Dode
mus van
Bezorgdheid
over lot
gijzelaars
VS kritischer gestemd jegens Israel
MOEILIJK GESPREK VAN
GOLDA MEIR EN NIXON
Koning Hoessein
was guerrilla's
stap voor
een
Kardinaal Suenens is eens met
aanbevelingen theologisch
waoiuentrum
congres
400.
Parachute-dag
in Israel
Defregger wordt
vicaris
Mislukte kaping
boven Egypte
m i'
m,
«sa
SLOTZITTING VERLIEP ENIGSZINS TELEURSTELLEND
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1970
Taboe
Wijziging
m,
r/ -
(Van een speciale verslaggever)
BRUSSEL „Wat deze groep theologen, die ik de groep van het extre-
me-midden zou willen noemen, in aanbevelingen voor de toekomst van de
kerk heeft vastgelegd, onderschrijf ik ten volle", zei ons gisteren kardinaal
Suenens in een interview. „Vooral in verband met de nieuwe structuren
van de kerk, acht ik de hier gestelde uitgangspunten van groot belang. Bis
schoppen behoren bijvoorbeeld niet door Rome geparachuteerd te worden
in een bisdom. Een benoemingsprocedure in overleg met de gemeente, zoals
in Rotterdam bijvoorbeeld is gevolgd, is juist".
Breestraat 74-84 Beverwijk
u ziet daar zoveel meer dan ergens anders
W ereldepiscopaat
T eleurstelling
Benzine
Interventie
De stroom van bedrijven die hun werk
nemers de extra-uitkering van 400 toe
kennen wast gestadig en neemt de om
vang aan van een algemene toeslag voor
het gehele bedrijfspersoneel. Het is ten
minste moeilijk te zien hoe bedrijven en
bedrijfstakken zich staande zullen kun
nen houden tegen deze stroom in en aan
de /400 gulden psychose zullen kunnen
ontsnappen door een lager compromis
bedrag aan te bieden of door vierkant te
weigeren.
Er zit aan dit vervroegde sinterklaas-
presentje een aantal bedenkelijke facet
ten, waardoor de zich verheugende ont
vangers ervan misschien hun voldoening
enigszins zullen moeten temperen. In de
eerste plaats is het helemaal niet zo dat
elk Nederlands gezin gelijkelijk door de
goedgeefse vierhonderdman zal worden
bedacht. Er zullen kleine bedrijven en
economisch zwak staande bedrijfstakken
zijn die zich de uitkering niet kunnen
veroorloven. Bovendien geldt de uitkering
uiteraard alleen voor loontrekkenden.
Eénmansondernemingen, vrije beroepsbe
oefenaars, mensen die van sociale uitke
ringen moeten leven, rentetrekkers, ge
pensioneerden, kortom allen die geen di
rectie hebben waarop zij een beroep kun
nen doen, worden overgeslagen, alsmede
degenen die als loontrekkenden geen
vuist kunnen maken omdat hun werk
situatie of hun verhouding tot de „baas"
dat niet toestaat. Is het zo vreemd om te
veronderstellen dat er tal van kleine on
dernemingen zijn, waarvan het personeel
overtuigd is van de ondermijnende in
vloed die zo'n eis op de economische be
staansmogelijkheden van hun bedrijfje
zou hebben?
De economische situatie van veel be
drijven is bijzonder wankel. Het nut van
zo'n vierhonderd gulden voor de gezins
koopkracht is problematisch. Er moet
een lieve cent aan belasting af en men
kan ervan op aan dat de prijzen van het
levensonderhoud zodanig zullen stijgen
dat er tenslotte weinig of niets van over
blijft. Dan heeft men voor een deel van
de bevolking een kleine injectie aan baar
geld teweeggebracht, die voor een ander
deel het leven duurder maakt zonder dat
er iets tegenover staat.
De regering zal de uitkering aan de
ambtenaren waarschijnlijk zonder veel
pijn kunnen bekostigen uit de verhoogde
inkomsten aan belastinggeld, die een ge
volg is van de uitkering in de bedrijven.
Maar de ondernemingen die een aderla
ting ondergaan, zullen proberen door al of
niet duidelijk aan de dag tredende prijs
verhogingen de onkosten goed te maken.
Terwijl de vierhonderd gulden in een
ommezien op zijn, blijven de hogere prij
zen doorwerken. Het resultaat van deze
volkomen willekeurig op vierhonderd
gulden vastgestelde uitkering is onver
mijdelijk een algemene verslechtering
van de volkswelvaart zowel als van de
stabiliteit van het bedrijfsleven. Met het
oog op de door de regering aangekondig
de versoberingsmaatregelen voor het ko
mende jaar is deze ontwikkeling niet een
inleiding tot verbetering, maar een extra-
duik omlaag die iedereen in 1971 zal moe
ten bezuren.
Inkomens en extraatjes aan geld zijn
nooit vaststaande waarden op zichzelf,
doch altijd relatief ten opzichte van de
kosten van levensonderhoud. De psycho
logische factor die de vierhonderd gul-
denstroom heeft bevorderd, maakt dat de
uitkering gaat lijken op de beruchte dode
mus, waarmee ongemotiveerde vreugde
wordt verwekt. Vakbonden, onderne
mingsraden en personeelsvertegenwoordi-
gers die zich hebben ingespannen voor hun
mensen om deze uitkering te bewerkstelli
gen, beseffen waarschijnlijk maar al te
goed, dat zij het alleen maar hebben ge
daan, omdat zij een achterblijven van hun
groep wilden voorkomen. Zij zullen ter
dege begrijpen dat er van vooruitgang
geen sprake is.
Tenslotte: het valt bij deze aangelegen
heid opnieuw op dat vrijwel nergens
stemmen zijn opgegaan om de extra-uit
kering alleen ten goede te laten komen
aan de laagste inkomens. Op die manier
zou er tenminste nog- voor een grote
groep benarden van een echte sinterklaas
sprake zijn geweest. Zoals het nu gaaf,
viert een benauwende geest van egoïsme
hoogtij, en het ergste is dat dit egoïsme
verhindert te zien hoe men in eigen vlees
snijdt.
WrjWWWIlWWAAAAAWAAAAIUtAAAAAftftA/WWWWWWWMWWWVWWWWWWWWWWWVWWWWWVWXA
MüNCHEN, (DPA) Hulpbisschop
Matthias Defregger van Miinchen heeft
,.na rijp beraad" besloten in de toekomst
niet meer het bisschoppelijk ambt uit te
oefenen.
Kardinaal Döpfner van Mühchen zei
gisteren dat Defregger dit besluit tegen
zjin uitdrukkelijk verzoek in heeft geno
men. Defregger is nu benoemd tot bis
schoppelijk vicaris voor de religieuze
orden.
BERN (Reuter, AFP en DPA). Te
gen de achtergrond van de burgeroorlog
ir Jordanië is in West-Duitsland. Groot-
Brittannië, Zwitserland en de Verenigde
Staten de bezorgdheid over het lot van de
gegijzelde vliegtuigpassagiers toege
nomen.
De Bondsrepubliek en Engeland hebben
een beroep gedaan op de strijdende par
tijen om het leven van dp 54 gijzelaars te
beschermen. In Bern heeft de „crisis
staf" van de vijf betrokken landen zich
over de nieuwe situatie beraden. Waar
nemers vrezen dat de Palestijnse com
mando's de gijzelaars zouden kunnen ge-
biuiken als wapen tegen de Jordaanse
regeringstroepen.
Israel heeft 307 van de 450 onlangs
gearresteerde Arabieren vrijgelaten. Vol
gens een militaire woordvoerder in Tel
Aviv is het onderzoek tegen de vrijgela
tenen afgesloten.
De vereniging van Amerikaanse pilo
ten heeft gisteren aangedrongen op een
overeenkomst tussen de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie ter beëindiging van
vliegtuigkapingen. De andere landen zou
den dan wel gedwongen zijn zich bij deze
overeenkomst aan te sluiten, aldus Char
les Ruby, de voorzitter van de piloten
vereniging in een verklaring voor een
commissie van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden.
Hij waarschuwde dat de piloten mis
schien over moeten gaan tot een boycot
als de regeringen geen maatregelen ne
men tegen landen, die weigeren tegen
vliegtuigkapers op te treden.
De raad van bestuur van de Organisa
tie voor Burgerluchtvaart (ICAO) komt
vandaag in Montreal bijeen om te bespre
ken wat gedaan kan worden tegen de
moderne plaag van de luchtvaart, de
vliegtuigkaperij
De raad telt 27 leden, waaronder de
V S., Engeland, Libanon, Egypte West-
Duitsland, Tsjechc-Slowakije en Canada
Het ledental van de ICAO bedraagt 199
landen.
Op dezelfde dag dat in Jordanië een
burgeroorlog uitbrak was het in Israel
de „dag van de parachutisten". Bij
Palmachim kwam gisteren een groot
aantal para's uit de lucht naar be
neden.
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON Israels premier, mevrouw Golda Meir, wiens vorige
officiële bezoek aan de Verenigde Staten een persoonlijke triomftocht
werd, komt vandaag voor een gesprek met president Nixon naar Washing
ton dat hoewel niet minder gastvrij toch beduidend kritischer gestemd is
jegens Israel.Nog gisteren werd door het ministerie van Buitenlandse Zaken
een verklaring afgelegd waarin verholen afkeuring werd geuit op verken
ningsvluchten van Israëlische toestellen huiten de bestands-zone aan
weerszijden van het Suezkanaal.
En al was deze critiek dan misschien
pro forma, het feit dat dit werd gezegd
toen mevrouw Meir al op weg was naar
de VS zal ook de Israëlische bewindsvrou
we niet ontgaan zijn.
Het als privé gekenschetste bezoek aan
president Nixon valt samen met een aan
tal dringende omstandigheden die onge
twijfeld in het gesprek zullen worden
aangeroerd: de toespitsing van de kritie
ke situatie in Jordanië, het probleem
van de gijzelaars en de Palestijnse com
mando's, en Egyptes bekendmaking dat
het Amerikaans vredesplan voor het Mid
den-Oosten als mislukt beschouwt.
De zogenaamde „Washington Special
Action Group" heeft zich in de afgelo
pen dagen onder leiding van Nixons ad
viseur dr. Henry Kissinger beziggehou
den met de toestand in Jordanië en ont
wierp een plan voor de „evacuatie" van
de ruim honderd Amerikaanse staatsbur
gers in dat land.
In internationale kringen heeft het
Amerikaanse gebruik van de term „eva
cuatie" een geladen betekenis gekregen
sinds de „evacuatie" van Amerikaanse
burgers uit Santo Domingo in 1966 door
Amerikaanse troepen in wezen een
excuus voor militaire interventie in een
burgeroorlog bleek te zijn.
Toch is het niet de verwachting dat de
Israëlische en Amerikaanse staatshoofr
den zich in de eerste plaats bezig zullen
houden met het probleem van Jordanië
Amerikaanse correspondenten bericht
ten uit Jeruzalem dat mevrouw Meir een
poging wil doen om het Amerikaanse be
leid ten aanzien van hei Midden-Oosten,
dat tot nog toe gericht was op een ma
te van neutraliteit, meer in overeenstem
ming te brengen met de Israëlische poli
tiek. Er wordt gesuggereerd dat mevrouw
Meir, om zich de meer uitgesproken
steun van de VS te verwerven, bereid
is te praten over hoe Israel zich zijn toe
komstige grenzen voorstelt een onder
werp dat tot nog toe steeds taboe is ge
weest.
Er wordt in dit verband op gewezen
cat wijlen premier Levi Esjkol, de voor
ganger van mevrouw Meir, het vraag
stuk van de grenzen herhaaldelijk ver
meed tijdens zijn bezoek aan president
Johnson, toen de toenmalige minister
van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk,
hem daar enige malen naar bleef vra
gen. Met andere woorden, Israel zou zich
niet langer vastbijten in het tot nog toe
ingenomen standpunt dat er over de op
te geven veroverde gebieden pas gepraat
kan worden nadat de Arabische landen
duidelijk hebben gemaakt dat zij een be
stendige vrede wensen en bereid zijn die
na te leven.
Wanneer deze berichten uit Jeruzalem
juist zijn, betekenen zij weinig meer of
minder dan een essentiële wijziging in
bet Israëlische beleid, dat tot dusver ui
termate onbuigzaam is geweest
Tegelijkertijd kan men zich afvragen
welke verlangens de VS moeten inwilli
gen in ruil voor deze positie-verandering.
In hoeverre kunnen de VS zich het per
mitteren in het Midden-Oosten een duide
lijke pro-Israelische positie in te nemen,
zonder de Arabische landen nog verder
tegen zich in te nemen en zonder een uit
breiding van de Russische hulp aan Egyp
tes defensie te veroorzaken.
Het met veel omhaal aangekondigde
aanstaande bezoek van president Nixon
aan de Amerikaanse zesde vloot in de
Middellandse Zee en zijn daarop volgen
de gesprek met president Tito van Joe
goslavië zijn (afgezien van het bereken
de effect ervan op de aanstaande Con
gresverkiezingen in de VS) duidelijk be
doeld als een accentuering van de pa
raatheid van Amerika in een gebied waar
de Russische vloot zich steeds meer toont
Het is waarschijnlijk dat president
Nixon de achtergronden van deze reis
aan mevrouw Meir zal uitleggen en die
paraatheid nog eens zal onderstrepen
Concrete resultaten van dit gesprek zul
len zeker niet bekend worden gemaakt,
maar eerder in de vorm van diplomatie
ke hints hun weg vinden naar de andere
partijen in de crisis van het Midden-Oos
ten.
CAIRO (Reuter). Een veiligheids
agent heeft een poging om een toestel
van de Egyptische luchtvaartmaatschap
pij „United Arab Airlines" te kapen, ver
ijdeld.
Het vliegtuig, een Antonov, maakte een
binnenlandse vlucht van Luxor naar
Cairo, toen een Egyptische passagier de
cockpit binnendrong en onder bedreiging
met een geweer en een dolk de piloot be
vel gaf naar Saoedi-Arabië te vliegen.
Een veiligheidsagent wist de man na een
korte worsteling te overmeesteren. Het
vliegtuig keerde terug naar het vliegveld
van Luxor, waar de kaper werd geïdenti
ficeerd als de fotograaf Sayed Seif el-
Nasr.
v w "W'/
'///""ft"*.
■v- ■>-:-
(Van onze redacteur in Beiroet)
BEIROET. Al tijdens de affaire
met de gekaapte vliegtuigen werd het
duidelijk dat koning Hoessein van Jorda
nië in zijn land zou gaan ingrijpen. Hij
heeft nu de eerste klap gegeven aan de
Palestijnse guerrilla's en na twee dagen
van strijd lijkt de balans iets in zijn voor
deel te staan.
Eén dag voor het offensief van de guer
rilla's heeft koning Hoessein het initia
tief door een militaire regering herno
men. De algemene staking die de com
mando's voor gisteren zouden uitroepen
Op de vraag hoe de inzichten van dit me zijn. Zoals het nu gaat, kan het niet
Brusselse congres operationeel gemaakt
kunnen worden, antwoordde de kardi
naal: „Bijvoorbeeld door deze inzichten
experimenteel te gaan toepassen, zie
Rotterdam. U kent mijn standpunt inza
ke de pauskeuze. De paus zal gekozen
moeten worden door de gewone bisschop
pensynode, dus niet door de buitengewo
ne, die bestaat uit de voorzitters van de
bisschoppenconferenties, maar door de
gewone, waarbij elke bisschopvertegen
woordiger door 15 andere gekozen moet
zijn. De aldus gekozen paus zou de echte
vertegenwoordiger van de kerk van Ro-
ADVERTENTIE
stoutenbeek
vraag onze catalogus 1970
langer doorgaan"
Kardinaal Suenens betreurde het dat
de Romeinse theologen op dit congres,
ondanks de aan hen gerichte uitnodiging
niet aanwezig waren. „De uitwisseling
van gedachten op dit congres was zo
vruchtbaar, dat een groot man als Con-
gar toegaf dat zijn gedachten in deze
drie dagen veranderd waren. Je moet
met velen zijn om echt intelligent te
zijn", zei kardinaal Suenens. „De paus
zou zich moeten omringen met de beste
theologen ter wereld".
Op de vraag of dit congres van invloed
zal zijn op de houding van het wereld
episcopaat bijvoorbeeld op de volgende
bisschoppensynode, zei kardinaal Sue
nens: „Dat deze grote groep theologen
een gemeenschappelijke theologische ba
sis vonden is van groot belang. Het zal
zeker invloed hebben op het wereldepis
copaat in zoverre het zal helpen de evo
lutie in het theologisch denken verder te
voeren. De „gap" die er totdusverre tus
sen bisschoppen en theologen bestond,
zal gedicht worden nu men een nieuwer
inzicht krijgt wat theologie is. Ik hoop
op een herhaling om de twee jaar van
dit congres. De vraag is alleen of dit fi
nancieel haalbaar zal zijn", aldus kardi
naal Suenens.
De mening' van dr. B. van Iersel over
de betekenis van dit congres: „Na dit
congres is duidelijk geworden dat men
niet meer kan spreken van kerk en we
reld als dingen naast elkaar. Wat men
wereld noemt ligt in ons zelf. De conse
quentie daarvan is uitgewerkt in de re
soluties van dit congres. Zij leiden tot
een andere benadering van de menswe
tenschappen, die immers met dezelfde
werkelijkheid te maken hebben als de
theologie. De werkelijkheid ligt in ons
zelf. Ook theologie gaat uit van onze da
gelijkse ervaring, dat houdt in, dat de
theologie en ook het professoraat daarin
toegankelijk moeten zijn voor leken.
Ik kan me niet meer voorstellen dat er
mensen zijn die het hiermee oneens zou
den zijn".
Het congres heeft gisteren in zijn slot
zitting de twaalf resoluties aangenomen
die uit de inleidingen en de discussies
waren voortgevloeid en die wij in onze
eerdere verslagen uitvoerig hebben
weergegeven. Ze betroffen de functie
van de theologie in de kerk, de christe
lijke boodschap, de aanwezigheid van de
kerk in de maatschappij van morgen en
de structuur van de kerk van morgen.
Al deze resoluties haalden een ruime
meerderheid. Het aantal voorstemmers
bewoog zich tussen de 142 en 157 en dat
der tegenstemmers tussen 13 en 28.
Op de laatste dag werden aan deze 12
resoluties die door de leiding van dit
congres waren opgesteld echter nog vier
resoluties toegevoegd die uit het congres
zelf waren voortgekomen. Het waren re
soluties, die de betrokkenheid van deze
theologen met de wereld moesten uit
drukken. Drie van deze resoluties wer
den aanvaard, zij het met een stemmen-
aantal dat lager lag dan bij de andere
resoluties. Zo kreeg de resolutie, die
zegt dat het evangelie radicaal engage
ment voor de bevrijding van de mens
moet zijn 122 stemmen voor. De resolu
tie die solidariteit vroeg met al diége
nen die momenteel voor de bevrijding
van de mensen vechten, speciaal met
hen die in ballingschap zijn of gevangen
en zelfs gefolterd worden, kreeg slechts
een meerderheid van 100 stemmen. En
de resolutie, die alle christenen ook de
theologen, oproept zich concreet te enga
geren, zoals het evangelie het in deze
verlangt, slechts 100 stemmen. Dat alles
gaf reeds te denken.
Een grote teleurstelling beleefde het
congres tenslotte, toen een toegevoegde
resolutie als enige de verlangde meer
derheid niet haalde en werd verworpen.
Juist deze resolutie protesteerde tegen
praktijken van de kerk die haar geloof
waardigheid ondermijnen. Tegen het feit
dat bisschoppen tot zwijgen worden ge
bracht. dat uitgetreden priesters moei
lijk werk vinden, dat alle problemen met
betrekking tot sexualiteit geblokkeerd
worden, dat de priester niet vrij het celi
baat mag kiezen, en bij afwijzing terug
gewezen wordt naar de lekenstand, dat
theologen in hun vrijheid van onderzoek
worden gehinderd, dat priesters in som
mige landen wegens hun politieke enga
gement terecht worden gewezen. Dit al
les geschiedt in de kerk van Christus die
verkondigster van de vrijheid en de hoop
moet zijn.
Deze resolutie haalde slechts 92 stem
men voor, 52 waren tegen en er waren
34 onthoudingen. Daarmee was de reso
lutie volgens de reglementen afgewezen,
Er moet worden gezegd dat de leidingge
vende theologen Hans Küng, Karl Rah-
ner, Yves Congar en E. Schillebeeckx
de verwerping van deze resolutie van
harte betreurden. Professor Schille
beeckx kon op een persconferentie zelfs
niet nalaten te zeggen dat de verwerping
van juist deze resolutie een merkwaardi
ge schizofrenie bij de theologen aan het
licht bracht tussen theorie en praktijk.
Paul Brand, de leek in de leiding van dit
congres, verklaarde zich ook niet geheel
voldaan. „Er is misschien teveel weten
schappelijk gewerkt en dat zal wel goed
zijn, maar als ik het gevoel heb. dat Viet
nam. het Midden-Oosten en de mensen
uit de hongerlanden weinig troost uit dit
congres kunnen putten, dan klopt er iets
niet"!
zoals in feite ook gebeurd is, maar die
door een uitgaansverbod en de zware ge
vechten geen enkel effect heeft gesor
teerd had tot doel het totale staats
bestel van Jordanië te ontwrichten.
De commando's hoopten dat de bevol
king verder zou weigeren haar burger
plichten (zoals het betalen van belasting,
het gehoorzamen aan bevelen van de po
litie en het weigeren arbeid te verrich
ten) na te komen. Daarmee meenden zij
te kunnen bereiken dat het hele economi
sche leven in de war zou komen, ter
wijl zij door de beheersing van de stad
Zarka ook de enige raffinaderij en ener
giebron van het land onder controle zou
den krijgen.
Door de bezetting van de stad kwam
vrijdag en zaterdag al een groot deel
van het verkeer tot stilstand door gebrek
aan benzine. De geplande staking zou een
nog grotere chaos moeten stichten om
Hoessein zo te dwingen de eisen van de
commando-organisaties in te willigen.
Bij de eisen over staatsbemoeienis
heeft zeker niet het aftreden van Hoes
sein op de voorgrond gestaan. Wel zou
de macht van de koning beperkt worden,
als Hoessein aan de eisen had toegege
ven. De guerrilla's wilden namelijk aan
de door hen samengestelde regering de
absolute macht geven. Maar een zelfde
soort nationalistische regering leidde in
1957 tot een op het laatste nippertje
verijdelde staatsgreep en Hoessein moet
dan ook onmiddellijk beseft hebben dat
zijn toekomst onzeker zou worden als hij
aan de eisen van de commando's zou toe
geven.
Het lijkt er op dat na de gevechten van
gisteren het leger het hele zuiden weer on
der controle heeft gekregen. Een probleem
bij het nemen van het besluit hoever
Amman kan gaan met het bestrijden van
de guerrilla's wordt gevormd door de
12.000 man op Jordaans grondgebied ge
stationeerde Iraakse troepen. Weliswaar
is veertien dagen geleden de strijdlusti
ge opperbevelhebber generaal Assawi
naar Irak ontboden, maar de regering in
Bagdad kan na haar felle anti-Hoessein
propaganda moeilijk lijdelijk blijven toe
kijken nu het gevaar bestaat dat de guer
rilla's door de Jordaanse regeringstroe
pen worden verslagen.
In Jordanië dreigde al lang grote ver
deeldheid te ontstaan omdat de koning
naar de mening van sommige officieren
te toegeeflijk was tegenover de Palestij-
nen. Zij vreesden dat dit uiteindelijk zou
leiden tot een Israëlische interventie.
En omdat de juni-oorlog van 1967 nog
vers in hun geheugen ligt, wildén zij dit
tot elke prijs voorkomen. Bovendien be
staat deze vrees niet alleen onder de ko
ningsgezinde officieren, maar ook bij de
officieren die duidelijk sympathiek staan
tegenover de commando's.
Intussen is de uitkomst van deze ern
stige crisis sedert het zelfstandige bestaan
van Jordanië nog onzeker. Komt het le
ger als sterkste uit de strijd te voorschijn
en is de militaire macht eenmaal gecon
solideerd, dan zal het voor koning Hoes
sein minder moeilijk zijn rekening te hou
den met de wensen van de Palestijnen.
Hij heeft ook in zijn laatste redevoering
de mogelijkheid tot samenwerking met
de guerrilla's opengehouden.
