Drs. S. C. Bakkenist: Schijnoverwinning
van werknemers tast welvaart aan
WERKGEVERS VRAGEN GEEN LOONSTOP
Verhoging
belasting
verwacht
T axistaking
in Den Haag
Vakbonden
spelen
„pokerspel"
HALEN!
Kabinet blijft bij eigen voorstellen
KAMER VERDEELD OVER
STEUN AAN DAGBLADEN
NEDERLANDS GROOTSTE RONTMAGAZIJN
MULTIBONT
BONTMANTELS
VauxhaU
Viva
41 JAAR
MULTIBONT
Prins Bernhard
jubileert
Plakbandfusie
tussen Van Meurs
Van Gelder en Schut
15
STILLE HOOP
IN DE WAR
SLEUTELEN
900
GRAM
440,-
635,-
Borego Lam
Persïaner-Pattes
Nerts-Pièces
Bisam-rug
295,- Australisch Lam
375,- Bueno-Broadtail
615,- Nerts-Bisam
750,- Russ. Persianer
Persianerm. Nerts 975,- Nerts-Delen
Royal Pastel Mink 1900,- Ranch-Mink
885,-
1375,-
1560,-
2950,-
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1970
gf AMSTERDAM Keizersgracht 510 Tel. 62693
Te bereiken met lijn 1 of 2 vanaf C.S.
FiliaalARNHEM Rijnstraat 16 tel. 423147
|f Reiskosten voor 2 personen binnen
Nederland worden bij aankoop vergoed.
H Schriftelijke garantie en certificaat van echtheid.
Een greep uit onze kollektie van duizenden
geopend van maandag 9 uur t/m zaterdag 18 uur
Adverteerders
Negen moties
Automobielbedrijf
Heeremans
van Leuven N.V.
DEN HAAG. „Wij zullen onze bood
schap wel weer niet goed hebben ver
kocht." Dat zegt in Den Haag een moe-
vergaderde drs. S. Bakkenist, na zijn zo
veelste marathon als werkgeversvoorzit
ter. „Wie die 400 gulden extra-uitkering
vraagt en daarvoor vecht, heeft bij voor
baat de sympathie van het publiek. Maar
zeg je dat een loongolf gevaarlijk is voor
onze economie, dan krijg je weinig steun.
Mijn mening is: als de explosies van de
laatste dagen tot een algemene loongolf
leiden, dan is dat schadelijk voor het
prijsniveau, voor de economische groei,
voor onze concurrentiepositie. Zo'n golf
kan een teruggang in de werkgelegenheid
en aantasting van de welvaart tot gevolg
hebben. Ons land is daarmee allerminst
gediend. Als er straks mensen ontslag
krijgen, dan worden regering en werkge
vers overladen met verwijten, omdat ze
het verkeerd zouden hebben gedaan.
Maar dan ligt het in feite aan die werk
nemers zelf."
'U3UO[
Als iedereen in Nederland die 400 gul
den zou krijgen, dan zou dat een extra
looninjectie van anderhalf miljard gul
den betekenen. Een koopgolf is daarvan
het regelrechte gevolg. Ómdat wij al op
topcapaciteit produceren, kunnen we niet
uit eigen middelen aan de snel opbrui
sende vraag voldoen. Dus zal er meer
ingevoerd moeten worden. Voor de han
delsbalans, die er tóch al niet florissant
uitzie, is dat negatief. Bovendien stijgen
de prijzen als de vraag het aanbod over
treft. Dat is dan een extra verhogend
effect, want de goederen zullen al in een
eerder stadium duurder moeten worden,
willen de zwakkere bedrijfstakken en on
dernemingen kunnen blijven draaien. Die
duurdere produkten betekenen dan weer
een verslechtering van onze exportpositie
omdat we duurder op de buitenlandse
markt moeten komen. En van die export
is Nederland sterk afhankelijk. Minder
sterk kunnen concurreren betekent dan
weer, dat het orderbestand terugloopt en
de werkgelegenheid in gevaar komt. Dat
is in kort bestek het perspectief van een
nationale loonronde van 400 gulden. Voor
de prijzen kan het betekenen 0,6 percent
verhoging in 1970 en 1,5 percent in 1971.
Hoe komen we nou aan dat bedrag? Het
bestaat uit zestien maal 25 gulden bruto
en dekt daarmee de resterende periode
van 1970 dat er werkelijk 25 gulden méér
wordt betaald in bedrijven, die veel per
soneel van koppelbazen pleegden in te
DEN HAAG Het actiecomité van
Haagse taxichauffeurs heeft op een door
150 chauffeurs bijgewoonde vergadering
in de nacht van dinsdag op woensdag een
24-uurs staking uitgeroepen, die vanmor
gen om zes uur is ingegaan. De chauf
feurs stelden zich op de vergadering en
bloc achter de staking. Ze is uitgeroepen
omdat de werkgevers in het taxibedrijf
in Den Haag niet zijn ingegaan op de
eisen van de taxibestuurders, die een ba
sisbeloning van 155 per week plus 20
percent van het totaal opgereden bedrag
vragen (thans bijna ƒ77 plus 23 percent).
In het Waterweggebied, waar de
arbeidsmarkt erg gespannen is, kwam de
onrust plotseling tot een uitbarsting bij
Rijn-Schelde. De vakbeweging wilde daar
de ongeordende looneisen indammen en
bereikte met de directie van Rijn-Schelde
een akkoord. Er zou 400 gulden bruto
ineens over 1970 worden uitgekeerd. Dat
akkoord lag er, toen afgelopen dinsdag
de Stichting van de Arbeid het koppel-
bazenvraagstuk wilde gaan aanpakken.
De werkgevers redeneerden in die ver
gadering: laten we die 400 gulden maar
aanvaarden als dam tegen het optreden
van de koppelbazen. Tegelijkertijd reali
seerden zij zich dat andere bedrijven nu
ook met eisen zouden komen.
Drs. Bakkenist: „We hebben het ver
der maar willen overlaten aan de onder
handelaars in de bedrijfstakken. Daarbij
hadden we de stille hoop dat h^t goed
zou gaan. Dat de vakbonden er niet over
al het maximum zouden willen uithalen.
Als dat tóch gebeurt, doen de werkne
mers daar onverstandig aan. Dan is er
sprake van een schijnoverwinning, die
wel eens méér zou kunnen kosten dan
men er nu mee denkt te winnen. Ik
weet wel dat er neiging bestaat om te
zeggen: laat die werkgevers maar klet
sen. Die 400 gulden kunnen best. Het
kabinet zal er wel tegen zijn en president
Zijlstra van de Nederlandsche Bank na
tuurlijk ook. Maar wie zó praat, moet
van mij geloven dat wij ons daadwerke
lijk ernstige zorgen maken. De leidende
figuren in de vakbeweging denken er
eigenlijk nét zo over, maar kunnen dat
moeilijk uitspreken. We hebben sterk de
indruk dat zij de grootste problemen heb
ben met de onruststokers in de havens,
die het overlegklimaat stelselmatig on
dermijnen."
Met die opmerking over onruststokers
doelt drs. Bakkenist op het Peking-gezin-
de comité „Arbeidersmacht Rotterdam",
dat met behulp van goedgescoholde agi
tatoren de staking heeft kunnen rekken.
De vakbonden steunen geen eisen die ver
der gaan dan 400 gulden bruto voor 1970
terwijl Arbeidersmacht Roterdam 75 per
week méér heeft geëist.
Fré Meis, de stakingsleider die in
Groningen nogal wat successen op zijn
naam heeft staan, was gisteren speciaal
overgekomen om in de havens te bena
drukken dat er géén 25 gulden bruto per
week bij moet, maar dat dit bedrag er
netto moet komen. Dat betekent 37,50
bruto. Dat heeft de Scheepvaart Vereeni-
ging Zuid inmiddels nét zo keihard ge
weigerd als de 75 gulden die „Arbeiders
macht Rotterdam" door stakingen wil af
dwingen. Havenvakbondsleider Hulsker
typeerde het als volgt: „Moskou wint in
de eerste ronde van Peking."
In de war
De werkgeversorganisaties zijn -niet
van plan de regering om een loonstop te
vragen. Artikel 8 van de loonwet-Rool-
vink, ingrijpen in afzonderlijke CAO's,
is op de 400 gulden ineens niet van toe-
Drs. S. C. BAKKENIST
passing, omdat die uitkering boven de
lopende CAO's uitgaat. Zó kan er dus
niet worden ingegrepen. Dat zou wel
kunnen aan de hand van artikel 10: loon-
bevriezing voor hoogstens een jaar. In
het jongste beraad heeft de regering daar
zelf evenmin om gevraagd als de werk
gevers. Drs. Bakkenist ziet op dit mo
ment het nut van zo'n ongenuanceerde
maatregel niet in. Als er al flink span
ning op een fles staat en je doet er dan
nog een kurk op, dan kan-ie wel meteen
uit elkaar springen. Bovendien zou je
over zo'n maatregel toch eerst met de
vakcentrales moeten overleggen, redene
ren de werkgevers. En die vakbonden
hebben tot nog toe niet meegepraat. „Een
soort pokerspel", aldus drs. Bakkenist.
„De bonden houden zich afzijdig, doen
net of de hele zaak hun niets kan sche
len en spelen dan plotseling op winst.
Overigens moet niet worden voorbijge
gaan aan het feit, dat de loonvorming in
deze tijd in toenemende mate wordt ge
dicteerd door wilde acties."
De werkgevers voorzien dat het hele
operatieplan om zoveel mogelijk besteed
baar loon ten goede te laten komen aan
de werknemers door de 400 gulden-acties
in de war wordt gestuurd. Volgens de
nieuwste becijferingen waarover de rege
ring beschikt, zou de reële inkomensgroei
van 1970, exclusief die 400 gulden, uit-
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. Zondag 13 september
zal het 25 jaar geleden zijn dat prins
Bernhard werd benoemd tot inspecteur-
generaal van de Koninklijke Landmacht.
Dit jubileum wordt donderdagmiddag in
huize De Zwaluwenberg in Hilversum,
waar de staf van de inspectie is geves
tigd, gevierd.
In 1946 werd de prins benoemd tot in
specteur-generaal van de Koninklijke
Marine en zeven jaar later kreeg hij de
zelfde functie bij de Koninklijke Lucht
macht. De grote diversiteit tussen de af
zonderlijke krijgsmachtonderdelen is in
de loop der jaren kleiner geworden als
gevolg waarvan de drie functies met
ingang van 1 januari van dit jaar zijn
samengebracht. De prins heeft thans de
functie van inspecteur-generaal der
krijgsmacht.
gekomen zijn opi ruim 3 percent. De werk
gevers hopen voor 1971 te kunnen reke
nen op zelfbeheersing bij de vakbonden
en die 400 gulden buiten de nieuwe loon
schalen te houden. Bij Hoogovens is dat
intussen al mislukt. Daar is overeenge
komen dat 200 gulden in de schalen-1971
zullen worden verwerkt. Bij enkele
AKZO-bedrijven is één van de eisen óók
verwerking van de 400 gulden bruto in
de schalen 1971. De werkgevers vinden
dat een bedenkelijke gang van zaken.
Zij zien de 400 gulden van nu het liefst
als een vervroegd profijt van de wel
vaartsstijging 1971.
„Er moet terdege rekening worden ge
houden met de rentabiliteitssituatie", al
dus drs. Bakkenist. Het is dom en kort
zichtig om je eigen bedrijf te ondergra
ven. Als ik hoor dat de bonden redene
ren: die 400 gulden moeten maar overal
komen, of het nu kan of niet, want de
wankele bedrijven zullen tóch moeten
sluiten, dan vind ik dat een uitspraak
voor de galerij. Die werknemers zijn
straks weer de eersten om te ageren te
gen de werkgevers en om de regering
steun te vragen. Spanningen op de ar
beidsmarkt verminderen door werkgele
genheid af te stoten, is een riskante zaak,
omdat je zoiets nooit precies kunt regu
leren.
De werkgeversorganisaties hebben de
indruk dat het kabinet op dit ogenblik
nog stevig aan het sleutelen is aan de
maatregelen die volgende week dinsdag
(Prinsjesdag) bekend moeten worden. De
nieuwste ontwikkelingen zullen het wel
noodzakelijk hebben gemaakt dat er een
paar paragrafen worden herschreven.
Vast staat intussen dat het kabinet de
bestedingen wil afremmen door belasting
maatregelen. De werkgevers verwachten
dat er zowel indirecte als directe belas
tingverzwaringen op komst zijn. Of mi
nister Witteveen van Financiën meteen
met een wetsvoorstel voor de „wiebeltax"
zal komen, een correctie-mechanisme
waarmee een reeks belastingen tegelij
kertijd ten hoogste vijf percent kan wor
den verhoogd of verlaagd, is nog niet
duidelijk.
JOHN BINDELS
ADVERTENTIE
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De financiële maatregelen die de regering wil treffen
ten behoeve van de dagbladen hebben gisteren in de Tweede Kamer tot
duidelijke meningsverschillen geleid. In ieder geval was vrijwel niemand
het volledig eens met de voorstellen van de regering om de dagbladen vol
gens twee verschillende sleutels tien miljoen gulden per jaar gedurende
drie jaar uit de ster-pot ter beschikking te stellen. Daarentegen verschilden
de voorstellen die üit de Kamer kwamen vrijwel per fractie.
Minister-president De Jong en minister Klompe (CRM) hieven vasthou
den aan hun plannen en wilden geen verandering doorvoeren, zo bleek uit
hun antwoorden gisteravond. Zo ging de regering ook niet in op het voor
stel van de kamerleden Engels (KVP) en Visser (D'66) om voorlopig deze
regeling voor één jaar te laten gelden, waarna de hele zaak opnieuw beke
ken zou moeten worden.
bladen noodzakelijk, dat zij weten waar
zij in de komende jaren aan toe zijn.
Hoewel er sterke aandrang kwam van
de zijde van de heer De Goede (D'66)
om te verklaren wat de regering zou
doen als een van de ontraden mo
ties zou worden aangenomen, liet minis
ter Klompé zich daar niet over uit. „Ie
der heeft zijn eigen verantwoordelijk
heid, de Kamer zowel als de regering.
Ik heb nog altijd de goede hoop dat er
een meerderheid in de Kamer is voor
het standpunt van de regering", aldus
de minister.
Vanmiddag zou er over de ingediende
moties worden gestemd.
Evenmin bleken de twee bewindslieden
er voor te voelen de oude regeling (waar
bij een uitkering uit de inkomsten van
de etherreclame werd gedaan aan de
hand van de advertentieomzet van de
dagbladen) te handhaven, zoals de he
ren Schakel (A.R.P.) en Vonhoff
(V.V.D.) voorstelden. De heer Vonhoff
meende dat deze regeling desnoods nog
een jaar zou kunnen blijven bestaan,
maar voegde eraan toe, dat inmiddels
dan wel de Nederlandse Dagblad Pers
(NDP), de vereniging van dagbladuitge
vers, deel zou moeten uitmaken van de
stichting etherreclame (Ster). Vonhoff
meent overigens dat de hele pers naar
rato van aantal abonnementen en adver
tenties moet deelnemen aan de exploita
tie van de televisiereclame. Dan zou re
geringssteun niet nodig zijn.
De heer Schakel daarentegen verklaar
de de oude regeling als schadevergoe
ding voor de invoering van de etherre
clame wel te kunnen accepteren, maar
hij vindt de nieuwe regeling een vorm
van subsidiëring, waarmee de regering
ADVERTENTIE
zich volgens hem op een zeer gevaarlij
ke weg begeeft. Volgens hem kan men
nu al constateren dat bladen die voor
deel hebben bij de nieuwe regeling, de
regering voor de maatregel prijzen, ter
wijl de kranten die er nadeel van onder
vinden scherpe kritiek op de regering
uitoefenen.
De socialist Roethof, en met hem de
P.S.P.'er Van der Lek, had nog weer
een andere mening: niet meer de oude
verdeelsleutel, niet de combinatie van de
oude en een nieuwe regeling, maar al
leen de nieuwe regeling, waarbij een uit
kering wordt gegeven aan die bladen die
de klap na de invoering van de etherre
clame niet meer hebben kunnen opvan
gen. Hiermee sloot de heer Roethof zich
aan bij het advies van een interdeparte
mentale commissie. De soevereiniteit van
de adverteerder is nu bepalend voor de
niet de soevereiniteit van de lezer", aldus
de heer Roethof.
Volgens minister Klompé waren de
moeilijkheden in de dagbladwereld
al structureel aanwezig nog vóórdat de
etherreclame werd ingevoerd. Als oorza
ken hiervoor zag zij een verandering van
leesgewoonten bij het publiek, doordat
velen overschakelden van het lezen van
een avondblad op het lezen van een och
tendblad. Verder deed zich een verschui
ving voor van abonnementen op ochtend
bladen naar regionale bladen. Met na
druk stelde de minister dat veel bladen
afhankelijk zijn van de voorkeur van de
adverteerders: „Een teruggang van in
komsten heeft niets te maken met een
journalistieke richting, ook niet met een
goed bedrijfsbeleid", zo meende zij.
Pas in de tweede termijn, later op de
avond, kwam het grote verschil van me
ning tussen de fracties goed tot uiting,
door het indienen van moties. In
totaal werden er negen moties ingediend,
die overieens alle door premier De Jong
en minister Klompé werden afgeraden.
De heren Roethof en Schakel scanden de
kroon door elk drie moties in te dienen.
De heer Vonhoff diende twee moties in
en de heer Engels één.
In de mo»ie van de heer Engels, par
tijgenoot van de twee bewindslieden,
wordt aan de regering gevraagd de fi
nancieringsregeling van de regering maar
voor één jaar te laten duren. Dat wil
zeggen dat slechts 10 miljoen gulden
(precies voor de helft verdeeld in ver
schillende verdeelsleutels) uit de STER-
pot zou kunnen worden gebruikt voor de
dagbladen. De resterende 20 miljoen gul
den, die in de jaren 1971 en 1972 zal wor
den uitgekeerd, zou volgens de heer En
gels moeten worden besteed aan de vor
ming van een reconstructiefonds, dat
mogeliikheden zou moeten bieden ter
ondersteuning van samenwerkingsvor
men in de dagbladpers Premier De
Jong voorspelde dat bet vormen van een
dergeliik fonds, met alle voorwaarden
daarbij, zeker twee jaar zal gaan ver
gen. Bovendien acht hij het voor de dag-
ADVERTENTIE
Nieuwe Gracht 78 Tel.319245
Haarlem
(excl. B.T.W. 5.620,—)
(Van onze correspondent)
BUSSUM. Fusiebesprekingen tussen
Van Meurs' Go.fkarton uit Bussum, Van
Gelder en Schut Superieur hebben tot
een akkoord geleid. Door een samenvoe
ging van de produktie-afdelmgen voor
plakband in de gebouwen var VMIO N.V.
en Kogel Papier N.V. in Naarden (beide
behorende tot de Van Meurs'-groep)
wordt de grootste plakbanttia^riek bin
nen de EEG tot stand gebracht. Met een
zeer sterke positie op de markt, aldus
Van Meurs' contact. Directeur wordt de
heer R. A. Weijerman.
Kogel Papier N V. heeft haar fabricage-
afdeling nu elders moeten onderbrengen,
zodat deze activiteiten normaal kunnen
doorgaan. De werknemers van Kogel Pa
pier in Naardei. worden dooi de nieuwe
(plakband) -onderneming overgenomen.
De vertegenwoordigers van Van Meurs',
die plakband verkopen, kunnen dit voor
de nieuwe onderneming blijven doen. De
werknemers van VMIO N.V worden in
dezelfde functie door de nieuwe onder
neming overgenomen. Iedereen blijft val
len onder de CAO van de Van Meurs'-
groep en de Stichting Pensioen- en Spaar
fonds van Van Meurs'.
De onlangs gekozen nieuwe onderne
mingsraad heef' laten weten dat het in
feite in de onderneming met zo goed
gaat als we) gewensi is. De produktie-
treno blijft namelijk achter bii de op
grond can gedane investeringen gewenste
tien percent.
