DE
VERSIERDE
BEZEMSTEEL
PANDA EN DE MEESTER-FILMER
T8
AR MAN EN ILVA
POLLE, PELLI EN PINGO
mm
SCHETSBOEK
VAN TEUNN
Spiritualistisch
levensverhaal
LEKKERBEKKEN
M
TWEEHONDERD
VARKENS
VERBRAND
Harde wind
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1970
door
Agatha Christie
B
R
A
M
M
E
T
J
E
F
O
K
Haarlem, en Omstreken
Bollenstreek
V elsen-IJmuiden
Beverwijk
li
ge
ii
£x
26)
„En nu", zei Poirot, ,het tweede
punt waarover ik u nog iets vragen
wilde. Hoe lang bent u al aan deze
school verbonden?"
„Deze herfst zes jaar".
„Herinnert u zich een meisje dat
hier twee jaar geleden les gaf Ja-
net White was haar naam".
Elisabeth Whittaker verstarde. Ze
richtte zich half op uit haar stoel en
ging toen weer zitten.
„Maar dat dat heeft met dit al
les toch niets te maken?"
„Misschien wel", zei Poirot.
„Maar hoe dan? In welk opzicht?"
In onderwijskringen was men
klaarblijkelijk niet zo goed op de
hoogte van de praatjes die r net
dorp de ronde deden, dacht Poirot.
„Joyce heeft in het bijzijn van ge
tuigen beweerd dat ze enkele jaren
geleden gezien heeft dat er een
moord werd gepleegd. Zou dat mis
schien de moord op Janet White ge
weest kunnen zijn, denkt u? Hoe
kwam Janet White aan haar eind?"
„Ze werd gewurgd, toen ze op een
avond van school naar huis lieo"
„Alleen?"
„Waarschijnlijk niet alleen
„Maar niet samen met Nora Am
brose?"
„Wat weet u over Nora Ambrose?"
„Op dit moment nog niets" zei
Poirot, „maar ik zou wel graag iets
over haar willen weten. Wat waren
dat voor meisjes, Janet White en
Nora Ambrose?"
„Ze waren vervuld van aues wat
met sex te maken had" zei Elisa
beth Whittaker, „maar ieder op een
andere manier. Hoe kon Jovce iets
van die aard gezien hebben, of er
iets over weten? De moord vond
plaats op een weggetje in het bos
bij de steengroeve. Ze koi toen hoog
stens tien, elf jaar geweest zijn"
„Wie van de meisjes had een
vriend?" vroeg Poirot. „Nora of Ja-
net?"
„Maar dat behoort toch allemaal
tot het verleden".
„Oude zonden hebben range scha
duwen", citeerde Poirot. „Als we
ouder worden, ontdekken we de
waarheid van dat gezegde. Waar is
Nora Ambrose nu?"
„Ze verliet de school en nam een
andere betrekking aan in het noor
den van Engeland ze was uiter
aard diep geschokt. Het waren
dikke vriendinnen".
„Heeft de politie die zaak ooit tot
klaarheid gebracht?"
Juffrouw Whittaker schudde haar
hoofd. Ze stond op en keer op haar
horloge.
„Ik moet nu gaan".
„Ik ben u dankbaar voor alles wat
u me verteld hebt"
Hercule Poirot keek op naar de
gevel van het Steengroevehuis. Een
massief, goed gebouwd voorbeeld
van Victoriaanse architectuur in ge
dachten zag hij reeds het interieur
een zwaar mahoniehouten nuffet,
een rechthoekige tafel eveneens van
mahonie midden in de kamer mis
schien een aparte biljartkamer, een
grote keuken met aangrenzende bij
keuken, plavuizen op de vloer een
zwaar kolenfornuis dat nu ongetwij
feld vervangen was door elektrici
teit of gas.
Het viel hem op dat voor de mees
te ramen op de bovenverdieping de
gordijnen gesloten waren. Hij trok
aan de bel van de voordeur. Een
magere grijze vrouw deed open en
vertelde hem dat de kolonel en me
vrouw Weston naar Londen waren
en pas de volgende week terug zou
den zijn.
Hij informeerde naar het Steen-
groevepark en kreeg te horen dat
het publiek er vrij toegang had. De
ingang was ongeveer vijf minuten
lopen verderop aan de weg. Hij zou
wel een ijzeren hek met een bord
erop zien.
Het was gemakkelijk te vinden er
toen hij het h ek gepasseerd was,
begon hij een pad af te dalen dat
tussen bomen en heesters door om
laag voerde.
Na een tijdje bleef hij staan en
gaf zich over aan zijn gedachten
Zijn geest verwijlde niet uitsluitend
bij wat hij zag of wat er om hem
heen lag. In plaats daarvan ging hij
bij zichzelf nog eens enkele zinnen
na en peinsde hij over bepaalde fei
ten die hem, toen hij er mee gecon
fronteerd werd, zoals hij het zelf uit
drukte, zwaar aan het nadenken had
den gezet. Een vervalst testament,
een vervalst testament en een meis
je. Een meisje dat verdwenen was.
Een jonge kunstemaar, die hier uit
was gekomen, om van een woeste,
verlaten steengroeve een tuin te
maken, een verzonken tuin. Poirot
keek om zich heen en knikte bij zich
zelf, omdat deze benaming zijn goed
keuring kon wegdragen. De Steen-
groevetuin was een lelijke naam. Het
deed denken aan het lawaai van ex
ploderend gesteente, aan ie afvoer
steenmassa's voor wegenaanleg en
de gedachte aan industriële behoef
ten drong zich daarbij aan je op.
Maar een Verzonken Tuin- dat klonk
anders. Voor hemzelf riep die naam
vage herinneringen op aan een tuin
die hij ergens in Ierland had ge
zien. Het was een betoverend mooie
tuin geweest op een rotsaentig eiland
waar hij en nog een paar mensen
speciaal met een bootje naartoe ge
roeid waren.
Mevrouw Llewellyn-Smythe was
veel in het buitenland geweest en
misschien had ze daar iets gezien
wat bij haar het verlangen had >pge-
wekt zelf ook zo'n tuin te bezitten
en haar ertoe gebracht had een oude
verwaarloosde steengroeve te ko
pen in dit zelfgenoegzame, keurige
en traditionele deel van Engeland.
En vervolgens had ze uitgekeken
naar het juiste type van de goed be
taalde slaaf die aan haar wens ge
hoor zou geven. En ze had Michael
Graffield, een gediplomeerde vak
bekwame jongeman, gevonden en
hem hierheen gehaald en ze had nem
ongetwijfeld een royaal honorarium
betaald en had na verloop van *ijd
een huis voor hem laten bouwen. Mi
chael Garfield had haar niet teleur
gesteld, dacht Poirot, terwijl hij om
zich heen keek.
Hij ging op een bank zitten, een
bank die op een strategisch punt was
geplaatst. Hij stelde zich voor hoe
de verzonken tuin er in de lente zou
uitzien. Er stonden jonge beuken en
berken met hun witte, geschilferde
bast. Doornstruiken en witte rozen,
kleine jeneverboompjes. Maar nu
was het herfst en er was ook ge
zorgd voor aanplant die vooraf in de
herfst tot zijn recht kwam. Bessen
in tal van kleuren, heesters met een
weelde van goudgele bladeren Poi
rot stond er niet om bekend dat hij
de namen van bloemen en heesters-
kon onthouden hij wist hoogstens
rozen van tulpen te onderscheiden.
Maar alles wat hier groeide wek
te de indruk dat het hier uit vrije
wil was gegroeid. Het was niet zorg
vuldig opgesteld en tot onderworpen
heid gedwongen. En toch, dacht Poi
rot, is dat wel het geval. Alles is ge
arrangeerd, alles, van het kleinste
plantje dat hier groeit tot en met
die grote hoge struik die daarginds
zo vurig oprijst met zijn goud-rode
bladeren is volgens een vooropgezet
te bedoeling aangeplant. Ja, alles
was ontworpen en geordend. Wat
nog belangrijker was, de olanten had
den zich gevoegd naar de wil van
degene, die de tuin ontworpen had.
(Wordt vervolgd)
I
64. ,J.k wil nu wel eens iets anders!" riep de heer
Geldroller. „Die film gaat me vervelen en als er iets
is, waar ik een hekel aan heb is het verveling. Steeds
maar weer die roofovervallen en dat gedoe met m'n
kroonjuwelen en zo bah!"
„V ziet dat verkeerd," sprak regisseur Goodblood
tegen. „Weet dan, dat de wereld bestaat uit slechte
riken en goederiken en die twee groepen voeren
nu reeds lang een strijd. Het is die strijd die ik vast
wil leggen en ge begrijpt dai Uw kostbaarheden daar
een belangrijke rol in moeten spelen."
„Onzin!' zei de miljonavi „Dut goud en die juwelen
kunnen me gestolen worden!"
Op dat moment deed de filmmaker een vreselijke
ontdekking
„Ze zijn gestolen!" riep hy uit. terwijl hij ontzet naar
de lege plek staarde waar het draagkoetsje had ge
staan. „Onverlaten hebben zich er mee heen gerept.
W elk een ramp!"
„Maak je niet druk," antwoordde Geldroller onver
schillig. M'n bezittingen zijn verzekerd, hoor. En bo
vendien zijn we er nu eindelijk van af. Nu kunnen we
tenminste eens wat anders gaan filmen."
EN ILVA VERLANG
JE NOB STEEDS NAAR JE
BOS EN JE MANEN EN
JE GROTE HARMONIE
SPOT NIET MET DINGEN WAAR JE GEEN
SNARS VERSTAND VAN HEBT! DIE KOLONISTEN
LEVEN TENMINSTE IN HARMONIE MET
DE NATUUR. DIE PASSEN ZICH AAN HUN
PLANEET AAN. IK GEEF CAMILLA GROOT
GELUK DAT ZE DAAR NIET WEG WIL lAARDLINGEN
HEBBEN HUN ARME PLANEET ONDERWORPEN
EN OPENGESCHEURD.ZE HEBBEN DE
NATUUR'VERPEST t VERANDERD, ZODAT-
MAARJJ
BENT TENMINSTE
NOG EEN MOOI
STUK NATUUR.
PAT NIET
ONDERWORPEN
JSl
JU 2AL DIE WEDSTRIJD NIET WINNEN.
PINGO... WE HALEN OE N06 WEL IN!
ARME POLLE I JE HEBT TE VR0E6
6EJDICHT! WAT EEN PECH!
nee, WAT EEN GELUK.1 HIER HEB IK
EEN KLAVERTJE-VAN-VIER! -
AfSl-TïïDlZt'
lAit
-•*** If rtrW.W
1848. Weer kreeg Bram de bal voor zijn
voeten en ditmaal liep hij wel de goede
richting uit. Maar het publiek bleef flui
ten. want niemand geloofde dat hij ver
zou komen. Zeker niei. toev een achter
speler van Interlegia op Bram afstorm
de. Maar de back was niet van plan om
de bal af te nemen
Met verbijstering had hij gezien hoe
Bram in het eigen ioei de bal had ge
schoten. Hij had er maar eer, verklanny
voor: die speler van Fijnax moest zijn
omgekocht om Interlegia te laten winnen
En daarom maakte hij zich niet druk, toen
Bram op het doel van Interlegia afstorm
de. Hij deedilsoj hij de bal wilde af
pakken, maar gaf tegelijkertija een knip
oog, en zei: „Goed gedaan, joh. Schiet 'm
maar ver naast als ie wilf
Hij gaf de bal nog een klein zetje, zo
MUZIEK
Grote of St. Bavokerk (Gr. Markt). Donder
dag 15 uur: Orgelconcert door Albert de Klerk
BIOSCOPEN
Cinema Palace (Gr. Houtstraat 111) 14 en 20
uur: „Exodus", 14 Jr. Donderdag 14, 19 en 21.30
uur: „Midnight cowboy" 18 jr.
Frans Hals (Frans Halsplein) IB en 21.15 u.:
„De terugkeer van Dracula", 18 jr.
Lido (Houtplein) 14 en 20 uur: „El Cid", 14 jr.
Donderdag 14, 19 en 21.15 uur: „Viva Guerrilla"
18 jr.
Luxor (Gr. Houtstraat 139) 14, 19 en 21.15 u.:
„MASH", 18 jr.
Rembrandt (Gr. Markt) 14 en 20 uur: „West
Side Story". 14 Jr.
Boxy (KI. Houtstraat 79) 14.30, 19 en 21.15 u.:
„Mondo extremo", 18 jr. Donderdag 14.30, 19 en
21.15 uur: „White angels black angels" 18 Jr.
Studio (Gr. Markt) 14.15, 19 en 21.15 uur: „De
omhelzing" 18 jr
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum (Groot Heiligland 63). Per
manente tentoonstelling van werken uit de 17de
eeuw waaronder Hals' meesterwerken. Dagelijks
van 10 tot 17 uur. Zondags van 13 tot 17 uur.
Bisschoppelijk Moseum (Jansstraat) 79). Per
manente tentoonstelling van oude religieuze
kunst, schilderijen, middeleeuwse beeldhouw
werken. handschriften en kunstnijverheid. Da
gelijks behalve maandag geopend van 10 tot
12.30 uur en van 14 tot 17 uur Zondags van 14
tot 17 uur
Teylermuseum (Spaame 16) Permanente ten
toonstelling van schilderijen, fossielen, minera
len en historlscne natuurkundige instrumenten
Geopend op werkdagen (behalve maandags) van
10 tot 17 uur. De eerste zondag van de maand
van 13 tot 17 uur
Vis- en Vleeshal (Grote Markt). Tot en met
13 september: „N 70", expositie in het kader van
het natuurbeschermingsjaar 1970 Verdei de
maand september keuze uit eigen bezit. Ge
opend van maandag tot en met zaterdag van
1017 uur. Zondag van 1317 uur.
Museum Kunstcentrum De Ark (Nieuw Hel
ligland 1 rd) Permanente expositie van voor
namelijk Haarlemse kunstenaars Bezichtiging
van de gebrandschilderde ramen uit 1602 Dage
lijks behalve dinsdag van 10 tot 20 uur. Van
20 tot 24 uur: Klassiek grammofoonplatenpro-
gramma.
Potterie „Het Sehoutje" (Schoutensteeg), Ex
positie van potterie en handweef van dinsdag
tot en met zaterdag geopend van 10 tot 17 uur
Galerie Blokker (Bronsteeweg 4a, Heemstede).
Permanente expositie handgeweven wandkleden
van Bodil Blokker Veggerby, handgeknoopte
ryam modellen uit Skandinavië keramiek en gra
fiek. Geopend, dl. t.m. zaterdag 9—17.45 uur.
Galerie Eijlders (Haltestraat 77, Zandvoort).
Expositie van keuze uit eigen bezit van diverse
schilders, bronsplastieken van Wim Jonker en
Jean ie Noble en keramiek van Babs van Els-
dingen Geopend van dinsdag tot en met zondag
van 19—22 uur.
Gemeentehuls Bloemendaal (Bloemendaalse-
weg 158). Expositie van werken van mevrouw
VirulyAbé. Vanaf 5 september dagelijks be
halve zondag geopend van 14—17 uur.
DIVERSEN
Waagtaveerne (hoek Damstraat-Spaame). Da
gelijks behalve maandag open podium: geopend
van 1018 en 2024 uur. Vrij dag en zaterdag
tot 01 uur
Electric Centie (Bakenessergracht). Dagelijks
behalve maandag geopend van 12—18 en 20—24
uur: vrijdag van 20—02 uur; zaterdag 20—03 u.
Bowling (hoek Orionweg-Delftlaan). Dagelijks
12—02 uur; zondag 10—02 uur: bowling.
A. H. Gerhardschoo] (Raaks). Donderdag 20
uur: Informatieavond met dia's en lezingen over
milieuverontreiniging.
Dolfirama (Zandvoort, naast Bouwes Palace).
Dolfijnenshow: dagelijks 12, 14, 16 en (behalve
maandag) 21 uur Mobilarium museum met old
timers miniatuur trein- en racebanen dagelijks
van 11 tot 18 uur Bowling dageliiks van 14—01
uur
Hotel Bouwes (Zandvoort) Dageliiks .Tom
Dispari"
Caramella (Zandvoort). Dagelijks dansen:
Etoiles".
TENTOONSTELLINGEN
Klokgeveltje (Hoofdweg 130, Hülegom). Pen
tekeningen van Hansje Hofstede. Dagelijks van
1417 uur geopend behalve dinsdag en zondag
Tot 1 oktober.
DIVERSEN
Linnaeushol (Bennebroek). Recreatie-
bloemenshow. Dagelijks van 918 uur.
Treslong (Hlllegom). Dagelijks behalve maan
dags diner-dansant.
en
BIOSCOPEN
City Theater, woensdag 20 uur: „De brug bij
Remagen"; donderdag 20 uur: „Uw vrouw, het
onbekende wezen".
TENTOONSTELLINGEN
Pieter Vermeulenmuseum, Cultureel Centrum.
Dagelijks (behalve zondags) 9.30 tot 12 uur en
14 tot 16 uur.
FRANEKER. Bij een felle brand in
Kingmatille bij Franeker zijn dinsdagmid
dag 200 varkens en biggen omgekomen.
De brand ontstond in de nok van de var
kensfokkerij van de heer W. Drenten. Het
vuur greep zo snel om zich heen dat men
er niet in slaagde de varkens en biggen
uit de brandende boerderij te krijgen
Slechts 20 konden worden gered. De scha
de wordt op twee ton geschat.
Stadhuis, Plein 1945, Umulden, is alle werk
dagen van 10 tot 12 uur te bezichtigen.
Bedrijfsmuseum Hoogovens, Bessemerstraat,
Velsen-Noord, is dinsdag open van 12 tot 13.30
uur en donderdags van 12 tot 13.30 en van 20
tot 22 uur.
BIOSCOPEN
Kennemer Theater (Zeestraat) 19 en 21.15 u.
„Het mooiste speelgoed".
Lnxor Theater (Breestraat) 19 en 21.15 uur
„Topaz".
TENTOONSTELLINGEN
Kennemer Oudheidkamer (huize Scheybeeck
Velserweg). Geopend op dinsdag en donderdag
van 14 tot 16.30 en van 19.30 tot 21.30 uur, op
vrij-dag van 14 tot 16.30 uur. Voor groepen op
aanvraag bij P. Prins. Lijsterbeslaan 23. Bever
wijk, tel. 02510—25120.
Het KNMI deelt mee:
Nadat gisteren onstabiele lucht tot ons land
was doorgedrongen, waarin zich op vele plaat
sen buien ontwikkelden, waarvan sommige met
onweer, trok in de afgelopen nacht een zwakke
rug van hoge luchtdruk over ons land Hier
door werd de buiigheid onderdrukt en nam de
wind tijdelijk iets in kracht af. In het storm-
veld van een nieuwe depressie wordt een front
meegevoerd, dat opnieuw regen en wind ver
oorzaakt. Het front zal morgen nog dichtbij ons
land ilggen zodat de regenkansen groot zijn De
wind blijft nog hard en de temperatuur zal
nog iets dalen.
VOORUITZICHTEN Opklaringen, ook enkele
buien en ongeveer normale middagtemperaturen
VOOR VR1JÜ4G; Aantal uren zon: 2 tot 7;
minimum temperatuur- van ongeveer normaal
tot 3 graden wen normaal; maximum tempe
ratuur: omstreeks normaal; kans op een droge
periode van tenminste 12 uur: 80 percent; kans
op een geheel droog etmaal: 50 percent.
tl
Maximum- an minimum- C
tamper* tursn
binnen- «1 buitenland
SS
Amsterdam
zw. bew.
zzw
20
15
0.6
DeBUt
zw. bew.
z
21
15
6
Deelen
zw. bew.
zzw
22
15
5
Eelde
zw. bew.
zzw
22
14
2
Eindhoven
zw. bew.
zzw
23
15
2
Den Helder
geh. bew.
zzw
20
16
0.1
Rotterdam
zw. bew.
zzw
21
16
0.3
Twente
zw. bew.
zw
23
14
2
Vlissingen
zw. bew.
z
19
16
5
Z.-Limburg
1. bew.
zzw
23
15
1
Aberdeen
zw. Dew.
z
15
9
2
Athene
onbewolkt
rmw
29
20
0
Barcelona
zw. bew.
no
28
22
0
Belgrado
onbewolkt
w.st.
26
13
0
Berlijn
1. bew
zw
25
15
2
Bordeaux
zw. bew.
zzo
24
13
0
Brussel
zw. bew.
z
21
15
2
Frankfort
zw. bew.
zzw
26
15
7
Genève
1. bew.
w
27
16
0.1
Grenoble
half bew.
w.st.
27
17
0
Helsinki
geh. bew.
O
12
—1
0
Innsbrück
zw. bew.
w.st.
18
14
6
Kopenhagen
half bew.
zw
17
14
3
Lissabon
zw. bew.
25
15
0
Locarno
geh. bew.
w.st.
23
18
8
Londen
regen
z
22
15
0.7
Luxemburg
zw. bew.
zw
21
14
2
Madrid
onbewolkt
w.st.
29
11
0
Malaga
onbewolkt
nnw
33
25
0
Mallorca
onbewolkt
w.st.
29
26
18
0
Muenchen
zw. bew.
z
15
5
Nice
1. bew
nnw
25
18
0
Oslo
regen
nno
17
10
0.6
Parijs
geh. bew
zzw
24
16
0
Rome
l. bew.
0
27
17
0
Stockholm
regen
zo
17
10
0.3
Wenen
onbewolkt
w.st.
18
14
0
Zürich
zw. bew
w.st.
25
16
0.1
**f. Ni.
;e rs
wi. in
kWiMSit
dat hjj goed in de buurt van Brammetje
zou blijven. en Bram maakte dankbaar
gebruik van deze kans die zelfs een ju
nior niet had kunnen missen De bal knal
de langs de keeper heen.en het was I
drie-drie. Bram had zijn fout weer goed
gemaakt, en nu leek het wel of het dak
van de overdekte tribune omlaag zou ko-1
men, zó gingen de toeschouwers tekeer
DONDERDAG 10 SEPTEMBER
Zon op 8.05 uur; onder 19.08 uur
Maan op 16.59 uur; onder 23.51 uur
MAAN STAND RN
Volle maan 15 september 12.10 uuj
nariste kwartier 22 september 10.42 uui
Nieuwe maar 30 september 15.32 111
HOOG EN uAAO WATER TB IJMUIDBN
WOENSDAG 9 SEPTEMBER
Hoog water 6.41 uur en 21.12 uur
Laag water 4.12 uur en 16.31 uur
DONDERDAG 10 SEPTEMBER
Hoog water 9.55 uur en 22.40 uur
Laag water 5.12 uur en 17.44 uur
Teun Nijkamp heet hij voluit. Als
Teunn signeert hij zijn schilderijen en
tekeningen. 7Ajn door Meulenhof uitge
geven schetsboek in pocket-quadraat-
formaat heeft als titel dar ook alleen
dat woord „teunn" benevens een in de
omslag ingebouwd tekengrapje.
Ondanks een korte academietijd is
Teunn (in 43 in Hardenberg geboren)
een autodidact Zijn schilderwerk heeft
dan ook iets van de precieuze manier
waarop sommige zondagsschilders hun
onderwerpen steentje voor steentje,
sprietje voor sprietje, op het doek
brengen. Daarmee houdt de vergelij
king op, want Teunn is een schilder die
de absurditeit van het leven in beeld
brengt en daarvoor alle beeldmiddelen
gebruikt, die er ir veel stijlen voor
handen zijn, vanaf het surrealisme tot
aan de cartoon-satyre toe.
Zijn schetsen :n dit boek dus, dat
alleen zijn tekenwerk toont ademen
dezelfde geest, me< dien verstande,
dat hier vaak de vlotheid en het di
recte aanspreken van de schets in de
plaats van het fijnschilderen zijn geko
men.
Belangrijker is echter, dat de inven
tiviteit van Teunn hier nog beter kan
doorbreken. Die inventiviteit is groot.
Ze is uitsluitend gericht op het inhu
mane in de mens. Op diens domheid,
zijn zucht tot grenzeloze verveling,
zijn sex-spelletjes, ijdelheid, geestelij
ke leegheid, neiging tot kwellen en
zelfkwellen. Het is geen opwekkend
schetsboek dus Integendeel het is bar
navrant.
Teunn blijkt in vele stijlen te kun
nen tekenen en meestal doe' hij dat
raak. De stijl is dar tevens de inhoud.
Waar precisie wordt gevraagd is hij
uiterst precies, in andere gevallen
wordt hij door een schijn-slordigheid
beheerst. Hij hanteert die verschillen
als stijlmiddelen om een wreed com
mentaar te geven op de wereld om
hem (en ons) heen Hij houdt ons een
spiegel voor die niet beslagen is, maar
wel gebarsten. In feite is hij een mo
ralist en hem kan dus niet meer lof
worden toegezwaaid, dan dat zijn
schetsboek zeer „leerzaam" is en dat
zijn schrijnende lessen bijzonder goed
overkomen.
DE DODEN SPREKEN van
mevrouw W. A. H. Mulder-Schale-
kamp is al sinds jaren een bestseller
in de kringen van spritisten, spiritua-
listen en andere aanzitters aan seance
tafels. Het is opnieuw verschenen bij
A. J. G Strengholt in Amsterdam, niet
als herdruk, maar geheel herzien, uit
gebreid en nu voorzien van tekenin
gen van de schrijfster.
Voor wie haar niet kent: de schrijf
ster is een in haar kringen zeer be
kend medium met een inderdaad gro
te begaafdheid en het vermogen om er
in eenvoudige termen over te schrij
ven. Ze doet dat met onverdacht goe
de bedoelingen en het eind van haar
prediking is altijd, dat God liefde is.
Het bovenstaande, om vast te stellen
dat ze integer is, ook al zullen velen
het met haar spiritualistische ziens
wijze niet eens zijn.
Mevrouw Mulder-Schalekamp roept
geesten op, zoals dat in de volksmond
heet. Lang overledenen heten tijdens
haar seances te verschijnen en daar
uitstekend bedoelde mededelingen te
doen over het hiernamaals en boven
dien leefregels te verstrekken aan
„hen die achterbleven".
Dat overigens bekende feno
meen wil ik hier niet beoordelen. Ver
onderstellen dat het een beminnelijk
zelfbedrog is klinkt als ketterij in de
oren van tal van „gelovigen" en vast
stellen dat het geen geesten zijn, die
via de mond van de schrijfster spre
ken, doch dat zogenoemde partiële be
wustzijnsinhouden gepersonifieerd op
treden (zoals veel psychologen veron
derstellen) is eveneens aanvechtbaar.
Vermoedelijk bestaan beide verschijn
selen en treden ze vaak op in een be
paalde samenhang, die nog niemand
heeft vermogen te ontraadselen. Het
enige is, dit soort verschijnselen zon
der vooroordeel tegemoet te treden.
Dan ontstaat in ieder geval respect
voor de moed van de schrijfster, die
zeer eerlijk getuigenis aflegt van haar
„ontmoetingen" met controlegeesten
en een „overgegane" mens, zoals zij
Emed beschouwt, een Middenooster
ling, die gedurende een lange reeks
van jaren aan haar seance-tafel ver
schijnt. Zij spreekt namens deze fi
guur en ook namens anderen en
geeft daarmee tevens een interessante
visie op het leven van een medium.
Het is dus een spiritualistisch levens
verhaal van een sterk moralistisch in
gestelde vrouw met een werkelijke
„boodschap", om het even of men het
eens is met de herkomst van die bood
schap of niet.
Binnen zijn soort een goed boek dus.
H.S.
„Bum op zoek naar lekkerbekken"
door B. N. Verbiesen is de titel van
een origineel kookboek met vele lieve
lingsgerechten van de Groten der Aar
de. In Erbij van 15 augustus j.l. heb
ben wij dit smulwerk besproken, maar
helaas was de voetnoot met de naam
van de uitgever daarbij weggevallen.
Het boek verscheen bij A. J. Streng-
holts Uitg. Mij n.v. te Amsterdam.
