te geven over het tijdstip van het van kracht worden van het
slaapverbod, noch over de vraag of de moeilijkheden hadden kun
nen worden voorzien. Uitgedaagd tot een duidelijke verklaring hiertoe door
oppositieleider Den Uyl beperkte minister-predident De Jong zich tot een
verwijzing naar de regeringsnota over deze zaak. De premier zei nadrukke
lijk dat de regering de rechtsorde met alle haar ten dienste staande midde
len zal handhaven.
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
.KRAUTZBERGER* SPUITPISTOLEN
Hasjiesj, wapens
en pornografie
Terecht geschoten
iSIifl
SPECIALE AANBIEDING:
Nertshoeden 202,50
Lange nertskoppen-
mantel in black dia
mond en standaard,
met nertskraag 1255,00
HAARLEM
TEL. 316529
wagenweg
Ypenburg
Incident
Wapens gestolen
PS.P.-advies
ADVERTENTIE
Doelstraai 39 - Haarlem - Tel. 312206
DEN HAAG Een explosie waarvan de
klap kilometers in de omtrek te horen was
heeft gisteravond om half twaalf voor ton
nen vernielingen aangericht aan een blok
van vijftien flats aan de Loevesteinlaan in
Den Haag. Bewoners werden uit hun bed
geslingerd. Van hen werd niemand ge
wond. Tientallen ruiten sneuvelden. Na de
ontploffing brak brand uit. Een winkel
werd door het vuur verwoest.
Een man die op het moment van de ex
plosie langs het huis liep werd door de
luchtdruk opgetild en belandde enkele
meters verder op de straat. Met verwon
dingen aan zijn benen is hij in het zieken
huis opgenomen.
Alle bewoners moesten na de ontploffing
voor enige tijd hun huis verlaten. Over de
oorzaak is nog niets bekend. Vermoed
wordt dat zich in de kelders van de flat
ten explosief gasmengsel heeft gevormd.
BABBERICH. Woensdagmiddag zijn
door douaneambtenaren drie uit Duits
land afkomstige jongelui aangehouden, in
leeftijd variërend van 18 tot 22 jaar, die
in het bezit waren van een hoeveelheid
hasjiesj ter waarde van ongeveer 1000
gulden en van een aantal stoot-, schiet- en
slagwapens. In de auto waarmee zij naar
Amsterdam wilden, lag ook een hoeveel
heid pornografische lectuur, alsmede een
aantal adressen waarin de Duitse politie
veel belang stelt. De jongens zijn aan de
Duitse politie overgeleverd.
HEERLEN. Opnieuw is in de Maas
thans bij Grevenbricht en Wessem
een massale vissterfte geconstateerd.
Duizenden dode vissen dreven dinsdag in
het Maaswater. Uit watermonsters van
de Provinciale Waterstaat is gebleken dat
de sterfte is veroorzaakt door een tekort
aan zuurstof, als gevolg van de afvalstof
fen die in de Maas zijn geloosd. De Voor
lichtingsdienst van de Staatsmijnen heeft
verklaard dat Staatsmijnen niet aan deze
vervuiling schuldig is.
Pas na 1975 bestaat kans op een be
hoorlijk gezonde toestand van het water
van de Hollandse IJssel. Dan zijn gereed
de afvalwaterzuivering van Gouda en die
van een plaatselijke industrie. Voordien
bestaat, bij het samentreffen van ongun
stige factoren, nog kans op een minder
gewenste toestand, aldus staatssecretaris
Kruisinga van Volksgezondheid in ant
woord op vragen van de Kamerleden
over vissterfte in de Hollandse IJssel.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Het verhoor van de 33
Zuidmolukkers schiet geen steek op. De
bezetters van de residentie van de Indo
nesische ambassadeur, die sedert maan
dagavond in het Scheveningse Hnis van
Bewaring zitten, worden verhoord door
in ploegendienst werkende rechercheurs.
Zij zijn er nog niet achter wie het fatale
schot, dat de Wassenaarse hoofdagent J.
Moolenaar het leven kostte, heeft gelost.
De verdachten blijven bij het beantwoor
den van die vraag solidair: „Wij zijn col
lectief verantwoordelijk."
De kogel die de politieman doodde is
nog niet gevonden. Er wordt intensief
naar gezocht, want pas aan de hand van
de kogel kan worden vastgesteld uit welk
wapen het dodelijke schot is gekomen.
Mogelijk zouden op dit wapen aanwezige
vingerafdrukken de politie kunnen helpen
bij het vinden van de dader.
De regering wilde zich over de details
niet uitspreken. Dat ligt volgens haar
binnen de competentie van de Amster
damse raad. De regering bekijkt slechts
het totale beleid van de burgemeester van
Amsterdam en het college en vindt daar
van dat dit beleid verantwoord is, aldus
de premier.
Premier De Jong liet zich in de verga
dering van de Kamer, die onder meer
door burgemeester Samkalden van Am
sterdam werd bijgewoond, niet uit zijn
tent lokken. Dat was overigens tekenend
voor het debat van gisteren. Iedereen
toonde zich verontwaardigd over de rel
schoppers en de vernielingen en behalve
de Boerenpartij en ex-leden daarvan nie
mand een goed woord over voor het op
treden van het marinepersoneel.
Er werd gefilosofeerd over de oorzaken
van de rellen en over het voorkomen er
van, maar de heren Wiebenga P(.S.P.)
en Geertsema (.V.V.D.) kregen daarover
geen duidelijk antwoord.
Premier De Jong hield een uitvoerig
betoog over veranderde waarden en over
de daardoor ontstane onzekerheden. Hij
gaf toe dat er geen enkele onzekerheid
over het beleid mag zijn en dat de herrie
schoppers streng gestraft moeten worden.
De heer Wiebenga vroeg zich af waarom
de beide motoragenten en met name de
gene die geschoten heeft, niet uit de actie
zijn teruggetrokken.
Minister Beernink van Binnenlandse
Zaken zei dat de bevelvoerende comman
dant dat niet nodig achtte, onder meer
omdat de man terecht van zijn vuurwa
pen gebruik had gemaakt. Minister Po
lak van Justitie deelde mee, dat de offi
cier van Justitie de agent niet zal ver
volgen.
De fractievoorzitter van de C.E(U., de
heer Mellema, constateerde dat Amster
dam een duidelijk voorbeeld is Van het
feit tot welke chaos tolerantie en begrip
kunnen leiden. Hij meende dat de over
heid taxatiefouten heeft gemaakt en dat
weer eens duidelijk is gebleken dat ons
land één politie-apparaat nodig heeft. Mi
nister Beernink meende dat men achter
af wellicht zou kunnen concluderen dat
er een taxatiefout is gemaakt, maar op
het moment zelf waren volgens hem de
moeilijkheden niet te voorzien. De heer
Jongeling (G.P.V.) was van oordeel dat
al veel eerder had moeten worden inge
grepen en citeerde de oude boerenwijs
heid: „Wie zijn onkruid een jaar laat
staan moet zeven jaar wieden."
Minister Polak zette zeer uitvoerig uit
een dat de politieverordening noch het
kampeerverbod noch het verbod tot land
loperij noch welke andere wet ook tot
een zekere vervolging had kunnen leiden.
Volgens burgemeester Geertsema van
Wassenaar heeft men de zaak in Amster
dam duidelijk uit de hand laten lopen.
Tolerantie ontaardt volgens hem op deze
manier in een gezagsvacuüm. Ook de heer
Schakel (A.R.) was van oordeel dat het
slaapverbod veel eerder afgekondigd had
moeten worden.
Het nationale monument kwam uitvoe
rig ter sprake. De heer Kolfschoten
(K.V.P.) vond dat het geen mestvaalt mag
worden, de heer Verlaan (Boerenpartij)
wil het beschermen met een gracht of een
hekwerk en de heer Schakel (A.R.) wees
op de landelijke betekenis ervan. Volgens
de heer Franssen (P.v.d.A.) was het
slaapverbod niet nodig. Als er misdadige
handelingen werden gepleegd, zijn er vol
doende wetten om in te grijpen.
Uitvoerig werd geïnformeerd naar het
optreden van de mariniers in april 1967.
Minister Den Toom van Defensie liet we
ten dat er toen geen aanleiding was voor
een vervolging door de militaire rechter
noch voor een bestraffing volgens de
krijgstucht. Dat zou volgens hem oneer
lijk zijn geweest omdat slechts een deel
van de betrokkenen bekend was. De heer
Franssen vreesde dat nu het jongste op
treden va nde marinemannen op dezelfde
manier zou wonden afgedaan.
Minister Polak van Justitie zei te kun
nen begrijpen dat de Mafia interesse
heeft in de toestanden in Amsterdam. Hij
had evenals de heer Schakel (A.R.) ook
geruchten in die richting gehoord. Noch
hij, noch de autoriteiten in Amsterdam
waren erin geslaagd aanwijzingen om
trent de juistheid ervan te krijgen.
AMSTERDAM. In de grote steden
hebben de gemeentelijke gezondheidsdien
sten de vakantiegangers, die naar de stre
ken gaan waar cholera heerst, geadvi
seerd een Injectie te halen. Men acht
het voldoende dat reizigers die naar Grie
kenland, Rbodos of Korfoe gaan, één in
enting krijgen.
Voor Bulgarije, Israel, Roemenië en
Turkije wordt een tweemalige injectie
aangeraden. Dit om te voorkomen dat de
reizigers in de betrokken landen in qua
rantaine worden geplaatst.
v v .2... ,.\„J
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Bij het onderzoek dat de Binnenlandse Veiligheidsdienst in de afge
lopen maanden heeft ingesteld in verband met het bezoek van president Soeharto, is
komen vast te staan dat er zich momenteel enkele gevluchte Indonesiërs in ons land
moeten bevinden, die leidende posities hebben bekleed in de Indonesische communis
tische party (PKI). Deze Indonesiërs zouden in hun land moeten worden vervolgd voor
deelname aan de moord op een aantal generaals, enkele jaren geleden. Ze zyn na de
mislukte coup uit het land gevlucht. Hun party werd officieel verboden.
Bij een intensief en langdurig onder
zoek naar alle visumaanvragen in de af
gelopen maanden is gebleken dat deze
Indonesiërs visa hadden aangevraagd en
gekregen, waarschijnlijk een andere na
tionaliteit dan de Indonesische opgevend.
Het aanvragen van een inreisvisum voor
Nederland is verplicht voor vrijwel alle
landen, die ook een inreisvisum van Ne
derlanders verlangen.
Deze gegevens, maar ook bijvoorbeeld
die over het wapenbezit bij de Ambonne
zen en hun exercitieoefeningen, waren de
BVD bekend en zijn onlangs nog aan de
bijzondere Kamercommissie voor de vei
ligheidsdiensten meegedeeld. In deze
commissie zitten de fractievoorzitters
van de P.v.d.A, K.V.P., V.V.D., A.R.P.
C.H.U. en D'66. Dat houdt in dat mr.
Geertsema, de burgemeester van Wasse
naar en tevens fractievoorzitter van de
V.V.D., volledig op de hoogte was van de
wetenschappen van de BVD.
Hoewel het dinsdag bij het Kamerdebat
over de gebeurtenissen in Wassenaar
door geen van deze fractieleiders werd
genoemd, omdat zij gebonden zijn aan
geheimhouding, kan nu dit bekend is
geworden nog meer belang worden ge
hecht aan de critische opmerkingen van
drs. Den Uyl en mr. Van Mierlo over
Tijdens het Kamerdebat over de on
geregeldheden in Amsterdam zaten
burgemeester Samkalden (rechts) en
hoofdcommissaris van politie, de heer
P. A. Jong op de publieke tribune van
het parlement.
DEN HAAG. De fractieleider van de
P.v.d.A. in de Tweede Kamer drs. Den
Uyl heeft de minister Beernink van Bin
nenlandse Zaken en Den Toom van Justi
tie gevraagd of zij de juistheid kunnen
bevestigen van het bericht (zie onze krant
van gisteren) dat de Amsterdamse hoog
leraar Verkuyl de legerautoriteiten heeft
gewaarschuwd voor op handen zijnde ge
wapende acties van Ambonnezen. Prof.
Verkuyl zegt namelijk de chef-staf van
het leger te hebben geïnformeerd.
De heer Den Uyl wil weten wat er met
de inlichtingen is gebeurd.
DEN HAAG. Volgens het Ministerie
van Justitie is het erg moeilijk een in
zicht te krijgen in de voorraad vuurwa
pens die in Nederland clandestien voor
handen is. Toch staat vast dat een groot
aantal wapens zwart wordt ingevoerd en
hier verhandeld. Zeker is ook dat er nog
allerlei schiettuig uit de Tweede Wereld
oorlog wordt bewaard. Bovenal staat vast
dat het vuurwapen in ons land een steeds
grotere rol bij de misdaad speelt.
De vuurwapens worden door sluikhan
delaren in het buitenland gekocht en hier
vaak met flinke winsten van de hand ge
daan. Pistolen zijn in België, Italië, Tsje-
choslowakije en Spanje in overvloed te
koop. Flobertgeweren zijn in België en
West-Duitsland gemakkelijk te krijgen.
Ook vakantiegangers leveren een groot
aandeel aan het clandestiene wapenarse-
aal in Nederland. Zij smokkelen vaak een
of meer vuurwapens mee naar huis. Veel
van die wapens worden later verkocht en
komen dan vaak in verkeerde handen.
Er zijn wapenfabrieken die series wa
pens dubbel fabriceren. Eén serie wordt
in de voorraadadministratie opgenomen
en de „schaduwserie" wordt zwart van
de hand gedaan. Die wapens gaan door
heel Europa in cafés en op de markten
van hand tot hand.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De Tweede-Kamerfractie van de CHU zal na de verkiezingen van
4 april pleiten voor Instelling van een ministerie van weizynsbeleid. De heer Tllanus,
het Arnhemse CHU-kamerlid, ziet als taak voor dit ministerie de welzynsbehartiging
in de meest ruime zin.
Het zou een samenvoeging kunnen zijn
van het huidige ministerie van Cultuur,
Rrecreatie en Maatschappelijk Werk en
van Volksgezondheid. „Een aantal zaken
van CRM krijgt thans niet voldoende aan
dacht, omdat er maar één minister en
één staatssecretaris is", meent de heer Ti-
lanus. Hij wil een minister als leider van
een team van zogenoemde toegevoegde
ministers. Dus geen staatssecretarissen
voor een aantal belangrijke zaken zo meent
het Kamerlid. Er zou op een dergelijk voor
Nederland nog uniek ministerie een sterk
gecoördineerd beleid moeten worden ge
voerd.
De minister van welzijnsbeleid zou, al
dus de heer Tilanus, begeleid kunnen wor
den door één minister voor volksgezond
heidszaken, één voor het jeugdbeleid, één
voor cultuur en recreatie en één voor de
maatschappelijke aangelegenheden. De
ontwikkelingen op het terrein van de
volksgezondheid vragen steeds meer aan
dacht van het huidige ministerie van So
ciale Zaken en Volksgezondheid. De ont
wikkelingen hebben betrekking op onder
meer het ziekenhuisbeleid, de maatschap
pelijke gezondheidszorg, de warenwet en
alles wat daarmee verband houdt en niet
te vergeten de kwestie van de in de land
bouw gebruikte verdelgingsmiddelen.
Hij wil geen minister voor milieu-hy-
giëne. De heer Tilanus zegt daarover:
Staatssecretaris Kruisinga (CHU) voelt niet
veel voor instelling van een apart minis
terie van milieu-hygiëne. Voor hem is het
een soort interdisciplinaire aangelegenheid,
die zich niet moet beperken tot een minis
terie, maar geïntegreerd moet zijn in on
der meer de ministeries van Economische
Zaken, Verkeer en Waterstaat en Onder
wijs en Wetenschappen.
de zwakke bewaking van de Indonesiche
ambtswoning. Immers ook zij kenden
deze gegevens. Het werd in het debat
echter niet duidelijk of mr. Geertsema
zelf de bewaking voldoende had geacht
of minister Beernink. Wel gaf de be
windsman toe dat hij overleg had ge
pleegd met de burgemeester van Was
senaar over de te nemen veiligheids
maatregelen. Nu is duidelijk geworden,
waarom de minister met zoveel klem
meedeelde dat de BVD niet heeft gefaald
ondanks het feit dat de Ambonnezen de
bezetting konden volvoeren. Het is zeer
waarschijnlijk dat de BVD met nadruk
had gewaarschuwd voor excessen, doch
deze waarschuwingen zouden slechts ge
deeltelijk ernstig zijn genomen.
De Indonesische regering was overi
gens ook op de hoogte van deze gegevens
en heeft inmiddels door de gebeurtenis
sen in Wassenaar onmiddellijk geconclu
deerd dat alle risico's vermeden dienen
te worden, waarop het besluit kwam dat
het presidentiële bezoek slechts één dag
kon duren.
ADVERTENTIE
Alvorens U een BONTMANTEL
aanschaft, oriënteert U zich eerst
in onze nieuwe
BONTSPECIAALZAAK
146
Hoe scherp de controle op de toegang
tot Den Haag is blijkt wel uit deze
foto. Met name werden wagens van
Ambonnezen op wapens onderzocht.
Zelf moesten zij met de handen om
hoog het resultaat van het onderzoek
afwachten.
(Vervolg van pagina 1).
In het gehele land heeft de politie de
Ambonnezenkampen scherp onder con
trole gehouden. Tijdens een huiszoeking
in de Ambonnezen wijk in Hoogkerk (Gr.)
vond de politie twee geweren met 250
patronen.
Ypenburg werd vanochtend bij de aan
komst van de president als een fort be
waakt. Bij de hoofdingang stond een
tank en op de daken van de gebouwen
waren militairen in camouflagepakken
opgesteld. Toen Soeharto's vliegtuig arri
veerde, bevonden zich zes helikopters in
de lucht. Het vliegtuig was begeleid door
acht Starfighters van de basis Volkel.
De DC-8 hield stil op enkele tientallen
meters afstand van de plaats waar de
koningin, prins Bernhard en hun gevolg
stonden te wachten. President Soeharto
kwam, nadat de roltrap naar het vlieg
tuig was gereden, als eerste uit het vlieg
tuig, gevolgd door zijn echtgenote en zijn
adjudant. Na de begroeting door de ko
ningin en de prins speelde de luchtmacht
kapel het Indonesische volkslied, het „In
donesia Raya".
Na de hartelijke begroeting tussen de
staatshoofden van beide landen werd een
eresaluut van 21 schoten afgegeven.
In twee vluchten werden het koninklijk
paar, president Soeharto en het gevolg
naar Huis ten Bosch gebracht, waar in
tussen prinses Beatrix prins Claus, pre
mier De Jong en minister Luns waren
aangekomen.
Na een gesprek tussen president Soe
harto, minister Malik van Buitenlandse
Zaken, premier De Jong en minister
Luns, zou burgemeester Marijnen van
Den Haag zijn opwachting maken. De
lunch zou in de familiekring plaatsvin
den. Vanmiddag was aan het Binnenhof
een ontmoeting gepland met de vaste
commissies van ontwikkelingssamenwer
king en Buitenlandse Zaken uit beide
Kamers der Staten-Generaal Na afloop
hiervan zou de president teruggaan naar
Huis ten Bosch, waar vanavond om 8 uur
door koningin en prins een galadiner
wordt aangeboden. Het vertrek van de
Indonesische gasten, die in Huis ten
Bosch logeren, vindt morgenochtend van
Ypenburg plaats
Langs de Rijksweg UtrechtDen Haag
bij Moordrecht zijn vanmorgen 20 rijks
politiemannen slaags geraakt met Zuid-
molukse jongeren, die naar Den Haag
wilden gaan. De politie loste schoten in de
lucht en dreef de groep met de kolven
van de karabijnen terug, waarbij enige
jongens gewond raakten en naar een zie
kenhuis moesten worden gebracht. De
Ambonnezen waren kwaad omdat de po
litie 's morgens in het kamp Moordrecht
alle in Den Haag werkzame jongeren had
gefouilleerd.
Uit de wapenfabriek „De Kruithoorn"
in Den Bosch zijn in de afgelopen nacht
vier of vijf pistolen met negen bijpassen
de magazijnen gestolen. Ook worden drie
bajonetten vermist. De politie acht het
niet uitgesloten dat de wapens in handen
van Zuidmolukkers zijn gekomen.
Het bestuur van de P.S.P. had de leden
van de Eerste en Tweede Kamer geadvi
seerd niet naar de vanmiddag gehouden
bijeenkomst met president Soeharto te
gaan. Het P.S.P.-Kamerlid Van der Spek
had eerder verklaard president Soeharto
niet te willen ontmoeten.
De Indonesische werkgroep van de Al
gemene Studenten Vereniging Amster
dam is bij het Indonesische consulaat in
de Brachthuyzerstraat in de hoofdstad
een „protestwacht" begonnen. Er staan
20 studenten met spandoeken en borden
met „Geen cent voor het generaalsbe-
wind", „Solidair met de Indonesische
vrijheidsstrijders", „Vrijheid voor 150.000
politieke gevangenen' 'en „Soeharto on
gewenst".
